Uitzendkrachten in de knel
door bezuiniging overheid
Besluit abortus niet overlaten
aan huisarts en vrouwenarts
lobeco
giraal
komt met
aandeel
Aandelenkapitaal Rijk
in KLM kan uitgebreid
In Den Haag 5000 mensen op wachtlijst
Doorbraak in effectenwezen
SEAT sluit
arbeiders
week uit
Ongelijke strai voor weigeraars
GOED DAT ER POLITIE IS..?
TOI
WOBNSDiAG 27 OKTOBER 1971
aantrekkelijke 23-jarige
lette is Maria McGuire, die door
iol in Europa werd gezocht in
met de geruchtmakende
ismokkel via Schiphol. Ver
overigens, want gisteren was
A-lid weer in NooiH-Ierland.
rand in binnenschip
(OTTERDAM Gistermorgen is
boord van het m.s. „Deo-Juvan-
liggend aan de Maashaven een
and ontstaan. Vermoedelijk door
mankement aan de oliekachel
tten de vloerbedekking en het
itwerk om de kachel vlam, waar-
ar het gehele achteronder en de
lurhut door het vuur werden ver-
tigd. De brandweer heeft de
Bnd geblust. Er deden zich geen
■soonlijke ongelukken voor.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Door de bezuinigingen bij het personeelsbeleid van enkele ministeries sinds eni
ge maanden kunnen de Haagse uitzendbureaus een aantal van hun tijdelijke krachten niet meer
aan werk helpen. De ministeries hebben de uitzendbureaus aangezegd geen nieuwe uitzend
krachten meer te kunnen gebruiken, en er is zelfs sprake van dat bij enkele ministeries per 1
januari alle uitzendkrachten moeten vertrekeen.
Door deze maatregel staan volgens
de Algemene Bond van Uitzendbu
reaus in Den Haag een vijfduizend
mensen op wachtlijsten. Ook in de
universiteitssteden Delft, Leiden, U-
trecht en Nijmegen waar het ministe
rie van onderwijs vele uitzendkrach
ten in dienst heeft, kunnen de uit
zendbureaus geen mensen meer
kwijt. Bij de Utrechtse rechtbank
moesten alle uitzendkrachten ver
trekken.
Volgens de Algemene Bond van
Uitzendbureaus heeft vooral Den
Haag te lijden van deze maatregel.
Landelijk gezien vinden de uitzend
bureaus ongeveer dertig procent van
hun klanten bij de overheidsinstellin
gen, maar in Den Haag bedraagt dit
ongeveer zestig procent.
Vooral een bedrijf als Evro Holland
NV in Den Haag. dat voor zestig pro
cent van haar klandizie is aangewe
zen op de overheid, ondervindt kwa
lijke gevolgen van de bezuinigingen
in het personeelsbeleid. Bij dit bu-
[AMSTERDAM Het Rotterdamsch Beleggingsconsortium (Ro
oi gaat in het kader van een nieuwe spaarregeling het girale aan-
el introduceren. Een ieder is via dit aandelen-giroplan in staat in
kidelen te sparen. Hij hoeft hiertoe niets anders te doen dan zich
deelnemer voor het plan aan te melden.
wanneer iemand een bepaald be-
)g stort, wordt dit bedrag tegen de
Jjrskoers van de dag van ontvangst
tgerekend in aandelen Robeco, dan
L in aandelen Rolinco of Utilico,
eveneens door de Robeco-groep
^^tden uitgegeven. Dagelijks wordt
A. rekening-courant afschrift ver-
:t, waarop de spaarder het exacte
kan zien van zijn bezit aan
delen Robeco, Rolinco of Utilico.
afschrift geeft tevens de waar
in dat bezit aan op basis van de
rskoers van die aandelen. Wordt
kortere of langere tijd opnieuw
bedrag gestort dan wordt ook dit
en de dagkoers omgerekend in
leien en toegevoegd aan dë reke-
Aandelen Robedo, Rolinco of
ico die men reeds bezit kunnen
neens worden bijgeschreven op de
ening.
DREMPEL
n een toelichting op het nieuwe
delen-giroplan zei mr. E. A. Brou-
dat met het nieuwe plan niet
en in het effectenverkeer, maar
op het gebied van het sparen een
mpel wordt overschreden. Mate-
aandelen worden, vervangen
r girale aandelen. Iets, waaraan in
ik- en beurskringen al jaren wordt
ferkt.
.Is voordelen van het nieuwe plan
mde hij o.m.:
men behoeft niet meer een rond
tal aandelen te kopen; het geld
een spaarder overmaakt wordt in
cijfers achter de komma in aan-
!n omgerekend,
een spaarder kan een door hem-
gewenst bedrag overmaken. Bij
ting van een bedrag toereikend
ir één heel aandeel wordt 1 pet
ikoopkosten in rekening gebracht,
ien slechts een gedeelte yan een
deel kan worden gekocht 2 pet.
het nieuwe systeem biedt ee mo-
jkheid dividenden onmiddellijk
zetten in aandelen.
Voor Robeco en Utilico geldt een
minimum belegging van 25 per keer
en van ƒ100 per jaar. Voor Rolinco
van ƒ50 per keer en ƒ2000 per jaar.
Bedraagt het saldo tenminste 20 aan
delen (a 50 nominaal) dan is er geen
verdere verplichting tot storten.
Heeft een spaarder geld nodig, dan
wordt het opgevraagde bedrag, ver
hoogd met 1 of 2 pet kosten, in aan
delen omgerekend. Vervolgens wordt
het afgeboekt van de rekening.
reau staan ongeveer duizend mensen
op een wachtlijst, waarvan velen al
sinds half augustus op werk zitten te
wachten. Evro heeft zijn wervingsac
ties voor personeel stopgezet.
Een veel kleiner bureau als Paraat,
dat vooral vrouwelijke krachten die
wat bij willen verdienen, aanneemt,
is aangezegd, dat van de zestig werk
neemsters bij de overheid veertig di
rect moeten afvloeien en twintig per
1 januari de ministeries moeten ver
laten.
65-PLUSSERS
Het uitzendbureau 65+ in Den
Haag, heeft „wel last van de over
heidsmaatregel". De 65 plussers, die
bij een ministerie vertrekken, mogen
niet meer vervangen worden.
Randstad, het grootste uitzendbu
reau in Nederland merkt wel dat het
in Den Haag moeilijker werken is als
in üe overige delen van Nederland.
Vooral het eenvoudig administratief
personeel kan Randstad niet snel
aan een baantje helpen in Den Haag.
De overheid is de grootste afnemer
van dit personeel.
FREE-LANCERS
De heer A. M. de Roos, directeur
van Evro Holland N.V. gelooft, dat
vooral de freelancers, de groep
jonge mensen die nog niets voor een
vaste baan voelen, de dupe zijn van
de overheidsmaatregel. „Wij hebben
nog steeds hoger geschoolden nodig,
en ze zijn nog steeds moeilijk te vin
den". zegt de heer de Roos.
Het zijn vooral de ministeries van
erm, buitenlandse zaken, binnenland
se zaken, onderwijs en sociale zaken
die op het personeelsbestand aan het
bezuinigen zijn. Bij het ministerie
van sociale zaken overweegt men
zelfs per 1 januari alle uitzendkrach
ten te laten vertrekken, maar een
woordvoerder wilde dit niet bevesti
gen. Het ministerie van defensie
daarentegen besnoeit niet op het per
soneelsbestand. Het ministerie van
erm neemt voor tijdlijk krachten die
vertrekken geen nieuwe mensen meer
aan. Aan de meer permanente uit
zendkrachten wordt gevraagd in
vaste dienst te treden.
De heer André Wiltens, plaatsver
vangend directeur-generaal van de
Ie
d'?
IADRID (DPA, Reuter, UPI) De
ictie van de SEAT-autofabrieken
Barcelona heeft gisteren 6000 van
mgeveer 20.000 arbeiders voor een
k de toegang tot het bedrijf ont-
1. Zij deed dit, nadat maandag de
ploegen weliswaar op het werk
en verschenen, maar zonder dat
veel werd gewerkt. In de nacht
maandag op dinsdag gooiden ar
iërs nog de ruiten in van SEAT-
kels in het centrum van Barcelo-
i Asturias, waar de Hunosa-steen-
inmijnen, die eigendom zijn van
staat, al drie weken worden lam-
;gd door een staking van mijn-
•kers, die hogere lonen wensen,
ft de directie gisteren gedreigd de
eveer tienduizend stakers zonder
aling van loon uit te sluiten tot 1
ember.
a Madrid heeft de politie een le-
g over de onlangs negentig jaar
'orden Picasso afgebroken. In de
ulteit voor biologie van de univer-
!it van Madrid hield de kunstcriti-
José-Aria Moreno een lezing voor
lenten over de grote schilder,
in hij hun onder meer in overwe-
gaf „even vrij als Picasso te
werd onmiddellijk de politie
larmeeTd, die de kunstcriticus en
tele anderen arresteerde.
Overheids Personeelsdienst, meent
dat het hier niet om een „perso
neelsstop" gaat, zoals de uitzendbu
reaus de overheidsmaatregelen noe
men. „Het nieuwe kabinet heeft in
juli een tijdelijke personeelsstabilisa-
tie afgekondigd. Met de nieuwe be
groting, is deze maatregel opgeheven.
In de begroting van 1972 krijgen de
departementen strakke richtlijnen
voor hun personeelsbestand. Dat is de
enige direktieve, die van de regering
is uitgegaan. De departementen zijn
zelf verantwoordelijk voor hun perso
neelsbeleid. Het is best mogelijk dat
enkele ministeries, die wat krap in
het jasje zitten, het aantal uitzend
krachten verminderd hebben of gaan
verminderen."
De heer De Roos van Evro Holland
meent „dat het voor het eerst sinds
1963 is, dat een personeelsstop bij de
overheid werkelijk stipt wordt opge
volgd".
TWEE PIEKEN
De overheidsmaatregelen komen
voor de uitzendbureaus op een on
gunstig tijdstip. De bureaus kennen
twee pieken, één in de zomer, de
tweede in de winter. Het op vakantie
zijnd personeel in het bedrijfsleven
en bij de overheid moet dan vervan
gen worden door uitzendkrachten.
Juist na de zomerpiek werd de perso-
neelsstabilisatie effektief.
Eind oktober begint de markt voor
de uitzendbureaus weer op te leven,
maar „die piek laat op zich wachten",
zegt een woordvoerder van Randstad.
Naast de overheid wil ook het par
ticulier bedrijfsleven wat minder uit
zendkrachten in dienst nemen. 'De
Algemene Bond van Uitzendbureaus
meent „dat het zeker niet slecht gaat
met de uitzendbureaus, maar dat zij
de algemene recessie in de economie
wel voelen". Volgens de heer De Roos
van Evro Holland „is de groei eruit".
De wervingsacties voor personeel
gaan bij de meeste uitzendbureaus
gewoon door. Vooral omdat de meeste
bureaus hoger geschoold personeel
best kunnen plaatsen. De directeur
van het Haagse bureau 65 zegt „dat
we een goede boekhouder direct aan
een baan kunnen helpen". Voor het
lager geschoold administratief perso
neel in Den Haag en in de meeste
universiteitssteden kunnen de uit
zendbureaus echter weinig bieden.
Absolute cijfers over deze vorm
van verborgen werkeloosheid zijn
moeilijk te geven. Bij de Haagse uit-
zendbuteaus staan ongeveer vijfdui
zend mensen op wachtlijsten, maar
veel personeel wordt doorgestuurd
naar een ander bureau of wordt aan
geraden naar een vaste baan uit te
zien.
GEHUWDEN
Sinds 1 januari 1966 kan de uit
zendkracht beroep doen op de werke-
loosheidswet. Degenen, die nog niet
eerder gewerkt hebben, maar die nu
op een wachtlijst staan bij een uit
zendbureaus staan ongeveer vijfdui-
bijstandswet doen. Maar de uitzend
krachten zijn vaak gehuwde vrou
wen, die wat bij willen verdienen. Zij
kunnen noch op de werkeloosheids-
wet, noch op de bijstandswet een be
roep doen.
Jacques Brei heeft gistermiddag
in kasteel Groeneveld aan Lie$b*th
List een gouden plaat overhandigd
van haar elpee „Liesbeth List zingt
Jacques Brei'. Ook Brei zelf kreeg
een gouden plaat ter gelegenheid van
de verkoop van de 25.000sté.
DEN HAAG Bij de beoordeling
van de weigering tot deelneming aan
de gehouden volkstelling zal vanzelf
sprekend zoveel mogelijk rekening
worden gehouden met persoonlijke
omstandigheden en strafuitsluitings
gronden. Minister Van Agt (justitie)
heeft dit de Tweede. Kamer meege
deeld in antwoord op schriftelijke
vragen van het PSP-Kameriid Wie-
bsnga. Dit standpunt kan leiden tot
een volkomen gerechtvaardigd onder
scheid in strafrechtelijke bejegening
van personen aan wie eenzelfde over
treding is ten laste gelegd.
Het verzoek tot openbaarmaking
van het rapport dat ten grondslag
wordt gelegd aan het te voeren beleid
inzake de strafvervolging van hen,
die medewerking aan de volkstelling
weigerden, is door de minister afge
wezen. Hij acht de inhoud ongeschikt
voor publikatie.
Ik zatnèt interlokaal te tele
foneren toen die politieman
aanbelde. In burger. Het was
zo'n buurtonderzoek. Of ik
dinsdagavond tussen acht en
negen uur iets bijzónders had
gemerkt, en zo
Ja, ik sta daar hele avonden
voor het raam! Die zeurpiet!
Later hoorde ik, dat het on
derzoek resultaat had gehad -
ze hadden die aanrander te
pakken
Prof. dr. .1. C. Droycndijh schrijft ons:
In Artis is gisteren een aardvar- Het aardvarkentje is een nachtdier,
kentje geboren, een blijde gebeurte- dat in Afrika voorkomt èn zich
nis die bij dit dier voigens deskun- hoofdzakelijk voedt met .mieren en
digen nog nooit in een dierentuin termieten,
is voorgekomen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De rijksover
heid kan haar aandelenkapitaal
in de KLM met tweehonderd
miljoen gulden uitbreiden. Een
regeringsvoorstel om tot deze
uitbreiding te besluiten werd
gistermiddag zonder hoofdelijke
stemming door de Eerste Kamer
aangenomen. Het voorstel voor
zag in een krediegarantie van
tweehonderd miljoen gulden.
De uitbreiding van het aandelenkapi
taal en de kredietgarantie zijn nodig
om de KLM financiële armslag te bie
den bij de vernieuwing en uitbreiding
van haar vloot. Eerder was de Tweede
Kamer met het voorstel akkoord ge
gaan, nadat een klemmend beroep was
gedaan op de KLM om maatregelen te
treffen tegen de geluidshinder.
In de Eerste Kamer stemden de frac
ties van de PPR en de PSP tegen het
voorstel. Volgens mr. Van Huiten
(PPR) wordt het budgetrecht van de
Kamer met dit voorstel wezenlijk ont
kend. Bovendien wordt aldus het Eer-
ste-Kamerlid met dit voorstel opnieuw
„getuigenis afgelegd van een welhaast
ongelimiteerd geloof in de noodzaak
van economische groei."
Bij het vraagstuk van de zwan
gerschapsonderbreking staan
twee uitersten lijnrecht tegen
over elkaar. De ene opvatting is
dat elke vorm van abortus pro-
vocatus veroordeeld moet wor
den en wel dusdanig, dat de
moeder altijd moet worden opge
offerd voor het kind. De andere
opvatting helaas meer en
meer veld winnend is dat elke
vorm van abortus provocatus, op
welke indicatie dan ook, geoor
loofd is en dat het kind altijd
mag worden opgeofferd voor de
moeder.
Enerzijds is het zonder meer duide
lijk dat deze uitersten beide afgewe
zen dienen te worden, aangezien zo
wel in het ene als in het andere geval
slechts met één in plaats van met
twee individuen rekening wordt ge
houden. Anderzijds is het eveneens
duidelijk dat het bij een standpunt
bepaling inzake het abortusvraagstuk
niet altijd mogelijk zal zijn zowel het
belang van de vrouw als dat van de
vrucht volledig te honoreren: men zal
niet zelden genoodzaakt zijn een keu
ze te doen. Bij deze keuze verdient
het aanbeveling de volgende richtlij
nen te hanteren.
Zesde gebod
Wat de medische zijde van het
vraagstuk betreft, zou ik erop willen
wijzen dat in de geneeskunst de
hoogste wet is „primum non nocere":
allereerst niet schaden (Hippocrates).
Wat de ethische zijde betreft, is het
nuttig voortdurend indachtig te zijn
dat de vaak aangrijpende problema
tiek van de ongehuwde moeder ons
de ogen niet mag laten sluiten voor
ethische beginselen, met name voor
het beginsel van eerbied voor het le
ven. Wat de religieuze zijde betreft,
moge opnieuw in herinnering ge
bracht worden dat de liefde tot God
en de naaste de grondslag vormt van
de Tien Geboden, derhalve ook van
hel zesde gebod. Wat de juridische
zijde betreft, kan het beginsel van de
noodtoestand in toepassing worden
gebracht, volgens welk beginsel elke
rechtsregel moet wijken wanneer
overtreding daarvan het enige middel
is om een belang van hogere rechts
orde te redden. Wat de sociale zijde
betreft, moet erop gewezen worden
dat bij de bestrijding van maatschap
pelijke euvels nimmer de acute exis
tentiële nood van de enkeling uit het
oog mag worden verloren.
Daarom zal van geval tot geval
moeten worden bezien waarom juist
deze vrouw tot ons komt met het ver
zoek haar zwangerschap te onderbre
ken, alsmede de vraag moeten wor
den gesteld of in dit speciale geval
abortus provocatus inderdaad een
adequate oplossing is. De beantwoor
ding van deze vraag zal dienen te
geschieden aan de hand van twee be
ginselen, te weten het subsidiariteits
beginsel en het proportionaliteitsbe
ginsel. Het eerstgenoemde beginsel
houdt in dat men zich altijd dient af
te vragen of geen minder ingrijpende
handeling toch baat kan brengen, ter
wijl het laatstgenoemde inhoudt dat
tegenstrijdige belangen in zwaarte te
gen elkaar moeten worden afgewo
gen.
Tussen "kwaden' kiezen
De moeilijkheid is nu, dat het af
wegen van deze belangen in concrete
betekent te kiezen tussen twee „kwa
den": enerzijds het kwaad van be
houd van het leven, c.q. het herstel
van de gezondheid (in de zin van so
matisch, psychisch en sociaal welzijn)
van de moeder door opoffering van
het leven van de vrucht (waaruit
voor de medicus een collisio officio-
rum. een botsing van plichten, voort
vloeit) en anderzijds het kwaad van
het laten voortbestaan van een exis
tentiële nood van de vrouw, hetgeen
tenslotte tot gevolg heeft dat gewenst
kind onder ongunstige omstandighe
den ter wereld komt.
Daarbij zullen wij voorts in aan
merking moeten nemen dat het hier
principieel wel gaat om twee men
senlevens. maar dat er gradueel grote
verschillen zijn, nog meer naarmate
de vrucht jonger is. De mens is
beelddrager Gods, ongetwijfeld. Maar
geldt dit ook voor de mens in wor
ding, die in de pas bevruchte eicel
alleen in potentie aanwezig is,
en zo ja in dezelfde mate
als voor de mens bij wie
alle individuele potenties geac
tualiseerd zijn? Het leven van de
vrucht is zeer zeker van waarde,
maar is die waarde gelijk te stellen
met en van dezelfde orde als het le
ven van de vrouw die het ontkiemen
de leven in zich draagt? De vraag
stellen is haar beantwoorden.
Medische indicatie
Concreet houdt bovengenoemd be
ginsel het kiezen tussen twee
„kwaden" in, dat medische indica
tie aanvaardbaar is. Aangezien in de
uitsluitend somatische sfeer zich te
genwoordig vrijwel geen complicaties
meer voordoen die abortus provocatus
ter directe bescherming van het leven
van de vrouw gewenst maken, is me
dische indicatie op grond hiervan nog
uiterst zeldzaam. Medische indicatie
op grond van bedreiging van de psy
chische gezondheid van de vrouw
komt daarentegen niet zo zelden voor.
Verder houdt dit beginsel in dat
een eugenetische indicatie (te ver
wachten ernstige lichamelijke of
geestelijke afwijkingen bij het kind)
verworpen dient te worden, omdat
aperte minderwaardigheid van het te
baren kind hoge uitzonderingen
daargelaten moeilijk voorspelbaar
is; dat een juridische indicatie (zwan
gerschap door verkrachting, misbruik
van geestelijke onrijpheid, geestes
ziekte, kindergraviditeit gravidi-
teit is zwangerschap niet zonder
meer verworpen mag worden, maar
een punt van ernstige overweging
dient te zijn; dat een psychosociale
indicatie alleen dan aanvaardbaar is,
indien de vrouw inderdaad tegen
haar wil zwanger is geworden en er
bovendien hetgeen vrij zelden het
geval is een werkelijk existentiële
noodtoestand (waaronder te verstaan
een zodanige psychische stress in het
kader van een bepaalde sociale of so-
cioculturele context, dat er gevaar
voor de gezondheid te duchten is, c.q.
het leven van de vrouw bedreigd
wordt) is ontstaan.
Team
Alvorens in dergelijke gevallen tot
abortus provocatus over te gaan,
dient echter eerst ernstig overwogen
.te worden in hoeverre de mogelijk
heid bestaat de zwangerschap onder
psychotherapeutische begeleiding uit
te dragen om daarna eventueel af
stand te doen van het kind. Dit klemt
temeer omdat de existentiële nood
doorgaans niet wordt veroorzaakt
door de graviditcit als zodanig, maar
door de totaalsituatie waarin deze op
treedt. Mede daarom dient derhalve
elke aanvraag tot zwangerschapson
derbreking, behalve door de huisarts,
tevens bezien te worden door een
commissie bestaande uit een vrou
wenarts, een psycholoog of psychiater
en een maatschappelijk werkster: in
dien gewenst kan dit team worden
uitgebreid met andere specialisten
(bijv. een seksuoloog of een sociaal-
gëneeskundige).
Teleurstellend
Het is dan ook uitermate teleurstel
lend dat het hoofdbestuur van de
Maatschappij van Geneeskunst van
mening is dat de beslissing in deze
belangrijke aangelegenheid in de re
gel kan worden overgelaten aan de
huisarts en de vrouwenarts, hetgeen
o.m. tot bezwaar heeft dat de huisarts
op die manier in een dwangpositie
wordt geplaatst. In dit verband is het
dienstig erop te wijzen dat de Ameri
kaanse maatschappij van geneeskunst
van mening is, dat abortus provoca
tus alleen mag plaatsvinden op gezag
van twee onafhankelijke deskundigen
op dit gebied.
Tenslotte moge er nog eens de aan
dacht op gevestigd worden dat de
abortusproblematiek weliswaar een
centrale plaats inneemt bij onge
wenste zwangerschap, maar toch niet
mag worden ontkoppeld van de hulp
welke zich richt op het verlenen van
morele en materiële steun aan de
vrouw die haar kind wel onder on
gunstige omstandigheden ter wereld
wil brengen. Dit geldt ook voor vrou
wen wier verzoek om abortus provo
catus niet wordt ingewilligd. In al
deze gevallen kunnen de bekende
verenigingen en instellingen op het
gebied van de geestelijke gezond
heidszorg, zoals bureaus voor levens-
en gezinsmoeilijkheden, consultatie
bureaus voor huwelijks- en geslachts
leven enz. goede diensten bewijzen.
Dr. Drogendijk is hoogleraar in dc
sociale geneeskunde aan de Vrije
Universiteit.
