a
oöp: banken
teruggang conjunctuur
teken
in
van*
Amerika
zinloos
betaalt veel
onderzoek
.□nzE
jaren
HMOT
I
PATRIA
Vergoeding voor ontslagen
directeur van werkplaats
Toevertrouwde middelen
in 1971 tot f21 miljard
Verdachten aanslag
consulaat gepakt
J
Akkoord over cao
verzekeringsbedrijf
Kweekreactor
van Duitsland,
België en
Nederland
nieuw verzamelwerk
DONDERDAG 27 JANUARI 1972
tria Maisb - zuiver plantaardige,
ergie gevende mais-biscuiu___,
luitse conjunctuur
;eef t reden tot
optimisme
NN (DPA) De conjuncturele
atie waarmee 1Ö72 begint geeft
ir dan voorheen reden tot een
erkt optimisme. Dit heeft de
itduitse minister van fin ancien en
tomische zaken, dr. Karl Schiller
daard. Hij zei dat de Westduitse
iring het economisch jaar over-
t 1972 heeft aanvaard en op
id daarvan doorgaat met haar po-
k van consolidatie. De Westduit-
conomie bevindt zich volgens
Schiller in een proces van con-
turele afkoeling zonder dramatiek,
co's voor de werkgelegenheid en
wijzen zijn echter nog altijd aan-
ig. Daarom moeten regering en
djfsleven onverstoorbaar door
met afremming van de loonstij-
zo zei de minister.
AMSTERDAM De zich in de loop van 1971 steeds duidelijker aftekenende verzwakking van de
conjunctuur heeft in het afgelopen jaar een belangrijke rol gespeeld bij de georganiseerde coöpera
tieve banken (Coöp.-Centrale Raiffeisen-Bank en Coöp. Centrale Boerenleenbank). Weliswaar lag de
nominale kredietvraag maar weinig beneden het niveau van 1970, er was toch duidelijk sprake van
een daling van de investeringsanimo zowel in de meeste agrarische sectoren als daarbuiten.
aan dat over 1970, nl. 107 min tegen
111 min.
Door fusie van Rai ff eisen- en boe
renleenbanken onderling verminderde
het aantal aangesloten banken met 25
(15) tot 1203. Het aantal vestigings-
punten vermeerderde met 100 (121)
tot 3000 per eind 1971. Wat de voor
uitzichten voor het lopende jaar aan
gaat wordt, indien een herleving van
de economie zich pas in 1973 zou gaan
manifesteren, een voortgaande aan
was van de aan de coöperatieve ban
ken toevertrouwde middelen ver
wacht.
Éénwording kan vóór
einde jaar feit zijn
AMSTERDAM De volledige
éénwording van de Coöp. Centrale
Raiffeisen Bank en van de Coöp Cen
trale Boerenleenbank kan vóór het
einde van dit jaar een feit zijn. Voor
waarde daartoe is, dat de in mei van
dit jaar te houden algemene verga
deringen tot het aangaan van de fu
sie besluiten, zo heeft dr. A. J. Ver-
hage, voorzitter van de hoofddirectie
van de Coöp. Raiffeisen Boerenleen
bank (de „overgangsbank) tijdens
een persbijeenkomst verklaard. Voor
het zover is zal echter nog heel wat
werk moeten worden verzet.
De kredietbeperkende maatregelen,
die genomen moesten worden in het
kader van de door de Ned. Bank
opgelegde kredietbeperking, hadden
vooral invloed op de verstrekking van
nieuwe leningen aan particulieren.
Desondanks lagen de verstrekkingen
van nieuwe leningen aan deze sector
op een hoger niveau dan in 1970. De
voornaamste oorzaak hiervopr was de
blijvend grote vraag naar woning
bouwleningen. Een gevolg van de
aanpassing van de subsidieregeling
voor de particuliere woningbouw aan
de sterk gestegen grond-, bouw- en
rentekosten. Ook voor het lopende
jaar kan op een grote vraag uit deze
sector worden gerekend.
In totaal werden er in 1971 nieuwe
AMSTERDAM Het georga
niseerde coöperatieve bankwezen
blijkt met de vorig jaar gestarte
reisbemiddeling een goede greep
te hebben gedaan. Zo werden
verleden jaar in totaal 50.000 va
kantie reizen (gemiddelde prijs
500 a 600) verkocht.
Op grond van de ontwikkeling
in de eerste maand van dit jaar,
waarin het aantal verkochte rei
zen aanzienlijk hoger ligt dan vo
rig jaar, wordt voor 1972 op een
totaal van 75 a 80.000 verkochte
vakantiereizen gerekend.
rijf schertsfiets van de brandweer van Koog aan de Zaan (tv-uitzending
'aar of niet waar") heeft navolging gekregen. De commandant van de
iwillige brandweer in het Duitse Willich, Rijnland, heeft de beschikking
\regen over een rode uitrukfiets met echt blauw zwaailicht. Brandweer-
2525f-mandant Johannes Drink kan vlugger per fiets dan per auto van zijn
huis naar de kazerne gaan.
vaste leningen verstrekt tot een be
drag van 3,7 (3,6) mrd. Ongeveer de
helft daarvan was bestemd voor parti
culieren. Het aandeel van de agrari
sche sector liep terug tot 31 (35) pet
en dat van de overige bedrijven tot 19
(20). Door de normale groei van de
aflossingen was de toeneming van het
uitstaande bedrag met 1.593 (1.737)
min lager lan in 1970.
Dat gold ook voor de kredietverle
ning in rekening-courant, die toenam
met 227 (377) min tot 2.290 (2.063)
min. Door deze ontwikkeling was de
groei van de totale kredietverlening
aan de private sector met 1.820
(2.114) min, of met 14,0 (19,5) pet tot
14.785 (12.965) min aanzienlijk lager
dan in 1970.
Het jaar 1971 werd voorts geken
merkt door een zeer sterke groei van
de spaargelden. Een factor van belang
hierbij was de algemeen heersende
onzekerheid ten aanzien van de so
ciaal-economische ontwikkeling in de
nabije toekomst. Het inlegoverschot
op spaarrekeningen, excl. bijgeschre
ven rente, beliep 1635 (1016) min.
Eind 1970 beliep het tegoed aan
spaargelden in totaal ƒ16.905 min,
tegen 14.596 min een jaar eerder.
De middelen op lange termijn stegen
tot 729 (758) min, de gelden in re
kening courant namen, wat de pri-
vérekeningen betreft, toe tot ƒ1417
(997) min. en wat de overige rekenin
gen aangaat tot ƒ1984 (1706) min. In
totaal beliep de aanwas van toever
trouwde middelen, incl. rente, in 1970
ƒ2978 (2524) min, waarmede het to
taal de 21 (18) miljard bereikte.
Uitgedrukt in de beginstand bete
kent dat een groei van 16,5 pet. Mede
door deze ontwikkeling steeg het ba
lanstotaal uiteindelijk met 3327 (2970)
min tot ƒ23.455 (20.128) min. Dit
komt neer op een stijging met 16,5
(17,3) pet.
Tegenover de niet ongunstige ont
wikkeling van de baten aan interest
en provisie stond wederom een sterke
kostenstijging. Deze laatste werd voor
al veroorzaakt door stijging van de
loonkosten en door de aanhoudende
groei van het personeelsbestand. Dit
vermeerderde in 1971 met 2130 (2420)
personen tot 16.900(14.770) man. Het
totale bedrijfsoverschot was na voor
ziening voor belastingen vrijwel gelijk
ROTTERDAM De politie heeft
twee mannen gearresteerd die na
langdurig verhoor bekend hebben ver
antwoordelijk te zijn voor de aanslag
op het Westduitse consulaat aan de
Parklaan in Rotterdam op 24 juli
1971. Met het gooien van een molo
tovcocktail, die overigens weinig
schade aanrichtte, heeft het tweetal
willen protesteren tegen het optreden
van de Westduitse politie tegen de
extreem linkse Baader-Meinhoff-
groep.
Op het terrein van de molotov-
aanslag in de Maasstad trof de poli
tie een pamflet aan van het Revolu
tionaire sabotagefront, dat de ver
antwoordelijkheid voor de bomaan
slag voor zich opeiste. Volgens de
Rotterdamse politie is uit de verho
ren niet gebleken dat er contacten
zouden bestaan tussen het „sabotage
front" en de Baader-Meinhoff-groep.
Het pamflet zette de Rotterdamse
recherche op het spoor van links ge
oriënteerde groeperingen in de haven
Maandag sloeg de politie toe en arres
teerde de 20-jarige matroos J. Q. op
zijn werk in de Waalhaven en de
19-jarige R. J. K. in zijn woning in
Capelle aan den IJssel. Het tweetal
gaf ook toe schuldig te zijn geweest
aan het in brand steken van twee
surveillance-auto's op het parkeer
terrein van het Haagse Veer, het
hoofdbureau van de Rotterdamse po
litie. Dat gebeurde op koninginnedag.
Het motief hiervoor is onduidelijk.
Een baljapon, wijd gehouden door een petticoat uit de nieuwe opvallende
collectie voor lente en zomer 1972 van Courrèges. De ontwerper wil tonen
dat hij ook tot romantische creaties in staat is.
Door MICHAEL WIDMER
BOSTON In de afgelopen paar jaar is het Amerikaanse minis
terie van defensie „de onbetwistbare koning van het niet ter zake
doende wetenschappelijk onderzoek" geworden. Dit zegt Paul
Dickson, schrijver van het boek „Think tanks", een studie over de
onderzoekinstellingen die bekend staan als „denkfabrieken".
Gisteren een vrouw ontmoet,
j Een aardige vrouw.
Kinderen. Ja, negen kinderen.
J En een man veel op reis....
Daardoor heb ik haar leren ken
en.
Door de brieven die zij aan haar
aan schreef en die blijkbaar door
|em zuinig bewaard zijn.
En later weer door anderen be
iaard zijn, want de vrouw die ik
isteren leerde kennen leefde haar
[ven precies gedurende de Tachtig-
arige Oorlog.
(Het was mr. Annie Versprille,
jein. precies, en boeiend vertellend,
ie me in kennis bracht met Hester
fella Faille, seer beminde huys-
rouw van Daniel van der Meulen,
popman.
Mr. Versprille is archivaris en
eeft het leven van Hester, geboren
a 1564, gestorven in 1644, gebouwd
it oude familiepapieren, haar kas-
peken en haar brieven.
'Een middag georganiseerd door
iet comité Den Haag Ontvangt.
I Hester della Faille, geboren in
Antwerpen, een koopmansdochter.
Getrouwd met Daniel. Ze woonden
vele jaren aan het Leidse Rapen
burg, in het huis dat nu Kantonge
recht is.
In een van naar brieven klaagt
Hester, dat de kelder van haar huis
lekt, wat een groot ongemak is....
En laat die kelder nu nog lek
ken.... in drie eeuwen is het euvel
nooit verholpen kunnen worden....
Zo was zij
Het huis heeft voor Hester ook het
ongemak, dat de benedenverdieping
voor de kantoren is en zij, als een
van de kinderen ziek is. en ze zijn
vaak ziek, maar trappen moet lo
pen...
De kasboekenNiets boeiender
dan een huishoudboekje Dag aan
dag is het menu er uit te lezen. Veel
fruit. Appels, pruymen en peeren.
Dagelijks eyers. conijnen of lams
vlees.
En de zorgen om de kinders in de
brieven.
Meest tragische bri?f aan haar
man, wanneer ze schrijft dat de pest
in Leyden is uitgebroken. Dat ze
naar Haarlem is geweest om daar
een huis te zoeken, maar het toch
niet genomen heeft omdat het zo
duur is....
En later het feit, dat juist haar
man, kort daarna thuis gekomen,
sterft aan de pest.... Later ook haar
dochtertje Hester.
Drie eeuwen geleden leefde er een
vrouw.
Ik heb haar leren kennen.
Ze wa9 zoals wij nu zijn.
Met zorgen en liefde.
Drie eeuwen maken geen verschil
om mens te zijn.
Alleen.... wie zal na drie eeuwen
uit onze brieven en kasboeken nog
ons leven kunnen opbouwen?
Houden we nog huishoudboekjes
en schrijven we nog brieven, die van
dag tot dag ons leven schilderen?
Zo schetsen, dat men zal zeggen-
zie: zo was zij; ik ken haar.
Volgens Dickson betaalt het depar
tement van defensie onderzoekprojec
ten die uiteenlopen van studies van
het zenuwstelsel van de Chileense
inktvis en een onderzoek naar het
verouderingsproces van rotsen tot na
vorsingen naar diarree bij paarden en
een onderzoek van „communistische
kwetsbaarheid voor het gebruik van
muziek".
En deze projecten wijzen erop dat
veel van het militaire onderzoek
dat het grootste deel uitmaakt van
het werk van veel denkfabrieken
niet ter zake en niet nodig is, vindt
Dickson.
AFSPIEGELING
De activiteiten van de denkfabrie
ken die onder auspiciën van de rege
ring staan, en van de onafhankelijke
instellingen die het grootste deel van
hun inkomsten van de federale over
heid krijgen, zijn een afspiegeling
van de prioriteiten van de regering,
aldus D'ickson, en die afspiegeling
geeft hem reden tot bezorgdheid.
„Er is een ogenschijnlijke onver
schilligheid voor terreinen van groot
maatschappelijk belang, de onder
zoek- en ontwikkelingsinspanningen
zijn in hoofdzaak gericht op militaire
zaken, en de enige prioriteit die dui
delijk vastligt is die van de nationale
veiligheid".
„Onderzoek en ontwikkeling spelen
een bijzonder belangrijke rol in de
strijd om het vaststellen van nationa
le prioriteiten, omdat hieruit niet al
leen blijkt wat we op dit moment
belangrijk vinden. Deze sector be
paalt ook in grote mate wat in de
toekomst technisch mogelijk zal zijn.
Zij heeft dus een groot effect op de
toekomstige kwaliteit van ons te-
staan. Het onderzoekprogramma ver
telt ons veel meer over het leven dat
wij de komende tientallen jaren zul
len leiden dan alle gepraat van politi
ci die ons een rooskleurige toekomst
schilderen".
Volgens Dickson schat de Nationale
stichting voor wetenschappen (NSF)
dat van 1967 tot 1969 vijfentachtig
procent van het wetenschapsbudget
aan nationale veiligheid werd be
steed. Onder deze categorie vallen
defensie, atoomonderzoek en ruimte
vaart.
WAPENRESEARCH
„Het onderzoek in dit land naar
manieren om vrede te bereiken komt
neer op weinig meer dan beunhaze
rij", zegt Dickson. Hij merkt op dat
de begroting-197l voor onderzoek op
het gebied van wapenbeheersing en
ontwapening tweeduizend maal zo
weinig geld omvat als voor onderzoek
naar nieuwe en betere wapens.
Aan onderzoek naar het voorkomen
van drug-misbruik besteedt de fede
rale overheid de laatste tijd ongeveer
een miljoen dollar per jaar, vergele
ken met vijf miljoen voor („dat
eeuwige waardeloze geknutsel") ci
viele verdediging.
Een enkel onbemand ruimtevaart-
experiment van de NASA in 1969
kostte meer dan de helft van het to
tale kankeronderzoek in hetzelfde
jaar. De hoeveelheid geld voor onder
zoek naar lucht- water- en bodem
verontreiniging bedraagt minder dan
één procent van het federale weten
schapsbudget.
„Denkfabrieken zijn grote zaken
met dezelfde vooroordelen als grote
ondernemingen", zegt D'ickson. Hun
werk speelt zich buiten de openbaar
heid af. Hun potentiële macht is e-
norm en groeit voortdurend, maar
wordt zelden aangevallen of ter dis
cussie gesteld.
„Denkfateieken hebben de neiging
zichzelf en de bestaande toestand in
stand te houden", aldus Dickson.
„Wanneer hun gevraagd wordt een
nieuw wapen te ontwikkelen is het
niet waarschijnlijk dat zij rapporte
ren dat dit land zou moeten ophou
den, nieuwe wapens te maken. Als
wij het onderzoek naar nieuwe wa
pens zouden stoppen, zouden veel
mensen hun baan kwijtraken".
Michael Widmer is correspondent
van het Amerikaanse persbureau
United Press International.
UTRECHT De organisaties van
werkgevers en werknemers zijn het
eens geworden over de cao 1972 voor
het verzekeringsbedrijf (28.000 werk
nemers). Het is de bedoeling dat de*
cao formeel zowel voor het levens
als het schadeverzekeringsbedrijf gaat
gelden. In de laatste categorie, waar
men als regel de cao voor het levens
verzekeringsbedrijf wel 'navolgde', be
schikte men tot nu toe formeel niet
over een cao.
De nieuwe cao, die overigens nog-
door de leden moet worden goedge
keurd, houdt onder meer een salaris
verhoging in van vier procent per 1
januari '72 en van twee procent (van
het salaris van december 1971) per 1
juli. De vakantietoeslag wordt met een
procent verhoogd tot zeven procent.
Werknemers van 55 jaar en ouder
kunnen niet meer verplicht worden
over te werken.
Voorts is afgesproken dat een prijs
stijging in 1972 van meer dan zes
procent in het salarisniveau van "73
zal worden gecompenseerd op een
half procent na.
ARNHEM Deze week is
officieel de werkmaatschappij
opgericht die het Westduits-
Nederlands-Belgische prototype
gaat bouwen van een snelle
natrium-gekoelde kweekreactor.
Aan de ontwikkeling van dit
nieuwe type kernenergiecentrale
wordt ook gewerkt in onder
andere Engeland, Amerika en de
Sow jet-Unie.
In het hart van een kweekreactor
wordt niet alleen warmte ontwikkeld,
maar bovendien wordt iets meer
kernbrandstof geproduceerd dan men
er in eerste instantie in moet stoppen.
Dit type gaat daardoor aanzienlijk
zuiniger om met de beperkte hoeveel
heden splijtbare stoffen die voor de
nu geldende prijzen op te delven zijn.
In de „SNR-300", (de afgekorte naam
voor de te bouwen reactor) wordt de
ontwikkelde warmte afgevoerd door
vloeibaar natriummetaal, waarmee
stoom wordt gemaakt die dan weer
turbines aandrijft die uiteindelijk
elektriciteit leveren.
In de nu opgerichte Sc'nnell-Bruter
Kernkraftwerk GmbH neemt de
Westduitse elektriciteitsproducent
RWE voor 70 procent deel, de geza
menlijke Nederlandse maatschappijen -
(SEP) en de Belgische Synatom s.a.
elk voor 15 procent.
De Nederlandse bijdrage bestaat
vooral uit pompen en warmtewisse-
laars voor vloeibaar natrium, ontwik-
keld door de industriële combinatie
Neratoom n.v. in samenwerking rriet
TNO en het Reactorcentrum Neder
land.
De SNR-300, die naar schatting een
miljard gulden gaat kosten, wordt;
volgens het plan gebouwd bij het
Duitse Kalkar, aan de Rijn vlak bij
de Nederlandse grens. Zoals maandag
in Trouw werd bericht heeft een t
plaatselijk actiecomité ernstige twij-
fels over de veiligheid van het pro-
ject.
Van een verslaggever
UTRECHT Het regionaal werkplaatsschap Amersfoort zal een
schadevergoeding van 50.000 gulden moeten betalen aan de heer
A. L. Joosen, die in 1969 door het algemeen bestuur eervol werd
ontslagen wegens wat werd genoemd „ongeschiktheid voor zijn
functie". De centrale raad van beroep heeft het besluit tot dat ontslag
vernietigd maar bepaald dat de heer Joosen niet weer in dienst
genomen hoeft te worden.
De heer Joosen was op 1 juli 1967
aangesteld als directeur van het toen
pas opgerichte werkplaatsschap (een
gemeenschappelijke regeling van een
aantal gemeenten in de regio Amers
foort voor het in stand houden van
geestelijke gehandicapten). Bij de
psychologische test was de heer Joo
sen (48) als een van de beste kandi
daten naar voren gekomen.
KRITIEK
De centrale raad heeft nu ernstige
kritiek op de handelwijze van- het da
gelijks bestuur. Vastgesteld wordt dat
een hoorzitting van enkele leden van
het dagelijks bestuur en de heer Joo
sen met diens juridisch adviseur
werd gehouden enkele uren voordat
het algemeen bestuur bijeenkwam om
over het ontslag te besluiten. „Dit
acht de raad des te bedenkelijker",
aldus de uitspraak, „nu het algemeen
bestuur naar moet worden aangeno
men, dientengevolge onvolledig is
voorgelicht over het verweer van de
heer Joosen en zijn raadsman".
Afgesproken was namelijk dat de
heer Joosen en zijn raadsman een sa
menvatting zouden maken van het
besprokene tijdens de hoorzitting. Die
samenvatting bevat volgens de cen
trale raad „diverse belangrijke pun
ten" die blijkens de notulen van de
„ontslagvergadering" van het alge
meen bestuur niet tijdens die verga
dering naar voren zijn gebracht. De
raad vindt dit „opvallend" en conclu
deert: „aangenomen mag daarom
worden dat zij aan de algemene ver
gadering onbekend zijn gebleven".
„Bepaald niet'onbedenkelijk" vindt
de centrale raad het ook dat het da
gelijks bestuur, die het ontslag voor
bereidde, het in dit geval bevoegde
gezag, namelijk het algemeen bestuur
(de enige instantie namens wie ont
slag kon worden gegeven) in een po
sitie heeft gebracht die nauwelijks
ruimte heeft gelaten voor een van het
dagelijks bestuur afwijkend inzicht.
Ook de vier gronden die door het
dagelijks bestuur in een brief aan de
heer Joosen voor het ontslag zijn
aangevoerd, kunnen kritische toetsing
door de centrale raad niet doorstaan.
„Die gronden zijn niet of nauwelijks
door vermelding van feiten gestaafd",
aldus de centrale raad, „over twee
van de vier punten zwijgen de stuk-
ken zelfs volledig".
De door het dagelijks bestuur aan
gevoerde gronden waren: geen leiding
kunnen geven, gebrek aan inzicht in •-
financiële en bedrijfskundige aspec-
ten van de directeurstaak, onvolledi-
ge rapportering aan het bestuur en
verstrekken van nieuws aan persme
dia met onvoldoende inzicht in wat
wel en niet publikabel zou zijn.
Bij de behandeling van deze zaak
voor het ambtenarengerecht (welk
college het beroep van de heer Joosen
overigens ongegrond verklaarde) had
de pleiter van de heer Joosen al ern
stige kritiek geuit op de handelwijze
van het dagelijks bestuur van het
werkplaatsschap.
25 jaar wereldgeschiedenis in een standaard
werk dat u zelf van week tot week opbouwt.
Bestel de kennismakingsaflevering a 1,-met
onderstaande bon. In envelop zonder postzegel
opsturen naar postbus 4570 Amsterdam.
Stuur mij de kennismakingsaflevering van
ONZE JAREN 45-70 1.-.
Oeze kennismaking verplicht me tot niets.
plaats
ONZE JAREN 45-70 kost 1,75 per weekafl. bij abonnement.
Ook verkrijgbaar in boek- en tijdschrifthandel 2,25 per afl
