AARDGASWINGEBIED ZAKT
SCHOTELVORMIG IETS IN
Geen asfaltstrook voor
verontreinigend verkeer
f 120.-
Omzet en resultaten van
Nutricia boven peil '70
TV-commentaar
i.
Werkgroep tegen aanleg Leidse Baan
Landré hoos:
Biesheuvel niet
voor de TBOS
Voorrij tarief PTT
zou 2,1 miljoen
opbrengen
Van Zuthem legt
commissariaat
Markomark neer
Flevocentrale
aangevaren
Plan voor een
vliegveld in
Markerwaard
Winterweekend
Sauerland
In laatste twee jaar
78 winkelcentra erbij
Gratis reizen
2 januaridagen
op uw 65+ kaart
Handig
ZATERDAG 3 JANUARI 1'
Van een onzer verslaggeefsters
LEIDEN De Leidse Baan.
de provinciale weg tussen Lei
den en Den Haag die een opper
vlakte van 105 hectare luchtzui
verend en zuurstofproducerend
groen zal kosten, mag niet aan
gelegd worden. In plaats van
weer een „asfaltstrook" voor
verontreinigend verkeer aan te
leggen zal begonnen moeten
worden met een werkelijke om
buiging van het ruimtelijk be
leid.
Dit is de conclusie van de werk
groep Milieubeheer van de rijksuni
versiteit Leiden, die in samenwerking
met de Raad voor milieudefensie en
de Contactcommissie voor natuur- en
landschapsbescherming de brochure
samenstelde: Is de Leidse Baan wer
kelijk nodig? Na een jaar van onder
zoek kon volgens de werkgroep rond
uit "nee" op deze vraag geantwoord
worden.
In de eerste plaats omdat de Leidse
Baan nauwelijks, en op langere ter
mijn helemaal niet aan de doelstel
lingen ontlasten van de wegen
door de randgemeenten er. het be
reikbaar maken met de auto van de
Haagse binnenstad zal voldoen. In
de Haagse binnenstad zullen bij de
aansluitingen op de Leidse Baan
enorme verkeersopstoppingen te ver
wachten zijn. De wegen door de
randgemeenten '.u>' maar gedeelte
lijk en voor korte trd ontlast worden.
Zo luiden de conclusies van het on
derzoek door 'de werkgroep. Verder
worden nog een aantal volstrekt on
gewenste ontwikkelingen genoemd als
de Leidse Baan er zou komen:
Ongeremd
de verdere ongeremde groei van
het autoverkeer zal in het betrok
ken gebied mogelijk worden ge
maakt en daardoor bevorderd;
in Den Haag zal de weg op 30
meter afstand van de woningen
van Mariahoeve komer. te lopen;
in de Schilderswijk zullen 1600
f auto-inzittenden
brand
glas
inbraak
ongevallen
rechtsbijstand
storm
wettelijke aansprakelijkheid voor
particulieren
ziekte
ziektekosten
....om zéker te zijn?
n.v. verzekeringsmaatschappij
M. 010-306844^
(ten dele pas vernieuwde) wonin
gen gesloopt moeten worden. In
totaal zal in Den Haag een opper
vlakte van ongeveer 40 hectare
aan bebouwde of nog te bebouwen
grond verloren gaan;
in Leiden zal de Leidse Baan het
ontstaan van zware verkeersbar-
rières in de wijk Zuid-West tot
gevolg hebben. De binnenstad zal
meer verkeer te verwerken krij
gen;
vijfenveertig hectare moerasbos
van een type dat verder nergens
in Nederland voorkomt zal worden
versnipperd. Weidevogelgebieden
van nationaal belang zullen in
stukken worden gesneden.
Een verandering van het tracé zou
maar een geringe verbetering geven
volgens de brochure, omdat een ander
tracé eveneens een verdere ongerem
de groei van het autoverkeer moge
lijk zou maken.
Verwijt
Haagse agglomeraties opgevangen
kunnen worden. Dat zou de Leidse
Baan volledig overbodig maken.
Volgens de wérkgroep zullen de
verbeteringen van het openbaar ver
voer tijdig klaar kunnen zijn. Voor
de overheid zullen de kosten iets ho
ger zijn, maar voor de hele gemeen
schap zullen zij veel lager uitkomen.
De beslissing over het aanleggen
van de Leidse Baan zal op 27 januari
vallen. Dan komen de Provinciale
Staten van Zuid-Holland opnieuw
bijeen om over de aanleg van de weg
te praten. Overigens hebben GS hun
standpunt bepaald: zij blijven voor
stander van de aanleg van de Leidse
Baan.
De werkgroep vindt dat Provinciale
Staten wel op een eerder genomen
beslissing moeten terugkomen als zij
tot een werkelijk beheer var. het mi
lieu willen komen. Daarb;i wordt ge
wezen op de uitslagen van twee en
quêtes, waarbij 10 tot 15 procent van
de bevolking voor de Leidse Baan
was en ongeveer 50 procent er tegen.
3£SXAAi*£>£ E't GtP*CJ£Cwr&f/V
r;tssr.v se JGS£0,VV3tAriÉ pf* HAAG
iter 6sm$7 isfaex
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM/DEN HAAG
De voorzitter van de TROS, mr.
J. Landré, heeft gistéravond in
een speciale televisie-uitzending
kritiek geuit op de niet-deelname
van de TROS aan het wekelijkse
vrijdagavond-interview met mi
nister-president Biesheuvel na
afloop van het kabinetsberaad.
Volgens de overeenkomst tussen de
Rijksvoorlichtingsdienst en de vier
omroeporganisaties verzorgt de om
roep, die vrijdagavond oo Nederland
I de uitzendingen voor ha&r rekening
neemt, het interview nvt de minis
ter-president. De TROS verzorgde
gisteravond .op Nederland I de uit
zendingen. Hoewel in het TROS-
Kompas voor tien voor hall negen het
interview met mr. Biesheuvel door
een TROS-journalist stond aangekon
digd moesten de kijkers toch naar het
tweede net overschakelen om de mi
nister-president in een speciale uit
zending van de NCRV-aktualiteiten-
rubriek Hier en Nu te zier
De reden daarvoor is vrij eenvou
dig meent de direkteur van de RVD.
de heer G. van de Wiel. „De RVD
heeft sinds mei de onderhandelingen
gevoerd met de vier omroepvereni
gingen over het interview met de mi
nister-president. Er is tenslotte een
gewone burzermansafsoraak ge
maakt. De TROS heeft zich nooit als
gegadigde gemeld. De moeilijkheid is
nu, dat de TROS halverwege de rit
wil instappen."
De heer Landré meent echter, dat
de afspraak tussen de RVD en de
vier omroepverenigingen nooit ter ore
van de TROS is eckomen. ..De om
roepverenigingen hebben afspraken
gemaakt, zonder de TROS er in te
kennen", zei de voorzitter gisteravond
in een speciale televisieuitzending.
De heer Landré ziet in deze hele
kwestie „de zoveelste poging de
TROS de voet dwars te zetten".
Volgens de Rijksvoorlichtingsdienst
heeft de TROS ook nooit de omroep
verenigingen over deze kwestie bena
derd. Tenslotte deelt de RVD mee,
dat het voor de minister-president en
voor de Rijksvoorlichtingsdienst ab
soluut geen punt is door welke om
roepvereniging mr. Biesheuvel zich
laat ondprvragen na de wekelijkse
ministerraad.
De werkgroep verwijt de overheid
dat men enerzijds wel tot het inzicht
is gekomen dat het openbaar vervoer
bevorderd moet morden, maar ander
zijds de groei van het autoverkeer
mogelijk maakt en zelfs bevordert.
Het stimuleren van openbaar vervoer
en de aanleg van nieuwe wegen en
het verbreden van „volle" wegen vol
gens de plannen van dc overheid,
geeft de mensen de vrije keus tussen
goede verbindingen met de auto en
goed openbaar vervoer. Volgens de
werkgroep Milieubeheer is dit uit
gangspunt niet realistisch omdat in
de eerste plaats zal blijken dat met
dit beleid de groei van het autover
keer nauwelijks zal worden afgeremd
en in de tweede plaats dc financiële
middelen ontbreken om een dergelijk
beleid uit te voeren.
Als alternatief voor de Leidse Baan
geeft de werkgroep drie mogelijkhe
den: een afremming van de groei van
de vervoersbehoefte, het geven van
een voorrangspositie aan het open
baar vervoer en een directe bescher
ming van de woongebieden tegen
doorgaand verkeer. De vervoersbe
hoefte denkt men te kunr.en afrem
men door voor de Leidse Baan en an
dere' wegen geen woningen in Den
Haag te slopen of ruimte in beslag te
nemen waarop woningen gebouwd
zouden kunnen worden en in de
tweede plaats door hel aantal
arbeidsplaatsen .'n Den Haag niet zo
sterk te laten toenemen als in het
Structuurplan wordt nagestreefd. Ar
beidsplaatsen zouden elders in het
gebied gecreëerd moeten worden.
Overbodig
Met de plannen voor goed openbaar
vervoer van de werkgroep zou ten
minste 85 procent van het woon
werkverkeer tussen de Leidse en
Van een verslaggever
DEN HAAG Volgens minister
Drees zal het voorrijtarief van de
PTT (vijftien gulden) dit jaar 2,1 mil
joen gulden opbrengen. De minister
heeft dit geantwoord op vragen van
het a.r. Kamerlid Scholten.
Het voorrijtarief wordt volgens de
minister in rekening gebracht bij het
(op verzoek van de abonnee) ver
plaatsen, wijzigen, vervangen of ge
deeltelijk ruimen van reeds aanwezi
ge aansluitingen van neventoestellen
en van .huisapparatuur. Het is niet
van toepassing voor nieuwe abonnees
en evenmin voor verhuizingen en op
zeggingen. Wel zal het tarief bere
kend worden wanneer de storings
dienst wordt ontboden en de storing
het gevolg blijkt te zijn van nalatig
heid of onoordeelkundig gebruik van
de apparatuur door de abonnee.
ZOETERMEER Zowel de
omzet als de resultaten van de
Ver. Bedrijven Nutricia liggen
voor 1971 ruim boven het niveau
van 1970. De winst per aandeel
geeft een verbetering te zien.
Voor 1972 worden geen moeilijk
heden bij de afzet van de pro-
du kten verwacht. Voor het re
sultaat zal .het van belang zijn
of de kosteninflatie kan worden
afgeremd. Mede door de over
name van Spyer, Van der Vijver
en Zwanenburg (S.V.Z.) wordt
voor 1972 een verdere toename
van de winst per aandeel ver
wacht.
Op 17 januari a.s. staat tegen 100
pet de inschrijving open op ƒ17
miljoen 7 3 4 pet. obligaties per
1988/1992, deel uitmakende van een
uitgifte groot ƒ25 miljoen. De storting
op de obligaties dient op 31 januari
a.s te geschieden. Officiële notering
van de obligaties zal worden aange
vraagd.
Conversie
De obligaties zijn tegen de nomina
le waarde vanaf 1 juli a.s. gedurende
de gehele verdere looptijd van de le
ning converteerbaar voor 3/4 gedeelte
in niet-royeerbare certificaten van
gewone aandelen Nutricia en voor 1/4
gedeelte in gewone aandelen Nutricia
Gem. Bezit. De conversieprijs be
draagt tot 1 jan. 1974 ƒ88, zodat tot
dat tijdstip 1 obligatie van nom.
1000 recht geeft op nominaal
70,46 niet-royeerbare certificaten
van gewone aandelen Nutricia en op
nom. 56,82 gewone aandelen Nutri
cia Gem. Bezit. Jaarlijks zal in de
LELYSTAD Gisteren rond het
middaguur is tijdens dichte mist een
binnenvaartschip op de bij Lelystad
gelegen Flevocentrale gevaren. Bij de
botsing werd het koelcircuit van de
in aanbouw zijnde tweede set van de
Centrale beschadigd. De schade wordt
geraamd op 60.000 tot 80.000 gulden.
Speciale bokken zullen de aangeva
ren betonconstructies uit de grond
moeten trekken. Deze constructies
zullen moeten worden vervangen.
januari 1983 de conversieprijs per 1
periode 1 januari 1974 tot en met 1
januari worden verlaagd met ƒ2, zo
dat vanaf 1 januari 1983 de conver
sieprijs 68 zal bedragen.
De lening is a pari aflosbaar in 5
gelijke jaarlijkse termijnen, waarvan
de eerste vervalt op 1 januari 1988.
De debitrice is met ingang van 1 sep
tember 1972 te allen tijde bevoegd
over te gaan tot vervroegde algehele
of gedeeltelijke aflossing van de dan
uitstaande obligaties. De koers van
aflossing zal 110 pet. bedragen indien
de aflossing geschiedt voor 1 januari
1974 en zal op 1 januari 1974 en op
iedere volgende 1 januari afnemtn
met 1 pet. tot 100 pet. op 1 januari
1983.
Door de overname van Preserven-
bedrijf en de uitvoering van de in
vesteringsprogramma's 1970 en 1971 is
het saldo liquide middelen van ultimo
1969 tot ultimo juni 1971 gedaald van
28 tot circa ƒ16 min. De middelen
die voortkomen uit de emissie zullen
in hoofdzaak worden aangewend ter
financiering van de overname van
S.V.Z. Een aantal aandeelhouders van
S.V.Z. heeft te kennen gegevén in te
willen schrijven op de lening tot een
bedrag van ƒ8 min hetgeen zal ge
schieden via een voorplaatsing.
VEENDAM Prof. dr. H. J. van
Zuthem is afgetreden als commissaris
van Markomark. Hy heeft zyn porte
feuille ter beschikking gesteld omdat
hij meent zich onvoldoende met so
ciale aangelegenheden bezig te kun
nen houden.
Prof. Van Zutphen was in april 1970
tot het nieuwe college van vijf com
missarissen als sociaal commissaris
toegetreden. Door het aanblijven van
prof. Van Zuthem kon de homogeni
teit van het college echter onvoldoen
de gestalte krijgen. Gedurende meer
dan een jaar is geprobeerd een oplos
sing voor dit probleem te vinden,
meent het college van commissaris
sen.
Markomark is een besloten holding
maatschappij van Van der Mark NV
(verwarmingsapparatuur) en Marko
NV (schoolmeubelen)
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Drie grote bag
ger maatschappij en bereiden ge
zamenlijk plannen voor om op
een snelle manier de tweede na
tionale luchthaven in de toe
komstige IJsselmeerpolder Mar
kerwaard te realiseren.
Als de keus voor het „Nieuwe
Schiphol" inderdaad op de Marker
waard komt te vallen, dan kan de
luchtha\en, volgens de drie, binnen
tien jaar klaar lijn. De bedrijven, de
Amsterdamse Ballast Mij, de bagger-
mij Holland en Zanen Verstoep, zul
len hun plannen in maart aan de re
gering aanbieden.
Directeur B. Degenkamp van de
Ballast Mij verklaarde gisteren dat
de plannen met name uit concurren-
tieoogpunt worden ontwikkeld. Dit in
verband met gelijksoortige plannen
van een andere nannemerscombinatie
voor de vestiging van de tweede na
tionale luchthaven op de Maasvlakte.
Volgens het rapport van de com-
missie-Falkenhagen, die speciaal met
het onderzoek naar mogelijke vesti
gingsplaatsen voor een tweede lucht
haven belast was, zou een vliegveld
in de Markerwaard pas in 1990 klaar
kunnen zijn. D& baggeraars rekenen
op rond 1982 omdat zij ervan uitgaan,
dat voorlopig slechts een gedeelte van
de Markerwaard wordt ingepolderd.
„We spuiten gewoon een stuk land op
en als dat hoog genoeg is. hoeven er
ook geen dijken omheen," aldus de
heer Degenkamp.
De plannen van de baggermaat-
schapoijen hebben vee' sympahtie
van de samenwerkende actiegroepen
tegen de geluidshinder van Schiphol.
Deze actiegroepen vinden de Marker
waard de eru'ge iuiste olasts voor de
nieuwe luchthaven. Zii vrezen dat,
hoe langer de aanleg daarvan wordt
uitgesteld, hoe groter de kans wordt
dat Scninhol nog met eer. viifde baan
uitgebreid wordt en daardoor nog
meer lawaai gaat produceren.
De actiegroepen lieten overigens
gisteren in Den Haag weten daar niet
mee akkoord te zullert gaan. Een
woordvoerder deelde mee dat er al
technisch effectieve methoden zijn
uitgedacht om deze ontwikkeling te
gen te gaan. ..Een nog grotere ge
luidshinder zullen we niet tolereren,
we bereiden momenteel acties voor,
die als het niet anders kan, ook uit
gevoerd zullen worden", aldus de
woordvoerder, die overigens niet wil
de vertellen wat voor acties precies
gevoerd zullen worden.
Ontdek zelf wat het
winterse Sauerland voor
u kan betekenen. Proef j
de sfeer en geniet van
het prachtige heuvel
landschap met zijn wit-
besneeuwde wouden.
Volledig verzorgd, dus
incl. logies, maaltijden
en reis:
van
statio
Vertrek op de vrijdagen
14, 21 en 28 januari,
4,11,18 en 25 februari en
3 maart 1972.
Alle informatie in de
NS-reiskrant op de
stations.
voordelig
uit met NS
scl
Kies uit elke dinsdag,
woensdag, donderdag
of zaterdag
(behalve zaterdag 1 januari).
jaarkaart p.p. f50.-
voor echtpaar f 75.-
3-maandskaart p.p. f 20.-
voor echtpaar f30.-
NS-legitimatiebewijs of
pasfoto('s) èn een bewijs
waaruit uw leeftijd blijkt
(paspoort of trouwboekje),
meebrengen.
Vraag de folder aan het loket.
voordels
uit met NS
DEN HAAG In de laatste
twee jaar (1969-1971) zijn er in
Nederland 78 winkelcentra bij
gekomen. Het Westen van het
land nam van die groei het
leeuwedeel voor zijn rekening,
maar relatief gezien was de
aanwas in het Noorden en Oos
ten het sterkst. Dit blijkt uit een
publikatie van het Economisch
Instituut voor het Midden- en
kleinbedrijf.
Door de toeneming in de afgelopen
twee jaar bedraagt het totaal aantal
winkelcentra in Nederland nu 606. De
groei was in de periode 1969-1971 iets
groter dan in de jaren 1966-1969, nl.
39 tegen 37 gemiddeld.
Van de 78 nieuwe winkelcentra
hebben er 69 (89 pet.) minder dan 25
vestigingen. Het aantal grotere centra
blijft ook bij het nieuwe bestand
naar verhouding klein, nl. 3 pet. van
deze centra hebben 50 en meer vesti-
AMSTERDAM In het Vondel
park is een Duitse in een slaapzak
aangetroffen. De eerste openluchttoe-
rist in 1972. De man heeft slechts kort
in het park vertoefd.
gingen, tegen 2 pet. in de periode
1966-1969.
Het aantal winkelcentra met een
afzonderlijke parkeergelegenheid
neemt gestaag toe. Bedroeg het per
centage in 1966 slechts 28 pet., in 1969
was dit gestegen tot 34 pet. In 1971
had slechts een kwart van de tot
stand gekomen winkelcentra nog
geen afzonderlijk parkeerterrein.
Uit het onderzoek is verder geble
ken, dat 4.2 pet. van de in 1971 be
trokken vestigingen in winkelcentra
eerst acht maanden of langer had
leéggestaan. Voor dit vrij hoge per-
centage geeft het rapport als redenen:
de hoge huren of koopsommen, hoge
investeringsbedragen om de panden
bedrijfsklaar te maken, foutieve of
gebrekkige planning van de centra of
aarzeling van de ondernemer door de
huidige financieel- economisch moei
lijke situatie.
Dat was spannend na het journ
Bij wie zou premier Biesheuvel i
schijnen? Bij de TROS of bij
NCRV? Beide omroepen hadden
hun programmabladen zijn komst
meld. Bij de TROS verscheen vooi
ter Landré op het scherm en dan
er altijd wat ernstigs aan de hi
Als het tenminste niet gaat over
groei van deze prille omroep. Dit k
moest Landré spijtig vertellen, dat
vier grote omroepen de benjai
weer eens de voet dwars probeen
te zetten.
Toen zijn we maar snel terug
gaan naar de NCRV omdat prem
Biesheuvel waarschijnlijk belangi
ker dingen te vertellen had. Dat i
maar betrekkelijk. Het ging wel o
belangrijker dingen, maar e
nieuws was er na het journaal n
meer bij. Het viel ons op, dat de p
mier handig formuleert. Prof. Po
van DS'70 wil een loonstop, de rei
ring (nog) niet. Premier Biesheu
spreekt toch over: prof. Polak en
kabinet zijn van mening... en
komt wat het kabinet meent. Pi
Zijlstra ziet het somber. Hij verwat
dat we het dieptepunt van de et
nomische crisis misschien dit jt
niet eens bereiken. En dat het w
eens erger kan worden dan in 191
Premier Biesheuvel zegt: Prof. Zi
stra en het kabinet zijn van meni
dat het niet zo erg zal worden als
de jaren '30.
Opvallend was ook dat de prem
op de vraag of het kabinet gesprok
had over een mogelijk aftreden v
koningin Juliana als zij 65 zal z
geworden, zei: nee, daar is niet oi
gesproken en niet aan gedacht. Het
een gerucht. Hij zei niet: het is n
waar. Maar nu speculeren we.
Farce Majeure had een paar ten
grappen. Bij het gesprek tussen actl
ce Fie Carelsen en Wim lbo hebb
we bewondering gekregen voor
eerste en hebben we ons matelo
geërgerd aan de tweede. Toen we
zen dat de uitzending zou komt
dachten we: weer. zo'n bejaarde b
roemdheid van vroeger, die het vet 11
den niet kan vergeten en het afsche
nog eens over wil doen. We hebb
ons danig vergist. Fie Carelsen is e
bewonderenswaardige vrouw, die
81-jarige leeftijd nog zeer onderho
dend kan praten. Dat Wim lbo ha
ook bewondert, begrijpen we. -Mal
mensenlief, waarom moet die mi
van die stupide opmerkingen maks
en er dan ook nog 'bij kijken als o
braafste jongen van de klas? En do
de man z'n woordkeus. Als hij zei
dat hij haar vroeger mooi vond, do
kun je daar niet aan toevoegen: Dl
zeg ik niet om je op te vrijen. Menes
lbo zei dat wel. En tot overmaat vd
ramp zei hij ook nog: We vinden ht
nog steeds fijn om naar je te kijkei
Ondanks Wim lbo was het een in
drukwekkend gesprek.
tl
ti
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Als gevolg van
de aardgaswinning zal de bodem
van de provincie Groningen in de
komende tachtig jaar maximaal
ongeveer een meter zakken. Dat
zal geleidelijk gebeuren. Plotse
linge vêrzakking van de bodem
wordt niet verwacht.
Mocht zich toch schade voordoen
aan grond, opstallen van het rijk. de
provincie, waterschappen of particu
lieren dan moeten, zo stelt de mi
nister van economische zaken, de ex
ploitanten van het aardgas deze beta
len. Dat zijn dan de n.v. Nederlandse
Aardoliemaatschappij en de n.v. Ne
derlandse Staatsmijnen.
Het geleidelijk zakken van de Gro
ningse bodem in de vorm van een
schotel, zal voor de veiligheid van de
door dijken beschermde provincie ze
ker gevolgen hebben. Gedeputeerde
Staten van Groningen zullen dan ook
een commissie van deskundigen in
stellen om het probleem van de wa
terhuishouding en de deugdelijkheid
van de waterkeringen te bestuderen
en zonodig maatregelen voor te stel
len.
Minister Langman van Economi
sche zaken deelt dit mee aan het
Tweede-Kamerlid Terlouw van D'66,
die over de verzakkingen in Gronin
gen vragen heeft gesteld. De minister
baseert zijn antwoord op een rapport
over dit probleem van de NAM, dat
onder leiding van het staatstoezicht
op de mijnen is opgesteld.
Gedeputeerde Staten van Gronin
gen zeggen in een reactie op het rap
port dat vermoedelijk door de ver
zakking van de bodem geen schade
aan gebouwen zal optreden. Er wordt
op gewezen, dat de studie uitgaat van
maximale situaties zodat het verzak
ken van de bodem toch misschien wel
zal meevallen. Wel geloven G.S. van
Groningen dat de waterhuishouding
beïnvloed zal worden. Vandaar de
commissie van deskundigen en de op
dracht aan provinciale waterstaat een
onderzoek in te stellen.
OBSERVATIEPOSTEN
Uit dit rapport blijkt, dat op dit
ogenblik de bodem van Groningen
nog niet merkbaar is gezakt. De be
weging van de Groningse bodem on
dergronds wordt nauwkeurig gevolgd
door een groot aantal observatiepos
ten, die tot aan de gaslaag zijn ge
boord. Daarnaast worden sinds 1964
regelmatig waterpasmetingen over de
provincie Groningen uitgevoerd. Deze
metingen worden geïnterpreteerd en
getoetst door de meetkundige dienst
van de rijkswaterstaat.
De inspecteur-generaal van de mij
nen heeft het toezicht op deze metin
gen. De kosten van de onderzoekin
gen komen voor rekening van de
maatschappijen NAM en Staatsmij
nen.
De Nederlandse bodem kan dalen
door een natuurlijke inklinking en
door menselijke handelingen als het
onttrekken van water, olie. gas en
overige delfstoffen aan de bodem. In
het algemeen klinkt de bodem in Ne
derland 1-3 mm per jaar in. Daling
van de bodem is niet ongewoon.
Voorbeelden: in het centrum van En
schede komt,1 waarschijnlijk döor het
onttrekken van water, over een pe
riode van 29 jaar een totale verzak
king van 11,6 cm voor. De inklinking
in de IJ-polder bedroeg in 75 jaar
een tot anderhalve meter. Als gevolg
van de droogmaking van de Noord
oostpolder daalde de oppervlakte van
het aangrenzende kustgebied 30 cm.
Dit zakken van de bodem daar zal
nog wel even voortduren. Als gevolg
van olie- en gaswinning zakte de bo
dem bij Schoonebeek in Drente in 25
jaar ongeveer 5 cm. Plotselinge ver
zakkingen als gevolg van mijnwerk-
zaamheden hebben zich alleen in
Limburg voorgedaan Hier konden
gaten van 8 meter ontstaan.
De schotel in welke vorm de bodem
verzakt wordt steeds groter. De rand
zal tenslotte in de buurt van de Gro-
•ningse provinciegrenzen komen te
liggen en op zee in de buurt van de
Waddeneilanden tussen Schiermonnik
oog en Borkum. De helling van het
aardoppervlak aan de rand van de
schotel zal ongeveer 10 cm per kilo
meter zijn. De schotel zal het diepst
zijn ongeveer bij Uithuizermeeden.
Groningen loopt dan geleidelijk op
tot bij het meest zuidelijk punt van
de Dollard. Pas na het jaar 2.000 zul
len zakkingen, optreden in het gebied
tussen Schiermohnikoog en Borkum.
Verwacht wordt, dat pas in dit jaar
voor het eerst de bodemdaling van
Groningen als gevolg van de aardgas
winning kan worden gemeten. De
meetsystemen zijn op het ogenblik zo
nauwkeurig, dat mogelijke afwijkin
gen van de prognose (in het totaal
een verzakking van een meter in het
jaar 2050) kunnen worden geconsta
teerd. Plotselinge verrassingen door
de dalende bodem worden uitgesloten
geacht.
Maandag a.s. zendt de AVRO-tele-
visie weer „Muziek is troef" uit.
Pim Jacobs ontvangt in deze
ding onder meer de zangeres
Reading.
uitzen-
Wilma
