J)K ZWARTE PIET EN HET RIJNWATER Fosfaat in wasmiddel geen belangrijke watervervuiler Melk(poeder)koetje brengt handelaren voor rechter [^Neo-fascist komt 11a Belgisch verbod ook niet in Nederland itprobleem niet op te lossen op ambtelijk niveau unlr' ik Krakers eisen stopzetting van sloop Fruitbomen rooien in alle EEG-landen Psychiatrisch ziekenhuis stond in brand Minister Boersma verwacht werklozen Politie overvalt Apeldoorns hotel Alvi Aluminium deurluifels reeds vanaf f98,- ZATERDAG 27 NOVEMBER 1971 ■lijkt» ;EL Een Fransman is taarschijnlijk net zo verbaasd dat wij wèl leidingwater als ater gebruiken als wij •baasd over zijn dat hij dat doet. Leidingwater is voor een betrekkelijk ordinair dat je gebruikt om de vloer te schrobben. Maar om te ken gebruik je zuiver bron- r uit de fles. De Nederland- iwinding dat ons leidingwa- oor het zout uit de Franse lijnen slecht is geworden hem daarom alleen al wat even aan. Restte als enige mogelijkheid de opslag in de onmiddellijke omgeving van de kalimijnen zelf. Om de zwarte piet toch niet opnieuw in handen te krijgen hasstte Frankrijk zich om bij deze oplossing een tijdsfactor in het geding te brengen. Natuurlijk stond het achter deze oplossing, maar er zal eerst een diep gaand onderzoek moeten worden in gesteld en bovendien zullen er tijdro vende onteigeningsprocedures moeten worden gevoerd. Bij elkaar zal het daarom wel enkele jaren duren voor daar met de opslag kan worden be gonnen. Sober is echter nog meer. Zout levert Al rechtstreeks gevaar op voor de gezondheid. Het is immers geen Zware metalen, biociden en iden, die ook overvloedig in de vorden geloosd, zijn dat wel. Uit vrajele rij wordt nu toevallig het e kalizout als de grote zondebok merkt. De Fransen voelden daar voor en in de internationale Immissie die deze week in Bazel derde, hebben zij zich meester- an deze rol kunnen onttrekken, ytis eerste dag van de conferentie lelden zij Duitsland de zwarte n handen met het voorstel het ver' >ut op het Franse Rijneilandje ïheim op te slaan, wetende dat and zo'n oplossing van de hand ijzen. Tijdsfactor tg op dit eiland, dat is in grote wel vastgesteld, tast het bo ater in Duitsland aan, waarmee inkwatervoorziening van enkele i steden in gevaar komt. De Nederlandse delegatie stond er in deze opstelling wat verloren bij. de scherpe instructies die zij uit Den Haag had meegekregen baatten haar niets. Zelfs de toezegging dat ons land de helft van de opslagkosten wil betalen, vermocht niets aan de situa tie te veranderen. Wellicht daarom dat de Nederlandse delegatie in haar verklaringen aan de Nederlandse pers die in grote getale naar Bazel was gekomen, uiterst sober was. Dit in tegenstelling tot de voorzitter van de Rijncommissie J. Gabarrat, een topambtenaar van het Franse mi nisterie van buitenlandse zaken en tevens lid- van de Franse delegatie, die zonnig glimlachend de ene ver klaring na de andere aflegde. Aan het slot van de conferentie sprak hij zelfs van een unieke ge beurtenis. Mede door de Franse be reidheid om ook de opslagmogelijk heid bij de kalimijnen zelf te onder zoeken zou er voor het eerst in de geschiedenis sprake .zijn van een in ternationale aanpak van een milieu hygiënisch probleem. Voor Nederland betekent deze unieke gebeurtenis in feite niets an ders dan dat ons land opnieuw een aantal jaren met het zoutprobleem opgescheept zal zitten. Alleen Duits land heeft een poging ondernomen dit Franse spel te onthullen. Een lid van deze delegatie, dr. Lil- linger topambtenaar van het Duitse ministerie van landbouw zei ronduit dat de opslag bij de Franse kalimij nen onmiddellijk kan beginnen. De Franse kalimijnen zouden genoeg grond in eigendom hebben om al thans enkele jaren vooruit te kunnen met de opslag. Onteigening Ondertussen kan met de onteige ning van de andere gronden worden begonnen. Berekeningen zouden bo vendien hebben aangetoond, dat, mits er bepaalde voorzieningen worden getroffen, het bodemwater in de Elzas niet aangetast behoeft te worden. In Duitsland dat ook kalimijnen heeft is al jarenlang bewezen dat opslag van het zout geen enkele complicatie met zich mee behoeft te brengen. Als de Franse argumenten inder daad zo zwak zijn als Duitsland be weert dan moet er kennelijk meer aan de hand zijn dan de omstandig heid dat Frankrijk niet als de grote boosdoener uit de bus wil komen. Nu is het zo dat Frankrijk er geen enkel belang bij heeft of er een oplossing komt of niet. De Fransen gebruiken immers geen Rijnwater. Een oplossing kan voor hen alleen maar nadelen hebben. "middag zijn op het stadhuis van Heemstede de honkbalwerper van •■derlayids negental Jan Dick Leurs en Marion de Bruin in het huwelijk J en. Foto: Het vaar bij het verlaten van het stadhuis. ng er J een onzer verslaggeefsters V HAAG De leider van •taliaanse neo-fascistische Giorgio Almirante, die dag een bezoek aan Am- im zou brengen, waar hij afdeling van zijn partij oprichten, heeft op het e nippertje afgezien van 'ezoek aan Nederland. s het gevolg van het feit, dat nte, die het komende weakein- bezoek aan Brussel -zou bren- n het Belgische ministerie van een spreekverbod heeft ge- Almirante was van plan in een congres van uiterst partijen bij te wonen, waar buiten Italië werkende Itali- ilde toespreken en eveneens 'deling van zijn partij, de de Italiaanse Sociale bewe- ilde oprichten. »ezoeken aan België en Neder- >uden deel uitmaken van een toernee door west-Europa, hij ook bezoeken aan Stutt- 'rankfurt en Keulen op zijn nma heeft staan. Een woord- van de M.S.I. heeft ver dat Almirante nu vandaag rsconferentie in Stuttgart zal Jelgische ministerie van justi- ft Almirante verboden in het openbaar op te treden of vergaderin gen van meer dan vijf personen 'toe te spreken. De Belgische autoriteiten hebben dit spreekverbod uitgevaar digd, omdat zij van mening zijn, dat het optreden van Almirante „uiter-- mate provocerend" zou zijn. In Brussel 'nad de aankondiging van Almirante's komst al veel protes ten opgeroepen, waardoor het de or ganisatoren ook niet lukte vergader ruimte te vinden, waar Almirante zijn aanhangers zou kunnen toespre ken. Naar aanleiding van de aangekon digde spreekbeurt in Brussel, waren onder de in België werkende gastar beiders protesten gerezen. Een anti fascistisch comité, waarin leden van de sociaal-democratische, socialisti sche en communistische partij verte genwoordigd zijn, had een manifest onder ae gastarbeiders verspreid, waarin men o.a. schreef dat „de ge dwongen emigratie uit Italië veroor zaakt werd door dezelfde reactionaire krachten, die buiten Italië de lezingen van Almirante financieren". Er was voor zondag een tegen-demonstratie georganiseerd door dit comité. Altiero Spinelli, Italiaans lid van de Europese commissie in Brussel, heeft een persoonlijke verklaring uit gegeven, waarin hij zijn volledige so lidariteit betuigde met het protest van de democratische groeperingen tegen het initiatief van Almirante. Van een verslaggever NIJMEGEN Ruim vijftig kra kers van het voor afbraak bestemde gebouw Huize St. Anna in Nijmegen hebben gisteren in kort geding stop zetting van de sloopwerkzaamheden geëist. Zij vinden dat de eigenaar, die woensdag met het slopen begon nadat zij eind vorige week het huis hadden gekraakt, op ongeoorloofde wijze het recht in eigen hand heeft genomen. „Het maakt niet veel verschil of je met geweld uit een pand wordt ver wijderd of dat het huis onder en bo ven je wordt weggebroken", aldus mr. W. Aerts, raadsman van de kra kers. Hij vond het ontoelaatbaar dat woonruimte wordt afgebroken waarin 50 tot 60 mensen onderdak hebben gevonden. „Men is niet gewoon gaan slopen, men is de zaak onbewoonbaar gaan maken", zei mr. Aerts, die erop wees dat de slopers waren begonnen de deuren en scharnieren weg te halen en stukken uit de gas- en waterlei dingen te verwijderen." Namens de eigenaar, de stichting huize St. Joachim, probeerde mr. A. K. H. S. Haitsma Muiier de indruk weg te nemen, dat de sloop gebeurt om de krakers te hinderen. Hij be klemtoonde dat het gebouw moet worden gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw ten behoeve van St. Joacljim, een verpleegtehuis voor geestelijk gestoorde bejaarden. De president van de rechtbank, mr. W. J. Borgerhoff Mulder, zal uiterlijk donderdag uitspraak doen. Inmiddels gaat de sloop door. Van een onzer verslaggevers ARNHEM Tegen drie zakenlieden uit België en Nederland, die ruim 200.000 kilo melkpoeder uit- en invoerden zonder zich aan de EEG- en douanebepalingen te storen, zijn gisteren in Arnhem forse straffen geëist. De officier van justitie, mr. J. Reinders. vorderde tegen de 37-jarige J. K. uit Prinsenbeek (België) een on voorwaardelijke gevangenisstraf van één jaar en vier maanden, tegen de 46-jarige A. K. uit Rotterdam één jaar hechtenis en tegen de 29-jarige J. V. uit Nijkerk een geldboete van 10.000 gulden en zes maanden voor waardelijk met een proeftijd van een jaar. De drie handelaren zijn door hun manipulaties financieej aan de grond geraakt. TRAAG .De feiten werden in 1968 al ge pleegd. Een jaar geleden werd de zaak door de Arnhemse rechtbank behandeld. Er werd toen om een re- classeringsrapport gevraagd. Dat kwam kortgeleden klaar en zo stond het drietal gisteren weer voor de rechtbank (president mr. J. H. van den Berg). Voor een van de raadslieden, mr. W. A. L. Zwamborn was deze trage gang van zaken aanleiding op te mer ken, dat'zijn cliënt eigenlijk drie jaar in de „dodencel" had gezeten. Dat mocht wat overdreven klinken, maar dat zou men wellicht ook van het requisitoor van mr. Reinders kunnen zeggen. HOOG SPEL In het reclasseringsrapport was op "voorwaardelijke vrijheidsstraffen aangedrongen. Dat achtte hij juist, want zoiets vraagt men. b.v. niet bij een moordzaak. Hij bleef vrijwel bij zijn eis van een jaar geleden. „Ze hebben een hoog spel gespeeld, waar bij veel was te winnen en veel te verliezen; ze hebben verloren." Mr. Zwamborn was van mening dat men het economisch delict, waarom het hier gaat, zou moeten zien in het raam van alles wat aan onrechtma tigs in de EEG gebeurt. Hij bood de rechtbank een artikeltje ter lezing aan over grote fraudeurs in de EEG. Binnen de EEG worden miljoenen verdiend, alleen door de uitvoer van goederen, die dan langs een omweg weer in het land van herkomst wor den ingevoerd. Politiek Vooral van Nederlandse zijde ver onderstelt men dat deze nadelen vooral in het politieke vlak moeten worden gezocht. De Elzas is een poli tiek labiel gebied. Tot nu heeft dit gebied dat dan weer eens in Duitse dan weer eens in Franse handen is geweest alleen maar nadelen onder vonden van internationale regelingen. De Elzasser reageert daarom uiterst wantrouwend op een internationale regeling. De Franse regering zal er weinig voor voelen dit wantrouwen aan te wakkeren. Duidelijk is in iéder geval dat het zoutprobleem op ambtelijk niveau onmogelijk kan worden opgelost. Po litieke knopen kunnen alleen maar doorgehakt worden op regeringsni veau. Tempi o Een ministersconferentie zoals Ne derland nu voorstelt kan daarom al leen maar worden toegejuicht. Het tempo waarin een ambtelijke werk groep als de Rijncommissie proble men tot een oplossing kan brengen, ligt ver beneden het tempo waarmee de vervuiling van de Rijn toeneemt. De Kamerleden B. de Gaay Fortman en M. van Huiten (beiden PPR), (resp. derde en vierde van links) in gesprek met journalisten na hun be zoek aan het depot voor discipline te Nieuwersluis. Tweede van links is de commandant van het depot, overste Bos. Geheel rechts een bestuurslid van de VVDM die tevergeefs heeft getracht een fruitmand aan te bie den aan de dienstplichtigen Dona en Schvl. Van onze redacteur wetenschappen VLAARDINGEN Als Nederlands huisvrouwen van vandaag op morgen zouden op houden fosfaathoudende was middelen te gebruiken, zou ons oppervlaktewater niet merkbaar schoner worden, maar de was merkbaar minder schoon. Wij leveren maar één van de drie bronnen van fosfaat in het opper vlaktewater, zegt mr. H. de Roos. voorzitter van de directie van Lever's zeepmaatschappij (Unilever) en als zodanig Nederlands grootste wasmid- delenproducent („wasbaas", zegt hij zelf een keer in de loop van het ge sprek). NIET ENIGE BRON Dat wasmiddelen niet de enigC bron zijn van fosfaat (dat het biolo gisch evenwicht in oppervlaktewater fors kan verstoren) is al uit den treu- re herhaald: mest en menselijke uit- scheidingsprodukten dragen elk nog eens evenveel bij. Maar het fosfaat uit wasmiddelen leent zich in eerste instantie het best voor beperkende maatregelen, menen de anti-fosfaatgroepen. Want een ra dicaler aanpak, het verwijderen van fosfaat uit riool\\%ter in uitgebreide zuiveringsinstallaties, vergt zulke ka pitalen, dat het nog vele jaren duurt voordat er een reële oplossing is. VIER GULDEN Dat is een opvatting die mr. De Roos heftig bestrijdt: verwijdering van fosfaat uit rioolwater kost vol gens verschillende studies jaarlijks drie tot vier gulden per inwoner. En als puur extraatje wordt bij toepas sing van deze techniek de biologische zuiveringscapaciteit van de installatie met de helft vergroot. Dat is de enige houtsnijdende oplossing, en de Unile- verdirekteur vindt dat wijzigingen in zijn wasmiddelen alleen maar een valse geruststelling zouden geven. Dat vindt hij onverantwoordelijk. Hij kiest daarmee een andere benadering dan zijn Amerikaanse collega's. In de Vefénigde staten heeft Urti- lever wasmiddelen met verlaagd foa- faatgehalte. uitgebracht, nadat fos- faatloze produkten van verschillende fabrikanten om een aantal redenen niet te handhaven bleken. GEBONDEN Wat doen nu precies de fosfaten polyfosfaten eigenlijk in een was middel? Dr. A. L. de Jong, groepslei der wasmiddelenresearch bij Unile ver: een eis voor goed wassen is dat kalk- en magnesiumzouten, die van nature in het water voorkomen, bijna volledig worden gebonden. Zij helpen namelijk het vuil aan de vezels van textiel vast te houden, en het doel van wassen is juist om dat vuil los te maken en in het sop zwe vend te houden. Het kalkgehalte moet tot minder dan een milligram per liter worden teruggebracht, en dat is aanzienlijk zachter dan wat een waterleidingman zacht water noemt. Polyfosfaten doen dat, NTA (een in Amerika korte tijd toegepaste stof .die wegens risico's voor de gezondheid nu weer op de terugtocht is) doet dat ook. En daar mee is de koek voor wat betreft onze huidige kennis op. Soda is op dit punt niet goed genoeg (tientallen malen zwakker, zegt Ds Jong). „En als we nu, in ee potje voor ons op tafel, een stof hadden die tech nisch bevredigend fosfaat kon ver vangen, dan zou het ons nog een jaar of vijf onderzoek kosten om vast te stellen of die nieuwe stof in het mi lieu minder schade aanricht dan fos faten." ONTMOEDIGEND Een probleem dat geregeld opduikt bij milieukwesties; erg ontmoedigend, maar wel realistisch. De kortstondige carrière van NTA in Amerika is een uitstekend voorbeeld vqn hoe het niet moet. Bij onze ingrepen in natuurlij ke evenwichten, die we maar half be grijpen en nauwelijks overzien, is het angstig makkelijk om van de regen in de drup te geraken. Is wassen zonder fosfaat nu onmo gelijk? Natuurlijk niet. Het wordt door H H. Fabrikanten zelfs aanbevo len. Mijn (merkloze) knijpfles met af- wasmiddel is volgens het opschrift geschikt voor „alle schoonmaakkar- weitjes, zoals auto, wolwas, fijnwas, nylon, draion, etc." En daar zit een gram fosfaat in. MERKLOOS „Haha, en het is waarschijnlijk nog van mij ook", zegt mr. De Roor. „Ik weet het natuurlijk niet zeker, maar wij maken ook van dat merklo ze spul." En alle vloeibare afwasmid- delen zijn volkomen fosfaatvrij. Dr. De Jong: „We hebben het daarin niet nodig, omdat het vuil mechanisch met de afwasborstel wordt losge maakt." Inderdaad kun je met afwas middel een sopje maken waarin de fijne was met de hand behoorlijk schoon wordt, met name synthetische stoffen. Het vuil komt ondanks de afwezigheid van polyfosfaat aardig los, juist om dat er met de hand wordt gewassen. In een wasautomaat zou dat spaak lopen. De vraag is natuurlijk wel of 't zo erg zou zijn als die „grote" was in de automaat wat minder schoon werd. WITTER DAN WIT In hoeverre wordt de behoefte aan absolute schoonheid kunstmatig in stand gehouden door de witter-dan- witpropaganda die de wasbazen da gelijks met hun reclame bedrijven? Mr. de Roos: „Ach, u moet dat wat relatief zien. De witter-dan-witcultus heeft duidelijk zijn hoogtepunt gehad, er zijn steeds mindèr witte dingen. Het witte overhemd verdwijnt, on dergoed wordt gekleurd, lakens krij gen pasteltinten. Wit verliest zijn ab solute waarde het wordt terugge- bracht tot „een van de mogelijke kleuren". Je zou een complete studie kunnen maken van de veranderende psycho logische betekenis van wit in een sa menleving. (Studies over de oudere betekenis van wit liggen uiteraard in Unilevers archieven). Een zaak die in de af en toe ver warde discussies over alternatief wassen centraal heeft gestaan is kalkzeep. de vaste stof die ontstaat als met (kalkhoudend) water en zeep een sop wordt gemaakt. De syntheti sche wasmiddelen waarover we het In de regel, zei mr. zwamborn, hangt „Brussel" de vuile was niet buiten en wordt de zaak fiscaal dan wel administratief opgelost. Vergele ken bij de grote fraudeurs zijn de drie. die nu terecht staan, „schnabbe laartjes", kleine jongens die een dom me gok waagden. Want ze hadden moeten weten dat men melkpoeder niet op zo ongenuanceerde wijze op de Nederlandse markt kan brengen. De uitspraak is 10 december. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Ir. A. Groot, secre taris van de Nederlandse Fruittelers- organisatie, vindt dat het Ameri kaanse bureau Little in zijn rapport over de Nederlandse appel- en peren- teelt te weinig aandacht schenkt aan de situatie in de andere EEG-landen. Ir. Groot is van mening, dat men niet alleen van Nederland kan ver langen, dat het zijn areaal aan appel en perenbomen sterk inkrimpt. Ande re landen zullen ook iets moeten doen aan produktiebeperking. Ir. Groot wijst er op, dat uit het rapport van Little duidelijk blijkt, dat er in Ne derland veel technisch goed uitgerus te fruitteeltbedrijven bestaan en dat het klimaat in Nederland ook wel ge schikt is voor fruitteelt. De aanbeve ling van Little: rooi met spoed 9500 hectare verouderde appelboomgaar den, vindt de heer Groot daarom nog al ingrijpend. Hij vindt dat er in EEG-verband moet worden gepro beerd de produktie te beperken. Italië en Frankrijk kampen ook met een fruitcrisis en zulleq daarom waarschijnlijk wel bereid zijn tot be perking. APELDOORN Het dagverblijf van het St. Antoniuspaviljoen, dat deel uitmaakt van het psychiatrische ziekenhuis St. Joseph te Apeldoorn, is in de nacht van vrijdag op zaterdag door brand verwoest. Er dezen zich geen persoonlijke ongelukken voor. tweede woonlaag waar het dagver blijf is gelegen, werd uit voorzorg in veiligheid gebracht. Op de hoger ge legen verdiepingen bleven de patiën ten in hun bed, terwijl de brandweer het vuur bluste. De schade wordt aanzienlijk ge noemd. De politie kon nog niet mee delen wat de oorzaak van de brand tot nu toe hadden vertonen die ver schijnsel niet. Bij de handwas met (groene of andere) zeep, zet die kalkzeep zich voor een deel in het weefsel af, ver oorzaakt daar wat extra slijtage en legt grauwsluiers. Dat kan voor een flink deel voorkomen worden door het water eerst te verzachten met so da, dat de kalkzouten ook neerslaat (in de vorm van calciumcarbonaat). MOEILIJKHEDEN Dezelfde techniek toegepast in de wasautomaat geeft technische moei lijkheden. Het gecombineerde cal ciumcarbonaat - kalkzeepneerslag zet zich af op het verwarmingselement, dat na enige tijd zal doorbranden. Ook wordt door de schurende wer king het inwendige van de pomp sterk aangetast. Dat alles kan worden voorkomen door de aanslag van tijd tot tijd op te lossen met azijn, verklaarde in het heetst van de discussies destijds een woordvoerder van wasmachinefabri kant Philips tegenover een onzer ver slaggevers. Dat trok Philips een dag later in, en volgens dr. De Jong zeer terecht, want het klopt niet. Het zou mis schien kunnen lukken met een aan zienlijk geconcentreerdere azijnoplos- sing dan de kruidenier verkoopt, maar nog afgezien van de doordrin gende zure lucht, azijnzuur is een van de meest schadelijke vloeistof fen waarmee je roestvrij staal te lijf kunt gaan. En dat is dan weer het einde van een illusie. HILVERSUM Minister Boersma van sociale zaken verwacht dat in de komende wintermaanden het aantal werklozen in Nederland zal oplopen tot over de 100.000. voor november schat hij het aantal op 70.000. Deze verwachtingen sprak hij gis teravond uit in een vraaggesprek in de tv-rubriek „achter het nieuws" van de Vara. Een aantal van 250.000 werklozen een omvang van de werkloosheid in Engeland in Nederlandse verhou dingen omgerekend noemde hij voor ons land uitgesloten. De noordelijke provincies en Zuid- Limburg zijn wat hun structuur be treft zwak, aldus de bewindsman, maar gezien dat ook het in het wes ten de werkloosheid toeneemt, Am sterdam is daar een voorbeeld van, is de spreiding veel „gunstiger" dan een viertal jaren geleden. APELDOORN De Apeldoorn se politie seeft vrijdagavond een groot scheepse actie ondernomen in hotel l'Europe aan de Stationsstraat. Aan deze actie werd deelgenomen door 55 agenten van het plaatselijke korps, onder wie twee vrouwelijke agenten, alsmede twee leden van de rijkspoli tie met hun hasj-honden. Het onderzoek bracht aan het licht dat zich in het hotel vijf Turken zon der geldige papieren bevonden, als mede vier minderjarige Nederlandse meisjes. De Turken en de meisjes zijn door de politie meegenomen. Van de meisjes zal worden onderzocht of zij met toestemming van de ouders in het hotel verbleven. De politie vond voorts een aantal stiletto's en messen. Verdovende mid delen werden iet gevonden. Verder leveren we: alles In hard gemoffelde kwaliteit. Voorzetramen, reeds vanaf 4Ö„ per m; carports; patio's; ingebouwde serres en waranda e tn elke gewenste maat: winkeloverkapping; nordeuren; raamhorren, ook oprol baar; windbrekers; nieuwbouwramen en -deuren. Bel nu 03410 6346 (ook s zaterdags) of schrijf voor vrijblijvend bezoek en bet bezichtigen van monsters. ALVI - HARDERWIJK

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 9