CHINEES MARXISME IS FLEXIBEL
In Moskou groeit
bezorgdheid over
Nixon's gesprek
POSITIEVERBETERING WETHOUDERS BEPLEI
Niet star en bureaucratisch Economie is zaak van velen
Zelfverzorgingspeelt
een belangrijke rol
Verdeeld Duitsland
blijft één natie
Meulenhoff-Bruna gaat
samen met Van Di
Brandt op volle Bondsdag
'O DONDERDAG 24 FEBRUARI 1971
DEN HAAG In de Chinese economische politiek speelt het begrip self-reliancein
dit geval het beste te vertalen door zelf verzorging een belangrijke rol. Zo heeft de staat nog
wel de controle op de basis-industrieën in handen, maar de provincies hebben in het industrialisa
tiebeleid de bestuurlijke taken van de staat overgenomen. Het marxistische systeem heeft veel
van zijn starheid en bureaucratie verloren. Er is een grote flexibiliteit en'doorstuiving van de
verantwoordelijkheden naar beneden. De economische ontwikkeling wordt in China gedragen
door een grotere groep dan in menig socialistisch land."
Dit vertelde mr. Ph. H. Noórd-
wal, algemeen directeur van de
Centrale Kamer van Handels
vordering tijdens een voorlich
tingsmiddag over China in Den
Haag. Eind vorig jaar reisde, zo
als bekend een Nederlandse eco
nomische missie onder auspiciën
van de CKH naar de Chinese
V olksrepubliek.
Zelfverzorging heeft ook belangrij
ke gevolgen voor de buitenlandse
handel van de Chinese Volksrepu
bliek, mr. Noordwal. Handel met het
buitenland valt te beschouwen als
sluitstuk van een politiek van „self-
reliance" en zal daarom ook geen
spectaculaire vlucht nemen.
Toch zijn met de kapitalistische
landen de commeciële contacten
aanzienlijk uitgebreid, wat naar de
mening van mr. Noordwal is terug te
voeren op de wrijvingen tussen Mos
kou en Peking. De Chinese handel
met de socialistische landen liep tus
sen 1960 en 1967 terug van 2,6 miljard
dollar tot 570 miljoen, terwijl in de
zelfde periode het volume van de
handel met het westen groeide van
700 min. tot 3 mrd.
Het aandeel van de kapitalistische
landen in de totale handel yan China
steeg van 31 pet. in 1965 tot 81 pet. in
1969. Deze nieuwe oriëntering kwam
voornamelijk ten goede aan Japan:
Pietro Valpreda. de 39-jarige voormalige danser in televisie-musicals, die
met Gina Lollobrigida en andere sterren optrad, voordat hij anarchist werd
verscheen gisteren voor de rechtbank, omdat hij met bomaanslagen meer dan
120 mensen in Milaan en Rome gedood of gewond zou hebben.
BONN (Reuter, UPI, PDA)
De Westduitse parlementaire
oppositie heeft er gisteren geen
twijfel over laten bestaan dat zij
tegen de verdragen met Moskou
en Warschau is. Gisteren begon
de Bondsdag een driedaagse
debat over deze verdragen. De
regerings- en oppositiepartijen
waren in volle sterkte aangerukt
om deel te nemen aan het be
langrijkste politieke debat van
de laatste jaren.
Ruim 500 afgevaardigden zaten sa
men gepakt toen kanselier Willy
Brandt zijn korte verklaring over de
Duitsland-politiek van de Bondsrege
ring aflegde. In dit „Bericht zur Tage
der Nation" verklaarde de regering-
Brandt zich bereid bij een regeling op
bilateraal niveau van het vraagstuk
van het afzien van geweld ook de
grenzen van de DDR te betrekken. Zij
wil deze kwestie formeel en bindend
bij verdrag vastleggen.
Brandt meende hiermee een bijdrage
te leveren om de angst te kunnen
overwinnen, waardoor de scherpste
tegenstellingen in Europa worden ge
kenmerkt. Hij noemde in zijn verkla
ring, drie punten die voor de Duits
land-politiek ook in de toekomst bin
dend zullen zijn:
het vasthouden aan het recht op
zelfbeschikking
het in stand houden van de natie;
het bij verdrag regelen van de
betrekkingen tussen beide Duitslan-
den.
Met een verklaring dat Duitsland
„een natie bleef, ondanks het feit dat
het verdeeld was, luidde Brandt de
bel voor het historische debat van 22
uur, dat morgen zal culmineren in een
stemming over de verdragen in eerste
lezing. Rekening wordt gehouden met
een zeer krappe meerderheid. Brandt
heeft op z'n best een meerderheid van
zes stemmen, maar het is bekend dat
ook enkele leden van de regeringspar
tijen bedenkingen tegen de verdragen
hebben.
Rainer Barzel, leider van de oppo
sitie, omschreef de verdragen gisteren
als „in-compleet, ongebalanceerd en
open voor misverstand". Onder ar
tikel drie van het verdrag met de
Sowjet-Unie belooft West-Duitsland
de grenzen van alle staten in Europa
te zullen beschouwen als onschend
baar (dus ook de grenzen tussen Oost
en West-Duitsland). In artikel één
van 't verdrag met Polen erkent W.
Duitsland de Oder-Neisse-linie als
Polens westelijke grens en geeft het
alle aanspraken op gebieden achter
die grens op. Het belooft verder de
territoriale integriteit en soevereini
teit van alle staten in Europa in hun
huidige begrenzingen te respecteren.
Barzel meende dat de verdragen de
vrede in Europa niet veiliger maken,
zoals Brandt beweert, omdat zij geen
oplossing bieden voor het probleem
van een verdeeld Duitsland, hetgeen
de voornaamste oorzaak van de span
ning is. „De verdragen geven de Rus
sen, de Polen en de DDR bijna alles
wat zij wilden", meende hij. Maar
minister Walter Scheel wees erop,
dat Rusland in een brief, die het ver
drag vergezelt, het uiteindelijke doel
van Duitsland (nationale eenheid door
zelf-beschikking) erkent.
het volume van de handel tussen Ja
pan en China groeide van 23 min. in
1960 tot 823 min. in 1967.
Kapitaalgoederen
China, zo bleek uit het betoog van
mr. Noordwal en uit een forum aan
het eind van de middag, is bij zijn
import vooral geïnteresseerd in kapi
taalgoederen, zoals machines en an
dere uitrusting voor de zich ontwik
kelende industrie. Consumptiegoede
ren worden zelden of nooit inge
voerd.
Uit Nederland gingen de laatste ja
ren vooral chemische produkten,
zoals ureum en zwavelzure ammoniak
naar de Volksrepubliek. Ook nikkel-
produkten vonden vanuit Nederland
de laatste jaren in toenemende mate
een weg naar China, wat er op wijst,
dat soms produkten uit derde landen
via Nederland werden ingevoerd.
Overigens is de handelsbalans met
China negatief: in 1970 werd voor
f 79 min. geëxporteerd en voor bijna
97 min. geïmporteerd, een patroon,
dat ook de eerste elf maanden van
1971 lieten zien. Die import betrof in
hoofdzaak landbouwgoederen.
Evenwicht
Tijdens het bezoek van de Neder
landse missie heeft men er echter van
Chinese zijde de nadruk op gelegd,
dat men de handel met Nederland
gaarne uitgebreid zag. Tevens verze
kerde men. dat de voor Nederland
negatieve handelsbalans in evenwicht
gebracht zou worden. (Opvallend is
trouwens, dat deze balans voor de ge
zamenlijke westerse landen positief
is, in 1967 ongeveer $500 min. On
zichtbare inkomsten (geldtransfers
van Chinezen overzee corrigeren het
tekort van de Volksrepubliek.)
Als Nederlandse bedrijven contac
ten willen leggen met Chinese coöpe
raties, kan dit het beste op de jaar
beurs van Kanton gebeuren, zei mr.
Noordwal, die daar echter aan toe
voegde: voor Nederlandse verkoop
biedt deze beurs geen perspectief,
want hij is geheel op de Chinese ex
port gericht".
Het zoveel mogelijk zelfverzorgen-
de China is een land, dat nauwelijks
invloed ondervindt van de soms
stormachtige ontwikkelingen, die de
geld- en kapitaalmarkt in de rest van
de wereld de laatste jaren kenmertk.
De Chinezen hebben een grote afkeer
van zwevende koersen (net aktuecl
tijdens de Nederlandse missie) en
zien in de Verenigde Staten de grote
boosdoener van de monetaire onrust.
Zelf heeft het land geen inflatie en
wat de buitenlandse contacten betreft
een behoorlijke deviezenreserve. Ach
tergrond daarvan is, dat het land wat
achter de hand wil hebben als men
bij een eventuele calamiteit in de
eigen landbouwproduktie ineens veel
moet importeren.
Landbouw
Landbouw is inderdaad nog steeds
de voornaamste bron van bestaan
voor China. Het verbouwen van
graan en rijst is belangrijk (de oogst
1971 was een record), terwijl in de
veeteelt de varkensfokkerij op de
voorgrond staat. De industrie moet in
de eerste plaats de landbouw dienen
en Is pas in de tweede plaats gericht
op export. Wel begint langzamerhand
de zware en de lichte industrie op
gang te komen, maar het produktie-
patroon heeft alle tekenen van het
gewicht van de landbouw met de
vervaardiging van bijv. landbouw
machines en andere landbouwwerk
tuigen. Door ,een zeer geleidelijke
mechanisatie van de landbouw wil
men voorkomen, dat teveel arbeids
krachten ineens vrijkomen.
HELMSTEDT (DPA) Vermoe
delijk drie Westduitse soldaten zijn
gisteren bij dichte mist met een mili
tair voertuig naar Oost-Duitsland uit
geweken. Ooggetuigen hebben gezien
dat de vrachtwagen met hoge snel
heid het controlepunt op de verkeers
weg L«Ij Helmstedt passeerde.
Amerikaanse president applaudisseert
enthousiast tijdens haar bezoek aan
een schoolklas in de volkscommune
„Eeuwig Groen" aan de rand van
Peking.
Kennis over Angola
sterk toegenomen
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN De kennis bij het
publiek over de onderdrukking in
Angola door Portugal is vergeleken
bij vorig jaar behoorlijk toegenomen,
zo is de deelnemers van een in Nij
megen gehouden collecte voor een on
derwijsproject in de bevrijde gebie
den van Angola opgevallen. Met na
me de koffie-actie van hèt Angola-
comité bleek vrij bekend te zijn. De
drie vakcentrales NW, NKV en CNV
hebben zich inmiddels solidair ver
klaard met deze actie van het Ango-
la-comité.
De collecte in Nijmegen heeft vol
gens een voorlopige telling ruim 7250
gulden opgebracht. De inzameling
was georganiseerd door de werkgroep
Zuidelijk Afrika en de Derde Wereld
winkel in Nijmegen.
De ziekenverpleger eerste klas J.
van Oort heeft bij zijn divisiechef
een verzoek ingediend om te bevor
deren. dat in het Marine Opleidings
kamp (MOK) in Hilversum geen An
golese koffie zal worden gebruikt. Bij
de Koninklijke Marine wordt mo
menteel Douwe Egberts-koffie ge
bruikt en ter ondersteuning van zijn
verzoek wijst de verpleger erop, dat
uit recente publikaties van het Ango-
la-comité is gebleken, dat o.a. DE-
koffie in de door Portugal uitgebuite
kolonie Angola merendeels door
dwangarbeid wordt gewonnen.
Het verzoek is inmiddels doorge
zonden naar Den Haag, maar met on
gunstig advies van zijn chef, die geen
verband ziet tussen het aankoopbe
leid van de marine, individuele poli
tieke wensen en buitenlandse poli
tiek. De verpleger wordt inmiddels
„de krijgsmacht ondermijnende acti
viteiten" verweten en het is dan ook
niet uitgesloten, dat dit verzoek voor
hem nog onaangename gevolgen zou
kunnen hebben.
Bemoeit Spaanse
ambassade zich met
gemeentelijke zaak?
Van een verslaggever
DEN HAAG Het Pvd A-Tweede-
Kamerlid Vredeling heeft de minis
ters van binnen- en buitenlandse za
ken, Geertsema en Schmelzer vragen
gesteld over de gang van zaken rond
de subsidie die het gemeentebestuur
van Veenendaal heeft toegekend aan
het plaatselijke centrum voor Spaan
se arbeiders, om niet-Francogezinde
kranten aan te schaffen.
Het Kamerlid wil weten of het
waar is dat minister Schmelzer over
deze kwestie is benaderd door de
Spaanse ambassadeur en of hij op
zijn beurt weer contact met het Vee-
nendaalse gemeentebestuur heeft op
genomen en om opheldering heeft ge
vraagd. Alle schijn, aldus het Kamer
lid, dat men zich van de zijde van
een land, waarvan het politieke re
gime in Nederland algemeen veroor
deeld wordt, mengt in de aangelegen
heden van een democratisch gekozen
Nederlandse gemeenteraad moet wor
den vermeden.
PEKING, MOSKOU (UPI,
Reuter, AP) Terwijl de Chi
nezen president Nixon met vrien
delijkheden blijven overladen,
groeit in Moskou de bezorgdheid
dat Nixon en Tsjoe En-lai wer
ken aan een overeenkomst, die
ten koste zal gaan van de Sow
jet-Unie.
Diplomatieke kringen in Moskou
houd enernstig rekening met de mo
gelijkheid, dat Nixons reis naar China
een beslissende terugslag zal hebben
op het bezoek van de Amerikaanse
president Han Moskou. In Russische
diplomatieke kringen wordt zelfs de
mogelijkheid niet uitgesloten, dat dat
bezoek in het geheel niet door zal
gaan. In Moskou groeit de overtuiging,
'dat reeds nu vastgesteld kan worden
dat er een anti-Russische overeen
stemming tussen Nixon en Tsjoe uit
de bus zal komen.
Het officiële Russische persbureau
TASS durfde gisteren nog niet open
lijk het bezoek aan te vallen, maar
nam zijn toevlucht tot het citeren van
kritische buitenlandse commentaren.
Wel wees het erop dat de Chinese pers
het oorlogsnieuws uit Vietnam aan
zienlijk minder opgewonden brengt
dan voorheen het geval was. 'In radio
programma's en kranten wordt geen
melding gemaakt van het Ameri
kaanse imperialisme. De pers in Pe
king heeft de berichten over de Ame
rikaanse luchtaanvallen op de repu
bliek Vietnam en de bombardemen
ten op Zuid-Vietnam verminderd.
Twee artikelen over Vietnam spreken
over de strijd van de Vietnamese pa
triotten tegen een naamloze vijand',
aldus TASS.
De Russische propagande schijnt het
bezoek van Nixon te willen koppelen
aan de nieuwe Amerikaanse luchtaan
vallen, waardoor men wel een zeer
cynisch beeld wil schilderen van het
Chinees-Amerikaanse onderhoud. Met
deze bedoeling is kennelijk plotseling
de Russische minister van cultuur,
mevrouw Jekaterina Foertsewa, naar
Hanoi vertrokken. Diplomaten in
Moskou nemen aan dat de Russische
minister Hanoi wil opstoken tegen
het bezoek van Nixon. Ze zou de
Noordvietnamese leiders ervan moe
ten overtuigen, dat China hen in de
steek laat en vrolijk besprekingen
voert met Nixon, terwijl de Ameri
kanen Noordvietnamese posities aan
valt
Daartegenover doen geruchten de
ronde, dat Nixon tijdens zijn bezoek
aan China mogelijk een hoge verte
genwoordiger van Noord-Vietnam en
de Vietcong zou ontmoeten. Dit werd
gisteren gemeld door de Franse radio-
omroep France Inter. Ook het Franse
avondblad Le Monde maakt melding
van speculaties uit Hanoi, dat hoge
Noordvietnamese functionarissen mo
gelijk naar China zullen reizen.
Hoewel een volkomen stilzwijgen
wordt bewaard over hetgeen bespro
ken wordt, neemt men aan dat de
twee heren het eens zijn geworden
over een uitwisseling van studenten,
scholieren en journalisten op grote
schaal en dat zij een verreikende ver
klaring over vreedzame coëxistentie
bespreken. Tsjoe liet na afloop van
zijn gesprek doorschemeren dat de
Amerikaanse journalisten, die het be
zoek verslaan, zullen worden uitgeno
digd te blijven, als de president ver
trekt.
Na een langdurig gesprek met pre
mier Tsjoe En-lai heeft president
Nixon vanmorgen een bezoek gebracht
aan de grot.e Chinese muur. President
en mevrouw Nixon vertrokken kort
na het ontbijt per auto voor de rit
naar de grote muur, die 65 km ten
noordkesten van Peking is gelegen.
Vakcentrales zijn
solidair met actie
van Angola-comité
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het overlegorgaa
van de drie vakcentrales heeft zie
solidair verklaard met de actie va
het Angola-comité om de Nederland
se aankopen van Angolakoffie stop
zetten. De vakcentrales doen dit, ali
dus een verklaring van het overlegoi
gaan, wegens de schandalige omstai
digheden. waaronder de Angolakoffi
wordt geproduceerd
Ondanks het feit, dat Portugal
internationale arbeidsconventie inzt
ke het verbod van dwangarbeid hee
geratificeerd, zo stellen NW, NK
en CNV, worden talloze Angolezen
onmenselijke wijze van hun woot
plaatsen in het zuiden, met achterl;
ting van hun gezinnen, gedeporteei
naar de koffieplantages in het nooi
den om daar onder dwang te wer
gesteld te worden.
De arbeidsomstandigheden
-voorwaarden, waaronder de Angoli
se plantagearbeiders, onder wie oo
VTOuwen en kinderen, moeten wei
ken, maken volgens de vakcentral
duidelijk, dat hier sprake is van e«
van de ergste vormen van uitbuitin
Het overlegorgaan herinnert in d
verband aan verscheidene verklarii
gen van het Internationaal Verbon
van Vrije Vakverenigingen (IVW)
het Wereldverbond van de Arbe
over de situatie in Angola.
De vakcentrales zijn met hun Ar
golese zusterorganisatie van menin
dat door de import van Angolakoff
steun wordt verleend aan de onde
cfrukkingsmogelijkheden van Porti
gal, terwijl in het geheel niet won
bijgedragen aan de ontwikkeling va
Angola zelf.
De gemeenteraad van Dordrecl
heeft gistermiddag een meerderheid!
voorstel van het college van B. en
aangenomen om in het stadskantoi
en in de gemeentelijke diensten e
bedrijven geen koffie meer te gebru
ken, waarin koffie uit Angola zit vei
werkt. Het koffieverbruik in h
stadskantoor beloopt ongeveer 20.0(
gulden per jaar en dat in diensten
bedrijven, waaronder het gemeente
ziekenhuis tienduizenden guldens p(
jaar.
De heren D. L. de Bruyn,
Raad van Bestuur Simon de Wit
Albert Heijn, voorzitter Raad van
stuur Albert Heijn brengen een
uit op de verregaande samenwer
tussen beide ondernemingen
AMSTERDAM Het importbedrijf
Meulenhoff-Bruna en de importon
derneming Van Ditmar voeren onder
handelingen over nauwe commerciële
samenwerking bij de verkoop en dis
tributie van buitenlandse uitgeverij-
produkten in Nederland. Verwacht
wordt dat de besprekingen binnen af
zienbare tijd zullen worden afgesloten.
Meuenhoff-Bruna en Van Ditmar
zijn beide alleenvertegenwoordigers
van buitenlandse uitgeverijen: Meu-
lenhoff is voornamelijk gericht op
boekenimport, bij Van Ditmar ligt het
accent op de tijdschriftenimport. Bei
de behoren op hun hoofdgebieden t|
de grootste in ons land. Van Ditma k
is met de Algemene Kiosk Ondern
ming (AKO) eigendom van de Vel g'
enigde Lectuurbedrijven. Ln
Meulenhoff-Bruna is een gezamei|We
lijke dochter van Meulenhoff-Nedefen,
land in Amsterdam en Bruna Ëtó
Utrecht, die ook de ILA-groep bezjeer
De beoogde samenwerking zal word£n
geregeld binnen een overigens ongtau
wijzigde vorm van ondernemingejrot
Voor het personeel zal de samenwejaai
king dan ook geen enkel gevn z
hebben.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het salaris
en de rechtspositie van de
wethouders moet drastisch
worden verbeterd. Zo moet
in gemeenten met meer dan
20.000 inwoners de wethou
der 80 procent van het sala
ris van de burgemeester ont
vangen. Verder moet het
mogelijk worden om mensen,
die geen lid zijn van de ge
meenteraad tot wethouder te
benoemen.
Deze conclusies staan in het rap
port over de wethouders dat de Ver
eniging van Nederlandse gemeenten
gisteren minister Geertsema heeft
aangeboden. De commissie, die voor
de VNG dit rapport samenstelde,
vindt dat er een wanverhouding be
staat tussen rechtspositie van de wet
houder, zoals die in de wet is gere
geld, en de taak, die hij in de prak
tijk moet vervullen.
De regelingen, die er bestaan, gaan
er teveel vanuit, dat het wethouder
schap geen volledige betrekking zou
zijn. De commissie concludeert op
grond van een door haar ingesteld
onderzoek, dat al in gemeenten vanaf
20.000 inwoners de wethouders een
volledige betrekking hebben. In klei
nere gemeenten is meestal sprake van
parttime-wethouders, maar op deze
regel zijn uitzonderingen mogelijk.
„Beroepsbestuurder"
.,De hedendaagse wethouder is een
beroepsbestuurder", zo vindt de com
missie. Hij is belast met een belang
rijk stuk dagelijks bestuur, de com
missie vindt daarom, dat het salaris
en de positie van de wethouder moe
ten aansluiten bij die van de burge
meester, de voorzitter van het dage
lijks bestuur van de gemeenten. Het
VNG-voorstel komt voor wethouders
in gemeenten boven de 20.000 inwo
ners neer op een weddeverhoging van
zo'n 20.000 gulden. Voor de wethou
ders. van de drie grote steden bete
kent het een verhoging van ongeveer
25.000 gulden.
De wethoudersweddes van de klei
nere gemeenten (dus zonder een vol
ledige betrekking) moeten naar de
mening van de VNG ook drastisch
worden opgetrokken. Ook wordt een
betere regeling van de secundaire ar
beidsvoorwaarden van de wethouders
bepleit.
De commissie van de VNG vindt,
dat het mogelijk moet worden om
wethouders van buiten de raad ai
te trekken. Het komt nu wel eei
voor, dat geschikte kandidaten ni|
kunnen worden benoemd, omdat
niet in de raad zitten, terwijl binn-
de raad geen mensen te vinden zijj
De commissie staat op het standpu:
dat het niet wenselijk is om in ei
college raadsleden en mensen vi
buiten de raad naast elkaar te zetti
Als een gemeenteraad kiest voor wi
houders van buiten de raad, dan m.
het hele college uit niet-raadsled*
bestaan, omdat anders de verhoudii
met de gemeenteraad erg onduideli;
wordt
illjc
