Zout voor rijksweg ondereigen' dak
„Bilderdijk" te
water bij HAL
Drs. Verburg wil tweede
vliegveld in noorden
Drieluik van wandkleden
in oude Duitse kerk
Eén miljoen
bezoekers
in Ahoy
Eerste Europese las/j-schip
Automobilist
verongelukt
Minister licht
kamer in over
bestuur Rijgwiik
j Economische groei in westen afremmen
Raad van bestuur
RSV niet groter
Excessen van
onze bejaarde
kindervriend
Liever eenten" in
cao-voorstellen
siïarenW^strie
DONDERDAG 2 DECEMBER 1971
ROTTERDAM Het Sport- en
tentoonstellingscomplex Ahoy'
heeft sinds de opening op 15 ja
nuari 1971 nu bijna een miljoen
bezoekers binnen de poorten ge
had. Tijdens de Surpriseavond,
die vrijdag een bonte mengeling
van wielersport en variété te zien
zal geven, zal naar alle waar
schijnlijkheid de miljoenste be
zoeker het Sportpaleis binnenko
men. Uiteraard zal dit gepaard
gaan met enig feestelijk vertoon.
Het inhalen van de miljoenste
bezoeker gebeurt eerder dan men
bij de opening van het complex
had gedacht.
Het tentoonstellingsgedeelte
van het complex kreeg ongeveer
650.000 belangstellenden te ver
werken en het sportpaleis nam de
overige 350.000 voor zijn reke
ning. Van deze 350.000 toeschou
wers waren er bijna 150.000 be
zoekers van sportevenementen.
De miljoenste en ook de andere
bezoekers staat vrijdag een leuk
programma te wachten. Naast
een sprintomnium met wereld
kampioen Leijn Loevesijn en
Europees kampioen Robert van
Lancker (België) met daarbij an
dere interessante wedstrijden,
wordt een showprogramma gebo
den met o.m. het Cocktail Trio.
Ook St. Nicolaas en zijn trouwe
knecht zullen niet on.breken.
Werktij dverkorting
bij grote bedrijven
wekt verontrusting
(Van onze
sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Drs. F. Jansen van
het directoraat-generaal voor de ar
beid heeft zijn ongerustheid uitge
sproken over het toenemen van de
werktijdverkorting, vooral omdat die
zich niet meer zoals voorheen
vrijwel uitsluitend beperkte tot klei
ne bedrijven, maar zich nu ook uit
strekt tot grote bedrijven zoals Phi
lips, Gispen en Lips.
Uit een artikel in het orgaan van
de NKV-metaalbedrijfsbond, waarin
drs. 'Jansen aan het woord komt,
blijkt dat in september in 63 bedrij-
vtn werktijdverkorting was doorge
voerd, waarvan 22 in de metaalindus
trie. Daarbij waren 3.577 werknemers
betrokken, die over 180 885 niet ge
werkte uren een uitkering op grond
van de wachtgeld- en werkloosheids
wet ontvingen.
Drs. Jansen verwacht dat het aan
tal aanvragen nog zal toenemen.
DELFT Het zout voor Rijksweg
13 heeft sinds kort een eigen huis. De
tweeduizend ton pekel die naar bere
kening van experts nodig zullen zijn
om deze weg bij sneeuw cn ijzel be
rijdbaar te houden voor het verkeer
tussen Den Haag en Rotterdam liggen
sind-s kort in een aparte zouthal, ge
bouwd naast het kruithuisviaduct.
In luttele weken tijd werd deze hal
in de afgelopen zomer opgetrokken
uit grote gelijmde houten balken, af
gedekt met een polyester beplating.
De hal met een oppervlakte van 48
bij 15 meter kreeg een zeer opvallend
houten aftimmering mee, die heel
wat passerende automobilisten al wat
vreemd heeft doen opkijken.
De hal ligt naast het Kruithuis-via
duct. Van de hal kan men recht
streeks de Rijksweg oprijden, rich
ting Den Haag over de rotonde, rich
ting Rotterdam eronder door. On
voorziene sneeuwstormen en aanver
wante natuurverschijnselen niet mee
gerekend moet de tweeduizend ton
voldoende zijn om een winter lang te
verhinderen, dat de kreet „rijksroets-
baan" weer haar intrede doet.
Het loodzware driéluik dat de le
venscyclus Symboliseert Geboorte,
Liefde, Dood komt onder de ge
brandschilderde ramen achter het al
taar te hangen. Momenteel zijn de
tapijten tot en met 11 december bij
het expositiecentrum COSA aan de
Oude Delft 183b in Delft te zien,
waarna het drieluik naar Esslingen
wordt getransporteerd.
Béatrice de Metz komt er eerlijk
voor uit. „Het was een ontzaglijk
karwei, waar ik twee jaar aan ge
werkt heb. Zonder de steun van mijn
kinderen had ik het niet kunnen
doen."
Enthousiast en vlot vertelt ze in
haar gezellig ingerichte woning aan
de Scheveninsse Kerklaan over haar
werk waarvan ze niet graag afstand
zou willen doen.
Opdracht
Door een tentoonstelling in Triest
kreeg ze de opdracht voor Esslingen.
„Ik ben er twee weken geweest om te
bekijken wat voor kleed ik zou kun
nen maken. Door de nissen in de
muur moest ik mij beperken. Tot de
een na laatste dag van mijn verblijf
wist ik het niet."
Na een repetitie van een kameror
kest in de tegenover de Evangelische
Kirche gelegen katholieke kerk te
hebben bijgewoond wist ze het, zo
maar ineens. Dezelfde avond nog zet
te ze enkele schetsen op papier,
waarover de beheerders van het
fonds enthousiast waren.
Béatrice: „Het was voor 't eerst dat
ik een schets maakte. Normaal maak
ik mijn kleden zonder deze voorbe
reiding, omdat de spontaniteit er dan
misschien zou afgaan. Het gevaar is
zo groot dat je jezelf kopieert."
In haar atelier ging ze aan de slag.
Ze moest zich in verband met de op
pervlakte van de tapijten wel behel
pen. Dat betekende af- en aansjou
wen van de drie taDiiten die zelfs
twee mensen nog niet kunnen optil
len. In elk tapijt is al vier kilo spel
den verwerkt.
Vy 878 kleuren
Het thema geboorte, liefde, dood
had ze eigenlijk al lang willen kiezen.
In het unieke drieluik zijn 878 kleu
ren verwerkt. De contourlijn per
kleed is vier kilometer. Bij COSA
zijn de wandkleden aan een witte
muur gehangen, waardoor de kleuren
goed uitkomen. Het rustgevende, len-
te-achtige groen overheerst op haar
voorstelling van de geboorte, het
vlammend rood-oranje symboliseert
de kracht van de liefde en het laatste
gedeelte van het drieluik stelt In
blauwachtige tinten de dood voor.
Een kronkelige lijn die niet eindigt,
loopt door heel het drieluik. In de
schemering komen de blauwachtige
tinten heel biizonder tot uiting, ter-
wül het rood van de liefde overdag
het mooist opvlamt.
Het drieluik is het thema van een
bijzondere dienst op zondag 19 de
cember die door Béatrice de Metz zal
worden bijgewoond. Eind dit jaar be
gint ze aan een nieuw wandtapijt met
als voorstelling een slapende stad die
op een herfstmorgen wakker wordt.
Ze is ervan overtuigd dat steeds meer
mensen belangstelling voor een
wnndkleed hebben.
Béatrice de Metz houdt er enkele
uren per week een schooltje voor
Béatrice de Metz
aankomende wandkunstenaressen op
na. „De techniek moet goed In elkaar
zitten, want het kleed moet Jaren
mee. En dan natuurlijk de
werkstukken moeten kleurecht zijn."
Béatrice begon zo'n vijfentwintig!
jaar geleden als miniatuur-borduur
ster. Nu heeft ze internationaal er
kenning gevonden door haar opmer
kelijke gevoel voor kleurverhouding
en techniek. Zomaar wat voorbeel
den: tapijten die door haar zijn ge
maakt hangen bij de Chicago Heli
copter Lines cn op een luchthaven in
Ghana.
DELFT Op de rijksweg I>n
HaagRotterdam onder Delft is
woensdagavond de 50-jarige heer J.
van Reken uit Rotterdam met zijn
auto, vermoedelijk door een klap
band, van de weg geraakt en in een
sloot terecht gekomen. De bestuurder
overleed ter plaatse aan zijn verwon
dingen.
DEN HAAG De Tweede Kamer
zal op do hoogte worden gebracht van
de bestuurlijke verhoudingen in het
Noordbrabantse Rijswijk, de oemeen-
te waarvan het Tweede-Kamerlid mr.
J. N. Scholten burgemeester is. De
minister van binnenlandse zaken, mr.
Geertsema, heeft dit geantwoord op
vragen van de Tweede-Kamerleden
mej. A. Goudsmit (D'66) en drs Ed
van Thijn (PvdA).
De minister laat weten, dat het on
derzoek nog niet is afgelopen. De be
doeling is dat hij bij het overleggen
aan de Kamer van het resultaat van
het onderzoek ook zijn standpunt
kenbaar zal maken.
Vakcentrales boos
op ministerie om
voorbeeld reglement
Van onze sociaal-economische
redactie
UTRECHT De vakcentrales zijn
boos op het ministerie van sociale za
ken, omdat dit departement het plan
heeft een voorbeeld-reglement voor
de ondernemingsraden-nieuwe-stijl te
maken.
Dit heeft de heer W. L. Spit, secre
taris van het NKV, meegedeeld aan
de NKV-bond van werknemers in de
agrarische, voedings- en genotmidde-
lenbedrijven, die over dit plan van
het ministerie eveneens zijn be
vreemding had uitgesproken.
„De werkgevers- en werknemersor
ganisaties hebben al een voorbeeld-
reglement opgesteld en het plan van
het ministerie is dan ook volkomen
overbodig: het doorkruist het beleid
van de vakcentrales en het riekt naar
betutteling," aldus de heer Spit.
ROTTERDAM De raad vao be
stuur van het Rijn-Schelde-Verolme
concern zal normaal volgens de aan
bevelingen van de commissie Winse-
mius worden gekozen. Van een aan
vulling op het aantal leden is geen
sprake.
Met deze woorden heeft de presi
dent-commissaris van het RSV-con-
cern, de heer J. de Vries, geantwoord
op een telegram van de gezamenlijke
vakbonden in de metaalindustrie. De
vakorganisaties spraken er hun ver
ontrusting over uit dat er geruchten
de ronde deden met betrekking tot de
benoeming van de raad van bestuur.
In zijn antwoord zegt de heer De
Vries dat niet afgeweken zal worden
van de gemaakte afspraken. Het ge
rucht van elementen van coöptatie
moet derhalve op een misverstand be
rusten, aldus de heer De Vries.
UTRECHT De vakbonden van
werknemers in de sigarenindustrie
hebben gisteren hun voorstellen voor
een nieuwe cao ingediend en daaruit
blijkt dat zij zowel de loonsverhoging
als de compensatie voor de prijsstij
gingen willen in de vorm van „cen
ten" inplaats van procenten.
Uit de voorstellen blijkt dat de
bonden voor de ruim 6 000 werkne
mers in de bedrijfstak per 1 januari
een loonsverhoging v illen van 3 pro
cent in de vorm van een voor ieder
gelijk bedrag en per 1 juli een loon-
corrtpensatie voor de prijsstijgingen
met voor elk procent een minimum
van 120 gulden en een maximum van
250 gulden. Verder wensen de bonden
onder meer per 1 januari een extra
loonsverhoging van 2 procent om de
overgang van het systeem van voor-
indexering naar na-indexering moge
lijk te maken, verkorting van de
werktijd, uitbreiding van de vakantie
en verhoging van de vakantietoeslag.
München uitgetrokken. Eveneens
vijftig miljoen kosten de 410 lichters
die in Amerika en in Ierland worden
gebouwd. De Bilderdijk kan er in to
taal 83 aan boord hijsen met de spe
ciale lash-kraan.
De Bilderdijk is 260 meter lang,
heeft een draagvermogen van 43.000
ton en kan een snelheid halen van
achttien knopen. Tijdens een persei»
ferentie deelde de heer Leis mee dat
de HAL voor het dochterbedrijf Koe-
.ningsfeld in verband met de lash-
vaart ook speciale duwbakken en
duweenheden heeft besteld. Deze be
stelling is ook 10 miljoen gulden
groot.
Ook in verband met de lash-vaart
is voor een ander dochterbedrijf,
v. d. Laans scheepvaartmaatschappij
in Schiedam, een schip voor zware
lading besteld. Dit schip heeft een
tonnage tussen drie en vierduizend.
Het zal bij Verolme en bij de werf
Holland worden gebouwd. Het schip
kan speciale vrachten tot honderd
meter lengte vervoeren.
Ook kunnen er lash-bakken mee
worden opgehaald. Echter niet met
een kraan, maar door het schip te
laten zinken, de bakken er in te laten
varen en het schip weer leeg te pom
pen. Volgens de heer Leis is de HAL
nog niet van plan om zogenaamde
feederactiviteiten te ontwikkelen. Het
schip zal wel worden gebruikt om
nieuwe lash-routes uit te proberen.
Wat de Bilderdijk betreft, het schip
krijgt geen accommodatie voor con
tainers. Dit is wel zo met enkele an
dere lash-schepen. De HAL vond dat
niet nodig. Het schip zal in de Waal
haven worden gelost en geladen.
Er is enige tijd sprake van geweest
om de Bilderdijk onder vreemde vlag
te laten varen. De HAL is namelijk
in het geheel niet tevreden over de
rijksstcun %'oor de koopvaardij, maar
om in Amerika geen moeilijkheden te
krijgen is er van afgezien. De Bilder
dijk zal samen met de München een
zeventiendaags afvaartschema aan
houden. De schepen zullen voorname
lijk worden ingezet voor de golf van
Mexico. Het getal reeds varende en in
aanbouw zijnde lash-schepen be
draagt momenteel 22. De ontwerper,
de heer Goldman, was naar Antwer
pen overgekomen om de tewaterla
ting bij te wonen.
In zijn redevoering merkte de heer
Leis nog op dat het aanvankelijk de
bedoeling was meer rederijen enthou
siast te maken voor de lash-vaart.
Dat lukte echter alleen met Hapag-
Lloyd.
Ook roerde hij de binnenseheep-
vaartverbindine tussen Antwerpen en
Rotterdam aan. Hij merkte op dat de
ontwikkeling hier is achtereebleven
bij de techniek. „We zijn te sloom en
te laks om de nodige werken uit te
voeren terwijl er vele ongelukken ge
beuren", aldus de heer Leis.
Hij bereed nog even zijn stok
paardje. namelijk een grote vracht-
luchthaven bij de As Antwerpen -
Rotterdam. „We moeten tijdig zorgen
dat we de vrachtbehandeling over
brengen in de lucht met containers.
Zo ni»t dan zullen we afzakken naar
"-"vennlaatsen."
drs.. Verburg af met: „Als je nu wer
kelijk de spreiding van de bevolking
over heel Nederland wilt bevorderen,
moet je de opeenhoping in het wes
ten doorbreken.
Drs. Verburg vindt wel, dat eerst
grondig moet worden nagegaan of de
aanleg van zo'n groot vliegveld uit
het oogpunt van milieubeheer moge
lijk is. Als er op dat punt grote be
zwaren blijken te zijn, moet je het
niet doen, vindt hij. Het is voor hem
trouwens ook nog geen uitgemaakte
zaak of er wel een tweede .Schiphol"
moet komen. „Maar als er één moet
komen, dan wel op de plaats, die met
het oog op de economische en sociale
opbouw van heel Nederland het beste
is", vindt hij.
In Rotterdam wil men de eenzijdig
heid van de zeehaven doorbreken en
er meer aan de dienstensector gaan
doen. Daar zou de luchthaven dan
voor gebruikt kunnen worden. Ver
burg wijst dit argument van de hand:
„Het gaat niet om de ontwikkeling
van één gebied, maar wij moeten
juist proberen heel Nederland sterk
te maken. En vanuit dat gezichtspunt
is het niet verstandig teveel bedrij
vigheid naar het westen te halen.
DEN (HAAG Het Tweede Ka-
mtrlid Van der Spek (PSP) heeft
minister Stuyt (volksgezondheid) de
volgende schriftelijke vragen gesteld:
heeft de minister kennis genomen
van de publicatie in de Consumen
tengids d.d. december 1971. waaruit
blijkt dat Sint Nicolaas de jeugd van
Nederland niet alleen met marsepein
en suikergoed bestookt, maar bijvoor
beeld ook met:
Rammelaars, waaruit reeds bij
geringe beschadiging uiterst scherpe
ijzerdraadpunten te voorschijn ko
men.
Knuffelbeesten met loszittende
ogen, die scherpe kanten hebben of
voorzien zijn van een scherpe pin met
weerhaak.
Telramen, waarvan de spijlen ge
makkelijk losraken, waardoor de
scherpe ijzeren punten naar buiten
komen.
Stapelringen, die afgesloten wor
den met een plasticdop, die als deze
ingeslikt wordt, de luchtpijp van het
kind volkomen afsluit.
Wil de minister meedelen waarom
na een soortgelijke publicatie in okto
ber 1970 door het departement nog
steeds niets tegen deze excessen van
onze bejaarde kindervriend is onder
nomen?
Is de minister bereid op zeer korte
termijn de totstandkoming van een
speelgoedbesluit te bevorderen, op
grond waarvan de keuringsdiensten
van waren doeltreffend tegen de ver
koop van dit en ander uiterst gevaar
lijk speelgoed zouden kunnen optre
den?
Groot karwei voor Béatrice de Metz
(door Dammis de Geus)
DEN HAAG Over en
kele weken zullen de be
zoekers van de Evangelische
Frauenkirche in de middel-
Dc Frauenkirche in Esslingen waar
het prachtige drieluik van wandkle
den komt te hangen.
grote Duitse stad Esslingen
(bij Stuttgart) een drieluik
van wandtapijten bewonde
ren, dat de Haagse kunste
nares Béatrice de Metz in
opdracht van het restaura
tie- en verfraaiingsfonds van
de Evangelische Gemeinde
heeft gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers)
ANTWERPEN Op de Cockerill-
werf in Hoboken heeft mevrouw A. J.
A. Leis-van der Poel, echtgenote van
de heer A. M. Leis, lid raad van be
stuur van de Holland Amerika-Lijn
woensdag het lash-schip Bilderdijk te
water gelaten. Het is het eerste in
Europa gebouwde lash-schip. Bij
Cockerill is nog een zusterschip be
steld voor de Duitse Hapag-Lloyd.
Beide schepen zullen voor de geza
menlijke Combi-lijn op Amerika
gaan varen.
Voor Cockerill was het het
grootste schip dat ooit op dc werf is
gebouwd. De kiel van het nieuwe
schip werd gelegd in juni van dit
jaar. De oplevering is gepland in
februari 1972. De bouw is drie
maanden vertraagd ondermeer als
gevolg van de langdurige staking
op de Cockerillwerf. Deze staking
heeft er ook toe geleid dat de werf
geen winst heeft kunnen maken
met de bouw van dit schip.
Met de bouw van de Bilderdijk is
vijftig miljoen gulden gemoeid. Een
zelfde bedrag is voor het zusterschip
ROTTERDAM Tijdens de
stapelloop van het HAL lashschip
Bilderdijk in Antwerpen is ook
de nieuwe maatschappijvlag ge
ïntroduceerd. Op het ogenblik dat
de Bilderdijk van de helling
gleed, werd de nieuwe vlag gehe
sen op alle HAL-schepen waar
ook ter wereld en in alle kanto
ren en vestigingen van de HAL.
Tevens werd de groen-wit-
groene NASM vlag gestrekeh. De
nieuwe vlag is oranje en bevat in
de kleuren aqua-wit-aqua de ba
nen van het vorig jaar geïntrodu
ceerde beeldwerk, namelijk drie
gestyleerde golven. Dit beeldwerk
werd al eerder toegepast op het
drukwerk van de maatschappij
en op diverse gebruiksvoorwer
pen.
Proefnemingen hebben aange
toond dat de kleur aqua wat
zichtbaarheid betreft sterk te
prefereren valt. Bovendien heeft
oranje volgens de maatschappij,
een vrolijk effect wat met name
een rol zou spelen voor de vlag
gen van de doorgaans in zonrijke
gebieden varende cruiseschepen
van de HAL.
ROTTERDAM Het zit er
dik in, dat heel Zuidwest-Neder
land uitgroeit tot één grote over
bevolkte randstad. Dat moet
worden voorkomen en daarom
moet men in dat gebied voor
zichtig zijn met het aantrekken
van bedrijvigheid. Het zal daar
om wellicht beter zijn een
tweede nationale luchthaven
niet in het zuidwesten maar zo
dicht mogelijk bij het Noorden
van het land te vestigen.
Dit is zo ongeveer de redenering
van drs. M. C. Verburg, lid van de
Eerste Kamer voor de PvdA. en di
recteur van het Economisch Techno
logisch Instituut van Zeeland. In deze
functie is hij jarenlang één van de
mensen geweest, die zich inspanden
voor een sterke industrialisatie van
Zeeland. Nu maant hij tot grote voor-
lichtigheid met de ontwikkeling van
dit gebied. Volgens hem wordt het
tijd de economische groei af te rem
men en goed op de nog resterende
natuurgebieden te letten.
Drs. Verburg: „Je moet je afvragen
of je de lijn van de economische groei
in Zuidwest-Nederland- niet te sterk
optrekt als je er zes grote economi
sche projecten in legt".
Die projecten zijn de volgende: het
zeehavengebied Vlissingén-Oost
(Sloegebied) met zo'n 2000 hectare;
Terneuzen met 1000 hectare plus de
mogelijkheid, dat er nog eens zo'n
1000 hectare bijkomt; het industriege
bied Moerdijk, Reimerswaal, dat goed
zou zijn voor 1000 hectare; de kans,
dat vele bedrijven in de dienstensec
tor in dit gebied zullen neerstrijken
omdat ze daar gunstig zitten tussen
het Nederlandse regeringscentrum en
het Waterweggebied aan de ene kant
en de zeehaven Antwerpen en het
EEG-hoofdkwartier Brussel aan de
andere kant.
De zesde in deze rij zou dan de
tweede nationale luchthaven moeten
worden, die ook weer allerlei andere
bedrijven zou meenemen. Dit zou al
les met elkaar vele, vele tienduizen
den arbeidsplaatsen opleveren en
waarschijnlijk wel een miljoen inwo
ners.
Drs. Verburg: „Een onderzoek naar
deze ontwikkeling is noodzakelijk.
Hoe sterker het westen zich ontwik
kelt, hoe moeilijker het wordt de pro
blemen van het noorden op te los
sen".
De noordflank van Nederland blijft
ook duidelijk in het nadeel als de
EEG meer betekenis krijgt.
Drs. Verburg: „Het is volkomen be
grijpelijk, dat de Schotten niet zo blij
zijn met de EEG, want ook daar zal
de industrie zich concentreren in
zuidoost-Engeland. In Nederland zie
je dezelfde trend."
Daarom moet je iets doen aan de
ontwikkeling van het noorden en dat
zul je fundamenteel moeten aanpak
ken, zo redeneert de directeur van
het Zeeuwse ETI.
Een onderdeel van die fundamente
le aanpak zou kunnen zijn: aanleg
van de tweede nationale luchthaven
bij de Afsluitd'jk. Daarmee zou iets
wezenlijks worden bijgedragen aan
de versterking van de economie in
hety noorden.
De redenering, dat de luchthaven
daar te excentrisch zou liggen doet
(Van onze
sociaal-economische redactie)
Het gedeelte, symboliserend: de geboorte.
