►pnemen categorale bonden
in vakcentrales bepleit
UBO Levensverzekering
wil zelfstandig blijven
'ij
„Waardevast" boek over Genesis
Wandelen
me t NS
Ca ja
man
Kerkrade
ontslagen
50
Onderzoek gevraagd
naar martelingen
in Zuid-Afrika
TV-commentaar
Jubileum van NCBO gevierd
femina
124.
Tweede verslag:
Indonesië op tv
Vertrouwen in verdere groei in toekomst
Milieukunde op
landbouwscholen
wens van CBTB
Kritiek CMB op
„450-ffulden"
plan
Quizzen
UITGEVERIJ T. WEVER
ZATERDAG 16 OKTOBER 1971
PECH
verhelpen en
voorkomen op de
Femina. Man, da's
Interessant. En er
Is méér voor u,
meneer.
ahoy'
Van onze sociaal-economische redactie
f UTRECHT Mr. H. J. H. Bruins Slot, directeur-generaal voor overheidspersoneelsbeleid,
peft vanmorgen een pleidooi gehouden voor het inbouwen van het categoralisme in het vakbewe-
jngsstelsel, met name in de niet categorale ambtenarenorganisaties.
In een vandaag in Utrecht gehcu-
i jubileumbijeenkomst van de Ne-
rlandse Christelijke Bond van
^erheidspersoneel zei mr. Bruins
it dat in de kringen der „officiële"
"fkbeweging categoraal worden ge-
md die organisaties, die niet bij
i der drie vakcentrales zijn aange-
ten. ,.Ik versta onder categoralisme
iter het verschijnsel van organisa-
i met een overwegend horizontaal
anisatiepatroon", aldus de heer
uins Slot, naar wiens mening de
egorale ambtenarenorganisaties,
arbij ongeveer 46 procent van het
jrganiseerde overheidspersoneel is
ngesloten, moeilijk meer uit de
btelijke vakbeweging weg te den-
1 zijn.
De overhéid voert al vele jaren
rleg, ook met de centrale van ho-
e ambtenaren en het ambtenaren-
trum, maar formeel mogen deze
ie organisaties niet op een lijn
met de andere drie. Bij een
en pluriform werknemersbe-
nd als dat van de overheid, waar
de rechtstoestand niettemin vrij-
uniform wordt geregeld, vind ik
verschijnsel van groepsorganisa-
op horizontaal niveau niet alleen
rijpelijk, maar ook nuttig."
...,l>e directeur-generaal, die overi-
zei niet in die functie maar als
BO-lid te spreken, verklaarde dat
rijksoverheid zijns inziens de
iblemen, die het categoralisme de
rticuliere" vakbeweging kennelijk
orgt. voor de ambtelijke vakbewe-
al min of meer buiten spel heeft
et, en wel door voor toelating tot
georganiseerd overleg het aange-
en zijn bij een „vakcentrale" niet
isen, noch te verbieden, en door
""[erkenning dat ook horizontaal ge--
Formulieren
structureerde vakorganisaties van
overheidspersoneel representatief
kunnen zijn in de zin van het alge
meen rijksambtenarenreglement.
Mr. Bruins Slot: „Men zou dit moe
ten formaliseren. Toetsing door de
vakbeweging, van eigen situatie aan
die bij de overheid zou voor de hand
liggen. De hoge organisatiegraad bij
de overheid betekent niet, dat de le
den zich erg betrokken voelen bij wat
er zich in de top afspeelt.
Dat zou anders künnen door hét
inbouwen van horizontale structuren,
die verband houden met het vak dat
men uitoefent en door de behartiging
van de vakbelangen tot een belang
rijk onderdeel van het takenpakket
van die structuur te maken, waarbij
het streven naar goede arbeids- en
dienstvoorwaarden als een annex be
handeld zou moeten worden.
In dit verband pleitte de heer
Bruins Slot ook voor meer mogelijk
heden om ongeorganiseerden buiten
de bestaande vakbeweging om in
spraak te geven bij de besluitvorming
over hun positie als werknemer een
probleem dat de laatste tijd voorna
melijk speelt bij de zogenaamde me
dezeggenschapscommissies in de ge
meentelijke diensten en bedrijven en
waarvoor wel gepleit wordt voor een
actief en een passend kiesrecht.
Mr. Bruins Slot deed de 25-jarige
NCBO tenslotte nog een derde sugge
stie: een aanvulling van de doelstel
ling in de statuten „om als christelij
ke werknemers een offer te brengen
voor de emancipatie van onze broe
ders, de werknemers, in minder ont
wikkelde landen."
De NCBO-voorzitter verklaarde,
dat het bondsorgaan een steeds be
langrijker middel wordt voor een
goede communicatie tussen leiding en
leden. „Maar nog mooier zou het zijn
indien het nieuws uit de christelijk-
sociale beweging dagelijks in de ge
zinnen van al onze leden en daarbui
ten zou worden gelezen. Het is daar
om dat ik met grote zorg vervuld ben
over de ontwikkeling van de christe
lijke pers.
De heer Wieringa zei -zich te kun
nen voorstellén dat ouderen met enig
heimwee terugdenken aan het Chris
telijk Sociaal Dagblad, dat van 1936
tot 1941 verscheen als nieuwsmedium
van de christelijke vakbeweging in
samenwerking met „De Amsterdam
mer".
„Na de oorlog zijn geen pogingen
meer gewaagd om te komen tot een
christelijk-sociaal dagblad voor Ne
derland. Het zou naar mijn mening
de moeite waard zijn om nieuwe mo
gelijkheden voor nu en voor de toe
komst te onderzoeken; omdat de vor
ming van ons volksdeel van'uiterma-
te grote betekenis is voor de door
werking van de christelijke beginse
len op alle levensterreinen," aldus de
heer Wiering, die verder ondër meer
nog pleitte voor het ook voor de amb-
tenarenvakbeweging in de naaste toe
komst realiseren van financiële facili
teiten.
De algemeen secretaris van het
CNV, de heer A. Hordijk, bracht de
gelukwensen van de vakcentrale,
over, waarbij hij de noodzaak van
behoud van een christelijke vakbe
weging benadrukte.
Van onze radio- en t.v.-redactie
HILVERSUM Onder de titel
„Bericht uit de werkplaats" zendt de
NOS zondagmiddag om half vijf via
Nederland I een tweede documentaire
uit over Indonesië. Dit ter ondersteu
ning van de actie „Werk aan de Win
kel". die Unicef, Unesco en Novib
voeren ten. bate van het ontwikke
lingswerk in Indonesië.
Verslaggever Joop van Zijl bezocht
met een filmploeg een opleidingsin
stituut voor vroedvrouwen in Serang,
een landbouwschool in Malang en een
kleine b.l.o.-school in Djakarta.
Voorts heeft hij opnamen gemaakt bij
padvinders in Soebang. die nieuwe
methoden voor het fokken van kip
pen en geiten alsmede de fruitteelt
tot ontwikkeling helpe i b' engen.
Optimaal
12 wandelroutes in de
mooiste streken in ons
land.
Vraag de folder
„Wandelen met NS"
het station.
voordelig
uit met NS
De voorzitter van de jubilerende
NCBO (op 16 oktober 1946 ontstaan
uit een fusie van vier voormalige
christelijke ambtenarenbonden), de
heer W. Wieringa, hield een jubi
leumrede, waarin hij na een
vluchtige blik in het verleden
eveneens ingang op de organisatie
structuur. „Wij hebben welbewust
kozen voor de bedrijfstaksgewijze or
ganisatie, dat wil zeggen: alle werk
nemers van laag tot hoog binnen een
of meerdere bedrijfstakken in een or
ganisatie", aldus de heer Wieringa.
„De organisatiestructuur van onze
bond is de beste waarborg voor het
dienen van zowel het algemeen be
lang als het groepsbelang. Dat geeft
wel eens spanningen, maar het regel
matig onderling afwegen van de we
derzijdse belangen heeft tot nu toe
geresulteerd in een optimale belan
genbehartiging van het overheidsper
soneel van hoog tot laag zowel verti
caal als horizontaal."
In dit verband wees de heer Wie
ringa er onder meer op, dat de NCBO
indertijd op verzoek van het CNV de
zorg op zich heeft genomen van de
particuliere sector volksgezondheid en
maatschappelijk werk. „De ledengroei
in die sector heeft de juistheid van
ons uitgangspunt bewezen."
UTRECHT r „Wij doen ons uiterste best om aan te tonen, dat
ook een kleinere maatschappij zich temidden van de groten kan
handhaven. Dat is onze filosofie. Ons streven is er dan ook op ge
richt om zelfstandig te blijven voortbestaan en niet op te gaan in
een groot concern."
Dit zegt de heer G. Lenderink, di
recteur van de Levensverzekering
Mij. UBO. „Aan de andere kant wil
ik niet uitsluiten, dat wij niet eens
een ander bedrijf zullen overnemen.
Plannen in die richting bestaan er
momenteel echter niet."
Met tevredenheid ziet de heer Len
derink terug op de groei, die de UBO
na de oorlog te zien heeft gegeven.
Hij ontveinst zich niet, dat uit de cij
fers ook een stuk inflatie spreekt
„Voor de oorlog hingen wij bij
wijze van spreken als er een post
van 10.000 binnenkwam, de vlag uit.
Heden ten dage hóren we het als er
een verzekering van een ton wordt
gesloten. Die 10.000 van vroeger is
thans gemeengoed geworden."
hele rijen huizen, de eigenlijke beleg
gers, zijn er niet bij."
Premieverlaging in de toekomst?
De heer Lenderink ziet het niet zit
ten. „In februari van het vorige jaar.
toen ook de mogelijkheid is geopend
tot het sluiten van verzekeringen met
een aandeel in~de winst, hebben wij
onze premies verlaagd. Als U nu ziet,
dat in de macro-economische verken
ningen voor 1972 al wordt gerekend
met een loonkostenstijging van 13Vs
pet. voor de dienstensector, dan is dat
echt wel Iets om even over na te
denken.
van menselijke verhoudingen gaan
stuk bij een fusie. Ook daarom al is
ons beleid erop gericht zelfstandig te
blijven."
Over de wel eens gehoorde kritiek,
dat er onder de tussenpersonen in het
verzekeringsbedrijf veel kaf zou
schuilen, zegt de heer Lenderink dat
op grond van de Wet Assurantiebe
middeling al vele niet bekwame per
sonen zijn afgevallen. Er zijn even
wel nog ongewenste toestanden, deels
ook te wijten aan nalatigheid van de
kant van de overheid.
Maatwerk
Personeel
Groei
Van onze correspondente
ERKRADE Op korte ter-
i zijn bij de NV Cafa in Kerk-
150 ontslagen te verwachten.
Êctie en commissarissen van
bedrijf, dat step- en kinder-
enwieltjes produceert, heb-
de vakbonden hiervan op de
;te gesteld. Bij Caja werken
i 300 man.
bedrijf dat nog geen jaar gele-
uit Eindhoven werd overge-
naar het industrieterrein
holzerheide om de daar van de
.••«m Sofia-mijn vrijkomende mijn-
ers op te vangen, verkeert reeds
e maanden in ernstige moeilijk-
Als gevolg daarvan werd en-
weken geleden reeds ontslag
Ainrii£2egd aan 25 beambten.
''riaak van de slechte gang van
is het terugtrekken uit fusie-
ekingen van de Zweedse kogel-
fsbriek SKF.
uitsiui TEGENVALLER
iw qui! was al becijferd dat het perso-
)estand binnen enkele jaren tot
rian zou kunnen oplopen. Met
becijfering voor ogen werd de
ider hewk op het industrieterrein in
lolzerheide gebouwd. Momenteel
echter bijna tweederde van de
bedrijfsoppervlakte van 20 000
ribezet. Een verdere tegenvaller
het bedrijf is dat de verkoop
iet oude fabrieksterrein van de
in Acht aan deg emeente Eind-
i nog niet rond is gekomen. Met
transactie hoopte de directie 1,2
bh te kunnen incasseren.
OVERLEG
heren Frans Dohmen (voorzitter
hebben daar erop aangedrongen,
®d) en Anton Hubben (voorzit-
">n de Christelijke Vereniging
lijn beambten) hebben de afge
weken druk overlegd met de
bedrijfsleiding. Beide vakbondsleiders
hebben ook een onderhoud met de
minister Langman (economische za
ken) gehad.
Zij hebben daar op aangedrongen,
dnt voor het personeel dat wordt ont
slagen dezelfde hulp wordt verschaft
als bij ontslag uit de mijnfunctie.
Ook het Tweede-Kamerlid Oele
(PvJA) heeft bij de minister van
economische zaken aangedrongen.
Tevens heeft hij gevraagd of, en in
welke mate financieringshulp zal
worden verschaft.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM Het bestuur van de
Gelderse C.B.T.B. meent dat bij de
scholing van de toekomstige agrari
sche ondernemers ruime aandacht
dient te worden besteed aan milieu
kunde. De eerste beginselen zijn bij
dit zo sterk op de bio-sfeer gerichte
onderwijs reeds in de bestaande vak
ken vervat. Speciaal op de middelba
re landbouwscholen zou naar de me
ning van het CBTB-bestuur een spe
ciale studierichting dienen te worden
gecreëerd.
Deze studie zou ondermeer kunnen
fungeren als opleiding van middel
baar personeel voor zuiveringsschap
pen e.d. Aan de directie van de mid
delbare landbouwschool te Putten is
opdracht gegeven zich omtrent het
onderwijs in milieukunde te oriënte
ren en reeds tijdens de lopende cur
sus met dit vak te experimenteren.
Deskundigen van de Landbouwhoge
school hebben hun medewerking toe
gezegd.
Waaraan schrijft de heer Lendrink
verder de groei nog toe? Hij noemt
verschillende oorzaken: „In het alge
meen is de laatste jaren de behoefte
aan verzekeringen groter geworden.
In deze tijd van kredietverlening aan
het publiek op grote schaal wil ie
mand die schulden heeft zich nu een
maal vrijwaren voor problemen die
wellicht kunnen ontstaan, wanneer
hij mocht komen te overlijden.
Maar ook de vrouw en met name
de gehuwde vrouw is de laatste jaren
als verzekeringskandidaat sterk naar
voren gekomen. Zo kennen wij een
speciale verzekering voor het geval er
in een gezin iets met de moeder ge
beurt. Andere factoren die hebben
bijgedragen tot de groei ,van onze
portefeuille zijn de invoering van de
Algemene Premie Spaarwet, maar
ook de wijze van uitvoering van onze
polissen (geen kleine lettertjes) en
dan ook nog een voortdurend instrue
ren van de buitendienst."
Toekomst
Ook ten aanzien van de toekomst is
de heer Lenderink en met hem de
heren J. A. Bruin en A. A. Koeman,
adjunct-directeuren van resp. de Le
vensverzekering Mij. Ubo en van de
100 pet. dochterinstelling de Algeme
ne Verzekering Mij. UBO (schadever
zekering), niet ongerust. „Wij zien de
toekomst met vertrouwen tegemoet.
De behoefte aan levensverzekeringen
zal stellig nog toenemen. De stijgende
welvaart maakt dat het leven van de
verzorger van een gezin ook meer
waard is geworden."
Van de portefeuille van de UBO
Leven bestaat thans 50 pet. uit kapi
taal-, 27 pet. uit volks(begrafenis)- en
23 pet. uit collectieve verzekeringen.
Het laatste zijn merendeels door
werkgevers gesloten pensioenverzeke
ringen.
„Vooral de volksverzekering is ge
groeid, waaraan de sterke stijging
van de kosten van begrafenissen niet
vreemd is. De grens van een begrafe
nisverzekering hebben wij daarom nu
op 3000 gesteld. In het verleden was
dat ƒ300 Ook hieruit blijkt duide
lijk een stuk inflatie," aldus de heer
Lenderink.
Beleggingen
De UBO, die volledig in handen is.
van het CNV en de daarbij aangeslo
ten instellingen, heeft van haar mid
delen ca. 56 pet. in hypotheken. 10
pet. in vaste eigendommen, 24 pet. in
leningen op schuldbekentenis (waar
borgleningen aan Chr. scholen) en 10
pet. in effecten (overwegend obliga
ties. vooral ziekenhuisleningen) be
legd. „De door ons verstrekte hypo
thecaire leningen dienen vrijwel uit
sluitend de bevordering van het eigen
woningbezit, aldus de heer Lende
rink. Hypotheken voor mensen met
Neen. wij zullen al blij zijn met het
bestaande personeelsbestand de te
verwachten groei van ons bedrijf te
kunnen opvangen. Tot dusverre is
ons dat aardig gelukt. Sedert eind
1966 is het aantal medewerkers onge
wijzigd gebleven ondanks de uitbrei
ding van werkzaamheden.
Het personeel is er tevens oorzaak
van dat men er een eer in stelt zelf
standig te blijven. Adjunct-directeur
Bruin zegt hierover: „aan fusies
kleeft vaak zoveel menselijk leed. Tal
Wij .menen, dat een verzekering in
een goed gesprek met de kandidaat
tot stand moet komen. Daarvoor is
maatwerk nodig en geen confectie."
De heer Lenderink heeft er overi
gens wel begrip voor, dat er zo nu en
dan weerstanden rijzen met betrek
king tot het levensverzekeringswezen.
„Het afsluiten van verzekeringen
heeft nu eenmaal vaak betrekking op
minder prettige zaken, zoals de dood.
En als U dan ook nog bedenkt, dat
wij niet meer dan een stuk papieren
zekerheid geven en voor het overige
vertrouwen vragen, dan is het begrij
pelijk dat er wel eens bepaalde reac
ties komen.
Aan de andere kant kan ik U wel
zeggen, dat er in het verzekeringswe
zen echt geen duistere zaken zijn.
Juist door de bestaande wetgeving op
dit terrein zijn wij ontzettend open".
KAAPSTAD (Reuter) De
Anglikaanse aartsbisschop van
de Zuidafrikaanse stad Kaapstad
heeft een beroep op de regering
gedaan een gerechtelijk onder
zoek te bevelen naar de beschul
digingen dat de veiligheidspoli
tie gevangenen martelt.
„Er gaan geruchten en er schij
nen bewijzen te zijn om die geruch
ten te staven dat de veiligheidspo
litie gebruik maakt van martelwerk
tuigen en wrede, onmenselijke en onl-
erende methoden", aldus aartbis
schop Robert Selby Taylor.
„Alleen een onafhankelijk gerech
telijk onderzoek kan de bezorgdheid
bij de bevolking wegnemen. Als men
ons kan verzekeren dat deze geruch
ten en vrees ongegrond zijn dan kan
zo'n onderzoek de smet op de reputa
tie van de veiligheidspolitie wegne
men". aldus de geestelijke.
„Maar als de regering blijft weige
ren een onderzoekcommissie te be
noemen, zullen de geruchten toene
men en de indruk zal gewekt worden
dat er echt iets te verbergen valt", zei
bisschop Taylor op een bijeenkomst
van anglikaanse geestelijken in
Kaapstad.
De anglikaanse geestelijke Bernard
Wrankmore uit Kaapstad is nu al 57
dagén in hongerstaking uit protest te
gen de dood van een Zuidafrikaanse
moslimleider in gevangenschap. Hij
eist dat een openbaar onderzoek
wordt ingesteld naar de omstandighe
den waarin de moslim is gestorven.
Volgens de regering is de moslim-lei-
SCHIEDAM De tweede voorzit
ter van de Christelijke Metaalbe-
drijfsbond, de heer H. van de Meu-
len, meent dat het, nu de drie vak
centrales overeenstemming hebben
bereikt over het loonpolitieke beleid
in 1972, niet noodzakelijk is dat de
metaalbonden met het indienen van
hun voorstellen voor het cao-overleg
wachten óp een eventueel resultaat
van het gesprek in de Stichting van
de Arbeid.
De heer Van de Meulen zei gister
avond op de jaarvergadering van de
afdeling Schiedam van de CMB, dat
de bonden volgens hem hun voor
stellen nu wel kunnen indienen, aan
gezien zij zich achter de uitganspun-
ten van de vakcentrales stellen. Hij
acht het overigens wel gewenst, dat
er snel overeenstemming komt in de
Stichting van de Arbeid, wil althans
worden voorkomen dat „allerlei onge
controleerde acties worden opge
tuigd door misbruik te maken van de
moeilijke situatie.
Hij uitte kritiek op de presentatie
van het plan van de vakcentrales:
„Het noemen van een bedrag van 450
gulden vind ik allerongelukkigst". De
heer Van de Meulen vreest, dat het
bedrag van 450 gulden een eigen le
ven zal gaan leiden. Berichten uit het
land bevestigen dat volgens hem al.
Er wordt gerekend op een bruto-sala-
risverhoging van 37,50 per maand.
HILVERSUM Voor de vierde
maal in zes jaar tijd is Brandpunt
onderscheiden met de Premio Ondas,
een prijs die jaarlijks in Spanje
wordt toegekend aan de beste inter
nationale radio- en televisieprogram
ma's.
der omgekomen toen hij in de gevan
genis van een trap viel.
Ffrench-Beytagli
In het proces tegen' de anglikaanse
deken van Johannesburg, Gonville
ffrench-Beytagh, hebben de openbare
aanklager en de verdediger hun beto
gen afgesloten. Het proces is tot 1
november verdaagd. Dan zal de rech
ter vonnis wijzen. Het proces heeft
nu tien weken geduurd. Tegen de de
ken zijn tien aanklachten ingediend
op grond van de wet op het terroris
me. Als hij schuldig wordt bevon
den, kan hij ter dood veroordeeld
worden. De deken heeft rich op alle
punten van de aanklacht onschuldig
verklaard.
In het welgevuld eprogramma van
gisteravond viel in de eerste plaats
op, dat we een „warme" en een „kou
de" quiz rijker zijn geworden. De
warme was natuurlijk van de NCRV
en heette „Waar of niet'. Een warme
quiz is er één, waarbij van de deelne
mers een minimum aan prestaties
wordt gevraagd, zodat de kijkers
thuis plompverloren kunnen meespe
len. Bovendien staat hij onder leiding
van een zogenaamde „warme man",
dat is iemand die in tegenstelling tot
zijn koude collega weinig anders be
hoeft te doen dan te zorgen, dat de
temperatuur op 'peil blijft. Dat was in
dit geval Jan van der Waart, ook be
kend als een smakelijk vetteller over
muziekvormen als opera en operette.
De deelnemers en de kijkers behoef
den niets anders te don dan te raden
of een uitgebeeld situatie of persoon
echt of onecht warn. Het viel ons in
deze eerste aflevering op ,dat Van der
Waart niet alles uit het programma
haalde, wat er in zat. We konden nu
alleen maar meedoen met het raden,
maar we konden bijvoorbeeld niet de
motieven vergelijken, waarmee de
deelnemers hün keus hadden gedaan.
Er werd niet naar gevraagd.
Op het andere net (en tegelijkertijd
om het moeilijk te maken) de quiz „2
voor 12". De deelneming lag hier voor
de kijker aanzienlijk ingewikkelder,
omdat de vragen moeiiljk waren, zo
moeilijk zelfs, dat er naslagwerken
mochten worden gebruikt. Voor de
weinigen met een zeer gedegen voor
opleiding was er af en toe het genoe
gen wég gelegd om iets te weten,
waarnaar op het scherm nog werd
gezocht. Spelleider Joop Koopman
had dan ook veel werk om de telling
en de tijd in de gaten te houden.
De documentaire van Henk Mochel
over euthanasie was in zoverre op
vallend, dat er, voorzover wij weten
voor het eerst, een arts op het scherm
kwam, die vertelde hoe hij daadwer
kelijk het werkrhet bekorten van een
leven, had verricht. Het viel ons bij
het zien van het programma op, hoe
dicht dit probleem lag naast dat van
abortus bijvoorbeeld. Wij hebben
over beide onderwerpen een vrij
grondine voorlichtina aekreaen via de
televisie en als je dat moet samenvat
ten. dan kun je zaaen dat over beide
problemen tamelijk tolerant, zij het
aarzelend, wordt aesnroken. maar dat
het gesprek toch altijd ophoudt, wan
neer de daad aan de orde komt. Gis
teravond was het dan zover, wat eut
hanasie betreft. De anonieme arts, die
werd ondervraagd, wilde zie h niet
binden aan alnemene reaels, al zei hij
wel, dat hij in hetzelfde geval op
nieuw gelijk zou hebbe ngehandeld.
CJX.
door^prof. dr. H. M. Kuiter^
Bij Wever in Franeker verscheen een
tweede, geheel herziene en uitgebreide druk
van „Wording van mens en-wereld" van ds.
Th. Delleman en dr. Pr. Wiepkema (een
paperback van 240 pagina's; prijs 15.75). Met
de eerste druk van dit boek was ds. Delleman,
vroeger als gereformeerd studentenpredikant
werkzaam te Groningen, indertijd een van de
eersten die de gangbare uitleg van Genesis
1 tot 3 probeerden te doorbreken. Nu ligt deze
nieuwe druk van het van boekje tot boek
uitgegroeid geschrift op tafel, en dat feit
verdient een vermelding.
Allereerst om de korte voorgeschiedenis van de
onrust rondom de uitleg van de eerste hoofdstukken
van Genesis. Het boek opent ermee. Terecht. Ik
denk dat veel gereformeerde kerkmensen hun pu
bliek overschatten. De zg. Genesis-kwestie brengt
minder mensen in beroering dan men denkt, laat
staan dat iedereen zou weten, wat Assen (1926) is
en wat Amsterdam (1967) of Sneek (1970) en op
welke manier de onderhavige kwestie tot een syno
dale kwestie in de gereformeerde kerken is ge
worden.
Ook verder biedt het boek een massa informatie.
Vooral in de eerste beide delen opgetast Ds. Delle
man heeft in deel I het bijbels-theologisch mate
riaal voor zijn rekening genomen, terwijl dr. Wiep
kema ln kort bestek in deel II informeert over de
stand van zaken vanuit het natuurwetenschappelijk
onderzoek gezien. Dat wil dus-zeggen: in het tweede
deel kan de lezer binnen de kortste keren (het gaat
om krap 30 blz.) zijn kennis verrijken' met wat
tegenwoordig als basisgegevens omtrent de wording
van mens en wereld wordt aangenomen.
Over dit tweede deel paSt mij geen oordeel. Het Is
overzichtelijk en voorzover Ik kan zien betrouw
baar als overzicht over de stand van zaken. Wat
het bijbels-theologische deel van ds. Delleman
betreft: het biedt een geweldige hoeveelheid exe
getisch materiaal, eerder te veel dan te weinig.
Wie niet op de hoogte is met allerlei nieuwere
uitleg van Genesis 1 tot 3 zal in het bijbels-theo
logisch deel geweldig veel vinden dat hem op het
goede spoor kan helpen. Dat is trouwens een oor
deel dat op heel het boek toegepast kan worden.
In grote trekken kan ik mij vinden in ds. Delle-
mans betoog. De term 'leerverhaal' (door hem
verschillende malen n.a.v. Genesis gebruikt) klinkt
mij niet onbekend in de oren. Van de passage over
de deelname van de mens aan Gods Scheppings
werk (36) geldt hetzelfde en wat ds. Delleman over
de schriftbeschouwing opmerkt (54 e.v.) lijkt mij
zeer goed.
Desondanks doet het boek wellicht vanwege
de grote hoeveelheid die ds. Delleman wil bieden
hier en daar wat rommelig aan, is de predikant-
auteur wel eens wat erg snel met zijn conclusies
en doet de keuze uit de literatuur wel eens wat
willekeurig aan. Het register klopt bovendien niet,
zoals men van registers toch mag verwachten (want
daarom worden ze gemaakt).
Het boek kan deze kritiek intussen best hebben;
het is daarvoor voldoende 'waardevast'. Zelfs een
theologische onwaarschijnlijkheid bij ds. Delleman
(zónder enig bewijs licht hij uit het geheel van
dit zi. verkondigende bijbelgedeelte één historisch
element, nL de zondeval) functioneert in het boek
voortreffelijk. Ik heb nl. nog niet deel III genoemd,
dat overigens kort een discussie weergeeft tussen
ds. Delleman als theoloog en dr. Wiepkema als
bioloog. In deze discussie kan men allereerst lezen
vanuit welke dogmatische bezorgdheid ds. Delleman
tot deze stelling is gekomen (zeker niet uit exegeti
sche motieven) en vervolgens op welke gronden
(en m.l. onweerlegbaar) deze bezorgdheid ontzenuwt
en de voorstelling van zaken die eraan ten grondslag
ligt (staat der rechtheid als historische toestand,
vroeger) als onhoudbaar aanwijst.
Dit derde deel is trouwens op meer bladzijden
héél goed uitgevallen. Het boek wens ik veel lezers
in handen. De auteurs zijn dunkt mij, van voldoende
goede naam en faam om zich er als lezer aan toe
te vertrouwen.
Ivl l/hnouT 2e 2Ve*x ZI/ff'?!
-■-i - - - I 1 i
worarig
'-on mere en wereld
Dit 'waardevast boek' is het waard üw persoonlijke eigendom
te zijn. Schaf het aan voor uzelf en voor uw studerende
kinderen, die vroeg o flaat met deze vraagstukken
geconfronteerd worden.
Het boek kan binnen enkele dagen in uw bezit zijn,
wanneer u gebruikmaakt van de bestelbon.
U kunt deze ONGEFRANKEERD verzenden (dus zdndcr
postzegel) in open envelop, met daarop de vermelding:
DRUKWERK. Adresseer als volgt:
Antwoordnummer 5 FRANEKER
Zend mij omgaand
BESTELBON
x) rechtstreeks
via boekhandel:
ex. Delleman/Wiepkema:
WORDING VAN MENS EN WERELD.
Prijs 15.75.
x) Doorhalen wat u niet weost.
75 90 7» 178 171 96 188 176
