Fr au Aaitje ambassadrice
van de Nederlandse kaas
Luchthaven bij Goeree
zou in twaalf jaar
afgebouwd kunnen zijn
Nootdorp verzet
zich tegen plan
Tuinders moeten
opschieten
met aardgas
Voorstel voorziet niet
vergaderzaal
in
bouw
Plan drie aannemingsmaatschappijen
Deel van strand
zou moeten
verdwiinen
van
Strengere eisen
bestuurders
motorboten
Vrede tussen VVV en
hoteliers getekend
Aanleg zoetivaterkanaal
Voltooiing van Provinciehuis
Duitsland gek op Hollandse zuivel
Bijna alle
belangrijke
Duitsers
kusten
E mi lie
vw J
Toezicht op pri'zen
van bejaardenoorden
ZATERDAG 4 DECEMBER 1971
ROTTERDAM Drie aannemings
maatschappijen, Adriaan Volker, Bos
Kalis Westminster Dredging Group
en Van Hattum en Blankevoort, heb
ben een plan uitgewerkt om de twee
de nationale luchthaven op een eiland
voor de kust van Goeree aan te leg
gen.
In het rapport Falkenhagen wordt
bezwaar gemaakt tegen Goeree als
mogelijke plaats van de tweede
luchthaven, omdat de aanleg van een
eiland op de zandbanken van Goeree
te veel gaat kosten. Volgens Rijkswa
terstaat zal de grondprijs honderd
gulden per vierkante meter bedragen.
De drie aannemers, verenigd in de
werkmaatschappij International Port
en Harbour Construction NV, kunnen
door een nieuwe methode de prijs
echter op twintig gulden houden.
Het dertig vierkante kilometer gro
te eiland zal zeven- tot achthonderd
miljoen gulden gaan kosten. Voor de
aanleg van het eiland hebben de aan
nemers zes jaar nodig. De bouw van
het eigenlijke vliegveld zal ook nog
eens zes jaar vergen.
De aannemers kwamen tot hun
plan, omdat zij menen dat de tweede
nationale luchthaven in het zuidelijke
deel van de Randstad moet komen.
,Dat zuidelijke gedeelte groeit het
snelst", zegt de heer H. B. Burger van
de International Port en Harbour
Construction. Een vliegveld in de
Markerwaard lijkt hem minder aan
trekkelijk, omdat Amsterdam toch al
Schiphol naast de deur heeft.
De drie aannemers zochten daarom
naar een plaats in het Deltagebied, en
Goeree heeft naar hun zeggen sterke
voordelen. „Het leefklimaat in de om
geving dient zo weinig mogelijk te
worden aangetast door de geluidshin
der, die een luchthaven met zich
meebrengt, en die in de toekomst ook
door meer geluidsarme vliegtuigen
ui worden veroorzaakt", schrijven zij
heen beknopte beschouwing van het
plan. De aanvliegroutes zouden voor
namelijk in de noord-zuid richting
liggen, boven zee dus. Daarbij'komt,
lat de ongeveer tweehonderdduizend
jh^hsén (vijftigduizend werknemers
eri' gezinnen) die aan de luchthaven
verbonden zullen zijn binnen een
straal van ongeveer 45 minuten rei
zen, woongelgenheid op Goeree
Overflakkee en Schouwen zouden
kunnen vinden.
Het vliegveld zou in eerste instan
tie ruim veertig miljoen 'passagiers
per jaar kunnen verwerken. Voor hen
zouden riante parkeerplaatsen bij het
vliegveld worden aangebracht. Het
wegennet in het Delta-gebied zou
moeten worden uitgebreid. De be
staande delta-dammen zouden onmo
gelijk die verkeersstroom kunnen
verwerken, en daarom denken de
drie aannemers aan een brug- of tun
nelverbinding naast de bestaande
dammen. Tevens zal een railverbin-
ding met de randstad worden aange
legd.
ZANDBANKEN
De aanleg van het eiland, dat ge-
rtee'teli'k aan de kust van Gneree is
vastgeplakt, geeft geen moeilijkhe
den. Voor Goeree liggen een aantal
zandbanken. H"t water is ondiep. De
aanler vin een eMand e'ders in zee,
zou veel meer problemen met zich
mee breneen »>onrl het «"'and zouden
veen rw«re dammen komen te lieeen.
v/ord^n mteevnerd
a's Pamv heUpn^e. onverded»eende
jtrinrlpn. O—p ÏS (""li
raciiifapt ^'an d» ervaringen, die
Maasvlakte heeft ongedaan.
De aanleg van dp twepde nationale
luchthaven znu echter de recrea'ic-
"'ükhp'ipn in ^et midden-Delta
gebied aantasten. Een gedeelte van
hel strand ,ran Goeree znu moeten
verdwiinen. De zee voor Goeree zou
veranderen <n een binnenmeer met
een oopervlakte van achthonderd
hectare. Goeree en Schouwen zouden
DEN HAAG Bestuurders van
snelle motorboten zullen in het ver
volg hun vaartuig alleen mogen be
sturen wanneer ze ook inderdaad
achter hun stuur zitten en blijven
zitten. Bovendien zal overmatig ge
bruik van alkohol van bestuurders,
maar ook waterskiërs, strafbaar wor
den.
D'it zijn enkele aanvullingen en
wijzigingen die Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland voorstellen aan
Provinciale Staten in de verordening
snelle motorboten Zuid-Holland. Voor
het laatst werd deze verordening ge
wijzigd in 1969. De aanvulling van
„bestuurder achter zijn stuur" is
voorgesteld in verband met de vele
ongelukken, die zich de laatste jaren
hebben voorgedaan omdat de be
stuurder elders in de boot vertoefde.
Ged. Staten willen voorts nog aan
vullen dat de eigenaar van een snelle
motorboot tenminste achttien jaar
moet zijn. Bovendien zal de eigenaar
van een snelle motorboot in het ver
volg voor minimaal honderdduizend
gulden per persoon (nu 20.000) en
250.000 gulden (nu 50.000) verzekerd
moeten zijn tegen wettelijke aanspra
kelijkheid.
DELFT Aan een tweeëneenhalf
jaar durend conflict tussen de Delftse
VVV en de plaatselijke hotel- en pen
sionhouders is een einde gekomen.
Met ingang van januari gaat de VW
weer als vanouds reserveringen boe
ken voor hotelgasten en zien de ho
teliers er geen bezwaar meer in om
overtollige gasten via de Delftse VW
toch aan onderdak te helpen. Aan
deze wisselwerking werd destijds een
einde gemaakt na een verschil van
inzicht over de functie van een op
gerichte logiesinformatiedienst van
de VW. Bemiddelingspogingen van
de gemeenteraad en het gemeentebe
stuur liepen op niets uit.
Drie aannemingsmaatschap
pijen willen de tweede nationale
luchthaven voor de kust van
Goeree aanleggen. Het zwarte
gedeelte geeft het eiland aan,
het grijze gedeelte de verwachte,
geluidsgolven.
NOOTDORP De aanleg van
het zoetwaterkanaal van Wad-
dinxveen naar Voorburg of
Delft ter bestrijding van de ver-
zilting van het westen is nog
steeds een zaak van beroering.
Nadat door de provincie dit
jaar besloten was een commissie
ii. te stellen, die de wenselijk
heid moest onderzoeken van het
tracé hetzij via Voorburg (voor
stel van provincie) of via Delft
(voorstel van de gemeente Noot
dorp) heeft deze commissie on
langs rapport uitgebracht waar
tegen door Nootdorp scherp op
positie wordt gevoerd.
Reden is dat de commissie tot dc
conclusie kwam dat het tracé via
Voorburg gunstiger zou zijn.
„Deze commissie is nauwelijks on
afhankelijk te noemen. Twee van de
drie leden zijn in dienot van de pro
vincie van wie te verwachten is dat
zij eerder de provincie zullen steu
nen", aldus burgemeester mr. F. Win
kel van Nootdorp. Naar zijn mening
bevat het door de commissie gepubli
ceerde rapport verschillende halve en
hele onwaarheden.
Hij betreurt het bijzonder, dat bij
het advies over de verschillende al
ternatieve tracé's nauwelijks aan
dacht is besteed aan sociaal-economi
sche en agrarische aspecten, terwijl
aan de milieuhygiëne en de recreatie
ieder slechts ruim een pagina is ge
wijd.
Vraagtekens
De meningsverschillen tussen de
provincie en Nootdorp spitsen zich
toe op de loop van het zoetwaterka
naal dat volgens de provincie en de
commissie evenwijdig aan de rijks
weg naar Voorburg moet lopen en
waarvan Nootdorp meent, dat het ka
naal beter bij Zoetermeer in zuidwes
telijke richting kan afbuigen in de
richting van de aan te leggen roei-
baan in het recreatiegebied Delftse
Hout.
Nootdorp had uitgerekend dat dit
laatst genoemde plan veel goedkoper
zou zijn, wat echter door de provincie
destijds en de commissie momenteel
is en wordt bestreden. Achter deze
financiële verschillen plaatst Noot
dorp de nodige vraagtekens.
Burgemeester Winkel vindt het
hoogst bevreemdend, dat door de
commissie verschillende onderdelen
niet zijn onderzocht zonder dat hier
voor een motivering is gegeven.
Hierbij wees hij op een uitspraak
van de commissie in het rapport over
de ligging van het kanaal langs de
spoorlijn en rijksweg 12: „Met een
eventuele verdubbeling van de spoor
lijn Den Haag - Gouda is geen reke
ning gehouden", terwijl hiervoor geen
motief werd genoemd. Ook heeft de
commissie een ander alternatief van
de gemeente Nootlorp: het trace
Tweemolentjesvaart, buiten beschou
wing gelaten, omdat, naar burgemees
ter Winkel had vernomen, dit geen
politiek haalbare zaak zou zijn.
De hele gang van zaken bevreemdt
Nootdorp en men kan zich daar niet
aan de indruk onttrekken dat de pro
vinciale voorstellen positiever zijn
benaderd dan die van Nootdorp.
Voordat het commissie rapport door
de provincie behandeld zal worden
wil Nootdorp nog eens duidelijk in
een memorandum zijn standpunt
kenbaar maken.
DEN HAAG De glastuinders zul
len haast moeten maken met het
overschakelen van olie op aardgas,
willen ze de faciliteiten die de over
heid hun daarbij biedt niet verspelen.
In het maandelijkse gesprek tussen
minister Lardinois en het landbouw
schap is dat deze weck naar voren
gekomen.
Toen hoge olieprijzen de zorgen
der tuinders verzwaarden heeft de
minister hen geholpen met een voor
schotregeling om het verschil olie-
prijs-aardgasprijs te overbruggen,
onder voorwaarde dat ze op aardgas
zouden overschakelen zodra dat tech
nisch mogelijk zou zijn. Voor groen
tetelers zijn de voorschotten later
omgezet in een premie voor de over
schakeling op aardgas.
Op het ogenblik echter zijn de
tuinders niet zo enthousiast meer
voor aardgas, want de olieprijzen zijn
een stuk lager geworden. Minister
Lardinois, die aan de luchtvervuiling-
in kastuinbouwgebieden denkt, maakt
zich daar bezorgd over. Vandaar dat
hij overweegt de genoemde facilitei
ten in te trekken als de tuinders de
daarmee geboden mogelijkheden niet
of niet voldoende aangrijpen.
Het landbouwschap is het met 's
ministers houding eens, omdat zij
strookt met de maatregelen, die de
bedoeling hadden de overschakeling
te vergemakkelijken en zo mogelijk
te versnellen.
DEN HAAG Het onderbrengen
van driehonderd ambtenaren in ge
huurde kantoorgebouwen zou de Pro
vincie per jaar 2.340 000 gulden gaan
kosten. Dc bouw van de omstreden
Statenzaal met aanverwante adminis
tratieve ruimten, een project dat in
totaal circa 35 miljoen gulden gaat
kosten, zou voor de provincie een
volgebouwd worden, wegen en spoor
lijnen het land doorploegen.
De initiatiefnemers van het plan
schrijven, dat „de dagrecreatie in de
kop van Goeree momenteel uit enkele
duizenden personen bestaat. De toe
name hiervan ten gevolge van de
aanleg van de luchthaven (een toeris
tische trekpleister) zal het inkomsten
verlies ten gevolge, van een eventuele
vermindering van de verblijfsrecrea-
tie (tienduizend personen per jaar)
ruimschoots compenseren."
Op de vraag of de aannemers daar
bij niet voorbijgaan aan het feit dat
door de opstelling van de dammen de
recreatie in dit gebied in de komende
jaren zal vertiendubbelen, geeft de
heer Burger toe dat er nadelen aan
dit plan verbonden zijn. „In Neder
land is het niet mogelijk een luchtha
ven aan te leggen zonder nadelen".
DIEPGAANDE STUDIE
De IHBC heeft het plan ingediend
bij alle instanties, die met de tweede
nationale luchthaven te maken heb
ben. Als reactie hoorden de initiatief
nemers, dat „het plan in diepgaande
studie is genomen" Mochten die in
stanties niets zien in de aanleg van
een vliegveld voor de kust van Goe
ree, dan zullen de drie aannemers
niet meedingen aan de uitvoer van
andere plannen (bijvoorbeeld de aan
leg van de tweede luchthaven in de
Markerwaard). „Wij voeren alleen
werken in zee uit", zegt de heer Bur
ger.
International Port and Harbour
Construction is twee jaar geleden op
gericht door de drie Nederlandse aan
nemingsmaatschappijen om zich wat
meer op de internationale markt te
richten. De maatschappij heeft op het
ogenblik werken in uitvoering in
Duinkerken en Zuid-Afrika. De drie
aannemingsmaatschappijen hebben
gezamenliik twaalfduizend werkne
mers in dienst.
Het olan voor de aanleg van een
vliegveld voor de kust van Goeree is
het eerste concrete nlarT voor de
tweede nationale luchthaven in Ne
derland. ..Het zal daarom wel de no
dige kritiek krijgen. Een concreet
plan roent nu eenmaal vluager en ge
makkelijker kritiek op. Wanneer er
nu een uitsewerkt Dlan zou bestaan
van bijvoorbeeld een vliegveld bij
Steenbergen, dan zal dat een storm
van kritiek ontlokken", zegt de heer
Burger, die het initiatief van de drie
aannemingsmaatschappijen een zeer
reële kans geeft.
AKEN. De grootste boter en kaashandelaar in Duitsland is,
hoe kan het anders, een Nederlander. Het is de heer J. F. Wil-
lenise, directeur van het Duitse bijkantoor van het Nederlandse
zuivelbureau in Aken, het Niederlandische Buro für Milcher-
zeugnisse.
Meer bekendheid heeft zijn „kaasmeisje" gekregen. Een rasechte
Hollandse met blozende wangen blond haar met vlechten en goed
lachs met de mooie Duitse naam „frau Antje". Zeker 85 procent van
alle Duitse huisvrouwen kent frau Antje, van de tv-spots, van ad
vertenties in bladen als Stern e.d., van posters in winkels van expo
sities, uit-de kranten die voortdurend en met graagte schrijven over
stunts van het „Niederlandische buro enz.
haar taken, en een van de onderdelen
van de activiteiten van het Akense
zuivelbureau Optreden als er belang
rijke voetballers komen, samen met
de politie en een groep kaasmeisjes
op de fiets, bij liefdadigheidsevene
menten en wat al niet.
Het bureau in Aken is een van de
vier die het Nederlands Zuivelbureau
in het buitenland 'heeft. De anderen
zijn Londen, Brussel en Parijs. Aken,
dus Duitsland, staat wat omzet be
treft bovenaan.
En dat laatste stelt de 'neer Willem-
se met gepaste trots. Hij werkt graag
met cijfers, zoals alle zakenlieden. De
omzet van Nederlandse kaas zal in
1971 in Duitsland ruim tachtigduizend
ton zijn. Deze brengt een omzet van
twee miljard gulden. En dat terwijl
voor de activiteiten in Duitsland
maar acht miljoen is uitgetrokken.
Overigens bedroeg de kaasproduk-
tie in Nederland zo'n 270.000 ton. Wij
zijn nog steeds onze eigen grootge
bruikers want daarvan bleef 100.000
ton in ons eigen land. Duitsland staat
op de eerste plaats wat onze afname
betreft. Toch ziet de heer Willemse
nog veel mogelijkheden voor verho
ging van het Duitse aandeel in onze
export. Hij baseert dat op het kaas-
gebruik per hoofd van de bevolking.
Frau Antje fungeert als zodanig al
vijftien jaar. De heer Willemse en
zijn staf (deels Hollands, deels Duits)
zijn druk bezig frau Antje tot een
kwaliteitsmerk te promoveren. Eigen
lijk wordt er binnen de Akense veste
touwgetrokken om frau Antje. Want
ook de public relations-afdeling wil
in het komend jaar vaker met frrfu
Antje op de proppen komen. Wie is
die Antje?.
Op het ogenblik het fotomodel (en
boetiekhoudster)Emilie Bouwman uit
Heemstede, schoonzus van Mies
Bouwman. Het blonde haar is echt,
maar de vlechten zijn „aangehangen"
en de lach is er ook buiten de came
ra's die haar al duizenden keren in
allerlei houdingen maar steeds met
kaas op de voorgrond of achtergrond
hebben vastgelegd.
„Ik ben 'nier in Duitsland al zo be
kend, dat zelfs taxichauffeurs en
vrouwen me herkennen ook al heb ik
niet mijn kaascostuum aan", aldus
frau Antje de tweede. Want mevrouw
Bouwman doet dit werk pas zes jaar.
„Het zuivelbureau was mijn eerste
grote opdracht. Ik vind het leuk
werk. Ik zou best Oma Antje willen
worden. Je bent eigenlijk ambassa
drice van de Nederlandse kaas. Je
komt met veel mensen in contact",
aldus Emilie die bovendien de eer
heeft door de meeste Duitse hoog
waardigheidsbekleders gezoend te
zijn.
Want het publiek optreden bij alle
mogelijke gelegenheden is een van
Drukte by de grote stand van het
Nederlands Zuivelbureau, een mil-
joenenbedryf
In Nederland is dat acht kilo en
wat onze uitvoerlanden betreft staat
Duitsland met 5.1 kilo onderaan. De
61 miljoen Duitsers eten 1,4 kg Ne
derlandse kaas. Het zijn vooral Edam
en Gouda kaas waarvoor veel propa
ganda wordt gemaakt. Er is ook na
maak maar dat tracht het Akense
zuivelbureau nu te ondervangen door
via de reclame in de tv en in bladen
de huisvrouw er op te wijzen dat al
leen echte Hollandse Edam en Gou-
dakaas en alle echte Hollandse room
boter te herkennen is aan de afdruk
van „frau Antje" op de verpakking.
De merknamen Edam en Gouda zijn
niet beschermd, het Antje-symbool
wel.
Frau Antje (Emilie Bouwman)
geeft de heer Strauss een stukje
kaas
Het zuivelbureau in Aken is in fei
te een heel groot bedrijf. Er werken
liefst 75 man personeel. Daarbij nog
diverse districtsvertegenwoordigers.
Bij het personeel ook gediplomeerde
kookleraressen die op scholen en voor
huisvrouwenverenigingen les geven.
In een eigen keuken worden recepten
uitgeprobeerd die in een recepten
boek worden gepubliceerd. Van dit
fraai uitgevoerde receptenboek wor
den er per week tweeduizend ver
kocht. En ook hier is het weer alle
maal Frau Antje was de k(l)ok slaat.
De heer Willemse weet dat zijn staf
hard moet werken om het grote aan
deel van onze zuivelprodukten op de
Duitse markt te handhaven. Nu En
geland in de EEG is gekomen, zal
Denemarken minder naar Engeland
kunnen exporteren. De Denen, nu al
onze grolc concurrenten op de Duitse
markt zullen nog eens extra hun best
gaan doen, vooral in Duitsland.
De heer Willemse weet wat hij
doet. Hij probeert via de massamedia
een behoefte aan Nederlandse kaas
en boter te creëren. Daarbij bewerkt
'nij niet alleen de handel, maar over
de handel heen de consument, in casu
de huisvrouw die wordt aanbevolen
vooral naar onze Nederlandse pro-
dukten te vragen.
De genoemde huisvrouwendienst is
daarvan een onderdeel, de acties in
het publiek, de advertenties, de tv-
spots maar ook via de echt grote
beurzen waarbij de Grüne Woche in
Duitsland alle records slaat.
Er is een grote mobiele keuken
waarmee men op stap gaat. Daarbij
behoort een klein legertje van geüni
formeerde Hollandse kaasmeisjes. In
die grote stand worden allerlei kaas
hapjes bereid en verkocht. Het gratis
weggeven zoals dat in Nederland ge
beurt. heeft men afgeschaft. Dankzij
die verkoop kan een groot deel van
de tentoonstellingskosten worden te
rugverdiend.
Op zo'n beurs wordt per dag voor
tienduizend gulden aan hapjes, kaas
en 'boter verkocht.
Op die Grüne Woche komen 500.000
bezoekers. Er worden ruim 20.000
stukjes toast met kaas en ananas ver
kocht voor 1,30 per stuk. De totale
omzet op exposities waaraan is deel
genomen zal voor dit jaar bijna
500.000 zijn.
Dat Nederland wat zijn zuivelpro
dukten betreft een goede naam heeft
in Duitsland mag ten slotte blijken
uit de wijze waarop de kranten aan
dacht geven aan onze propaganda-ac-
tiviteiten. Zo maar een foto van kaas
meisjes, kaas en enkele prominenten
haalde, zoals dat in vaktermen heet.
zeventig kranten, bladen en tijd
schriften. Frau Antje. alias Emilie
Bouwman kan zich terecht de ere
naam geven van meest succesvolle
gastarbeidster in Duitsland.
jaarlijkse last met zich brengen van
2.065.000 gulden.
Deze becijfering geven Gedeputeer
de Staten in een vervolg-voordracht
voor de voltooiing van het Provincie
huis. In de vergadering van de vaste
commissie voor advies en bijstand
van de provinciale financien was om
deze vergelijkende becijfering ge
vraagd om een alternatief voorstel ter
beschikking te hebben als in de ko
mende Statenvergadering van 16 en
17 decembter opnieuw gestemd moet
worden over de bouw van de derde
vleugel van het Provinciehuis. Bij de
vorige vergadering staakten de
stemmen over de bouw, waartegen al
herhaaldelijk geprotesteerd is.
Het genoemde bedrag voor het on
derbrengen van de ambtenaren be
helst alleen de huisvesting van de
ambtenaren en voorziet dus niet in de
bouw van een vergaderzaal. De on
derhoudskosten van deze kantoren
zouden wel lager zijn dan. die van de
derde vleugel, maar Ged. Staten mer
ken op dat de huren de laatste jaren
de neiging hebben te stijgen en dat
het bedrag van circa drie miljoen dat
al is besteed aan de voorbereiding
van de bouw bij het huren van pan
den een onnutte investering zou wor
den.
Ten gunste van de bouw van de
nieuwe vleugel noemen GS wat be
treft financiën als argumenten de
gunstige invloed op de lasten van de
uitbreiding van het Provinciehuis
door de interne financiering en het
ineens afschrijven van een deel van
de bouwkosten uit de algemene reser
ve.
Ged. Staten wijzen er nadrukke
lijk op dat beide bedragen in feite
niet zonder meer vergelijkbaar zijn,
omdat huren alleen maar een ge
bruiksrecht oplevert en bouw een
waardevol bezit.
DEN HAAG Houders van be
jaardenoorden zullen in het vervolg
geen prijzen en toeslagen in rekening
mogen brengen op de huisvesting en
verzorging die zij bieden, zonder dat
ze daarvoor schriftelijke toestemming
van Gedeputeerde Staten hebben.
Overtredingen zullen gestragt worden
met hechtenis van ten hoogste twee
maanden of geldboete van ten hoog
ste driehonderd gulden.
Dit zijn enkele voorstellen die G.S.
willen doen opnemen in de verorde
ning op de bejaardenoorden in de
provincie Zuid-Holland. G.S. is van
mening dat het preventieve prijzen-
toezicht op de prijzen van bejaar
denoorden afzonderlijk ter hand ge
nomen dient te worden, nu de behan
deling van het wetsontwerp door de
Staten-Generaal langer uitblijft dan
de verwachting was.
Jaarvergadering van
AR-statencentrale
NAALDWIJK De A.R. Staten-
centrale Delft, waaronder het gehele
Westland. inclusief Vlaardingen en
Maassluis, behoren, houdt op zaterdag
11 december de jaarvergadering. Deze
bijeenkomst is des middags om kwart
voor drie in „De Binnenhaven" te
Naaldwijk
De voorzitter van de ARP, dr A.
Veerman, zal spreken over de samen
werking van de christelijke partijen.
