Kern melkveehouders kom,
moet moderniseren 2s% rente toe09
Prins: Indonesië niet
onder politietoezicht
Nog minstens twee jaar
verlies bij Van Gelder
de postgiro
Rechtshulp particulier
komt in het gedrang
Landbouwschap wil sanering
neem postgiro:
Produktie krantenpapier gestaakt
Advocaat mr. C. Vermeulen:
dab makkelijk!
Wethouder met
hamer stopt
automobilist
Koninklijk pacir in Djokjci
Kamervragen
over verlioging
melkprijs
Onderzoek naar
abortuskliniek
Discriminatie
op kerkhof
DINSDAG 31 AUGUSTUS 1971
AMSTERDAM Op zijn minst tot eind 1973 zal Koninklijke Pa
pierfabrieken Van Gelder Zonen met verlies blijven werken. Be
droeg het verlies over 1970 nog 3,7 miljoen, in het eerste halfjaar
van 1971 is reeds een nadelig saldo van 7,6 miljoen geboekt. Voor
de tweede helft van het jaar wordt verwacht, dat het verlies kleiner
zal zijn, maar dat per saldo een fors verlies zal ontstaan, staat thans
reeds vast.
Ook voor 1972 en de eerste helft
iran 1973 ziet het er niet naar uit, dat
ran een verbetering sprake zal zijn
Herstel wordt in het gunstigste geval
pas verwacht in de tweede helft van
.973. Dat waren de belangrijkste op
merkingen van drs. A. D. Habbema,
voorzitter van de raad van bestuur
an Van -Gelder, tijdens de jaarver
gadering.
Die vergadering duurde vier uren,
flie voornamelijk werden besteed aan
tal van ruzies tussen aandeelhouders
en wanhopige pogingen van het be
stuur de orde te handhaven en het
vertrouwen in het beleid te herstel
len.
Directeur Habbema had als inlei
ding van de vergadering in een drie
kwartier durend referaat „met licht
beelden" eerst gepoogd aandeelhou
ders alle troeven uit handen te ne
men door in wat vage bewoordingen
de situatie bij Van Gelder te schet
sen.
Slechte markt
Hij zette uiteen, dat de slechte si
tuatie op de krantenpapiermarkt in
heel Europa slecht is en dat Van Gel
der dat als gegeven moest aanvaar
den.
Het bedrijf had zijns inziens dan
ook als taak binnen dat gegeven in
zodanige zin te reorganiseren, dat in
die slechte structurele situatie, in elk
geval moest worden gepoogd de si
tuatie binnen het concern optimaal te
maken.
De belangrijkste beslissing die
daartoe moet leiden, is het geleidelijk
stoppen van de papierdivisie. ,.Het
Van een verslaggever
DEN HAAG De rechtshulp aan particulieren dreigt in het ge
drang te komen door de huidige ontwikkelingen in de advocatuur.
In de randstad hebben zich grote advocatenkantoren gevormd, die
hun dienstenpakket ajstemmen op de grote vaste klanten. Advo
catenkantoren in de kleine provinciesteden verdwijnen. De vraag
rijst, of het vrije beroep een geschikte vorm is voor de rechtsbij
stand aan particulieren.
Dit schrijft de Zwolse advocaat mr.
C. M. G. Vermeulen in zijn preadvies
over het onderwerp „Rechtsbijstand
li 1980: door wie? hoe?", waarover 16
september in Rotterdam op de jaar
vergadering van.de Nederlandse orde
van advocaten zal worden gediscus
sieerd.
Het vraagstuk van rechtshulp aan
particulieren is des te ernstiger, aldus
verwezen naar het hoofdkantoor. De
mr. Vermeulen, omdat er waarschijn
lijk werkelijkheid een veel grotere
«hoefte aan juridische bijstand on
der de mensen is, dan we weten. Er
is niets bekend over de psychologi
sche en financiële drempels, die de
burger ervan weerhouden naar een
advocaat te stappen. Men is vaak ook
niet voldoende op de hoogte van zijn
rechten.
OVERHEIDSBUREAUS
De advocatuur is nog niet zover,
dat hij kan aangeven hoe de oplos
sing moet worden gevonden om voor
iet individu dicht bij huis betaalbare
rechtsbijstand te verzekeren, consta
teert de heer Vermeulen. Hij ziet wel
vat in de vaker geopperde mogelijk
heid van overheidsbureaus, waarbin
nen ambtenaren-advocaten samen-
'erken met maatschappelijke wer
kers en reclasseringsambtenaren.
Maar ook het vrije beroep biedt
a'gens hem nog wel een mogelijk
heid tot goede rechtshulp aan parti-
rulieren. mits de structuur van de
kleine onderneming wordt verlaten,
mr. Vermeulen pleit voor een beperkt
aantal grote kantoren met een breed
"et van bijkantoren. Voor eenvoudige
Mken kunnen de klanten dan bij de
hijkantoren terecht voor ingewikkel
de kwesties kunnen zij worden door-
Mr. Vermeulen pleit voor een beperkt
moeilijkheid is of er kantoren bereid
zullen zijn zich op rechtshulp aan
particulieren toe te leggen.
GROOT PROBUEEM
De financiële kant is hierbij nog
steeds een groot probleem. De over-
Èheld betaalt de advocaten te weinig
"ior rechtshulp aan minder draag-
krachtigen. De advocatuur is het vra
gen om verhoging beu, en het minis
terie heeft de balie als een lastige
bedelaar de deur gewezen, zo zegt
mr. Vermeulen. Hij stelt daarom
voor, een verzekeringstelsel in te voe
ren voor de kosten van particuliere
rechtshulp. Hij noemt twee mogelijk
heden: een volksverzekering of een
verplichte verzekering voor de
laagstbetaalden met de mogelijkheid
van vrijwillige aansluiting van ande
ren.
Het betoog van mr. Vermeulen over
de juridische bijstand aan individuele
burgers vormt overigens maar een
onderdeel van een veel algemenere
beschouwing over de rol van de ad
vocatuur binnen het geheel van
rechtshulp. De rol van de advocatuur
is zeer bescheiden, gezien tegenover
de steeds toenemende groep van ge
specialiseerde juristen bij beroepsor
ganisaties. bedrijven, de overheid e d.
Sinds 1945 is het aantal advocaten
constant rond de 2000 blijven schom
melen. Het aantal advocaten per tien
duizend inwoners is zelfs afgenomen,
van 60 rond de eeuwwisseling tot 15
in onze dagen.
SAMENWERKING
Er ontstaan steeds meer gedifferen
tieerde. van de advocatuur te onder
scheiden, vormen van rechtshulp. De
balie kan deze ontwikkeling niet te
genhouden, en moet vechten voor het
behoud van zijn aandeel op de
„markt" van juridische bijstand. Dit
is tot nu toe gebeurd door verschil
lende vormen van samenwerking: fu
sies met andere advocatenkantoren,
in een enkele geval zelfs met kanto
ren uit andere plaatsen, en samen
werking met notarissen.
Nog verder gaande samenwerking
is volgens mr Vermeulen noodzake
lijk. Die samenwerking kan variëren
van een losse afspraak tot het vaste
verband van een organisatie met ver
tegenwoordigers van verschillende
beroepen, zoals juristen, accountants,
notarissen of zelfs architecten. Ten
slotte zou ook de orde van advocaten
moeten worden opengesteld voor an
dere juristen dan advocaten.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Er zal de komende jaren een groot aantal melk
veehouders moeten afvloeien om grond vrij te krijgen voor de boeren,
die willen blijven. De overheid moet het daarom voor een groot
aantal veehouders aantrekkelijk maken om hun bedrijf zo snel
mogelijk te beëindigen. Gelijktijdig moet het de andere veehouders
mogelijk gemaakt worden hun bedrijven te vergroten en te moder
niseren.
Dat is de hoofdgedachte in het me
morandum, dat door de hoofdafdeling
Veehouderij van het landbouwschap
is opgesteld. In het memorandum
wordt een groot aantal maatregelen
opgesomd voor de sanering van de
Nederlandse melkveehouderij.
Als ze allemaal uitgevoerd zouden
worden, zou dat de overheid 190 mil
joen gulden extra kosten, maar het
landbouwschap laat zelf al doorsche
meren dat het waarschijnlijk ook wel
voor wat minder kan.
De duurste maatregelen, die het
memorandum voorstelt zijn hulp bij
grondaankopen en financiële hulp bij
de modernisering van de bedrijfsge
bouwen. Voor deze maatregelen wor
den bedragen van respectievelijk 86
en 72 miljoen gulden genoemd.
ligt allerminst in onze bedoeling radi
caal met het krantenpapier te stop
pen", zo zei hij, „maar in de loop van
de komende jaren willen wij trachten
de diverse machines langzaamaan en
zo veel mogelijk om te bouwen voor
andere activiteiten.
Voordat het zover is, zullen wij al
les op alles moeten zetten om ook de
papierdivisie weer op rendabele basis
te brengen". Wanneer definitief met
krantenpapier zou worden gestbpt
kon hij niet zeggen.
Massa-rontslag
Naar aanleiding van berichten over
een op handen zijnd massa-ontslag
van 1300 mensen, zei de heer Habbe
ma: „Er zijn een aantal machines die
onrendabel zijn. Slechts in het h\po-
thetische geval, dat voor al deze ma
chines geen ander emplooi zou kun
nen worden gevonden, dan zou dat
ontslag betekenen voor 1300 man.
Maar dat is een uiterste.
Over ontslagen in detoekomst is
echt nog geen woord te zeggen". Hij
vertelde wel, dat door natuurlijk ver
loop sinds januari 1971 reeds 500 man
het bedrijf hebben verlaten, waarmee
het personeelsbestand is terugge
bracht van 6300 op 5800 man. „een
besparing van zo'n 10 miljoen".
De heer Habbema legde er de na
druk op, dat het beleid in de toe
komst gericht zal zijn op:
het instellen van divisies.
het versoberen van het sociale be
leid;
het doorlichten en „ontvetten" van
het personeel, zowel in de fabrieken
als op het hoofdkantoor.
Er zal voorts zoveel mogelijk wor
den gewerkt volgens het principe van
de eenhoofdige leiding.
Een groot probleem in de verliesge
vende papierdivisie vormt de grond-
stofprijs. De grondstoffen vormen nog
steeds 56 procent van de kostprijs",
zo zei hij, „en alleen deze prijzen zijn
in de afgelopen maanden met zo'n 20
procent gestegen".
Geen vertrouwen
Dat het bestuur geen vertrouwen
genoot van aandeelhouders, bleek on
der meer uit dc opmerking van een
aandeelhouder, die eiste dat een
nieuw lid van de raad van bestuur
dat nog wordt gezocht boven di
recteur Habbema zou worden ge
plaatst, een mogelijkheid die de heer
Habbema open liet.
Langdurig werd gesproken over het
instellen van een aandeelhouderscom
missie, waartoe in een vorige verga
dering reeds was besloten. De Vereni
ging Effectenbescherming had vijf le
den voorgedragen, die niet door alle
aandeelhouders werden geaccepteerd,
waarbij het voornamelijk ging om
het recht van spreken dat deze ver
eniging volgens hen niet had.
Het bestuur had de voordracht van
deze vereniging gesteund, en gedu
rende een meer dan een uur durende
discussie werd de juistheid daarvan
betwist Uiteindelijk werd de com
missie benoemd, maar in een sfeer
waarin van vertrouwen nauwelijks
sprake was.
Tot 70.000
Het memorandum gaat er vanuit,
dat het aantal melkveebedrijven in
1980 teruggelopen zal zijn tot 70.000.
In 1968 was dat aantal nog 115.000.
Het Landbouw-Economisch Instituut
becijferde, dat van die 70.000 bedrij
ven ongeveer een derde in de groep
van de grotere bedrijven (meer dan
30 melkkoeien) zal vallen. Volgens
het memorandum moet er naar ge
streefd worden ten minste tweederde
in die groep van meer dan 30 koeien
te krijgen.
Dat zal zeer waarschijnlijk beteke
nen, dat de totale Nederlandse melk-
produktie groter zal zijn, maar de af
deling Veehouderij van het land
bouwschap vindt dat geen bezwaar
In de eerste plaats is Nederland
qua klimaat, bodemgesteldhe#! en
vakbekwaamheid uiterst geschikt
voor de melkproduktie in vergelijking
met de andere EEG-landen. Boven
dien zal een stijging van de produktie
in Nederland maar van beperkte in
vloed zijn op de totale EEG-produk-
tie
Als de Nederlandse boeren 5 pro
cent meer melk aan hun koeien ont
trekken, dan groeit de Europese
melkplas nog maar met een half pro
cent. In het memorandum worden
geen voorstellen gedaan de bestaande
afvloeiingsregelingen voor landbou
wers vefder uit te bteiden. Wel wordt
gepleit voor een regeling voor de
werknemers, die bij bedrijfsbeëindi
ging betrokken zijn.
Moderniseren
Voor de veehouders, die hun be
drijf willen voortzetten zal het zaak
zijn te moderniseren. De meeste be
drijven zijn te klein. In 1968 voldeed
slechts ongeveer 10 procent aan de
(lage) minimumeis van 30 koeien. De
meeste bedrijfsgebouwen zijn sterk
verouderd. Ongeveer driekwart van
de bedrijfsgebouwen in de veehoude
rij dateert van voor de laatste we
reldoorlog.
Het memorandum vraagt daarom
om financiële steun bij grondaanko
pen en bij modernisering van de be
drijven. De steun zou kunnen worden
gegeven in de vorm van rentesubsi
die.
Veel verbeteringen voor de veehou
derij kunnen worden tot stand ge
bracht bij ruilverkavelingen en het
memorandum vraagt dan ook een
snellere uitvoering van het ruilverka-
velingsorogramma. Daarbij moet
meer dan voorheen naar schaalver
groting gestreefd worden.
Dat de veehouderij hulp nodig
heeft bij de sanering komt vooral
door de slechte bedrijfsresultaten, die
de afgelopen jaren in deze sector zijn
geboekt. Het gemiddelde arbeidsinko
men van de veehouders is de afgelo
pen vier jaar praktisch niet gestegen.
De waarde van de gulden is in die
zelfde tijd aanzienlijk gedaald, zodat
deze groep in feite minder te beste
den heeft dan vier jaar geleden.
Het gemiddeld inkomen van de
veehouder zal de komende vier jaar
nog sterk dalen als de prijzen voor
hun produkten niet stijgen, maar hun
kosten dezelfde stijging zullen laten
zien als de afgelopen jaren.
Het LEI becijferde dat bij die ont
wikkeling het arbeidsinkomen op het
vveidebedrijf in 1976 nog 9250,zal
zijn. Daarbij is er rekening mee ge
houden, dat de veehouders er in sla
gen de arbeidsproduktiviteit aanzien
lijk te verhogen.
Zo een sterke inkomensdaling is
volgens het memorandum desastreus
en moet worden opgevangen met for
se verhogingen (zeker 6 procent) van
de melkprijs en de rundvleesprijs.
Prijsaaiircassmg
Ju C
Op langere termijn kan de veehou
derij alleen maar gered worden met
drastische structuurwijzigingen, die
aanzienlijke kostenverlagingen en
prestatieverbeteringen mogelijk ma
ken.
Maar voordat het zover is moeten
de veehouders geholpen worden met
prijsverhogingen. Slechts geleidelijk
mag het accent worden verschoven
van prijsaanpassingen naar struc-
tuurmaatregelen, zo concludeert de
hoofdafdeling Veehouderij van het
landbouwschap.
Van een verslaggever
BARNEVELD Gewapend
met een hamer heeft de wethou
der van openbare werken van
Barneveld, de heer G. J. van El-
ten, een automobilist tot „stop
pen" gedwongen.
De wethouder was dit weekein
de getuige van een aanrijding,
waarbij een van de auto's door
reed. De wethouder zette de ach
tervolging in, wist de auto klem
te rijden en zette vervolgens met
een hamer gewapend te voet de
jacht op de automobilist in Het
resultaat was dat de vluchteling
aan de politie kon worden over
geleverd.
Van een verslaggever
DEN HAAG De voor 6 septem
ber aangekondigde verhoging van de
melkprijs met drie cent per liter en
met twee cent per halve liter (ver
pakking) heeft vragen uitgelokt van
mevrouw G. Brautigam van de PvdA
Tweede Kamerfractie.
Zij vraagt of die verhoging in over
eenstemming is met de mededeling
van premier Biesheuvel in de rege
ringsverklaring dat het georganiseer
de bedrijfsleven bereid is gebleken
zijn verantwoordelijkheid bij de in-
flatie-bestrijding te dragen. Voorts
wil zij weten of deze „bepaald niet
geringe" prijsverhoging door de rege
ring wordt geaccepteerd.
Zij waarschuwt vervolgens dat de
ze prijsverhoging zou kunnen leiden
tot een uitbreiding naar andere be
drijfstakken alsmede tot pogingen om
cao's open te breken.
Door G. J. BRINKMAN
DJOKJAKARTA De eenvoudige ontmoeting welke Koningin
en Prins maandagmiddag hier met de Nederlandse gemeenschap
hadden droeg wel een heel ander karakter dan de ontvangst van
zaterdagmiddag voor de Nederlandse gemeenschap in Djakarta.
In de hoofdstad had de ambassadeur, mr. H. Scheltema, toen voor
de Nederlanders (evenals daags te voren voor Indonesische autori
teiten) een luisterrijke partij belegd in de fraaie tuin achter zijn
ambtswoning. Daar zagen we een rijke verscheidenheid van kost
bare avondkleding.
De ontvangst van gistermiddag in
een tuin naast het gouverneurspaleis
had meer weg van een ingetogen
missiebijeenkomst. Koningin en Prins
waren met hun gevolg vrijwel de
enigen die in kleurige burgerkleding
verschenen. Ook de Nederlandse pre
dikanten dr. D. Bakker en drs. G.P.
Nooteboom (in bijzondere hulpdienst
aan de Indonesische kerken verbon
den) behoorden tot die uitzonderin
gen.
De overige gasten droegen het lan
ge witte kleed der r.k. geestelijkheid.
Witte figuren
O
Het is niet zo vreemd dat de Ne
derlandse gemeenschap in Djokja
karta vrijwel geheel uit dienaren van
de r.k. missie bestaat: van de meer
dan 300.000 tellende inwoners van de
ze stad staan er slechts 119 als Ne
derlanders te boek en daarvan zijn er
70 geestelijken, merendeels rooms-ka-
tholiek. Niet alleen omdat er in Djok
jakarta verschillende r.k. opleidings
instituten zijn gevestigd, maar ook
omdat anders dan bij de protestants#
kerken het r.k. kerkewerk nog vrij
wel nergens aan Indonesiërs kon
worden overgedragen.
Met de voorbereiding en opleiding
daartoe is Rome zeer tot zijn eigen
verdriet eerst laat begonnen. Vandaar
dat Nederlandse, althans niet-Indone-
Van een verslaggever
DEN HAAG Inspecteurs, die
gisteren een onderzoek hebben inge
steld in een abortuskliniek in het
Statenkwartier van Den Haag hebben
bezwaren tegen de wijze van regis
tratie van de medische gegevens en
tegen het feit dat de huisarts van de
behandelde vrouwen niet altijd door
de kliniek werd ingelicht.
Dit werd door de kliniek meege
deeld na het onderzoek dat werd in
gesteld door de regionaal inspecteur
van de volksgezondheid in Ziïid-Hol-
land en door een vertegenwoordiger
van de landelijke inspectie. De kli
niek wil beide bezwaren ondervangen
en blijft de behandeling van de pa
tiënten voortzetten De Tweede-Ka
merleden Van der Sanden en Jonge
ling hadden de minister van justitie
vragen gesteld over de kliniek, die
sinds april operationeel is en waar
dagelijks ongeveer 25 vrouwen wor
den behandeld.
Vóórdat Koningin en Prins gisteren naar Bandoeng gingenbezochten zij de Tangkoeban Prahoe, de bekende
vulkaan bij Bandoeng. Na een kleurijke ontvangst liepen Koningin en Prins naar de rand van de krater en keken
enige tijd naar beneden.
Vandaag bezochten koningin Juliana #|i prins Bernhard het indrukwekkende paleis van de Sultan
Hamengu Buwono, de Kraton. In dit paleis, dat vele beroemde kunstschatten herbergt, wandelde het
koninklijk paar, begeleid door de Sultan, ruim twee uur rond.
Vanmiddag wordt een bezoek gebracht aan de Boróbudur, het mooiste Boeddhistische bouwwerk ter wereld.
sische, geestelijken nog vrijwel uit
sluitend tot de r.k. kerk behoren.
En zo komt het dan dat Koningin
en Prins zich bij de ontvangst van de
Nederlandse gemeenschap hier bijna
uitsluitend door wit-getooide figuren
omgeven zagen.
Levendig gesprek
Het werd, staande onder een
breed-gekruinde boom, een onge
dwongen ontmoeting. Koningin en
Prins vormden elk voor zich het mid
delpunt van een levendige gespreks-
kring. Vragen en antwoorden kwa
men van beide zijden. De Prins ver
telde over zijn reiservaringen en zei
bijzonder blij te zijn met de wijze
waarop de Koningin door de bevol
king van Indonesië werd ontvangen.
Van overdreven politiemaatregelen,
zoals sommige bladen die meenden te
zien, was hem hoegenaamd niets ge
bleken
Op Schiphol waren bij het vertrek
uit Nederland scherpe veiligheids
maatregelen nodig. Het vliegveld van
Djakarta is bij aankomst echter niet
voor het publiek afgesloten geweest.
De Prins bestreed dan ook dat in In
donesië een sfeer zou heersen als van
een kolonels-regime.
Geen politiestaat
Alleen al de zeer ongedwongen be
groeting in Bandoeng achtte hij het
beste bewijs dat de Indonesische sa
menleving allerminst door een alom
tegenwoordig politietoezicht wordt
beheerst.
De belangstelling voor het hoge be
zoek leek mij in Djokjakarta overi
gens maar matig. De aankomst mid
den op de dag, wanneer de warmte
elke overbodige beweging afremt, is
daar misschien mede oorzaak van.
VENLO In het Noordlimburgse
dorpje Koningslust zijn bezwaren ge
rezen tegen het enkele maanden gele
den genomen besluit om overleden
patiënten van het in het gehucht ge
legen verpleegtehuis Savelberg te be
graven op de algemene begraafplaats
van Koningslust. In huize Savelberg,
een kloostergebouw dat wordt geëx
ploiteerd door een broedercongregra-
tie binnen het zogenaamde rectoraat
van het onbevlekt hart van Maria
worden zwakzinnigen verpleegd.
Verscheidene dorpelingen bleken,
nogal wat moeite te hebben met het
denkbeeld dat ze in de toekomst wel
licht naast ..een dode gek" begraven
zouden worden. Het bestuur van het
rectoraat besloot tot het begraven
van overleden patiënten op de alge
mene begraafplaats omdat de bij het
kloostergebouw behorende begraaf
plaats erg veel geld voor onderhoud
opeist. Gisteren werd echter bekend
dat het rectoraat bestuur en de lei
ding van huize Savelberg na een
spoedvergadering hebben besloten de
eigen begraafplaats "^tcrlurn
toch in gebruik te houden.
