„Liefdesbrief' is 1111
weer uit één stuk
TV-commentaar
Nieuw Links
COLIN FORBES
Van Tijn spreekt
met McCarthy
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1972
loofdrestaurateur L. Kuiper van het Rijksmuseum bezig aan
restauratie van Vermeer's „Lief desbrief".
(AMSTERDAM Vermeers
roemde schilderij „De Lief-
sbrief," dat vorig jaar septem-
r werd gestolen uit het Paleis
ór Schone Kunsten te Brussel
zwaar beschadigd werd te-
gevonden, is weer een schil-
ij „uit één stuk."
zijn nu twee fasen van de res-
:ratie achter de rug. Dat houdt in,
nu het ruw weggesneden weg-
■akt is een betere term mid-
stuk en de zijkanten, die op het
ieraam waren achtergebleven, weer
n elkaar gezet zijn.
pe hoofdrestaurateur van het
jksmuseum, de heer L. Kuiper is
vier maanden met het doek bezig,
len hij het in handen kreeg zat ze-
r driekwart van de verf los. Na
Ie proeven is het gelukt een bijzon-
Fe lijmoplossing te laten doordrin-
n via de craquelure de kleine
rstjes in de verflaag. Dat was de
rste fase.
Daarna werd het gehele schilderij
doubleerd, dat wil zeggen dat het
tspronkelijke iinnen op nieuw doek
gelijmd, uiteraard ook weer met
1 bijzondere kleefstof, die werd sa-
mgesteld uit was en hars.
Wat men nu verder gaat doen, is
nog niet zeker. Het kan zijn, dat het
schilderij zoveel mogelijk in zijn oude
staat wordt teruggebracht, dus dat op
de delen, waar de verflaag geheel
verdwenen is, weer de oude „voor
stelling" wordt aangebracht. Maar
het is ook mogelijk, dat men op die
stukken alleen maar een in het ge
heel passende kleurtoon aanbrengt.
Daarover zal binnenkort een inter
nationale adviescommissie geconsul
teerd worden. Die commissie bestaat
uit museumdirecteuren, natuurweten
schappelijke onderzoekers en restau
rateurs.
„We zijn blij", aldus de hoofddirec
teur van het Rijksmuseum, dr. A. van
Schendel, dat we het schilderij ten
minste weer op het doek hebben. Nu
is het weer handelbaar. Technisch
zijn we al een heel eind. Wat nu nog
komt is het artistieke gedeelte".
Precies is het nog niet te zeggen,
maar waarschijnlijk zal „De Liefdes
brief" verzekeringswaarde vijftien
miljoen gulden aan het eind van
het jaar weer „toonbaar" zijn. Dat zal
dan gevierd worden met een ten
toonstelling, waar naast het schilde
rij, de hele geschiedenis van de res
tauratie uit de doeken gedaan zal
worden.
Minister Schmelzer
n radiogesprekken
Van onze radio en tv-redactie
Hilversum in vara's zater-
gochtendrubriek Informatie zal de-
week minister Schmelzer zich be-
iikbaar stellen voor drie inter
|ws. Op Hilversum II zijn deze ge-
rekken, waarin, de minister zich
ft ondervragen, te horen tussen elf
twaalf uur. Dr. Karei Roskam in-
fmeert naar de wereldsamenleving
Nederland voorstaat en op welke
ze dat tot uitdrukking komt in de
itenlandse politiek die ons land
:rt. Drs. Jaap van Ginneken vraagt
ir de invloed die een klein land als
Ierland kan hebben op de interna-
ale politiek en Paul van 't Veer
reekt met de minister over diens
•soonlijke invloed op het buiten-
dse beleid.
Vanavond te
horen
HILVERSUM I NCRV
19.05 uur Kerkorgelconcert
19.35 uur Koorzang en Fanfare-or
kest
20.05 uur De kleine wereld, vervolg-
hoorspel
20.30 uur Radio Actief, gevarieerd
programma
23.10 uur Omroeporkest met zang
solisten
HILVERSUM 2 AVRO
19.00 uur Jeugd en ritme
19.30 uur (IKOR) Vragen rondom
schrift en samenleving
20.05 uur Residentie Orkest en solis
ten
22.00 uur Instrumentaal ensemble
met solisten
23.20 uur Programma over electro-
nische muziek
Over het door recente Amerikaan
se aanklachten opnieuw heet gewor
den hangijzer, nl. de vraag of de
actualiteitenrubrieken van de Ne
derlandse televisie in handen zijn
van aanhangers van Nieuw-Links,
zijn woensdagavond belangwekken
de, Tnaqr ook langs elkaar heen schie
tende dingen gezegd in 'Achter het
Nieuws Internationaal'. Met ieder
van de gesprekspartners moest je het
soms hardgrondig eens en bijna
evenvaak oneens zijn. Twee citaten:
'ik geloof dat Amerika toe is aan
ernstige kritiek.' (Hans Gruyters) en:
'progressief zijn is niet automatisch
nieuw-links zijn' (Alec Ramsay).
VARA's 'Dagje ouder' bevat niet
uitsluitend voor bejaarde kijkers aan
trekkelijke elementen daarmee
doelen we niet alleen op de natuur
lijke charme van presentatrice Jean
ne van Munster. De in dit program
ma gelanceerde Stichting Nationale
Vakantie voor Ouderen (Mauritskade
27, Den Haag), kan voor bejaarde
reislustigen heel wat gaan beteke
nen. TiLSsen haakjes: die Hugh Jans
weet met zijn gerechten het water
op je tanden te toveren-
Op het eerste net bestond de PSP-
uitzending uit niet meer dan gefilm
de teksten over de kleine groep
machtige Nederlanders die commis
sariaten bekleden bij banken en be
drijven. Daar kijk je als leek nogal
verbaasd tegenaan, en dan voel je
deze vragen opkomen: Hoe lagen de
verhoudingen in ons land vóór de
oorlog, en wat is de situatie nu in
vergelijkbare landen?
Het behoort tot de dwingende vra
gen in de wijsbegeerte, of het stre
ven naar geluk het motief van al ons
handelen mag zijn. Tal van filosofen
hebben daar stelling tegen genomen,
o.a. Kant en Kierkegaard. Agnes
Varda geeft er daarentegen in haar
van 1965 daterende film 'Le Bon-
heur" blijk van, dat zij dat streven
vanzelfsprekend vindt, zelfs als de
man in een gelukkig huwelijk zijn
portie geluk wenst uit te breiden
met een minnares en ten koste van
de dood van zijn vrouw. Lyrisch ver
filmd, maar in feite egoïstisch en
immoreel.
'Kenmerk' kon verscheidene Zuid-
afrikaanders laten getuigen tegen de
apartheidspolitiek van de regering-
Vorster. Steeds meer veld urint ook
bij de blanke bevolking de gedachte,
dat geen enkel christelijk geloof ba
sis kan zijn voor rassendiscriminatie.
Maar gelet op wat werkelijk dreigt,
stem je bezorgd in met de slotbede
van het programma: 'God behoede
Zuid-Afrika voor een bloedbad.
T.H.
Vanavond te
zien
NEDERLAND I
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
TROS
19.05 Tekenfilm
19.10 Wat een familie
19.35 't Stokpaard: progr. over hobby's
20 00 Journaal
20.21 De rechter in 't wit: misdaad
film uit de serie Ta tort (1)
•22.20 Rally de Monte Carlo '72
IKOR/CVK
22.50 Leerhuis: gesprekken
23.20 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 De Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
19.05 Samenv. Opening Olympische
Spelen met aansl. samenv. van
de eerste ijshockeywedstrijden
20.00 Journaal
VPRO
20.21 Berichten uit de samenleving
20.35 Two Tars, film met Laurel en
Hardy
20.55 Namens.... Ted Williams, een
werkloze Engelsman, doc.
21.25 Dick Cavett-show
NOS
22.15 Ter Visie
22.40 Journaal
tRY PERKINS
u vuio
[i'AN AVOND
gen 23.00 Nieuws. 23.10 Radio
journaal. 23 20 (S) Muziek zon
der podium: serie uitzendin
gen over electronische muziek.
23.55-24.00 Nieuws.
Hilversum I «02 m. NCRV
18.30 Nieuws 18.41 Wereldpano
rama. 18 50 (S) Muziek van Het
Leger des Hells (gr.). 19 05 (S)
Kerkorgelconcert 19.35 (S)
Tijd vrij voor muziek in vrije
tijd: Koorzang en Fanfare-or
kest, 20 05 De kleine wereld,
vervolghoorspel. 20.30 (S) Ra
dio Actief: gevarieerd pro
gramma. 22.20 Avondoverden
king. 22.30 Nieuws. 22 40 Den
Haag vandaag. 22.50 Het Ko
ninkrijk in de waagschaal, le
zing. 23.10 (S) Omroeporkest
met zangsollsten. 23.55-24.00
Nieuws.
Hilversum II 298 m. AVRO
18 00 Nieuws, om 18.11 Radio
journaal en om 18 20-18 30 Uit
zending van D.S.'70. 19 00 (S)
Jeugd en ritme. 19 25 De ge
sproken brief. IKOR: 19 30
Kleur: vragen rondom schrift
en samenleving. AVRO: 20.00
Nieuws. 20.05 S) Residentie
Orkest en solisten. In de pau
ze: gesprekken. 22.00 (S) Licht
instrumentaal ensemble met
solisten. 22 30 Hoe verander lk
de wereld ln 25 minuten, licht
programma. 22.55 Mededelin-
RAIHO
MORGEN
HILVERSUM I 402 nr.
NOS 00.00 - 07.00 Sapporo "72:
Reportages Olympische Win
terspelen en amusementsmu
ziek met regelmatig uitzendin
gen van de nieuwsdienst en
om 5.45 en 6 50 Weerberichten
KRO 7.00 Nieuws 7 02 Het le
vende woord 7.07 (S) Badine-
rle: klassieke- en moderne
muziek (gr) <7 30 Nieuws 7.41
Actualiteiten 7 50 - 8.10 Olym
pisch journaal) 8.24 Overwe
ging 8.30 Nieuws 8.41 Voor de
hulsvrouw 9 40 Schoolradio
10.00 (S) De beste plaat voor
uw stereokop (10.30 - 10.32
Nieuws) 11.00 Voor de zieken
11.55 Mededelingen 12.00 (S)
Van twaalf tot twee (12.22 Wij
van het land 12 26 Mededelin
gen t.b v. land- en tuinbouw
12 30 Nieuws 12 41-12.50 Actuali
teiten 13.00-13.05 Raden maar.
13.50 - 14.00 Sapporo *72; Re
portages en beschouwingen)
14.05 Schoolradio 14.30 (S) In
terlokaal op vrijdag: muzikaal
middagmagazine (15.30 - 15.32
Nieuws) 17.00 Zonder grenzen:
over missie en zending 17.10
(S) Metropole Orkest 17.25
Voor de kinderen 17.30 Nieuws
17.32 (S) Actualiteiten 18.00 <S)
Licht ensemble met zangsolis
ten.
HILVERSUM 2 298 m.
AVRO 7.00 Nieuws en och
tendgymnastiek 7.20 Lichte
grammofoonmuzlek en repor
tages en interviews en om 8.00
Nieuws om 8.11 Radio Journaal
en om 8.30 De groenteman 9.00
(S) Radio Kamerorkest met So
list 9.35 Waterstanden 9.40 (S)
Dameskoor 10.00 Voor de kleu
ters 10.10 Arbeidsvitaminen
(Om 11 00 Nieuws) 11.30 Oor
voor Azië (III): volksmuziek
van Taiwan 11.55 Beursberich
ten NOS 12.00 Blik op de we
reld. informatief programma
12.30 Voor de landbouw 12.40
(S) Lichte grammofoonmuzlek
12.50 Recht en slecht, praatje
13.00 Nieuws VARA 12.11 Ac
tualiteiten NOS 13 25 Toeristi
sche informatie 13.50 (S) Pro
menade orkest 14.25 Informatie
en muziek uit de Bondsrepu
bliek EO 14.55 Ruimte: magazi
ne met gewijde muziek, lezin
gen en programma voor de
zieken VPRO 16.00 VPRO-Vrtj-
dag: lichte grammofoonmu
zlek. reportages enz. (Om 16.00
Nieuws; om 17.55 Mededelin
gen).
HILVERSUM 3 240 m.
NCRV 7.00 Nieuws 7.02 Lich
te vokale muziek (8.00 Nieuws)
NOS 9.00 Nieuws 9.03 Jan Cor-
duwener Show mat o.a. Euro
pees Popparlement 10.00
Nieuws 10 03 De Eddy Becker
Show 11.00 Nieuws 11.03 De
Vincent van Engelen Show
VPRO 12.00 Nieuws 12.03 The
Joe Blow Show 13 00 Nieuws
13 03 Felix Meurders Show
NOS 14.00 Nieuws 14.03 De
Herman Stok Show met o.a.
Top Tien LP's 15.00 Nieuws
15.03 Hugo van Geldcren Show
16.00 Nieuws 16.03 - 18.00 Top-30
(17.00 Nieuws).
NEDERLAND I
NOS/NOT 10 45 - 1133
School-tv. NOS 12 30 - 13.15 en
17.30 Olympische winterspelen
te Sapporo.
NEDERLAND II
NOS 06.30 - 07.30 Olympische
Winterspelen: hardrijden voor
heren (5.000 m.)
VAN ZERVOS
Burckhardt zei kort iets over zijn schouder; een
instructie aan Hahnemann hen in te lichten over de ontbre
kende springlading; ten slotte waren zij soldaten, dus kon hun
net zo goed verteld worden hoe de zaak ervoor stond. Met ta
nende geestdrift luisterden Prentice en Ford naar Hahne
mann, waarna ze naar de achterkant van de brug werden ge
dirigeerd en weggedrukt tussen een menigte geüniformeerde
Alpenkorps soldaten. Toep hij naar rechts keek zag Prentice
■dat hij naast de grote Duitse burger stond, die in Istanbul aan
boord was gekomen. Onderweg van hun hut naar boven had
den ze hem in de verte een trap zien bestijgen en Prentice
had gevraagd wie hij was,
„Herr Dietrich is een officier van de Abwehr," had Hahne
mann geantwoord met een zweem van respect in zijn stem.
Prentice keek nieuwsgierig op naar de grote man die een ver
se sigaar opstak, met een elleboog leunend op de schouder van
een korporaal naast hem. Een rare snuiter, die Dietrich, was
Prentice's oordeel. Hij wendde zich tot Ford die iets op lage
toon tegen hem zei.
„Hoe groot zei hij dat die springlading was? Ik kon te mid
den van het tumult niet alles verstaan wat hij zei."
„Tien kilogram. Is dat ernstig?"
„Het is niet erg best, dat kan ik u zo wel vertellen. Als die is
weggestopt in de buurt van de ketels en die vliegen ook de
lucht in..."
Hij zweeg toen Burckhardt Eberhay, die was verschenen bij
de deur naar de brug, een stroom van bevelen gaf. Nadat de
kolonel was uitgesproken verwijderde Eberhay zich. Ze ston
den vlak voor het ogenblik van ontschepen, en dat vereiste
goede discipline. De kleine majoor werd geconfronteerd met
iets dat veel weghad van paniek, toen de manschappen de
trappen opdromden. Op dat ogenblik zag Prentice de Alpen
korps uitrusting, die zijn ergste vrees bevestigde: hij ving een
glimp op van soldaten met eikehouten ski's, die voor de brug
langs liepen. De ski's waren op hun rug gebonden en ook
droegen ze nog rugzakken. Dat kon alleen maar betekenen
dat ze verwachtten te moeten opereren in de diepe sneeuw
van de Zervos aan de andere kant van het schiereiland. Het
voornaamste doel van het Alpenkorps was de natuurlijke ob
servatiepost van het klooster, dat uitzag over de weg op het
vasteland, waarover Geallieerde voorraden naar het noorden
werden vervoerd.
„Merkwaardig dat die bom nog niet is afgegaan," zei hij
luchthartig tegen Ford. Hij had liever gehad dat hij zou bid
den dat de lading ontplofte, maar in werkelijkheid was hij
ziek van de spanning. „Misschien heeft de knaap die het ding
geplaatst heeft, niet geweten wat hij deed," opperde hij.
„Dat is mogelijk. Maar hun tijdontstekingen zijn niet erg
betrouwbaar. Die dingen hebben de gewoonte om op het ver
keerde moment onklaar te raken."
„Bedoel je dat ze onschadelijk worden?" Prentice probeerde
de hoop uit zijn stem te weren.
„Dat heb ik niet beweerd. Blijkbaar bleven ze wel eens
staan en beginnen later weer te lopen. Trillingen kunnen ze
zonder de minste moeite weer op gang brengen. Scheepsma
chines zijn ideaal voor dat doel."
„Welja, vrolijk de zaak maar wat op." Prentice was niet erg
gerustgesteld. Ford was een munitie-onderzoeker, die al te
lang was omgegaan met tuig, dat ieder ogenblik in zijn han
den kon ontploffen daarbij inbegrepen vijandelijke
springstoffen, op welk gebied hij een expert was. Maar hier
op deze boot, die door de Duitsers was bezet, toonde hij teke
nen van nervositeit en hij trok aan zijn oorlelletje, terwijl hij
de brug rondkeek, alsof hij verwachtte dat die ieder ogenblik
voor zijn ogen zou verdwijnen.
„Maak onmiddellijk die riemen vast!" Hahnemann was even
teruggekeerd naar de brug en hij had gezien dat Fords zwem
vest los zat. Iedereen op de brug had een zwemvest aan,,
waardoor er nog meer plaats werd ingenomen en de bewe
gingsvrijheid werd belemmerd. Prentice had een gevoel of hij
van de vloer zou worden opgetild als er nog meer mensen op
de brug zouden komen. Hij draaide zijn hoofd om door het
venster achter zich te kijken, waar hij het achterdek kon zien,
dat bijna verlaten was, daar het bevel dat geüniformeerde
soldaten zich niet open en bloot op het dek mochten vertonen,
nog steeds van kracht was. Bijna verlaten, maar niet hele
maal. Prentice's ogen vernauwden zich toen hij keek naar de
olieachtige, zwarte rook van het vuur beneden, die langs een
lamp bij de stuurboordreling dreef: in het licht van de lamp
zag hij een gedrongen, zwaargebouwde man aan de verkeerde
kant van de reling, een man met een geweer over zijn rug.
Iets in de vórm en de bewegingen van de man deed hem den
ken aan de Griekse burger die ook in Istanbul aan boord ge
komen was. Grapos, had de kapitein hem genoemd. Een rook
wolk vertroebelde het zicht en toen die weggetrokken was,
was de figuur verdwenen. Hij was over de reling gedoken.
„Hebt u een geest gezien, méneer?" vroeg Ford.
„Ik heb kramp in mijn nek, als je het soms hebt over de
blik van ondraaglijke pijn op mijn gezicht." Prentice was er
zeker van dat Dietrich op het allerlaatste ogenblik ook door
dat venster had gekeken, maar tegen die tijd had de rook de
eenzame figuur waarschijnlijk aan^ het oog onttrokken. Hij
was enorm opgelucht toen de Duitser niets zei en rustig ver
der ging met het roken van zijn sigaar, die nu ook al bijdroeg
tot de verslechtering van de atmosfeer op de overbevolkte
brug. Grapos was dus overboord gesprongen en zwom nu
naar de kust. Sommige mensen hebben geluk, dacht hij, maar
toen herinnerde hij zich het met mijnen bezaaide water waar
de Griek doorheen zou moeten zwemmen en hij onderdrukte
een rilling. Ondanks het grote aantal mensen, dat op elkaar
was gedrukte binnen die beperkte ruimte, was het telkens erg
rustig op de brug tijdens de stilte die viel nadat Burckhardt
op scherpe toon bevelen had uitgedeeld aan de officieren en
onderofficieren, die aan de deur verschenen; een stilte die
werd beheerst door vrees, die als een sluier boven hun zwij
gende hoofden hing, terwijl de machines langzaam dreunden
en de Hydra haar draaiing naar het oosten voortzette.
De boeg van het vaartuig bewoog zich nu door slierten
zwarte rook, die het zicht belemmerden, een bron van be
zorgdheid temeer voor 'Burckhardt, die nu zijn regenjas had
uitgetrokken en volledig gekleed was in Alpenkorpsuniform,
tot en met de breedgerande pet, die vast op zijn hoofd was
gedrukt. Nopagos stond erbij als een wassen beeld. Zijn ogen
probeerden zich door het rookgordijn te boren. Schnell stond
over het stuurwiel gebogen en hij keek veelvuldig naar stuur
boord waar de dichtstbijzijnde mijn op minder dan vijftig
meter van de romp op het water dobberde. Hij hoopte ten
minste dat het de dichtstbijnde mijn was. Vanaf zijn plaats
aan de achterwand, waar hij alles kon overzien, keek Prentice
van het ene gezicht naar het andere en hij zag glinsterend
zweet op gespannen gezichten, nerveuze trekkingen van oog
leden, handen die geweren en machinepistolen zo stevig vast
hielden dat de knokkels wit afstaken. Deze mannen, over het
.hele schip verspreid, stonden onder de grootst mogelijke druk.
Tegen de dageraad moesten zij in actie komen. Ze wisten dat
het schip langzaam afbrandde tot aan de waterlijn, dat de zee
die voor hen lag, bezaaid was met mijnen en dat ergens, mis
schien pal onder hun voeten, een tijdontsteking de seconden
wegtikte. Als iemand de bedoeling had gehad nagenoeg on
draaglijke druk uit te oefenen op hun moreel, had het moei
lijk beter gepland kunnen zijn. Had inderdaad iemand het ge
pland? Wordt vervolgd
J
Van onze radio en tv-redactie
HILVERSUM De VPRO-televisie
zal vanavond in de rubriek „Berich
ten uit de samenleving" een gesprek
tussen Joop van rijn en de Ameri
kaanse senator Eugene McCarthy uit
zenden. Joop van Tijn had dit inter
view met een van de democratische
kandidaten voor het Amerikaanse
presidentschap tijdens een verblijf in
de U.SA.
Momma
r-
BEDANKT
har.ie
D06T MB
BH, MAMS,
br EEN
komen huub
GROOT L
en mam
plezier i
1 00fC? J
me.
S
C iP&t
ikvmauimmmn v
MTeNOf IKOtAUm
l INGEUMDeeWOfW I
06 AND6RENOOKZO J
6RUW G66N C
SM06SW/ST6M.
Kareltje Knetter en de blauwgeruite kiel
64. Even later bevonden
smidje Verholen en Karel
tje Knetter zich in hun
kamer en ze staken daar
hun verbazing niet onder
stoelen of banken. „Wat
wou die dikke meneer in
vredesnaam?" vroeg Karel
tje. „Ik schrok me een aap,
toen-ie zo plotseling begon
te paffen met die geweer
plu." „Wat-ie precies van
zins was. weet ik niet",
antwoordde de smid met
een ernstig gezicht Maar
het is niet veel goeds ge
weest Dat staat als een paal
boven water„Misschien
vergiste hij zich", veronder
stelde Kareltje. „Hij sprak
immers over een grote en
een kleine? Zou het niet kunnen, dat-ie op zoek was naar die grote en die
kleine zeeman?" „Naar professor Nosco en de dwerg Asmarzei de
smid. „Nee, Kareltje, dat geloof ik niet. Hij gaf immers een heel precieze be
schrijving van mijn geblokte sporthemd en jouw geringde bloesje?" De smid
begon langzaam zijn dikke trui uit te trekken en Kareltje riep geschrokken:
„Mijn bloes met de zwarte cirkeltjés! Gossie baas! Jè hebt gelijk! Wat nou
Nu het antwoord op die vraag zou weldra gegeven worden, want intussen had
dikke Dieks Drabbelkoek ook niet stilgezeten. „Daar had ik me toch bijna
vergist, hè?" zei hij tegen Foppe. „Zo zie je alweer, meneer Helmstock, ook
de goeie Homerus slaapt wel eens, waarmee ik maar zeggen wou, dat ook de
sluwste detective wel eens een steekje laat vallen van zijn intelligente brei
werk, dat opsporing heetFoppe Helmstock beantwoordde deze tref
fende volzin met een blijde lach. „Nou, nou", zei hij. „Die aardige meneer
Verholen zal morgen wel opkijken, als ik hem vertel, dat hij bijna voor niks
was gearresteerd." En toen keek Dikke Dieks plotseling zo verbaasd, dat
het leek wel, of-ie het in Rome, Milaan en Keulen tegelijk hoorde donderen
