Geen ingrijpen regering
in
loon- en prij so verleg
CUE!
Staatscommissie abortus-
vraagstuk is ontbonden
Directe verantwoordelijkheid bij cao-partners''
Zesprocentsnorm voor
gemeenten omstreden
zaak voor Kamer
Nederland waakt met
België en Duitsland -
luchtvervuiling
tegen
ütaM,
Vakbonden blijven bij
„aanbod"; 12 procent
loonkostenstij ging
in juiste koers
7
WOENSDAG 3 NOVEMBER 1971
PASADENA (AFP) De Mariner-
9 is door een reeks correcties via sig
nalen van de aarde in de juiste koers
teruggebracht, zo heeft het Ameri
kaanse bureau voor lucht- en ruim
tevaart (NASA) gisteravond in Pa
sadena bekend gemaakt. Alle instru
menten werken weer goed.
Enige uren tevoren had de NASA
melding gemaakt van een verzwak
king van de signalen van de Mari-
ner-9. Men veronderstelde dat een
micro-meteoriet één der controle
instrumenten had beschadigd.
Het kleine onbemande ruimtevaar
tuig dat in meivan d it jaar werd ge
lanceerd, moet op 13 november in
een baan om Mars komen. In de
daarna volgende drie maanden moet
de Mariner in totaal meer dan 5.000
televisiebeelden van de planeet di
rect naar de aarde zenden.
De zanger Floor Rommerts ihet een
groep kinderen uit Blokzijl en Vol-
lenhove in het jeugdprogramma Ori-
moa, dat zaterdag door de NCRV
wordt uitgezonden.
Van onze parlementsrcdactie
DEN HAAG Minister Van Agt van justitie heeft, samen met
minister Stuyt van volksgezondheid en milieuhygiëne, de staats
commissie abortusvraagstuk ontbonden, waar hij zelf eens lid van
was. De leden van deze in januari 1970 door staatssecretaris
Kruisinga ingestelde commissie hebben een brief thuis gekregen met
de ministeriële beschikking. Hierin worden zij „op de meest eer
volle wijze ontheven van de taak, onder dankzegging voor de waarde
volle bijdragen aan de meningsvorming".
De ministers besloten de commissie
naar huis te sturen omdat er na het
totstandkomen van het regeerakkoord
over de abortus vopr haar geen taak
meer was. In de beschikking staat,
dat dit akkoord grenzen trekt, waar
binnen de commissie onvoldoende
ruimte heeft om haar adviserende
taak te voltooien
Troost
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het kabinet
za) zich nog deze week
I uiterlijk vrijdag, maar
waarschijnlijk eerder) beraden
over de situatie, die is ontstaan
door het mislukken van bet
I|loonmatigingsoverleg tussen de
1 centrale organisaties in bet be
ll drijfsleven.
Minister drs. J. Boersma (so
il ciale zaken) verwacht echter
niet, dat de regering zal ingrij-
Ipen, met name omdat in het ka-
|der van het vrije loon- en prijs-
I beleid de directe verantwoorde-
lijkheid voor de loonontwikke
ling ligt bij de cao-partners.
Met andere woorden: de regering
Wil afwachten wat er van de mati-
[^ingsvoornemens terecht komt bij de
eerste onderhandelingen over nieuwe
I cao's en daarbij zullen vooral de be-
Isprekingen over de metaalcao's
1(420.000 werknemers, ongeveer 15
miljoen gezinsleden), die donderdag
beginnen, een uiterst belangrijke rol
tpelen.
Op een persconferentie na afloop
ran zijn beraad met een veertiental
Organisaties van vrije beroepsbeoefe
naars zei minister Boersma wel spoe-
een gesprek met het bestuur van
de Stichting van de arbeid (centraal
overlegorgaan van werkgevers en
werknemers) te verwachten, maar hij
acht het „vrijwel uitgesloten" om dat
nog voor het eerste loongesprek in
„de metaal" te realiseren, hoewel het
„niet gek zou zijn als daf wel zou
kunnen".
Geringe kans
r
De kans op het alsnog bereiken van
een compromis tussen de centrale
werkgevers- en werknemersorganisa
ties (al of niet mede door toedoen van
de regering) noemde de bewindsman,
„gezien de gegevens en de mij ver
strekte informatie „bijzonder gering".
„Men heeft het uiterste gedaan", al
dus drs. Boersma. die zei het te be
treuren dat er geen centraal mati
gingsakkoord kon worden bereikt.
„Temeer, omdat er voor het eerst
sprake is van een zowel door werkge
vers als werknemers gewenst vrij
loon- en prijsbeleid. Een spijtige
zaak. Het wordt in Nederland hoe
langer hoe moeilijker het met elkaar
eens te worden".
Beperkte macht
De minister liet doorschemeren dat
hij dc tijd voor (eventueel) ingrijpen
nog niet gekomen acht. „We moeten
ons goed realiseren, dat er grenzen
zijn aan de macht van de staat. In
grijpen heeft alleen maar zin als de
maatregelen in de praktijk ook wer
kelijk effectief kunnen werken. We
hebben niets aan papieren maatrege-
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Een meerder
heid in de Tweede Kamer heeft
listeren bij de behandeling van
provincie- en gemeentefinan-
fciën een groot vraagteken gezet
lichter de handhaving van de 6
fcrocentsnorm voor de gemeente
lijke uitgaven.
Deze norm, opgesteld door dr. Zijl-
Itra, president van de Nederlandsche
gank, houdt in dat de uitgaven van
overheid per jaar slechts zes p"o-
Jent mogen stijgen om onder meer
■ogere salariskosten op te vangen.
1 In het begrotingsjaar 1972 zullen de
lijksuitgaven echter met meer dan 6
ftrocent stijgen, terwijl de gemeen-
Jeuugaven wel aan deze norm wor-
■en gehouden.
DISCRIMINATIE
iHet AR-kamerlid Schakel vroeg
fcch af of de gemeenten hierdoor niet
worden gediscrimineerd. De socialist
[ranssen wilde weten „welke visioe-
|en de regering heeft dat de gemeen-
wel aan de zes procent genoeg
Jouden hebben terwijl het rijk dat
liet heeft".
1KVP en CHU wezen erop dat ge-
Ben de huidige sociaal-economische-
■ituati-e hierin in dit begrotingsjaar
jeen verandering is te brengen maar
j drongen wel aan op een diepgaand
fcderzoek door de regering of de
lorm nog wel goed is.
I Het kamerlid Franssen maakte zich
Bijzonder boos over de uitlating van
pinister Nelissen (Financiën) in de
liljoenennota dat de forse stijging
tan de gemeentelijke uitgaven voor
Vort, recreatie en cultuur erop zou
innen wijzen dat de gemeentebestu-
wat dit betreft niet voldoende
Inut en offer tegen elkaar afwegen.
1 Volgens drs. Franssen was deze uit
lating een aanwijzing dat minister
lelissen niet het minste benul heeft
loe de gemeentebesturen gezwoegd
lebben, samen met CRM. om een
lukje van de achterstand in deze
setoren in te halen.
„Als het de regering erom te doen
dat er wat meer sluitende gemeen-
begrotingen moeten komen dan
oet dat niet gebeuren door sport re-
eatie en cultuur weer tot de luxe-
tikelen van het bestaan te maken.
door daar het profijtbeginsel toe te
passen," aldus de heer Franssen.
len, waarvan niets terecht komt.
Daarom moeten eerst alle andere
mogelijkheden bekeken en gepro
beerd worden en daarvoor is het nog
niet te laat", zei drs. Boersma, die het
overigens „niet vreemd" vond dat de
regering (ook in het loonbeleid met
betrekking tot het overheidsperso
neel) bij het bedrijfsleven „achter
loopt" omdat dit past in de huidige
loonpolitieke spelregels.
Voorbeeld
De minister van sociale zaken
hoopt, dat de „vrije beroepen" een
duidelijk matigingsvoorbeeld zullen
geven, „omdat dit zeker van invloed
zal kunnen zijn op de praktische be
reidheid tot matiging in andere secto
ren."
Samen met zijn ambtgenoten van
economische zaken, mr. drs. Lang-
man, en van justitie, mr. A. A. M.
van Agt, had drs. Boersma gistermid
dag een gesprek met vertegenwoordi
gers van de (negen) organisaties van
notarissen, advocaten, architecten, in
genieurs, accountants en belasting
consulenten.
Dit gesprek werd gevolgd door be
raad met bestuurders van de (vijf)
organisaties in de medische sector, te
weten huisartsen, specialisten, tand
artsen, apothekers en dierenartsen
(hierbij was in plaats van minister
V-an Agt de minister van volksge
zondheid en milieuhygiëne, dr. L. B.
J. Stuyt, aanwezig).
Bereidheid
Al deze organisaties hebben de re
gering laten weten bij hun leden op
matiging van het eigen inkomen aan
te willen dringen (over de inkomens
van personeelsleden werd niet ge
sproken) en daaraan voor zover
mogelijk een concrete vorm te ge
ven.
Over dit laatste zullen de organisa
ties zich intern nader beraden en mi
nister Boersma daarover omstreeks
medio deze maand schriftelijk berich
ten. „Daarvan zal afhangen of er met
de betrokken groeperingen opnieuw
overleg zal moeten plaatsvinden", al
dus de bewindsman.
Hij verklaarde niet ontevreden te
zijn over de gevoerde matigingsge-
sprekken. „Zij werden in goede geest
en in positieve zin gevoerd." Over de
concrete mogelijkheden tot matiging,
die de vrije beroepsbeoefenaars zien,
wilde de minister zich niet uitlaten.
Duidelijk werd evenwel dat de
tweede groep meer homogeniteit ver
toonde dan de eerste groep, waarin
over de praktische matigingsmoge
lijkheden nogal verschillend werd ge
dacht. De notarissen bijvoorbeeld
'hebben al vele jaren geen enkele ta
rief saanpassing gehad en van de zijde
der architectenorganisaties werd erop
gewezen dat lang niet alle architecten
tot de hoge inkomensgroepen behoren
en dat juist nu het aantal opdrachten
sterk terugloopt.
In de tweede groep zijn het vooral
de tandartsen, waarbij de mogelijk
heden tot matiging beperkt zijn om
dat zij geconfronteerd worden met
een tariefsverhoging van enige tien
tallen procenten van de tandtechnici.
In het algemeen toonden de beoefe
naars van de (niet onder cao's vallen
de) vrije beroepen zich tegen mede
werking aan doelbewuste nivellering
van de inkomens, zoals de vakbewe
ging voorstaat. Ook wensen zij de ex
terne kostenstijgingen in hun tarie
ven en honoraria door te berekenen.
Vandaag zouden de ministers Boers
ma en Langman nog een matigings-
gesprek hebben met vertegenwoordi
gers van de organisaties van make
laars en assurantie-tussenpersonen.
Het besluit de commissie met als
voorzitter de Amsterdamse gynaeco
loog prof. dr. G. J. Kloosterman te
ontbinden, is genomen na overleg van
de leden. De commissie vergaderde
voor het laatst eind september. Men
kwam toen tot de conclusie, dat na
het abortus-akkoord tusjsen de vijf
regeringspartijen niet veel meer te
adviseren was.
De ministers lieten de commissie
voor de keus: doorgaan of stoppen.
Stoppen, was de mening van de com
missie en ze liet aan de ministers de
eer het. besluit tot ontbinding te ne
men.
De commissie-leden hebben de
gang van zaken rond het regeerak
koord over het algemeen niet leuk
gevonden De politieke ontwikkelin
gen hebben het verdere adviserende
werk belemmerd. Een troost is nog,
dat elementen uit het tussentijds rap
port, dat de commissie dit voorjaar
uitbracht, teruggevonden kunnen
worden in het regeerakkoord.
Voortvarend
Niet alleen de ontbinding, maar ook
de benoeming en installatie van de
commissie-Kloosterman is niet geheel
gewoon gegaan. De vorming van de
commissie was reeds geruime tijd aan
de Tweede Kamer beloofd, maar de
benoeming liet maar op zich wachten.
Toen het Tweede Kamerlid van de
PvdA. dr. Lamberts, eind 1969 er
nogmaals aan herinnerde, dat hij niet
langer wilde wachten en zelf zou ko
men met voorstellen tot wijziging van
de abortuswetgeving, heeft staatsse
cretaris Kruisinga omstreeks de jaar
wisseling. voortvarend telefonerend,
de commissie snel samengesteld.
V oorstellen
De commissie startte in januari en
was meteen zeer ijverig. Er werd veel
vergaderd en na een jaar lag er een
rapport op tafel, dat in april van dit
jaar aan de Tweede Kamer werd
voorgelegd. De bedoeling was in het
eindrapport concrete voorstellen te
doen voor een wetsontwerp. Afgaan
de op het tussenrapport had men van
de commissie-Kloosterman volgens
„Medisch Contact" de volgende voor
stellen kunnen verwachten in het
eindrapport:
De vrouw, die haar zwangerschap
verstoort, is niet meer strafbaar
De medicus, die de zwangerschap
verstoort, is in beginsel strafbaar
(meerderheidsvoorstel)
De strafbaarstelling van een onbe
voegde zwangerschapsverstoring
blijft.
Voor zover zwangerschapsversto
ring strafbaar blijft, dient ze niet als
misdrijf tegen de zeden te worden
aangemerkt.
Maar het eindrapport hoefde niet
meer. Het regeerakkoord (waarin
stond dat abortus slechts mogelijk
moest zijn na raadpleging van een
team van deskundigen) kwam er tus
sen een akkoord overigens, dat vol
gens een overgrote meerderheid van
deskundigen uit de praktijk, die 29
september in de Tweede Kamer wer
den gehoord, door de ontwikkelingen
was achterhaald.
Zou er dan toch weer een commis
sie moeten komen?
(advertentie)
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het landelijk
meetnet voor de luchtverontreini
ging, dat in 1973 gereed zal zijn,
zal aangesloten worden op de in
aanbouw zijnde meetnetten in
België en de bondsrepubliek
West-Duitsland. Gezamenlijk
zullen de drie landen dan in
staat zijn de, vaak grensover
schrijdende, luchtverontreiniging
te bewaken.
Minister Stuyt heeft dit gistermid
dag meegedeeld op een bijeenkomst
van de Nederlandse Vereniging voor
de Verenigde Naties (VIRO). Op deze
'bijeenkomst nam de minister krach
tig stelling tegen de veronderstelling
dat Nederland en België in onvol
doende mate rekening houden met
wederzijdse belangen op het gebied
van milieuhygiëne.
CONTACTEN
Reeds is er sprake van veelvuldige
contacten, die binnen afzienbare tijd
worden geïnstitutionaliseerd. Boven
dien is ieder verzoek om inlichtingen
steeds door de Belgische regering in
gewilligd. Aan de andere kant van de
grens bestaat de evengrote wens tot
samenwerking als bij ons, aldus dr.
Stuyt.
De minister wees erop dat Neder
land ook met Duitsland hecht contact
onderhoudt over milieuvraagstukken,
wat inmiddels uitgemond is in de uit
wisseling van gegevens en het over
leggen over nationale programma's.
Overigens tekende de minister
hierbij aan dat het werk van de com-
I
»aag klauranbrochure daalarttyat
aan bij Rlha Harderwijk
Adèle Bloemendaal
naar ziekenhuis
AMSTERDAM Adèle Bloemen
daal zal over een paar dagen in een
Amsterdams ziekenhuis worden opge
nomen voor het ondergaan van een
operatie. Daarom zullen tot eind de
cember de voorstellingen van het ca
baretprogramma „Kijktaarna" waar
in zij en Leen Jongewaard samen
optreden, niet kunnen doorgaan. Ver
wacht wordt dat Adèle Bloemendaal
begin januari 1972 haar theaterwerk
weer zal kunnen hervatten.
missie voor de Rijn tot nu toe onvol
doende resultaten heeft geboekt.
Wanneer hierin op korte termijn geen
verandering komt zal de Nederlandse
regering zich moeten bezinnen of niet
nieuwe initiatieven moeten worden
ondernomen. De tijd daarvoor is ge
komen, aldus dr. Stuyt.
In tegenstelling tot de Club van Ro
me bleek minister Stuyt optimis
tisch over de toekomst van ons leef
klimaat. Deze meer optimistische kijk
op de toekomst, baseerde de minister
voornamelijk op de activiteiten die
internationaal worden ontplooid om
tot een beter leefmilieu te komen.
Van beslissende betekenis achtte hij
de VN-conferentie te Stockholm.
LEEFKLIMAAT
Overigens tekende de minister
hierbij aan dat met al deze gesprek
ken de discussie over de problematiek
rond het leefklimaat „nog maar op
gang is gekomen". Het eigenlijke
werk moet nog worden gedaan. Een
begin van een gesprek geeft nog geen
waarborg voor het bereiken van re
sultaten.
Charles Ecers. negerkandidaat voor het gouverneurschap van de staat Mis
sissippi, drukt hier de handen van blank en zwart. Het thema van zijn com-
pange was „Blank en zwart samen", waarmee hij het moet opnemen tegen
zijn blanke opponent Bill Walleri
Het jaarlijks kinderparadijs, de Sa
lon de l'Enfance in Parijs, heeft zijn
poorten weer geopend in Porte de
Versailles. Deze keer is er zelfs een
spel parachutespringen, uitgevoerd
op initiatief van de Franse Federa
tie van parachutisten. Foto: Onder
grote belangstelling maakt een jeug
dige bezoeker een parachutesprong.
Vijf voor tien in de ochtend en al
een brok werk achter de rug. Weten
dat om kwart voor elf het tweede
programma punt begint.
Ietwat verdwaasd stap ik in het
hart van de stad uit de tram. Wat
nu? Drie kwartier -rondslenteren
breng ik niet op. Me nuttig maken
in die tijd is er gewoon niet bij.
Dan komt het schitterende idee.
Waarom zal ik geen tweede ontbijt
gaan pikken. Tenslotte is al een heel
stuk energie verbruikt en het mo
tortje moet blijven draaien. Even
lekker rustig zitten.
Ik sta voor een Indisch restaurant,
dat aan de buitenzijde naar de krui
dige keuken riekt, maar binnen hol,
dof en verlaten is.
Slenter langs een echte kroeg. Ook
niks.
Dan ergens het heerlijk ouderwet
se woord Lunchroom.
Ik vermoed ook daar de eerste
klant te zijn, maar vergis me be
hoorlijk. Het is er vrij druk. Bejaar
de echtparen, een paar vrolijke
meiskes en massa's vrouwen, twee
aan twee, met volle boodschappen
tassen naast de stoelen.
De koffie geurt en er is alom een
licht gesmak van taartjes eten.
De koffie lokt me. de taartjes lij
ken me verschrikkelijk. Ik ben meer
van hèt hartige type op dit uur.
Vind op de prijslijst uitsmijters
aangekondigd.
Dat zal het zijn.
De dienster neemt met nauwelijks
verholen afkeer mijn bestelling op.
Het gaat buiten het algemeen ge
wenste en dat zint blijkbaar niet.
l'auze
Maar het is slechts te proeven in
een gebaartje, een lichte verbazing.
Geen' échte dienstweigering, inte
gendeel. Mevrouw zal het zo dade
lijk krijgen.
Mevrouw wacht. Als de koffie nu
maar gauw komt, want al die andere
kopjesgenieters steken me de ogen
uit. Her en der klinkt het geklir van
kopjes, die op de marmeren tafeltjes
gezet worden. Maar nooit bij mij.
Slagroom, vruchtengebak, cake
klompen flitsen langs mijn tafeltje
Er worden croquetten aangedra
gen.
Maar heinde noch verre iets wat
op een uitsmijter lijkt.
De klok schuift door, het is nu
half elf. Nog een kwartier en ik
moet in volle vorm ergens zijn.
Schat de afstand op vijf minuten,
maar dan hard lopen.
De dienster negeert mijn tafel de
monstratief. Maar als ze weer voor
bij schiet weet ik haar toch aan te
klampen. Ze weert geïrriteerd af:
„Het komt zo
Nog zeven minuten wachten en
warempel daar is het. Koud. akelig
inplaats van blozend aanlokkelijk.
Ik rammel nu op volle sterkte.
Vooruit maar, hap, hap.
Er is geen plezier aan. Het plompt
in mijn maag.
Nog drie minuten en ik moet ter
plichtplaatse zijn.
De juffrouw is onzichtbaar. Ik
plomp het geld op tafeltje, wegwe
zen...
Als ik de deur uit schiet hoor ik
iets van een kreet. Waarschijnlijk
de juffrouw die bang voor haar geld
is.
Ik trek me er niets van aan en
verdwijn. Hoop wel, dat geen oneer
lijke geest mijn munten van tafel
gegrist heeft
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT De vakbeweging blijft ook bij een eventueel
gesprek met de regering uitgaan van haar laatste „aanbod" aan
de werkgevers, dat zou resulteren in een loonkostenstijging van
12 procent. Op basis van dit voorstel zullen de bonden ook het
bedrijfstaksgewijze CAO-overleg ingaan.
Ook de looncommissies van de vak
centrales hebben gisteren medege
deeld geen aanleiding te zien voor
een wijziging van de uitgangspunten
van de vakbeweging voor het mati-
gingsbeleid in 1972. De looncommis
sies werden gisteren in Utrecht op de
hoogte gesteld van het mislukte zeven
voorzitter soverleg.
INITIATIEF
De verwachting is dat de regering
het initiatief zal nemen tot een ge
sprek De looncommissies menen dat
de vakbeweging een dergelijk ge
sprek kan aangaan op basis van de
drie voorwaardert die ze aan de rege
ring heeft gesteld met betrekking tot
de collectieve voorzieningen, een se
lectief investeringsbeleid en het sti
muleren van de matiging door ande
ren dan loontrekkenden (de vrije be
roepen).
NVV-voorzitter drs. H. ter Heide
heeft Zich inmiddels op de algemene
vergadering van de bond Mercurius
in Amsterdam afgevraagd of een
reëel loon- en prijsbeleid nog wel
mogelijk is.
Op dit congres zei de heer Ter Hei
de dat het standpunt van de werkge
vers geen reële loonverbetering in
1972 gespeend is van elk gevoel
voor sociaal-economische werkelijk
heidszin. De hoop op een oplossing
vestigt het NW nu op het 'gesprek
met de regering.
REDELIJK
„Wij zijn niet te optimistisch gezien
de afwijzing van ons voorstel om de
inflatiecorrectie uit te stellen, maar
we hebben toch nog enige hoop dat
de regering aan onze redelijke ver
langens tegemoet zal komen," aldus
de heer Ter Heide.
Het plan van de werkgevers om
volgend jaar geen reële loonsverbete
ring toe te staan acht de heer Ter
Heide onuitvoerbaar, omdat daardoor
grote groepen werknemers volgend
jaar met een reële achteruitgang in
de lonen genoegen moeten nemen.
METAALCAO
Overigens begint vandaag het over
leg over de nieuwe metaal-CAO. Met
dit overleg is gewacht op de resulta
ten van het centraal georganiseerd
overleg over de matiging van het
loon- en prijsniveau in 1972.
Nu dit overleg is mislukt, zullen de
onderhandelingen, waarbij 420000
werknemers zijn betrokken, onmid
dellijk van start gaan. Verwacht
wordt dat de voorstellen voor de
groot-metaal ook zullen dienen bij de
onderhandelingen over de vernieu
wing van de CAO voor de metaalnij
verheid (klein-metaal) en bij Hoog
ovens.
