Van Znthem: Plannen
van nu versterken
apathie studenten
Parlementaire commissi
onderzoekt Chr. Instituu
Nieuw plan smeerpijp
na consessies Drees
In Rijswijk waren geen
maatregelen nodig
Belangstelling voor
euthanasiecongres
buitengewoon groot
Nieuwe Egyptische
grondwet waarborgt
BEROEPINGSWERK godsdienstvrijheid
Grosheide heeft nu
rapport opstand in
Groningse gevangenis
Een ivoord voor vandaag
COMMENTAREN
Nixons reis
Aantal verzoeken va
gewelensbezwaardei
belangri'k hoger
ook wij zijn homofiel
2
ZATERDAG 19 FEBRUA
Nieuw tijdschrift:
Wereld en Zending
AMSTERDAM In december
1971 verschenen de laatste nummers
van „De Heerbaan en „Het Missie
werk. Er is namelijk een fusie tol
stand gekomen tussen deze twee zen-
dingswetcnschappelijke tijdschriften.
Het eerste nummer van het nieuwe
uit de fusie ontstane tijdschrift is nu
verschenen onder de naam: „Wereld
en Zending. Tijdschrift voor missiolo
gie.
Deze fusie ls het resultaat van een
ontwikkeling, die gedurende de laat
ste jaren op gang is gekomen. Tussen
de Nederlandse zendingsraad en de
Nederlandse missieraad fungeert
sinds 1968 een contactcommissie,
waarin onderwerpen van gezamenlijk
belang regelmatig aan de orde ko
men. In 1969 werd gesticht het „In
teruniversitair instituut voor Missio-
logie en oecumenica, waarvan de
missiologische afdeling is gevestigd in
Leiden en waarin protestantse en
rooms-katholieke missiologen samen
werken. Voorts fungeert reeds vele
jaren op initiatief van wijlen prof. dr.
Bergenia een werkgroep van protes
tantse en roomskatholieke missiolo
gen. Vanuit dit klimaat van gezamen
lijke bezinning, van overleg en sa
menwerking Ls het besluit gerijpt om
tot één missiologisch tijdschrift te ko
men voor Nederland, een besluit dat
tot nu toe uniek is in de wereld.
De instanties die dit besluit namen,
gaan niet voorbij aan de verschillen
in de uitgangspunten en doelstellin
gen van de protestantse en rooms-ka-
tholieke missiologie en missionaire
praktijk. Maar ze hebben dit besluit
wel genomen vanuit de overtuiging,,
dat wij ook in de missiologie elkan
der niet meer negeren mogen en dat
wij geroepen zijn voor en met elkan
der wetenschappelijk rekening en
verantwoording af te leggen van de
achtergronden van onze arbeid".
De redactie is samengesteld uit zes
protestantse en zes roomskatholieke
leden. Voorzitter van de redactie is
prof. dr. J. M. van der Linde. Er zijn
twee redactiesecretarissen, namelijk
prof. dr. J. Verkuyl. die ook hoofdre
dacteur van „De Heerbaan" was, en
drs. J. van Lin. De eerstgenoemde
blijft de eindredacteur. De admini
stratie van het nieuwe blad blijft ge
vestigd bij de Nederlandse Zendings
raad. prins Hendriklaan 37. Amster-
dam-7. De abonnementsprijs voor dit
twee-maandelijkse tijdschrift is
ƒ12.per jaar; studentenabonne
ment ƒ8.50; losse nummers 3.50.
De werkformule van het nieuwe
blad is zodanig, dat zoals tot nu toe
in „De Heerbaan" het geval was, zo
wel aan de theoretische bezinning als
aan het werk van de operationele ka
ders aandacht zal worden geschonken
en dat de uitgave zich richt op een
ruimer publiek dan alleen het acade
mische.
Van een verslaggever
UTRECHT Het congres over
euthanasie, dat 24 februari in de gro
te zaal van het jaarbeurscongrescen
trum in Utrecht wordt gehouden zal
op 27 maart en op 29 maart herhaald
worden wegens de overweldigende
belangstelling, die ervoor bestaat. Er
hebben zich voor het door de Neder
landse christelijke vereniging van
verpleegkundigen en de katholieke
unie van verpleegkundigen georgani
seerde congres al meer dan 2000 deel
nemers aangemeld. De zaal kan
maximaal 1150 personen bevatten.
Op het congres zullen dr. C. P.
Sporken, prof. dr. J. Th. R. Schreuder
en dr. J. F. Rang inleidingen houden.
Daarna zal via een forum de gelegen
heid geboden worden om in te gaan
op wat in de inleidingen is gezegd.
Van onze onderwjjsredactie
AMSTERDAM „De Vrije Universiteit laat een belangrijke
kans lopen wanneer zij de voorgestelde bestuursvorm aanvaardt",
zegt prof. dr. H. J. van Zuthem. „Ik vraag me af of juist de VU
niet meer ernst zou moeten maken met de gedachte van een ver
antwoordelijke gemeenschap".
rend orgaan is. Via een rechtspositio
neel reglement zou eventueel ook be
paald kunnen worden dat de leden
van het dagelijks bestuur (twee daar
van worden gekozen door de univer
siteitsraad, twee benoemd door de
vereniging, de vijfde is de rector) af
zetbaar zijn.
Bezwaar heeft prof. Van Zuthem
verder tegen de geringe inbreng die
de studenten zouden krijgen. Aan de
VU zouden zij acht van de veertig
zetels in de universiteitsraad krijgen,
terwijl ze elders (volgens de wet
Veringa) elf van de veertig hebben.
Een extra moeilijkheid is dat alle le
den van de universiteitsraad expliciet
moeten instemmen met de grondslag.
Een flink percentage van de studen
ten wordt daardoor uitgesloten. Ook
afgezien daarvan vindt prof. Van Zu
them zo'n regel onjuist: er is een al
gemene bepaling dat ieder die aan de
VU vertoeft werkt in de geest van de
universiteit. Als je daaraan vast
houdt moet je verder geen restricties
Prof. Van Zuthem is een van dege
nen die de laatste dagen in verzet
gekomen zijn tegen vormgeving van
de universiteitsraad, die half maart
aan de VU gekozen zou moeten wor-
den.Medestanders vindt hij niet al
leen in zijn eigen afdeling (bedrijfs
sociologie) en subfaculteit (sociaal-
culturele wetenschappen) maar ook in^
andere faculteiten.
De studentenraad van de VU heeft
gisteren in een gesprek met directeu
ren en curatoren dezelfde eis gesteld
die ook prof. Van Zuthem heeft: uit
stel van de verkiezingen totdat het
nu ontworpen bestuursreglement vol
doende door de hele universiteit be
sproken is.
Prof. Van Zuthem erkent dat het
verzet wat laat op gang komt. Een
deel van de plannen van directeuren
en curatoren was al eerder bekend en
ook het voorgestelde bestuursregle
ment (een werkstuk van de voorlopi
ge universiteitsraad) was begin de
cember al klaar. Wie geïnteresseerd
was had toen al kunnen weten wat er
aan de hand was. Maar zijn bezwaar
is dat men het reglement niet eerst
uitvoerig ter discussie heeft gesteld.
Prof. Van Zutphen is nogal bezorgd
over de heersende apathie ten aan
zien van de democratisering, zowel
bij de wetenschappelijke staf als bij
de studenten en het administratief-
technisch personeel.
Geen interesse
Vooral voor de grote structuur
(universiteitsraad) interesseren velen
zich niet meer. Maar dat zou juist
een reden moeten zijn om de univer
siteit weer te activeren. Je mag je
niet bij die apathie neerleggen. Nog
erger is het de apathie te versterken
en dat gebeurt als de plannen van nu
doorgaan, zegt prof. Van Zuthem.
Zijn kritiek richt zich allereerst op
de positie van de vereniging voor we
tenschappelijk onderwijs op gerefor
meerde grondslag. „We erkennen dat
de vereniging een beslissende rol
moet kunnen spelen als het gaat om
de evangelische grondslag en allerlei
materiële belangen van de vereni
ging. Maar voor de rest moet je de
democratisering serieus nemen. Dat
betekent dat de benoemingen van
hoogleraren en lectoren ook mt han
den van de universiteitsraad moeten
liggen. Wanneer de vereniging vindt
dat er iets verkeerd gaat kan zij al
tijd achteraf ingrijpen. Bovendien is
de vereniging met zeven of acht le
den in de raad vertegenwoordigd."
Gronings model
O
Een ander punt van kritiek betreft
de verhouding universiteitsraad-uni
versiteitsbestuur. Prof. Van Zuthem
wil het Groningse model (door, minis
ter De Brauw overigens verworpen),
waarbij de universiteitsraad werke
lijk de hoogste macht heeft en het
dagelijks bestuur slechts een uitvoe-
aanbrengen. Alleen op grond van be
paalde handelingen zou de vereniging
dan nog bezwaar kunnen maken te
gen bepaalde mensen.
Een directe bedreiging betekent de
nieuwe bestuursvoi m voor de binnen
verschillende vakgroepen gegroeide
democratie. In Van Zuthems eigen
vakgroep is bijvoorbeeld de hoogle
raar niet per se voorzitter (in "de wet
Veringa is dat wel zo), kunnen docto-
raal-studenten in het vakgroepbe
stuur zitten en bestaat in principe
geen onderscheid meer naar geledin
gen. Dat zou allemaal teruggedraaid
moeten worden in de nieuwe struc
tuur. Dat betekent dat je de betrok
kenheid bij het bestuur (die juist aan
de basis nog vrij groot is) onmogelijk
maakt.
Ook hier geldt dat de VU een unie
ke kans zou laten lopen: want de be
stuursvorm kan hier uitstekend
dienstbaar worden gemaakt aan de
vorming van de studenten en aan de
i stimulering van ieders eigen verant
woordelijkheid.
NED. HERV. KERK
Benoemd: tot pastor te Nes Ammim
in dienst van de herv. geref. en chr.
geref. kerk. drs. H. R. Stroes, geref.
pred. te Rotterdam (reet.)
Beroepen: te Goudswaard: kand. M.
Verduin te Gouda; te Culemborg: D.
Oliemans te Surhuisterveen; te Kat
wijk a. Zee; C. Jongebroer te Elburg.
Bedankt: voor Dordrecht: J. Kooien
te Werkendam.
Benoemd: tot bijstand in het past.:
te Halsteren-Nw. Vossemeer: P. Klap
te Zeist,die deze benoeming heeft
aangenomen.
Beroepbaar: kand. M. Verduin,
Achterwillenseweg 21 te Gouda en
kand. C. Haas. Boerhavelaan 186 te
Leiden.
Afscheid: van Sneek: Chr. Mondt,
ber. te Eindhoven (jeugdwerk);van
Bloemendaal: J. E. Drost wegens em.
Intrede: te Utrecht (stud, pred.) B.
E. Th. Rutgers uit Wijdenes c.a.
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Hoek v. Holland: G.
dé Jong te Dekkum;
Bevestiging: te Rotterdam-Katen-
drecht (geest. verz. Ikaziaziekenhuis):
IJ. Stienstra uit Zuidland-Abben-
broek. Intrede woensdagavond 23
febr.).
GEREF KERKEN (VRIJG)
Bedankt: voor Vollenhoven-Kadoe-
lenK. Timmerman te Heemse
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Borsselé en te Krui-
ningen: A. Hoogerland te Werken
dam.
EVANG. LUTH. KERK
Intrede: te Veendam-Wildervank:
J. N. Mulder uit Tiel en Culemborg,
die op 6 febr. te Pekela, op 13 febr. te
Winschoten reeds intrede heeft ge
daan.
KAIRO (EPD) De gelijkheid van
alle burgers voor de wet, van wat
voor ras. taal of godsdienst zij ook
zijn, wordt in artikel 40 van de nieu
we Egyptische grondwet gewaar
borgd. Egypte is volgens deze wet
..een Arabische demokratische en so
cialistische staat". De islam geldt als
staatsgodsdienst. De „vrijheid van ge
loof en godsdienst" wordt echter ge
garandeerd. Naast 22 miljoen moslims
leven in Egypte onder meer vijf mil
joen koptische christenen, alsmede
50.000 orthodoxen en rooms-katholie-
ken en 15.000 protestanten.
Raad van Kerken
over kwestie-Gij sen
Van een verslaggever
DEN HAAG Naar aanleiding
vén de recente ontwikkelingen in de
rooms katholieke kerk in Nederland
heeft het moderamen van de raad
van kerken in Nederland, waarvan
ook de rooms-katholieke kerk lid is,
een verklaring uitgegeven waarin een
beroep wordt gedaan op alle christe
nen en kerken elkaar vast te houden
en in deze gebeurtenis geen aanlei
ding te vinden de oecumenische ver
bondenheid op te zeggen. Juist nu
wordt de onderlinge solidariteit» van
alle geloofsgemeenschappen en van
individuele christenen getoetst op
haar geloofwaardigheid, aldus de ver
klaring.
In de oecumenische beweging heb
ben de kerken elkaar gevonden en zij
willen elkaar ernstig nemen, ook in
hun interne problemen. Zij beseffen
dat bij voorkomende moeilijkheden
binnen een van de deelnemende ker
ken een terugslag in het oecumeni
sche werk onvermijdelijk is. Juist
dan weten zij zich door de éne Heer
uitgenodigd om hem en elkaar trouw
te blijven.
In het slot van zijn verklaring
roept het moderamen gemeenten, pa
rochies en oecumenische groepen op
samen te blijven zoeken naar moge
lijkheden, waardoor zij de oecumeni
sche solidariteit kunnen versterken.
DEN HAAG Het rapport over de
oorzaken van de opstand in november
in het Groningse huis van bewaring
is deze week aan staatssecretaris
Grosheide (justitie) aangeboden. De
onderminister zal het rapport bestu
deren, en vervolgens beslissen of het
zal worden gepubliceerd, aldus het
ministerie van justitie.
Het onderzoek is verricht door een
commissie, die de staatssecretaris di
rect na de ongeregeldheden heeft in
gesteld. Voorzitter was de vice-presi
dent van het Leeuwarder gerechtshof
mr. J. J. Woltman. Leden waren prof.
D.W. Buikhuisen en prof.,mr. Th. W.
van Veen, beiden verbonden aan de
Groningse universiteit.
Staatssecretaris Grosheide heeft in
dertijd aan de vaste Tweede-Kamer
commissie voor justitie beloofd, dat
het rapport snel klaar zou zijn. De
Kamerleden besloten toen hun oor
deel op te schorten totdat het rapport
zou verschijnen.
In het samenleven van mensen speelt de groet een niet onbelangrijl,
rol. Aan de wijze van groeten is vaak te zien hoe zich dit samen lew
voltrekthoe het geaard is en welke waarde eraan moet worden toeg
kend. Een groet kan luidruchtig zijn, een groet van spontane menst
maar kan ook de groet luidruchtig zijn omdat er eigenlijk iets verborgt
moet worden. De officiële groet staat hierbuitenUit de groet van twt
staatshoofden kan weinig of niets afgeleid worden. Soms is de begro
ting ingetogen, van mensen die van eikaars leed en verdriet weten, i
de groeet is een gewoontegebaar, de groetenden hebben elkaar niet zovt
meer te zeggen. Psalm 133 zou wel eens een groet kunnen bevatten t
dan de groet van iemand die in een huis komt en eigenlijk wil zegge
roat aaat het hier goed. Wat hebben jullie 't goed met elkaar! Dat goi
hebben, dat in mede bij elkaar wonen wordt dan vergeleken met h
neerstromen van de olie, een teken van overvloed. Zo ook als het wat
dat van boven uit de bergen naar beneden stroomt in de dalen. Waar d
vrede en liefde ls kan ook de zegen van de Heer terecht. In die richtii
zegent hij, staat er eigenlijk. Geeft Hij macht en kracht om te leven. Mat
als er dan straks toch een einde aan komt? Want dat hebben we tcx
altijd bij ons. Juist als alles goed is en we hebben het geleerd om m
elkaar te leven, dan lijkt 't wel alsof die gedacht aan het einde, d
het eens afgebroken zal worden, zich des te sterker aan ons opdring
We kijken elkaar aan en we weten het: dat komt. We kunnen elkaar di
zeggen, daar niet aan denken, en dat is ook goed, maar het laat zich
moeilijk wegduwen, 't Is niet alsof deze groet-dichter daaraan gedad
heeft. Daarheen richt de Heer zijn zegen en dan komt er achter: levi
tot in eeuwigheidZoiets valt niet, vergaat niet. Dat is geborgen in zij
hand, die niet loslaat. Hoe? Dat weet niemand van ons. Maar dat Hij oi
niet uit zijn hand zal laten vallen, waar mensen samenwonen, dat is
belofte?
We lezen vandaag: 2 Samuël 7 1725.
morgen: 2 Samuël 11 113.
Van een onzer verslaggevers
BONN Achter de beleefde formulering waarmee minister Drees
en zijn Westduitse collega Genscher de ruzie over de smeerpijp
hebben bijgelegd, gaat een vergaande concessie van Nederlandse
zijde schuil.
Président Nixon heeft de Amerikanen herhaal
delijk gewaarschuwd, niet te veel venvachten van
zijn reis naar China. Dat is zeker een verstandige
waarschuwing, waar het directe diplomatieke ac
ties met betrekking tot belangrijke, maar toch
meer beperkte zaken als Korea, Taiwan en zelfs
Vietnam betreft. Maar op langer zicht is Nixons
reis mogelijk van nauwelijks te onderschatten be
lang voor de Verenigde Staten, voor China en voor
de hele wereld.
De directe uitwerking van Nixons reis in de Ver
enigde Staten is gemakkelijk te voorspellen. Hij
zal, met de presidentsverkiezingen in het vooruit
zicht, zich de reputatie kunnen verwerven, een
vredestichter en bruggenbouwer te zijn, die oude
wonden heelt en die daardoor wellicht een deel
van de Amerikaanse rechterzijde kan genezen van
een onvruchtbare en gevaarlijke vorm van anti-
communisme. (Dat er ook andere, meer gezonde
varianten van anti-communisme bestaan, is een
conclusie die in het voorgaande besloten ligt, maar
hier ter voorkoming van misverstand toch even
wordt vermeld.)
Ook is het niet uitgesloten, dat de Amerikaanse
president thuis zal komen met een aantal lucra
tieve economische accoorden. In dit verband kan
melding worden gemaakt van het feit, dat Washing
ton deze week de embargo's op de handel met
China voor een, belangrijk deel heeft opgeheven.
Tevens circuleren er hardnekkige geruchten, als
zop Peking besloten hebben, met buitenlandse
hulp het Chinese proces van industrialisatie te
versnellen.
Maar zeker zo belangrijk als het binnenlandse
effect in de Verenigde Staten is de invloed die van
Nixons reis zal uitgaan op de binnenlandse politie
ke situatie en China. De Amerikaanse president
grijpt de kans om te spreken met een eerste gene
ratie van revolutionairen, die binnenkort verdwe
nen zal zijn. maar bij wie kosmopolitisme en
idealisme niet verdrongen zojn door dogmatiek én
bureaucratische starheid onprettige eigenschap
pen die zich niet zelden bij een latere revolutio
naire generatie openbaren.
Tot de oude garde, waaraan een aanzienlijk ver
mogen tot genuanceerd denken wordt toegeschre
ven, behoort misschien voorzitter Mao Tse-toeng
zelf, maar zeker maken de invloedrijke premier
Tsjoe En-lai en zijn aanhangers er deel van uit.
Achter hen zijn in de strijd om het toekomstige
leiderschap twee nieuwe groepen verschenen. De
ene groep is voortgekomen uit de Rode Garde, die
tijdens de Culturele Revolutie triomfen vierde.
Daarin treft men o.a. Mao's echtgenote Tsjiang
Tsjing en de partij-ideoloog jTsen Po-ta aan. Zij
zijn compromisloze voorstanders van een perma
nente revolutie, een eeuwige mobiliteit van de
massa en een eindeloze klassenstrijd. De tweede
groep bestaat uit militairen rond Lin Piao. Zij
schijnen van oordeel te zijn, dat het volksbevrij-
dinsgsleger in China dient te prevaleren boven de
partij en in het buitenland als universeel model
voor de revolutie moet gelden. Sommige waarne
mers menen echter, dat het de militairen er voor
al om begonnen is, Mao's politiek van confrontatie
jegens de Sowjetunie te verzwakken. Maar wat
hiervan zij. het schijnt, dat de wat genuanceerder
denkende leiding rondom Tsjoe En-lai. de opko
mende concurrenten toch wel onder controle heeft,
want zowel Tsjen Po-ta als Lin Piao zijn inmiddels
in ongenade gevallen.
Nixons bezoek zou de gematigde richting van
Tsjoe En-lai c.s. verder kunnen steunen en dat zou
voor Washington geen gering succes betekenen.
Het directe mondiale belang van de Amerikaanse
presidentiële reis naar China ligt in de mogelijk
heid, dat de verhouding tussen de drie grote
machtscentra in de wereld Washington, Moskou
en Peking wordt gewijzigd. Tot voor kort was
het zo, dat Washington slechts zaken deed met
Moskou, en Moskou slechts met Washington, ter
wijl Peking buiten spel stond. Nixon zal er nu
wellicht in slagen, een kader te scheppen, waarbin
nen Amerika en China zaken kunnen doen. Dan
ontstaat een situatie, waarin Amerika banden on
derhoudt met zowel Rusland als China, terwijl de
beide communistische mogendheden, die elkaar
naar het leven staan, op z'n best slechts betrekkin
gen met Amerika kunnen cultiveren.
Het strategische voordeel dat in dit 'contactuele
overwicht' van Amerika schuilt, is niet gering. Al
leen al het ruimere Amerikaanse vermogen tot de
vorming van duo's (Washington-Moskou of
Washington-Peking) zal China en Rusland er waar
schijnlijk toe dwingen, meer rekening te houden
met Amerikaanse wensen en belangen. Dit bete
kent voor de Verenigde Staten een voordeel dat
nauwelijks in divisies kan worden uitgedrukt.
„In principe zal geen ongereinigd af
valwater in het Eems-Dollardestua-
rium mogen worden geleid", luidt de
kern van de overeenkomst, maar dat
is weinig nieuws. Minister Drees had
dat eind september al aan Gedepu
teerde Staten van Groningen geschre-
hoe degelijk het afvalwater zou wor
den gezuiverd, en op dat pust is mi
nister Drees duidelijk voor de West-
diritse argumenten door de knieën ge
gaan. Ruim een week geleden ven-
k'.aarde hij in Den Haag dat de
smeerpijp-nieuwe-stijl „iets minder
dat tien miljoen inwoner-equivalen
ten" in zee zou spuien, „maar niet
veel minder".
Na de conferentie in Bonn wordt
aangenomen dat minder dan 3,5 mil
joen inwoner-equivalenten (i.e.) vuil
zullen worden geloosd; minister Gen
scher noemde het getal van 1,2 mil
joen i.e. In dez ecijfers is dan boven
dien het te zuiveren rioolwater van
Delfzijl en Groningen begrepen, dat
vanouds ongezuiverd werd geloosd.
Beide steden krijgen een zuiverings
installatie, heeft Drees nu beloofd.
Verschil van mening tussen de bei-
ae regeringen bestaat nog over de
hoeveelheid vuil die in de Eems-Dol-
lard door het zelfreinigend vermogen
kan worden weggewerkt. Volgens de
Westduitse deskundigen is dat 3.5
miljoen i.e.. volgens de Nederlandse
bijna, tweemaal zoveel. Dergelijke
schattingen hebben in de geschiedenis
van de smeerpijp een overheersende
rol gespeeld. In 1965 berekende ir.
Eggink van het Rijksinstituut voor
zuivering van afvalwater (RIZA) het
zeltreinigend vermogen op twaalf
miljoen i.e. Een idee van zijn collega
ir. Jansen verhoogde de hoeveelheid
vuil die volgens RIZA straffeloos kon
volgende jaren tot 24 miljoen i.e.;
toevallig juist de hoeveelheid die de
Groningse industrie kwijt moest. Om
dat lozing hiervan in de stinkende en
rottende Groningse kanalen steeds
onaanvaardbaarder werd zou de
smeerpijp worden aangelegd.
Zowel Nederlandse biologen en ac
tiegroepen als Westduitse instanties
achtten deze oplossing moordend voor
een groot deel van het (voornamelijk
Duitse) waddengebied. De smeerpijp
plannen bleken een zware belasting
voor de Nederlands-Duitse betrekkin
gen. In maart vorig jaar beloofde de
Nederlandse regering zuivering van
het afvalwater voordat het de pijp in
zou gaan, waardoor nog maar zes
miljoen i.e. extra zou worden geloosd.
De Westduitse minister Hartkopf ven-
klaarde zich hiermee niet tevreden.
Even later werd een officieel West
duits rapport gepubliceerd dat het to
tale zelfreinigend vermogen van de
Eems-Dollard op vijf miljoen i.e. stel
de. een waarde die volgens de des
kundigen toen al werd overschreden.
IN Bonn heeft minister Drees nu
verklaard dat zij beleid niet afwijkt
van dat van zijn voorganger Bakker,
onder wiens verantwoordelijkheid het
eerste smeerpijpplan werd opgesteld.
Hij had alleen ander cijfermateriaal
tor zijn beschikking gekregen dan
zijn ambtsvoorganger. Verder had de
geslaagde pröef met zuivering van
het afvalwater van de aardappel-
meelindustrie aangetoond dat deze
maatregel nu tot de mogelijkheden
behoort, en zelfs nuttig is omdat deze
methode nieuwe produkten oplevert.
Ombouw van de hele aardappelindus
trie schatte de minister op honderd
miljoen gulden. Gezien de structureel
zwakke positie van de bedrijven
achtte hij subsidie niet uitgesloten.
Van een onzer verslaggevers
KAAPSTAD Het Christelijk
Instituut in Zuidelijk Afrika zal
met drie andere organisaties
binnenkort bezoek krijgen Van
een parlementaire onderzoek
commissie. bestaande uit zes le
den van de nationale partij en
drie van de verenigde partij
(oppositie), zo blijkt uit kranten
berichten. Met 86 tegen 43 stem
men heeft het parlement de door
premier Vorster ingediende mo
tie tot instelling van deze com
missie aangenomen.
Het Christelijke Instituut, de Uni
versity Christian Movement, de Na
tionale Unie van Zuidafrikaanse stu
denten (NUSAS), en het South Afri
can Institute of Race Relations, de
vier te onderzoeken organisaties had
den de regering verzocht geen parle-
mentair onderzoek in te stellen, maar
een gewoon gerechtelijk onderzoek
met de daarbij behorende openbaar
heid en 'rechtsbescherming. Ofschoon
de Verenigde partij tegenstemde zal
zij „terwille van de objectiviteit van
het onderzoek" aan het werk van de
commissie deelnemen. Mevrouw He
len Suzman van de Progressieve Par
tij weigerde iedere medewerking.
Lange tirade
Op het verzoek van het Christelijk
Instituut om een juridische commissie
te laten uitmaken of er mogelijk
wetsovertredingen waren begaan riep
premier Vorster verbaasd uit; „Ik
heb nooit gerept van mogelijke wets
overtredingen. Waarom doet het
Christelijk Instituut dat nu ineens
wel? Het gaat er bij dit onderzoek
a-lcen om hoe deze organisaties eruit
zién".
Tot zijn motie was de premie ech
ter gekomen na een lange tirade over
mogelijke Bedreigingen van Zuid-
Afrika: „Ons parlement moet bedacht
'-1 jn op alle organisaties en stromin
gen die ondermijningswerk doen. Op
dit punt mogen we geen fouten ma
ker. Gegeven de ontploffingsstoffen
die hier aanwezig zijn zou Zuid-Afri-
ka dit duur moeten betalen".
Het voorgenomen onderzoek is een
CDinerkelijke uitloper van het parle
mentair debat over -de macht cn-dc
praktijken van de veiligheidspolitie.
Kwartet - Trouw
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie;
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het resultaat
van het onderzoek naar de be
stuurlijke verhoudingen in de
gemeente Rijswijk (N.B.) is ge
weest, dat geen bijzondere maat
regelen nodig waren. Dit resul
taat. aldus minister Geertsema
van binnenlandse zaken, is reeds
meegedeeld aan de Tweede
Kamer.
Hij antwoordt dit aan de Kamerle
den Goudsmit (D'66) en Van Thijn
(PvdA), die hebben gevraagd waarom
de Kamer niet op de hoogte was ge
bracht van het resultaat van het on
derzoek. Maar de minister staat op
het standpunt, dat dit reeds is ge
beurd.
Het rapport van het onderzoek van
de commissaris der Koningin heeft de
minister, zoals bekend, niet aan de
Tv/pede Kamer willen voorleggen.
Het criterium voor de minister is. dat
hij onderscheid maakt tussen rappor
ten. waarin wel en rapporten waarin
niet een oordeel over de burge
miester wordt uitgesproken. In het
geval van Rijswijk gaat het over bur
gemeester mr. .J N. Scholten. die ook
lid is van de Tweede Kamer.
Wanneer het een rapport betreft,
waarin de burgemeester wordt beoor-
c'eeld en dat was voor mr. Schol
ten het geval komt dc minister in
sirijd met de geest van het rechtspo
sitiebesluit burgemeesters. Hierin
taat. dat tegen burgemeesters geen
disciplinaire maatregelen kunnen
worden getroffen.
Overlegging van een rapport met
een ongunstig oordeel betekent in fei
te een disciplinaire maatregel, aldus
de minister. Dit standpunt houdt te
vens in, dat ook rapporten met een
gunstig oordeel niet kunnen worden
overlegd,.omdat anders uit het niet
cverleggen de aard van het oordeel
zou blijken.
Parlementaire controle op bestuur
lijke verhoudingen is mogelijk door
dat de Kamerleden het recht hebben
desgewenst over de feiten te worden
ingelicht.
DEN HAAG Sinds kort bestaat
er een leerlingenstelsel voor kantoor
personeel. Jongeren die reeds op kan
toren werkzaam zijn kunnen via deze
regeling een a twee dagen per week
een opleiding volgen.
Er zijn thans ongeveer dertig leer
lingenstelsels. In vergelijking met de
meeste andere leerlingenstelsels geldt
voor kantoorpersoneel een vrij hoge
toelatingsnorm: wie mee wil doen
moet tenminste het diploma van de
vierjarige mavo (of mujo) hebben.
De opleiding zal in totaal drie jaar
duren. De organisatie is in handen
van de stichting landelijk Orgaan ter
bevordering van opleidingen voor de
economische en administratieve be-
roepencategorie.
z De veiligheidspolitie zal ook voor d
commissie als getuige optreden be
treffende de vier genoemde organisa
ties. Ds. C. F. Beyers Naudé, direk
teur van het Christelijk Instituu:
vertelde in een eerder stadium da
hij vorig jaar generaal Tiny Vente:
hoofd van de Veiligheidspolitie,
gesproken had.
De laatstgenoemde had in maai
vorig jaar, toen Beyers hem alle ge
gevens die hij mogelijk nodig had te
beschikking wilde stellen, gezegd, da
hij niet zozeer in het Christelijk In
stituut als organisatie geïnteresseeri
was, maar „in elk individu in ieder
organisatie, daaronder ook de keri
die de veiligheid van de staat zo:
bedreigen of ondermijnen".
Later hadden Beyers en andere lei
dencie figuren van het Christelijk Ij
stituut een bezoek -bij het hoofd va
het bureau voor staatsveiligheid,
neraal Hendrik van den Bergh,
bracht. Zij hadden met deze bezoekj
<Se bedoeling hun zorg uit, te spreke
ovtr dé verslechterende verüoudingt
ón de toenemende spanningen tüsse
IjJar.k^en zwart jn Zuid-Afrika.
Ook aan Vap den Bergh hadden z
een volkomen inzage in de boeke
aangeboden. Het Christelijk Institui
dat in zijn eerste, uiterst moeilijk
periode financieel geholpen wei
door het hervormd werelddiakonai
in Nederland en later ook door hi
gereformeerd werelddiakonaat, krijj
thans massieve steun van Westduits
kerken.
De voorzitter van de NUSAS, Pai
Pietorius, heeft verklaard dat zijn oi
ganisatie geen enkele medewerkin
z?l geven aan het onderzoek tenzij z
door de wet daartoe gedwonge
wordt. Het onderzoek kan volgen
Pretorius onmogelijk objectief zij
omdat woordvoerders zowel van
Nationale als van de Verenigde Part
de NUSAS reeds veroordeeld hebbei
En Vorster heeft al van ons gezeg
dat wij een kanker zijn die met woi
tel en tak moet worden uitgeroeid'
aldus Pretorius.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het aantal verzot
ken om vrijstelling van militain
dienst wegens gewetensbezware
heeft de laatste jaren een groti
vlucht genomen. Tegen 242 ingeko
men verzoeken in 1965 bedroeg ht
aantal aanvragen vorig jaar 1397.
Van deze verzoeken worden er
middels 126 erkend en zijn nu no
1063 aanvragen in behandeling. He
aantal gewetensbezwaarden, tewerk
gesteld in rijksdiensten, beliep op 1 ja
nuari dit jaar 313. De verzoeken wa
ren merendeels afkomstig uit Noord
Holland. Zuid-Holland en Utrecht.
Het vorig jaar werden acht tewerk
gestelden wegens wangedrag naa
een ander werkobject overgeplaatst
Het aantal tucht- en strafzaken lie!
liet vorig jaar. vergeleken bij 1967
terug van in totaal 75 tot 6.
Het aantal strafzaken tegen Jeho
va's getuigen wegens militaire dienst
weigering omvatte vorig jaar 83 za
ken tegen in 1965 twintig. In deze 8
strafzaken werden 28 gevangenis?
traffen opgelegd voor de duur vai
zes maanden of minder en in 31
vallen voor de duur van twee jaren
In het gesticht „Bankenbosch I'
ren op 1 juli van het vorig jaar 4
Jehova's getuigen gedetineerd.
De cijfers zijn ontleend aan
statistiek over de toepassing van d
wet gewetensbezwaren militain
dienst welk overzicht minister B
Koster aan de Eerste Kamer heef
gezonden Het PSP-Kamerlid Vai
Wijk had om toezending van
overzicht gevraagd.
wegens grote belangstelling
2de druk verschenen ven
TWEE DOMINEES
verkrijgbaar In da boekhandel, prijs f9,75
uitgave Boach&Keunlng, Bram
