T oxoplasmosebesmetting
mogelijk niet door kat
Consumentenbond zal straks
reisklachten beoordelen
PATRIA
PvdA wil socialist
als vice-voorzitter
van raad van state
Cinemanifestatie 572
gevarieerd aanbod
Dienstweigeraar staakt
z"n werk als verpleger
Landbouwschap
wil nog dit
subsidie
voor boeren
jaar
Waarom mag Zwolle
geen geld geven
aan India?
Plan om Antillen
te gaan bebossen
Defensie houdt f200.- opzijn loon in
NKV-bond werft
bedrijven voor
Rucphen
Ziekenhuisbouw
niet abnormaal
veel duurder
Brand-instructies
voor hotelpersoneel
DONDERDAG 3 FEBRUARI 197
(Van onze redacteur
wetenschappen)
AMSTERDAM Het staat
allerminst vast dat katten een
bijzondere rol spelen bij de be
smetting van de mens met toxo
plasmose, het is zelfs niet erg
waarschijnlijk. Dat bleek giste
ren uit een overzicht van de hui
dige kennis over deze ziekte, dat
in Amsterdam werd gegeven
door mevrouw dr. H. E. Roever-
Bonnet, parasitologe op het In-
tituut voor tropische hygiëne.
Toxoplasmose is een bijna onopval
lend verlopende infectie die wordt
veroorzaakt door de eencellige para
siet Toxoplasma gondii, kleiner dan
een honderdste millimeter, die zich
binnen de lichaamscellen vermenig
vuldigt. Ongeveer de helft van de be
volking heeft een infectie met toxo
plasma doorgemaakt, en is daarna
niet meer vatbaar.
Ernstige gevolgen dreigen alleen
voor heel jonge kinderen, die in zeld
zame gevallen hersenontsteking krij
gen, en voor zwangere vrouwen, bij
wie de infectie in een tot twee pro
cent van de gevallen tot ernstige be
schadiging van de vrucht leidt (wa
terhoofd, blindheid) en in tien pro
cent van de gevallen tot waarneem
bare afwijkingen (meestal een litte
ken aan de achterkant van één oog,
dat tot scheelzien leidt). In totaal
blijken zes tot zeven per tienduizend
pasgeborenen door toxoplasmose aan
getast. Hier is weinig aan te doen,
omdat de infectie bij de moeder in
het algemeen ongemerkt verloopt. Al
leen een waterhoofd is tegenwoordig
vaak in een vroeg stadium van de
zwangerschap te ontdekken, waarna
therapeutische abortus kan worden
overwogen.
Toxoplasma-infectie via de huiskat
kwam eind vorig jaar in de belang
stelling door een publikatie van de
Nijmeegse microbioloog prof. J. van
der Veen, die zich afvroeg of het risi
co niet van dien aard was dat de
relatie tussen mens en kat zoals die
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De PvdA en
de KVP dingen beide naar de
in het Nederlandse staatsbestel
zeer belangrijke post van vice-
voorzitter van de raad van state.
De PvdA heeft de regering verzocht
de benoeming in overweging te ne
men van prof. mr. J. van der Hoeven,
hoogleraar in het staatsrecht in Am
sterdam. In kringen van de KVP
wordt in afwachting van de ont
slagaanvrage van de tegenwoordige
vice-voorzitter dr. L. J. M. Beel nog
nagedacht over een kandidaat.
Dr. Beel, vice-voorzitter sinds 1959
heeft reeds officieus te kennen gege
ven dit jaar met pensioen te gaan.
Maar hij heeft zijn ontslagaanvrage
nog niet naar de minister van bin
nenlandse zaken verzonden. De PvdA
meent recht te hebben op de zetel
van vice-president van de Raad van
state omdat zij nu de grootste partij
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het landbouwschap
vindt, dat de overheid nog dit jaar
moet beginnen met het geven van
rentesubsidies aan boeren, die willen
investeren in landbouwbedrijven met
toekomst. Is het niet lukt voor de,ze
subsidie een EEG-regeling te treffen,
moet zij maar op nationaal niveau
worden ingevoerd.
Het landbouwschap zegt dit in zijn
urgentieprogramma voor 1972 dat gis
teren is vastgesteld. De ministers van
landbouw van de zes EEG-landen
hebben zich in principe al akkoord
verklaard met dergelijke rentesubsi
dies. Zij zijn het Jot nu toe niet eens
kunnen worden over de richtlijnen
hiervoor.
Het landbouwschap vraagt in het
urgentieprogramma ook financiële
steun voor groepen land- en tijinbou-
wers, die gezamenlijk projecten ter
hand nemen om de produktie beter af
te stemmen op de afzet.
Het landbouwschap wil ruimere in
schakeling van de landbouw bij de
recreatie. Het bestuur kon het giste
ren niet eens worden over de vraag
of men moet aandringen op steun bij
het geschikt maken van landbouwbe
drijven voor recreatie. De zin, die
hierover in het urgentieprogramma
staat, zal nog eens door het dagelijks
bestuur gewogen worden. Het land
bouwschap wil wel dat onderzocht
wordt, of het zinvol is om boeren
vergoedingen te geven voor het in
stand houden en het onderhouden
van het landschap.
Van een verslaggever
ZWOLLE Twee Kamerleden
hebben de staatssecretaris van bin
nenlandse zaken gevraagd waarom
Zwolle geen 10.000 gulden heeft mo
gen schenken aan ontwikkelingshulp.
De vragenstellers zijn de heren
Scholten en Vermaat (beiden ARP).
De Kamerleden wijzen erop dat het
bedrag van 10.000 gulden een aanvul
lende bijdrage was op een kapitaal
dat door de burgerij van Zwolle zelf
bijeen was gebracht voor een me
disch project in India.
Het gesehenkbesluit van de Zwolse
raad werd echter niet goedgekeurd
door het college van Gedeputeerde
Staten van Overijssel. Zwolle, dat het
er niet bij liet zitten, ging in beroep
bij de Kroon,, maar kreeg wederom
nul op het rekest. Geen geld voor
India.
De Kamerleden villen nu weten
welke criteria de colleges van Gede
puteerde Staten hanteren. Ze willen
verder weten hoe de stelling van het
Koninklijk besluit, namelijk dat ont
wikkelingssamenwerking tot de rijks
zorg behoort, in te passen is in het
totale regeringsbeleid inzake de ont
wikkelingssamenwerking.
van Nederland is. In het verleden
heeft de KVP haar aanspraak op de
zetel ook aan dit argument ontleend.
Als argument voert de PvdA ver
der aan, dat de Raad van state veel
minder dan vroeger een politiek ad
viescollege is van de regering en
meer een administratiefrechtelijk
karakter heeft gekregen. De functie
van vice-president van het hoge col
lege is nog nooit door een socialist
bekleed.
Prof. Van der Hoeven heeft zitting
gehad in de grondwetscommissie
Cals-Donner. Een aantal jaren was
hij voorzitter van de PvdA-fractie in
de Amsterdamse raad. Van de kant
van de PvdA wijst men erop, dat
prof. Van der Hoeven zeker de kwali
teiten heeft voor het vice-voorzitter-
schap van de Raad van state.
verankerd is in onze cultuur niet
drastisch gewijzigd zou moeten wor
den. De belangstelling voor uitwerp
selen van de kat als besmettingsbron
dateert uit het eind van de jaren zes
tig, toen onder anderen Hutchinson in
Glasgow de,ze mogelijkheid aantoon
de. Voordien wist men niet hoe de
besmetting tot stand kwam. Er was
en is nog steeds één besmet-
tingsweg met zekerheid aangetoond:
het eten van besmet rauw vlees.
Maar dat kon moeilijk de geweldige
verspreiding van toxoplasmose ver
klaren.
Maar de huispoes als besmettings
bron is toch ook problematisch, zei
dr. Roever gisteren. Je zou verwach
ten dat juist jonge kinderen, die over
de grond kruipen en nogal intensief
met huisdieren in contact komen, vrij
vaak geïnfecteerd raken. Maar de
meeste toxoplasmose-gevallen blijken
op te treden tussen 15 en 35 jaar. En
in een bepaalde streek in Brazilië,
waar net als in Nederland ongeveer
de helft van de bevolking een toxo
plasma-infectie heeft doorgemaakt,
komen tot in de wijde omtrek geen
ka tachtigen voor.
Overigens, wie elke dag de katte-
bak schoonmaakt loopt binnenshuis
geen enkel risico: de vorm waarin het
organisme naar buiten komt is pas
twee dagen later infectieus. Hoe lang
toxoplasma in de vrije natuur blijft
leven (de kat in de zandbak) is niet
bekend. Maar de besmetting zou ook
best via andere dieren kunnen lopen.
(Dat schreef Hutchinson al in 1969).
Een kwart van de vogels in het
Amsterdamse bos reageert positief op
een toxoplasma-test. Voor strand - en
zeevogels geldt iets dergelijks. Waar
moet je dan heen? Je niet zo ongerust
maken is waarschijnlijk het beste",
?egt dr. Roever.
Er is kort geleden ook nog geop
perd dat besmetting van mens tot
mens tot stand zou kunnen komen
door zoenen (wat aardig zou kunnen
kloppen met de stijging van het aan
tal infecties die ongeveer bij vijftien
jarigen begint). Maar dat is al even
min bewezen als het verhaal van de
kat.
UTRECHT Cinemanifestatie
1972een overstelpende filmweek
met negenentwintig speelfilms
die nieuw zijn voor Nederland
en voor een deel bij een groter
publiek onbekend zullen blijven
al zijn ze het zien waard
en met vele bijeenkomsten met
buitenlandse regisseurs en spe
lers is woensdagavond in Camera
door drs. J. Ph. Wolff, de voor
zitter van het stichtingsbestuur.
Daarna werd Mag Bodard gehul
digd omdat zij de doorzettende pro-
ducente is van vele belangrijke, niet
bij voorbaat commerciële films en
een daarvan is Rendez-vous Bray
van de Belgische regisseur André
Delvaux, de film die voor deze ope
ning werd uitverkoren en waarop wij
morgen terugkomen. De heer Wolff
bedankte voor de steun van vele zij
den vooral voor die van de gemeente
Utrecht en het stimuleringsfonds van
de Bioscoopbond, zodat de Cinemani
festatie rijk aan films kon worden
(maar overigens toch nog sober moet
blijven).
Uit verschillende films die Mag Bo
dard produceerde werden fragmenten
getoond waarna zij en Agnes Varda
en verschillende acteurs en actrices
uit haar films aan het publiek werd
voorgesteld. Peter Watkins van Pu
nishment Park en Paul Gabor, de
Hongaarse regisseur van Horizont,
behoren eveneens tot de gasten van
de eerste dag.
De pogingen om de afgekeurde
films Trash en Overload in besloten
voorstelling te vertonen, zijn mislukt
doordat de politie er geen toestem
ming voor wilde geven. Trash wordt
nu openbaar vertoond zonder de af
gekeurde coupures en Overload haalt
alleen een kleine zeer besloten voor
stelling voor de pers in de Kargadoor
Duiten verantwoordelijkheid van de
Cinemanifestatie.
Een flink aantal filmcritici heeft
meteen per aangetekende expresbrief
aan de ministers van binnenlandse
zaken en erm geprotesteerd tegen de
ze censuur die bij zo'n Cinemanifes
tatie zeker niet op zijn plaats is. Ook
op buitenlandse internationale film
festivals wordt geen censuur toege-
Vrachtwagen lost
parkeerprobleem op
Van een correspondent
ARNHEM Een slippende vracht
wagen uit Ermelo heeft gistermorgen
de parkeerproblemen op de Arnhem
se Sonsbeekweg in één klap opgelost.
De wagen vloog in een beijzelde
bocht tegen een rij geparkeerde au
to's. Acht nieuwe personenwagens,
een caravan en een lantaarnpaal
werden zwaar beschadigd. De auto's
waren allemaal van de bewoners van
het stakje Sonsbeekweg Dij de bocht.
Een van hen raakte twee splinter
nieuwe auto's kwijt.
De politie schat de totale schade op
60.000 gulden.
past. De publieke belangstelling voor
de Cinemanifestatie schijnt zeer goed
te worden. De voorstelling van Gas-
s-s-s, Agnus Dei, Oom Wanja, Une
Femme Douce, Sweet Sweetback'9
enz. waren al voor de opening zo
goed als uitverkocht.
Van een onzer verslaggevers
WAGENINGEN Voor minstens
zeshonderd man op de Nederlandse
Antillen gouden gedurende vele jaren
arbeidsmogelijkheden geschapen wor
den wanneer Aruba, Bonaire en Cu
rasao worden bebost. Dat blijkt uit
een studie, die zes studenten van de
Landbouwhogeschool Wageningen in
dit opzicht hebben verricht.
Het scheppen van werkgelegenheid
op de Antillen is overigens niet de
primaire bedoeling van de studie. De
studie, die plaatsvond onder leiding
van prof. ir. A. de Hulster, hoogleraar
in de tropische landbouw, had in de
eerste plaats tot doel een manier te
vinden om het probleem van de ero
sie op te lossen.
Het bosbouwplan, waaraan geen
opdracht van regeringswege ten
grondslag ligt, is de Antillen vrijblij
vend aangeboden. „Men kan er", al
dus prof. De Hulster, „mee doen wat
men wil". Andere winstpunten, die
voor de Antillen in het bebossings
plan zitten, zijn dat men op die ma
nier windbrekers krijgt voor de pas
saat, en dat het toerisme er door
wordt bevorderd. Het p'an zou in
twintig jaar gerealiseerd kunnen
worden.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Alge
mene Vereniging voor Reisbu
reaus (ANVR) wil de klachten
commissie van de Stichting Ne
derlandse Reiskamer het in
stituut, waar toeristen hun
klachten over de uitvoering van
reizen kwijt kunnen uitbrei
den met vertegenwoordigers
van de Consumentenbond. Op
het ogenblik wordt de commis
sie gevormd door twee gepen
sioneerde uit de reiswereld af
komstige leden en een jurist van
buiten de reiswereld als voor
zitter.
Over toetreding van de Consumen
tenbond zijn al geruime tijd bespre-
Van een onzer verslaggevers
FRANEKER De 20-jarige dienstweigeraar Ate de Jong uit het Friese
Weidum staakt met ingang van vandaag zijn werkzaamheden in de psychiatri
sche inrichting in Franeker, waar hij sinds 1 december vorig jaar te werk is
gesteld. Hij protesteert daarmee tegen de inhouding op zijn loon van 200 gulden
ten behoeve van het ministerie van defensie.
Ate de Jong, voordat hij dienst weigerde, verslaggever bij de Leeuwarder
Courant, verdient als leerling-verpleger ongeveer 400 gulden per maand. Als
hij niet als dienstweigeraar in die functie werkzaam zou zijn, zou hij 600 gulden
verdienen. Van de administrateur van de inrichting hoorde hij dezer dagen
dat het in mindering gebrachte bedrag van 200 gulden naar het ministerie van
defensie gaat.
„Uit deze gang van zaken", vindt De Jong; „blijkt dat mijn ernstige gewetens
bezwaren tegen de militaire dienst, die indertijd wel erkend zijn, helemaal niet
serieus worden genomen". Omdat hij het vertikt nog langer voor defensie te
werken, gaat hij thuis rustig wachten op de dingen die komen gaan. Hij zal
over de kwestie contact opnemen met de onlangs opgerichte Vereniging dienst
weigeraars (VD).
De Franse filmsterretjes Juliette
Bertod, Marie Dubois en Dulle Obier
zijn op het ogenblik in ons land ter
gelegenheid van de Cinemanifestatie
1972 in Utrecht.
Van een verslaggever
UTRECHT Gezien de grote
werkloosheid in het West-Brabantse
Rucphen (de burgemeester zegt dat
de werkloosheid 30 procent is) heeft
de Industriebond NKV een adverten
tie in zijn blad geplaatst met een op
roep aan alle werkgevers in Neder
land eens te gaan praten met de bur
gemeester van Rucphen over vesti
ging van bedrijven in die plaats.
De bond zegt in de oproep als be
middelaar voor een contact tussen
belangstellende bedrijven en het ge
meentebestuur te willen optreden. De
bond gaat ervan uit dat alle werkge
vers in ons land het blad lezen.
kingen gaande. Problemen bij deze
onderhandelingen vormen onder meer
de financiële kant van! de zaak (de
ANVR wil, dat ook de bond in de
kosten bijdraagt en de vraag welke
kriterla moeten worden aangelegd bij
de beoordeling van de klachten. Bij
de ANVR verwacht men, dat de zaak
nog dit jaar rond zal zijn.
Hoewel de klachtencommissie tot
nu toe als een onafhankelijk instituut
heeft gewerkt (de ANVR draagt wel
de kosten, maar heeft geen enkele in
vloed op de uitspraken), vindt het be
stuur van de vereniging het vooral
met het oog op de presentatie naar
buiten van belang, dat ook de Consu
mentenbond in de commissie is verte
genwoordigd. Temeer omdat de bond
al een ruime ervaring heeft met de
reisbranche: ze stelde al verscheidene
onderzoeken in naar bekende, veel
door Nederlanders bezochte, buiten
landse vakantiegebieden.
De uitspraken van de commissie
(die vorig jaar 400 klachten kreeg)
zijn tot nu toe bindend geweest voor
het reisbureau. De klant blijft de mo
gelijkheid van beroep bij de rechter
behouden.
Het initiatief van de ANVR heeft
niets te maken met de kritiek, die
reisbureau-employé Pim Hemminga
in zijn onlangs verschenen boek "Kli
maatsouteneurs" 1) uitte op de sa
menstelling van de commissie. Al
ruim voordat dit boek uitkwam, was
de ANVR met de Consumentenbond
in bespreking over deze zaak. De ver
eniging heeft deze aantijging evenals
de andere kritiek van de schrijver
(die de afgelopen elf jaar bij zes reis
bureaus werkte nu is hij werk
zaam bij Neckermann) naast zich
neergelegd.
ANVR-directeur drs G. J. N. Cou-
vreur daarover: „Het is een aaneen
schakeling van algemene beweringen,
die hij nergens waar kan maken. Als
Hemminga op deze manier een kriti
sche toerist wil creëren, moet hij toch
eerst beginnen zijn eigen beweringen
wat kritischer te bekijken".
Een van de aanvallen van de
schrijver op de reisbureauwereld
geldt het garantiefonds van de
ANVR. Hij noemt het "een schande
lijke misleiding", dat de vereniging
kwaliteitsgarantie suggereert. De
ANVR ontkent dit ten stelligste: „Wij
stellen duidelijk, dat wij de klant,
wanneer het bureau zijn verplichtin
gen niet nakomt, alleen financieel
schadeloos stellen en eventueel een
vervangende reis aanbieden. Over
kwaliteit wordt helemaal niet gespro
ken".
Niet te bewijzen
Ook de beweringen dat reisorganisa
toren 10 tot 15 procent meer mensen
voor een reis zouden boeken (uit
gaande van evenveel annuleringen)
noemt de vereniging niet te bewijzen.
„Economisch zou dat misschien aan
vaardbaar zijn omdat de touropera
tors werken met zeer kleine winst
marges (een a twee procent van de
omzet), maar in de praktijk is dat
onmogelijk. Dat percentage annule
ringen wordt namelijk niet op één
reis gemaakt, maar op een heel sei
zoen. Voor een touroperator zou het
zeer onverstandig zijn bij een reis re
kening te houden met dit percentage.
Daarmee sal hij alleen zichzelf in
moeilijkheden brengen".
Dat de ANVR vorig jaar het bu
reau Lindbergh uit de vereniging
stootte toen dit in financiële moeilijk
heden raakte, noemt de heet Cou-
vreur een normale zaak. „Tegenover
de klant konden wij dit lid niet
handhaven. Maar ik wil wel duidelijk
stellen, dat de toerist daarvan in geen
enkel opzicht de dupe is geworden.
We hebben gewoon gezegd: Wie tot
die en die datum boekt, krijgt van
ons zijn geld terug als het bureau
zijn verplichtingen niet nakomt. W»
hebben daarover geen enkele klachj
gehad".
Wel meent de ANVR dat de klan|
zelf vaak onvoldoende gebruik maak!
van de mogelijkheden om teleurstel!
lingen te voorkomen. „Waar d(
meeste mensen bij aankopen letter
op centen en dubbeltjes, tellen ze aar
de reisbureaubalie honderden gulden)
neer zonder te informeren naar waj
daarvoor wordt geboden. Wanneer df
folder niet voldoende gegevens ver*
strekt, kunnen zij vragen stelleri
Daar is de reisagent voor. Wie zie!
van tevoren niet degelijk op de hoog
te stelt, doet zichzelf tekort".
1) Uitgave Andries
Prijs 12,50.
Blitz, Laren
Van een verslaggever
UTRECHT De kostenstijgin)
voor ziekenhuisbouw, waar veel men
sen erg van onder de indruk komeri
blijkt eigenlijk helemaal niet zo uit
zonderlijk. Per vierkante meter blij}
ken de bouwkosten iets sneller t«
stijgen dan in de woningbouw, maai
bijvoorbeeld langzamer dan de kostei
voor overheidsgebouwen. Het beelj
wordt vertekend omdat men vaak di
bouwkosten per bed bekijkt.
Die stijgen veel sneller omdat d|
medische ontwikkeling meer ruimtj
per bed nodig maakt (intensive car|
afdelingen, speciale laboratoria). Oo|
de ruimtebehoefte voor de verpleeg
kundige opleiding stijgt, door de groe
van het aantal leerlingen en het toe
nemend aantal gespecialiseerd
voortgezette opleidingen. Dit staat il
het rapport Kostenanalyse .zieken
huishouw van het Nationaal zieken
huisinstituut (NZI) in Utrecht.
Dat de bouwkosten per vierkant*
meter sterker stijgen dan in de woj
ningbouw is begrijpelijk, meent h
instituut. De financieringskosten lij
gen bijvoorbeeld een stuk hoger on
dat een ziekenhuis in het algemeei
pas in gebruik kan worden genomel
als het helemaal klaar is. Een wo
ningbouwproject van vergelijkbar!
omvang wordt stukje bij beetje be
volkt, wat het renteverlies beperk!
Het NZI vraagt zich in dit verban^
af of de gebruikelijke compacte hoogt
bouw voor ziekenhuizen wel verstanl
dig is. Laagbouw geeft misschiel
meer mogelijkheden voor gefaseerd!
bouw en ingebruikneming. Bovendiei
levert het een flexibeler gebouw op
dat jaren later nog voor betrekkelijl
geringe kosten aan nieuwere inzich
ten kan worden aangepast.
DEN HAAG Minister Geertsem!
(Binnenlandse zaken) heeft de com
missie voor de model-brandbeveili;
gingsverordening gevraagd een
brandinstructie voor hotelpersonee
en hotelgasten op te stellen.
De minister heeft dit meegedeeld irj
antwoord op vragen van het PvdA-
Kamerlid Voogd. De bewindsman
zegt dat de door de Vereniging van
nederlandse gemeenten uit te bren
gen model- brandbeveiligingsverordej
ning een vergunningsstelsel invoerj
voor de exploitatie van inrichtingen
voor nachtverblijf. Aan deze vergun
ning zullen brandveiligheidseisen
worden verbonden.