schaak
T
Zwitserland
en Frankrijk
F
J
I
n:
tel
p
I
4
A
s
L
ly
1
i
dialoog
;P
T
n
PJ
i
v~\
B
a
Het middenrif
roert zich
BOEK - gespecialiseerd - BOEK
5nijden of niet
ZATERDAG 12 FEBRUARI 1972
Dr
bonc
boek
voor
waai
tijd
huiz<
ter harte gaat. zal dit kleine u gezil
gaafje niet willen missen: E De
episch aandoend gedicht over
verbranding van schoolpaperasa
door gymnasiasten aan het mi
van Neuchatel. Het gegeven woi onbi
direct al in klassiek-mythlsche toen
geinterpreteerd. althans de kra<
der beeldende taal wekt hevi De
suggestie in die richting. Wie u't
argeloos een verdediging van c mee
dreigende ondergang van een gy Imm
nasiumcultuur in leest. komt. d« versr
de aantekening van de dichtei en 6'
achterin het boekje bedrogen u® d
dat neemt niet weg dat ook keen
tekst zelf bij herhaald lezen weii 8en
overlaat van een dergelijke j h®er'
dachte.
Niettemin, het eposje kan i der
gelezen worden als een dapj wat
dragen van verdriet om wat t zjJn
schoonheid en cultuur dreigt vei ••"ee
ren te raken niet in de zin j*®1"
het gedicht inspeelt op de actu 11
teit van HBO-onderwijs, M< c
moeth. middenschool etc., maar
een verlies dat persoonlijk ervai
is een ten diepste ondergaan wo
als een gebrek aan „eerbied vi
elkaar, dit simpelste, nog altijd
bereikt en wenkende ncx
tans", dat haar ideaal stelt in
dialoog (tussen oud en jong. kl
siek en modern etc.): Twee uur,
klokken antwoordden elkaar,
luidt niet voor niets de titel van
mooie verhaal in fraaie taal. I
Nu
Ida Gerhardt, Kwatrijnen in wu.r
dracht. Athenaeum-Polak V
Gennep, Amsterdam 1971. 64 paderP
f IS,-. Perk
van
Dwars tegen het tij van deze gen,
den in schrijft Ida Gerhardt h desk
voorname en klassieke poèi derb
zoals o.m. blijken moge uit bund vanv
als De slechtvalk en De ravenve echt<
Haar werk mag zich sinds eni God
tijd ook verheugen in toenemen van
belangstelling: de herdruk van Ijof n:
vengenoemde kwatrijnen la er ren
bewijs van. Deze
De kwatrijnen werden gesch waai
ven in het tweede en derde jaar ken.
de bevrijding, al weer enige Ihet
geleden dus. De eerste druk ervken,
verscheen in 1947, de tweede didem
in 1948. De huidige editie Is wille
derde, gewijzigde druk. Een aan Bi.
kwatrijnen is vervangen door la rond
re, die reeds gedeeltelijk gepulwaa:
ceerd zijn. gene
Binnen de beperking van l„wil
kwatrijn bereikt Ida Gerhardt in waa:
meeste gevallen een optimum awor<
zeggingskracht; vorm en Inhoals
vormen een duidelijke eenheid aan
poëtische middelen worden i peet'
zorg aangewend. In de kwatrijr is oi
komt geen toevalligheid voor, zo licht
ook in de wereld die zij aandach pi
gadeslaat, geen toeval bestaat: dein
duiding der dingen Is echter brui
dat er van de lezer niet nog reëli
verbeeldingskracht geëist won »>eig
ofschoon duidelijk is dat Ida G leve
hardt onverzettelijk en onverbld H
lijk strijdt tegen de neergang *ch1
het leven dat door platvloersfpiiet
bedreigd wordt. heel
Om haar te proeven, diént li f?an
als lezer te beschikken over „a tegt
tant en dieplood". Loat dit „toc| ver
tot meer noden: ma<
Toen kwam het kind mij stamelisleu
verhalen: „ik zag vannacht de de
de zwanen dalen". En flulstertpiet
ik: „voor de ochtend nog zag Ik Rj
leeuwerik voedsel voor zijn brojver
sel halen." RLIv
Baa
Het complete programma
aan postzegels dat de Zwit
serse Posterijen voor dit jaar
bekend hebben gemaakt, om
vat de vier gebruikelijke se
ries, alsmede de uitgifte van
Europazegels. In totaal 24 ze
gels met een nominale waar
de van zwfr. 10,50. Alleen
daarom reeds een land waard
om verzameld te worden.
17 Februari komt de eerste se
rie. de voorjaarszegels, bestaande
uit vier bijzondere postzegels aan
de markt. ZIJ zijn gewijd aan: de
Wegenwacht. 125 jaar spoorwegen,
50 Jaar radio-omroep en de 50e
bijeenkomst in het vaderland van
de in het buitenland wonende Zwit
sers. Op 2 mei verschijnen de ge
noemde Europazegels, dit jaar naar
Fins ontwerp. De jaarlijkse Pro Pa-
tria-zegels kunt u tegemoet zien op
1 juni. De afbeeldingen op de vier
zegels zullen bestaan uit reproduc
ties van archeologische vondsten
uit verschillende perioden.
De najaarsserie zal 21 septem
ber verschijnen en omvat eveneens
vier zegels, die gewijd zijn aan:
bescherming burgerbevolking in
dubbelformaat). de berg „Spannör-
ter" als vervolg op de bestaande
fraaie Alpenzegels, reddingsdienst
per vliegtuig en milieuhygiëne.
Op dezelfde dag komt ook een
serie van vijf portretzegels in om
loop. Herdacht worden: de beeld
houwer Alberto Giacometti
(19011966), de schrijver Charles
Ferdinand Ramuz (18781947), de
befaamde bouwmeester L de Cor-
busier, eigenlijk geheten Charles,
Edouard Jeanneret, (18871965).
de natuurkundige Albert Einstein
(1879—1955) en de componist van
Zwitserse afkomst Arthur Honeg-
qer (1892—1955). Tenslotte ver
wachten we op 1 december de Pro
Juventute-zegels. Als afbeeldingen
liet men echter alleen voor dit
jaar zijn keus op rozen vallen.
Ter gelegenheid van twee lucht
vaartjubilea komt 17 februari bo
vendien een toeslagzegel uit ten
bate van de vereniging Pro Aero.
Ten aanzien van de aan Einstein
gewijde regel las ik dat een ver
zoek van de Duitse Posterijen de
grote geleerde in de jaren
19611966 in de reeks „beroemde
Duitsers" op te nemen, door de
familie van Einstein geweigerd
werd. Zwitserland, waar de geleer
de geruime tijd heeft geleefd, on
dervond blijkbaar geen moeilijkhe
den.
Dat het thema „vogels op post
zegels" bijzonder populair is, blijkt
uit de cijfers van verkochte Zwit
serse Kinderzegels uit 1970 met af
beeldingen van inheemse vogels.
Van deze overigens ook bijzon
der fraaie zegels werden een
miljoen stuks meer verkocht dan
in het voorgaande jaar. En het goe
de doel vaarde er wel bij
De Franse Posterijen zijn de vo
rige maand al begonnen aan de
afwikkeling van het uitgiftepro
gramma voor 1972. In totaal kunt u
voorlopig 35 zegels verwach
ten en daarvan zullen er negen een
extra bijdrage voor het Rode Kruis
vragen. Deze toeslagzegels hebben
tot onderwerp: de dag van de
postzegel (1), beroemde persoon
lijkheden (6) en de gebruikelijke
Rode Kruiszegels in december (2).
Van de overige 26 herdenkings-
en andere zegels komen er vier in
de serie kunstwerken op groot for
maat, voorts drie. gewijd aan de
historie van Frankrijk en de overi
ge o.a. wegens de Olympische
Winter- en Zomerspelen, de we
reldkampioenschappen wielrennen,
de Wereldgezondheidsdag, de Unie
van PTT-bloeddonors enz. enz. Van
de jaarlijkse Europazegels zal er
een het algemeen aangenomen Fin
se ontwerp dragen. Op de tweede
zal de dom van Aken figureren.
Zoals steeds'een aantrekkelijk pro
gramma dat echter nog wel tot 40
zegels kan gaan uitlopen.
Reeds zijn verschenen op 24 ja
nuari in de kunstserie „studerende
jonge vrouw" van J. H. Fragonard
(17321806), 31 januari een her
denkingszegel wegens het feit dat
200 jaar geleden de eilanden Cro-
zet en Kerguelen in het Zuid-Pool
gebied ontdekt werden en 7 fe
bruari een zegel van 0.90, gewijd
aan de heer H. J. J. Slavekoorde.
Goudrelneutraat 125, Den Haag.
Waarom
Al wordt het zelden of nooit ge
zegd of toegegeven, de simpele
vraag „waarom" speelt in het ama
teurschaken een grote rol. Waarom
speelt mijn tegenstander die zet?
Waarom gaf wit (of zwart) die par
tij op? Vooral deze laatste vraag
zal de amateur zich menigmaal
stellen wanneer hij een partij van
een grootmeester of een meester
tieeft nagespeeld en hem aan het
slot niet wordt „uitgelegd" waarom
de tegenpartij zich gewonnen gaf.
Wij overwegen maar het zal
nog wel even duren eer wij zover
zijn een serie opgaven te publi
ceren, waarin alleen de slotstelling
wordt getoond en de vraagstelling
luidt: Waarom gaf wit (of zwart) de
partij op?
In de rubriek van deze week is
opgave 2 zo'n „waarom"-geval.
Een van het meer eenvoudige
soort overigens. Waarom speelde
wit 1. Pf5? Daar is nog wel achter
te komen, dachten wij. Maar dan
wordt het moeilijker: Was die zet
1. Pf5 een goede of een slechte
zet? Of anders geformuleerd:
Waarom liet zwart 1. Pf5 toe? Of,
nog weer anders: Zou de zwart-
speler de bedoelingen van wit niet
doorzien hebben?
De opgaven 1 en 3 zijn wat di
recter, en daarom wellicht gemak
kelijker te vinden.
OPLOSSINGEN. Hieronder de oplotsin-
Cn ven de opgaven uit de rubriek van 5
bruarl.
(1) Wolf-Splelmann. De oplossing was
Si
/s
i
A
1
A
i
A
4
A
i
A
A
A
a
A
I
A
A
A
A
A
A
4
A
<5
4
4
'S'
4
u
1
een aardige combinatie. Hoe?
Waarom speelde wit aan zet 1. Pf5? En
was dit goed of slecht? Hoe ging het
verder?
i de heer A.
Ivena, Frankenslag 68. Den Haag.
Mooie bezetting
De finalisten voor de strijd om
de landstitel zijn bekend. Vorig
Jaar plaatsten zich Sijbrands.
Bergsma, Van der Sluis en Brons-
tring. Hieraan worden toegevoegd
Van Dijk, Hermelink, Toet Drost Jr.
uit groep II van de halve finale en
Wiersma, Holstvoogd, De Ruiter en
D. de Jong uit groep I.
In deze mooie bezetting missen
wij van vorig jaar Varkevisser en
Schotanus. Er zijn echter enige
moeilijkheden gerezen. Frank Drost
moest zich terugtrekken vanwege
zijn examen. Hij wordt vervangen
door Schotanus uit hoofde van een
door het bondsbestuur genomen
beslissing. Daarmede zijn wij ver
moedelijk nog niet uit de proble
men want Holstvoogd en Sijbrands
zijn ook nog niet zeker van hun
uitkomen.
Als gevolg van ziekte en zich
terugtrekken, waardoor Visser in
het geheel niet kon spelen. Palmer
een papieren nul kreeg en een
aantal tegenstanders van W.
Maertzdorf papleren overwinnin
gen, heeft de halve finale niet het
H. de Witt
verloop gehad dat wij gewoon zijn.
Verscheidene spelers ook bui
ten de halve finale mankeert het
aan een sterke wedstrijdmentaliteit.
De indruk is voorts gewekt dat een
speler zich wegens ziekte terugtrok
toen hij geen kans op plaatsing
meer maakte. Vooral tegen dit
laatste euvel kan niet streng ge
noeg worden opgetreden indien de
bewijzen kunnen worden geleverd.
Voor onze provincie zou het
sneu zijn indien van de drie ge
plaatsten Sijbrands, Holstvoogd
en Toet twee niet van hun rech
ten gebruik kunnen maken. Toet
zorgt voor fris bloed in het hoog
ste milieu.
Van hem deze stand:
(1) Zwart: 2. 3. 4. 6. 8, 11. 14.
15. 16. 19. 20. 25. 26. 35
Wit: 22. 23. 27. 28. 29. 32. 34.
36. 37. 38, 42. 43. 48. 49.
Zwart speelde '39, waarna de
afwikkeling met 2721 enz., daar-
T. Sijbrands
aan de Xle Olympische Winterspe
len van Sapporo.
Op 21 februari komen nog twee
zegels met toeslag in omloop met
afbeeldingen van Paul de Chome-
dy. sieur de Maisonneuve
(16121676), de man die Montreal
in Canada stichtte en verdedigde
en van Aristide Bergès
(18331904), de ingenieur die
electriciteit uit waterkracht opwek
te.
J. J. M. KIGGEN
niet moeilijk te vinden: I. h3l Dxh3
(Zwart kèn niet anders) 2. Dxf3l! en
rwart gaf het op, omdat wit na 2.
T»f3 in 3 zetten mat geeft: 3. TcStl Lxc8
4. To8t Tf8 5. Txf8 mat.
(2) Bogoljubov - Becker. Neen, zwart
mag niet op b5 slaan, maar hij deed het
toch en verloor als volgt: 1axb5?
2. Da3l en er volgt na 2Tfxf2 3.
Df8/ 4. Txf8 mat. Zoekt U zelf eens uit
wat er volgt na respectievelijk 1
Tbxf2, of 1. Tfxf2, of 1h5l
Dat zijn dan nog drie extra opgaven!
(3) Aljechln - Yates. Hier ging het als
volgt: 1. Pd7! (Dreigt kwaliteitswinst
door 2. Pf6+) 1. Kh8 2. Pf6! Tgf8
(Zwart mocht het paard niet slaan we
gens 3. Th7 mat. Maar hoe gaat het nu
verder?) 3. Txg7ll Txf6 4. Ke5II en nu gaf
zwart het op. Onverschillig of zwart nu
de anagevallen toren naar 18 terugtrekt,
dan wel deze toren door Taf8 dekt, er
volgt altijd mat In twee: 5. Th7t Kg8 6.
Tcg7 mat.
na 1117 voor zwart de witspeier
een gewonnen afspel overliet. Toch
moest hij in deze positie de zaken
niet te licht opvatten, zoals blijkt
uit deze door Toet aangegeven va
riant: 38—33. 20—24; 29x20. 15x24;
waarna verboden is 3429 wegens
35—40; 44x35. 812 29x20.
25—30: 35x13. 9x47; 20x9. 4x13.
(2) Zwart: 4. 9. 12, 13, 14. 21.
22. 26.
Wit 15. 23. 25. 30. 31. 36. 37.
49.
Uit de negende partii van de
Jumbomatch. 1319!; 25—20 of
14x34 23x3. 22—27!: 31x22.
34—40; 3x17, 21x12.
(3) Zwart: 2. 3. 4. 9. 12. 14, 15.
16. 19. 24.
Wit: 23. 28. 31. 33. 35. 38. 39.
40 .42. 43.
Uit de zevende partij. 913;
verhindert 3127 door 12-18;
23x12, 3-8. 12x3, 16—21 3x29.
21x45. Fraai.
T Sijbrands
De lichamelijk zwaar geteis
terde Neil Young, die rugklach
ten heeft en aan toevallen lijdt,
heeft na het uitbrengen van Af
ter the Goldrush (herfst '70)
zijn publiek lang op zich laten
wachten. Maar bjj heeft alles
goed gemaakt met Harvest (Re
prise 44131).
Het filmportret dat Wtm van
der Linden van Neil Young
maakte en dat de vorige zomer
door de VPRO werd uitgezon
den, bracht de belangstellende
op de hoogte van zulk schrij
nend materiaal als A Man
Needs A Maid. Heart Of Gold
en Old Man, dat door Young
„in gepaste eenzaamheid" ach
ter de piano ten gehore werd
gebracht. Maar ik althans had
niet durven dromen dat deze
beloftevolle gegevens ooit nog
eens zo schitterend uitgewerkt
op de plnat zouden verschijnen.
Een en ander heeft natuurlijk
te maken met het (wederom)
uitgelezen ploegje begeleiders,
dat Neil tijdens de onregelmati
ge studio-sessies terzijde stond,
en de wijze waarop zij door
hem (en af en toe mede-produ
cer Jack Nitzsche) werden gedi
rigeerd. Sober en met een di
rect doorstotende effectiviteit,
dit in lichte tegenstelling tot bij
voorbeeld After The Goldrush,
dat ook wat de tekst betreft
ondoorzichtiger overkwam.
Hier liggen de zaken duide
lijk, wordt behoudens enkele
uitzonderingen het peil gehaald
van Youngs tweede, Everybody
Knows This Is Nowhere. Uitzon
deringen zoals There's A
World, waarin Jack Nitzsche het
London Philharmonic Orchestra
met een „soapoperaarrange-
ment" op pad stuurde (in A
Man etc. benadrukken de strij
kers juist prachtig Youngs een
zaamheid), en Are You Ready
For The Country, dat van die
zelfde Nitzsche een behoorlijk
krukkige bottleneck-partij mee
kreeg.
Verder geen aanmerkingen.
Slechts een zich roerend mid
denrif en wat aandringende wa
terlanders bij het luisteren naar
zulke onwaarschijnlijk fraaie
songs als Out On The
Weekend (een autobiografisch
aandoend verhaal rond het The
ma „Eenzame Jongeman Zoekt
Vriendin"), Harvest met indrin
gende steel-figuren van Ben
Keith die overigens de hele
plaat door bijzonder inventieve,
oorspronkelijke klanken uit zijn
steelgitaar schuift, Heart Of
Gold (Young doorploegt De Ze
ven Zeeen op zoek naar een
gouden hart. met vocale bij
stand van James Taylor en Lin
da Ronstedt). Alabama en
Words, welke twee laatste num
mers weer eens optimaal getui
gen van Youngs karakteristiek
primitief gitaargeschutter.
Tussen Words en Alabama
ligt dan nog (wat ongelukkig)
ingeklemd een stukje live-mu-
ziek: The Needle And The Da
mage Done. Een breekbaar ge
valletje (slechts Neil Young
plus akoestische gitaar), dat
door zijn plaatsing ten onrechte
in de verdrukking komt; met mi-
trailleurvuur voor en na valt het
gewoon niet zo op. Maar goed,
brand is erger, zullen we maar
zeggen, de muziek wordt er niet
minder om en het valt het
geheel nog eens overziende
dan ook te hopen dat het ver
zamelde Amerikaanse medisch
potentieel Neil Young pijlsnel
van zijn lichamelijke ongemak
ken zal weten te verlossen.
Want immers: aan muziek als
deze hebben we in de nog al
tijd voortzeurende malaise een
dusdanige behoefte, dat een
bevrediging van één keer per
anderhalf jaar wel zeer aan de
magere kant is.
Willem J. Martin
Je kunt zien dat het
mensenverzinsels zijn
Mensen die bang zijn voor de
veranderingen van nü, mogen
bedenken dat veel van hetgeen
voor geloofsuiting wordt versle
ten, in feite een soort „adat"
ss. Leest u maar mee:
„Wij waren met negen kinde
ren. Ónze ouders waren goede
christelijke mensen. We moes
ten. zo'n 55 jaar geleden, twee
maal naar de kerk, twaalf uur
naar de zondagsschool, even
naar een oma of tante. We
mochten op zondag wandelen,
dat wel, maar als het slecht
weer was. bleef je binnen. Een
gezellig spel kwam zondags
niet ter tafel. Meestal liep het
dan uit op ruzie en huilen. Op
maandagmorgen huppelden we
weer vrolijk naar 6chool met
een half centje stijf in je hand
voor een griffel of toverbal. We
wisten niet anders en verdiep
ten ons er ook niet in", meldt
een lezeres uit de bollenstreek.
„Er was ook generlei voorlich
ting. Toen ik achttien werd,
kreeg ik er nog een broertje bij.
Toen ik moeder iets wilde vra
gen. werd ze kwaad: daar had
ik me niet mee te bemoeien.
Wij zijn nu oud: onze acht kin
deren zijn heel wat soepeler en
vrijer groot geworden. Je kunt
haast niet met ze praten over
God en Zijn dienst. Velen stap
pen tegenwoordig zo makkelijk
in de auto op zondag, een beet
je ravotten in de bossen en de
zondag is weer om. Hebben wij
ze niet goed voorgeleefd? Heb
ben ze werkelijk genoeg aan lu
xe? Gelukkig hij die uitzicht
heeft op het rijk dat komende
is!"
„Ik mocht op zondag niet met
de flets naar de kerk. nu ga Ik
per auto", zegt een lezeres uit
Dubbeldam. Ik veroordeelde
zelfs nog enkele jaren geleden
mensen die per auto ter kerke
gingen, dan moesten ze maar
vroeger van huls gaan, was
mijn commentaar. Maar.... toen
had ik zelf nog geen auto. Ik
dacht dat het te maken had met
goed christen zijn. Voor 1900
gingen mensen die een rijtuig
bezaten ermee naar de kerk.
De Heer ziet het hart aan, de
mens ziet wat voor ogen is."
Een lezeres uit Rotterdam:
„Wij behoorden tot de gerefor
meerde gemeenten en mochten
ook alleen maar naar de kerk
en naar zondagsschool vroeger.
Buiten spelen was er-niet bij,
daar had je trouwens geen tijd
voor, één uur lopen heen, twee
uur In de kerk, een uur terug,
's Avonds van hetzelfde laken
een pak. Van de preken weet ik
niets meer, alleen dat je een
doemwaardig mens was en dat
er wat met je moest komen te
gebeuren. Gebeurde er dan
wat, dan moest |e plaats en uur
kunnen noemen. Wat er moest
gebeuren, weet ik nu nog niet.
Ik ben naar de gereformeerde
kerk overgegaan door mijn hu
welijk. Daar heb ik tot heden
geen spijt van gehad. Er wordt
van schuld gesproken, maar
ook van vergeving, anders is er
geen uitzicht. In Zeeland zijn
verschillende mensen in een in
richting terechtgekomen door
dio eenzijdige prekerij. Dan is
het geen blijde boodschap
meer. Nü denken ze er toch
wel anders over, daaraan kan
je zien dat het mensenverzin
sels zijn!"
Mevrouw N. B., Rotterdam:
„In deze tijd ontkomen we niet
aan veranderingen zowel in de
kerk, het gezin als ons per
soonlijk leven. Het Kruis van
Christus blijft te midden van alle
veranderingen echter onveran
derd. Als we op de weg zijn die
daarheen leidt, hoe moeilijk
soms, dan kunnen we toch al
die veranderingen wel aan, en
zo met onze tijd meegaan."
De heer Van Veen uit Was
senaar: We leven als in de tijd
van het Romeinse Rijk, dat ten
onder ging aan brood en spe-
len. Terug tot de wet en de
getuigenis, en zo niet. dan zal
het volk geen toekomst heb
ben."
„Wie zondags in het geloof
gesterkt wordt, kan weer met
volle moed verder gaan", er
vaart mevrouw J. van Z., Alphen
aan den Rijn. Neem de ge
spreksgroepen, er is een vrij
heid van spreken als nooit te
voren. Maar Is men tevreden?
Ook wat de politiek betreft is
er veel veranderd, naar dat zo
uitkomt springt men van de éne
naar de andere partij. Het lijkt
wel of de Heilige Geest ons
verlaat en het geloof bloeit in
landen waar je het niet ver
wacht had. Is het kind In zijn
geloof niet rijker dan de man,
die zoekt en wroet?"
Mevrouw Fontijn: „Toen mijn
moeder vijf jaar geleden haar
geheugen verloor, heb ik mijn
haar pas kort laten knippen.
Graag had ik dat jaren geleden
al gedaan maar ik liet het om
moeder geen verdriet te doen.
Van huis uit moest ons haar
lang zijn, dat zou in de bijbel
staan. Er staat bij dat het haar
tot deksel gegeven is. Als je
over de zestig bent, is het fijn
om keurig op tijd geknipt en
gekapt te worden, het houdt je
jong. Gelukkig heb ik dat nog
ingezien".
Mevrouw Meerman dankt de
heer Rijnsdorp voor zijn artikel
over Verwondering: „Wat een
gezeur over Kultert en Genesis.
Duurde de scheppingsdag 24
uur of 'eeuwen? Het doet er
toch helemaal niet toel Dank zij
televisie mogen wij de geweldi
ge natuurwonderen bezien. Als
Ik de schepping zie dan denk ik
ook aan de astronauten op de
maan en de bijna onvoorstelba
re afstanden naar Mars. Dan
groeit de bewondering voor de
Schepper; hoe groot zijt Gij!
Xenofon, tocht van de tiendui
zend, vertaald door Gerard Kool
schijn en Tjit Reinsma; Caesar,
Gallische oorlog, vertaald door
mevr. drs. F. van Katwijk-Knapp;
Aristofanes, de Kikkers en De
Wolken, vertaald door mevr. drs.
M d'Hane-Scheltema. Uitgegeven
door Fibula-Van Dishoeck in Bus-
sum; per boek ongeveer 200 pag,
f 19,90.
Fibula-Van Dishoeck is een serie
vertalingen van klassieke klassie
ken gestart, die niet alleen gymna
siasten vreugde zal verschaffen,
maar meer nog oudleerlingen die,
toen ze de school verlieten, toch
wel het idee hadden, dat ze voor
lopig niets van Caesar, Aristofa
nes, Xenofon en al die andere
leerstof meer zouden inzien. Het
moeizaam leren omgaan met deze
klassieke teksten heeft niet elke
gymnasiast hongerig gemaakt naar
nog meer klassieks. Dat lag heus
niet altijd aan de leraren klassieke
talen, maar meer nog aan de vaak
vervelende beschrijvingen van
veldslagen, krijgstochten, gevech
ten en ga zo maar door. Als je
eenmaal zo ver was, dat er wat
leukers gelezen werd, had je toch
maar alle parasangen van Xenofon
en de droge beschrijvingen van
Caesar achter de rug.
De vertalingen die nu zijn uitge
komen, kunnen veel oudleerlingen
van hun weerzin tegen die jeugd
trauma's genezen. De boeken zien
er goed uit, zijn versierd met teke
ningen, landkaarten en foto's die
de geschiedenissen een stuk dich
terbij halen, (al herinner ik me de
fantasierijke prenten van Jangs bij
Livius ook wel) Je kunt nu zien,
waar al die legers maar aan het
vechten waren en welke lange af
standen afgelegd werden voordat
de vijand bevochten kon worden.
En als je nu die verhalen weer
leest, blijkt het allemaal stukken
boeiender dan indertijd toen het
regel voor regel en woord voor
woord moest. Waar zijn we toen
toch bang voor geweest.
Hetzelfde geldt voor de toneel
stukken. Die zijn volgens mij min
der leesbaar dan de krijgsbeschrij-
vingen, maar dat kan ook wel er
aan liggen, dat toneelteksten altijd
wat moeilijker te lezen zijn dan
reisverslagen.
Alles bijelkaar zijn deze vertalin
gen in ieder geval goed Neder
lands geworden. Of de vertalingen
altijd goed uit het Latijn of Grieks
vertaald zijn, kan ik ternauwernood
beoordelen. Wel heb ik gelezen
dat een oudleraar van de vertalers
van Xenofon ze nu nog, achteraf
een voldoende voor hun vertaling
heeft gegeven, omdat zijns inziens
de vertaling de inhoud van de
Griekse tekst juist weergaf.
Voor de rest kunnen die leerlin
gen die nog Caesar en Xenofon
moeten lezen opgelucht vaststellen
dat het tijdperk voorbij is, dat ze
met enge Duitse vertalingen met
erg kleine lettertjes op hun schoot
nog iets van hun eigen vertaling
moesten zien te maken. De Fibula
Klassieke reeks is, ook van een
redelijke afstand, behoorlijk duide
lijk te lezen. A.H.
Ida Gerhardt. Twee uur. De klok
ken antwoordden elkaar. Athe
naeum-Polak Van Gennep. Am
sterdam 1971. 15 pag., f 4,50.
Wie de poëzie van Ida Gerhardt
Het vraagstuk snijden of niet zal de spelers
altijd blijven bezighouden. Hoewel er toch
wel duidelijke regels voor bestaan, wijst de
praktijk telkens op bestaande uitzonderingen.
De verdeling is Immers meer dan eens zo
danig dat zelfs bestaande regels geen op
geld doen. Daarom verloopt het afspelen van
een contract, waarin niet behoeft te worden
gesneden, veelal plezieriger. Ook al kan men
dan weer voor andere verrassingen worden
geplaatst.
Dan blijft nog over dat soort spel waarin
moet worden gesneden om aan het benodig
de aantal slagen te komen en wat men maar
al te graag wil voorkomen om niet te consta
teren dat het contract één down gaat, omdat
die beslissende kaart natuurlijk weer ver-
keerd zit. Wanneer men in zulke gevallen een
andere speelwijze weet te bedenken, dan is
die zeker aan te bevelen
B 6 3
AHB652
AV62
A H 8 5 3 2
V10
O V84
«f» 109
Noord speelde na een 1 ^-opening
van Zuid. Noord mist twee hartenslagen, als
mede de verkeerd zittende «f» H. Oost heeft
Correspondentie aan de heer B. I.
Burg. Baumannlaan 163c, Rotterdam
verschillende uitkomsten (maar niet In klavl
ren). Na C? 2 voor de aas en de vijf voor 4
heer is het spel gemaakt. Noord kan twj
klaveren kwijt op A en H, slaat A
kan de tweede klaveren van Zuid afgooi
op 9B. V kan dan worden afgetroefd.
Na de uitkomst V voor de aas verdwij
bij Noord een harten. De troeven word
verwijderd, waarna C? B wordt afgegooid
H. Daarna +A en een kleintje voor
heer. waarna V andermaal een slag won
Kiest Oost de uitkomst in troef, dan vo
hetzelfde afspel (twee hartens weg op
en H). Een laatste mogelijkheid is hart l161
voor de aas en klaveren terug. Ook dan mc ygnc
Noord de aas zetten, waarna hij op dezelf <jer
wijze als hiervoor V kan vrijmaken.
Iljke
sind
PUZZEL VAN DE WEEK
KRUISWOORDPUZZEL
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
HOR. 1. os, 3. paar, 7. orde, lO.opa,
12. slenter, 15. mare, 17. mee, 18. do,
19. TEE, 20. tel, 22. lom. 23. min, 24. at,
26. regel, 28. O.E., 29. gram, 31. tater.
33. te, 34. pon, 36. Ao, 37. doris. 440. tier
42. Se, 43. manen, 445. st, 46. bot 47.
gem, 48. neg, 550. aak, 51. An, S3, rat.
55. lakt, 57. parodie, 60. set, 61. para,
62. eppe, 63. la.
VERT. 1. oom, 2. spatie. 4. as, 5.alm
6. reet, 7. Ot, 8. rem, 8. Dr. 11. aren,
13. Neer. 14. gom, 16. Ee, 18. dole,
21. lea, 22. Leto, 23. moed 24. ar, 25.tap,
27. gaar, 29. gein, 30. mot, 32. roet.
33. tram, 35. nis, 38. omen, 39. ten,
441. et, 442. tokkel. 44. Nero, 46. baas.
47. gat, 49. gade, 50. al, 52. kar, 54. tip,
56. sta, 57. pa, 58. ra, 59. e.p.
Horizontaal. 1. rivier in Rusland, 3. oorspronkelijk vernuft, 7.
eter, 10. aardrijkskundige aanduiding. 11. bedekking van een gebouw,
bouwland, 14. scheik. element, 15. Myth, figuur.
dooi
len
kom
ken
D
ben
ren.
ken,
ke
jhebl
hun
dezi
skt Mer
ond
Ik
pasgang van mis1
paard, 20. plaats op Ameland, 21 verzoek, 23. scheepstouw, 24. jonge
naam, 25. Spaans paard. 27. telwoord, 29. dreef, 31. durf, 33. lidwoi ^an;
34. voormiddag (afk. Lat.), 35. Royal Licence (afk.), 36. landbouwwerkt
37. putemmertje, 39. overschot, 41. gebogen been. 43. plaats in N.H. toel
zijtak Rijn, 47. snijwerktuig, 49. bedrag, 50. kweekgras (7.N.), 51k fleh
hamer, 53. kleine huidopening, 55. koning van Basan, 56. voor, 58 vc f®*1
tuig, 59. scheik. element, 60. muzieknoot, 61. koren, 62. onderricht.
Verticaal. 1. familielid, 2. kruk aan de buitenkant van een deur,
brandstof, 4. maanstand, 5. dat Is (afk. Lat.), 6. loot. 8. dun opger '"gt
wafeltje. 9. watering, 11. halsdoek, 13. wig, 16. part, 17. kippenloop,
smart, 21. mand. 22. water In Utrecht, 24. elk, 25. eetketeltje, 26 h( ten
bouwwerk, 28. spijker, 30. vaartuig, 32. priem, 37. bijb. figuur, 38. so der
39. vertragingstoestel. 40. welige was, 42. volkomen ontwikkeld insi afid
44. paard, 46. zijtak Aller, 48. verlegen, 50. duw. 51. bedekt bloeiei
plant. 52. bar. 53. herdersgod, 54. vordering. 57. oude rekening (afk.),
volksnaam van de kauw.
INZENDINGEN
Oplossingen, uitsluitend op briefkaart, worden voor donderdag forr
ons bureau verwacht. In de linkerbovenhoek vermelden: „PUZZ ger
OPLOSSING". Er zijn drie prijzen: een van f 10 en twee van f5. °P
ste
