Kracht 3?De Witte55
is de exclusiviteit
Voor velen een
tweede tehuis
Scapino's grote plannen
voor komende seizoen
Schilderij Leprozenhuis terug
in het Historisch Museum
Fersoneelsaanbod
steeg het meest
in Zuid Holland
G. Berkhout 25 jaar directeur
'ïIDrie premières en geheel nieuwe Coppelia
Ruim 250 jongeren
voor brigade
KUNSTMIN WEER
IN TEKEN
VAN ANTIEK
vervuiling
Korter werken
bij NKF kost
personeel
tien procent
5
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1971
DEN HAAG Om een ongemeen oord van hooggeachten, vooraanstaanden, edelgeborenen en doorluchtigen te
runnen moet je een bijzondergeduldig menszijn, moet je met hart en ziel kunnen verplaatsen in een eigenlijk
al vervlogen tijd waar grootvader nog wel van mee weet te praten. Voor een selecte groep leeft die tijd nog eike
dag. Zorgvuldig beschermd en afgebakend, volgepropt met karakteristiek, is de club, die men in Den Haag kent
ils de „Nieuwe of Litteraire Sociëteit de Witte" aan het door automobielen overrompelde Plein. In de gigantische
zalen, de immense wijnkelder, de royale gangen en op de marmeren trappen kan men meer opgetrokken neuzen en
fiere houdingen aantreffen dan waar ook. De heer G. Berkhout (57), op 10 september een kwart eeuw direkteur
van De Witte, is zich na een inloopperiode thuis gaan voelen in die andere wereld, die uitsluitend teert op traditie
en status.
De zilveren man achter de scher-
doet nors aan. Zijn gezicht zit in
He plooi. Even aftasten met wie hij te
]Jiaken heeft. Pas dan trekken zijn
londhoeken in voorzichtige lachjes.
_j wil niet praten over voorvallen,
Idle het aanzien vari De Witte en de
geballoteerde leden, voor de
buitenwacht wellicht wat zouden
men schaden. Direkteur Berkhout
|ieeft wel eens moeten tonen wat
x>r man hij was. Niet in zijn dage
lijkse werk, maar door in een bepaal-
conflictsituatie in te grijpen.
Swijgt dan even en praat: „De men-
Ten denken wel eens dat het hier zo'n
Jude-mannenclub is. Nou echt niet.
,„s jongste lid is achttien, het oudste
5 van 1878. De statuskwestie speelt
een rol, maar het is hier in
oofdzaak êen ontmoetingscentrum
oor velen. En wat dacht u van de
enzamen onder de leden.
De Witte is werkelijk alles voor die
ugmg •nisen. Ze brengen er de hele dag
'°ens- pPn tweede thuis. En als die
L een j»-»ctpur er niet zou zijn. zou het
cht niet zo ordelijk verlopen.
irger-
F rlr Er moet leiding zijn. Bovendien is
J M ft echt geen bedrijf, waarvan je
Wes-egt: „Jongens, dat doen we even". Je
Dskar hier altijd bezig. Je organiseert
h' P -'"'avondjes, schaak- en bridge-
prUes en filmvoorstellingen om
ïa^r een greep uit het vertierassorti-
nent te doen
I Voorts de financiële kant. Alleen al
aan onderhoud moet er jaarlijks
120 000 gulden uitgegeven worden,
dan de begroting van bijna twee mil
joen gulden, we zijn verzekerd voor
tien miljoen gulden en op het pand
rust nog een hypotheek van 60.000
gulden. Dat moet ook allemaal in de
gaten worden gehouden. Nee, het is
hier absoluut geen kruidenierszaak.
En om hierin te groeien is ook niet
eenvoudig. Je moet in die sfeer weten
te komen. Toen ik hier twee maanden
was, wilde ik weer weg. Ik had er
schoon genoeg van. Maar een van de
commissarissen belde mijn moeder op
om mij toch maar te bewegen om te
blijven. Nou ja, dan doe je dat.
De waarde vari de traditie moet je
leren en weten te schatten Niet
iedereen doet of kan dat zo een-twee
drie. Er zijn wel eens leden die na
enige tijd hier niet thuis blijken te
horen. Dan ga je op zo'n man af. Je
zegt dan op een elegante manier, dat
hij zich beter kan terugtrekken. Dat
doet men dan wel. Dat komt wel
hoogst zelden voor. We mogen niet
vergeten dat de kracht van de Witte
de exclusiviteit is. Die kunnen we
handhaven door niet te snel met de
tijd mee te gaan.
We gaan wel enigszins mee, maar
daar moet een rustig ritme inzitten.
Die inval van die Dolle Mina's bracht
wel wat beroering hier.
Sommige leden waren onthutst en
boos, andere vatten het zeer sportief
op en nodigden de Mina's zelfs uit om
aap. tafel te komen zitten.
Ach, op zich waren het keurig nette
meisjes. Wel jammer dat onze portier
net niet meer de toegang kon blokke
ren. We hebben later nog met de
meiskes gesproken, maar het heeft
afmaal niets uitgehaald. Na zoiets
g-\ 'e weer verder in de traditie. Het
:'s nu eenmaal zo, dat figuren die de
rust hier komen verstoren als lid ook
er NI
fjjj AMSTERDAM Scapir.o
:aam'Pent zondagmiddag 12 septern-
eerd&er in de Stadsschouwburg in
helft Lmsterdam het komende
D< lalletseizoen. Op 4 oktober komt
mm icapino in Utrecht, op 10 oktober
bral n de Rotterdamse Schouwburg
kreei n Rotterdam en op 24 oktober
rni^1n het Circustheater in Scheve-
1S 111 lingen.
b5- js Het programma van de vier
-)1 he ipeningsvoorstellingen bevat
Leei Irie premières: Varionatic van
ndaa lans van Manen op muziek /an
door ,ennox Berkeley, dat we kennen
L Üjj 'an het Nederlands Dans-Thea-
phonW, maar dat voor Scapino
i he lieuw is, Kaleidoskoop van
ithou harles Czarny op muziek van
w^j anis Joplim en vier kleine stuk-
spoe es van Sheldon Ossosky op mu-
iek van Morton Gould.
Verder staan op dit programma
arnaval van de dieren, in 1943 ge-
nr| Haakt door Andréc Howard in Lon-
II"' en op het bekende muziekstuk van
'amille Saint-Saëns en Voorbijgaam-
rtje, t ontmoeting van Alexander Roy.
v Met Voorbijgaande ontmoeting is
ijn e k grappigs aan de hand: de muziek
Bou Van Lennox Berkeley en Hans van
j z anen maakte op diezelfde muziek
Marl Varionatic!
Win Scapino wil nog meer doen in het
ger e°mendc seizoen.
'a Rd ERHUIZEN
e D. Allereerst gaat het Scapino-ballet
Riji irhuizen naar een plaats, die direc-
Duijifcur Aart Verstegen ons woensdag-
M 1 nddag nog niet wenste te vertellen,
i v ndat alle besprekingen met de ge-
eentelijke instanties nog niet geheel
N 'aren afgesloten.
em e wil slechts zeggen, dat onze
ïux- 'euwe ruimte aan de rand van Am-
her'e «dam komt, in het industriegebied,
ii.it e 1.dat we er een behoorlijke ruimte
L v rijgen. Die ruimte-eis was onze
Cal r°°tste moeilijkheid. Kijk, een bal-
j 'tstudio moet dezelfde afmetingen
ebben als een toneelpodium, dat wil
iggen ten minste tien bij tien vier-
Lis ante meter. Onze tegenwoordige
Kuij limte is veel te klein en dat heeft
ing 1 ans van Manen tot zijn schade on-
wolls ervonden. toen hij er een ballet op-
n; TJette en instudeerde. Toen dat ballet
A -*oor het eerst op een toneelpodium
en 1 [erd gerepeteerd, sloeg Van Manen
-Gra ich voor het hoofd. Onze ruimte is
J va 'f bij zes meter en daardoor had
Hou [ans van Manen alle diagonalen in
Bur ijn ballet vergeten
gegeven in 1870 in Parijs, een enorm
succes. Petipa maakte een eigen cho
reografie voor de Londense première,
Ivanov en Cecchetti deden dit voor
Moskou. Sedertdien hebben heel wat
choreografen er hun tanden op stuk
gebeten, vooral op de derde acte, die
zich heel moeilijk liet aanpassen aan
tegenwoordige balletopvattingen.
Er staan verder nog enkele nieuwe
balletten op stapel.
MODERNE SCAPINO
De Scapino-figuur zelf, die tekst en
uitleg geeft en die wordt vertolkt
door Wim Bender, krijgt ook een
nieuwe, meer eigentijdse gedaante,
Zijn costuum wordt anders, zijn tek
sten worden - wat hoog nodig was.
want de vroegere teksten leden wel
eens aan "kinderachtigheid" en voor
al "boekentaal", wat de schooljeugd
nu niet meer accepteert - terdege op
gepoetst. aan de mimi-techniek wordt
aandacht besteed en vooral krijgt de
nieuwe Scapino een machtig wapen
in de vorm van een overhead-projec
tor met een beeldscherm
Een ander nieuw Idee is optreden
in "theatre en rond", waardoor het
jeugdige publiek veel meer contact
krijgt met de dans. Dat zal een spe
ciale groep van twaalf dansers gaan
doen, die samen met het jeugdige pu
bliek wil gaan experimenteren.
VEEL WERK
Het ziet er allemaal fris. nieuw en
aantrekkelijk uit. Scapino levert per
seizoen ongeveer twintig schouw
burgvoorstellingen en 160 voorstellin
gen voor de schooljeugd. Het is de
bedoeling, dat aan die schoolvoorstel
lingen die natuurlijk ook in een
schouwburg worden gegeven - een
pakket informatie aan de uit te nodi
gen scholen en een demonstratie in
die scholen voorafgaat.
In al die plannen krijgt Zuid-Hol
land een aparte plaats. Voor het eerst
komen daar "streekvoorstellingen",
waar de scholen per bus worden heen
gebracht en verder is er gekoihen tot
een heel goede samenwerking en
taakverdeling met het Rotterdams
Dans-Centrum van Ineke Sluiter, zo
dat beide ensembles elkaar niet zul
len overlappen.
geweerd worden. Onder de leden
hebben we ook wat gangmakers. Als
ze het maar niet te dol maken; als de
sfeer maar niet wordt aangetast, kun
nen ze blijven. Maar wonderlijke
snoeshanen heb ik hier liever niet.
Een zaalchef houdt daar ook wel een
beetje toezicht op.
Voor de rest. suddert De Witte ver
der. Nog steeds mogen de bedienden
niet eprder naar een lid toe komen
om een bestelling op te nemen, voor
dat het lid gebeld of geklin^eM heeft.
Daar moeten ze nu eenmaal op wach
ten. Voorschrift.
Nog steeds bedraagt het en'reegeld
honderd gulden, iets dat uit 1920 da-
tee-t. Per jaar moet men 240 gulden
betalen Reken maar uit, we hebben
2500 herenleden en 450 damesleden.
Het gekke is dat de massa elkaar hier
niet eens kent. Toch moet je als di
recteur op de hoogte zijn van de ge
woonten van alle leden. Stuk voor
stuk. Dat was een vroeger geheten
jassenknecht ook, die nu garderobe-
bediende wordt genoemd. Zo'n man
was onmisbaar. Die kon alles over
een bepaalde ingeschrevene vertellen.
Dat is ook een van die dingen, die
je nodig hebt om je als directeur van
zo'n bedrijf staande te houden Voorts
moet je wat afweten van biljarten,
van kegelen, van bridgen, van wij
nen. van het onderhoud van het ge
bouw en het nodige van de horeca-
sector. Je moet ook volledig bekend
ziin met de gebruiken in een bepaald
milieu, de achtergronden van de tra
ditie. En toch is ieder van die 2500
leden anders. Iedereen heeft een ver
schillend karakter. De een groet je
normaal, de ander knikt, weer een
ander knikt helemaal niet als je hem
passeert. Daar knik ik dan ook niet
meer tegen. Dat accepteer je van el
kaar. Het is wel een harde mentali-
tpit die men hier heeft. Men is auto-
r'tair, maar dat is de traditie, de
sfeer eigen. Dat is de Witte, die ove-
*-'gpns volgens mij de eerstvolgende
25 jaar geen moeilijkheden zal onder
vinden. Het instituut als zodanig
buift Net zo goed dat er ook altijd
off'cieren. artsen, juristen en jouma-
1v*°n zul'?" zijn. Daarom zal de De
■"'if+o bliiven. En de mensen die
d-> Wittp veroordelen om wat voor
'iJ»" d-n ook. hebben er geen ver
stand van of weten er niets van af."
G. Berkhout: „Je moet hier wel de waarde van de traditie weten te schatten',
GOUDA Op zaterdag 11 en zon
dag 12 september zal van 11.00 tot
19,00 uur in de secieteit Kunstmin te
Gouda de jaarlijkse antiekmarkt
worden gehouden. De antiekmarkt
Gouda is enige jaren geleden door de
Nederlandse organisatie van antiek
en curiosamarkten op poten gezet en
een steeds terugkerende traditie ge
worden.
De antiekmarkt heeft hier en daar
nogal navolging gekregen, aldus de
organisatoren, maar de omvang en de
variatie van de markt in Gouda heeft
men elders niet kunnen bereiken. Het
succes van vorig jaar was zo groot
dat alle antiquairs ook voor dit sei
zoen hebben ingeschreven.
Een bezoek aan de gntiekmarkt is
niet alleen een gezellige bezigheid, zo
zeggen de organisatoren, maar men
leert ook hoe onze voorouders leef
den, hoe zij hun leven opsierden met
de prachtigste zaken. Immers is
schoonheid een van de belangrijkste
zaken in het leven en niemand zal
durven zegeen dat onze voorouders
dat niet wisten
DEN HAAG In Zuid-Holland is
in augustus de vraag naar personeel
het meest gedaald van het hele land
en het aanbod van personeel het
meest toegenomén. De vraag, ruim
24.000, en het aanbod van ruim 8200
verschillen echter slechts enkele hon
derdtallen met de cijfers van eind ju
li. Bij deze cijfers dient men volgens
de hoofdinspecteur-directeur voor de
arbeidsvoorziening in Zuid-Holland,
de heer K. Lewin, ook te bedenken,
dat 'de provincies Friesland, Gronin
gen en Overijssel samen evenveel
werklozen tellen als Zuid-Holland. De
provincie Groningen heeft evenveel
werklozen als de steden Den Haag en
Rotterdam.
De verschuivingen op de Zuid-
ho'.landse arbeidsmarkt zijn dus in
feite niet erg groot.
RUHTTOER
Verder heeft Armando Navarro, de
b. 20 rtistieke leider van Scapino, een ge-
0-97) tel nieuwe Coppelia gemaakt, waar-
Kleij i hij de „beruchte" derde acte hele-
(get> «al naar eigen inzicht heeft omge-
(geferkt.
Bij de première was de oorspronke-
Bke Coppelia van Arthur Sait-Léon,
BERGEN OP ZOOIM Ruim 250
jongens en meisjes, in leeftijd varië
rend van 7 tot 15 jaar, hebben zich
woensdagmiddag in Bergen op Zoom
laten inschrijven als lid van de stads-
brigade. Ze gaan de strijd aanbinden
tegen straat- en plantsoenvervuiling,
door onder meer mensen, die papier
tjes en dergelijke op straat wegwer
pen op de vingers te tikken.
ROTTERDAM Na een jaren- zephuis, een verpleeginrichting die zarusklep omhoog waarmee de Rot- Het grote paneel afmetingen
lange afwezigheid in verband met vroeger buiten de Delftse poort aan terdamse inwoners luidruchtig op de zijn 2.48 bij 1.47 meter weerspie
een nogal ingrijpende restauratie is de weg naar Overschie heeft gestaan aanwezigheid van leprozen opmerk- geit op een markante manier de
in het Historisch Museum aan de en in 1898 is gesloopt voor de aanleg zaam loerden gemaakt. Een andere stoere eenvoud die het cultuurpa-
Korte Hoogstraat een pretentieloos, van de Prcfcenierssingel. knecht houdt een lange stok vast troon in de eerste decennia van de
maar alleraardigst schilderij terug- met aan het uiteinde een net waarin zeventiende eeuw in de Lage L<m-
gekeerd en opnieuw voor het pu- De schilder, wiens naam niet be- een busje. Dit net werd aan de op (Je den bepaalde. Als „tijdsdocument"
bliek opgesteld. Het is een groeps- kend is. heeft er een huiselijk tafe- Schie voorbijvarende schippers en brokje Rotterdamse geschiedenis
portret uit 1630, voorstellend de reel van gemaakt. Op de achter- voorgehouden die er dan hun bijdra- vormt het dan ook een waardevol
„voormoeder", omringddoor perso- grond, naast een plank met medicij- ge aan de Rotterdamse ziekenzorg in onderdeel van de collecties in het
neel en tien kinderen uit het Lepro- nen, steekt de „klap-knecht" een la- kwijtkonden. oude Schielandhuis.
De heer Lewin constateert een blij
vende aarzeling in de bouw en wat
terughoudendheid bij de vraag naar
nieuw personeel, o.m. in de haven
van Rotterdam en in de metaalsector.
Ook hoger personeel zal z.i. tijdelijk
wat moeilijker aan de slag kunnen
komen. De heer Lewin denkt hierbij
o.m. aan chemici.
ALBLASSERDAM Als gevolg
van het inzakken van de wereldstaal-
markt zullen .ruim 800 mensen van de
staalafdeling van het NKF-concern
korter moeten gaan werken. Door het
aantal ploegen te verminderen, de
weekenddienst goeddeels af te schaf
fen en ook het aantal overuren terug
te brengen wil men proberen de pro-
duktie te verminderen.
Het gevolg van deze maatregel is
echter wel dat het salaris van het
personeel met zo'n tien procent zal
dalen, aldus districtsbestuurder van
de Christelijke Metaalbedrijfsbond de
heer H. van Dijk. Met name over de
ze "jus" die het werk bij de NKF
aantrekkelijker maakt zullen de vak
bonden vandaag met de directie gaan
praten. Getracht zal worden een re
geling tot stand te brengen waarmee
deze 10 procent gecompenseerd
wordt.
Hoewel er enkele maanden geleden
nog geruchten gingen dat de NKF in
Alblasserdam wellicht zou moeten
s'uiten is daar gelukkig geen sprake
van, aldus de heer Van Dijk. Wel
wordt gesproken over het herplaatsen
van zo'n 30 man binnen het concern,
waarbij gedacht wordt aan de fabriek
in Delft.
Provinciale cursus
'n ""'serm Boymans
ROTTERDAM Dit najaar zal de
Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen een provinciale kursus in
het museum Boymans organiseren
met als thema: Later inspireren - La
ter thuis kreëren. Op het programma
van de bond staan nog enkele studie
dagen waaronder een provinciale dag
in Rotterdam op 23 november over de
mens en medemens in een verande
rende samenleving.
De Nederlandse Bond van Platte
landsvrouwen telt ruim 65.000 leden
verdeeld over 680 afdelingen. Het
winterseizoen staat in het teken van
bijeenkomsten over huishoudelijke,
maatschappelijke en culturele onder
werpen maar ook land- en volken
kunde en historie behoort binnen de
enteressesfeer van de bond.
