Kabinet staat voor
moeilijke beslissing
Kamer tegen vrijlating drie van Breda
fBon m— \j/f\ZZ\
met 85 - 61
stemmen
Havodam-maquette
naar Brabant
Meerderheid
In deze krant
Kees Rijvers
trainer PSV
ock
Uw
buurman
deze
krant!
van Brandt
bijna weg
Overheid moet
zeehavens helpen
I I:::::::::::::::::::::::::::::::: j
I I
Y" VW «I ^_'5»s«aK WOENSDAG 1 MAART 1972
F\^. I II 0 11 fjt 52ste jaargang nr. 51
[Nieuwe JLeidse unuant
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING J
Steenstraat 37 Postgiro 76 Telefoon 31441 Gironr. 269274 t.n.v. N.V. De Christelijke Pers, Amsterdam Abonnement 7,90 per maand, per kwartaal 23,35 Klantendienst 18.00-19.00 uur.
Zogezegd
Breda vrij te laten niet ten uitvoer te brengen, aanvaard met 85 tegen 61 stem
men. De urenlange debatten, die omstreeks drie uur in een stemming uitmond
den, hadden reeds uitgewezen dat een grote meerderheid tegen vrijlating van
de drie oorlogsmisdadigers zou stemmen. Uiteindelijk had ook premier Biesheuvel,
onder drang van de Kamer een toelichting op het regeringsstandpunt gegeven.
Vóór de motie stemden de meerder
heid van de PvdA-fractie, de overgrote
meerderheid van de WD-fractie. de
overgrote meerderheid van de fractie
van D'66, zes leden van de KVP-fractic,
te weten mejuffrouw Cornelissen, de
heren Krosse, Noteboom, Du Chatinier,
Fiévez en Mommersteeg. de fracties
van CPN. PSP. SGP, NMP, twee leden
van de CH-fractie: mr. Bos en drs. Van
Leijenhorst, vier leden van de ARP:
Geelkerken, Vermaal, Schakel en Wal
burg, de overgrote meerderheid van
DS'70, de heer De Jong (eenmans
fractie) en de heer Koekoek (Boeren
partij).
De tegenstanders waren: een minder
heid van de PvdA-fractie, een meer
derheid van de KVHfractie, een meer
derheid van de fracties van ARP en
CHU, drs. Verwoert ran DS'70. mr. Ko
ning (WD), dr. Imkamp.en drs. Dijk
stra (beiden D'66), mr.' Dr Gaay Fort
man (PPR), de fractie-van GPV.
Het is uiteraard nog niet bekend wat
de regering met de motie gaat doen.
Minister-president Biesheuvel zei dat
de beslissing zo snel t-,•-►gelijk zal val
len. Het lijkt waarsiJditilijk dat dit zal
gebeuren tijdens de kabinetsvergade
ring van vrijdag.
Voor de stemming verkaarde de heer
Biesheuvel: 'Wij hebben weliswaar ons
standpunt bepaald, maar misschien is
een aanvullend standpunt nodig. De
regering heeft begrepen dat het leed
van de slachtoffers in de motie voorop
staat. Dat heeft u ons goed op het hart
gebonden'. Ook minister Van Agt (jus
titie) zei nadrukkelijk dat het stand
punt van de regering een voorlopig
karakter had.
Drs Den Uyl, de socialistische fractie
leider is van mening, dat uit de toe
spraak van premier Biesheuvel opge
maakt kan worden dat de regering de
Minister Van Agt tijdens de schorsing van de vergadering in gesprek met mejuffrouw Goudsmit (D'66).
Op het Binnenhof in Den Haag speelden zich gisteren voor en tijdens de debatten emotionele tonelen af, in het bij
zonder bij de aankomst van premier Biesheuvel. Op de foto vertelt de toneelspeelster Loudi Nijhof de menigte een
joods verhaal, als onderdeel van een joodse godsdienstoefening die ter gelegenheid van het Purimfeest werd gehou
den. Aan het eind van de middag week de spanning onder de menigte maar de borden bleven.
Er is evenveel reden om voldaan
te zijn over een recordomzet van
sociale verzekeringen als over een
nieuw record in de omzet van
bier, auto's of sigaretten.
CNV-secretaris L. de Graaf
Overwegend droog weer en veel
bewolking. Zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
Maximumtemperaturen rond 7
graden.
MORGEN EN OVERMORGEN:
plaatselijk een bui, ook zonnige
perioden en ongeveer normale
temperaturen.
Morgen zon op: 07.24
onder: 18.22
maan op: 21.28
onder: 07.40
1' isakte een
gulden duurder
ROTTERDAM/WESTERHOVEN
Met Pinksteren zullen de bezoekers
van het eurostrand in Westerhoven
(Oost-Brabant) de Rotterdamse havens
en industrieën in het klein in ogen
schouw kunnen nemen. De directie
van het recreatiepark legde enkele
maanden geleden contact met de ge
meente Rotterdam over aankoop van
de havodam-maquette. Deze week werd
het koopcontract voor enkele tiendui
zenden guldens gesloten.
Rotterdam heeft de maquette, die voor
ruim een miljoen gulden tijdens de
manifestatie C'70 werd opgebouwd,
aanvankelijk willen behouden en naast
de Euromast willen plaatsen. De ge
meenteraad besloot evenwel geen geld
beschikbaar te stellen zodat verkoop
de enige oplossing was.
Havodam, die in Brabant tot eurodam
omgedoopt wordt, zal 's avonds door
28.000 lampjes worden verlicht.
(ADVERTENTIE)
VAN BERKENS MELK
GOED VOOR ELK
TEL. 17 65 51
Binnenland
'Korting voor bejaarden dis
criminatie'
Duur schooladvies
Buitenland
Verzoening Japan-China 9
Amerikaans priester wil geza
pig 'christendom' hervormen 9
Kerk
prof. Oosterhoff
Hoe leest
Genesis?
Kunst
Carel Visser krijgt staatsprijs 11
Sport
Invloed van Jan Zwartkruis
op voetbal 13
Economie
Unilever verdiende 30 pet
meer 17
motie niet naast zich zal neerleggen.
Ook in Haagse politieke kringen leeft
de opvatting, dat de regering de kamer
niet zal negeren, mede gelet op de
druk, die een of meer liberale minis
ters binnen het kabinet uitoefenen.
In eerste instantie had minister Van
Agt gisteravond gezegd dat thans be
sloten moet worden tot het eind van
de gevangenschap van de drie oorlogs
misdadigers. 'H et is een dwingende
conclusie van onze herwonnen rechts
staat'.
De minister zei met verbijstering ken
nis te hebben genomen van de emoties
die na zoveel jaren nog in alle hevig
heid zijn losgebarsten. 'Dat er nog ver
schrikkelijk veel leed bestond wist ik,
maar dat de emoties daarover in zulk
een hevigheid zouden losbarsten was
bij velen in ons land niet bekend,'
aldus de minister.
Hij wees er echter op dat al deze ver
schrikkingen juist zijn geleden om de
rechtsstaat te herwinnen. 'Die rechts
staat eist dat geen straf wordt gehand
haafd die geen doel beoogt,' aldus de
heer Van Agt. Hij wilde er geen twij
fel over laten bestaan dat de drie geen
enkele aanspraak hebben op het ver
krijgen van de vrijheid. Wanneer ze
worden vrijgelaten is dat omdat ons
land zich wil laten gelden als rechts
staat.
Minister Van Agt maakte ernstig be
zwaar tegen de door de heer Voogd
ingediende motie, waarin wordt uitge
sproken dat de drie niet moeten wor
den vrijgelaten. Deze motie tast name
lijk de grondwettelijke voorrechten
van de Kroon aan. Na beraad met de
mede-indieners van zijn motie tegen de
vrijlating wegens de staatsrechtelijke
bezwaren werd de tekst door de heer
Voogd gewijzigd. De nieuwe tekst luidt:
'De Kamer geeft het kabinet in ernsti
ge overweging het voornemen tot vrij
lating van de drie niet tot uitvoering
te brengen'.
De Kamer was het overigens bepaald
niet eens met de uitspraak van minis
ter Van Agt dat een definitieve uit
spraak van de Kamer ongrondwettig
zou zijn. omdat de Kamer dan op de
stoel van de Kroon zou gaan zitten. De
liberaal Berkhouwer benadrukte dat
de Kamer niets anders doet dan ant
woorden op de vraag die haar door de
regering over het al dan niet vrijlaten
is gesteld.
In de tweede termijn van het debat,
die kort voor middernacht begon, be
nadrukte een groot aantal sprekers het
antwoord van de minister volstrekt on
voldoende te vinden, gezien de ernst
van de zaak. Het bezwaar van minister
Van Agt tegen de eerste motie
van de heer Voogd veroorzaakte hef
tige interrupties in de Kamer, o.a.
door mejuffrouw Goudsmit (D'66)
en van de zijde van de CPN en de
VVD. Ook ontstond een interruptiede
bat. waarin drs. Den Uyl (PvdA) hard
applaus van de tribune oogstte. Hij
protesteerde echter tegen deze bijvals
betuiging.
't Resultaat van dit ordedebat was dat
Kamervoorzitter Van Thiel de vergade
ring schorste. Minister Van Agt was
trouwens uitgesproken. Premier Bies
heuvel voerde in eerste instantie niet
het woord, wat verontwaardiging van
de Kamer opwekte.
Tijdens het debat tekende zich ook
enige spanning af tussen de regerings
fracties onderling. De confessionele
fracties, met name de KVP die in
overgrote meerderheid het regerings
standpunt steunen, nemen het de WD
(tegen vrijlating) kwalijk dat zij de
hele kwestie in de partijpolitieke sfeer
hebben getrokken. Mr. dr. Berkhouwer
(WD) trok een zware wissel op het
kabinet door te stellen 'ervan uit te
gaan dat minister Van Agt (justitie)
de oordeelsvorming in de Kamer
zwaar zal laten wegen en conform de
Kameruitspraak zal handelen. Hij voeg-
hieraan toe: 'Maar als de regering
niettemin de drie zou vrijlaten, wat is
de Kamer dan verplicht tegenover zich
zelf te doen? Zal zij dan niet'moeten
komen met een motie van afkeuring
tegen het beleid van minister Van
Agt? Om nog maar niet te denker, aan
de nauwelijks denkbare mogelijkheid
dat de regering dan vervolgens de Ka
mer zou ontbinden met als inzet van
de verkiezingen het abject drietal van
Breda'.
Politieke waarnemers verwachten ove
rigens niet dat uit deze situatie een
acute politieke crisis zal voortvloeien,
maar eerder een crisis op termijn.
Waarschijnlijk zullen de fracties bin
nen het kabinet en de regeringsfrac
ties onderling eerst een duiJelijke rol
spelen bij de samenstelling van de be-
groting-1973.
De kamerleden mejufrouw Goudsmit
(D'66), Voogd (PvdA) en Wolff (CPN)
hadden erop gewezen dat het debat
geen enkele zin zou hebben, als de
regering de Kameruitspraak naast zich
neer zou leggen. Zij maakten ernstig
bezwaar tegen de verklaring die pre
mier Biesheuvel eerder heeft gedaan,
namelijk dat dit debat als een soort
hoorzitting beschouwd moet worden.
'De regering kan zich er niet op be
roepen, dat de uiteindelijke beslissing
over deze gratiëring een zaak van de
Kroon is. Deze gratiëring geschiedt
niet omwille van de drie zelf, maar om
andere redenen, onder meer om als
maatschappij van deze drie bevrijd te
worden.
De gratie is in dit geval een oneigen
lijk middel, aldus de heer Voogd. Door
vele Kamerleden werd betoogd dat de
nu gevolgde procedure van voorover
leg, mede gezien de heftige emoties die
opgeroepen zijn, een foute is geweest.
De tegenstanders van vrijlating waren
het erover eens dat het effect van de
vrijlating op de duizenden overleven
den uit de kampen doorslaggevend
moet zijn voor de beslissing. "Wij kun
nen niet oordelen hoe deze schok aan
komt, het standpunt van de slacht
offers is in dezen beslissend', aldus de
heer Voogd.
De voorstanders van de vrijlating ba
seerden hun oordeel met name op de
inbreuk op onze rechtsstaat die bij
voortdurende gevangenhouding zou
worden gepleegd. Ook de mogelijkheid
om in dit geval in de toekomst weer
discussies en gratieverzoeken te voor
komen, speelde hierbij een belangrijke
rol.
Zie ook pagina 5.
Premier Biesheuvel richtte zich omstreeks half twee (onder drang
van de Kamer) tot de volksvertegenwoordiging.
AMSTERDAM FC Twente trainer
Kees Rijvers is gistere» tot overeen
stemming gekomen met PSV. De ex-
international zal met ingang van 1 juli
de technische leiding en coaching bij
PSV overnemen van de Westduitser
Kurt Linder. Rijvers heeft bij de Eind-
hovenaren ce» twee-jarig contract ge
tekend.
Uw krant vernieuwd
en uitgebreid
'U hebt het zo druk, mam. dat
we Tommy's broertje maar hier
laten om u te helpen.'
Van onze parlementsredactie.
DEN HAAG - De Tweede Kamer heeft vannacht de motie-Voogd, waarin het
Motie Rein vaar d kabinet in ernstige overweging wordt gegeven het voornemen om de drie van
DEN HAAG De voorzitter van de
commissie Zeehavenoverleg ir S. A.
Posthumus heeft dinsdag in Den Haag
verklaard dat de scherpere concurren
tie tussen Westeuropese zeehavens de
landen dwingt tot een gemeenschappe
lijk havenbeleid. Ir Posthumus sprak
op een bijeenkomst van het Neder
lands Vervoerswetenschappelijk insti
tuut.
De voorzitter van het zeehavenoverleg
zei dat er een overlegstructuur moei
komen voor het mededingingsbeleid.
Als Nederland zijn positie als scheep-
vaartland wil handhaven zal de over
heid moeten helpen bij de hoognodige
investeringen. Deze zijn door het be
drijfsleven niet meer op te brengen,
zei ir Posthumus
BONN (DPA) De toch al zeer klei
ne meerderheid die de SPD van bonds
kanselier Willy Brandt samen met de
liberale FDP in de Westduitse Bonds
dag heeft is weer geslonken. Bonds-
afgevaardigde Herbert Hupka maakte
bekend de SPD te verlaten en zich te
scharen in de rangen van de CDU/
CSU-fractie.
Nieuwe obonneei opgeven
(s nu gemokkelijk
Verdien zelf een leuke
attentie naar keuze
U hoeft alleen maar due
vernieuwde en slerk
uitgebreide krant van
hand tot hand te laten gaan.
En dan de bon biernaosl
invullen.
Postzegel niet nodig ats
u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leitlee Courant
I Noom:maand
IDs nieuwe abonnee ontvangt de krant 14 dogen
gratis, en bespa.ort tenminste 3.— abonnementsgeld
I Opgegeven door: I
INaam:
Adres:
Ik ontvang als beloning het aangekruiste I
l-l moPi< pojlpopier O oiolino ichoolii* O handig* poroolmep M
*"^^m*l «nvïlopp*-! (flesicnondcrzeUt') met bfitfpop'*r
Antwoordnummer 267 Leiden
Brandts regering kan zich na het ver
trek van Hupka nog slechts baseren op
250 van de 496 zetels in het parle
ment. Een zeer wankele meerderheid
om straks de verdragen met Moskou
en Warschau door de Bondsdag te sle
pen. Overigens werd toch al verwacht
dat Hupka zich tegen de verdragen zal
uitspreken
ik wil eindelijk wel eens
wn-f voor m'n geld