Leen Pfrommer op tweesprong
De beste zestien
RD SCHENK SCHRIJFT SCHA!
ïoe sterk is Ard,
ioe zwak de rest?
Gratis
zelfklevende
dierenfoto's
bij Esso
OSIO Oscar Mathisen heette hij. En zijn naam wordt in Os-
i's schaatstempel nog altijd met de nodige eerbied uitgesproken.
Fant hij was de laatste geweest, die in de grijze oudheid toe-
allig ook in dat zelfde Oslo vier afstanden had gewonnen. In
912 om precies te zijn. Hjalmar Andersen, een andere naam met
""'en legendarische klank. Alweer een Noor. En hij is degene ge
feest, die in 1952 in Hamar als laatste in de schaatshistorie tot
it seizoen voor de derde achtereenvolgende maal tot wereld-
ampioen werd gekroond. Ard Schenk, een naam, die ook buiten
e toch beperkte schaatswereld tot een begrip i6 geworden. Hij
lerste dat alles in één seizoen 6ainen. Werd voor de derde ach-
preenvolgende keer wereldkampioen, reed op vier afstanden re-
elrecht naar de overwinning, evenaarde Hjalmar Andersen in de
ouden medaille-jacht op de Olympische Spelen en veroverde te
ens nog een Europese titel. Ard Schenk, de Geweldenaar.
De vraag is niet: Hoe sterk is
henk. De vraag is op de eerste
aats: Hoe zwak is de rest? Want de
nchalance waarmee dit fenomeen
werk ging, was ronduit verbijste-
ïd. Niet Grönvold, niet Bols, niet
ensen en niet Verheyen zijn het ni-
au waarop de schaatssport zich
iet bewegen. Het niveau is Schenk,
dat niveau is zelfs niet benaderd
or de rijders, die eigenlijk zijn con-
rrenten zouden moeten zijn. De
orse coach Johs Tenmann strandde
zijn jacht op het wild. Bols, Ver
ren en Verkerk hoe verdienste-
ook konden Schenk niet dwin-
i tot het uiterste. Ard Schenk heeft
weinig concurrentie dat hij niet
't te lijden, dat hij niet hoeft af te
i. Daardoor kan hij zich ongestraft
REPORTAGES
DOOR
PETER ONVLEE
EN
JOOP HOLTHOUSEN
ir?'
0 izen
bijna nonchalante houding aan-
:n, waarmee hij met een opval-
gemak de anderen weet terug te
•fe Merckxisme
fatuurlijk: Schenk is de sterkste,
ar zijn naaste belagers zouden
h ten minste in staat moeten zijn
n te kwellen. De eerste plaats telt
de anderen niet meer. De wielren-
ffikij zucht onder het Merckxisme.
ja i Schenk heeft in de schaatssport
ir eenzelfde situatie gezorgd. De
eede man waant zich in' feite de
rkste. Schenk wordt als supermens
ien. Roar Grönvold, de man die
tter Ard Schenk toch duidelijk de
ite was in dit Olympische seizoen:
,.Ik ben- opnieuw tweede geworden.
Maar de zilveren medaille, die ik hier
in Bislet heb veroverd, heeft een gou
den glans. Schenk is een hoofdstuk
apart. Dit seizoen was hij ongrijp
baar. Hem moet je niet meetellen".
Bewondering spreekt er alom. En
terecht, want Schenks prestaties zijn,
zelfs rekening houdend met het be
perkte schaatswereldje, van wereld
formaat. Jan Bols: „Ard is een groot
kampioen. Zoals hij het spel speelt zo
zijn er in de schaatshistorie maar bit
ter weinig geweest".
Zorgeloosheid
Het meest opvallend was de zorge
loosheid waarmee Ard Schenk te
werk ging in dit seizoen. Het ontbre
ken van werkelijke tegenstand werk
te die houding in de hand. Illustratief
voor die houding was zijn optreden
tijdens de Olympische 10.000 meter.
Eddy Verheyen, de Deventenaar die
zelf zorgde voor een schitterende cli
max van zijn aanvankelijk wat te
leurstellende seizoen: „Ard reed dit
weekeinde weer volkomen ontspan
nen. Het gemak waarmee hij over de
baan gaat, is gewoon een openbaring.
Hij heeft dat het hele seizoen al ge
had". In Sapporo reed Schenk biina
fluitend rond op de 10.000 meter. Ver
heyen: „Een deel van de Nederlandse
rijders zat tijdens de rit van Ard in
de bocht toe te kijken. Ieder rondje
als hij langs kwam keek hij ons aan.
Je moet toch wel helemaal ontspan
nen zijn als je dat durft. Je loopt ook
het risico dat je teveel wordt afgeleid
en valt. Maar bij Ard gebeurde dat
allemaal niet. Ik was aan het fotogra
feren. Ard riep op een gegeven mo
ment zelfs ti'dens die race: Heb je al
een mooie foto? Je had geen moment
de indruk dat hij toen op weg was
naar zijn derde gouden medaille".
-^V Frustrerend
Het seizoen van Schenk is frustrè-
rend geweest voor de Noren. Het
heette immers dat Ard door zijn stu
Leen Pfrommer wijst Ard Schenk hoe hard het wel gaat.
diebeslommeringen minder tijd zou
hebben gehad om zich voor te berei
den dan anders. Optimaal is zijn
voorbereiding zeker niet geweest,
maar of hij nu zoveel minder trai-
ningsarbeid heeft verricht dan de an
deren, is zeer de vraag. Coach Leen
Pfrommer: „Ard heeft tijdens ons
eerste trainingskamp in Noorwegen
toch wel veel gedaan. Hij stond in
Amsterdam per week toch gemiddeld
wel tien keer op het ijs. Niettemin is
die studie toch wel een belangrijke
faktor geweest in het seizoen van
Ard. Het is geweldig wat hij ondanks
die studiezorgen heeft gepresteerd.
Dat hebben maar heel weinigen voor
hem gedaan. Het slagen voor het exa
men kort na het Nederlands kam
pioenschap is in feite beslissend ge
weest. Want als Ard het niet gehaald
zou hebben, was het seizoen zonder
twijfel veel minder florissant verlo
pen".
Meer nog dan vorig jaar in Go
thenburg legde Ard Schenk een ga
pende kloof tussen zichzelf en de rest.
Bedroeg het verschil met de tweede
man van toen, Göran Claeson, 2.238,
nu was de marge met Roar Grönvold
2.757. Vorig jaar reed hij een nieuw
wereldrecord puntentotaal in een
wedstriid bijeen. In die opzet slaagde
hij op Bislett niet. Ard Schenk: ,.Ik
had zo oneeveer 15.13 moeten rijden
op de 10.000 meter om dat te verwe
zenlijken. Dat zat er gewoon niet in.
Maar op zich genomen geloof ik dat
mijn prestaties dit jaar zeker niet
slechter zijn dan die van vorig sei
zoen, omdat de marge met de rest
nog groter is".
Schenk moest zijn overwinning op
de 500 meter delen met zijn naaste
belager Roar Grönvold. Voor Ard
blonk het goud op de sprint er echter
niet minder door. „Ik beschouw dit
gewoon als vier afstandszeges. Die
hele 500 meter verraste mij trouwens.
Het ging allemaal vreselijk gemakke
lijk. In de laatste meters keek ik
naar het scorebord. Ik zag de klok
toen op 36 staan. Ik kwam uit op een
tijd van iets boven de 40 seconden.
Op dat moment had ik het gevoel dat
ik die afstand nog wel een keer zou
kunnen rijden".
Schenk kon zich nog één keer de
luxe permitteren op het scorebord te
letten en zich minder op de race dan
op zijn omgeving te concentreren.
Dat was op de 1500 meter. „Ik keek
naar dat bord. Jack de Koning werd
er nog kwaad door. Hij riep: Direct
val je nog op je snuffel. Nou ja, dan
val je. Je doet zoiets niet bewust.
Het is een ingeving".
De keuze van Schenk om op de
5000 meter in de tweede groep te
worden ingedeeld, wekte enige be
vreemding. Ard Schenk had er ech
ter een zeer plausibele verklaring
voor. „Die groepsindeling is over het
algemeen een zaak van de beste rij
ders. Ik koos voor de tweede groep.
En daar had ik mijn reden voor. Het
weer was een beetje zacht En ik
vermoedde dat het ijs later op de
dag wat harder zou zijn dan eeraer
op de middag. Bov%dien wilde ik
wat tijden voor mij hebben. Dan kon
ik de zaak wat controleren. Ik weet
dat ik toen het risico liep van uit
getrapte bochten. Maar de voordelen
achtte ik belangrijker dan de nade
len. Op goed ijs kun je beter laat rij
den dan vroeg. Als het toernooi op
een kunstijsbaan wordt verreden,
hoef ik helemaal niet na te denken.
Dan kies ik zonder meer voor de
tweede groep". Deze keuze van
Schenk bleek volkomen gerechtvaar
digd. Op de 5000 meter al boorde hij
het sprankje hoop dat Grönvold na
de gedeelde eerste plaats op de 500
meter had gekregen volkomen de bo
dem in. Schenk kristaliseerde zijn
optreden in het tjokvolle Bislett-sta-
dion in een excellente 1500 meter.
„Over de mijl en de 10.000 meter ben
ik het meest tevreden. Die prestaties
waren eigenlijk kwalitatief het bes
te".
-^V Champagne
Voor Ard Schenk blijft er weinig
meer te wensen over. „Het seizoen
loopt nog door. De echte leuke dingen
van de winterse schaatstoernee gaan
nu pas beginnen. Ik hoop dat mij dat
plezier niet ontnomen wordt door de
mensen in Nederland. Ik begrijp dat
er nu enthousiasme heerst. Je kunt
niet helemaal aan die huldigingen-
reeks ontkomen. Maar ik wil toch als
ik terug ben nog studeren. Het prak
tische gedeelte van mijn examen
komt nog. Het kost tijd om mij daar
op voor te bereiden. De drukte in
Nederland moet niet zo zijn, dat er
geen tijd voor studie overblijft".
Het feest van de champagne gaat
voor het schaatscircus nu beginnen.
Terecht, want na een seizoen vol
spanningen, is een relaxen niet meer
dan een menselijke reactie. Voor
Minister Mr. P. j. Engels en staatssecre
taris H. L. J. Vonhoff van het ministerie
van cultuur, recreatie en maatschappelijk
werk. hebben wereldkampioen Ard Schenk
zondagmiddag telegrafisch gelukgewenst
met de woorden: „Trilogie ln wereldtitel
maakt uw veroveringen ln het schaatssei
zoen 1972 tot een grootse triomf. Onze ge
lukwensen."
Schenk wacht het komende week
einde het wereldkampioenschap
sprint in Eskilstuna nog. De derde
plaats die hij vorig jaar op ISU-
kampioenschap veroverde, ligt ook in
Zweden binnen het bereik van zijn
mogelijkheden. Ard freewheelt vol
komen ontspannen naar dit kam
pioenschap toe. „Voor zo'n sprint
kampioenschap is het vrijdagavond
nog vroeg om mij te gaan concen
treren".
Prachtige kleurenfoto's van
wilde dieren in de vrije natuur.
Bij de meeste Esso dealers.
Gratis bij tenminste 20 liter
benzine of 2 liter Esso Mix.
Voor deze leerzame serie
heeft Esso ook een
prachtig album. ffccnl
Slechts f 2,95.
Jaap Edenin 1896 Ard Schenk
in 1972
OSLO In de komende we
ken valt de definitieve beslissing
over het al dan niet aanblijven
van Leen Pfrommer als coach
van de herenkernploeg. Dat aan
blijven is vooral Afhankelijk van
het resultaat van gesprekken,
die de sportofficier uit Etten-
Leur gaat voeren met de leden
van de kernploeg. De kritiek
binnen de kernploeg, vooral van
de zijde van Verkerk en Schenk,
is nog niet verstomd. Het heeft
er zelfs alle schijn van, dat de
verwijdering tussen Pfrommer
en de anderen alleen nog maar
groter is geworden in de afge
lopen periode.
Leen Pfrommer, die de afgelopen
jaren het Nederlandse schaatsen
naar de absolute top heeft gevoerd,
wil in ieder geval als coach werk
zaam blijven. „Ik wil in de schaats
sport blijven. Maar als het niet lukt
met de herenkernploeg, dan als da
mes- of sprinttrainer." Er liggen ook
nog enkele probleempjes tussen
Pfrommer en de bond, maar de
voornaamste sta-in-de-weg is voor
lopig de verhouding tussen de coach
en enkele van de voornaamste kern
ploegleden. Bols en Verheijen Nor
men in dat opzicht geen enkel pro
bleem. Zij staan onvoorwaardelijk
achter Leen Pfrommer. „Ik heb er
echter geen trek in om mijn contract
als coach van de herenkernploeg te
verlengen, als ik niet de onvoor
waardelijke steun heb van de hele
ploeg. Er mogen nu dan misschien
met drie leden van de ploeg van
acht man nog wat probleempjes lig
gen, die probleempjes kunnen uit
groeien tot problemen, als ze niet
voor die tijd worden opgelost. En als
je drie man tegen je hebt, is dat
voldoende om binnen een jaar on
deruit gehaald te worden. En daar
bedank ik voor."
0 Verstrekkend
Pfrommers eventuele verdwijnen
als coach van de herenploeg kan
verstrekkende gevolgen hebben.
Niemand is zo ingetvoerd in de we
tenschappelijke benadering van het
schaatsen en de daarmee samenhan
gende psychologische begeleiding als
juist hij. Slechts Anton Huiskes zou
in staat zijn die taak van hem over
te nemen. Maar een come-back van
de eertjjds zo succesvolle trainer is
vrijwel uitgesloten. Van KNSB-zijde
is er dan ook al aangedrongen bij
Pfrommer om toch vooral maar aan
te blijven als coach. Terecht stelt de
coach echter: „Er zijn hooggeplaats
te officials die zeggen: Pfrommer, je
kunt het niet maken nu weg te
gaanje moet blijven. Je moet de
zaak niet in de steek laten. Maar dat
wil ik toch wel even zelf beslissen.
Maar als het volgend jaar eventueel
fout zou gaan, zijn dergelijke men
sen allang weer vergeten, dat juist
zij het zijn geweest, die een jaar
tevoren op mijn aanblijven hebben
aangedrongen.
0 Climax
De éclatante successenreeks Ivan
de Nederlandse schaatsers onder het
bewind-Pfrommer vonden dit jaar
een climax in vier Olympische me
dailles, een gouden en een bronzen
plak zowel op de Europese kam
pioenschappen in Davos als het af
gelopen weekeinde tijdens de strijd
om de wereldtitel in het Bislet-sta-
dion. Voor Pfrommer zou dat mede
een reden kunnen zijn om op het
hoogtepunt van zijn carrière aan iets
anders te beginnen binnen de
schaatssport. Leen Pfrommer: „Ik
heb al vaker gezegd: Rinus Michels
is een man voor wie ik grote bewon
dering heb. Hij had de moed om op
het hoogtepunt van zijn carrière te
zeggen: ik stop ermee. Het was een
verstandig besluit, ook al omdat hij
in zijn laatste Ajax-jaar problemen
had met zijn spelers. Die problemen
waren voor hem mede een reden om
te stoppen. Hij had voor Ajax nog
een hoop kunnen doen, maar hij
vertrok. Ik heb die handelwijze al
tijd als een voorbeeld geren."
De vraag is of het uitstel van de
behandeling van de kritiek de posi
tie luan Pfrommer de laatste maan
den en weken niet nog meer heeft
uitgehold. „Ik heb bewust willen
wachten tot na het seizoen. De kri
tiek heb ik gewoon dood gezwegen.
Het zou niet verstandig zijn geweest,
om alle wrijvingspunten al vóór de
strijd om het wereldkampioenschap
te willen uitpraten. Daar was nie
mand bij gebaat geweest, omdat je
de kans loopt, dat de bom dan
voortijdig barst. Ik wil gewoon, dat
de mensen met wie ik verder moet,
onvoorwaardelijk achter mij staan,
zonder uitzondering. Als iemand iets
verkeerd doet, moet ik daar wat van
kunnen zeggen; zelfs al heet zo ie
mand Ard Schenk."
0 Eliminatie
Het verdwijnen van de figuur De
Koning als chef d'équipe betekent
voor Leen Pfrommer in feite de eli
minatie van een dwarsligger in zijn
beleid.
De vervanging van De Koning is
i>oor Leen Pfrommer geen probleem.
„Laten wij nu eens reëel bekijken
wat mijnheer De Koning, in feite
doet. Hij houdt schema's bij op hei
ijs. Maar strict noodzakelijk is het
niet. Kees Broekman doet het bij de
Zweden alleen; dat zou ik ook kun
nen, hoewel het natuurlijk wel pret
tig is, zo een man bij je te hebben.
Maar de eerste de beste supporter
kan hetzelfde werk doen als De Ko
ning. De Koning is chef d'équipe,
maar hij spreekt zijn talen niet. Als
er in het buitenland problemen zijn,
kan hij ze niet oplossen, omdat hij
de taal niet meester is. Hij komt
hier over voor vier dagen. Dat kost
vier dagen hotel en een vliegticket.
Ik heb er misschien geen barst mee
te maken, maar wat mij betreft,
komt het geld wat wij met de ver
dwijning van De Koning uitsparen
in'de pot van de kernploeg. Beknib
bel niet op het zakgeld of laten we er
desnoods met de hele kernploeg een
gezellig avondje van uitgaan. Als
een man als De Koning bovendien
nog mijn technische beslissingen
doorkruist, zoals bijvoorbeeld tijdens
de indeling uan de 10.000 m in Sap
poro, dan hoeft het ivoor mij alle
maal niet zo nodig meer.
Manager
De benoeming van manager Dick
de Vroome tot chef d'équipe wordt
in KNSB-kringen overwogen. De
Vroome, die jarenlang geheel op
eigen kosten de kernploeg heeft be
geleid als een soort Manusje van Al
les, kreeg dit seizoen voor het eerst
een officiële functie. Als manager is
hij echter de bescheiden achter
grond-figuur gebleven, die nooit de
schijnwerpers op zich gevestigd wil
zien, maar wel overal daar opduikt,
waar de leden van de kernploeg
hem nodig hebben.
Dick de Vroome wil het werk dat
hij nu doet, in de toekomst graag
continueren. Hij voelt echter weinig
voor het overnemen van de functie
van De Koning. „Ik wil liever ge
woon in dat werk blijven, dat ik
altijd heb gedaan. Daar voel ik mij
het meest happy bij. En naar mijn
mening beteken ik op die post ook
het meest voor de jongens. Als ik
naast Leen op het ijs ga staan goo
chelen met schaatsschema's. kan ik
de jongens niet tegelijkertijd bege
leiden van de kleedkamers naar het
ijs. En dat acht ik toch één van mijn
belangrijke taken,"
Voor de KNSB komt een even
tuele inkrimping van de bege
leiding van de kernploeg erg ge
legen. Bondsdirecteur Wim
Comello: „Wij denken sterk aan
inkrimping van de begeleiding,
omdat het allemaal veel te duur
wordt; financieel is het niet
meer te verantwoorden".
Ard Schenk in de welverdiende lauwerkrans. De wereldtitel is binnen!
OSLO Het „blok" van het wereldkampioenschap schaatsenrijden voor heren ziet er vals volgt
uit
(respectievelijk 500, 5000, 1500. 10.000 meter en totaal)
1.
Schenk (Ned)
40.14 (1)
7.22,84 (1)
2.03,06 (1)
15.22,09 (1)
171.548
2.
Groenvold (Nor)
40.14 (1)
7.30,76 (5)
2.04,40 (2)
15.52,45 (7)
174.305
3.
Bols (Ned)
41.01 (9)
7.29,97 (2)
2.06,48 (7)
15.26,52 (2)
174.493
4.
Stensen (Nor)
41.37 (13)
7.30,39 (4)
2.05,95 (4)
15.32,72 (3)
175.028
5.
Verheyen (Ned)
41.64 (14)
7.30,32 (3)
2.05,78 (3)
15.36,94 (4)
175.446
6.
Verkerk (Ned)
42.25 (20)
7.31.44 (6)
2.07,74 (9)
15.44,01 (5)
177.174
7.
Claeson (Zwe)
41.04 (10)
7.40.17 (10)
2.07,38 (8)
15.56,43 (10)
177.338
8.
Lavroesjkin (Rus)
40.50 (4)
7.36,24 (8)
2.09,18 (15)
16.06,43 (13)
177.505
9.
Koskinen (Fin)
40.70 (7)
7.45,60 (15)
2.06,23 (5)
16.09,29 (14)
177.801
10.
Tveter (Nor)
40.72 (8)
7.44,11 (14)
2.06,30 (6)
16.13,02 (15)
177.882
11.
Ivanov (Rus)
41.81 (15)
7.39,50 (9)
2.08,22 (10)
15.54,65 (9)
178.232
12.
Olsen (Nor)
42.06 (17)
7.35,41 (7)
2.09,13 (14)
16.06,36 (12)
178.962
13.
Guttormsen (Nor)
42.41 (22)
7.43,12 (12)
2.09,58 (17)
15.49,65 (6)
179.398
14.
Van Dijk (Ned)
42.64 (23)
7.42,04 (11)
2.09,01 (12)
15.52,59 (8)
179.477
15.
Carroll (VS)
40.66 (6)
7.46,80 (16)
2.09,34 (16)
16.21,11 (16)
179.508
16.
Tsjekoeljajev (Rus)
42.12 (19)
7.43.61 (13)
2.09,60 (18)
16.00.24 (11)
179.699
De beide winnaars van de 500 meter. Links Schenk,
rechts de Noor Grönvold.
MAANDAG 21 FEBRUARI i972
