Margrethe van de koningin Denen QJ^- Veel bijval uit binnen- en buitenland voor industriebond NVV 1 Gevan enisopstaml Nancy onderdrukt Bi' verkeerscontrole 622 gevallen van drankgebruik Nieuwe kracht bron zet afval om in electriciteit Letterkundigen tegen verandering spelling 120 guerrilla's in Perzië voor reclitban?* Drie schepen in moeilijkheden Betogingen op Cyprus MAANDAG 17 JANUARI 1972 irk» !en groep opstandelingen was op het dak geklommen, vanwaar zij de politiemet dakpannen bekogelden en hun eisen naar de bewoonde wereld schreeuwden. Van onze sociaal-economische redactie UTRECHT Ruim 3000 kaderleden van de industriebond-NVV hebben zaterdag in een demonstratieve vergadering in Utrechts Merwedehal met een donderend appluas gereageerd op de oproep van het bbndsbestuur om tot actie over te gaan voor een betere cao dan tussen de werkgevers en de confessionele vakbonden in de metaalindustrie is oeverengekomen. Tijdens deze vergadering, waarin voorzitter A. Groenevelt een felle re de hield, die later in een met spoed belegde persconferentie door de con fessionele bonden werd bekritiseerd, werden telegrammen met solidari teitsbetuigingen voorgelezen van de zusterorganisaties ir West-Duitsland, Frankrijk, België en Zweden. Dr. Werner Thönnessen van het alge meen secretariaat te Genève van de Internationale Metaalbewerkers Bond sprak „namens" de elf miljoen bij de ze federatie betrokken werknemers woorden van instemming met de te voeren actie. Daarbij verklaarde hij, dat „de po sitieve resultaten van recente stakin gen in West-Duitsland, de Verenigde Staten, Engeland en Italië hebben be wezen, dat staking net zo actueel is als vijftig jaar geleden en in plaats van een theoretische thans een louter praktische vraag is. „Het wordt meer en meer duidelijk", aldus dr. Thön nessen, „dat de macht van miljoenen arbeiders samen veel groter is dan die van een handvol miljonairs". Meer dan zat i De heer A. de Boon, vice-voorzit ter vari het NVV, zei in een toespraak, dat de vakcentrales het meer dan zat zijn jaarlijks tien twaalf procent 'loonsverhoging te incasseren, waar van uiteindelijk blijkt, dat de werk nemers er slechts één a twee procent of helemaal niets van over houden. Hij noemde het door de centrale werkgeversorganisaties en de werk gevers in de metaalindustrie gewens te loonbeleid „geheel in overeenstem ming met het beleid van Colrn in de jaren dertig. Colijn dacht werkloos heid te kunnen bestrijden door loons verlaging, maar het resultaat was een steeds groeiende werkloosheid, waar van de omvang vandaag relatief bij na een milioen werknemers zou heb ben omvat". De heer De Boon zei, dat de vak centrales niet de middelen hebben om de werkgevers in een andere opstel ling te dwingen. Maar in de be drijfstakken zijn dip middelen wél en als het niet anders kan dan moeten jullie maar op ie barricaden. Jullie kunnen bij voorbaat rekenen op de steun van het gehele NW". T eru"scheonen De voorzitter van de industriebond- NVV, de heer A. Groenevelt, richtte verwijten aan het adres van regering en de confessionele metaalvakbonden. „Premier Biesheuvel heeft onlangs verklaard, dat de conjunctuur nog verder zal moeten worden afgeremd en daarmee veroorzaakt dit kabinet een kunstmatige werkloosheid. De huidige werkloosheid is een verschrikkelijk kwaad, maar de be strijding ervan is in. de eerste plaats een taak voor de overheid. De vak centrales hebben daarvoor enkele be langrijke middelen aangegeven, waaronder ƒ850 miljoen uit de infla tiecorrectie en ƒ500 miljoen uit het aanbod van de vakbeweging om de loonsom met een half procent te be perken. Maar de regering heeft zelfs niet eens de moeite genomen serieus op dit voorstel in te gaan. Hebben wij dan het recht om terug te schoppen, als ons wordt verweten schouderop halend aan de werkloosheid voorbij te gaan?" Felle kritiek ook aan het adres van de heer C. Verolme, die het gedrag van de industriebond NW misda dig heeft genoemd. „En dat moeten we dan horen van een man die zich- zel inmiddels een groot privé-vermo- gen heeft toebedeeld. Hij moet ge spreken hebben in een moment van verstandsverbijstering, hij moet een moment ontoerekenbaar zijn ge weest". UTRECHT Zowel de in dustriebond-NVV als de confes sionele metaalvakbonden krijgen als gevolg van het loonconflict een flinke stroom nieuwe leden te verwerken. De NV V-bond heeft sinds 1 december reeds ruim vierduiizend nieuwe leden inge schreven, zo verklaarde voorzit ter A. Groenevelt (hij zei niet of het hier gaat om een bruto- of nettoledenwinst). Zowel de indru- tricbond-NKV als de Chr. Metaal- bedrijfsbond deelden mee, dat hun netto ledenwinst is verdub beld. De NKV-bond verloor vijf leden aan het NVV, maar kreeg vier leden van de industriebond- NVV terug; de CMB verloor tien leden aan deze organisatie, maar kreeg uit diie bond tien andere le den terug. over heel andere inlichtingen", aldus de heer Brussel, die de reden van de plotselinge veranderde opstelling van het NVV raadselachtig en duister noemde. „Moeten we naar een polari satie toe? En is daarvdor, hoe dan ook, dit conflict nodig? Ik acht het NANCY (AFP) Ten aan- schouwe van enige duizenden belangstellenden hebben zater dag driehonderd politiemannen met steun van een helikopter een einde gemaakt aan een op stand in een gevangenis in het centrum van de Oostfranse stad Nancy. Er vielen daarbij vier ge wonden twee politiemannen, die -etroffen werden door dak pannen, die de opstandige ge vangenen naar beneden gooiden, en twee gevangenen. De gevangenen waren zeven uur heer en meester in de naar Karei de Derde genoemde strafinrichting. Evenals bij soortgelijke acties in an dere Franse gevangenissen protes teerden de bewoners tegen het stren ge strafstelsel, dat nog onveranderd uit 1945 stamt. Een regeringscommis sie is vorige week tot de conclusie gekomen, dat het systeem nodig her zien moet worden. Zij vond, dat d« grieven van de gevangenen in de meeste gevallen terecht waren. Ook constateerde zij gevallen van mishan deling door bewakers. Minister van justitie, Pleven, stelde echter zaterdag „linkse agitators" verantwoordelijk voor de ongeregeld heden. De woordvoerder van zijn mi nisterie noemde in dit verband de linkse filosoof en schrijver Jean-Paul Sartre, die hij van opruiing beschul digde. Van een verslaggever HAARLEM In de hele provincie Noord-Holland, met uitzondering van het Gooi en Amsterdam, is in de nacht van vrijdag op zaterdag De 31-jarige Margrethe is zaterdagmiddag uitgeroepen tot Koningin van Denemarken. In een korte plechtigheid op het balkon van het kasteel Christiansborg riep premier Jens Otto Krag - >- kroningsformule. driemaal' de traditionele GARLAND Een groep des kundigen uit het zuid-westen van de VS zegt een produkt ontwikkeld te hebben, dat mo gelijk „de krachtbrond van de toekomst zal zijn". Deze kracht bron zou gewoon afval kunnen omzetten in elektriciteit tegen een fractie van de kosten die thans voor energie nodig zijn. „Wij hebben er nog geen naam voor", zei dr Henry Cobble, die een graad in biochemie aan de universiteit van Sussex in Enge land behaalde. Hij zei. dat het produkt ook kan worden ge bruikt als autobrandstof, voor diamanten voor industrieel ge bruik. als een „uiterst goedkope voedselbrond" en zelfs als een machtig wapen. „Wij hebben uitgerekend, dat de hoeveelheid afval die de stad Dallas op een dag levert, genoeg elektriciteit zou kunnen produ ceren om de gehele Verenigde Staten van stroom te voorzien". Cobble behoort tot vijftig a zestig deskundigen die sedert 1952 in hun vrije tijd bijeenko men om te werken aan uitvin dingen van de toekomst. Van een verslaggever AMSTERDAM Het bestuur van de Vereniging voor Letterkundigen heeft tijdens een vergadering beslo ten zich tegen iedere verdere wijzi ging van de nu geldende spelling te verzetten. Onder de leden zal een en quête worden gehouden, waarin wordt gevraagd het standpunt over de spellingskwestie aan het bestuur kenbaar te maken. gevaar groot, dat onze samenwerking controle gehouden op het gebruik van alkohol door automobilisten. Van de 4137 gecontro'eerden bleken er 622 drank te hebben gebruikt, maar zij waren niet zodanig onder invloed dat proces-verbaal tegen hen werd opge maakt. Wel kregen tien van hen een rijverbod ongelegd. De actie werd uitgevoerd door elf gemeentelijke politiekorpsen en het district Alkmaar van de rijkspolitie. In 188 gevallen okn de bestuurder geen rijbewijs tonen en in 174 geval len geen kentekenbewijs. Er werden verder 52 processen-verbaal opge maakt wegens ondeugdelijke verlich ting en 50 wegens rijden met gladde banden. Daarnaast werden voor ove rige overtredingen 24 processen-ver baal opgemaakt. voor lange tijd wordt geschaad. Leuzen De Merwedehal was behangen met talrijke leuzen zoals „Met CNV en NKV de lonen naar benee", „Akkoord over boord". „Brussels lof is ons te bitter", „Laat Prins geen koning worden" (de heer A. Prins is voorzitter van de or<derhandelingsdelegatie der werkge vers) ne o vers) en „Gooi het werkgeverspakket in het toilet". Niet alleen de woorden der spre kers maar ook de Metaalbewerkers Fanfare „Volharding" uit Gorinchem zorgden voor het opwekken van de strijdlust. KOPENHAGEN De 31-jarige Margrethe is zaterdagmiddag uitgeroepen tot Koningin van Denemarken. In een korte plechtigheid op het balkon van het kasteel Christiansborg, de zetel van de regering en het parlement in Kopenhagen, riep premier Jens Otto Krag driemaal de traditionele formule: ..Frederik de negende is dood lang leve koningin Margrethe de Tweede"' Tot ziens TEHERAN (Reuter, UPI) Een groep van 120 Perzen zal binnenkort tefecht staan op beschuldiging van sabotage, moordaanslagen, bankover vallen en pogingen om de Ameri kaanse ambassadeur en de neef van de Sjah te kidnappen. Aldus heeft een woordvoerder van de Perzische veiligheidsdienst verklaard. Hij be schreef de leden van de groep als communisten en andere extremisten die een guerrilla-opleiding in Oost- Duitsland en Irak hadden ontvangen en wapens van het Ba'ath-bewind in Irak hadden gekregen om sabotage en wanorde in Perzië te zaaien. Bovendien zouden vier leden van de groep een poging hebben gedaan om prins Shakram te ontvoeren, een zoon van de tweelingzuster v~n dc Sjah. De prins verzette zich, waarop een jongen die op de geparkeerde auto's van zijn bureau moest letten, hem te hulp kwam en door de ont voerders werd doodgeschoten. De prins bleef ongedeerd. De bedoeling zou zijn geweest om hem als gijzelaar te gebruiken, teneinde een aantal ze- vangen gehouden guerrillastrijders los te kopen. Ook een poging om de Amerikaan se ambassadeur te ontvoeren, misluk te, omdat de chauffeur van de am bassadeur de kidnappers te slim af was, een botsing met hun auto's for ceerde en vervolgens wegreed. Een ander plan zou geweest zijn om de Libanese ambassadeur te ontvoeren, een speciale militaire rechtbank zal de groep berechten. REUVER De 41-jarige H. van Pelt uit Tegelen is gisternacht in Reuver aangereden door een auto en ter plaatse overleden. De heer Groenevelt verweet de confessionele vakbonden „hele en halve onwaarheden te verkondigen en rookgordijnen op te trekken. Er is in die kring nog heel wat te doen aan naastenliefde in de praktijk", aldus dc bondsvoorzitter, die zei dat de confessionele metaalbonden het doen voorkomen alsof het gaat om een verschil van een kwartje per dag; in werkelijkheid gaat het om een ver schil van 12 tot 20 per week. Niet wij maar de confessionele bonden hebben de belangrijkste uit gangspunten uit de aanvankelijke cao-voorstellen laten vallen. En daar om ziin niet wij maar zij verant woordelijk voor de breuk in het wprknemerskamp. Daarom ook ziin duizenden werk nemers bereid de consequenties te aanvaarden, ook de verstgaande con- seouentie: stak'ng. Nog geen tien van o nze leden hebben zich daar tegen verklaard. Als wij nu onder het juk van de werkgevers doorgaan, zijn we verkocht." De heer Groenevelt herhaalde, dat de door de confessionele bonden aan vaarde maximale prijscompensatie van 6 5 procent onaanvaardbaar is, r>u Europese economen al spreken over een priissstiiging van 8 pet. in 1°72 Wii stoten ons eeen twee keer e?n dezelfde steen. Wii roeDen u op tot de strijd. De tiid is gekomen te laten zien. wie wii zijn. Woorden, on- derhandelineen. hebben in de metaal- ir»Hustrie voor het eerst sinds 1945 ge field. Maar wij ziin zeker van de overwinning; tot ziens op de barrica den In een later op de middag met snoed be'egde persconferentie rea- rDorden de voorzitters van de indus triebond NKV en van de Chr. Me taal Bedriifsbond. de heren P. Brus sel en C. van Dijk, scherp op de rede van de heer Groenevelt. Zij verklaar den, dat deze collega (een aanduiding cee de heer Brussel op een gegeven moment corrieeerde in ..de heer") wel een hoon kreten slaakt, maar nog ste»d<! niet duidpliik heeft gemaakt vat de nieuwe eisen van de indus- fr-'ohond NW nu ziin. Hot verschil tussen wat wii met de vprV-vevers zi'n overeengekomen en r'o panvankoHike voorstellen, die ook ':"or de industriebond NVV wer- onderschreven, is slechts enke'e tiend®n van procenten^, neerkomend on ongeveer een kwartie per dag. waar de heer Groenevelt een verschil van ft? a 20 per week vandaan tovert is volkomen onduideliik: met pon pvtrq loonsverhoging van 5 pet. kr.mt hii nog niet eens aan die bedra- rPo toe", aldus de heer Brussel. Dp confecsionpip bonden menen dan o®> dat He NVV-bond de aanvanke- l-'-'t-e ijitvan«snunten heeft loselaten o-. Hns vpT-»ntwoorde"tk is voor de breuk. De hepr Van Dijk: „De heer n-^enpvelt snreekt ook steeds over r or.rquel'ingen van Europese eco- nrpien maar d'p pelden voor enkele grote |onden. Laat hii maar eens met een Nederlandse econoom komen. Ovpriepns is er nog altijd de moge- lükhejd met de werkgevers te praten, als de prtizen in 1972 onverhoopt meer dan 6 5 dct mochten stiigen." Ook de verklarine dat nog geen twn leden van de industriebond NW staking zijn. werd met een grote kor rel zout genomen. „iWj beschikken ilmSmSÊmmÊÊ De heer A. Groenevelt. voorzitter van de industriebond van het NVV, komt tussen de spandoeken nauwelijks uit, maar zijn stem bereikte de duizenden op de vergadering zaterdag te Utrecht echter met veel resultaat. Er is waarschijnlijk geen school in Den Haag, die zo verborgen ligt als de Groen van Prinstererschool. Ove rigens wel een Haagse merkwaar digheid: huizen en straatjes achter de rijen huizen aan de „gewone" straat. Men vindt ze in de Archipel- buurt, aan het Noordeinde en de Parkstraat ook. Groen van Prinstererschool ligt aan de Van den Spiegelstraat, eens deftige buurt, waar menigmaal de journalisten de wacht hielden in tij den van kabinetsformaties voor de woning van dr. Van Sehaik. Nu een straat met kantoren; neonlicht in- plaats van kristallen luchters. En tussen die panden een opening naar een achtererf en op dat achte rerf een schoolcomplex, nog een huis, dat evenwel zou passen tussen groene weilanden of aan een bos rand. Om die school gaat het nu. Zater dagochtend is die gloednieuw in ge bruik genomen, hoewel diezelfde school toch al vijfenzeventig jaar oud is. Het oud kavalje is tot de funda menten afgebroken en op ruimer schaal is heel de zaak weer opge bouwd. En zo was er een formidabele reü nie van oud-leerlingen in een splik- splinternieuw gebouw. Als bultenstaanster. mijn inktbe- kladde bank stond elders, daar bij geweest. De blijde ontmoetingen ge zien. de verbazing gehoord van wie elkaar niet bij de eerste aanblik herkenden. Reiinie En ervaren hoe betrekkelijk de welvarende openheid, ruimte, kleu righeid en frisheid van zo'n nieuw gebouw wordt als het op herinnering aankomt. Geen van de ouderen, zo over de zestig, die niet in vertederde heim wee aan het gaslicht en de houten vloer dachten! Je vraagt je af of later die kinder tjes van nu met hun mooie tafeltjes en leuke stoeltjes, ook zo ietwat mij merend aan juf en meester en de klas terug zullen denken. Misschien wel. Misschien is dan de school met klas allang verdwenen. Een super individueel systeem ontstaan,, waarin het kind naar eigen tempo zijn top bereikt. Razen de vluggerds voort en blij ven blijven de tragen hangen. Hugo de Groot schreef op zijn vierde jaar al latijn en zulke feno menen hebben in een klas weinig kans. Wij hadden zo een in onze klas. Ik kan me niet herinneren, dat hij ooit één leesbeurt heeft gehad. Terwijl wij regel voor regel met de vinger nazwoegeden, las hij op zijn knie een interessanter boek. Wist nooit waar wij verwijlden en faalde als een stomme dromer.... Op de Groen van Prinstererschool moet het wel anders geweest zijn reeds in dat grijs verleden. Uit de oud-leerlingen zijn heel wat professoren gegroeid! Een bijzondere school, dat is het in alle betekenissen van bijzonder, want anders zou een reünie niet zu geslaagd kunnen zijn. Uit alle windstreken waren ze ge komen. de oud-leerlingen naar de nieuwe school, toch vol herinerin- gen. Storm liep het bij de klassefoto's van toen.... Herinnering is een goed feest kleed. In een rede tot de meer dan 100.000 mensen die zich voor het gebouw hadden verzameld, verklaarde de nieuwe vorstin, die ontroerd bleek 1e zijn: „Onze smart is groot, maar het verdriet is het grootst voor mijn moe der, koningin Ingrid, naar wie al onze gedachten van medegevoel uit gaan. De taak die mijn vader bijna 25 jaar heeft vervuld, is nu op mijn schouders gelegd. Ik bid God mij te helpen en mij de kracht te geven om deze zware eref- nis te dragen. De liefde en trouw die het Deense volk in al die jaren mijn vader heeft betoond, waren de grond slag van zijn koninglijke roeping. Moge het vertrouwen dat mijn vader is gegeven, ook mij worden betoond, daarom vraag ik u ook deze steun die het mij mogelijk zal maken mijn taak als koningin van Denemarken te vervullen. Levensdoel Dit zal mijn levensdoel zijnen daar voor zal ik al mijn energie en kracht aanwenden. Zo helpe mij God." De koningin besloot haar toespraak, die zij met vaste stem uitsprak, met de woorden van de door haar gekozen wapenspreuk als soeverein: „Gods hulp, de liefde van het volk, de kracht van Denemarken". De ceremonie, die slechts enkele minuten duurde, kwam in de plaats van de kroningsplechtigheid die sinds het midden van de vorige eeuw ge bruikelijk was. Volgens de grondwet was Margrethe na de dood van haar vader, die vrijdagavond op 72-jarige leeftijd overleed, automatisch konin gin geworden. Vlaggen Na de plechtigheid in Kopenhagen weerklonken 27 saluutschoten en wer den in het gehele land de vlaggen, die sinds het overlijden van koning DEN HAAG Het Westduitse schip Marie Lehman (498 ton) is in de Oostzee bij de zuidkust van Zweden gezonken. Volgens ontvangen radiobe richten worden vier bemanningsleden vermist. De 143 ton metende Franse trai ler Bernard de Percin is, naar men vreest, op ruim 20 km van de Scilly- eilanden op de Atlantische Oceaan verloren gegaan. Volgens een sos-mel- ding van de Franse trailer Armide, die het schip op sleeptouw had, was de sleeptouw had, was de sleepkabel ge broken en zag men de Bernard de Percin niet meer. Ongeveer 50 km ten westen van de Deense havenstad Esbjerg is van morgen het 500 ton metende Deense schip „Maersk Fightes" met negen op varenden in wilde zee vergaan, aldus de Noorse radio. Het schip had voor de bevoorrading van het booreiland Britannia gezorgd en was op weg naar Esbjerg toen het noodlot toe sloeg. Eige schepen en Deense heli copters zoeken de zee af naar over levenden. SOMEREN Doordat hij na een inhaalmanoeuvre links bleef rijden is de 21-jarige A. M. Janssen uit Some ren zaterdagavond met zijn auto tfc- gen een lantaarnpaal gereden en om het leven gekomen. Van de vier an dere inzittenden van zijn wagen wor den er twee zwaar en twee lichtge wond. Frederik halfstok hingen, weer ge hesen. Inmiddels is het stoffelijk overschot van de vorst, die maandag 24 januari zal worden begraven, van het ge meenteziekenhuis overgebracht naar het paleis Amaliëpborg. De drie schoonzoons van de overledene de prins-gemaal Henrik, koning Constan- tijn van Griekenland en prins Richard zu Sayn-Wittgenstein droegen met enige hoge hoffunctionarissen de kist van het voorportaal van het slot naar een katafalk in de ridderzaal. Later zal. de kist worden over gebracht naar de slotkerk van Chris tiansborg, waar de bevolking de ko ning de laatste eer zal kunnen be wijzen. In een brief die na zijn dood werd geopend, heeft koning Frederik bepaald, dat 48 leden van de Deense marine op de dag van de begrafenis de affuit met de kist van Christians borg naar het station zullen trekkeri. Per trein zal het stoffelijk overschot naar het op dertig km van de hoofd stad gelegen Roskilde worden ver voerd, waar alle Deense koningen hun laatste rustplaats vonden. NICOSIA (Reuter, UPI) Duizenden schoolkinderen en studenten hebben gisteren en eergisteren op Cyprus gedemon streerd ten gunste van „Enosis", de aansluiting van het eiland bij Griekenland. Daarbij werden gisteren in de Cypriotische hoofdstad twee politiemannen gewond; vier personen werden gearresteerd, nadat de menigte Cypriotische vlaggen ging ver branden, en portretten van pre sident-aartsbisschop Makarios, alsmede politieauto's met stenen bekogelde. De betogingen waren georgani seerd om de 22e verjaardag te her denken van het plebisciet van 1950, waarbij 96 procent van de bevolking van Cyprus zich voor Enosis uit sprak. Zoals bekend, staat aartsbis schop Makarios, die aanvankelijk voor Enosis was, sinds jaren gere serveerd tegenover Athene. De be trekkingen tussen Griekenland en Cyprus zijn nog koeler geworden, sinds het kolonelsregime in Athene aan de macht is, dat probeert betere betrekkingen met Turkije op te bou wen en de VS ter wille te zijn. Onlangs is generaal Grivas, de vroegere aanvoerder van de Cyprio tische illegaliteit de EOKA in het geheim uit Athene naar Cyprus gekomen. Grivas, vurig voorstander van de Enosis. heeft zich sindsdien verborgen gehouden, zodat er aller lei geruchten in omloop zijn. dat hij overleden of vermoord zou zijn. Maar volgens andere berichten zou hij groepen ontevreden Grieks-Cy prioten van wapens hebben voorzien om strijd tegen Makarios te gaan voeren. De demonstraties van het afgelo pen weekeinde waren georganiseerd door de „Coördinatiecommissie van de Strijd van de EOKA". een poli tieke organisatie die tegen Makarios is en die onlangs werd opgericht door een vroegere president van de Hoge Raad, George Vassiliades.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1972 | | pagina 5