Prof. Böttcher (Club van Rome) vrij optimistisch Dreiging oorlog met India Politie jaagt op betogers Israëlisch superwapen? Senaat wil nieuwe basis voor ontwikkelingshulp Ontploffing in Londense kazerne Wandelende man en vrouw overreden brouwen gekozen in Zwitsers parlement Politiek FS blijft in VN gelijk China bijna voorzitter van V eilisheidsraad Fransen en Russen gaan samenwerken Zuidafrikaanse politiechef: Indiër is niet mishandeld Misverstanden uit de weg geruimd hgeland heeft vorige week voor het erst en waarschijnlijk tevens voor et laatst met eigen middelen een unstmaan gelanceerd van de Ausra- lische basis Woomera. BERN (AP) Voor de eerste maal n de Zwitserse geschiedenis zijn zon- lag vrouwen in het parlement geko- »n. Dit blijkt uit de eerste versprei- te uitslagen van de federale verkie- Ingen. Volgens niet-officiële tellingen lebben linkse en nieuw gevormde Xinservatieve groeperingen hier en laar verwachte winsten behaald. >eze winsten zullen vrijwel zeker veinig effect sorteren op de gema- igde meerderheid in de wetgevende lergadering van dit neutrale land. Van onze redacteur wetenschappen ROTTERDAM De eerste openbare redevoering van prof. dr. C. J. F. Böttcher over de 'Club van Rome' heeft een aantal misverstanden opgeruimd die de laatste maanden waren ontstaan. De Club kwam in het nieuws als initiatiefnemer van een nogal schok kende Amerikaanse studie die erop neerkwam dat als de wereld in het huidige onbekommerde tempo door ging tegelijk de produktie en de be volking te vergroten, over zo'n 35 jaar onstuitbare rampen zouden op treden zoals massale hongersnood en totale economische ontredering. De Club van Rome, het internatio- nale gezelschap van enkele tientallen vooraanstaande wetenschapsmensen en industriëlen dat deze boodschap aan de wereld zou gaan brengen, kwam in eerste instantie over als een groep die wel heel erg de wijsheid in pacht had en nu eens zou gaan ver tellen hoe het beter moest. Dat beeld werd door prof. Böttcher in zijn rede voor de Rotterdamse Ka mer van Koophandel (waarover wij zaterdag al kort berichtten) wat rechtgetrokken. Geen totaalbeeld De Club is drie jaar geleden toe vallig in Rome opgericht omdat de leden verontrust waren, niet over een gebrek aan aandacht voor de wereld problemen, maar over de geïsoleerde manier waarop die problemen werden bekeken. Men kon zonder moeite een stuk of vijftig brandende vraagstukken for muleren, maar mensen die er wat aan wilden doen bekeken er één, twee of hooguit drie tegelijk en zo kwam er nooit oen totaalbeeld tot stand. Het opzetten van studies die wèl de onderlinge beïnvloeding van proble men en mogelijke oplossingen in aan merking namen, stelde de Club van Rome zich als doel, waarbij men zich voornam de resultaten niet vrijblij vend bekend te maken, maar actief NEW YORK (Reuter) Pre sident Jahja Chan van Pakistan heeft in een zondag door het Amerikaanse tijdschrift „News week" gepubliceerd vraagge sprek verklaard dat er een oor log tussen Pakistan en India dreigt uit te breken. Hij gaf te kennen dat China wa pens en munitie zal leveren aan Pa kistan als het mocht worden aange vallen. „De Indiërs", aldus president Jahja Chan, „zijn al in oorlog met ons. Het feit dat wij niet terugslaan is de enige reden dat er nog geen grootscheepse en algemene confrontatie is." Ik wil de gespannen situatie niet nog explo- NEW YORK (Reuter, UPI, DPA) De Amerikaanse regering tal ook na de komst van de Volksrepubliek China in de Verenigde Vaties haar politiek tegenover de volkerenorganisatie niet wyzigen. Dit heeft de Amerikaanse ambassadeur by de VN, George Bush, tondag in een televisie-uitzending in New York verklaard. Volgens Bush denkt president Nixon f niet aan in een Amerikaans isola- lonisme te vervallen. Hij zou de Ver- «igde Naties blijven steunen. De am bassadeur hoopt dat er middelen ge- tonden zullen worden om ondanks iet torpederen van het buitenlandse- «lpprogram door de senaat de Ame rikaanse hulp aan andere landen te kunnen voortzetten. Hij legde er de druk op dat zijn land niet van plan meningsverschillen tussen Moskou Peking in de V.N. uit te buiten. Fulbright, de orzitter van de Senaatscommissie eft in een TV-interview verklaard ®t het hulpprogram „één van de toornaamste werktuigen van de kou de oorlog was geweest en hij verwierp de beschuldiging van de regering- Nixon, dat de Senaatsbeslissing een ^verantwoordelijke uiting van isola- jbnisme was. „Integendeel", aldus blbright, „zij is het begin van een herwaardering van onze buitenlandse Politiek en van onze hulp aan het bui tenland. De Senaat heeft getoond zich Van zijn verantwoordelijkheid bewust zijn. Fulbright wenst een algehele reor ganisatie van de Amerikaanse hulp aan het buitenland door grotere deel neming aan het werk van internatio nale bijstands- en ontwikkelingsinstel lingen, omdat „dit de enige manier is de onderontwikkelde wereld niet overheersen, maar haar vooruit te helpen". Hij toonde zich bereid een Interim-hulpprogramma op te stellen. Israël Tegen afzonderlijke hulp-paketten voor bijvoorbeeld Israël, VN-instellin- gen en de Pakistaanse vluchtelingen zal hij geen bezwaar hebben. Politieke waarnemers zijn het er over eens, dat Nixon zelf de hoofd schuldige is. Door zijn felle kritiek op de VN, slaagde hij erin zonder dat hij datzelf besefte voor een ogenblik de ultra-conservatieven en de zeer liberalen in één front te krijgen tegen hulp aan het buitenland. Terwijl de conservatieven wraak wilden nemen op het buitenland, dat zich tegen Washingtons China-politiek verzette, waren de liberalen zeer ontevreden o- ver het gebrek aan inlichtingen, die ze van het Witte Huis kregen. Gedurende het afgelopen weekeinde heeft Nixon met zijn top-adviseurs en met Republikeinse Senatoren overleg gepleegd, hoe de beslissing van da Senaat ongedaan kan worden ge maakt. Vandaag komt de Senaats commissie voor buitenlandse hulp bijeen om met gesloten deuren te ver gaderen otter de stappen, die nu moe ten worden gedaan. Azië Het is duidelijk, dat het gehele Aziatische politieke programma van de regering nu in groot gevaar is, zo werd in Washington vastgesteld, omdat de zogenaamde „Nixon-doc- trine" ervan uitging, dat Amerika zich geleidelijk zal terugtrekken van zijn militaire verplichtingen in Zuid-Oost- Azië, maar de inspanningen van zijn bondgenoten daar financieel zal steu nen. Senator Edward Kennedy heeft Nixon van hypocrisie beschuldigd, omdat deze de Senaatsbeslissing on verantwoordelijk heeft genoemd. siever maken, maar „als de Indiërs hun militaire operaties uitbreiden en intensiveren met het doel gebied te veroveren en een marionettenregering voor Bangla Desj van de Bengaalse natie installeren, betekent dit oorlog". De Pakistaanse president verklaar de dat vele Oostpakistanen de Benga lezen nooit billijk hebben behandeld. „Wij pogen nu de verloren tijd in te halen." Op 20 december zal er een nieuwe grondwet worden afgekon digd. De Bengalezen zullen dan auto noom worden op alle gebieden behal ve defensie, buitenlandse zaken en belastingwetgeving. President Jahja Chan zei dat hij de Oostpakistaanse politieke leider Moe- djiboer Rachman, die nu wegens hoogverraad terecht staat, zal vrij laten „als het volk dit verlangt". Hij gaf echter te kennen dat Moedjiboer Rachman, die de leider was van de verboden Awamiliga, door zijn eigen volk, dat hem verantwoordelijk acht voor al het lijden, zal worden ver moord als hij nu naar Oost-Pakistan zou teruggaan. NEW YORK (Reuter) China heeft secretarisgeneraal Thant van de Verenigde Naties gisteren verzocht niet als „Peoples Republic of China" (Volksrepubliek China), maar als Chi na. People's Republic of, geregis treerd te worden. Vanwege de bij de verkiezing van het voorzitterschap van de Veilig heidsraad toegepaste alfabetische volg orde, zou China door toelating als „People's Republic of China" onmid dellijk aan de beurt komen als op volger van Nicaragua, dat tot 1 no vember het voorzitterschap bekleedt. Taiwan, dat nu uit de VN is ge stoten, heeft aangekondigd te zullen blijven vechten uit te dragen onder de politieke lei ders. Amerikaanse studie De Amerikaanse studie is het eerste gereedgekomen project. In een inge wikkeld computerprogramma werd de ontwikkeling en 'onderlinge beïnvloeding ingebracht van bevol kingsgroei, voedselproduktie, indus trialisatie, uitputting van natuurlijke hulpbronnen en milieuvervuiling. Met de al beschreven schokkende resultaten voor de vooruitzichten van de wereld als geheel, tenzij we alle maal samen erg vlug veel verstandi ger worden. Over dat „tenzij" was prof. Bött cher in Rotterdam vrij optimistisch, gezien de resultaten van het onder deel van de Club dat zich met het uitdragen van de resultaten bezig houdt, een „stuurgroep" van acht man die regelmatig in hoofdsteden in oost en west zowel als in de derde wereld met de regeerders vergadert. Leden overtuigd In alle economische stelsels, kapita listische, socialistische en alles daar tussen in, zijn de problemen ongeveer dezelfde, en ook de leiders van die systemen blijken daarvan overtuigd te zijn, deelde prof. Böttcher mee. De reoente toenadering van Ameri ka en China plaatste hij nadrukkelijk mede in dit verband. De stuurgroep heeft de laatste tijd onder andere To kio, Buenos Aires, Wenen en Moskou bezocht. De Amerikaanse studie van de pro blemen op wereldschaal, waarvan binnenkort een definitieve samenvat ting wordt gepubliceerd en die in ja nuari in tien talen (waaronder Neder lands) wordt uitgegeven, is de eerste en eenvoudigste van een hele serie. Rotterdam Een onderzoek naar de ontwikke lingen in Japan zal behalve de in de Amerikaanse studie gebruikte gege vens ook maatschappelijke ontwikke lingen in het model invoeren en daarmee tegemoetkomen aan een van de voornaamste punten van kritiek op de al bekend geworden conclusies uit Boston. Een dergelijke verfijning op we reldschaal zal beproefd worden bij een onderzoek dat in Genève op gang moet komen. En een specifieke studie voor een zwaar geïndustrialiseerd ge bied zal zich concentreren op het ter rein binnen een ruime cirkel om Rot terdam (met daarbinnen het Ruhrge- bied, Oost-Engeland, België en Noord-Frankrijk). OOSTBURG Voor 1972 zijn toezeggingen gedaan voor subsidië ring in de bouwkosten van zes zwem baden in Veendam, Zwartsluis, Wor- kum, Grootebroek, Barneveld en Zie- rikzee. Staatssecretaris Vonhoff deel de dit in Oostburg mee, waar hij de 201ste sporthal in ons land opende. Het hoogste gebouw in Engeland, de nieuwe 190 meter hoge toren van het Londense hoofdpostkantoor, is giste ren woor een zware explosie bescha digd. De toren, waarin zich het zenuw centrum bevindt van het telecommu- nicatie-netwerk, werd beschadigd in de drie bovenste verdiepingen. Er de den zich geen persoonlijke ongelukken voor. Aangenomen wordt dat het een aanslag is geweest van het verboden Ierse Republikeinse Leger (IRA). Woordvoerders van de IRA hebben dit echter ontkend. PARIJS/BERLIJN (AP, Reu ter, AFP, UPI) Frankrijk en de Sowjet-Unie hebben aange drongen op een zo snel mogelijke regeling van de kwestie Berlijn als een wezenlijke voorwaarde voor actieve voorbereiding van een Europese Veiligheidsconfe rentie, die naar zij hopen nog voor 1972 kan beginnen. Dit staat in een gezamenlijke ver klaring die is uitgegeven aan het einde van het bezoek van de Russi sche partijleider, Leonid Brezjnjew aan Frankrijk, waar hij besprekingen met president Pompidou heeft ge voerd. De Russische partijleider is intussen voor een 'vriendschapsbezoek' van één dag in Oost-Berlijn aangekomen. In de dertien punten van de ver klaring die Pompidou en Brezjnjew hebben ondertekend staat o.a. dat de versterking van de Frans-Russische samenwerking tegen niemand is ge richt en evenmin afbreuk doet aan de verplichtingen die beide landen te genover andere staten zijn aangegaan. Punt zeven van het document noemt de volgende principes van grote be tekenis: 1 de onschendbaarheid van de huidige grenzen; 2 niet-inmenging in binnenlandse aan gelegenheden van andere landen; 3 gelijkheid van de staten; 4 onafhankelijkheid; 5 afzien van het gebruik van bedrei ging of van geweld. Beide partijen, zo staat in het basis document, willen er aan bijdragen dat er een oplossing wordt bereikt voor het ontwapeningsvraagstuk, vooral op nucleair gebied, willen de splitsing van de wereld in machts blokken tegengaan en willen zich in zetten voor versterking van de rol van de Verenigde Naties. Al is het uiteenzetten van de grond slagen van politieke samenwerking tussen beide landen niet het vriend schapsverdrag geworden waar de Sowjet-Unie aanvankelijk naar streef de, het gaat volgens Franse functio narissen verder dan enig document dat ooit door enig lid van het Atlan tisch Bondgenootschap met de Sow- jetunie is ondertekend. LONDEN, BELFAST (AP, Reuter, UPI) In Engeland heerst grote onzekerheid over de vraag wie gisteren een bom heeft geplaatst in de toren van het Londense hoofdpostkantoor. De Britse politie is bezig aan een grootscheepse jacht op de moge lijke daders. Aanvankelijk werd gedacht dat het Ierse Republikeinse Leger de aanslag had gepleegd. Een man met een sterk Iers accent had na de aanslag het Engelse persbureau Reuter verteld: „Dit is het Kilburnbataljon van de IRA. Wij hebben het gedaan." Hij deelde verder mee dat het volgende doel de Victoria Tower zou worden, de toren van de parlementsgebouwen Van een onzer redacteuren AMSTERDAM De Israëli sche ingenieur Etan Harlev heeft octrooi aangevraagd op een re volutionair wapen, dat vijande lijke commando- en verbindings centra zou kunnen uitschakelen met een minimale invloed op de burgerbevolking, meldt het Ame rikaanse persbureau AP uit Tel Aviv. De uitvinder weigerde bijzonderhe den over de werking bekend te maken, hij gaf alleen een aanduiding van het werkingsprincipe, waaruit vooralsnog weinig is op te maken. Harlev noemt zijn wapen namelijk RAGE. een af korting van 'radiation amplification of gamma emissions' (stralingsverster king van uitzending van gammastra ling). Gammastralen zijn de zeer doordrin gende röntgenstralen die worden af gegeven door sommige radioactieve stoffen, en die ook kunnen ontstaan bij kernreacties. Gammastralen rich ten geen schade aan gebouwen en in stallaties aan, maar kunnen bij de ge weldige intensiteiten die bijvoorbeeld vrijkomen bij kernexplosies en in het inwendige van kernreactoren wel mensen uitschakelen. Typerend voor deze situaties is dat de straling in alle richtingen wordt afgegeven. Een hanteerbaar wapen dat gammastraling van dergelijke inten siteit in een gerichte bundel afgeeft eten noodzakelijke voorwaarde wil het wapen zich niet tegen de gebruiker richten zou inderdaad een opmer kelijke ontwikkeling zijn. Volgens de uitvinder zouden RAGE- wapens al door de Amerikaanse strijd krachten worden beoordeeld. Harlev wil ze ook aanbieden aan de legers van Canada, Australië, Zuid-Afrika en Zweden, heeft hij gezegd. De heer Chappin ontvangt namens de Maastrichter Staar de „Gouden Tulp" uit handen van de heren Bou- dewijns, Ten Kate en Den Braber van Phonogram wegens de verkoop van een kwart miljoen platen. aan de zijde van het Lagerhuis. Kil- burn is een Noordlondens district waar veel Ieren wonen. Later op de dag werd door woord voerders van de twee IRA-vleugels ontkend dat hun organisatie de aan slag heeft gepleegd. De toren, die in 1965 gereed kwam, was gebouwd voor het radio-, tele visie- en telefoonverkeer. De schade aan de apparatuur is echter gering gebleven. Op een akker bij Hannastown, een buitenwijk van Belfast, is gisteren het lijk gevonden van een negentienjarige jongeman. Hij was gekneveld, had een prop in de mond en was door het hoofd geschoten. Aangenomen wordt dat hij het slachtoffer is geworden van een wraakoefening. In Ulster is verder opnieuw een burger en een Engels soldaat gedood bij gevechten tussen militairen en sluipschutters. JOHANNESBURG (Reuter) Ge- neraal-majoor Buys, hoofd van de Zuidafrikaanse centrale recherche, heeft zondag nadere bijzonderheden verstrekt over de dood van een gear resteerde Indiër, die tot zoveel felle protesten heeft geleid tegen de door de Zuidafrikaanse politie gebezigde ondervragingsmethoden. Buys zegt in een verklaring aan de pers dat de 30-jarige onderwijzer Achmed Timol, die de vorige week uit een raam op de tiende verdieping van het hoofdbureau van politie in Jo hannesburg viel, vlak voor zijn dood rustig op een stoel zat. Bij hem wa ren twee politiemannen. Twee van hen gingen op een gegeven ogenblik de kamer uit. Timol sprong toen uit zijn stoel en poogde de deur te be reiken. Een politieman rende ook naar de deur om hem tegen te houden. LONDEN (AP) In een kazerne van het Engelse leger op enkele hon derden meters van de parlementsge bouwen in Londen gelegen heeft zich vanmorgen een krachtige ontploffing voorgedaan. De ontploffing vernielde de deuren van de hoofdingang en deed een groot aantal ruiten sneuvelen van de West- minster kazerne, waar vrijwillige re serve onderdelen en de staf van het koninklijk tankregiment is gevestigd. Het is de tweede ontploffing in Lon den binnen 24 uur. De ontploffing heeft geen slachtof fers veroorzaakt^ In de kazerne was alleen een nachtwaker aanwezig. De politie heeft direct na de ont ploffing de wijk waarin de kazerne ligt afgezet. Zondagmorgen heeft een zware ont ploffing een groot gat geslagen in de grote toren van het centrale postkan toor van Londen. De politie wilde niet zeggen of haars inziens de beide ont ploffingen verband met elkaar hou den. De totale schade die aan de kazerne werd aangericht blijkt niet groot te zijn. Daarop rende de Indiër naar het raam en sprong naar buiten. „Nie mand heeft hem bang gemaakt of aangeraakt", aldus Buys, „en de lijk schouwing zal dit aantonen". Ondanks de publieke verontwaardi ging over de dood van de Indiër, heeft premier Vorster van Zuid-Afrika de verzoeken verworpen voor een ge rechtelijk onderzoek naar de onder vragingsmethoden van de politie. Van een verslaggever MAARSBERGEN De 67-jarige .1. J. van der Goes en zijn 64-jarige echtgenote M. van der Goes-De Vries uit Maarsbergen zijn zaterdagmiddag bij een verkeersongeluk om het leven gekomen. Het echtpaar wandelde op de Haarweg in hun woonplaats en werd in een bocht van de weg aange reden door een met hoge snelheid rij dende personenauto. De wandelaars waren op slag dood. Vr.jdagnacht kwamen bij ver keersongevallen om het leven: bij Venray de 2-jarige Ann Anderson uit Engeland; in Valkenisse de 30-jarige A. J. Teileman uit Biggekerkein Hoogezand de 62-jarige H. van Iren uit Sappemeer en in Renswoude de 79-jarige H. G. van Willigenburg uit Den Dolder. Zaterdag kwamen bij verkeerson gelukken om het leven: in Kaatsheu vel de 74-jarige G. Grootswagers uit Kaatsheuvel; in Vinkeveen de 30-ja- rige C. N. uit Uithoorn; in Appinge- dam de 49-jarige K. van der Velde uit Delfzijl; in Lomm (Limburg) de 17-jarige J. C. Croonenburg uit Lomm in Aalten de 76-jarige B. Prange uit Winterwijk en in Norg de 41-jarige B. Jonst uit Groningen. Zondag kwam bij een verkeerson geluk om het leven: bij Bunnik de 26-jarige J. J. Ringers uit Utrecht. MAANDAG 1 NOVEMBER 1971 Breznjew en Pompidou tekenen verklaring

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 5