FEBRUARISTAKING
Piet Nak
vrijlating
Bredase
tegen
van
Drie
Massa-arrestaties na incident ijssalon
Het eerste
massale
verzet
tegen
bezetter
Ondanks publicaties
toch spellingtoets
BEROEPINGSWERK
Een noord voor vandaag
Hervormde synode gewaarschuwd
Bestaande kaartenbakken
zijn slechte raadgevers
Oee
tuin ene
Er zijn belangrijker
problemen
alles
goed
en
wel
VRIJDAG 25 FEBRUARI 1971
AMSTERDAM Zaterdagmiddag 22 februari 1941 arres
teerden de Duitpers in Amsterdam 425 joodse jongens en man
nen. Een deel van de ongelukkigen werd bijeengedreven op hei
Jonas Daniël Meijerplein, in bet hart van de Amsterdamse Jo
denbuurt.
Deze gebeurtenis, waarvoor het klimaat was geschapen door
door JAN ROELFS
tarten en mishandelen, molesteren en provoceren van de zijde
van de W.A., was in de eerste plaats de aanleiding tot een groeien
de verontwaardiging van de Amsterdamse bevolking. Een reactie,
die leidde tot massale stakingen op 25 en 26 februari, die over
sloegen naar andere plaatsen in het land (onder meer Hilver
sum, Zaandam, Haarlem).
Na de razzia op het Jonas
Daniël Mejjerplein. De gearres
teerden werden gedwongen op
de grond te gaan liggen.
Jaarlijks worden deze uitingen
van pril verzet herdacht en ook
het feit, dat Nederlandse joden
het gewaagd hadden in de dagen
voorafgaande aan die 25ste
februari zich metterdaad te ver
zetten tegen de groeiende terreur
van de WA en de bezetters. Een
ontwikkeling, die de Duitsers ge
zien hun ervaringen in eigen
land, niet voor mogelijk hadden
gehouden.
Men mag stellen, dat de diepere
oorzaken van deze uiting van verzet
liggen in een mandement van de ka
tholieke bisschoppen (26 januari
1941), toen bepaald werd dat aan Ne
derlandse Nationaal Socialisten de
sacramenten geweigerd werden. Op
nog scherper wijze reageerden toen
ook de calvinistische kerken.
In wezen ging Nederland toen tot
de aanval over, een houding, die de
joden moet hebben gesterkt en die de
W.A. geleidelijk aan aanleiding gaf
tot mensonterend optreden tegen deze
Van onze onderwüsredactie
ARNHEM De door de kri-
tiese leraren gepubliceerde spel
lingtoets voor de zesde klas van
de lagere school gaat op 1 maart
wel door, maar zal niet meetel
len bij het bepalen van de totaal
uitslag. Dit heeft hfet CITO (Cen
traal instituut voor toetsontwik
keling) gisteren besloten nadat
opgaven uit de spellingtoets via
de kritiese leraren in de pers ver
zeild waren geraakt.
Volgens het CITO zal de bekend
making van dit onderdeel van de
toets dié zesdeklassers die de opgaven
van te voren gezien hebben, bevoor
delen. Aangezien de resultaten van de
toets doorgaans gebruikt worden bij
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. baret. 4. lente, 7. degen.
9. verraad, 11. doel. 13. kade, 15.
Epe, 16. Kar. 17. ode, 18. ark, 20.
bee, 22. gaar, 24. eelt, 25. Toronto,
28. eiser. 29. salto, 30. keker.
Vert. 1. bende, 2. edel, 3. ter,
4. Lea. 5. enak. 6. erker. 8. gran
dioos. 9. vee. 10. dak. 12. opera,
14. dadel. 18. agens, 19. kat, 20.
beo. 21. etter. 23. roet, 24. etre,
26. rio. 27. nek.
de selectie voor het vervolgonderwijs
zouden deze kinderen dan een plaats
kunnen krijgen die hun niet toekomt.
De kritiese leraren hebben, zoals
in onze krant van gisteren gemeld is,
de spellingtoets juist gepubliceerd
omdat zij het onjuist vinden dat een
omstreden zaak als de spelling mee
speelt in de selectie voor het voortge
zet onderwijs. (Hun bezwaren gaan
trouwens verder: zij richten zich te
gen de selectie in het algemeen).
Het CITO zal de lagere scholen die
aan de toets meedoen vragen de toets
wel af te nemen, ondanks de publica
tie. De reden voor dit advies is vooral
'technisch": de computer weet name
lijk geen raad met niet geheel inge
vulde toetsen.
De heer P. van Dam van de afde
ling basisonderwijs van het CITO zei
ons dat de spellingtoets al voor de
publikatie door de kritiese leraren in
discussie was. Het bestuur had beslo
ten de toets voorlopig te handhaven,
mede gezien de positieve reacties van
deelnemende scholen op de inhoud
van de spellingtoets van vorig jaar.
Meer dan negentig procent van de
scholen vonden dit onderdeel belang
rijk en juist.
De heer Van Dam kon'niet zeggen
of het CITO zou besluiten de toetsen
voortaan via een andere, 'veiliger'
methode te gaan verspreiden. Het CI
TO is vooralsnog niet van plan op
grond van de auteursrechten een
klacht tegen de kritiese leraren in te
dienen.
reeds getekende bevolkingsgroep.
De eerste gevechten tussen joden
en W.A.-mannen begonnen op 8 fe
bruari. De zwarthemden drongen, la
ter openlijk gesteund door de Wehr-
macht, de Amsterdamse Jodenhoek
binnen. De verdrukten bewapenden
zich met stokken en bijlen. Er vielen
doden. De lont in het kruit was de
dood van de de W.A.-man Koot. De
Amsterdamse politie stond machte
loos. Op 12 februari sloten de. Duit
sers de Joodse wijk: Nederland kende
voor het eerst een hermetisch afge
sloten ghetto, bruggen fungeerden als
doorlaatposten in een soort Berlijnse
muur....
Een Duitse patrouille drong in de
avond van woensdag 19 februari een
ijssalon in de Van Woustraat, in
Zuid, binnen. De mensen verweerden
zich met zwaveldioxyde, een felbij-
tende vloeistof. Dit incident leidde tot
de massa-arrestatie3, waarvan we in
de aanhef melding maakten. De
Duitsers spraken van gijzelaars.
In het maartnummer 1950 „Neder
land in oorlogstijd", orgaan van het
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie, lezen we: „De gearresteerde Jo
den werden vijf dagen na hun gevan
genschap uit het concentratie-kamp
Schoorl overgebracht naar Buchen-
wald, vandaar korte tijd later naar
Mauthausen. Eind december 1941 wa
ren nog maar 8 hunner in leven!"
Die zondag hadden nieuwe razzia's
plaats. De stemming in Amsterdam
was geladen; de arbeidersbeweging
besloot tot een proteststaking.
In de historie van de bezetting van
het grootste deel van het West-Euro-
pese continent deden zich op die 25ste
februari opmerkelijke gebeurtenissen
voor: bij zonsopgang begonnen de
spoorjongens te staken op het ran
geerterrein van de Rietlanden. Aan
vankelijk was er sprake van een aar
zelend begin, maar weldra sloeg de
actie over, naar de tram, publieke
werken (zoals het G. E. B.) naar grote
bedrijven in de havens, Fokker,
Kromhout en Verschure volgden. Te
gen het middaguur lag veel werk in
de stad „plat".
De omgeving, van Weesp tot Zaan
dijk, deed mee. Na enige verbazing in
de Duitse gelederen sloegen de bezet
ters onbarmhartig toe. Mitrailleurs in
de straten, veel militair vertoon, ble
ken een afdoend antwoord. Dreiging
van straf en ontslag zaaiden verwar
ring Suggestieve aanplakbiljetten
van „den Höheren S.S. und Polizei-
führer", dat men met zijn leven
speelde, brachten er de schrik in.
Op de 26ste verliep de staking.
Grootscheepse arrestaties accentueer
den het optreden van de onderdruk
ker. Rauter en Christiansen werden
weer snel heer en meester in Amster
dam. Tn dé middag van die 26stë fe
bruari werd weer gewerkt. De Joodse
Raad, wiens trieste arbeid toen eerst
recht begon, had vooralsnog
verdere massa-arrestaties van Joden
kunnen voorkomen. Men begreep
toen nog maar ten dele, dat dit uitstei
van executie was.
Hervormde Synode blij
met werk Vredesberaad
Van een onzer verslaggevers
„Hoe denkt het IKV over de ge
neigdheid van de mens ten kwade?",
luidde een van de vragen van de rap
porteurs over het verslag van het In
terkerkelijk Vredesberaad voor de
hervormde synode. Misschien hadden
de IKV-woordvoerders erop kunnen
antwoorden als er gevraagd was: hoe
bpschouwt u uw werk bij de geneigd
heid van de mens ten kwade?
De samenstelling van het gezel
schapje rapporteurs was zodanig, dat
wanneer men de één bevredigend zou
beantwoorden, de ander tegen de ha
ren in zou worden gestreken. Het wa
ren ds. K. A. Abelsma, diaken W. K.
van der Veen en ouderling prof. dr.
A. D. de Pater, die allen hun gedach
ten bij het jaaroverzicht van het In
terkerkelijk Vredesberaad hadden ge
formuleerd. Waar de één zich zorgen
maakte over een „te eenzijdig politiek
engagement van het kader van de
Vredesweek" en erop aandrong dat er
in eerste instantie kerkelijke jonge-i
ren moesten worden benaderd, klaag
de de ander dat het IKV niet radicaal
genoeg stelling nam tegen de oorlog
in de geest van prof. Heering en
blijkbaar niet goed wist wat het met
pacifisten moest aanvangen.
De meeste synodeleden toonden
zich bijzonder dankbaar voor het
werk van het Interkerkelijk Vredes
beraad. Er viel ,hier en daar echter
ook enige huiver té constateren voor
de manier waarop actiegroepen het
IKV-werk oppikken en gestalte ge
ven. Daar tegenover stelde ds. F. H.
Landsman, dat de actiegroepen vaak
met een eigen filosofie die lacunes
zullen invullen die ontstaan als er in
ae kerkelijke gemeente te weinig
mensen zelf bij de problematiek be
trokken kunnen worden.
De actiegroepen hebben overigens
schade ondervonden van het niet
doorgaan van het Kosmokomplot-
weekend van vorig jaar. Zij zullen
voor het trainingsweekend van vol
gend jaar weer naar de Meerpaal in
Dronten gaan.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Noordeloos: J. van
Russem, kand. te Bilthoven; te Hars
kamp: B. Haverkamp te Nijkerker-
veen; te Barneveld: J. Vos te IJssel-
stein.
Aangenomen: naar Neerlangbroek:
J. E. de Groot, kand. te Zeist, die
bedankte voor Aalst. Bruchem-Kerk-
wijk. Dirksland, Hedel, Noordeloos,
Scherpenisse, Veen en voor Willige-
Langerak.
Bedankt: voor Putten: H. Jonger-
den te Veenendaal; voor Oostvoorne:
A. de Vos te Berkenwoude.
Beroepbaar: kand. J. G. van Loon,
Groenekanseweg 68 te Groenekan.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Maartensdijk: kand.
H. de Boer te Veenendaal; te Alblas-
serdam: R. S. Elgersma te Gi?ssen-
PJjswijk,
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Zaandam: D. Nieu
we nhuis te Harlingen.
BAPT. GEMEENTEN
Bedankt: voor Emmen: C. Eijer te
Hoogezand.
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Beroepen: te Zeist: A. J. Buurman
te Bussum.
In 'Entweder-Oder' Het een of liet ander) laat Sören Kierkegai
Quidam zeggen: Ik dwing mijzelf uit alle machtmijn leven in de ka
gorie te houden. Men kan sterven, dat weet ik; men kan ten dode gem
teld worden, dat weet ik; maar men kan zich aan de kategorie houd
men kan de kategorie vasthouden'. Met 'kategorie' bedoelt Kierkegat
de objectief geldige normen die zijn bestaan beheersenonder welke z
bestaan beoordeeld moet worden. Misschien is het wat dichter bij te br
gen en dan denk ik aan het raam, het kader waarin hij zijn leven z
Dit laatste betekent voor Kierkegaardzijn leven heeft leren zien dot
dat het hem geopenbaard is, van een andere kant, van Gods kant.
kategorie is voor Kierkegaard de algemeen-menselijke en tegelijk
christelijke. D.w.z. dat hij van mening is dat buiten die christelijke ka
gorie geen menselijkheid is. De mens die daarbuiten treedt mist iets u
zenlijks. Het christelijke is het echt menselijke. Wie zo spreekt, sprei
op een bepaald niveau, op een absoluut niveau, een nievau van ov
luigd geloof. Dat niveau is niet altijd te handhaven. In de discussie en
het vlak van de ervaring zullen woorden gebruikt moeten worden
een bescheidener indruk maken. De ervaren christelijke existentie is t
altijd even menselijk geweest. Er is een wijze van bestaan die zich clu
telijk noemt en daarnaar oordeelt men die nergens naar lijkt. 1
van Christus getuigen wil moet daaronder lijden. Hij kan niet wijzen
een te ervaren christelijk bestaan. Hij zal moeten verwijzen naar wat
moet zijn: 'Het uit alle macht mijn leven in de kategorie houden'. En
stelt hem dan zelf meteen de vraagof hij dat zelf doet. Uit alle mi
rijn leven blijven zien en beleven in het kader van de genade, in
kader van te mogen leven en te moeten dienen, in het kader van de lu
die troost en moed geeft, en niet toestaat dat wij het erbij laten liggei
met het mindere genoegen nemen.
We lezen vandaag: 2 Samuël 24 1117.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Een van de
ontdekkingen van de voorlopig
succesrijk te noemen actie
..Trouw moet blijken" in de her
vormde kerk is wèl, dat men
vaak veel te schematisch over
het kerkelijk meeleven heeft ge
dacht. Onder de enorme groep
geboorteleden, die meestal als
een loden last worden ervaren
waar de kerk nodig vanaf moet,
blijkt een veel groter respons,
dan verwacht was. Anderzijds
komt in verscheidene gemeenten
naar voren, dat er onder de belij
dende en doopleden veel meer
mensen zijn die niets meer met
de kerk te maken willen hebben
dan hun administratieve indeling
zou doen vermoeden.
De hervormde synode heeft met
dankbaarheid het omvangrijke rap
port aangepakt van de commissie
Kwartet - Trouw
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter).
H. P. Ester, G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
GOIVIIVIENTAAR
De „Proeve van een beginselverklaring van de
raad van kerken" is nu ook in de hervormde synode
geproefd, maar niet geslikt. Het werkstuk dat uit
de pen van prof. dr. H. A. M. Fiolet is gevloeid,
komt natuurlijk bij zo'n synode in een gezelschap
professionele fijnproevers terecht, die in verschil
lende keukens gevormd zijn. Hoe uitdagender deze
het dus heeft geformuleerd, hoe gretiger andere
theologen zullen terugkaatsen. Het geheel is een
interessante theologische exercitie geworden,
waarin echter de belangrijkste vraag onder de tafel
is geraakt: namelijk in hoeverre de kerken zich
werkelijk wensen te binden in de raad van kerken.
Op dat punt is de brief met kritiek die de synode
naar de raad van kerken laat sturen, op z'n minst
dubbelzinnig te noemen. De steller van de „proe
ve" wordt verweten, dat hij geen recht heeft ge
daan aan het werk van de vroegere oecumenische
raad die aan de huidige raad van kerken vooraf
ging. Hij heeft immers geschreven „het stadium
van de niet-verplichtende oecumene is nu voorbij".
Alsof de oude oecumenische raad zich uitsluitend
met de niet-verplichtende oecumene heeft bezig
gehouden
Het probleem is echter dat de oude oecumenische
raad wel gedoemd was om zich met die niet-ver-
plichtende oecumene bezig te houden omdat met
name de grote hervormde kerk in dit gezelschap
kleinen (r.k. en gereformeerd ontbraken nog) zich
niet wénste te verplichten. Daarmee is niets ten
nadele van de vroegere oecumenische raad gezegd.
De laatste secretaris, dr. E. J. Beker, heeft er ge
noeg zijn best voor gedaan om de deelnemende
kerken wèl te binden. Met name door zijn plan
voor een raad van „de zich verenigende kerken".
Wat prof. Fiolet nu in zijn proeve heeft willen
bereiken, is, dat de aangesloten kerken samen zeg
gen: het stadium van de niet-verplichtende oecu
mene is voorbij. En dan is het flauw om daarop te
antwoorden: dat is niet aardig tegenover de vroe
gere oecumenische raad. Het is hoogstens niet aar
dig tegenover het eigen verleden van de kerken
die zich niet wensten te binden, zodat ook het plan-
Beker het niet haalde.
Deze kritiek kan dan ook niet anders gezien
worden dan als een afleidingsmanoeuvre. Een kri
tiek die meer aan de werkelijkheid aangaande de
raad van kerken zou beantwoorden, zou moeten
luiden: De proeve is hier te optimistisch, het sta
dium van de niet-verplichtende oecumene is nog
niet voorbij.
Van een onzer verslaggevers
IJMUIDEN Piet Nak, samen met Willem Kraan de initiatiefnemer van de februaristaking van
1941 in Amsterdam, vindt de hele discussie rond de Drie van Breda maar een onwezenlijke zaak.
Al dat woelen in het verleden heeft voor de toekomst van onze kinderen weinig zin, en daarom
dienen we ons met belangrijker problemen bezig te houden, meent hij.
Nederland zou zich moeten bezin- logmisdadigers ook wel mogelijk zal
nen op de vredesvraagstukken, in zijn."
plaats van te beuzelen over drie oor- Hoewel hij zich uitspreekt tegen
bijna verboden deel te nemen aan
de herdenking, omdat hij geen uit
nodigingskaart had. Burgemeester
logsmisdadigers. „Laat die drie maar de vrijlating van de drie, vindt Nak Samkalden wist er toen nog een
zitten in Breda, en laten wij oorlo- de manifestatie die tijdens de her
gen proberen te voorkomen", is het denking van de februari-staking te-
devies van de oud-stakingsleider en gen die vrijlating gehouden wordt,
de voormalig voorzitter van
V ietnamcomité.
stokje voor te steken, dat hem de
toegang werd ontzegd. Maar Nak
vond deze geste van de burge-
het toch een ongeloofwaardige zaak. Nak meester niet voldoende. „Hij had op
zal die herdenking niet bijwonen, zijn minst kunnen zorgen, dat ik vo-
Piet Nak wenst niet in de voetspo- „Moet ik naast een aantal Israeli rig jaar uitgenodigd werd voor de
vorig jaar
ren van Lou de Jong te treden, die staan, die het goedkeuren dat ander-
vele boeken over de Tweede We- half miljoen Palestijnen van hun
reldoorlog heeft geschreven, maar grond verdreven zijn? Die het goed-
niets heeft geleerd. Was het niet de- keuren dat Arabieren mishandeld en
zelfde De Jong die de oorlog in Viet- vermoord worden? Toen ik een paar
herdenking. Maar ook
kreeg ik geen kaart."
Volgens het comité Februarista
king heeft Nak zelfs geen enkele rol
gespeeld bij dat stukje heldhaftige
nam een paar jaar geleden voor de jaar geleden in Israel was. en een Amsterdamse geschiedenis.
„Nak
pastorale en administratieve aspectje
van het probleem geboorteleden. I
rapport zal als handleiding ter
schikking komen van gemeenten
'hun ledenadministratie willen
ren". Dit proces is reeds volop g
en hier en daar wordt er een radicf'
liteit aan de dag gelegd die volgef
ouderling T. Teitsma uit Haarld
leidt tot vermindering van het aan]
pastorale eenheden tot vijftig
cent! Namens de commissie werd
dringend beroep op de synode gedaP
om alles te doen ten einde te voortyl
men dat er onverantwoord gesnoi
wordt. L
In het rapport wordt volgens e-
zeer overzichtelijk systeem materi;
aangedragen voor tweeërlei actie,
voor een sanering en een ander onfl
de niet-betalende gemeenteleden.
Waddinxveen
Ds. T. van 't Veld uit Waddinxve
lid van de commissie, omschreef
resultaten van een in zijn gemee
gevoerde actie als verrassend,
bezoek aan 584 adressen van „over
leden", die bij een oppervlakkige
nering zouden zijn weggevallen, 1<
de ertoe dat 43 gezinnen opnii
contact met de gemeente vroej
Sommigen van hen kwamen als
volg van deze actie na dertig ji
voor het eerst weer in de kerk. t"~
actie leidde tot 49 uitschrijvingenj
de oude wijk en 68 in de niei^I
wijk. Van de 584 wilden 130 gezil
hoofden geen contact met de k(fy
meer maar wèl blijven bijdragen. V
aantal mensen dat in het geheel n
wilde antwoorden was veel klei C
dan men had verwacht, namejin
slechts 18 percent.
Een tweede actie onder de
„Trouw moet blijken" strekte zich je
over 840 „niet-betalende" adresf
Daarvan hebben 70 procent gunj
gereageerd. In de gemeente is !l
aantal bijdragende gezinnen thlui
gestegen van 33 procent tot 85 pjjr
cent, er is een vracht pastorale gén
vens losgekomen en de 84 actiemefle
werkers hebben er een behoorlijk fefc
grip van de kerkelijke problematï
aan overgehouden, dat hun bctifei
kenheid erbij allen maar ten
is gekomen.
televisie verdedigde? Het devies van kerk bezocht, werden tijdens de heeft zich na de oorlog een heldenrol
de stakers in 1941 was menselijk- dienst achttien Arabieren opgepakt toegemeten, die niet op de werke-
heid. Wij konden het niet verkrop- er neergeknald. Luister eens, wij
pen dat joden werden geslagen, zijn de februari-staking niet begon-
neergeschoten, gedeporteerd. Die nen omdat er joden slaag kregen.
lijkheid is gebaseerd", zegt mej. C.
de Haas, één van de organisatoren
van de herdenking. Anderen, zoals
menselijkheid is het ware gezicht Wij zijn die staking begonnen omdat Meijer Sluiser, stellen „dat Nak een
van het verzet. Daarom zeg ik: we mensen geslagen werden. En ik pro- heldenrol in de oorlog heeft ge
moeten niet letten op de Drie van testeer nu, dat er Palestijnen neer- speeld, maar na de oorlog gek is
Breda, maar we moeten ontspanning geschoten worden. Zoals ik geprotes- geworden",
brengen in deze wereld. Daar heb- teerd heb tegen de Vietnamese oor-
ben onze kinderen wat aan." log".
Wanneer Piet Nak gevraagd wordt De initiatiefnemer van de februa-
de kwestie van de Drie los te zien ri-staking is verbolgen over de na-
van zijn ideaal naar wereldvrede, oorlogse twisten die rond die staking
stelt hij zonder meer, dat de Drie begonnen zijn. „De communistische
Piet Nak heeft lang geprotesteerd,
tegen" de oorlog in Vietnam, tegen
het optreden van de Israeli tegen de
Arabieren, voor de „ware geest van
het verzet". Moegestreden heeft hij
vast moeten blijven zitten in Breda, partij wilde die staking voor haar nu een huisje in IJmuiden gekocht.
„Wanneer we deze mensen vandaag politieke karretje spannen. Terwijl Moe vén alle bedreigingen en alle
vrijlaten, dan moeten we morgen Paul de Groot op het moment van misverstanden rond zijn optreden.
geen fietsendieven of moordenaars de staking geen eens in Amsterdam
meer berechten in Nederland", zegt verbleef',
hij. Maar wat mistroostig zegt hij Na de oorlog werd Piet Nak niet
Donderdagavond legt hij samen met
zijn vrouw een bloemetje bij het
verzetsmonument in Slotermeer. De
De drie van Breda {4£,[
Aan allen die oordelen of rifi
oordeelden vraag ik: Raadpleeg ju
informatie wanneer u„'t zelf
meemaakte". Bijv. „De Onderg:
van dr. J. Presser of „De Bezett
van dr. J. de Jong, of praat mei
mand die deze periode meemai
Laat u niet alleen leiden door act
mische, theoretische uitspraken
veronderstellingen. Begrijp, dat I
tijds werd recht gesproken door
bijzonder Gerechtshof, omdat het
zondere (oorlogs)misdaden waren,
gen weerloze, onschuldige mer
Zonder reden voerden zij perfect,
plezier en grondig hun opdracht 0p
Zij zijn ook geen gewone Duitse ke
daten. Vandaag zouden wij het |bc
ciale moord-commando's noemenjg1
als vrijwilligers hun opdrachten H°r
uitvoerden dan moest.
Gratie werd de drie sadisl
daar achteraan, dat „wanneer De meer uitgenodigd voor het bijwonen volgende avond, bij de herdenking
Quay minister-president kon wor- van de jaarlijkse herdenking van de
den, de vrijlating van de drie oor- staking. Drie jaar geleden werd hem
van de februari-staking, zal de sta
kingsleider niet te zien zijn.
moordenaars al door ons verleend:
collectief vrijlaten is een onverdefj
bare, onbegrijpelijke zaak. Wie hi*
er belang bij? Als de Duitse menf
teit veranderd is en de Duitsersjv.
seffen wat hun volk heeft gedrt
hoe is het dan nu mogelijk, dal^
deze drie willen ontvangen? ZellZi
er een financiële tegemoetkoii
voor het door hen ondergane- leed
troffen. M
Leiden \V. F. Mi
