RAFFINADERIJEN INVESTEREN MILJOENEN
Binnenvaart komt cijfers tekort
Ten behoeve van milieu-hygiënische voorzieningen
Plantenkwekerij
doet meer glas
in zijn bedrijf
Meetcijfers alleen
zijn geen verklaring
voor smog-overlast
Ttopese verkenners
volgend jaar
een in Rotterdam
face's besproken
oetwaterkanaal
Zuid-Folland
5
WOENSDAG 15 DECEMBER 1971
AMSTERDAM/ROTTERDAM De raffinaderijen besteden aan milieu-hygiënische
rzieningen bij nieuwbouwprojecten in Nederland tien tot twaalf procent van de
ale investeringen. Jaarlijks steken zij nog eens vijf tot zes procent van de investeringen
s» apparatuur, die lucht- en watervervuiling moet tegengaan. Deze cijfers, opgesteld
ir een werkgroep, liggen iets hoger dan de Amerikaanse percentages.
(Van een onzer verslaggevers)
het eerste resultaat van een
rzoek naar het aandeel van de
idustrieën in de milieuhygiëne,
w^Concawe, de internationale stu-
roep voor schone lucht en schoon
van negentien Westeuropese
,r.iiaderijen, instelt. Concawe wil
opstellen van alle investerin-
die de raffinaderijen in milieuhy-
sche voorzieningen deden.
'Afvraag bij de grootste raffinade-
in de Rijnmond en bij Amster-
bevestigt, dat de oliemaatschap-
tientallen miljoenen guldens in
voorzieningen steken. Het per-
iév^ge dat Concawe geeft, tien tot
lf procent, ligt echter te hoog: de
cJ jaderijen geven volgens onze be-
6, lingen gemiddeld acht tot tien
Kfent uit voor deze voorzieningen.
De oudste
oudste raffinaderijen doen Üe
ste investeringen ten bate van
ulieuhygiëne. Shell Pernis, (in-
ties van vlak na de oorlog) heeft
'laatste vier jaar ruim acht procent
haar vijfhonderd miljoen gulden
teringen voor milieuhygiëne uit-
ikken. Shell is bezig alle oude
llaties te vervangen door nieuwe,
ne bij aan de milieuhygiëne grote
ejwordt besteed.
»11 stapte bijvoorbeeld van wa-
op luchtkoeling over, wat tien
len gulden kostte. Op de uit 1950
ende installaties van Chevron
■kis is de laatste maanden appara-
ter waarde van 13.5
■flen gulden.
Hoog opgenomen
de nieuwe raffinaderijen, die
a 1960 en 1965 gebouwd zijn,
acht tot tien procent in de mi-
eJiygiëne gestoken. Esso rekende
dat zij de laatste tien jaar ruim
—d miljoen gulden heeft uitge-
aan apparatuur, die de lucht
vervuiling moet terugdrin-
""69 gerealiseerde uitbrei-
van de Esso-raffinaderij heeft
tegengaande apparatuur
Ie van twintig miljoen gul-
Gulf Rozenburg, die in 1963
luktie begon, besteedde acht
irocent van de totale investe-
miljoen) aan milieuhygië-
k voorzieningen.
De allernieuwste raffinaderijen,
zoals BP RozentJurg en Mobil Oil
Amsterdam, hebben het voordeel, dat
zij met de stringenter geworden Hin
derwet rekening moesten houden. To
tal Nederland NV, die in 1974 een
nieuwe raffinaderij in het Sloegebied
start (kosten 400 miljoen gulden)
heeft bijvoorbeeld alle nieuwe voor
schriften op de tekentafel liggen.
Meer ervaring
Daarbij komt, dat deze raffinade
rijen konden uitgaan van een veel
grotere ervaring. British Petroleum
bouwde in het Europoortgebied haar
42-ste raffinaderij en steunde vooral
op de ervaring van haar raffinaderij
in de Westduitse stad Dinslaken,
waar de plaatselijke overheid bijzon
der strenge voorschriften had gesteld.
De Britse raffinaderij in de Euro
poort, die als één van de best ge
bouwde en één van de schoonste
geldt, investeerde ruim zestig miljoen
gulden aan vervuiling tegengaande
apparatuur (op een totale investering
van 700 miljoen). Mobil Oil Amster
dam gaf aanzienlijk minder uit: een
kleine negen miljoen gulden op een
totale investering van 185 miljoen
gulden (nog geen vijf procent).
Ook nieuwe vervuilen
Dat de oudste raffinaderijen ook
het meeste geld voor milieuhygiëni
sche maatregelen uittrekken, is op
zichzelf niet vreemd. Deze installaties
gelden als de meest vervuilende. Toch
kan niet in het algemeen worden ge
steld, dat oude installaties vervuilen
en nieuwe niet.
De Gulf raffinaderij bij Rozenburg,
die uit 1963 dateert, werkt bijvoor
beeld zeer vervuilend. Deze raffina
derij is te slordig en te snel gebouwd.
Twee jaar na de opening moest bur
gemeester Thomassen in de Rotter
damse gemeenteraad al aankondigen,
dat het Amerikaanse bedrijf de pro-
duktie voor enkele weken zou staken,
om ttj een algehele revisie lekkages
en slordigheden te repareren. Een
paar maanden geleden besloot de Ro-
zenburgse gemeenteraad de hinder
wetvergunning van dit bedrijf in te
trekken.
„Deze zaak is tot in de Verenigde
Staten zeer hoog opgenomen", zegt
een woordvoerder van Gulf. Gulf
heeft een public relations kantoor in
de arm genomen om de naam van het
bedrijf weer een beetje op te vijzelen.
Naamkaartje
De milieuhygiënische voorzieningen
zijn immers voor alle raffinaderijen
een aardig naamkaartje. Esso plaatste
een serie advertenties in opinie
weekbladen, waar onder een foto van
de twee kleine kinderen met een
bloemetje in de hand de tekst stond
„Hoe zal hun oordeel over ons zijn?"
De advertentie eindigt met „daar
aan (milieuhygiëne, red.) kunnen de
know how en het research apparaat
van de olie-industrie een belangrijke
bijdrage leveren. Terwille van de ko
mende generatie."
De milieuhygiënische voorzieningen
kunnen voor de raffinaderijen ook
bedrijfseconomisch aantrekkelijk zijn.
Shell verving bijvoorbeeld 30.000
schuifsluiters door kogelsluiters om
lekkages aan de grond te voorkomen.
De luchtverontreiniging wordt daar
mee teruggedrongen, maar bij de
produktie gaan tevens veel minder
kostbare grondstoffen verloren.
Chemische industrie
Ook de chemische industrie in Ne
derland (waaronder de petrochemi
sche industrie) steekt veel geld in
vervuiling tegengaande apparatuur.
Dat bedrag was volgens de Vereni
ging van Nederlandse Chemische In
dustrieën in 1970 180 miljoen gulden
op een totale investering van 1,9 mil
jard gulden.
Raffinaderijen en chemische indus
trie geven dus per jaar naar schatting
een 280 miljoen gulden uit aan mi
lieuhygiënische apparatuur.
Volgens ir. J. Verloop van het La
boratorium van Chemische Technolo
gie van de TH in Delft zullen die
investeringen in de milieuhygiëne de
komende tien jaar met 25 tot 40 pro
cent moeten toenemen. Willen de ver
vuilers dat betalen?
Redelijke winst
Een woordvoerder van British Pe
trol stelt dat „wij net zolang door
kunnen gaan met voorzieningen te
treffen als de consument dat wil.
Wanneer die consument over een
paar jaar een gulden voor een liter
benzine wil neertellen, kunnen wij
steeds meer doen."
De directeur van Esso Nederland,
drs. J. A. Baart, geeft op deze vraag
in de laatste Essobron ook een uit
voerig antwoord. „Als de vervuiler
betaalt, wordt de winst lager.
En als het rendement lager wordt
dan de investeerders redelijk vinden,
zal een onderneming niet het kapitaal
kunnen verkrijgen, dat nodig is voor
nieuwe uitbreidingen waarmee men
de steeds groeiende behoefte van de
consument moet voorzien. Om weer
kapitaal te verkrijgen, dient men een
redelijke winst te maken."
„Dan laat je de consument er dus
weer voor opdraaien", reageert Gert
Breukelaar van het Centraal Aktieco-
mité Rijnmond op deze uitspraak van
de Esso-direkteur. „De mensen wor
den weer leeggezogen. Ze moeten
meer belasting betalen, meer betalen
voor het water en voor de benzine."
„De bedrijven kunnen veel investe
ren in de milieuhygiëne", vervolgt
hij. „Ete milieu-industrie (een nieuwe
industrie-tak, die vervuiling tegen
gaande apparatuur fabriceert, red.)
kan veel geld verdienen. Wat er moet
gebeuren is een rem op de produktie-
uitbreiding.
BP gaat haar raffinaderij van 16
miljoen naar 23 miljoen ton uitbrei
den. Shell breidt uit, ICI eveneens.
Aan die waanzinnige produktie-uit-
breiding moet een eind komen, willen
we van de vervuiling afkomen".
1
J [TERDAM De verkenners
n hun medebroeders in andere
lese landen uitgenodigd deel te
10i 1 aan de volgend jaar zomer in
rdam te houden jamborette. De-
l de naam dragen van „Euro-
n,
ar
organisatoren houden rekening
e komst van ongeveer tweedui-
deelnemers. Als dit inderdaad
val blijkt te zijn zal de bijeen-
P! t worden gehouden in het Kra-
ek Bos. Wanneer de belangstelling
lis g is bij ongeveer 500 deelne-
wordt gebruik gemaakt van
le: coutcentrum in Capelle aan den
lil Dit is volgens de Rotterdamse
en nners niet waarschijnlijk, om-
n«ich nu reeds ongeveer 400 ver
in as hebben gemeld. Behalve uit
rland zijn al meldingen binnen-
ien uit Italië, Duitsland, Ierland
- Igië.
I Kcout, dat een groot aantal ac-
ten omvat, wordt gehouden van
tot 6 augustus 1972.
f HAAG De commissies voor
elijke ordening en waterschaps-
uit de Provinciale Staten van
lolland hebben dinsdagmiddag
Haag de trace's besproken van
tnaal, dat de zoetwatervoorzie-
de tuinbouw in Zuid-Hol
voet garanderen. Zij deden dat
e hand van een rapport, dat een
issie in opdracht van Gedepu-
Staten van de provincie heeft
eld. Daarin wordt op grond van
sche en financiële overwegin-
le voorkeur uitgesproken van
racé van Waddinxveen naar
lurg boven een tracé naar Delft.
'alve de drie gedeputeerden die
'n de commissie zijn, waren er
len de vergadering aanwezig,
deze 18 spraken zich er zeven
het Voorburg-tracé en zeven
iet Delftse tracé uit.
NAALDWIJK In de afge
lopen maanden voegde planten
kwekerij G. N. M. Grootscholten
N.V. 16.000 m2 nieuwbouw aan
zijn bedrijf toe. De opening van
deze nieuwbouw, waardoor de
plantenkwekerij nu beschikt
over een totaal oppervlakte glas
van 34.000 vierkante meter, zal
vrijdagmorgen 17 december wor
den verricht door de burgemees
ter van Naaldwijk, de heer P.
Hordijk.
De grondslag voor de plantenkwe
kerij is door de heer Grootscholten
gelegd in 1954, toen hij een tuin
bouwbedrijf opzette. Tot 1965 lag het
accent op de groenteteelt, waarbij
vooral sla werd geteeld, maar al in
1962 werden de eerste planten voor
collega-tuinders opgekweekt. De an
derhalve ha open grond en 1000 vier
kante meter plat glas zijn uitgegroeid
tot de grootste plantenkwekerij op
haar gebied in Nederland, die tot
over de grenzen haar afnemers heeft.
De plantenkwekerij heeft een jaarca
paciteit van 80 miljoen slaplanten,
waarvoor de nu gereed gekomen
nieuwbouw geheel is gereserveerd, 10
miljoen andijvieplanten en 2 miljoen
paprikaplanten. Tevens wordt onder
zoek verricht op het gebied van exo
tische bloemenplanten.
In 1968 ontstond een nauwe samen
werking met plantenkwekerij A. Th.
Duijvestijn in Honselersdijk, die re
sulteerde in de tot standkoming van
plantenkwekerij „de Berckt" in Baar-
lo (Limburg). Deze drie plantenkwe-
kerijen presenteren zich gezamenlijk
onder de naam Grow-groep en be
strijken het totaal assortiment plan
ten dat wordt opgekweekt voor de
groenteteelt. Verder worden door de
Westlandse bedrijven arbeiaspieken
genivelleerd door uitwisseling van
personeel, en maakt men gebruik van
eikaars transportmiddelen en mecha
nische hulpmiddelena.
De plantenkwekerij bestaat uit drie
bedrijven: Hoge Geest. Grote Achter
weg en het nieuwe Prinsenbosch, die
elk worden geleid door een bedrijfs
leider. De plantenkwekerij, die een
ver doorgevoerde mechanisatie kent,
heeft een technische afdeling met
twee gediplomeerde technici.
De buitenlandse medewerkers (uit
Turkije) zijn gehuisvest in Hui,ze An
kara in 's-Gravenzande en leveren
een positieve bijdrage aan het be
drijf. Hoewel deze mensen na enige
tijd wat Hollands kunnen verstaan,
bezoekt een keer per zes weken een
tolk de plantenkwekerij om indien
nodig ontstane grote en kleine pro
blemen door te praten. Mede hierdoor
worden eventuele moeilijkheden ver
meden en heerst er een grote ar-
beidsrust.
SLIKKERVEER Ook in de Wil-
helminakerk te Slikkerveer wordt za
terdag 18 december een kerstzang
avond gehouden. De toegang is vrij.
De aanvang is 20 uur.
Medewerkenden zijn het Herv.
Gem. Zangkoor Deo Cantemus, en het
kinderkoor Melodia, beide o.l.v. Paul
Roos, Leun Schenk, tenor, Nico
Kruithof, orgel, en ds. G. J.. van de
Bogerd, meditatie.
Hoge Raad duikt
in zwembadkraak
DEN HAAG Advocaat-generaal
mr. J. Remmelink heeft gisteren voor
de Hoge Raad geconcludeerd tot ver
werping van het cassatieberoep van
vijf zwernbadkrakers uit Hardinx-
veld-Giessendam. De Hoge Raad zal
18 januari arrest wijzen.
Het vijftal had op zondag 6 juni
deelgenomen aan een kraakactie om
het gemeentelijk zwembad „De Dui-
kelaer" in Hardinxveld-Giessendam
op zondag opengesteld te krijgen. De
kantonrechter in Gorinchem legde elk
van hen een boete van 11 gulden op
en de rechtbank in Dordrecht beves
tigde dit vonnis.
Kritiek senaat op
ingaan subsidie aan
politieke partijen
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In de Eerste Kamer
waren gisteren alleen de fracties van
de KVP en CHU het volledig eens
met het wetsontwerp tot subsidiëring
van de wetenschappelijke instituten
van de politieke partijen.
De fracties van de PvdA en D'66 en
van de ARP en VVD waren verdeeld
over deze kwestie. De SGP vond het
wetsontwerp onaanvaardbaar.
Een punt van kritiek was vooral,
dat de subsidie zou worden verleend
met ingang van 1 januari 1970. „Een
moeilijk te verteren punt", zei oud
minister mr. C. H. F. Polak (WD).
Ook in de fracties van de ARP, D'66
en WD leefden deze bezwaren.
Het verweer van minister Geertse-
ma was, dat bij de wetenschappelijke
bureaus van de partij over de datum
van invoering al zoveel verwachtin
gen waren gewekt, dat deze moeten
worden gehonoreerd. Het beginsel
van behoorlijk bestuur zou anders in
geding komen.
VISSERIJBERICHTEN VLAARINGEN
ROTTERDAM De meet
cijfers alleen geven geen afdoen
de verklaring voor de overlast
die de luchtverontreiniging heeft
veroorzaakt in de beruchte scp-
tember-periode. Nader onderzoek
is daarom dringend gewenst.
hoofd van het Laboratorium voor
luchtverontreiniging van de Rotter
damse Keuringsdienst van Waren in
het verslag over het derde kwartaal
van dit jaar. In dit verslag staat drs.
Evendijk uitvoerig stil bij de septem-
ber-periode met de sterk verhoogde
luchtverontreiniging.
Een van de conclusies in het ver
slag is, dat de gemeten luchtvervui-
lende componenten onder meer zwa-
veldioxydé, stikstofdioxyde, ozon en
koolmonoxyde, gedurende de septem-
ber-periode niet die concentraties
hebben bereikt die een verklaring
PROF. E. H. v. d. POLL
cijfers nodig
kunnen geven voor de overlast in het
Rijnmondgebied.
Het stofgehalte in die periode was
wel hoog, maar niet zo dat overlast
wellicht daardoor zou kunnen worden
verklaard. De samenstelling van de
stofdeeltjes zal daarom nader onder
zocht moeten worden, evenals trou
wens de veronderstelling dat er zwa
velzuur gevormd zou zijn.
Het zwaveldioxyde-gehalte, dat el
ke dag op 24 meetpunten verspreid
over het hele Waterweggebied van
Hoek van Holland tot Nieuwerkerk
aan den IJssel wordt gemeten, is in
de hele periode van 1 juli tot en met
30 september niet boven het niveau
van 300 microgram per kubieke meter
uitgekomen. Dit betekent dat de
rïchtvvaarde voor zwaveldioxyde van
de Rotterdamse Commissievoor Bo
dem, Water en Lucht niet is over
schreden.
Een Interessant beeld geven de
ozon-concentraties, die in Rotterdam
continu werden geregistreerd. Uit de
metingen blijkt immers, dat er in de
periode van 19 tot 24 augustus in
Rotterdam hogere ozon-concentraties
werden gemeten dan in de beruchte
.s»",e»^her-oeriodc.
Tii'dens het derde kwartaal kreeg
de Keuringsdienst van Waren de be
schikking over een rijdend laborato
rium waarin onder meer apparatuur
aanwezig is voor de continu-registra-
tie van ozon. Door het inzetten van
deree'i-'ke mobiele apparatuur wil
men in de toekomst een betere in
druk «rachten te krijgen van de ver
spreiding van de luchtvervuilende
componenten.
Juist een dergelijke meet-wijze
wordt van uitermate groot belang
geacht voor het opstellen van een
meetnet, bestaande uit vaste meetsta
tions. Behalve voor het meten van
imm'cc,es oo elk gewenst punt is deze
mobiele apparatuur het aangewezen
m'ddoi om benedenwinds van indus
trieën controle uit te oefenen op de
tno"octpnp emissie.
(Van onze scheepvaartredactie)
ROTTERDAM De binnenscheep
vaart kampt met een chronisch tekort
aan cijfermateriaal. Er zullen snel
gegevens aangedragen moeten wor
den wil dc binnenvaart de belangrij
ke plaats die het inneemt in het goe
derenvervoer behouden.
Deze waarschuwing uitte dinsdag
middag prof. E. H. v.d. Moll, hoogle
raar aan de Technische Hogeschool te
Delft op het Binnenscheepvaart Con
gres te Rotterdam, dat twee maal per
jaar wordt gehouden. Volgens de heer
Van der Poll heeft de binnenscheep
vaart een goede toekomst, als men
tenminste bereid is er voor te zorgen
dat de op papier staande prognoses
ook uitkomen. Met name het Rijk zit
te springen om cijfermateriaal aan de
hand waarvan de langverwachte
vaarwegenijota opgesteld zal kunnen
worden.
De heer Van der Poll constateerde
een niet onbelangrijke achterstand
voor wat het cijfermateriaal betreft
ten opzichte van de andere vervoers
vormen te weten het weg- en railver-
voer. In deze sector zijn al diverse
interessante onderzoekingen gedaan
waarin de mogelijkheden voor het
weg- en railvervoer duidelijk geëta
leerd worden. In de binnenscheep
vaart worden dergelijke initiatieven
node gemist.
De prognoses zien er gunstig uit
maar het nare is dat voorspellingen
yaak niet uitkomen. De makers zijn
zich daarvan bewust, het is zaak dat
ook de gebruikers zich dit realiseren
en alles in het werk stellen om de
zich wijzigende omstandigheden te
„vertalen" in aanvullend cijfermate
riaal, aldus de heer Van der Poll.
Hij schetste in dit verband een om
vangrijk pakket vr.n voor de deur
staande maatregelen, waarvan de
overheidsinvesteringen in de vaarwe
gen, de doorberekening van de kosten
van de weg en de liberalisatie in
EEG-vervoer wel de belangrijkste
zijn.
j
Het tijdstip waarop dit pakket van
maatregelen doorgevoerd zal worden
zal voor een groot deel afhangen van
een reeks factoren die nu nog onzeker
zijn. Het is aan de binnenvaart om
deze vaagheden weg te nemen.
