Preventie hartziekten
dringende noodzaak
A. Blok maakte in 4 jaar
nieuwe psalmberijming
Ffl
Oud-minisler-president
voorzitter hartcentrum
is
Friesland: synode
moet afstand nemen
van het Getuigenis
Geen versjes die op de preek aansluitenSchoolgebed m
VS niet meer
COMMENTAREN
Inspraak
Pamflet
Puzzelhoek
plicht
ver
Een ivoord voor vandaag
Schillebeeckx:
confessie gee
basis voor par
dn,Qoeeit$vki?
BEROEPINGSWERK
WOENSDAG 10 NOVEMBER
Getuigenis: nieuwe
stok om Christ.
Instituut te slaan
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De zuidafrikaanse
theoloog dr. C. J. Labusehagne. als
lector verbonden aan de theologische
faculteit van de rijksuniversiteit te
Groningen, vindt dat de opstellers
van het Getuigenis (van prof. Van
Niftrik c.s.) de afrikaanse kerken een
nieuwe stok hebben aangereikt om
het Christelijk Instituut van ds
Beyers Naudé en zijn medestanders
te slaan.
„Geruggesteund door Van Itterzon
c.s. kunnen de afrikaanstalige kerken
nu tegen het Christelijke Instituut,
dat, zoals iedereen weet, genoodzaakt
is zich buiten de kerken om tót de
wereld te richten, zeggen dat zij „de
instelling verwerpen van hen, die
menen buiten de gemeenten om tot
de wereld te kunnen spreken en met
haar bezig te kunnen zijn". Ik acht
dit getuigenis, dat blijk geeft van een
ontstellende blindheid voor de bittere
werkelijkheid van collectieve schuld
dat het daarmee gepaard gaande
kwaad dat in de maatschappelijke en
politieke structuren woekert, een
wellicht onbedoelde, maar niettemin
onvergeeflijke slag in het gezicht van
al degenen in Zuid-Afrika die tegen
apartheid strijden. De schade die dit
getuigenis de tegen de boze machten
strijdende en onder vervolging lij
dende medestanders van het christe
lijke Instituut heeft berokkend, is
niet te overzien. Protestbrieven van
Uw Synode aan de Afrikaanstalige
kerken hebben geen enkele zin zolang
men zich aldaar achter een onver
dacht orthodox getuigenis, vanuit Ne
derland aangereikt, kan verschuilen",
aldus dr. Labusehagne in een per
soonlijke brief aan de hervormde sy
node.
Dr. Labusehagne hoort ook tot de
ondertekenaars van een open brief,
die de hoogleraren Hubbeling,
Knetsch, Dankbaar en Van der Wou-
de plus nog achttien leden van de
Groningse theologische faculteit aan
de hervormde synode gestuurd heb
ben en waarin zij van het Getuigenis
o.m. zeggen dat dit blijk geeft van
een al te spiritualistische geloofsop
vatting en dat de opstellers een heil
loze en onvruchtbare polarisatie in de
hand werken.
KWARTET TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter).
H. P. Ester. G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
Van onze correspondent
LEEUWARDEN „Versjes
die op de preek aansluiten"- zo
noemt de heer A. Blok, een 66-
jarige vertegenwoordiger die te
Sondel in Gaasterland woont, de
opnieuw berijmde psalmen van
de Interkerkelijke stichting voor
de psalmberijming. „Ze staan los
van de bedoelingen van de
Schrift omdat de Israëlgedachte
er niet in doorklinkt". De heer
Blok heeft nu zélf een psalmbe
rijming gemaakt en de vrucht
van vier jaar intensief werk is
verschenen in het „Het Bijbels
Psalmboek", waarvan een hier
toe door hem opgerichte stichting
drieduizend exemplaren heeft
laten drukken. „Het is nu voor
6,90 bij de christelijke boek
handel verkrijgbaar", aldus de
heer Blok.
Een jaar of vijf geleden berijmde
hij al zo'n 25 psalmen. In het voor
woord van het nieuwe psalmboek
staat hoe hij zich geroepen achtte dit
werk te voltooien: „Terwijl ik in ge
bed was toonde God mij de grote
schare mensen bij Jezus (Mattheus 14
vers 13 tot 21) en het was mij als
hoorde ik zijn stem: Geeft gij hen te
eten. ik begreep dat dit gezicht de
psalmberijmiging betrof en denkende
aan mijn kleine prestatie, daar ik on
geveer 25 psalmen had berijmd, sprak
ik: Heer, wat moet ik met die enkele
psalmen beginnen? Maar toen wist ik
opeens dat Jezus het brood vermeer
derde en mijn bede was: Heer, wilt u
ook mijn psalmen vermenigvuldigen?
Het antwoord was overweldigend: ik
kreeg een ongekende inspiratie, zodat
de verzen haast uit mijn pen vloei
den."
En inderdaad: in een half jaar had
de heer Blok alle psalmen berijmd.
In zijn enthousiasme wilde hij ze met
een gaan uitgeven, maar zo zegt
hii hij had te veel op zichzelf ver
trouwd en het moest zo zijn dat de
drukker failliet ging. „Ik bracht miin
moeilijkheden voor de Heer in het
gebed en iHii leidde het zo dat mijn
vriend Jurrien Hartwigsen. een op
recht gelovig man met grote Bijbel
kennis zich bereid verklaarde mij in
het werk te gaan helpen."
Geen kerkloper
Er kwam een tijd van grote in
spanning. Mevrouw Blok vertelt: hij.,
werkte soms van 6 uur s morgens tot
12 uur s nachts. De heer Blok voegt
er zelf aan toe: „Ik meende dat ik dit
A. Blok
werk moest doen. Er moest iets an
ders komen als de nieuwe berijming.
Die is een opgedrongen zaak. Duizen
den mensen zijn er niet gelukkig
mee. Het oude geloofslied, dat onze
vaders op de brandstapel hebben ge
zongen, wordt uit het kerkelijk leven
gebannen. Met Jacob Polak zeg ik: de
psalmen moeten zingbaar en schrift-
gebonden zijn.
De heer Blok, die vrij-evangelisch
is, zegt van zijn eigen gemeente:
„Daar is ook een neiging naar de
nieuwe berijming. Ze willen daarin
een soort oecumene zoeken. Zelf ben
ik niet zo'n kerkloper meer. Voor mij
is het meer een persoonlijke beleving
geworden. Al3 ik in de kerk geeste
lijk contact vindt, dan kom ik er
graag. Maar dat vind je tegenwoordig
juist zo weinig en je stuit op alle
muren af.
Op een bijeenkomst in het Dorps
huis te Nijemirdum heeft de heer
Blok een aantal mensen uit zijn om
geving met zijn psalmboek kennis la
ten maken. De muziekvereniging
„Melodia" verleende medewerking.
..Het was een fijne bijeenkomst", al
dus de heer Blok. „Ik heb daar herin
nerd aan Luther en gezegd: Zou de
aanbieding van deze psalmberijming
ook niet een historisch moment kun-
Het is niet onbillijk, ook van het onderwijs een
bijdrage te verlangen tot de versobering die ons
land zich in deze tijd moet getroosten. Dat is een
stelling die ook door vele leden van docentenor
ganisaties zal worden onderschreven. Zij zullen
waarschijnlijk mét drs. J. van Dijk. de voorzit
ter van de algemene lerarenvereniging AVMO
tevens willen toegeven, dat 'er zeker bezuinigin
gen mogelijk zijn'. Maar veel verder dan dit alge
mene inzicht schijnt men in deze kring niet te
kunnen komen. Zodra van regeringszijde een be
paalde toepassing van de versoberingsgedachte
wordt geopperd, zijn de protesten niet van de
lucht.
Dat heeft minister Van Veen ervaren met zijn
voorstel, het aantal lessen bij het voortgezet on
derwijs met ongeveer zes procent te verminderen.
De lerarenorganisaties hebben dat versoberings
idee uitermate kritisch ontvangen. Ze zien er een
aanslag op de kwaliteit van het onderwijs in. Bo
vendien is hun misnoegen gewekt; omdat ze bij de
voorbereiding ervan nauwelijks werden betrokken.
De minister heeft ter verontschuldiging aange
voerd, dat hij nu eenmaal in drie weken een slui
tende begroting in .elkaar moest zetten. Maar als
de leraren alternatieven wilden voorstellen zo
liet hij in het Weekblad voor Leraren van 30 ok
tober weten dan hadden ze daartoe nog altijd
de gelegenheid.
De lerarenorganisaties wekken echter niet de
indruk, dat het uitwerken van alternatieven hun
grootste zorg is. Ze schijnen te volstaan met een
afwijzing van wat de minister wil. De Raad var.
Leraren en het Mavo-verband hebben nu zelfs de
finitief ieder beraad over deze zaak geweigerd, zo
lang het parlement niet met het ministeriële plan
De analyse van de Antilliaanse jurist mr. W. C.
J. van Leeuwen over de plannen van Venezuela
met betrekking tot de drie benedenwindse eilan
den van de Nederlandse Antillen verdienen met
een zekere scepsis tegemoet getreden te worden.
Hoe .ardig die analyse van Van Leeuwen ook oogt
wat nu als conclusie wordt gepresenteerd is
eerder een premisse dan een gevolgtrekking en
in zo'n geval verdient zelfs de leukste analyse een
wat terughoudende beschouwing. Nog geen jaar
geleden publiceerde Van Leeuwen als een van de
Antilliaanse topambtenaren een „verslag" aan het
Antilliaanse parlement over de toekomstige staat
kundige structuur van de Antillen: een boeiend
werkje maar dan toch vooral door de uiterst per
soonlijke en geëngageerde toon van de schrijver
(mr. W. C. J. van Leeuwen is ook de romanschrij
ver Boeli van Leeuwen). De officiële titel „ver
slag" is alleen op te vatten als een verslag van
Van Leeuwens hoogst eigen politieke gedachten-
spinsels en daarom zou het eerder een politiek
pamflet moeter heten.
In dat verslag gebruikt Van Leeuwen zelf het
woord „premisse" om zijn afkeer uit te spreken
heeft ingestemd. Volgens de minister betekent dit,
dat de docenten dan het hele overleg wel kunnen
vergeten. Wanneer de Kamers hun jawoord heb
ben gegeven, moet er onmiddellijk met de voorbe
reiding van de urenvermindering worden begon
nen, meent hij. Anders kan ze volgend jaar niet
worden ingevoerd.
Als tactische manoeuvre is de handelwijze van
de weerspannige lerarenorganisaties wel te begrij
pen. Afwijzing van een regeringsvoorstel laat zich
moeilijk rijmen met de bereidheid om, zoals de
heer Van Veen wil, te overleggen over de manier
waarop dat voorstel moet worden verwezenlijkt.
Ook moet worden erkend, dat het ministerie
zich geen meester heeft getoond in het scheppen
van een voor overleg gunstig klimaat. De kriti
sche opmerkingen over sommige facetten van het
voortgezet onderwijs, afkomstig van topambtenaar
dr. Gathier, en de rugdekking die de minister de
ze ondergeschikte heeft verschaft, vormden be
slist niet het meest geschikte middel om de lera
ren tot een coöperatieve houding te bewegen. Al
dient ook te worden erkend, dat de lichtgeraakt
heid die hun organisaties in deze zaak manifes
teerden, evenmin een toonbeeld van zieleadel was.
Al met al blijft het jammer, dat de lerarenorga
nisaties, gelet op hun onvermogen of onwil om
alternatieve bezuinigingen te opperen, het ver
moeden doen rijzen, dat hun aan constructief over
leg met de regering minder gelegen is dan ze wel
eens hebben beweerd. Terecht wensen ze inspraak
in het onderwijsbeleid. Maar daarvoor is een, voor
zichtig gezegd, iets meer creatieve houding nodig
dan ze in dit geval met hun simpele verwerping
van een regeringsvoorstel aan de dag hebben ge
legd.
over een samengaan van de Antillen met Vene
zuela (en de Verenigde Staten) en de daarmee sa
menhangende keuze vóór een band met Neder
land: „Aansluiting bij Venezuela zou ons tot vis
serseilanden maken; de raffinaderijen worden naar
het vasteland gehaald; het intellect naar Caracas
gezogen. Aansluiting bij Amerika zou ons tot vloot-
basis en toeristenbordeel maken."
Aardige taal voor een ambtelijk verslag, maar
toch ook alleen te genieten voor wie in de inlei
ding al de bekentenis heeft gelezen „bij het schrij
ven van mijn verslag ben ik mij bewust geworden
dat ik niet objectief kon blijven. Ik ben een mens
met een mening en ik kan niet anders dan mijzelf
projecteren".
Het is allemaal Van Leeuwens goed recht zo te
denken, te schrijven en te spreken, maar het leek
ons toch dienstig even deze kanttekening te ma
ken bij het gisteren in onze krant afgedrukte ver
slag van zijn rede.
Van Leeuwen bedoelde te pleiten voor hand
haven van de band met Nederland en daarom zaai
de hij angst voor Venezuela. Dat hij daarvoor aar
dige juridische illustraties vond, pleit voor zijn
scherpzinnigheid.
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. slede, 2. rijtuig, 7. mu
zieknoot, 9. groen in de wapenkunde, 12.
graafwerktuig, 13. Europeaan, 15.
wandversiering, 17. water in N.Br., ia
lengtemaat, 20. muzieknoot, 21. jaaglijn,
22. zilverboordsel, 23. landbouwwerk
tuig, 24. opschrift van een envelop, 26.
rivier in Italië, 27. vertragingstoestel,
28. soort bier, 29. lof, 3a dichterbij ko
men, 37. pers. voornaamw., 38. aardap
pel, 39. lidwoord.
Verticaal: 1. spil van een wiel, 2. deel
van het gelaat, 3. meisjesnaam, 4. uit
slag op metalen, 5. voorzetsel, 6. tennis-
term, 8. rund, 10. wilde asperge, 11.
wilddief, 12. Half god, 13. plaats in
Drente, 14. platte steen, 16. mijnheer
(spaans), 18. meisjesnaam, 19. soort, 25.
soort appel, 30. omslag, 31.' keurig, 32.
onmeetbaar getal, 34. kindergroet, 35.
rondhout, 36. water in Friesland.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. Este, 5. Aram, 9. trié
ren, 11. spook, 13. Midas, 15. iers, 17. ge
ne, 18. ark, 19. strelen, 21. staar, 22. por
taal, 24. toe, 26. leer, 27. bron, 28. angel,
30. arena, 31. enerlei, 32. alge, 33. Esla.
Verticaal: 2. stork, 3. tros, 4. eik, 5.
arm, 6. reiger, 7. Andel, 8. Asia, 10. Asen,
12. perkoen, 14. anemoon, 16. staal, 19.
sta, 20. ral, 21. streng, 22. plan, 23. regel,
24. treil, 25. enak, 27. bres, 29. lee, 30. ale.
nen worden, want ook ik wil hiermee
aantonen dat uw kerkelijke leiders
verkeerd handelen, daar zij, zonder
rekening met uw mening te houden,
een berijming hebben ingevoerd die
de ware geloofstaal mist en de
schoonheid van de bijbelse psalmen
afbreekt.
Als een voorbeeld noemt de heer
Blok psalm 121. „In géén van de
thans bestaande berijmingen wordt
de gelovige gewezen naar het leven
dat op de dood volgt, zoals het oor
spronkelijk bijbelwoord ook zegt.
Zélf heeft de heer Blok het vijfde
vers van deze psalm zo gemaakt:
„De Heer is 't die u bij zal staan
Ook in uw stervensnood.
Als 't uur komt van de dood
zal Hij u veilig uit doen gaan.
Hij zal u ingang geven
in t onverganklijk leven".
Nu tie gezangen
Er is, nu het Bijbels Psalmboek
verschenen is, geen stilte gevallen in
het leven van de heer Blok. Integen
deel, de verschijning brengt veel cor
respondentie met zich mee En er
wacht al een nieuwe taak. „Uit het
nieuwe liedboek zijn veel gezangen
geschrapt, die voor duizenden mensen
grote betekenis hebben, zoals het
aloude „Uren, dagen, maanden, jaren.
Ik ga deze opnieuw maken en er des
noods nog eens een bundel van uit
geven. De kerk decreteert maar, maar
dit zijn gezangen, die de mensen in
het hoofd zitten en niet verloren mo
gen gaan. Zo h^b ik het ,,'k Wil u o
Heer mijn dank betalen, ook op
nieuw gemaakt. Het was eerst een
zwanenzang, maar in het derde cou
plet geef ik uitzicht op een nieuw
leven:
„Heer, wil mij door uw liefde dekken
wanneer mijn zang hier zwijgen
moet,
en in Uw morgenstond mij wekken
opdat ik juichend U begroet.
Dan zal mijn lied U eeuwig prijzen,
dat eens verbroken werd op aard.
Als kroning van uw gunstbewijzen
hebt Gij voor mij dit heil bewaard.
WASHINGTON (UPI. Reuter. DPA)
Op de Amerikaanse middelbare
scholen, die met belastinggelden wor
den gesteund, hoeven de kinderen
voorlopig niet te bidden.
Dat is het resultaat van een stem
ming in het Huis van afgevaardigden,
waarbij een amendement om openba
re scholen weer te laten bidden, niet
voldoende stemmen kreeg. Het kreeg
240 stemmen voot en 162 tegen, zodat
het 28 stemmen tekort kwam voor de
vereiste tweederde meerderheid.
Het amendement was in stemming
gebracht om een beslissing van het
Hogergerechtshof min of meer te ont
duiken, waarbij bepaald was, dat het
ongrondwettig is om georganiseerde
of gedwongen gebedsbijeenkomsten
op openbare scholen te houden.
Het heftige debat over de kwestie
werd zoals gewoonlijk ingeluid
met een gebed, terwijl de geachte af
gevaardigden naar het in marmer ge
beitelde motto van de VS konden sta
ren: „In God we trust". In het amen
dement zelf werd voorgesteld om ge
beden te laten houden, „die niet aan
een kerkgenootschap waren gebon
den". Maar een aantal leden van het
Huis vroegen zich af, wat zoiets voor
stelt. Een baptistische dominee stelde
daarop voor om inplaats daarvan
„vrijwillig gebed of meditatie" naar
behoefte in te lassen, hetwelk uiter
aard niet gedwongen of georgani
seerd kap zijn.
De tegenstanders gingen van het
principe uit, dat het Hogergerechtshof
in feite niet vrijwillig en individueel
gebed ongrondwettig had verklaard
en dat het onjuist is om in de huidige
grondwettige rechten inzake vrijheid
van religie en de scheiding tussen
kerk en staat te knoeien.
Mijn hart is gerust, o God, zingt de psalmist. In gedachten ziet
we hem op een mooie zomeravond zitten op het terras voor ziji
huis.
Vergis u niet. Verderop in Psalm 108 lezen we: Opdat uw
liefden ten strijde toegerust zijn, geef overwinning door uw rech
terhand en antwoord mij." En even verder lezen we: „Wie
mij naar de versterkte veste brengen?"
De rust van de psalmist is geen rust na de strijd, geen rust na d
bevochten overwinning. Het is de rust voor de strijd, de rust
de zekerheid van de komende overwinning, de rust van de men
die aan Gods kant staat en weet dat hij met God niet zal onder
gaan.
Rust in de bijbel is een totaal ander begrip dan rust in onze we
reld. Bij ons is het na gedane arbeid goed rusten. Bijbelse rust
het begin van de arbeid.
Als Christus ons belooft dat wij tot Hem mogen komen en H
ons rust zal geven, dan is het niet de rust van deze wereld, man
die bijbelse rust, die de eerste stap is naar een grotere veram
woordelijkheid. Als God ons roept is dat niet, opdat wij nu lek
ker niets meer hoeven te doen, maar opdat wij kunrten beginnen
We lezen vandaag: Mattheus 13 :31-35.
(Van een verslaggevers)
DEN HAAG De provinciale
hervormde kerkvergadering van
Friesland heeft de hervormde
synode gevraagd zich te distan-
ciëren van het getuigenis (van
prof. Van Niftrik c.s.) omdat
„vorm ëh toon van dit getuigenis
ieder gesprek ën iedere verwoor
ding van de gezamenlijke verant
woordelijkheid als kerken voor
het belijden van Christus als heer
der wereld onmogelijk maakt".
Friesland vraagt de synode, die
volgende week bijeenkomt, ook alles
te doen wat een voortgaande polari
sering door dit getuigenis zou kunnen
tegengaan, onder meer door het ge
sprek hierover in de kerk op gang te
brengen.
Het verzoek van de kerkvergade
ring van Friesland is gesteld aan het
slot van een brief, waarin aan de sy
node wordt gevraagd het initiatief te
nemen om samen met de andere ker
ken die deel uitmaken van de raad
van kerken, te komen tot een nieuwe
verwoording van het belijden der
kerk. Indien samenwerking met an
dere kerken op korte termijn niet
mogelijk blijkt, moet de hervormde
synode zelf het initatief tot. een nieu
we verwoording van het belijden ne
men. aldus het Friese verzoek.
De hervormde provinciale kerkver
gadering van Friesland vindt dat een
nieuwe tekst van het belijden zo
moet worden opgesteld, dat daarin
duidelijk en onomwonden wordt ver
klaard, dat de verkondiging van Je
zus Christus als Heer der wereld de
oproep in zich sluit de samenleving
overeenkomstig de bedoeling van
Christus te vernieuwen. Voorts dat de
kerk, als gemeente van Christus, zich
ongeloofwaardig zou maken indien zii
zich niet volledig inzet, met woord en
daad, voor deze vernieuwing. Op
grond daarvan moet de synode zich
ook van het getuigenis distanciëren,
aldus de brief.
HILVERSUM Het christelijk
loof kan geen grondslag zijn voor
litieke partijvorming. Deze mei
werd gisteravond in het KRO-rai
programma „Scho" uitgesproken c
prof. E. C. F. A. Schillebeeckx. hoi d<
leraar in de dogmatiek en de gesctij hi
denis van de theologie aan de kati h
lieke universiteit te Nijmegen en i Z\
vens adviseur van kardinaal Alfrij sp
Het christelijk geloof is politiek i
van betekenis, maar het kan slecj
indirect, zijdelings werkzaam
omdat de onmiddellijke gronds
vaneen politiek programma i:
analyse van de feitelijke ontl<
van de maatschappelijke struc
Maar de bijbel noch het geloof,f
voegde hij eraan toe, kunnea
streeks een politiek program c
ren. Om die redenen wijst
Schillebeeckx confessionele
ming van de hand.
dc
handschoenen, óók kleine Maten!
karei doormanstraat 294 - rotter dam Bu
vfciiestraat 3 - den haag. Le
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Ridderkerk: E.
J. N.
Kronenburg te Middelburg; te Zet
ten-Andelst: C. den Boer te Zeist; te
Noordoostpolder: D. Driebergen te
Sellingen.
Bedankt: voor Rijnsburg: A. P.
Nauta te Vlaardingenvoor Twello P.
Warners te 's-Heerenhoek-Nieuw-
dorp.
GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Maasdijk en voor
Oude Pekela: A. C. Koeman te Ap
pelscha.
Beroepbaar: dr. IJ. Feenstra, de
Ruyterstraat 6, flat 3 te Zandvoort.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt: voor Apeldoorn: D. Los te
Den Haag-W.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Hoogvliet en Mij
drecht: L. Blok te Beekbergen.
UTRECHT Oud-minister-
president P. J. S. de Jong zal
binnenkort benoemd worden tot
voorzitter van het gemeenschap
pelijk coördinerend bestuurs
orgaan van het hartchirurgisch
centrum Utrecht.
Dit centrum wordt gevormd door
deze zomer tot stand gekomen sa
menwerking (op het gebied van de
hartchirurgie) tussen het Antonius-
ziekenhuis en het Academisch zieken
huis in Utrecht.
Officieel moet de benoeming van de
heer De Jong plaatsvinden" door een
advies van de stuurgroep van
hartchirurgisch centrum aan de
nisters van
zondheid.
onderwijs en volks ste]
Lee» fpur
sda
Het centrum is ontstaan als gev ndi
van de bekende affaire-Wieberdi irle
de hartchirurg die begin dit jaar o
slag nam nadat hem vorige lente
operatieverbod was opgelegd df°rd
sï
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Het zeer nood
zakelijke nationale bevolkings
onderzoek ter voorkoming en op
sporing van hart- en vaatziekten
is momenteel nog niet mogelijk
door een achterstand in het we
tenschappelijk onderzoek en een
gebrek aan voldoende geschoold
personeel.
Dit blijkt uit een advies dat de Ge
zondheidsraad over de bestrijding
van hart- en vaatziekten heeft uitge
bracht op verzoek van de toenmalige
staatssecretaris van volksgezondheid,
dr. Kruisinga. De raad schat dat er
jaarlijks 15.000 mannen en 9.000
vrouwen overlijden aan hart- en
vaatziekten terwijl nog eens 20.000
mannen en 10.000 vrouwen voor deze
ziekten in het ziekenhuis worden op
genomen. Voorts zijn er naar schat
ting 4000 hartinfarcten per miljoen
inwoners jaarlijk in ons land te ver
wachten.
Om een nationaal bevolkingsonder
zoek op den duur mogelijk te maken
adviseert de raad op korte termijn
het instellen van onderzoeken op be
perkte schaal om zo de juiste metho
de voor een algemeen onderzoek te
vinden. Evenals de Algemene Reken
kamer in haar laatste rapport, meent
de Gezondheidsraad dat de consulta
tiebureaus voor het T.B.C.-onderzoek
gereorganiseerd moeten worden ten
gunste van het hart- en vaatziekten-
onderzoek. Wetenschappelijk onder
zoek naar oorzaak en gevolg van
hart- en vaatziekten, betere spreiding
van hartbfewakingseenheden en auto
matisering van verschillende onder
zoekmethoden, zoals het elktrocardio-
gram en het chemisch bloedonderzoek
ten einde deze op grote schaal te
kunnen toepassen, zijn zeer noodza
kelijk. De gezondheidsraad wijst erop
dat het feit dat alle oorzaken van
hart- en vaatziekten nog niet bekend
zijn, niet mag inhouden dat de pre
ventie wordt nagelaten.
Voedings wij ze
De raad is van mening dat het
voorkomen van hart- en vaatziekten
in het algemeen al zeer bevorderd
zou worden als de bevolking duide
lijk en indringend wordt gewezen op
de noodzaak van betere (minder vet,
cholesterol, suiker en calorieën bevat
tende) voeding, meer lichamelijke ac
tiviteiten en minder roken van met
name sigaretten. Het ministerie van
volksgezondheid zou deze voorlichting
in samenwerking met onder meer
artsen, GGD's, kruisverenigingen.
Hartstichting, Voedingsraad en perso
nen die verantwoordelijk zijn voor de
voeding van grote groepen mensen
als in het leger, ziekenhuizen en res
taurants, moeten realiseren. Op ver
pakte voedingsmiddelen zou de sa
menstelling moeten worden vermeld.
Het rapport benadrukt dat naast
wandelen, fietsen en zwemmen ook
een dagelijkse portie gymnastiek niet
kan worden gemist. „Meer lesuren
voor lichamelijke opvoeding op scho
len en sportbeoefening op bedrijven
en kantoren zijn nodig. Op
richting van meer sporthallen en
zwembaden en opleiding van een gro
ter aantal sportleraren en instruc
teurs is dringend gewenst", aldus het
advies.
De raad schat de financiële conse
quenties van hart- en vaatziekten
voor de nationale economie op een
bedrag dat dicht bij de één miljard
gulden ligt. Hij spreekt zich niet uit
over het geld dat nodig is voor de
door hem bepleite algemene en inten
sieve aanpak van het probleem, mede
omdat door een goede preventie het
aantal zieken zelf zal verminderen.
prof. I. A. Diepenhorst, voorzitterE
het bestuur van het AZU. Over i oors
zaak heeft de „commissie-Don alen
een (nooit openbaar gemaakt) rap ,nt
uitgebracht aan de toenmalige mi egv<
ter Veringa. Door deze affaire b ,je
de onder leiding van prof. Wiel i0jog
dink gebouwde ultra-moderne h in
kliniek van het academisch ziel 5 hj£
huis leeg staan. Alleen werden een "i
vaatoperaties uitgevoerd. :he
e nac
Op initiatief van het hartteam ior
het Antoniusziekenhuis is toen, >gr0t
uit de impasse te komen, begoi et a
met een onderzoek naar de oprich oora
van een hartchirurgisch centrum e wc
kwam een voorstel de hartchirt ;n
te lichten uit beide ziekenhu ekeni
en onder te brengen in een ap cettc
organisatie, met een bestuursorj uno|
een kernteam (de direct veranttf Tegi
delijke medische specialisten) en raag;
gewoon team (het kernteam plu ttien
overige artsen, de verpleegkunii Oiter
en de technische deskundigen), unt,
opzet is dat dit team zich gestaaf Ploss
breidt, waardoor bij volledige b «dig
ting in beide ziekenhuizen 500 gar
patiënten per jaar operatief kW
worden geholpen.
