IKOR IN DISCUSSIE GEREF. SYNODE OP T - VERSTANDIGE MOEDERS Wiegel: eerlijk Witteveen als goud MMekknHomc r □D en appelstroop Alfrink kritisch naai bisschoppensynode JQ jam BEROEPINGSWERK KOPEN MELKPRODUCTEN 'DE VOLHARDING' Vandalisme op de joodse begraafplaats van Miinehen Ds. H. J.Üoek (72) overleden COMMENTAREN Beleid Morele binding Een woord voor vandaag Y Christ, ger synode ni klaar gekomen p vc NED. HERV. KERK Beroepen: te Hemelen T .W. Dekker te Rotterdam; te Harlingen (toez.) P. v d. Veer te Muiderberg. Bedankt: voor Ridderkerk (toez.) J. P van Roon te Katwijk aan Zee. GEREF. KERKEN Benoemd: als pred. in tijdelijke dienst te Leersum J. C. Hagen te Rot terdam. Beroepen: te Axel H. Bade te Doorn. GEREF. GEMEENTEN Bedankt: voor Gouda J. C. West- strate te Meliskerke. NED. HERV. KERK Afscheid: van Ridderkerk J. H. Boerlijst, ber. te Koudum. Intrede: te Rotterdam-Hillegersberg W. H. van Kooten uit Harderwijk. GEREF. KERKEN Afscheid: van Papendrecht G. H. Gerritsen, ber. te Leeuwarden; van Hollandscheveld A. Bolwijn, ber. te Den Haag-Escamp (schoolpastor chr. Scholengemeenscha p Overvoorde) van Maartensdijk W. van Rheenen, ber. te Spijkenisse. Van een onzer redacteuren LUNTEREN De gereformeerde synode heeft vrijdag gepraat over het rapport van de deputaten voor het radio- en t.v.-werk van de kerken en daarbij is tot niemands verbazing het IKOR in dis cussie gekomen: kun je als gereformeerde kerken nu wel zo innig met het IKOR samenwerken en je naam geven aan uitzendingen als Sun of men, Werken op zondag en Dubio? Het hoogeerwaard gezel schap is er nog niet los van en stuurde de synodale commissie, die de behandeling van deze zaak had voorbereid, met een stapeltje amendementen naar huis: kijk eens of die aanleiding zijn uw voor stellen hier en daar wat bij te vijlen. De amendementen vielen op één na de strekking van de voorstellen (blij ven samenwerken met IKOR) niet aan en die éne uitzondering was eigenlijk oen tegenvoorstel: laten wij alleen kerkdiensten uitzenden en geef de resi van onze zendtijd aan de NCRV of „eventuele andere evangelische om roepen" (en een kenner riep: „het EO"). Er zit dus- nóg een radio- en t.v.- debat in het vat. Daarom nu maar een paar momenten uit de vrijdag afgestoken verhalen. Ds. D. H. Bor- gers uit Soest kwam bij het IKOR/ CVK een sterke hang naar links tegen, drs A. M. van der Zanden uit het Duitse Emlichheim vond dat meedoen met het IKOR leidt naar vervalsing van het evangelie, ds. P. van Til uit Middelburg dacht dat de EO niet voor niks als een paddestoel uit de grond schoot, dr. D. van Swigchem uit Am sterdam was diep onder de indruk ge weest van de film Son of man, en ds. L. L. van Vliet uit Hoogeveen vond dezelfde film ronduit godslasterlijk. Dr. A. Kruyswijk uit Enschede, voor zitter van het betrokken deputaat- schap, vroeg: is dat links als de kerk je met je neus op de ellenden van de wereld drukt? Hij attendeerde er op dat het radio- en t.v.-werk niet zo zeer dient om eigen geloofsbeleving te gerieven als wel zich richten wil „op diegenen, die binnen de muren van de gereformeerde kerken niet de meest geziene gasten zijn". Signaleren COÖP. FABRIEK VAN MELKPRODUCTEN 75 (Mi 7» :I7 186 174 68 176 Deputaat prof. dr. G. N. Lammens, voorzitter van het CVK (waarin de gereformeerde kerken vertegenwoor digd zijn met andere buiten het IKOR staande kerken) merkte op dat he: radio- en t.v.-werk van de kerken niet alleen een verkondigende funktie heeft, maar ook een signalenngsfunk- ti', en zo kon gesignaleerd worden dat ds. Krops „dood is dood" óók veel bijval uit gereformeerde kring kreeg, zodat je je moet afvragen: wat is er in onze kerken aan de hand? Over werken op zondag gesproken, dat was ook een erg ambitieuze greep, maar wat moet je ermee aan als je brieven krijgt over dingen die eenvoudigweg helemaal niet gezegd zijn? Prof. Lam mens vond het zacht gezegd vreemd dat mensen schrijven: de Here God zal wel bedroefd zijn vanwege het versje dat er in de hemel geen bier is (prof. Lammens was er van over tuigd dat er in elk geval wél wijn zal zijn), maar dat ze dit niet schrij ven als je de barre ellende van tien duizenden Soedanezen laat zien! De CVK-voorzitter stelde tenslotte vast dat er kritiek was op maar drie on derdelen (Son of men. Werken op zon dag, Dubio) van het complete pro grammapakket. IKOR-directeur ds. W. J. Koole, die voor zijn toelichtingen („we moe ten als we bijbelse verhalen doorge ven ook oppassen voor een links moralisme en niet iedere figuur la ten opdraven als iemand die schopt tegen het. establishment") de synoda le handen op elkaar kreeg, vond het jammer dat de informatie die het IKOR regelmatig naar de kerkelij ke pers stuurt, blijkbaar alleen maar gebruikt wordt als men er op in kan hakken. Ds. L. H. Kwast uit Leeuwarden, woordvcerder van de synodale com missie, die in eerste instantie kort sprak, tekende bezwaar aan tegen de PROF. DR. G. H. LAMMENS uitlating van drs Van der Zanden. Tot zover over het IKOR. Chr. Geref. Kerken We moeten uit het debat nog vissen wat men opmerkte naar aanleiding van wat ter christelijke gereformeer de synode gezegd was over terugvor deren van zendtijd van het CVK. Dr. Kruyswijk en prof. Lammens atten deerden er op dat als je praat over „ons toekomende zendtijd" de vrij gemaakte en de christelijke gerefor meerden minstens tweemaal te veel kerkdiensten hebben in de CVK-zend- tijd vanwege 't sterke numerieke over wicht der gereformeerden. Als werke lijk alles naar verhouding zou gaan, zouden de christelijke gereformeerden er bij verliezen. En wat het zondagse halfuur na de kerkdienst aangaat, dit wordt door gereformeerden verzorgd (wat niet hetzelfde is als er een gere formeerde affaire van maken) omdat de andere CVK-participanten hier voor geen inbreng hadden en hebben. MUNCHEN (DPA. AP UPI) On bekende daders hebben in het afgelo pen weekeinde op de joodse begraaf plaats van München 63 grafstenen omvergeworpen en 13 graven ernstig beschadigd. De schade wordt op zeker 100.000 mark geschat. Dit heeft de po litie van München gisteren bekend ^gemaakt. Er werden geen antisemitische leu zen op de stenen aangetroffen, zoals vroeger enkele malen het geval is ge weest. Daar uitsluitend kleine graf stenen zijn omvergegooid, neemt men aan, dat dit het werk is van kinderen of van een enkele volwassene. De be graafplaats wordt sinds jaren niet meer gebruikt. APELDOORN Vrijdag is in Apeldoorn na een ziekte van drie maanden op 72-jarige leeftijd overle den ds. H. J. Hoek. emerituspredikant van de gereformeerde kerken. Dinsdagmorgen wordt er om elf uur in de Tabernakelkerk een rouw dienst gehouden, waarin ds. G. A. Westerveld zal voorgaan Op wens van de overledene wordt zijn lichaam voor geneeskundig on derzoek ter beschikking gesteld aan de medische faculteit van de VU. Ds. Hoek, afkomstig uit een aanné- mersgezin in Haarlem, deed na zijn studie aan de VU op 7 maart 1926 zijn intrede in de gemeente van Gaast en Venwoude. welke latei- werd gecombineerd met die van Piaam-Idsegahuizen. In 1946 werd hij voor evangelisatie- arbeid in Oost-Brabant beroepen te Den Bosch. Dit evangelisatiewerk leidde tot de vorming van een zelf standige gemeente te Oss in juni 1947, welke hij diende tot zijn emeritaat in juni 1966. Daarna verrichtte hij nog twee jaar hulpdiensten in de wijkgemeente Veldhoven van de gereformeerde kerk te Eindhoven. In 1968 vestigde hij zich te Apeldoorn, waar hij nog een tijdlang hulpdiensten verrichtte in een vakantiewij k. Vrouw dood na val HOOGEZAND De 49-jarige me vrouw R. Begemann-de Vries uit Froombosch is gisteravond in Hooge- zand om het leven gekomen nadat zij met haar bromfiets door een overste kend kind kwam te vallen. Vandaag wordt in Den Haag een demonstratie gehouden voor kleinere klassen in het kleuter- en basisonderwijs. Dat lijkt een beetje vreemd nu de regering juist deze week in de Troonrede heeft aangekondigd, dat de kleuterklassen kleiner worden. De demonstratie wordt gesteund door vele groe pen van onderwijzers, kleuterleidsters, studenten en ouders. Maar de landelijke organisaties van onderwijzers en kleuterleidsters laten het afweten, omdat zij het met de organisatie van de actie niet eens zijn. De demonstratie is geregeld, voordat bekend was wat er in de Troonrede zou staan en dat vonden de drie bonden al te voorbarig. Temeer daar in het regeerakkoord was vastgelegd, dat in de komende kabinetsperiode een verlaging van de leerlingenschaal met twee kinderen per klas zou plaatsvinden in het kleuter- en basisonderwijs. Inmiddels heeft minister Van Veen van onder wijs toegegeven, dat die belofte misschien niet geheel kan worden nagekomen. Er blijken namelijk te weinig leidsters en onderwijzers beschikbaar te komen voor een zo ingrijpende maatregel. Pas in 1975 wordt het aanbod van onderwijzers weer wat groter. De regeringspartijen hebben in de verkiezings strijd beloofd, dat we kleinere klassen zouden krijgen. Die belofte is tot in het regeerakoord gehandhaafd. Maar drie maanden later constateert de regering kwasi-verbaasd dat die maatregel misschien niet geheel uitvoerbaar is. Had de heer Veringa, minister van onderwijs in het vorige kabinet en KVP-onderhandelaar bij de kabinets formatie. dat niet wat eerder kunnen vertellen? En zit in deze regering ook niet een staatssecre taris van justitie die dezelfde naam draagt als de Anders dan de somberste voorspellingen luidden, bevatte de Troonrede van deze week geen aan kondiging van een wederinvoering van schoolgeld voor het lager onderwijs zoals trouwens in deze krant (van 17 augustus j.L) al was veronder steld met een verwijzing naar de morele binding van ons land aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Artikel 26 van die ver klaring luidt immers: „Een ieder heeft recht op onderwijs; het onderwijs zal kosteloos zijn. althans wat het lager en begin onderwijs betreft". Op een persconferentie heeft minister Van Veen van onderwijs deze week laten weten dat deze verklaring bij het nemen van deze beslissing ken nelijk wel is overwogen. Maar tegelijk bleek ook, dat de regering zich wat haar morele bindingen aangaat aan een strikte interpretatie houdt en dus vrijmoedigheid heeft gevonden wèl met voor stellen te komen voor verhoging van schoolgelden bij het voortgezet onderwijs. vroegere staatssecretaris van onderwijs? Uiteraard kun je de klassen niet kleiner maken wanneer er onvoldoende onderwijzers en kleuter leidsters zijn om die kleinere klassen te bemannen. Maar dat wisten we in de verkiezingstijd ook al wel. Het zou beter zijn geweest, als men ons toen beloofd had. dat de salarissen van onderwijzers en kleuterleidsters zouden worden verbeterd. Men had de incidentele wervingscampagne voor het onderwijzersberoep die in het voorjaar via de televisie is gevoerd, permanent moeten maken. Men had vrijstelling van militaire dienst voor alle onderwijzers kunnen overwegen en een nog rui mere inschakeling van part-time-leerkrachten. En dan verder eerlijk zeggen: misschien kunnen de klassen in de komende vier jaar iets kleiner worden, in ieder geval zullen we ervoor zorgen, dat in de toekomst verkleining van de klassen nooit meer zal afstuiten op gebrek aan personeel, neeï. De demonstranten die vandaag naar Den Haag trekken vragen eigenlijk niets anders. Ze eisen een beleidsplan dat op langere termijn een verdere verkleining van de klassen mogelijk maakt. Ze willen een beleid, in plaats van incidentele maat regelen. De verlaging van de leerlingenschaal in het kleuteronderwijs van 37,5 tot 37 leerlingen per klas die nu voor 1972 is toegezegd, brengt in dat standpunt geen verandering. Minister Van Veen schijnt wel genegen op het punt van de salarissen, van de opleiding en van de vrijstelling van militaire dienst iets te doen. Het zou goed zijn wanneer hij de demonstranten vanmiddag duidelijk kon maken, dat hij van pan is alles te doen wat, met hoeveel pijn en moeite ook. maar éven mogelijk is. Dat is een beetje teleurstellend, want in het commentaar van 17 augustus verwezen wij tegelijk naar een door de Algemene Vergadering van de V.N. in 1966 vastgesteld verdrag, waarin artikel 26 van de Universele verklaring nader is uitge werkt en zelfs voorzien is in gratis toegang tot middelbaar en hoger onderwijs. Het is waar: ook dit verdrag bindt de minister nog niet, omdat Nederland het nog niet heeft geratificeerd. Maar toch staat Nederlands hand tekening er onder en dat geeft, zo komt het ons voor, nu reeds een zekere morele binding. En dan is het teleurstellend als de minister over dit punt zwijgt. Misschien kan de minister van buitenlandse zaken eens vertellen, waarom dit verdrag van 1966 nog niet voor ratificatie naar de Staten-Generaal is gezonden. Van onze parlementsredactie DEN HAAG „Je kunt van Witte veen zeggen wat je wilt, maar hij is zo eerlijk als goud". Met deze woorden reageerde de WD-fractieleider in de Twee de Kamer, de heer N. Wiegel, gisteren op de suggestie dat de oud-minister van financiën be wust gegevens over de finan ciële situatie van het land zou hebben achtergehouden, toen hij in april zijn laatste nota over de stand van de lopende begroting heeft ingediend. „Een schandelijke beschuldiging", vond Wiegel hiervan, ook al gaf hij later toe dat niemand haar recht streeks had geuit. Toch had hij hier en daar de suggestie beluisterd dat Wiyteveen „de boel heeft beduveld". Zijn fractiegenoot drs. Th. Joekes bevestigde dat. Hij herinnerde eraan dat het PvdA-Tweede-Kamerlid dr. A. Vondeling in dit verband het woord ..kosjer" had gebruikt. ...Is er dan iets niet kpsjer", had Joekes daarop in een tv-debat ge vraagd. waarop Vondeling had geant woord: „Laten we dat nu eens samen uitzoeken". NIET NODIG Overigens verklaarde Wiegel hele maal voor een onderzoek te zijn naar de wijze waarop het begrotingstekort van 3.9 miljard over 1971 is ontstaan. ..Wij hebben niets te verbergen", zei de WD-fratcieleider. Hij vond het niet nodig voor dat onderzoek een bijzondere Kamercommissie in te schakelen zoals Den Uyl en Van Mierlo in een brief aan het Kamer presidium hadden geopperd. De vas'e commissie voor financiën of voor de rijksuitgaven zouden het in samen werking met de minister van finan ciën ook wel kunnen uitzoeken, meent de WD. De heer Wiegel toonde zich er ook gemteresseerd in of de overschrijdin gen geheel of ten dele voor rekening van het kabinet-De Jong dan wel voor verantwoordelijkheid van het kabinet Biesheuvel komen. De over schrijdingen zijn Immers mogelijk pas na het ontslag van het vorige kabinet ontstaan. Ook acht de heer Wiegel het nodig in hoeverre naar compensatie van de overschrijdingen binnen de afzonder lijke begrotingshoofdstukken is ge zocht. Overigens vertrouwde de WD- fractievoorzitter dat het uiteindelijke tekort op de rekening 1971 in ja nuari volgend jaar kleiner zal blij ken te zijn dan het voorlopig beeld dat bij de miljoenennota 1972 kan kon worden verstrekt. De heer Joekes die voor de WD ondervoorzitter van de Kamer is deelde mee dat het presidium dins dagmorgen zal beraadslagen over een antwoord op de brief van de opposi tie. Te verwachten is dat het presi dium dinsdagmiddag aan de plenaire vergadering van de Kamer een voor stel voor beantwoording zal doen. BETERE GREEP Drs. Joekes liet merken bij de be grotingsbehandeling in oktober te Geef ons heden ons dagelijks brood", leert de Heiland^^ bidden. We herhalen die bede vele malen, maar geloven wij j mber verhoring ervan? We hebben geleerd onze produkliemethoé »itz verbeteren, kunstmest te gebruiken, het land beter te ploteun' zaad te veredelen en ongedierte te verdelgen. We zijn minde aau hankelijk van de natuur dan generaties voor ons. En in de si l< hebben yve eigenlijk helemaal het contact met de natuur verl cl»te We denken niet meer in kilo's per hectare opbrengst, mat termen van loonzakjes, van procenten en van toeslagen. Wi ontvangen is verdienste, niet meer genade. Heeft deze bede ons nog wel iets te zeggen? Wat is de grote zonde: Dat de mens zijn eigen leven in ha Jf wil nemen. Maar kan de mens dat? We denken het wel, van tijd tot tijd moet een ramp ons dan weer met ons eigen j confronteren. Want het is niet waar dat wij alles kunnen. Wt cde-1 ginnen nu te beseffen dat we met verdelgingsmiddelen het i J- wicht in de natuur verstoren. De mens lost het ene probleen maar er komt een nieuw terug. Juist daarom wordt het tiji rkwil we eens van onze hoge zetel afklimmen en gaan luisteren wat Christus ons leert bidden. We lezen vandaag: Daniël 12:5-13. We lezen morgen: Zefanja 2:3-11. zullen bepleiten, het departement van financiën een betere greep te ver schaffen op de uitgavenontwikkeling bij de departementen in een lopend begrotingsjaar. Op het ogenblik is het zo dat de comptabelen bij elk depar tement slechts verantwoording schul dig zijn aan hun eigen vakminister. De heer Joekes opperde dat ook een vernatwoordelijkheid jegens de mini ster van financiën in de rede zu lig gen. Dan is ook een betere rapportage aan de Kamer mogelijk. De heer Wiegel ten slotte consta teerde een tendens tot afzwakking van de conjunctuur; hij voorspelde dat ten gevolge daarvan de aarzeling van zijn rractie tegenover de voor- stestelde heffing van de weiebeltax van vijf procent in 1972 mogelijk nog groter zal worden. De wiebeltax heeft immers de bedoeling de conjunctuur te dempen en dit doel wordt minder actueel naarmate de overbesteding afneemt. Zoals bekend zal de wiebeltax vol gens de plannen van het kabinet vol gend jaar voor een deel ook worden gebruikt voor de financiering van het begrotingstekort. UTRECHT, (KNP) Met voorzichtige verwachtingen ver trekt kardinaal Alfrink over en kele dagen naar Rome om'daar namens de Nederlands^ bisschop pen deel te nemen aan de derde bisschoppensynode. In een interview in „Over en Weer", een blad van het Diocesaan Pastoraal Dienstencentrum in Ut recht. sprak hij de hoop uit, dat de priesterproblematiek in de synode goed zal worden doorgesproken. Over het vooroverleg, dat hij met de priesters van zijn aartsbisdom met name over de priesterproblematiek heeft gevoerd, zei de kardinaal dat de opmerkingen der priesters ..leven secht" waren, maar dat onvoldoende werd uitgegaan van een door ieder aanvaard geloof, om van daaruit tot een dialoog te komen." „Dit is" aldus de kardinaal „trouwens een van de fouten, waar onder we ook in katechese en ver kondiging lijden, dat er geen onder- scheid wordt gemaakt tussen wat tot het wezen en wat tot de periferie be hoor. Dit is een van de oorzaken van verwarring en verontrusting." verwarring en verontrusting." Kardinaal Alfrink deelt de critiek, die de priesters spuiden op het werk document, dat het secretariaat van de synode over het ambtelijk priester schap aan de bisschoppen heeft goe- gezonden. Het meest fundamentele bezwaar geldt de wat eenzijdige bovennatuur lijke cultusopvatting van het pries terschap. zoals deze uit het document spreekt. Sociologische en sociale aspecten van het priesterschap komen minder duidelijk naar voren. kwartet i trouw De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant D..rdts Dagblad Trouw Commissie van hoofdredactie- J de Berg (voorzitter), H. P Ester G .1 Brinkman J van Hofwegen r nv vruchtenconservenfabrieken bato/'van woerkom postbus 472, nijmegen - tel. 08800-74777 75 96 126 53 159 163 168 176 De kardinaal herhaalde zijn zwaar tegen de kerkelijke gron waarover in de synode mededel zullen worden gedaan. Reeds in sprak hij zijn „ernstige twijfel n over het verpakken van geloo theologie in juridische formuler en een juridisch kader. Ernstig bezwaar heeft kardL'^ii: Tifrink ook tegen het document de Curie-congregatie voor de om advies aan de bisschoppen gestuurd over de status en het tioneren van de pastorale raad. 1 van mening, dat het stuk begini "^i een onjuiste visie op de pas> raad, doordat het aan die raa< .„jet louter adviserende functie toekenf Men moet ook vermijden, ali ivemt kardinaal, zo'n raad in tegenst n Se* of oppositie te brengen met hef cesaan beleid. „Ik zie een pas raad als een orgaan van gezan overleg van beleidskern en gele meenschap". Van een onzer verslaggevi ROTTERDAM De chi»r a lijke gereformeerde syj Jnde: rondde hee: iriere gisteren de zaak het vrouwenkiesrecht af, n 'n"te vorige week reeds het prim besluit genomen was. Gist werd het herziene commi r- K rapport aanvaard, dat als ahuip' woord zal dienen aan de' zwaarde kerkeraden. spr idini ille 1 n va gslai en n Onder de synodeleden was alg rordf ne waardering voor wat gen r. K. werd de duidelijke afgrendeling tot de toelating van de vrouw ambt in de herziene versie va*r. rapport. jginj is?) Het rapport geeft be,zwaarde Inge lijk. dat de Schrift spreekt van ssclii ondergeschiktheid van de vrou« de man, ook in de nieuwtestani sche gemeente. Wanneer verk ntze^ een regeerdaad zou zijn, zou he ritie roep in de bezwaarschriften (r, jggj teksten, die van de onderdanlj fn q van de vrouw spreken, terecht r Maar in het licht van Efeze 4:11 jong( de verkiezing van ambtsdragers !ch0i mogelijk een daad van regeren e noemd worden. Daarom is de van het kiesrecht van de genu L"* ook een totaal andere dan de van de „vrouw in het ambt". In staan in het ambt zou de vrouv derdaad boven de man staan. De van het kiesrecht van de gei kan niet gezien worden als een e stap op de weg naar het opensm van de bijzondere ambten voc TOI vrouw. Bij de stemming over de conc» van het rapport bleken elf syno den (van de 52) er niet van over: Dit te zijn dat het deelnemen aan de kiezing geen regeerdaad is. ISRAËL Büjk en. r Di s kri "aar Na lange discussies over het jn, b van het deputaatschap voor de t jarer aël W v gelieverkondiging onder Israël wit| de synode deputaten op te drs Wagc zich in verband met de door h( verrichten arbeid te bezinnen o| theologische achtergronden van Israël-vraagstuk eh daarover as' volgende synode te rapporteren, deze formulering blijkt, dat het de bedoeling is, dat uit deze bel een rapport resulteert, dat dar- gelden als dé officiële christelfl reformeerde visie op het 1 vraagstuk. Het gaat erom, dat d gende synode zich een oordee kunnen vormen over het beid deputaten. De synode is gisteren uiteenl maar is lang niet klaargekome haar agendum. Daarom zal in jr nog enkele dagen vergaderd v/oi

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 2