Over
vijfentwintig jaar
kerk of helemaal geen
een
KERI
Progressieve
presenteren
christenen
doelstelling
Spaanse protestanten kunnen niet zonder hulp uit buitenland
Fiolet: restantje blijft over
Uw probleem Prof. dr.
is het
onze
Puzzelhoek
s
s
7
-F
F-
Le.^er des Heils
beire" t rienw
hof^clkvrarlier
nü
Een woord voor vandaag
Vicaris Oomens
overleden
LANGE WEG NAAR ONAFHANKELIJKHEID...
alles
goed
eni
wel
BEROEPINGSWlfr
MAANDAG 22 NOVEMBER!^
Brieven dlo niet zijn voorzien
van naam en adres kannen niet in
behandeling worden genomen. Ge
heimhouding ls verzekerd Vragen
die niet onderling met elkaar ln
verband staan moeten in afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan post
zegels te worden ingesloten.
Vraag: Is er voor iemand, die bij de
politie-acties in Indonesië een gra
naatsplinter in zijn been kreeg, en
daarvan nog steeds last ondervindt,
een uitkering mogelijk?
Antwoord: Het beste is te beginnen
met zich te wenden tot de sociale
dienst van het ministerie van defen
sie, gewesteiijk kantoor Zuid-Hol-
land-Noord, Mauritslaan 5 III, Den
Haag, telefoon 070 - 184135.
Vraag: Hoe zijn thans de tracte-
menten van de predikanten der Ne
derlands Hervormde kerk en van ca
techeten/hulppredikers?
Antwoord: Wij kunnen u verwijzen
naar de generale regelingen voor de
predikantstractementen, een losbladi
ge publicatie, die zoals vanzelf
spreekt ieder ogenblik aangevuld
of herzien wordt. Deze kunt u bestel
len bij het Boekencentrum, Scheve-
ningseweg 72, Den Haag, kosten on
geveer ƒ8. Voor u is misschien het
belangrijkst het laatst verschenen
aanhangsel, namelijk nummer XI van
april 1971, kosten ƒ0,90. De gemeen
ten worden volgens het aantal zielen
verdeeld in vijf groepen en op dit
lijstje (onder voorbehoud van nadere
verandering) was de minimum-aan-
vangswedde 16.344 in de hoogste en
ƒ11.592 in de laagste salarisgroep op
1 januari 1971. Voorts is er een mede
deling omtrent de periodieke verho
gingen en vergoedingen voor het ge
mis van een ambtswoning, eveneens
in vijf groepen. Ook zijn er nadere
gegevens over het salaris van een vi
caris. Het salaris van catecheten en
hulppredikers is verdeeld in vier
groepen. Bij de verstrekking van in-
'ichtingen wil men gaarne de intentie
kennen. De cursus voor deze groepen
begint steeds in september. Over de
mogelijkheden kunt u inlichtingen
inwinnen. Voor uw gemeente is het
dichtst bij: dr. A. J. Brinkman, Pelt-
laan 41, Utrecht. Bij de raad voor de
catechese der N.H. kerk, Postbus 57,
H"ofdstraat 248, Driebergen kunt u
een boekje met alle gegevens aan
vragen. kosten 1.75. Dit geldt ook
voor de cursus die te Zeist door dr.
v.d. Bout speciaal voor de Gerefor
meerde Bond wordt gegeven.
Vraag van lezer: Hoe heet de plant
waar carotine van gemaakt wordt?
Antwoord: Carotine ontleent de
naam aan de wortel, die wij ook wor
tel en anderen peen noemen.
ZWOLLE Over 25 jaar zal er of één kerk of helemaal geen kerk meer zijn. Dat voorspel
ik op grond van de huidige situatie, waar dwars door de kerkgrenzen heen zich nieuwe groepen
3
4
8
9
1
10
n
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
34
37
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. getroffen, 4. berg in
Thessalië, 7. hefijzer, 10. gebak, 12. dop
heide, 14. bijrivier van de Weichsel, 15
plaaggeest, 17. doorweekt, 28. société
(afk.), 20. eiland, 21. Turkse titel, 22
Europeaan, 24. jongensnaam, 26. afgele
gen, 27, bloeiwijze, 29. eikeschors, 31
plaats in Z.-H., 33. strijdperk, 35. werk-
kracht, 36. vrucht, 37. niet gespannen.
Verticaal: L steenklomp, 2. doornachti
ge sierplant, 3. schrobnet, 4. grondsoort,
5. meisjesnaam, 6. gewoonterecht (Ind.),
8. wandversiering. 9. ijzerhoudende
grond, 11. soort gier, 13. porseleinaarde,
16. meisjesnaam. 19. lof, 20. baan voor
balspel, 23. hoekbalkon. 25. wezenlijk,
26. dikwijls, 27. Eng. bier, 28. spinneweb,
30. in zee uitlopend gebergte, 32. plaats
in de N.O.P., 34. reeks.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. trede, 5. alver, 9. petitie,
11. tg., 13. ester, 14. ka, 15. elan, 17. eden,
19. Mur, 20. Ems, 22. ent, 23. code, 24.
roem, 25. lom, 26. lèi, 28. leg, 30. Isar, 32.
Esra. 33. te, 34. aster, 37. kr., 38. fatsoen,
40. roede, 41. snede.
Verticaal: 1. totem, 2. e.p., 3. Deen, 4. ets,
5. Ate, 6. lire, 7. V.E., 8. Riant, 10. item,
12. glucose, 14. kenmerk, 16. aroma, 18.
deels, 20. eel, 21. Sri, 25. liter, 27. arts, 29.
garoe, 31. raad, 32. eren, 35. sté, 36. Eos,
38. Fe. 39. N.E.
De barsten die de kerken nu verto
nen, zijn geen oude maar gloednieu
we barsten. Alle kerken staan voor
dezelfde gemeenschappelijke vragen
en problemen. Het zal er dan ook om
gaan, dat er een vernieuwde kerk
komt. Gebeurt dat in de toekomst
niet, dan blijft er weinig meer over.
Wat restantjes. maar die zullen dan
niet meer betekenen dan een asiel
voor immobiele mensen.
Aldus prof. dr. H. A. M. Fiolet, se
cretaris van de Raad van Kerken, die
dit weekeinde onder de titel „inspelen
op de kerk van morgen", sprak in het
vormingscentrum Den Alerdinck bij
Zwolle voor een groep kerkelijk ge
mengde gehuwden en verloofden.
De kerken zitten met een soort
schizofrenie inzake het geloven op
zondag en op maandag. De kloof
wordt steeds groter. Op zondag wordt
over de hemel gepreekt, zonder dat
de kerk het begrip hemel vertaalt
voor het leven van alledag.
Politiek
De ontdekking dat de kerk op so
ciaal en politiek gebied geëngageerd
moet zijn, dateert in feite pas van de
laatste vijf jaar, aldus prof. Fiolet. En
nu zien wij overal, dat de kerken het
daar bijzonder moeilijk mee hebben.
Met de apartheid, de ontwikkelings
hulp, vrede en gerechtigheid, in feite
met de verbinding tussen het evange
lie en de barre praktijk in de wereld.
Wat wij nodig hebben, zijn nieuwe
vormen van kerk zijn, die inspelen op
de vragen van nu. Wij moeten ophou
den met te staren naar de
middeleeuwse belijdenissen en pro
blemen, of zij nu van Dordrecht of
van Drenthe zijn, want dat is voor
mij lood om oud ijzer, aldus dr. Fio
let.
De 73-jarige H. Melius uit Am
sterdam is overleden aan hoofd
wonden, die hij zaterdagavond opliep
bij een verkeersongeluk op de Am-
stelveenseweg in zijn woonplaats.
AMSTERDAM In de Damstraat
in Amsterdam heeft generaal Erik
Wickberg, de internationale leider
van het Leger des Heils, zaterdag
middag het nieuwe nationale hoofd
kwartier van het leger geooend. De
verschillende diensten zijn thans on
dergebracht in een voormalig kan
toorpand van de Nederlandse Bank.
In de ruimten op de benedenver
dieping zullen achttieh winkeltjes
(boetiekjes) komen. Volgens een
woordvoerder van het Leger bestaat
voor de huur van de winkeltjes grote
belangstelling. Het beheer is in han
den gegeven van een exploitatiemaat
schappij.
In Marcus 8 lezen we van een wonderbare spijziging. We
dit wonder vergeestelijken, maar dat is helemaal niet m
kernzin is: „Ik heb medelijden met de schare, want zij.,
niet te eten". Christus heeft medelijden met mensen di
hebben. Hij kwam niet op aarde om geestelijke problem
ook natuurlijk op te lossen, maar reële.
Voor Christus is er een tijd van prediken en een tijd vc
Hij maakt geen verschil tussen brood voor de maag
voor het hart. Hij is gekomen om de honger van het fa
de maag te stillen. Hij houdt op met prediken als mensen
beginnen te krijgen. Hij weet wat ze nodig hebben eh fa
kunnen verwerken.
Christus laat ons zien dat er geen wezenlijk verschil is
zending en diakonie. Die twee zijn verschillend, maar
scheiden. Ze moeten hand in hand gaan.
Het evangelie richt zich op hoofd en hart, op ziel en lichat
We lezen vandaag: 1 Corinthe 15:12-19
derd
scho
conc
looi
A
on
Van een verslaggever
DEN BOSCH Vicaris A. Oomens
van het bisdom Den Bosch, is op
60-jarige leeftijd overleden. In ver
band met dit overlijden heeft bis
schop J. Bluijssen zijn voorgenomen
reis naar Rome afgezegd. Samen met
bisschop Ernst van Breda zou hij be
gin deze week een gesprek voeren
met vertegenwoordigers van de con
gregatie voor de geloofsleer over de
cursus catechese van „Ons Middel
baar Onderwijs" in Noord-Brabant.
Bisschop Ernst is gistermiddag wel
naar Rome vertrokken.
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT Op een vergadering in Amersfoort is zaterdag
de preambule vastgesteld van het op 5 juli van dit jaar. opgerichte
„Politiek werkverband van Progressieve Christenen", dat tot stand
kwam op initiatief van de Evangelische Solidariteitspartij.
ke nieuwe sociale en politieki^?!
houdingen, nationaal en inteih0
lisgeh'
ens ld
cht. 1
icentei
erden
et me
vage
sloter
proj
jnen i
de i
eden,
igooid
Igesi
ioolbi
naai, die meer overeenstemme
wat als belofte van en roep o'e~a
rijk van God uit de predikin !ef 0
Jezus wordt verstaan, dan wat
Daarin wordt geconstateerd dat de
progressieve christenen ondanks hun
gelijke gezindheid door hun verschil
lende politieke kaders de neiging
hebben zich tegen elkaar af te zetten.
Zij willen zich in dit werkverband
samenvoegen om „henzelf en anderen
helderheid te verschaffen over (a.) de
inhoud van progressiviteit, (b) de
vooronderstellingen die aan hun mo
tieven ten grondslag liggen en (c) de
vormen waarin zij binnen en buiten
de verschillende kaders uitdrukking
geven aan de evangelische gerech
tigheid en de relevantie hiervan voor
de politieke strijd".
Het werkverband is geen nieuwe
politieke partij, aldus de preambule,
„en wil dat ook niet worden. Wel zul
len de leden individueel binnen dit
werkverband inspiratie kunnen ont
vangen voor hun aktiviteiten in par
tijpolitieke zin".
Als motief voor de oprichting van
het werkverband wordt genoemd: „In
verschillende partijen en buiten par
tijverband blijken christenen te ver
langen naar vormgeving van duidelij-
de huidige situatie aan ons va r
Vanuit dit in het christelijk
tot a
wortelend verlangen en de u nden
christelijk geloof voortkomend
dracht, zoeken zij naar recht\ li
ger verhoudingen met het oog
toekomst. In deze zin wordjhool.
woord progressiviteit door orflj rei
bruikt".
Het werkverband, waarvoor
juni 125 personen opgaven, hein de
deze vergadering besloten re&,olitil
werkgroepen op te richten. De
commissie voor het werkv
wordt gevormd door ds. C. M.
ma te Huizen, K.D. Dorsman t
polytushoef, drs. J. P. Fedde;
Amsterdam, drs. h. Jon&dij
Wassenaar, dr. Th. A. M. van
ds. E. Pijlman te Amsterdam,
H. Ruitenberg te Den Haag er
W. E. Riemens, Binnenkant
Amsterdam, tevens het correspo
tieadres van het werkverband.
MADRID „Wij Spaanse protestanten, worden van overheidswe
ge meer sociologisch bekeken. De staat is niet zozeer geïnteresseerd
in onze overtuigingen als wel in ons optreden naar buiten. Sinds
1967 bestaat officieel de vrijheid van godsdienst, en de Spaanse over
heid bevordert loyaal de uitvoering van de desbetreffende wet.
Maar het duidelijk roomse karakter blijft gehandhaafd. Theoretisch
liggen hier problemen, maar praktisch hebben de protestantse ker
ken veel meer armslag dan vroeger. We hebben nu sinds vijf jaar
een kerk in een volkswijk van Madrid, met een in het oog lopende
aanduiding „Spaanse Evangelische Kerk" aan de voorgevel. Dat al
leen al was in het verleden ondenkbaar. Kerken moesten toen zó ge
bouwd worden, dat ze niet de aandacht konden trekken".
Aan het woord is ds. Humberto Ca
po (48), die vijftien jaar secretaris
van het moderamen van de Spaanse
synode is geweest, internationale be
kendheid geniet en thans na het
overlijden van ds. Th. Fliedner van
het schoolinternaat „El Porvenir"
er de eerste Spaanse directeur is.
Stimulerende invloeden
Hij vertelt hoe zijn land, vooral ook
na de burgeroorlog zeer geïsoleerd is
De Petro's op de twee christelijke
scholen kosten geld. Subsidie van de
overheid is er nimmer geweest. Het
christelijk onderwijs kamt er anno
1971 met onvoorstelbare moeilijk
heden.
door Jan Roelfs
geweest, maar hoe allerlei na-oorlog-
se invloeden een openheid hebben be
werkstelligd, waarvan ook de Spaan
se protestantse kerken de aanzienlij
ke vruchten plukken, Spanjes toetre
ding tot het Westblok, zijn belang
stelling voor de EEG, zijn verdrag
met de V.S. aangaande bases, het
tweede Vaticaans Concilie, zijn dui
zenden arbeiders, die gastarbeiders
werden en over de grenzen konden
zien, de jaarlijkse stroom van mini
maal twintig miljoen toeristen, het
zijn allemaal factoren die tot open
heid hebben geleid.
Hoe is nu de positie van de ge
meenten?
En is 'n groeiend besef bij de
werkleden dat ze financieel bij moe
ten dragen. We zijn nog klein in ge
tal, maar als iedere Spanjaard
trots. We zien de noodzaak in van
hulp van zusterkerken uit Europa en
Amerika, maar streven naar onaf
hankelijkheid in materieel opzicht.
Est zal een lange weg zijn. Onze ker
ken moeten integreren in de Spaanse
samenleving. Oecumenische contacten
stellen in het algemeen gezien
nog weinig voor.
En is vooral individueel contact
met priesters, in het bijzonder als het
om gemengde huwelijken gaat. Spe
ciaal hebben we contact met pries
ters, die geïnteresseerd zijn in de
geestelijke vernieuwing van de
rooms-katholieke kerk. Die contacten
zijn gewoon spontaan. Op kerkelijk
niveau bestaan er nog maar heel en
kele mogelijkheden van officieel con
tact. We zijn dankbaar, dat we uit de
gettosituatie zijn geraakt, dat we
evangelisch dienstverlenend kunnen
optreden. We streven naar de vor
ming en groei van nieuwe gemeenten,
naar verbeterde opleiding van pre
dikanten. naar protestants onderwijs
en naar bejaardenzorg. Dat laatste is
in ons land een probleem apart. De
evangelische kerken in Madrid heb
ben een bejaardencentrum gesticht,
dat echter constant in financiële
moeilijkheden verkeert. Het evangeli
sche hospitaal in Barcelona wordt
door alle protestantse kerken in de
Ds. Humberto Capó: hulp van zuster
kerken in Europa onontbeerlijk.
stad gesteund. Er gebeurt beslist wel
iets."
Willem van Oranje
Ds. Capo, die meermalen in Neder
land was. praat met ons in een huis,
schuin tegenover het Escoriaal, het
kloosterpaleis van Philips de Tweede,
in de bergen bij Madrid. Daar heeft
„El Porvenir" een dependance voor
school- en internaatwerk. We zitten
in het vertrek van het oude opgelapte
huis, waar de koning destijds de
bouw van zijn kloosterpaleis gade
sloeg.
Door een wonderlijke speling van
het lot is dit pand nu in bezit geko
men van „El Porvenir". Wijlen ds.
Fliedner heeft in het vertrek, waarin
Philips moet hebben vertoefd, por
tretten van Willem van Oranje, de
grote tegenspeler van de vorst, laten
ophangen... Capo: In de Spaanse pro
testantse kerken willen enkelen be
wust een dialoog met vertegenwoor
digers van het rooms-katholicisme.
We geloven ook, dat de tijd gekomen
is voor deze persoonlijke contacten.
Bij dit gesprek is aanwezig ds. mr.
A. Voerman, voorzitter van de ver
eniging „Het Evangelie in Spanje",
die ons in Madrid heeft begeleid. Ds.
Voerman was destijds directeur van
het protestantse seminarie in de
Spaanse hoofdstad. Tal van predikan
ten in Spanje beschouwen hem als
een van hun leermeesters.
Wij vroegen hem om zijn visie op
de huidige situatie van de Spaanse
kerken.
Drie groepen
De dertigduizend protestanten in
Spanje vallen globaal in drie gelijke
groepen uiteen .Een derde deel komt
overeen met wat wij in ons land als
hervormd, gereformeerd en luthers
aanduiden, dus de oude reformatori
sche kerken. Hun grootste aanhang
bevindt zich in Catalonië, Andalusie
en voorts natuurlijk in de grote ste
den als Madrid en Barcelona.
Deze groep is aangesloten bij de
wereldraad van kerken. De kleine
Episcopaalse Hervormde Kerk be
hoort ook tot deze categorie. Daar
naast bestaat een ander derde deel
uit baptisten van allerlei schakering.
Zij genieten vooral Amerikaanse
steun.
En tenslotte is er het resterende
derde deel, de Hermanos, een groep
die vergelijkbaar is met wat we in
Nederland kennen „De vergadering
van gelovigen". Het is een onafhan
kelijke groep, die met Engelse steun
werkt. De Spaanse evangelische raad
fungeert als consultatie-orgaan tussen
de groepen. Bij ondernemingen die op
gezamenlijke afspraak berusten, zorgt
de raad voor de nodige samenwer
king.
Hulp uit Nederland
Wat doet nu de Nederlandse
Vereniging „Het Evangelie in Spanje"
concreet?
Ds. Voerman: De vereniging (secre
tariaat: J. G. Blomkwist, Curagao-
straat 50 hs, Amsterdam-West, tel.
126863) is in 1872 opgericht naar aan
leiding van de vervolgingen der
Spaanse protestanten. In de loop der
jaren heeft de vereniging gebouwen
aangekocht, predikanten onderhou
den. ook onderwijskrachten betaald.
Na de Tweede Wereldoorlog heeft
onze hulp zich gericht op de evange
lische kerk als geheel, en niet meer
op de afzonderlijke gemeenten. De
gebouwen zijn aan de evangelische
kerk in eigendom overgedragen.
De Spaanse evangelische kerk stelt
zelf vast op welke gebieden zij gaar
ne gesteund wil worden. In 1971 heb
ben wij bijgedragen tot de instand
houding van het juridisch bureau, dat
als contactorgaan in overheidszaken
fungeert voor alle kerken. Voorts
vullen wij de salarissen van predi
kanten aan.
Wij gaven reisbijdragen aan pre
dikanten opdat zij internationale con
ferenties konden bijwonen. Een
schriftelijke bijbelcursus ontving on
ze steun, toen een bijdrage uit Ame
rika wegviel. Wij tfemiddelden het
contact tussen jeugdgroepen uit Ne
derland en Spanje, en zo meer.
Over de huidige positie van de pro
testantse kerken zou ik willen zeggen,
dat ik de visie van ds Capo deel,
wanneer hij verklaart, dat de rege
ring door de wet op de godsdienst
vrijheid ruimte geschapen heeft voor
de ontwikkeling van een protestantse
bijdrage aan het geestesleven van de
Spaanse natie
In de toekomst zullen de Spaanse
kerken zich geleidelijk meer en meer
bewust worden van hun eigen ver
antwoordelijkheid. Zij zullen ernaar
streven hun leden zoveel mogelijk te
activeren, voor een haast eindeloze
reeks van zaken, die te maken heb
ben met hun integratie in de maat
schappij. Op echt Spaanse en echt
evangelische wijze zullen ze aan
pakken wat zich aan hen voordoet
onderweg, zonder zich af te vragen of
ze er de middelen wel voor hebben.
Ze vertrouwen en ook dat is echt
Spaans en echt evangelisch! dat ze
in geval van nood op hun vrienden
aankunnen.
Help het onderwijs
Het is duidelijk: het Spaanse pro
testantisme kan hulp van buiten niet
ontberen. Ook niet op het terrein van
het protestants-christelijk onderwijs,
dat hier slechts zijdelings is genoemd.
De evangelische kerk moet haar on
derwijs zelf betalen. De behuizing der
scholen is armetierig, het meubilair
soms lachwekkend. De stroom van
Cubaantjes de emigranten uit Cu
ba kost handen met geld .Opvang
van Cubaanse kinderen zien de pro
testante instituten ook als een
dienst aan de naaste.
Mede daarom is er de Trouw-
Kwartet-Sinterklaasactie: Giro voor
Pedro. Voor dc actie „Giro voor Pe
dro""- zijn giften welkom op het cen
trale gironummer van de N.V. Chris
telijke Pers: 1.69.09.68,
Giften kunnen ook worden overge
maakt aan de Nederlandse Midden-
standsbank te Amsterdam onder re
gistratienummer: 69.73.60.768 (Chr.
Pers).
Tot dusverre ontvangen 8000,—.
t
langr
direc
ld, g
or d<
de 1
;n. W
igdig
ive 1
v
Ten voorbeeld aïlc^
isch
c 'eli
Met dankbaarheid hebben p
lezen dat de Generale Synode v
Ned. Herv. Kerk in grote lijna«ie~i
Getuigenis heeft overgenomen
bewogenheid deelt die uit ditpi
spreekt.
De verslagen in de krant spiel n
van duizenden en nog eens duiz
sympathiebetuigingen en pos dus
reacties, niet alleen uit de Ned.
Kerk maar ook uit de Chr.
Kerken, uit de vrijgemaakte {piet*
formeerde Kerkenmaar ni
in elk geval zeer weinig) uit di
reformeerde Kerken
Is dit een teken aan de wand
men in onze Gereformeerde K ntta,
dan al zo ver afstaan van het I
matorisch belijden dat in dit (jiei
genis doorklinkt?
Of is het niet van toepassing
leven en op de prediking en cat<
in de Gereformeerde Kerken?
De Ned. Herv. Synode openfr- -
deur naar het reveil, voor een t
keer tot de eerste beginselen vr
Woord van God; hierbij is z<
kerken van „1834" en „1886" ten
beeld!
Zicrikzee. P. G.
neil;
Ned. Hervormde Kerk.
voor Veen, P. Westland te UddeL :ant<
Beroepen: Te Meerkerk: J.
Bruin te Harderwijk.
Gereformeerde Kerken. Ben».
Te Rotterdam-Z. (pastorale be
ding ziekenhuis Ikazia), Y. StifT
te Zuidland.
Geref. Gemeenten. Beroenei ?-:
Amsterdam-Noord, P. Honkoof
Kampen.
KWARTET
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Couranl
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredacfjj,2,;
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkr
J. van Hofwegen.
130,
Leerlingen
Madrileense christelijke school „Juan de Valdes".
