Weerzien met opera
van Igor Strawinsky
Centrum met Harold
Pinters 'Vroeger'
'Michiel de Fluiter'
leuke kinder-musical
Drie keer tellen bij
herv. geref. bond
inwendige zending
Conservatorium met
Monteverdi-project
Trouw
Kwartet
Wij ontvingen
F.M.O. neemt deel in
fabriek in Tunesië
Financiële injecties
zijn onvoldoende
tegen werkloosheid
Hervormden tasten
dieper in
de portemonnaie
Beroepings-
werk
vandaag
■dil
)or
ug
™ol
35
TROUW/KWARTET MAANDAG 20 MAART 1972
KIHVST/BINNENLANII/KEKK
c~n
door Adr. Hager
SCHEVENEVGEN Nadat in 1951 te Venetië de première plaatsvond van Strawinsky's opera The
Rake's Progress, bracht de voormalige Nederlandse Opera dit werk tijdens het Holland Festival in
1957. Na vijftien jaar presenteert de Nederlandse Opera Stichting deze tweeëneenhalf uur durende
compositie weer op de Nederlandse podia.
Vrijdagavond was 'de première in
Scheveningen. De Amsterdamse voor
stellingen gaan op 21, 23, 24 en 26
maart. Rotterdam op 28, en Utrecht
oo 30 maart. Strawinsky en de libret
tist Audeo brachten destijds heel wat
pennen in beweging. De componist
had verkondigd een opera te zullen
schijven en geen muziekdrama. On
danks de toepassing van afgesloten
aria's en duetten en de door het
clavecimbel begeleide recitatieven,
kan men zich nog steeds afvragen, of
de componist volledig in zijn opzet
geslaagd is.
Is de geschiedenis van Tom Rakewei 1,
die met Anne zal gaan trouwen, doch
door een erfenis en door toedoen van
de duivel in de persoon van Shadow
in de stad tegronde gaat. niet toch
een muziekdrama geworden? Is in het
libretto de figuur van de losbol niet
een wat vage persoon gebleven, is hij
eigenlijk wel een losbol te noemen?
Het zijn vragen, die bij deze her
nieuwde confrontatie weer naar voren
kwamen. Als onwrikbaar element
stond daar de partituur tegenover,
gebaseerd op de klassieke tonaliteit
en in een harmonische en melodische
sxeer van bijna-Mozart. van bijna
Rossini, van bijna Handel tot het
irriterende toe. De fabel van Auden,
geïnspireerd op schilderijen van Ho
garth. is door Strawinsky met verfij
ning en doorzichtige precisie op mu
ziek gezet. Met name voor Anne
schreef Strawinsky een partij met ge
niale hand, hierin dringt zich de
vergelijking met Mozart het sterkst
op. Niet overal echter is de partituur
zo sterk, er zïjn zeer zeker ook passa
ges aan te wijzen, waarbij men de
indruk krijgt, dat de componist zich
er wat gemakkelijk vanaf heeft ge
maakt. De uitvoering werd met vaar
dige h§nd geleid door Edo de Waart
en gaf aanleiding tot positieve reac
ties. De sopraan Joanna Bruno heeft
de figuur van Anne op vocaal stralen
de wijze gestalte gegeven, een werke
lijk ideale bezetting van deze veelei-
Diepgevroren figuren
door BER HULS ING
HAARLEM Centrum is zaterdagavond in de Haarlemse schouw
burg met Harold Pinters 'Vroeger gekomen, zijn nieuwste stuk,
waarin het langs eikaar heen praten weer zinloos is.
Maar uit de diepte losgewoelde naar
boven drijvende herinneringen wek
ken nog even het gevoel, dat er eens
een verstandhouding was, of weer zou
kunnen zij, tussen die twee vrouwen
en die ene man.
Deeley trouwde Kate. Zij zajn beiden,
en elk voor zich vereenzaamd. Zij
hebben elkaar niets meer te zeggen,
al praten zij nog wel. Dan komt, na
twintig jaar. Anna op visite. Katé's
enige vriendin van vroeger. Vroeger
is- niet meer wat het was. De opdui
kende herinneringen zijn vaag, ver
ward. vervormd, verschillend, want
elk van de drie had, of bedenkt, een
eigen vroeger. Maar zij vullen elkaar
aan. zij verplaatsen zich onzeker in de
gedachten van een ander, om voor
een ander nog eenmaal iets te zijn.
Niet echt, maar in die dromen. Mach
teloos en triest uiteraard. Was Anna
misschien meer geweest voor Deeley.
of. voor Kate, of nog weer andersom?
Amsterdam;
widen; Th.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Dageli|k» besiuur B. Bol. Den
Hoog; dr. E. Bleumink, Poters-
wolde; mr. G. C. von Dom,
Nootdorp; W. A. Fibbe, Rotter
dam; J. Lonser, Utrecht; dr$. J.
W. de Pous, Den Hoog; J. Smol-
lenbrock. Wassenaar.
Overige leden von li
bestuur: IC Abmo,
H. A. de Boer. IJ
Brouwer, Assen. mr. dr. J. Don
nar, Den Hoog,- J. von Eibergen.
Schoorsbergen; mr. K. von
Houten, Wogeningen; ds. O. T.
Hylkemo, Bilthoven; Joc. Huijsen,
Delft; mevrouw M. C. E. Klooster-
mon-Forlgens, Voorschoten: me
vrouw J. G. Kraayeveld-Wouters,
Heerhugowoord; prof. dr. G. N.
lommens, Noorden,- ds. F. H.
Landsman, Den Hoog; H. de
Mooij. Rijnsburg; prof. dr. G. C.
von Niltrik, Amsterdam; H. Otte-
vonger, Buitenpost; mr. dr. J.
Ozingo. Lunteren; dr. A. Veermon,
Rijswi|k (Z-H); H. H, Wemmers,
Den Hoog; drs. R. Zijlslro, Ooster-
land (Zld).
Uilgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J.de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
Zij weten het niet en wij zullen het
niet weten. Want Harold Pinter moet,
voor zijn wijze van werken, onduidelijk
blijven in de monologen dialogen
kun je ze nauwelijks noemen van
die onpleilbare diepgevroren figuren,
die hij oplaadt, als positieve en nega
tieve polen, met onbekende spannin
gen, totdat de ontladingen overvlie
gen. Dan spatten de vonken er even
af, min of meer pijnlijk treffend. En
zonder ander resultaat, want bij Pin
ter blijft alles bij hetzelfde. Deeley
gaat er echt niet met Anna vandoor.
OPGELADEN
Het gaat vooral om die geheimzinnig
opgeladen spanningea En die heb ik,
eerlijk gezegd, niet erg meegevoeld.
Al had Peter Oosthoek, de regisseur
er wel nauwgezet naar toegewerkt,
met pijnlijke stiltes tussen het banale,
zoekende, visitegebabbel, waarbij de
drie niets anders kunnen doen dan
zitten, liggen, opstaan, koffie en cog
nacjes drinken en maar weer een
sigaret opsteken. In een, door Mach-
teld Mulder ontworpen, lelijk kil en
leeg, maar wel duur decor, want de
drie zijn ditmaal in goede doen en
zelfs enigszins intellectueel artistiek.
Wat hun, door Hans Roduin niet
bijzonder mooi of vloeiend vertaalde
woorden overigens niet belangrijker
maakt.
Elisabeth Hoytink speelt die Kate
mooi geheimzinnig en passief als de
vrouw die een raadsel is voor wie er
wat achter zoekt. Zij komt, met een
verstarte glimlach en slepende bewe
gingen nagenoeg niet uit haar drome
rige beslotenheid vandaan. Ingeborg
Elzevier is Anna. die nogal pinnig
agressief de doodgelopen rust van het
echtpaar komt verstoren door vroeger
weer op te halen, zoals het was of
geweest had kunnen zijn. Uit welke
gevoelens of overwegingen zij dat
weed werd mij niet duidelijk.
AFLEIDING
Piet Römer zit daar dan tussenin, als
het slachtoffer, dat in onzekerheden,
verwarring, redeloze woede en nachte
loos verdriet wordt gedreven, al weet
hij nauwelijks hoe en waarom. Hij
deed dat goed en beheerst toen het
er, na de pauze vooral, op aankwam.
Maar daarvoor kregen de onbenullig
heden die hij. als gastheer, wel zeg-
f;en moest, bewust of onbewust, een
icht vermakelijke ironie waar dan
wel plezier om was. maar waarmee de
spanningen te veel werden afgeleid.
Zodat Pinter ons, in deze voorstelling,
beslist niet naar de keel greep met de
ellende van niet-communicerende een
zaamheid.
En dan nog...
De dichter Gaston Miron uit Mont
real is de Canadees-Belgische prijs
toegekend groot 2000 dollar. Deze
prijs is ingesteld door de regeringen
van Canada en België en wordt toege
kend aan Franstalige schrijvers en
dichters uit de twee landen. De eerste
winnaar (dat was verleden jaar) was
de Belgische dichter Geo Norge.
Het Residentie Orkest concerteert
zaterdag 25 maart o.l.v. Willem van
Otterloo te Oberhausen in Duitsland
met een programma bestaande uit
werken van Da Falla, Schubert en
Mendelssohn.
Het Residentie Orkest besluit zijn
abonnementsseries van het wintersei
zoen met een uitvoering van Beetho
ven's 9e Symfonie op woensdag 22
maart in het Congresgebouw te Den
Haag.
öende rol. Tom Rakewell, de immer
vaagblijvende figuur, werd boeiend
getypeerd door David Hillman, een
tenor met vele kwaliteiten. Peter van
der Bilt was een geloofwaardige Sha
dow, zij het dat hij minder angstaan
jagend was dan men zich de duivel
kan voorstellen. Cora Canne Meyer was
meesterlijk in haar creatie van Baba,
de vrouw met de baard. In de kleine
re rollen wisten Simon Estes, Elsa
Lioni en Nico Boer zeer wel te vol
doen. De gestroomlijnde enscènering
van David Pountney met van het
begin tot het eind open doek en
onnodige verkleedpartijen op het po
dium tijdens de décorwisseling, was
deels flauw en onsmakelijk, ^n de
rondborstige' scène gespeend van ech
te humor, deels vindingrijk zoals bij
de broodfmachine en groots in het
laatste bedrijf. Ralph Koltai plaatste
in een rommelig podium enkele sim
pele en koele constructies en wilde
ons daarmee doen geloven, dat men
hier te doen had met een Strawinsky
van Le Sacre in plaats van een Mozar-
tiaanse opera als The Rake's Progress.
Zodoende hinkten regie en décors op
meerdere en op verschillende gedach
ten. Het Nederlands Kamerorkest be
geleidde geïnspireerd en klankrijk.
Violist I. Perlman
uit Israël speelt
grandioze Brahms
door PIET VISSER
AMSTERDAM Het ligt echt niét
aan de manier waarop indertijd Hans
lick de figuur van Brahms al te hevig
onder de schijnwerpers heeft ge
plaatst: er is iets tegen Brahms in te
'brengen. Het kan iets te maken heb
ben met intuïtieve afkeer van de
breedheid van doen in zijn muziek
van zijn pathetiek, zijn gewichtigheid.
Ik weet het niet. Telkens als er een
Brahms op het programma staat, heb
ik vijftig maten nodig om 'er in' te
komen. Maar dan ook geef ik me
helemaal gewonnen aan zijn kunst,
die natuurlijk afstamt van deze
en gene ej> evenzo natuurlijk
uitloopt op anderen; maar die een
grootheid in zich bergt die uniek is.
Een daarom, of daarmee overweldigt
Brahms me toch iedere keer dat ik
zijn werk hoor. Het is bovendien zo
eerlijk!
Gistermiddag had de Grote Zaal
alweer door de schuld van het Rus
sisch Staats-Impressariaat een an
der programma met een andere diri
gent te verwerken gekregen. Dit keer
stond Willem van Otterloo voor het
Concertgebouworkest. Hij bracht zijn
eigen Sinfonietta voor 16 (hout- en
koper-)blazers mee. Het stuk schreef
hij in 1943; maar het paste volkomen
in dit klassieke programma Beetho
ven-Vier en Brahms' Vioolconcert.
Een vriendelijk en interessant stuk
diverterende blaasmuziek, dat voor
meermalen aanhoren vatbaar is. Ook
als het gevolgd wordt door Beetho
ven's Vierde Symfonie. Beide stukken
(vóór de pauze) in een boeiende
klank en met verrassende schakerin
gen door het orkest onder Van Otter-
loo's leiding voorgedragen. De Beetho
ven met pittig aangetikte instrumen
tale effecten die interessant bleven
doordat ze niet aangedikt waren.
En dan na de pauze de Brahms,
gespeeld door een jonge Israëlische
violist, Itzhak Perlman. die om zijn
handicap zittende speelde. Met en
thousiasme en heel accuraat en met
een bijzonder verzorgde toon, in een
sublieme klank en een bewogen stijl.
Begeleid door een orkest dat een
uitermate fraaie en uitgebalanceerde
klank produceerde. Maar het solospel.
soms heel ijl van toon, was van een
grote trefzekerheid en zuiverheid.
Wat in dit weefwerk van fraaie melo
dieën voortreffelijk op zijn plaats
was.
'Recht op lust? Visies op de seksualiteit'
door Anton Grabner-Haider. Uitg. J.
II. Gottmer tc Haarlem 210 blz. Prijs
fl4.9ft.
Veertien auteurs proberen vanuit ver
schillende disciplines een antwoord te
geven op de vraag of onze kijk op de
seksualiteit de laatste jaren is gewij
zigd. De samensteller besluit zijn
boek met de opmerking dat de kerken
bij de bevrijding van de seksualiteit
voorop zouden moeten gaan. 'Zij heb
ben al te lang agressie gezegend,
waarom zouden ze nu de lust niet
zegenen?'
'De andere' door Abraham Braun.
Uttg. Ambo te Bilthoven 231 blz.
Prijs 14.50.
In De Andere' met als ondertitel:
'Macht en onmacht van de minder
heid' beschrijft Abraham Braun 'zijn
diaspora'. De problematiek van de min
derheden heeft Braun afkomstig
uit Roemenië en sinds kort als arts in
Nederland gevestigd aan den lijve
ondervonden. Zijn boek is daarvan
een persoonlijk getuigenis.
De gezonde leer. ds. O. Mooiweer.
Enkele notities bij de Heidelbergse
catechismus. 31 pagina's gestencild.
Prijs 2.te bestellen via gironum
mer 1144525 van T. Hilverda, Rozen
straat 40. Enschede.
Schaduwen over Castlecliffe, door S.
Shulman. Uitgave van Classics lek-
tuur, Naarden. 128 blz. 1,95.
In het Hot-theater in Den Haag heeft de Haagse Comedie zaterdag de première
gebracht van de kindermusical 'Michiel de Fluiter'. Op de foto de scène met
een 'koets'.
door DAMMIS DE GEUS
DEN HAAG Voor de eerste keer in haar bestaan speelde de
Haagsë 'Comedie toneel voor kinderen. De premièrevoorstelling van
de kindermusical 'Michiel de Fluiter', zaterdagmiddag in het volle
Hottheater, bleek een ondubbelzinnig succes, waaraan zowel de kin
deren als de begeleidende volwassenen fonkelend plezier beleefden.
Van een onzer redacteuren
UTRECHT/AMERSFOORT Drie keer heeft penningmeester!
Oostrom van de hervormde bond voor inwendige zending op j
reformeerde grondslag, bijgestaan door de administrateur enl
accountant, de zaak nageteld... vergissen is immers menselija
maar het klopte: in plaats van het verwachte tekort van bijna 26.J
gulden bleek de bond een batig saldo te hebben van een kl
20.000 gulden. En zo kon zaterdag op de in Utrecht gehouden
vergadering .van de bond het vierde punt van de agenda: ver^
van de penningmeester, een opgewekte aangelegenheid worden.
Het gaat allemaal om de vlegelachtige
jongen Michiel die zijn voortand ver
liest en meteen een angstaanjagend,
snerpend gefluit kan produceren, het
geen zijn ouders en andere familiele
den bijna tot wanhoop brengt. Mi
chiel zegt dat hij er niets aan kan
doen. Op de een of andere manier
moet hij zich kunnen uiten. Zijn oom
Gerard, tandarts van beroep, zegt het
gefluit mooi te vinden, maar later
krijgt hij er ook hoofdpijn van.
Het gefluit is er de oorzaak van dat
de sjagrijnige kinderspeelgoed stelen
de huisbaas, de famjlie de huur op
zegt, zodat Micheil, zijn ouders en
zijn zusje Francine op straat komen te
staan. Op den duur komt het weer
goed .Michiel heeft ontdekt dat hij
zijn fluitmeesterschap als chantage
middel tegen bepaalde personen kan
gebruiken, zodat hij altijd de grootste
vinger in de pap heeft. Hij zet de
stelende huisbaas gevangen, die be
looft het gezin weer in de woning te
laten. Inmiddels is Michiels rol uitge
speeld, want er heeft zich een nieuwe
voortand aangekondigd. De "huisbaas
blijkt ook zo'n kwaaie niet. In zijn
jeugd mocht hij nooit spelen. Dit
trauma reageerde hij af door voetbal
len en speelbeestjes te pikken.
HUMOR
André Kuyten wiens stuk, 'Het ver
borgen leven van Jezus Christus', on
langs ook door de Haagse Comedie
gespeeld werd; had de musical koste
lijk en met veel èn fijn gevoel voor
humor bewerkte. Samen met Herman
Frank schreef hij de tekst van de
aansprekelijke liedjes die gauw uitda
gen tot meezingen. Jurriaan Andries-
sen had verrukkelijke muziek gecom
poneerd, 'blitz en swingend' gespeeld
door een popgroep. Het groen-vlakke
toneelbeeld, waarop veel mogelijk
was, was van Harry Wich.
Michiel Kerbosch was een heerlijk
brutale, springehde Michiel, Francine
Dreessen zijn speelse zus. Wiebe
Brandsma vertolkte de vader heel
aanvaardbaar en Anne-Marie Heyli-
gers speelde de zorgzame moeder.
Grandioos was Gerard de Groot in
zijn dubbelrol van de oom en de
tante. Tante verdwijnt gauw van het
toneel, want de familie kan haar niet
uitstaan.
Roelof den Ambtman bewees zijn
kwaliteiten als de huisbaas. In zijn
zwarte pak leek hij een 'zware' predi
ker.
'Michiel de fluiter', is een musical die
de kinderen niet alleen uitstekend
vermaakt, maar hen ook tussen de
scènes door een lesje geeft. Het stuk
bewees bovendien zijn kwaliteiten als
instruktieprogramma over toneel. De
acteurs en actrices hielden zelf een
inleiding en versjouwden steeds de
eenvoudige decorstukken. De origine
le aanpak van de jonge regisseur
Guus Hoes manifesteerde zich vooral
in de Indianen-scène. Vier stoelen en
een stafel schiepen de voorstelling
van een postkoets heel gemakkelijk.
Ik geloof dat de Haagse Comedie met
dit experiment op de goede weg is.
Het gezelschap moet zeker meer aan
kindertoneel gaan doen. Er is behoef
te aan, en er is grote waardering
voor.
door ADR. HAGER
DEN HAAG 'Ik ben tevreden en ik ben niet tevreden.' Met deze
woorden schilderde de Weense musicus Nikolaus Harnoncourt de
sfeer van het Monteverdi-project in het Koninklijk Conservatorium
in Den Haag.
De muziekpraktijk van Harnoncourt is
een zoeken, een perfectioneren van de
authentieke vertolkingswijze en volko
men tevreden is hij dan ook zelden.
Directeur Jan van Vlijmen is na één
week gezamenlijk studeren en musice
ren enthousiast. Dat hij daartoe alle
reden heeft, bewees het concert dat
zaterdagavond werd gegeven door cur
susleiders. cursisten en studenten.
Van welke betekenis de aanwezigheid
van Harnoncourt 'en zijn echtgenote
Alise is. werd reeds bewezen in een
kernachtige en uitgebalanceerde weer
gave van een imiterende compositie
van Scheidt.
Het programma stond in het teken
van Monteverdi cn zijn Duitse, Franse
eii Engelse tijdgenoten. Composities
in verschillende bezettingen met het
orgel, blokfluit, luit, gamba en vocalis
ten. Uit al deze vertolkingen bleek
hoezeer de conservatoriumleerlingen
in de ban zijn geraakt van deze zes
tiende en zeventiende eeuwse muziek.
Werken als van Schtltz en van Dow-
GOUDA De Nederlandse Fin^ncie-
rings-Maatschappij voor Ontwikke
lingslanden (F.M.O.) zal voor
250.000 participeren in het aande
lenkapitaal van een op te richten
fabriek van vuurvaste steen in Tune
sië. Initiatiefnemer is de Gouda Vuur
vast, die tezamen met enige Tunesi
sche partners, waaronder Sotimaco
(een groot semi-staatsbedrijf op het
gebied van bouwmaterialen), het pro
ject zal realiseren.
Het Nederlandse belang in het aande
lenkapitaal van de onderneming
vertegenwoordigd door de deelnemin
gen van Gouda Vuurvast en F.M.O.
zal 35 pet. bedragen. Deze eerste Tu
nesische fabriek op het gebied van de
fabricage van vuurvaste steen zal vrij
wel volledig voorzien in de lokale
behoefte en daarnaast naar omringen
de landen exporteren. Het nieuwe
bedrijf zal werkgelegenheid bieden
aan ongeveer 50 Tunesiërs.
De F.M.O. heeft tot doel bij te dragen
tot de ontplooiing van het bedrijfsle
ven in ontwikkelingslanden. Zij doet
dit door het verstrekken van aanvul
lende financiële middelen ten behoeve
van investeringen in deze landen door
Nederlandse ondernemingen.
Tevoren hadden -wij een gesprek met
drs. B- J- Wiegeraad, de predikant-
directèur van de bond. over deze
onverwachte meevaller. Hij zei: 'Dit is
voor een groot deel te danken aan de
stijgende offervaardigheid: We hadden
het totaal aan giften begroot op
35.000 gulden, en het werd 60.000
gulden. Dit is in onze tijd van alge
mene malaise toch wel iets, wat je
voluit een zégen mag noemen'. Waar
die grotere offervaardigheid vandaan
komt?' Vroeger dachten de mensen bij
zending alleen aan het zendingswerk
verweg, maar nu is ook de zending
dichtbij in het gezichtsveld gekomen'.
Hierover gesproken, het is niet in 't
minst aan de activiteiten van drs.
Wiegeraad en 'zijn' bond te danken,
dat de 'inwendige' zending, het evan
gelisatiewerk, voor steeds meer men
sen uit de sfeer van de min of meer
vrijblijvende liefhebberij is gekomen.
Hij heeft er ook meer dan eens op
getamboerd dat het zendingswerk
naar buiten zich des te krachtiger kan
ontplooien, naarmate er in eigen land
meer mensen tot de gemeente worden
toegebracht: uitwendige en inwendige
zending hebben elkaar nodig (en de
samenwerking met de hervormd-gere-
formeerde zendingsbond komt dus
niet uit de lucht vallen).
Dichterbij
Om terug te komen op de sterke
stijging van het bedrag aan giften,
drs. Wiegeraad meent voorts dat ook
van invloed is het feit dat de toene
mende onkerkelijkheiddichterbij
komt. Het is niet meer iets in de
verte, in de boze grote steden, het
komt vlak bij huis: hetzij doordat je
kinderen naar de stad trekken. Hetzij
door uitbreiding van je woonplaats.
Als voorbeeld zal kunnen dienen Zoe-
termeer, waar de referent van zater
dagmiddag drs. C. Blenk als evange
list werkt. Hij gaf in Tijding, het
contactblad van de bond, de volgende
Cijfers. Tien jaar geleden was Zoeter-
meer een dorpje met 9.000 inwoners,
nu een plaats van over de 20.000
inwoners. Met het inwonertal neemt
de onkerkelijkheid toe: van 3 pet. in
1947 naar 28 pet. nu. En in diezelfde
periode daalde de hervormde gemeen
te van 45 pet.-naar 27..pet. van de
bevolking (en van die 27 pet. is het
merendeel 'alleen kerklid op papier)
'Vroeger', zo vervolgde drs. Wiegeraad
zijn verhaal, 'kon ik als ik ergens
preekte een zgn. collectebeurt
wel eens te horen krijgen: bij ons is
evangelisatie niet nodig, maar die ge
luiden verdwijnen. Ik wil in dit ver
hand ook zeggen dat de bond steeds
gezaaid heeft, altijd er op uit was de
gemeente als gehéél en niet alleen
een of meer ijverige commissies, ge
richt te doen zijn op wèrving. Welnu,
het zaad is gaan groeien, en de vrucht
zien we ook in wat men voor ons
werk wil bijdragen'.
Intussen kun je je afvragen of de
bond niet verstandiger zou doen I
in 't publiek zwijgzaam te zijn I
zijn batig saldo: met een tekort
je een krachtiger, beroep op
doen! Maar zulke overwegingenI
en mag de bond voor inwendige J
ding niet kennen. 'Wij zijn danf
voor wat wij ontvingen en we i
verantwoording afleggen van wal
met het geld gaan doen', aldus
Wiegeraad
Hij vertelde (de opmerkingen
haakjes zijn van ons): 'Allerd
staat uitbreiding van onze uitgei
en verkoopafdeling onder de n
Echo op het programma. Daar zit n J"
achter. We merken allerwege een111""
ruggang in de christelijke boekhat 1
Laat ik zeggen dat ze 'neutraler'
aat
den: Wolkers en de zijnen li|!f
vooraan in de etalages en de chi
lijke lectuur op een plankje er
achterin. Wij vinden dat tot inwe^1":
ge zending ook lectuurvoorziei
hoort en wij vormen nu een
waar de mensen terecht kunnen
dres van de bond: Johan van 01
barneveltlaan 10, Amersfoort;
980.980). We hebben ook al de ei g ge!
ning als grammofoonplatenhai ^ren
met een vrij kleine selectie (van fns(:
Pronk, tot zeg maar, Dietrich Fis<
Diskau). want je kunt 't beste
weinig een goeie voorraad hebben
zendingsavonden verkopen we 'ei
wat lectuur en ook platen, we haj^
de inkomsten hiervan over
begroot op 5.000 gulden, maar
werden er 10.000. En alles
ande
nd, i
ng d
off
bew<
rechtstreeks aan het werk van
bond ten goede. We gaan natuuintu
door met onze brochurereeks 'Zeng-
in zes continenten'- (prijs per 1
ongeveer 2 gulden) en onze infofgen
tieserie met de zgn. discussiepape 5n g
vijftig cent per stuk, over homoDra"'
oorlog en vrede, abortus, evo
enz.) vindt erg veel aftrek. We
ben wat van die papers gebundel'™"*]
dit boekje: 'Vragen van deze
(prijs 3.95). En bij alles geldt
we mikken op lectuur die kan di
tot vorming en toerusting vanPJ1
gemeente'.
randA
uitr
kte a
brand
Piet
Gastarbeiders
Drs. -Wiegeraad ging, verder:
staat ook voor ogen de vorming
een fonds, of fondsje. van christi
lectuur en gedeelten uit de, evan
ën voor gastarbeiders, in hun
dus. En tenslotte staat uitbre
van het aantal evangelisten °w.
programma. De bond heeft nu
evangelisten in dienst, dat wil ze
zij werken ten dienste van
plaatselijke hervormde gemeente
zijn géén zgn. richtingsevangel pjjN
we werken niet de kant uit var vorrr
gereformeerde bondsevangelisatie.ge_L(
is natuurlijk wel zo dat onze ev
listen werken vanuit een gerefor
de visie, maar dat doen zij vooe]
gehéél van de kerk'
land moeten voor deze aankomende
musici een openbaring geweest zijn,
zeker ook wat betreft de vertolkings
wijze.
Docent Eugen Dombois uit Zwitser
land speelde op wonderschone wijze
enkele luit-composities van Ballard.
Het hoogtepunt van het overladen
programma was echter het optreden
van Dombois en de Engelse counter
tenor Alfred Delier in liederen van
Dowland in een perfecte stijl en uit
muntend samenspel. Deller leidde een
geïmproviseerd conservatoriupikoor in
een viertal madrigalen van Montever
di en als afsluiting en tevens als
resultaat van een week hard werken
hoorde men van dezelfde componist
Combatimento di Tancredi en Clorinda
door een ensemble gevormd uit leer
lingen.
In de komende dagen gaat men zich
voorbereiden op een uitvoering van
de opera Orfeo zaterdag aanstaande in
het Haagse Congresgebouw.
AMSTERDAM Doeltreffende be
strijding van de werkloosheid is niet
te bereiken door het geven van finan
ciële injecties. Een verbetering van het
investeringsklimaat is nodig om een
blijvende oplossing te bereiken.
Dit klimaat is de afgelopen jaren
verslechterd door een vrij forse ver
schuiving van de inkomens naar de
arbeidsinkomsten ten koste van de
andere inkomsten, inclusief de inge
houden winsten. Hierdoor is de inves
teringsbereidheid aangetast.
Dit gaf de raad van bestuur van de
Amsterdam-Rotterdam Bank als haar
mening op de huidige economische
situatie tijdens de jaarvergadering. De
voorzitter van de raad van bestuur,
dr. J. R. M. van den Brink merkte op,
dat hij nog steeds wat pessimistisch
staat tegenover de huidige economi
sche situatie.
Hij zei moeilijk anders te kunnen,
gezien o.a. het feit dat de loonsverho
gingen die thans bekend zijn, hoger
uit zijn gekomen dan werd gehoopt.
Ook de valutamarkten geven nog
steeds reden tot bezorgdheid.
Van een verslaggever
DEN HAAG De hervormde kerkle
den tasten diepér in de portemonnaie
voor het werk van de kerk. De gene
rale financiële raad van de hervormde
kerk meldt stijgende opbrengsten voor
de genérale kas over 1971. Aan iedere
hervormde lidmaat wordt voor de ge
nerale kas 10 per jaar gevraagd. Tot
eind 1971 kwam voor deze kerkelijke
kas ƒ4,4 miljoen binnen tegen ƒ3,9
miljoen in 1970. De hogere opbrengst
is voor een deel ook te danken aan een
snellere inning doordat de hervormde
kerk op het gebruik van een computer
is overgegaan.
Ook dc hervormde zending in Oegsl-
geesl is tevreden over de financiële
resultaten over 1971. De beoogde gel
den kwamen volledig binnen. Bij de
gereformeerde zendingsbond van de
hervormde kerk kwam ruim 2,5 mil
joen binnen, 400.000 méér dan het
jaar daarvoor.
Voor het werk van het hervormde we-
relddiakonaat wordt ook meer gege
ven dan vorig jaar. In februari wordt
altijd de collecte voor het hulpwerk in
andere landen gehouden. Vlak voor
deze inzameling liep dit jaar voor het
eerst de actie 'Trouw moet blijken'
voor het werk van de plaatselijke her
vormde gemeenten. Terwijl door deze
actie ruim 30 procent méér binnen
kwam voor het plaatselijke werk, leed
het werelddiakonaat daaronder niet.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Zaanslag A. Vos te
Krommenie.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Bedankt: voor Zwolle J. F. Heij te
Amersfoort.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Leerdam M. G. Gouw te
Oudemirdum.
EVANG. LUTH. KERK
Beroepbaar: prop. J. Vink. Van Mau-
rik Broekmanstraat 37 III, Amster
dam.
zwal
6 Vc
van
irder
1961-:
rmde
DEN
>?idei
nee
d en
erste
vier
Jur h
3i. De
ilen
van
elijli
-
naart
lering
van h
vorm
uur
lentru
Burg
oden.
:er A
'lger
„re 't
1 ho 0l
Ion
De bijbel kent het begrip "'kin
God'. Het wijst een heel nauwe i
aan, een band waarin het om de
gaat. Het woord knecht, zoals di leid
het slot van psalm 143 voorkomt
een ander accent. 'Knecht' heeft
ken met 'dienst'. De man die
noemt ten opzichte van God wil
mee zeggen: ik sta in uw dienst
leven is dienend ten opzichte v
plannen. Vandaar dat in de
"knecht des Heren' ook een mei
se klank zit. De dichter van deze
beroept zich aan het slot van alli
hij gevraagd heeft op dit knecl
Hij bidt om bescherming en
maar ook om vergeving. Het
les bij elkaar. Zonder alles w
vraagt kan hij niet verder. De
komt in gevaar. Dat kan God nii
laten. Hij moet voldoende toe
zijn en de ruimte hebben om
dienst te kunnen vervullen. Wal
God aan een knecht die vooi
in gevaar is, aan een knecht di
een kwellend geweten rondloorfge
moet natuurlijk wel zeker van ji v
zijn wil je met zo'n slotargumen vc
nen aankomen. Ja. is dat w
moet je juist onzeker zijn van
zaak en heel zeker van de
God? Misschien is dat het wel
man niet wanhopig maakt maafce(
doet bidden. Want bidden is e
in de wanhoop, een opening naa
en leven. Maar daar hoort dan
je dat leven en dat licht van G(
wacht. Je staat voor allerlei dim
gebeuren moeten, je bent ti
knecht of niet. Je moet aan d<
Maar het kan je aanvliegen: hi
ik dat? Valt er iets van mij
wachten? Dan bidt deze man
zegt: om Uws Naams wil. en:
uw knecht. Het is zoiets als: 't
zaak, o Hoofd en Heer. de zaak
voor wij staan, zoals wij vroeg(
gen. De onrustige knecht krijg n<nisd
om rusteloos bezig te zijn.
waa ir
1 ie ijl
I zaa >r
1 ds
RSCH
[emei
van
'oor i
het
js in
woi
.000
ideel
:n -
uit L<
erns"
ts op
L Z'j
l die
meffe
mach
meis
won