Mogelijkheden voor Israël
met Schierbeeks „spaces"
man zonder franje
Maarten Vrolijk
Mr.
TH zoekt oplossing voor
het parkeerprobleem
's-Gravenzande
geeft voorbeeld
„doorstroming"
Ideeën ontsluiting Negev op Lijnbaan-expositie
door
Hans W. Ledeboer
Geeststroom
overgedragen
Regering wil
Rijnpoorthaven
mogelijk maken
Garages moeilijk te vermijden
Te lang bestuurlijk werkloos geweest
NCRV-actie heeft
al een ton binnen
ZATERDAG 19 FE5RUAR!
ROTTERDAM „De lucht is er, relatief gezien, vrij koel.
Maar de zonnestraling is er extreem door het ontbreken van
wolken en zelfs van waterdamp in de atmosfeer. Als er schaduw
is, is het daarin heel prettig toeven. In de zon worden tempera
turen gemeten tot ver boven de vijftig graden! Het ontbreken
van waterdamp maar ook, dat "s nachts door uitstraling de tempe
ratuur daalt tot dicht bij het nulpunt."
Dit vertelt de Israëlische
architect en stedebouwkundige
Danny Raz ons over het zuide
lijke gedeelte van de Negev.
Onderwerp van ons gesprek is
de inzending van de Amsterdam
mer Michiel Schierbeek op de
expositie in het Lijnbaan-Kunst
centrum te Rotterdam.
Schierbeeks bijdrage aan deze
expositie bestaat uit „multi use
spaces", die hij beschrijft als
„plastiese bouwvormen in de
vorm van heuvels". Schierbeek
wil zijn koepelvormige heuvels
boven de grond laten begroeien
die begroeiing een eigen leven
'aten leiden.
Schierbeeks heuvels zijn
plsegmenten, waarvan het interieur
oor allerlei doeleinden zou kunnen
sche hogeschool te Haifa, en behaal
de daar zijn ingenieursdiploma.
Met zijn vrouw de beeldende kun
stenares Ayela Raz en zijn twee
kinderen, waarvan de jongste in Ne
derland werd geboren, verblijft hij f
sedert twee en een half jaar in Rot
terdam. Hij hoopt in september af te
studeren aan de Technische Hoge
school in Delft als stedebouwkundige.
„Dan heb ik twee ingenieurstitels",
zegt hij trots. Ayela Raz studeert aan
de Academie voor Beeldende Kun
sten in Rotterdam.
Schierbeeks „multi use spaces" trok
ken zijn aandacht met het oog op mo-
bctonnen gelijkheden voor de ontsluiting van de
commissaris van de Koningin,
die de per 1 maart met pen
sioen gaande mr. J. Klaasesz
gaat opvolgen wordt dus inder
daad mr. Maarten Vrolijk. Hij
is Scheveninger van naam en
geboorte, komt uit een ortho
dox hervormd gezin, telt 52 ja
ren en is duidelijk een bekwa
me. hard werkende, inventieve,
met kennis van zaken spreken
de en daarbij scherp formule
rende bestuurder gebleken.
Man >:onder franje, nuchter,
althans naar buiten.
Zijn loopbaan begon in de journa»-
listiek. waar hem al gauw, als van
nature leiding gevende functies toe
vielen: na een paar jaar chef parle
mentaire redactie van Het Vrije Volk,
daarna chef-redacteur van het Haags
Dagblad (destijds uitgave van Het
Parool) en daarnaast nog respectieve
lijk voorzitter van de Haagse Journa
listenvereniging en voorzitter van de
landelijke, toen geheten, Nederlandse
Journalisten Kring,
sen zacht verlopende glooiingen, en
scherpe rotscomplexen. Actief politicus werd hij, toen hij
Natuurlijk is beton het aangewezen nog volop in zijn journalistieke werk
materiaal. Bolsegmenten lenen zich zat en het Kamerlidmaatschap daar-
uitstekend voor een schelpstructuur, mee wist te combineren. Een man als
waarin met optimaal geringe hoeveel- hij kan dat allemaal aan en hij doet
heid materiaal kan worden gewerkt, hei dan nog goed ook. Geen wonder,
Een zandoppervlak over de bolseg- dat Den Haag hem graag als wethou-
menten is verder een goede reflector der (onderwijs, kunsten en sportza-
die de stralingswarmte weerkaatst." ken) in het college zag. Een veelom-
Raz ziet niet in de eerste plaats mo- vattende taak, die hij met elan ver
gelijkheden voor wooneenheden. vulde en die hem daarom nu nog
aanspreekt, omdat beleidsvoorberei-
r,„r«T w AAviniT'/rivT d;ng' besluitvorming en uitvoering er
GEEN WOONHUIZEN zo dicht bij elkaar liggen.
Maar een functie, die hij halverwe-
„De bolsegmenten zijn moeilijk te ge de rit, dat wil zeggen: na twee
combineren tot wooncomplexen," zegt jaar reeds, moest laten schieten om-
hij, „maar ze zijn heel doelmatig voor dat hij toen voor een ministerspost in
scholen, winkelcentra, een markt, re- het kabinet-Cals het kabinet van
creatieruimten, theaters en andere ge
meenschapsruimten. Er zijn echter a.
heel goede projekten voor ondergrond
se woonruimte in de Negev."
Wat er allemaal te doen is in die
enorme woestijn? „Er zijn mineralen",
vertelt Raz. „Fosfaten, kwarts, veel
aardgas, koper, zout. Wij hebben al
industrieën, die op aardgas draaien. Er
is ook wat nikkèl, maar niet in exploi
tabele hoeveelheden. Belangrijk is, dat
wij zo'n enorme ruimte niet braak kun
nen laten liggen. Er is mogelijkheid
voor allerlei industrie. En er ligt ook verband volledig?) waar te maken,
nog ergens een plan voor een kanaal Menselijkerwijs gesproken krijgt hij
Over de vorm van de bouwelemen- van Elita uit, de Arawa-vlakte in. die kans, althans op het hoogste ni-
DANNY RAZ
denk aan Nabateeën
de ..sterke mannen" werd aange
zocht. Hij ging naar CRM, waar men
zijn naam en die van partijgenoot C.
Epas (destijds staatssecretaris) nu nog
niet ere noemt, ook al hebben beiden
er slechts anderhalf jaar de tijd ge
kregen. De nacht van Schmelzer
maakte immers een abrupt einde aan
hun amper 'begonnen werk als be
windslieden.
Anders gezegd bestuurlijk heeft
een man als Vrolijk eigenlijk nooit de
kans gekregen zich volledig (betrek
kelijk opgevat, want wat is in dit
zuidelijke Negev en misschien de Noor- ten van Schierbeek zegt Raz: „De Maar het is de vraag of de uitvoering veau waarvan toch iedere politicus
delijke Sinaï". Dat gebied is een ge- vorm sluit prachtig aan bij het land- daarvan wel doelmatig is. Wij denken droomt, nooit meer. Want het werk
ruimte, met vrijwel schap van de Negev. Dat landschap eerder aan railvervoer, wegvervoer en van een Commissaris van de Konin-
wordt gekenmerkt door contrasten tus- pijpleidingen." g n, hoe hoog deze functie ook geno-
orden gebruikt. Hy ziet in de eerste wejdige open
taats mogelijkheden voor toepassing geen bewoners,
i nieuwbouwwijken. Pyramidale
pukkels" ook andere vormen acht
chierbeek mogelijk op deze bol- ÏVIFT NIEUW
^groenten. welke „pukkels" dus in het
aijn verborgen, dienen voor Maar wij kennen de ruïnes van
ichtyerversing, lichtinval en warmte- Avdat de Nabateanstad uit de zeven-
cgenng. de eeuw. Midden in de zuidelijke Ne-
Dannv Raz denkt aan veel andere
iken. Raz is 35 jaar. Hij is geboren in
laïfa, studeerde aan de afdeling bouw-
unde van het „Technion", de techni-
ROTTERDAM Vrijdag werd het
nieuwe containerschip Geeststroom
door de N.V. Scheepsbouwwerf v.h.
De Groot en Van Vliet te Slikkerveer
"Taan de Parkkade te Rotterdam over
dragen aan de Rederij Waling van
leest Zn. N.V. te 's-Gravenzande.
len dag eerder werd op de Noordzee
»n geslaagde technische proeftocht
jehouden.
Dit schip is een zusterschip van het
I eeds sinds mei 1969 in dienst zijnde
ïontainerschip „Geestduin". Het casco
erd gebouwd door de Hollandse
cheepsbouw Maatschappij te Groot-
tonmers, waar het op 27 november
1971 te water werd gelaten. De
1971 te water werd gelaten. De
J «eeststroom is van het shelterdek-ty-
ie en heeft een bruto tonnage van
98,56 R.T. De lengte over alles is
0,55 mtr. Lengte tussen de loodlijnen
1,78 mtr. Breedte op spanten 10,25
ntr. Holte resp. 3,55 mtr. en 5,50 mtr.
De deadweight bedraagt 1004 ton
ij een diepgang van 3,52 mtr. Het
chip kan in totaal 113 containers van
t. vervoeren: speciale containers
oor het vervoer van grotnten en
ruit naar Engeland. Ook zijn er
oorzieningen voor het vervoer van
ventueel 10 ft. of 20 ft. containers.
Het grote luikhoofd is afgedekt met
ontonluiken welke volledig hydrau-
isch kunnen worden bediend. De
oortstuwing geschiedt door een Bol
les dieselmotor van 1050 P.K. bij 500
tow./min.
Ook is het schip voorzien van een
oegschroefinstallatie met een vermo-
n van 250 P.K., fabr. Lips. Zowel
voor- als achterschip is het schip
'oorzien van elektrisch-pneumatische
lieerlieren. De Geeststroom zal even
lens worden ingezet op de lijn Maas-
1 luis-Ipswich en staat onder com-
nando van kapitein L. Brobbel.
gev.
Iedere bezoeker van Israël kent
die ruïnes. In Avdat zijn het forum, de
byzantijnse kerk de Nabateeën wa
ren christenen en andere openbare
gebouwen boven de grond. De wonin
gen vinden we nu nog heel goed be
waardonder de grond! En dat
was echt niet voor niets."
Raz vertelt verder: „De Nabateeën
maakten de atmosferische omstandig
heden in hun woningen precies zoals
zij zelf wilden. Zij waren een heel hoog
ontw kieldkvlo.kgteenhe
ontwikkeld volk, hetgeen ook al blijkt
uit het ingenieuze bevloeiingssysteem,
voor hun akkers."
NERGENS TEVEEL
Terug uit de oudheid naar Schier
beeks „multi use spaces"
„Een bolsegment", verklaart Raz,
„geeft een maximale inhoud, overkoe
peld door een minimaal oppervlak.
Dat is belangrijk, omdat elke vierkante
centimeter teveel aan oppervlak een
teveel aan straling betekent. Voor wat
betreft inbouw in de grond behoeft
met grondwater geen rekening »te
worden gehouden, het is er eenvoudig
niet, alle water moet via pijpleidingen
worden aangevoerd. De bodem bestaat
grotendeels uit kalksteen maar is niet
homogeen. Er is ook graniet en er is
ook zand."
ROTTERDAM De regering gaat
akkoord met de Rotterdamse plannen
tot aanleg van de Rijnpoorthaven,
maar is (nog) niet bereid geld voor
de aanleg ter beschikking te stellen.
Minister Drees (verkeer en water
staat) wil eerst nog nieuwe rentabili-
teitsberekeningen laten opstellen.
Dit heeft minister-president Bies
heuvel vrjjdag meegedeeld na afloop
van de wekelijkse kabinetsvergade
ring.
Er behoeft geen twijfel te bestaan
over de planologische medewerking
aan het project, aldus dc premier.
Minister BiesheuvcJ zei dat B. en
W. van Rotterdam in'ieder geval een
vcoorstel aan de raad zullen doen de
plannen voor de Rynpoorthaven in
werkelijkheid om te zetten. Burge
meester \V. Thomassen die vrijdag
morgen een telegram aan de rege
ring stuurde over deze zaak, is later
op de dag zelf naar het Catshuis ge
gaan om met de premier de zaak uit
te praten.
(Van een onzer verslaggevers)
DELFT Ondanks de flinke ruimten die er op sommige plaatsen
nog wel zijn begint ook voor de Technische Hogeschool Delft het
parkeerprobleem zich langzamerhand af te tekenen. Enkele par
keerterreinen raken al vol. Hier en daar wordt op het trottoir of het
gras geparkeerd, waardoor voetgangers hinder ondervinden en het
gras in modderpoelen verandert.
Het verkeer- en vervoersplan van
Delft rekent parkeervoorzieningen in
de TH-wijk tot de verantwoordelijk
heid van het hogeschoolbestuur. Vol
gens de heer J. de Senerpont Domis
die in het blad THD-Nieuws uitge
breid op de parkeerproblematiek in
gaat zijn er op dit moment ongeveer
2500 parkeerplaatsen, 9.000 studenten
en 4.500 man personeel.
Voor de toekomst zijn er 15.000 stu
denten en 6.000 man personeel te ver
wachten. Als men bedenkt dat het
aantal autobezitters onder beide cate-
gorien snel toeneemt, dan is het dui
delijk dat er nog veel parkeerplaat
sen nodig zijn.
Alle schattingen over autobezit en
autogebruik zijn tot nu toe veel te
laag geweest. De heer De Snerpont
Domis onderstreept dat er in de toe
komst 10.000 studenten en 5.000 per
soneelsleden met de auto naar de TH
komen. Daarvoor zijn 15.000 parkeer
plaatsen nodig, die ieder 20 m2 ruim
te innemen, op de trreinen circa
1.500.en in parkeergarages 4.000
kosten.
Kosten
Hier zal ongeveer 300.000 vierkante
nieter grond mee gemoeid zijn. De
kosten variëren tussen de 22 miljoen
en 45 miljoen gulden. Enorme par
keergarages zijn moeilijk te vermij
den, wil men niet alle groen tussen
de gebouwen in kale parkeervlaktes
verandern.
Volgens de heer Dc Senerpont Do
mis bgiftigt de huidige situatie in
feite de automobilisten met gratis
parkeerplaatsen op kosten van de
TH, terwijl voetgangers en fietsers
met uitlaatgassen en andere onge
makken worden gestraft. Het is dui
delijk dat straks iedereen met de
auto zal willen komen, met het ge
volg dat de straten in de TH-wijk
vollopen.
Het grote parkeerterrein bij de
aula aan de Mekelweg zal vollopen
met wagens van langparkerenden, zo
dat er voor congressisten geen ruimte
meer is. Chaotische toestanden ont
staan in de spitsuren. Men zal steeds
vroeger moeten opstaan om nog een
parkeerplaats te kunnen veroveren.
Wie betaalt
De kernvraag zal moeten zijn of
straks iedereen nog onbeperkt met de
auto naar dc TH kan komen. Zo ja,
wie betaalt de kosten voor het parke
ren, en zo nee, hoe is de beperking te
regelen?
Wellicht is het mogelijk degenen
die met de auto komen zelf de kosten
te laten dragen. Ook zou de TH kun
nen betalen. Is dat geld aanwezig en
zo ja, krijgen de automobilisten dan
geen parkeersubsidie die anderen
moeten ontberen? Moeten de niet-
autogebruikers wellicht salarisverho
ging krijgen omdat zij de T.H veel
geld besparen?
Volgens schrijver is het een bena
deling voor personen met lage sala
rissen de prijs voor een parkeerplaats
extra hoog te maken. Een vergunnin
genstelsel vergt een waterdicht sys
teem van regelingen en controles o.a.
om vriendjespolitiek onmogelijk te
maken. Het is mogelijk iedereen die
met de auto komt te laten betalen en
met dit geld parkeergarages te bou
wen.
DEN HAAG De nieuwe
Maquette van de in het Lijnbaan-
Kunstcentrum te Rotterdam op
gestelde multi use spaces" van
de Amsterdammer Michiel
Schierbeekzoals de Israëlisciie
irchitect ent stedebouwkundige
Danny Raz ze ziet als mogelijk
heid voor toepassing in de zui
delijke
teerd staat, speelt zich hoofdzakelijk
in het verborgene af.
Sinds zijn bestuurlijke werkloos
heid zijn er nog wel alternatieven
aan de orde geweest. Als burge
meester van Den Haag is de naam
van Vrolijk herhaaldelijk genoemd,
maar het moest tenslotte een KVP-er
worden. Ook Haarlem was nog even
in het geding.
Deze afsluiting van zijn loopbaan,
want dat is het toch in feite, moet
een ambitieuze figuur als Vrolijk toch
wel hard vallen, ondanks de voldoe
ning die het hem zal hebben gegeven
voor de belangrijke post te zijn uit
verkoren. Maar hij is ook realist: te
lang bleven zijn gouvernementele
kwaliteiten onbenut, een socialisti
sche regering lijkt er vooralsnog niet
in te zitten en je jaren gaan maar
vr.orbij.
De provincie Zuid-Holland is goed
af. Een merkwaardig bestuurlijk ge
geven met zijn mierenhoop, die rand
stad heet en zijn ook nog plattelands
karakter. Een planologische puzzel
zonder veel sociologische samenhang,
die behoudens op zichzelf al zeer uit
eenlopende stedelijke agglomeraties
als Den Haag, Rotterdam, Dordt en
Leiden gemeentetypen als Oost-Flak-
kee. Vlaardingen en Zoeterwoude kan
opleveren. Een gewest met veel te
genstellingen dus. Maar dat is een
gegeven dat Vrolijk, magistraat als
hij is, goed aan zal kunnen.
Hij zal zich snel inwerken.
Zijn veelzijdige ervaring, opstel
ling hij is noch een partijman
ter linker, noch ter rechterzijde
wijsheid en overtuigings
kracht, die door zijn bassend
stemgeluid altijd een extra ac
cent pleegt te krijgen, kortom
zijn hele persoonlijkheid staat er
borg voor dat de belangen van de
grootste en belangrijkste provin
cie van ons land bij hem in goe
de handen zijn.
Van onze radio- en t.v.-redactie
HILVERSUM De in het NCRV-
programma „Met liedjes het land in"-
verdisconteerde actie ten bate van
gehandicapte kinderen en hun ouders
heeft na vier voorstellingen al een
ton aan geld opgebracht. Indien dit
tempo van geld geven middels extra
postzegels op briefkaarten wordt ge
handhaafd, zal het streefbedrag van
ƒ250.000 voor de bouw van het va
kantiecentrum, waar invalide kinde
ren samen met hun ouders kunnen
verblijven, inderdaad in tien uitzen
dingen bij elkaar zijn. Ook dinsdag,
als het programma uit de sporthal in
Goes komt, hoopt de NCRV weer op
een netto „bijgeplakte" som van
25.000.
AMSTERDAM Wegens ziekte
van Adèle Bloemendaal zijn de voor
stellingen van Kijk Taarna voor on
bepaalde tijd uitgesteld. In het caba
retprogramma treedt behalve Adèle
Bloemendaal ook Leen Jongewaard
op.
s-GRAVENZANDE Zat
's-Gravenzande als voorbeeld
worden gesteld voor een goede
„doorstroming?". De nieuwe
regeling waarmee de raad zich
akkoord verklaarde, komt erop
neer dat de gemeente een premie
van tweeduizend gulden betaalt
aan iedere inwoner die bereid is
tot doorstroming ter verlichting
van de woningnood.
Dc wethouder van financiën mr. J.
Buiter zei dat deze nieuwe doorstro
mingsverordening, die met enthousi
asme werd ontvangen, de gemeente
dit jaar ongeveer vyftig- a zestigdui
zend gulden zal kosten. Uit de ge
sprekken bleek zeer duidelijk dat een
goede doorstroming zwaarder weegt
dan dc financiële consequenties.
Mr. W.C. van der Brink was blij
dat dit voorstel er door is gekomen,
ook al omdat het verder gaat dan de
richtlijnen die het rijk voor doorstro
ming heeft gegeven. Ook is het een
pluspunt, aldus de heer Van der
Brink dat in de verordening de mo
gelijkheid van beroep bij de gemeen
teraad is opgenomen en dat ook een
gemeentelijke tegemoetkoming kan
worden gegeven als er geen sprake is
van doorstroming in letterlijke zin
van de verordening. Men moet niet
direct alle heil van deze regeling ver
wachten, maar het kan in ieder geval
een goede stimulans zijn om door te
stromen.
Raadslid Van der Brink kwam met
twee aanvullingen voor de verorde
ning. De belangrijkste was wel de
toevoeging dat melding wordt ge
maakt van de beroepsmogelijkheid en
een termijn in de beschikking van B.
en W.. hetgeen inhoudt dat als B. en
W. eventueel afwijzend zouden be
schikken op een verzoek om een
doorstromingspremie zij dan in hun
afwijzende beschikking aan de be
trokkenen moeten vermelden dat men
hiertegen in beroep kan gaan bij de
raad. Van de zijde der raadsleden
was hiertegen geen bezwaar.
De heer C. Verbeek (PvdA) vond de
nieuwe regeling beduidend gunstiger
dan die tot nu toe werd gebruikt.
Loco-burgemeester J. L. Bax deelde
mee dat de nieuwe regeling zonder
meer in werking kan treden en een
goedkeuring van de gemeente niet
nodig is. Wethouder mr, J. Buiter zei
dat voor 1972 op de begroting een
bedrag van tienduizend gulden was
uitgetrokken, maar dat dit bedrag nu
aanzienlijk groter wordt. De wijzigin
gen die hiervoor nodig ziin moeten
wel ter goedkeuring worden gelegd
bij de provincie maar de heer Buiter
verwacht geen bezwaren daar de fi
nanciële toestand gezond is.
Lang niet in alle gevallen zal een
bijdrage van het rijk worden verkre
gen omdat de verordening van
's-Gravenzande in veel gevallen ver
der gaat dan de richtlijnen van het
rijk.
Voorzitter Bax meende dat de ge
meente nu alles gedaan heeft wat
mogelijk is. Nu is het antwoord aan
de inwoners van de gemeente.
