Aj ax was geen topper wildebras pmen De heilige uit Auschwitz Pakistaanse hockeyshow imponeert Nederlanders 1 SE: Doelpunten van Piet Keizer en Johan Neeskens femina SER-advies; 1Civiele procedure om ordelijk economisch erkeer te bevorderen Hoogleraar ivil snoepbelasting ZATERDAG 16 OKTOBER 1971 ws. BLOEMENSHOW op de Femina. 'n Feest in geuren en kleuren voor flora-liefhebbers. Kom genieten. I AMSTERDAM DWS—Ajax 1 opnieuw geen tophit gewor- Hi. De Amsterdamse derby ein- in een 2'0 zege voor dat daarmee nauwelijks r gaf aan het technisch, vooral ook taktisch ver gil dat er tussen beide ploe- m bestaat. Beide Ajax-doelpun- i waren het gevolg van pure ikening (Keizer en Nees- i waren de makers). it Pim van der Meent eerder de- feek al had aangekondigd, ge lde ook inderdaad in de eerste fa- i de wedstrijd. DWS groef zich F in. maar beperkte zich tot het wen van een numerieke meer ijd op het middenveld; een erheid die voornamelijk vertra- li werk uitvoerde. Van der Meent: S hebben ih de vorige wedstrijd i Ajax ons lesje geleerd. Toen i we een hele wedstrijd staan ïrdedigen. Het was niet mooi, r we hielden het lang vol. Het jaJtsat was een rot-wedstrijd voor Bjbliek en geen enkel punt." Nieuwe strijdwijze die wetenschap had Pim van feent voor de nieuwe strijdwijze .,Het publiek moet ook ver worden. Dat heeft DWS hard Krijgen we 40.000 toeschou- (het waren er 30.000) dan kun- re met een goede wedstrijd ho- lat we er voldende keer tegen ■n Haag meer krijgen dan nor- En financieel kunnen we wel ;cbruiken bij DWS". it niet kost wat kost willen ver- jen van de club van Dé Stoop riet direct tot resultaat dat DWS teling Ajax' evenknie was. Daar- staat Ajaf' middenveld met toch Haan (hij kwam net terug uit i waar hij op toernee is geweest het militaire elftal) borg. DWS de slag daar dan ook niet win- De hoop moest gevestigd worden nelle dieptepasses op de twee in die er over bleven: Gerrie ters cn Cor van Slooten. Die and worden, epasses leverden echter nauwe- effect op. De Ajax-defensie moeiteloos de eerste fase over- Daartoe in staat gesteld, door Dick van Dijk (niet in beeld) kopt Neeskens de bal achter de vergeefs grijpende doelman van D.W.S., Jan Jongbloed grove foutje op het middenveld hen ook meteen noodlottig. Muller miste e:n pass van Mühren, Bianchi stapte niet snel genoeg op de bal af. waard oor Cruijff zich in het gat kon wer pen. Zijn pass bereikte Piet Keizer die geen enkele moeite had om oJng- bioed te omspelen en te scoren: 10. Vervelend voor DWS was het, maar meer ook niet. Want tegentreffers warer. ingecalculeerd. Alleen moesten nu de vertragende stellingen op het middenveld wat tot meer spoed ge- t lukte met DWS minder. Want nim een kwartier werd het eerste Dat lukte echter maar matig. Voor een Nuninga mocht er dam misschien wel net voldoende ruimte zijn, zijn medespelers konden de twee spitsen maar heel zelden voorzien van een lers te ends. 3419-26 X HAAG De sociaal-eco- che raad is (op één kroonlid na) em van mening dat de wettelij- alingen over ongeoorloofde me- lükba I"1? zodanig moeten worden jreid, dat ook de rechtspersoon- id bezittende consumentenorga- s en organisaties, die de belan- an ondernemingen behartigen, viele procedure kunnen aan tegen ondernemers die ?ich ibehoorlijke concurrentie schul- iken. ÏER heeft dit standpunt neerge- een gisteren vastgesteld ad- an de regering over de wense- d van wettelijke maatregelen boerdi ivordering van ordelijk eco- h verkeer, zulks in aansluiting reeds in juli vastgestelde inte res over het cadeaustelsel, ommissie consumentenaangele- len van de SER had gepleit nogelijkheden om ook langs chtelijke weg tegen misleiding consument op te treden, maar Aroh d geeft de voorkeur aan een ï.T.W. ichtelijke regeling, waarvoor sen *b€ 1 Proeve van een aanvullende iororVM voor het burgerlijk wet- •aststelde. Daarin wordt onder rloofde mededinging onder ierstaan: het doen van mislei- mededelingen over aard, sa- oorsprong, wijze van rdiging of prijs van afzonder - tezamen aangeboden waren en n- ,eui diensten, over de berekening van die prijs, over de wijze van verkrijging of de herkomst der waren, over toe gekende onderscheidingen of predica- ten, over de aanleiding of het doel van de verkoop en over de omvang van de voorraad. Het kroonlid prof. mr. G. H A. Schut voelde niet voor een wettelijke regeling, maar bepleitte een mededin- gingscode naar analogie van de SER. Dit denkbeeld kreeg echter geen en kele steun, even min als een voorstel van het Koninklijk verbond van on dernemers in het midden- en klein bedrijf een bemiddelingsinstantie in het leven te roepen. Wel werd een suggestie van vakbewegingszijde on derschreven om in het advies te plei ten voor een onderzoek naar de mo gelijkheid en de wenselijkheid om ook het bankwezen onder de eventue le wettelijke regeling te laten vallen. Verdeeld bleef de SER ook over de vraag of de overheid de bevoegdheid moet hebben een minimum-prijsrege ling te hanteren in situaties van dui delijke onordelijke prijsconcurrentie (een prijzenoorlog bijvoorbeeld). De ondernemers en een deel der kroonle- den (22 stemmen) vinden van wel, de vakbeweging en een ander deel der kroonleden (21 stemmen) vinden van niet. Over dit punt ontstond een kor te, felle discussie tussen de heren de Boon, vice-voorzitter van het NVV, en P. G. van der Welle voorzitter van het KVO. AMSTERDAM Snoepbelas ting past in de rij van accijnzen, op tabakswaren en alcoholhou dende dranken. Dit zei prof. dr. B. Houwink gisteren bij zijn ambtsaanvaarding als hoogleraar in de preventieve en sociale ge neeskunde aan de Vrije Univer siteit van Amsterdam. Hij pleitte voor een snoepbelasting. Het Nederlandse volk snoept er als geheel lustig op los en pres teert het, aldus de hoogleraar, jaarlijks oude records te verbe teren. En dit terwijl suikerbe- vattend snoepgoed vrijwel zeker de hoofdoorzaak is van tandbe derf. Prof. Houwink betreurde dat tegen advertenties als „Mars is gezond", die hij een misleidende reclame noemde, niet wordt op getreden. Hij riep voorts de Am sterdamse raadsleden op zich niet langer te verzetten tegen de flu oridering van het (drink)water. bruikbare pass. DWS bleef daardoor niet meer dan de ploeg die op het middenveld bleef. En Ajax trapte er niet in. Er was geen sprake van belegering van Jongbloes veste, al trok DWS zich naarmate de eerste helft voer- derde wel steeds dieper op eigen ter rein terug. Van der Meents stellingen om het aantrekkelijk te maken wer den vergeten, Ajax moest steed weer de wedstrijd maken. En dat lukte maar matig, het gebaarlijkste werk bleek in de eerste minuten Jongbloed wel naast het doel te hebben gepas seerd. Dat waren dan vooral schoten van Sjaak Swart. Swart was opmer kelijk veel aan de bal op de rechter vleugel, maar zo makkelijk als hij de achierlijn van DWS kwam, zo moei lijk kreeg hij de bal goed voor het doe1 In de tweede helft wijzigde in het spelbeeld maar nauwelijks iets. DWS mocht en kon geen enkel risico meer nemen tegen een Ajax dat slechts plichtmatig naar de gaatjes zocht. En toch moest DWS op dat moment vol gens Pim van der Meent alles doen om te scoren. Zijn stelling: „Wij heb ben tot aan Ajax geen licht program ma gehad maar ook geen bijzonder zwaar. Nu komt het echter. We krij gen op een rij na Ajax nog FC Twen te. FC Den Haag en Sparta. Als we willen blijven meedraaien aan de goede kant van de middenmoot dan moeten we uit die vier wedstrijden ook vier punten halen". En dus moest eigenlijk DWSAjax al een punt op leveren voor de stadionbewoners. Iets, dat niet gebeurde. Want ook al wankelde na een kwartier in de tweede helft de Ajax-defensie even (er speelden zich een paar moeilijke momenten af kort voor Stuy vooral dankzij uitstekend suwend werk van Niels Overweg en goed vleugelwerk van Cor van Slooten) het werd geen 11 maar 02. En weer stond Johan Cruijff aan de wieg van de treffer. Een voorzet van hem belandde pre cies op het hoofd van Dick van Dijk die in een beweging Johan Neeskens bereikte. Diens kopbal betekende 0—2. Na de tweede Ajax-treffer was het met de opwinding ook meteen ge daan. Ajax controleerde de strijd vol komen en DWS, toch wat geïmponeerd en teleurgesteld, vocht nauwelijks meer terug, ovacs later over het spel van zijn pupillen: „Het is natuurlijk normaal dat de jongens iets hebben teruggenomen met de Gistermiddag trouwde schaatsster Peter Nottèt met de lieftallige Ma rianne Koenigs. We zien hier na de huwelijksvoltrekking bij het Zoeter- meerse raadhuis, van links naar rechts: Eddy Verheijen, Jan Bols, ge tuige Kees Verkerk, Peter Notte met zijn Marianne, getuige Ard Schenk en coach-trainer Leen Prom- mer. wedstrijd tegen Olympique Marseille in het vooruitzicht Vroeg daar datn ook bij dat veel spelers afgelopen za terdag en zondag zware wedstrijden hebben gespeeld voor Jong Oranje en het Nederlands elftal en het spel van ons is verklaard". Pim van der Meent vond het geen schande op deze wijze verloren te hebben. „Ik had weliswaar meer van DWS verwacht, maar ook meer van Ajax. Duidelijk is in ieder geval dat er een opgaande lijn zit in het spel van DWS. De ploeg heeft alleen nog wat te weinig zelfvertrouwen. Toch is er niet slecht gespeeld. Ajax heeft ons niet kunnen wegtikken. Verdedi gend klopte het lekker. Vooral bob Bianchi heeft een goede partij ge speeld. Hij schakelde Dick van dijk volkomen uit". Ajax-trainer Stefan Kovacs: „Dick van Dijk heeft te sta tisch gevoetbald". Mario Satelli, de spion van Olympi que Marseille, kon in feite onverrich- terzake naar Frankrijk terugkeren. De technisch directeur van de Franse kampioen had het stereotiepe-spelle tje van Ajax gezien, vlak voor een Europa Cup-duel. Het plichtmatig en zo zuinig mogelijk op winst spelen. Satelli constateerde dan ook terecht: ,Jk heb Aiax vanavond niet gezien". DWS—Ajax 0—2 (0—1) 16. Keizer O—l, 61. Neeskens 0—2. Scheidsrechter Vervoort. Toeschouwers 32 000. DWS: Jongbloed: Flinkevleugel. Bianchi, Overweg. Hammings: Van Slooten. Muller. Dekker (Visser): Husers, Deijkers. Nunin ga. Ajax: Stuy: Krol. Blankenburg. Hulshof! Swart: G. Mühren. Neeskens. Haan: Van Dijk. Cruijff, Keizer. RUUD VERDONCK Sticker-actie tegen duurder autorijden DEN HAAG De gezamenlijke organisaties in het beroepsgoederen- vervoer over de weg gaan volgende week in samenwerking met de Bovag een sticker-actie „duurder rijden? minder comfort" beginnen om hun bezwaren kenbaar te maken tegen de voorgenomen verhoging van 'ver keersbelastingen, onder gelijktijdige inperking van de wegenbouw. Van onze hockeymedewerker BARCELONA Na de door stralend zomerweer begunstigde openingsdag van het eerste toernooi om de we reldbeker in Barcelona is wel duidelijk hoe de kaarten liggen. Ne derland zit in de verkeerde poule. Dat konden de Nederlandse hoc keyers zelf constateren bij het zien van de wedstrijden PakistanAus tralië en SpanjeJapan. Coach Ab van Grimbergen heeft In dia, dat in de andere poule speelt, verklaard tot enige onaantastbare ploeg. Dat is toch wel een kleine mis rekening gebleken, want Pakisan staat nog steeds op eenzame hoogte. Wat de Pakistani tegen Australië lie ten zien was van ongehoord grote klasse. Australië, dat geen moment op de overdreven harde toer ging, werd kansloos met 5—2 verslagen. Aan- voefder Nico Spits, die enigzins ge bukt lijkt te gaan onder de plotseling op zijn schouders gelegde verant woordelijkheid, wandelde schouder ophalend weg van het veld, waar Australië en Pakistan een weergaloos mooie show hadden weggegeven. „We kunnen die plaats in de finale poule wel vergeten", aldus Spits, „We kun nen niet tippen aan Pakistan. Die mannen zijn een klasse apart. En Australië blijft niet veel achter bij de Pakistaanse grootmeesters. Ook Spanje heeft met zijn overwinning van 20 op Japan veel indruk op mij gemaakt". Frans Spits bood in zijn uitlating al meer perspectieven. „Wat die Australiërs deden was natuurlijk je reinste zelfmoord. Als ik zo moet spelen tegen Pakistan dan doe ik niet eens meer mee." Australië had het lef om met vijf man in de aanval te gaan tegen de Pakistaanse grootmeesters. Na 10 mi nuten stond het dan ook al 20 voor Pakistaan door doelpunten van Tan- vir Dan en Mahmood. „Vind je het gek?" meent Jules Ancion, de voor malige coach in Brussel. „In Mexico vonden wij ook dat wij moesten pro beren te hockeyen tegen Pakistan. Het werd toen in de openingswed strijd een smadelijke nederlaag van 6—»0. Je gaat dan onheroepelijk de boot in. Dat geldt ook tegen India en zelfs tegen zwakkere ploegen als Ke nia. Je moet het zwaartepunt op je verdediging leggen en als het op be paalde momenten wel lukt dan kun je proberen met zijn allen, maar dan ook met alle linies, in de aanval te gaan. Op die manier valt er nog wel eens een doelpunt te maken tegen Pakistan". Iedereen in het Nederlandse kamp verwacht dat coach Ab van Grinber- gen spijkers en een hamer te voor schijn zal halen om morgen tegen Pa kistan de zaak achter dicht te spijke ren. De spitsspelers Ties Kruize en Frans Spits zullen het zware werk moeten opknappen. Vooral van het fenomeen Ties Kruize zoals hij al wordt genoemd kan veel worden ver wacht. Bij het oefenen van strafcor- ners knalde Kruize de bal voortdu rend onhoudbaar langs Jan Willem Buy. De opzet is dat Pakistan onder geen beding in zijn spel komt. Ver wacht mag worden dat de wedstrijd Pakistan-Nederland minder het aan zien waard zal zijn dan Pakistan- Australië die een propaganda was voor het hockey. SPANJE Spanje, vandaag tegen Nederland, won in de andere poulewedstrijd met 20 van een zwaar tegenvallend Ja pan. Doelman Maarten Sikking: „Ja pan is beslist zwakker dan toen het - in Bombay speelde." De Japanners waren kennelijk erg nerveus, want als nijvere bijen dromden ze zonder enig overleg rond de bal. Ontstellend slecht werd er geplaatst vooral bij de vrije slagen. Bij voorkeur werd er met de backhand gestopt, wat meest al niet lukte. Trainer Cees Tania wond zich zelfs op over de ontstel lend primitieve combinaties: „Wat maken die mensen het zichzelf moei lijk. Die lange klappen in een nie mandsland kosten enorm veel kracht. Van breedtespel hebben ze nog nooit gehoord. Coach Ab van Grinbergen: „Ik moet zeggen dat deze wedstrijd me niet is meegevallen. Japan mist kennelijk contact met andere sterke hockeylanden. Ook Spanje valt enigs zins tegen, maar dat kan tegen Ne derland natuurlijk heel v anders lig gen." speelgoed 75 66 186 126 168 188 176 194 door NICOLAAS LILLITOS Iedere avond voordat hij gaat slapen, bidt Franciszek Gajowniczek in het Poolse Brzeg tot de man die zijn leven voor hem gaf in de hel van Auschwitz, het concentratie kamp van de nazi's, waar in de tweede we reldoorlog vier miljoen gevangenen omkwa men. Zondag zal hij in Rome kunnen zien, hoe de paus in de St. Pieters cathedraal de ceremonie der „zaligverklaring' inleidt, welke de man, die zich zelf voor zijn naaste opqfferde tot een heilige van de Rooms-katholieke kerk maakt. Duizenden zullen de ceremonie bijwonen. Maar voor Gajowniczek zal het een zeer persoonlijk ogenblik zijn als zijn herinneringen 30 jaar te ruggaan naar die grimmige dag in augustus, toen een SS-er hem voorbestemde om met negen an dere gevangenen de hongerdood te sterven. Enkele seconden voordat een bewaker hem weghaalde, bood een Poolse Franciscaner monnik vrijwillig aan. de plaats van Gajowniczek in te nemen. De verbaasde SS-officier willigde het verzoek van de priester in. En zo stierf Maksymilian Kolbe voor de nu 70-jarige Gajowniczek, die het nog kan navertellen. „Ik was geschokt, toen vader Kolbe naar voren trad en zijn leven voor mij offerde. Ik was blij, dat ik niet hoefde te sterven, maar het was hartverscheurend te weten, dat de ander aan honger en dorst ten onder moest gaan". Bikkelhard Gajowniczek was verbaasd dat de vice-com- mandant. kolonel Fritsch. hem ongemoeid wilde laten. „De kolonel was zo bikkelhard, dat het voor hem geen vérschil maakte of hij een mens of een vlieg doodde", zegt de ex-gevangene, als hij ver telt, hoe het tot de „veroordeling" van de tien gevangenen was gekomen. „Er was een oritvluch- tingsgeval in ons „blok" van 2.000 gevangenen. De Duitsers dreigden dat tien gevangenen de hon gerdood zouden sterven, als de vluchteling niet gepakt zou worden". Terwijl de SS-ers zochten, moesten alle gevan genen van zes uur 's avonds de hele nacht door tot elf uur 's morgens op de appèlplaats blijven. Ze kregen niets te eten of te drinken. Sommigen konden het niet volhouden en zakten in elkaar. Als ze probeerden op te staan, werden zij door bewakers geslagen. Er vielen doden. Gajowniczek stond dicht bij vader Kolbe. De meeste gevangenen baden in stilte. De volgende ochtend kwam kolonel Fritsch de rijen „inspecteren". Hij werd vergezeld door an dere SS-ers. onder wie de officier Palitsch. Deze deelde mee. dat de vluchteling met gepakt was en dat tien mannen aangewezen zouden worden om de hongerdood te sterven. Fritsch koos ze zelf uit. Hij liep door de rijen en telkens als hij zei: „deze" en., die" greep een bewaker een gevangene m de kraag. „Toen hij mij aankeek zag ik, dat het met me gebeurd was", zegt Gajowniczek, op wiens linker arm nog duidelijk het gevangenen-nummer 5659 zichtbaar is, dat de SS-ers er in tatoeëerden. „Ik was de vijfde die aangewezen werd. Op dat ogen blik kon ik niets anders uitbrengen dan de ge smoorde kreet dat het vreselijk was, mijn vrouw en kinderen alleen te moeten achterlaten". En het waren deze woorden, die vader Kolbe tot zijn daad van zelfopoffering brachten. Glimlach De priester liep van zijn plaats in de rij en ging glimlachend met zijn muts in de hand voor de kolonel staan. Fritsch vroeg nijdig: „Wat wil dat Poolse zwijn?". Vader Kolbe gaf hem zelf antwoord: „Ik ben priester en ik wil de plaats innemen van de gevangene, die u net gekozen hebt. Ik ben al wat ouder, maar hij heeft vrouw en kinderen die hem nodig hebben". Gajowniczek herinnert zich, dat Fritsch verbluft was door het gebaar van de priester. Zoiets had hij nog nooit meegemaakt. Gajowniczek kreeg niet eens de gelegenheid, de priester te bedanken. „Je mocht geen woord zeg gen. „Ik probeerde hem te bedanken met mijn ogen. Vader Kolbe bleef volkomen kalm. Het nieuws ging als een lopend vuurtje door het kamp. Iedereen wilde de man zien, wiens leven was gespaard". Uit verschillende beschrijvingen valt op te ma ken dat Kolbe en de negen andere gevangenen in een cel zonder ramen en zonder meubilair werden gestopt. Eten en drinken kregen zij niet. Vader Kolbe inspireerde zijn celgenoten, hun laatste le vensdagen door te brengen met het zingen van geestelijke liederen. Waar hij kon, troostte hij hen. De gevangenen dronken hun eigen urine. Twee weken later, op 14 augustus 1941, waren nog maar vier mannen, onder wie vader Kolbe, in leven. De Duitsers hadden toen blijkbaar geen zin meer, nog langer op hun dood te wachten. Zij hadden de cel nodig om er andere slachtoffers in te stoppen. De vier gevangenen werden met ver gif ingespoten. Kolbe stierf als laatste. Hij was 47 jaar. Armen Gajowniczek leeft nu van een pensioentje met zijn vrouw op de eerste verdieping van een huis in Brzeg. Hun twee kinderen kwamen vlak voor het einde van de tweede wereldoorlog om bij een bombardement. Als men vraagt naar de invloed, die de zelfopofferende daad van de priester op zijn verdere leven heeft gehad, zegt Gajowniczek: „Het versterkte mijn geloof, maar het grootste was, dat ik andere mensen kon helpen. Na mijn vrijlating ging ik voor de armen werken. Ik voelde mij met hen verbonden". Vader Kolbe heeft tijdens zijn gevangenschap nooit zijn priesterlijke plichten verzaakt. „De be wakers probeerden hem belachelijk te maken en sloegen hem, als dat niet lukte. Toch hield hij geregeld gebedsdiensten en was hij voor velen een biechtvader". En een andere overlevende uit Auschwitz, Stanislaw Jasinsky, zegt: „Zijn dood was niet zomaar een vlucht uit de hel van het kamp". Iedere ochtend zagen de gevangenen de licha men van lotgenoten, die de dood hadden verko zen boven het verschrikkelijke leven in het kamp. „Hun lijken zagen we tegen de prikkeldraadver sperringen van het kamp, die onder electrische stroom stonden. Met zijn vrijwillig gekozen dood demonstreerde vader Kolbe echter tegenover de SS-ers dat hoe hard zij het ook probeerden zij nooit de menselijke waardigheid konden ver nietigen". Gajowniczek is intussen met nog 400 Polen in Rome aangekomen. In totaal worden in Rome rond 2.000 Polen verwacht. Uit West-Duitsland zullen bijna 1000 pelgrims-zondag de plechtigheid van de zaligverklaring bijwonen. Opmerkelijk is dat Polen ook een officiële afgevaardigde zal stu ren. Het zal voor het eerst in de geschiedenis zijn dat een communistisch land, dat geen betrekkin gen met het Vaticaan onderhoudt, officieel op een plechtigheid in de Sint Pieter vertegenwoordigd zal zijn. De Poolse vertegenwoordiger is vice-mi nister Bodgan Skarzinski. Ook West-Duitsland zou een officiële vertegenwoordiging naar Vaticaan stad sturen. Pater Kolbe zal niet als martelaar maar als belijder zalig worden verklaard. Weliswaar kon men van Poolse zijde in Rome horen dat dit te danken is aan de „pressie van bepaalde Duitse zijde", maar het Vaticaan liet weten dat de be titeling van martelaar geldt voor „bloedgetuigen van het geloof' en dat vader Kolbe niet als zó danig is gestorven. Nicholas Lillitos is een medewerker van het Amerikaanse persbureau The Associated Press.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 9