INDONESIË is nog
steeds straatarm
met
ielovend
en
Praat
hopen
Onbehagen over weekend
Kerk en Wereld Sjaloom
1
Priesters en pastorale
werkers r.k. kerk
kriigen straks een eao
Staatsbezoek
Een jword voor vandaag
Visie van A. J. Koejemans
Ook „stop" voor
biologiestudie
in Utrecht
COMMENTAAR
Puzzelhoek
Regeringspartijen niet uitgenodigd
„Voorts, en dit niet het minst,
schenke men aandacht aan de
grieven der bevolking. Aan
kleine evenzeer als aan de
groote; aan vermeende zelfs
evengoed als aan werkelijke.
Omdat ook het sentiment der
massa van betekenis is voor een
inlandsche beweging en een
ontevreden sentiment dikwerf
evenzeer in het leven geroepen
wordt door een vermeende grief
als door een werkelijke".
Deze woorden werden ge
schreven in 1928 en ze sloegen
op de bevolking van het toen
malige Nederlands-Indië. De
I schrijver heette H. Colijn en
zijn boek „Koloniale Vraag
stukken van heden en morgen".
Met zijn boek probeerde hij de
koloniale politiek van de toenmalige
regering krachtdadig te beïnvloeden.
Had die regering en Colijn zelf
niet minder deze éne alinea maar
serieus genomen, en de geschiedenis
van de verhouding Nederland-Indo-
nesië had een andere loop genomen.
Want de diepste grief van de In
donesiër, nl. om zijn eigen regering
te mogen kiezen, werd in de dertiger
jaren met geweld onderdrukt. Het
onafhankelijkheidsstreven kreeg
geen kans. Het zou tot 1945 duren
voor de nationalisten de vurig be
geerde onafhankelijkheid konden
grijpen. Colijn was er toen niet
meer
EREGAST
Nu ruim 40 jaar na Colijns uit
spraak bezoekt voor het eerst in de
loop van bijna 400 jaar relatie tus
sen de Lage Landen en de Gordel
van Smaragd een Nederlandse vors
tin de vroegere kolonie. Koningin
Juliana, die tijdens Colijn is opge
groeid. in 1949 als jonge vorstin de
plechtige overdracht van de souve
reiniteit aan de Republiek Indonesia
ondertekende, wordt als eregast in 't
vroegere Batavia onthaald.
De tijden veranderen. Heersers
komen en zaan. Xiet Soekarno ont
vangt de Nederlandse vorstin. Hij
stierf voordat hij ooit de kans ge
kregen had om de herstelde betrek
kingen te vieren met wederzijdse
bezoeken. De man die Juliana be
groet is zijn tegenstander en opvol
ger: Soeharto. In de jaren van de
revolutie streed hij in de TNI als
officier tegen de Nederlanders.
Hoe staat het intussen met de
gripven van de bevolking7 Hebben
Soekarno en Soeharto kans gezien
die te peilen en weg te nemen? Of
geldt nog steeds het woord uit de
bloeitijd van het kolonialisme: de
Hollanders groeien in welvaart, de
Javanen in aantal.
Ts de gewone man, die Colijn in
lander noemde en Soekarno de ere
naam Marhaen gaf er vandaag beier
aan toe dan vroeger?
GROTE AANDACHT
In 1966 verscheen er een boek
over Indonesië, dat in vakkringen
grote aandacht kreeg. Het heet:
"Agricultural Involution". De schrij
ver is een Amerikaanse anthropo-
loog. Clifford Geerts. die jarenlang
onderzoekwerk in Ocst-.Tava gedaan
had. Hij maakte een grondige studie
van het leven in een middelgrote
stad.
Wat. bedoelde hij met hel merk
waardige woord: involution? Het
woord is verwant met evolutie of
revolutie. Evolutie en revolutie, hoe
zeer ze ook mogen verschillen, heb
ben toch dit gemeen, dat ,ze een ont
wikkeling naar buiten inhouden. Bij
evolutie gaat dat geleidelijk, bij re
volutie met schokken.
Maar bij involutie vinden we dat
naar buiten gerichte niet Daar kan
geen gebruik Gemaakt worden van
nieuwe bronnen, omdat die niet ter
beschikking staan. Involutie is een
soort ontwikkeling naar binnen toe
een terugvallen od eigen bronnen en
een zoveel mogelijk uitputten daar
van.
Dit proces, aldus Geertsz. doet zich
voor in de Indonesische landbouw.
De Javaanse boer tani heeft
geen gelegenheid om buiten zijn sa-
door Henk koetsier
wah nieuwe be=taansbronnen aan te
boren. Hij heeft geen kapitaal om
zijn landbouw te moderniseren.
Overtollige arbeidskracht kan niet
afvloeien naar de stad. Nieuwe
grond voor bewerking ontbreekt.
ENIGE WEG
De enige weg is meer uit de grond
te halen door intensievere bewer
king. Hij moet zien te goochelen met
de hem beschikbaar staande midde
len; van buitenaf worden die hem
nauwelijks aangereikt. Door de ver
bouw van zg. tweede gewassen
bijv. cassave, mais. aardnoten in
de droge tijd, door meer irrigatie,
door elke centimeter grond te be
bouwen wordt het uiterste gedaan
binnen het bestaande patroon.
Geertsz toont met cijfers aan hoe
de opbrengst van de tweede gewas
sen ii» betekenis Is gestegen vergele
ken met die van rijst. Dit proces van
involutie ontwikkeling binnen het
bestaande patroon is al in de ko
loniale tijd begonnen. Hierdoor kan
de tani het hoofd net boven water
houden.
De gestegen opbrengsten hielden
ongeveer gelijke tred met de bevol-
mgstoeni.me, odat he' inkomen
per hoofd ongeveer gelijk bleef
Maar dit proces kan natuurlijk niet
eindeloos doorgaan Het plafond
schijnt dan ook wel bereikt.
5-JARENPLAN
Komt er dan geen hulp van bui-
af om de tani uit zijn uitzichtloze
toestand te halen? Het huidige 5-ja-
renplan voorziet in een stijging van
de rijstproduktie tot een niveau dat
zelfvoorzienend is. Nu moet Indone
sië plm. 1 miljoen ton rijst per jaar
importeren.
Om de produktie te verhogen is de
zogenaamde Bimas opgezet. In sa
menwerking met de Zwitserse Ciba-
firma worden aan de tani's kunst
mest en insecticiden op krediet ter
beschikking gesteld. Uit de verhoog
de opbrengsten moeten die kredieten
terugbetaald worden. In vele geval
len zijn de Bimas-projecten mislukt
door corruptie van de betrokken
ambtenaren en door daling van de
rijstprijzen, waardoor hogere op
brengsten uitbleven en de kredieten
niet konden worden terugbetaald.
De tani kwam alleen nog dieper in
de narigheid en is nu wantrouwig
tegenover "hulp" van builen
NIET RIJKER
Toch zou in de landbouwsektor
veel te bereiken zijn als de zaak
efficiënt werd aangepakt. De op
brengsten per hectare zijn in Japan
en Zuid-Korea tweemaal zo hoog als
op Java.
De conclusie is dat de gemiddelde
Indonesiër behalve zijn Merdeka
sinds de Hollanders vertrokken niet
rijker geworden is. En van Merdeka
kun je niet eten. Indonesië blijft één
van de armste landen ter wereld.
Het inkomen per hoofd is niet hoger
dan 350 per jaar. nog geen 30 per
maand.
Heeft de ontwikkelingshulp van
de laatste jaren daar dan geen ver
andering in gebracht? Toen Soekar
no afzwaaide, erfden zijn opvolgers
een schuld van ruim 2 miljard do-
laar. Sindsdien is die schuld opgelo
pen tot ruim 3 5 miljard dollar.
Een groep rijke landen onder lei
ding van Nederland diende de pa
tiënt de afgelopen 5 jaar financiële
bloedtransfusies loe tot een bedrag
van gemiddeld een half miljard dol
lar oer jaar. Natuurlijk met de be
doeling dat hij weer zo zou herstel
len dat hij op langere termijn gezien
het grootste deel weer zou terugbe
talen.
BODEMSCHATTEN
Wat hebben die kredieten opgele
verd? In de eerste plaats heeft de
patiënt zijn prijzen kunnen stabili
seren. De inflatiekoorts is vrijwel
geweken. De buitenlandse hulp moet
voornamelijk het gat in de Indonesi
sche betalingsbalans vullen. Verder
is het produktieapparaat weer aar
dig op gang gekomen. De export van
grondstoffen is flink gestegen
Indonesië is bezig weer een flinke
leverancier te worden van nikkel,
tin. bauxiet, rubber, tabak. Er is een
run ontstaan op de bodemschatten.
Met name petroleum interesseert de
buitenlandse investeerders. Land- en
zeeoppervlak zijn al praktisch ver
deeld in concessies.
Er is ook grote belangstelling voor
Indonesiës houtrijkdom. Amerikanen
en Japanners staan vooraan in het
gedrang om de concessies. Indonesië
heeft zelf geen kapitaal om de e-
norm dure machines aan te schaffen
die nodig zijn voor bodemonderzoek,
boringen, enzovoort. Veel contracten
worden als joint-ventures geza
menlijke ondernemingen opgezet.
Miljoenen dollars concessiegeld ko
men bijvoorbeeld bij de leiding van
de Pertamina het staatsaardolie-
bedrijf terecht.
EXPORTEREN
Voor 70/71 wordt een export ver
wacht van zo'n 1.100 miljoen,
waarvan bijna de helft uit petro
leum bestaat. De westers georiën
teerde economen die de departemen
ten van economie, handel en finan
ciën beheren, hebben uitgerekend
dal Indonesië moet exporteren en
nog eens exporteren om er bovenop
te komen. Het ziet er naar uit dat zij
erin zullen slagen die export inder
daad flink op te voeren.
Maar de vraag rijst of zij voldoen
de oog hebben voor de belangen van
de gewone man. Na 5 jaar vraagt hij
zich af wat het nieuwe bewind aan
reële welvaartsverbetering heeft ge
bracht. De gedachte wint veld dat
exportbevordering nog niet betekent
dat de tani in de dorpen en de ar
beider in de stad er beter van wor
den.
De werkloosheid is ontstellend. Op
een bevolking van zo'n 120 miljoen
bedraagt de schatting minstens op 4
miljoen volledig werkloos en 3 mil
joen gedeeltelijk. Daarbij komt nog
de verborgen werkloosheid. Er zijn
bijvoorbeeld veel te veel ambtena
ren. Jaarlijks komen bovendien één
miljoen kinderen van school! Werk
gelegenheid is daarom het grootste
probleem.
Wat heeft de buitenlandse hulp tot
nu toe daaraan gedaan? Weinig.
Men heeft uitgerekend dat door de
buitenlandse investeringen sinds
1966 voor slechts 100000 mensen
werkgelegenheid is geschapen. Het
duidelijk dat het die buitenlandse
investeerders niet zozeer gaat om
werk voor Indonesiërs, maar om
grondstoffen voor hun industrieën.
Die verwerkende industrieën staan
in de rijke landen. Wie de lijst van
buitenlandse investeringen nagaat
treft daar o.a. Max Factor cosmetica
met een half miljoen dollar aan en
bijna drie miljoen dollar voor de
aanleg van kegelbanen. Wat is het
nut voor de gewone man van lip
stick en kegelen?
GEEN FILANTROPIE
Buitenlandse hulp is geen filantro
pie. dat is zo klaar als een klontje.
Maar als de buitenlandse hulpver
leners en de Indonesische economen
geen oog hebben voor de sociale te
genstellingen, die zij creëren, dan
zullen zij voor dezelfde verrassingen
komen te staan als de nazaten van
Colijn.
Of hij leefde onder de
koloniale regering van de
belanda, de geleide demokratie
van Boeng Karno of de Orde
Baroe (Nieuwe Orde) van Pak
Harto. de kleine man zag weinig
rijst in de pot. Hij heeft geleerd
de buikriem aan te halen- Hij is
geduldig, meer dan wie ter
wereld. Maar als aan zijn
grieven geen aandacht wordt
geschonken zal toch eens de
rekening worden gepresenteerd.
Het zal een hoog opgelopen
rekening zijn.
Drs. C. H. Koetsier, secretaris voor
ontwikkelingssamenwerking van de
gereformeerde kerken, was van 1966
tot 1968 werkzaam in Indonesië als
kadervormings.predlkant.
De zin van staatsbezoeken in het algemeen is de
laatste tijd dikwijls ter discussie gesteld. Ook wel
door hooggeplaatste personen die op hun tijd zelf
een hoofdrol bij dit soort officiële vertoningen te
vervullen krijgen. Het is inderdaad verstandig zich
steeds af te vragen, of en in hoeverre een ceremo
nieel, dat in vele gevallen eeuwen geleden werd
opgebouwd, nog wel nuttig is voor het doel dat er
destijds mee werd beoogd.
Bij het staatsbezoek aan Indonesië, waarvoor
koningin Juliana, in gezelschap van haar echtge
noot en een klein gevolg, vandaag vertrekt, is het
echter wel heel duidelijk, dat geen traditionalisme
er de blinde drijfveer van is geweest. Aansluitend
op het bezoek dat president Soeharto aan ons land
heeft gebracht, wil de nu begonnen reis een de
monstratie zijn van de uitstekende officiële ver
houdingen welke tussen beide landen bestaan. En
in het licht van de turbulente ontwikkelingen
welke deze verhoudingen hebben ondergaan, kan
een dergelijke doelbewuste demonstratie moeilijk
als een zinloos gebaar worden uitgelegd. Op een
eeuwenoude band volgde, in het licht van staaïs-
verhoudingen gezien, een radicale breuk. Nu is, na
een periode waarin wederzijds veel zakelijke pro
blematiek en „oud zeer" moest worden verwerkt
een goede verhouding tot stand gekomen. De ver
houding van twee zelfstandige landen. Een westers
land en een oosters land. Onderling volkomen ver-
Van onze soc.-economische redactie
UTRECHT Binnen de rooms-katholieke kerk in Nederland wordt
op het ogenblik een rechtspositieregeling voor priesters en andere
pastorale werkers voorbereid. De regeling, die het karakter zal heb
ben van een raam-CAO, zal begin oktober aan de bisschoppen wor
den voorgelegd.
Dit blijkt uit „Ruim Zicht", het of
ficieel orgaan van het Nederlands
Katholiek Vakverbond. NKV. De
raam-cao bevat elementen voor een
arbeidsovereenkomst, die zou moeten
worden afgesloten tussen het bestuur
van een parochie en de pastorale
werkers in die parochie. De noodzaak
van zo'n rechtsregeling is de laatste
jaren urgent geworden vanwege in
schakeling van gehuwde pastorale
werkers.
De Nederlandse bisschoppen heb
ben vorig jaar al aan de kardinaal-
staatssecretaris laten weten dat er in
ons land op het punt van de ,perso-
neelssituatie een fatale ontwikkeling
aan de gang is. Als er in de celi-
baatskwestie op korte termijn geen
perspectief komt. dan vrezen de bis
schoppen dat de kerk meer ongeloof
waardig wordt .en de vitaliteit van
hel kerkbestel en haar plaats in de sa
menleving zelf wordt aangetast, zo
schreven zij de kardinaal-secretaris.
De werkgroep Professioneel Pasto
raat en zijn Samenwerkingsverban
den, waari-.i alle bisdommen, congre
gaties en orders zijn vertegenwoor
digd, heeft de volgende projecten on
der handen: de uitgave van een in
formatie-bulletin waarmee een po
ging wordt gedaan om onder meer
het sollicitatie-systeem binnen de r.k-
kerk ingang te doen vinden; het
ontwerpen van een rechtspositierege
ling voor pastorale werkers, aanstel
lingsprocedure en beroepsprocedure;
het opstellen van een beroepscode;
het opstellen van statuten voor dioce
sane verenigingen van pastoraal wer
kers, die men zou kunnen beschou-
we als beroepsverenigingen.
Volgens Ruim Zicht bedraagt het
salaris van een pastoraal werker in
r.k.-kerk thans ongeveer ƒ18.000 bru
to per jaar, terwijl hij niet profiteert
van de sociale verzekering. De kosten
voor optrekking van het inkomen
worden geschat op 50 a 80.000.000,-
per jaar. Het inkomen van een eme
ritus-priester is nog geen ƒ13.000,-
(all-in).
Berekend is dat het bereiken van
een pensioen naast de a.o.w. uitkering
van .f7500,- een kapitaal van mins
tens ƒ110.000.000,- zou vergen. Tij
dens de kabinetsformatie is over deze
zaak een nota aangeboden.
"Zalig zijn de armen van geest", zei de Heiland. Met
woorden begon Hij de Bergrede. Zo spreekt een gewoon n
niet. Onze wereld vraagt niet om armen van geest". Onze
vraagt diploma's, opleidingen, studie. We moeten steeds meer
ten om in deze maatschappij bruikbaar te zijn. En de jonge
keren volgen ons voorbeeld. Zij hebben geen behoefte aan
voudige prekendezendelingen, ze hebben doctoren nodig ii
theologie, de sociologie, de psychologie. Onze tijd zegt: "2
zijn de knappe bollen".
Maar zo was het ook in de dagen van Christus, want de
reld is wel veranderd, maar niet zo heel erg. Toen kekei
Schriftgeleerden neer op de schare die de wet niet kende.
schien waren de discipelen ook wel trots, omdat zij gekozen
ren om leerlingen van deze rabbi, deze leermeester, te zijn. Ei
zegt de Heer ineens: Zalig zijn de armen van geest. Het gai g
uiteindelijk niet om. hoeveel diploma's u hebt, hoeveel jaar
school bent geweest. Niet uw hoge functie in deze wereld is
belang. Het gaat om de komende wereld: "Hunner is het
ninkrijk der hemelen." Wie "arm is van geest", kan vervuld
den van Gods Geest.
We lezen vandaag Jeremia 4:27-31
Van een verslaggever
UTRECHT Gezien het aantal
aanmeldingen (822) tegenover de be
schikbare capaciteit (643) voor de stu
die biologie heeft de plaatsingscom
missie eerste jaarsstudenten in de
biologie geadviseerd wachtlijsten aan
te leggen voor de praktica in de stu
die biologie.
In een verklaring zegt de commis
sie. dat dit advies is uitgebracht op
grond van het gebrek aan personeel
en ruimten. De zeer ongunstige prog
noses ten aanzien van de behoefte
aan afgestudeerde biologen hebben
bij de beslissing geen rol gespeeld, zo
wordt opgemerkt.
In alle universiteitssteden van ons
land is het aantal aanmeldingen gro
ter dan de capaciteit van de subfa
culteiten biologie. De plaatsingscom
missie heeft bepaald dat de uitgelote
studenten, die op een wachtlijst ko
men. wel vrij zijn colleges te volgen.
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Ede: J C. Schuurman
te Putten; te Haarlem: A. W Lende-
ring te Rotterdam.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Amsterdam-W:
F. D. Kraan te Den Haag: naar Wou-
brugge: T. M. Middelkoop, kand. te
Amsterdam, die bedankte voor
Waardhuizen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Delfzijl en te Ulrum:
H, J. J. Feenstra, kand. te Amster
dam, die geen verdere beroepen in
overweging kan nemen; te Driesum
en te Murmerwoude: W. Wierrenga te
Berkel-Rodenrijs.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen: te Almelo: G van 't
Wout te IJmuiden.
door A. J. Koejemans
Zoals uit een bericht in Het Kwartet van zaterdag de lezer reeds
bekend is geworden, heeft een aantal „oud-gedienden" en „nieuwe
lingen" in de Praagse Vredesbeweging (de officiële naam is: Christe
lijke Vredesconferentie, afgekort CVC) op een samenkomst in
Utrecht besloten het werk in Nederland voort te zetten. Wat waren
hun overwegingen? Uitgangspunt was hun overtuiging, dat de
samenwerking van christenen en kerken van Oost- en West-Europa,
Noord-Amerika en van de z.g. Derde Wereld een noodzaak is ter
vervulling van de bijbelse opdracht tot gerechtigheid en vrede-
schillend in omvang, natuurlijke rijkdom, techni
sche ontwikkeling, staatkundige ervaring en mon
diale betekenis. Het spreekt niet vanzelf, dat er
tussen beide landen een goede verhouding bestaat.
De verhouding tussen moderne landen wordt niet
bepaald door de geaardheid van toevallig regerende
personen. Evenmin als politieke toenadering tussen
landen noodzakelijkerwijs samenhangt met gelijke
gerichtheid van bepaalde regimes, of zelfs met een
stemmigheid over politiek gedrag. Wat Indonesië
betreft, kan er bijvoorbeeld op worden gewezen
dat reeds Soekarno, toch het symbool van verzet
tegen het koloniaal bewind van Nederland, voor
stander was van het normaliseren van de ver
houding tussen beide landen. Reeds onder zijn re
gime werden daartoe de eerste stappen onder
nomen. Door Indonesië en door Nederland. Niet als
gevolg van persoonlijke of officiële sympathie,
maar wederzijds als uitvloeisel van een po
litieke koersbepaling, die velerlei overwegingen als
basis had.
In deze zin is het staatsbezoek van koningin
Juliana aan Indonesië dan ook geen persoonlijke
onderneming. Het geschiedt onder ministeriële ver
antwoordelijkheid. Maar daar mag wel aan worden
toegevoegd, dat dit staatsbezoek alleen reeds door
de persoon van haar die het brengt, in betekenis
ver boven die van een plichtmatig ceremonieel zal
uitgaan.
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. manier van kleder
dracht, 5. vette vloeistof, 9. vlakte
maat, 10. bloeiwijze, 11. plechtige ge
lofte, 12. ongevuld, 14. gekheid, 15. ge
roemd. 19. wijzer van een kompas, 21.
tegenstelling van smal, 22. buiten
muur van een gebouw. 23. een
schuinse richting hebben, 26. eer be
wijzen, 29. deel van de dag. 31. Euro
peaan, 33. rivier in Engeland. 34. dui
venhok, 35. gezichtsorgaan, 36. meis
jesnaam, 37. uitgedorste halmen.
Verticaal: L sappig. Z vreemde
munt, 3. gekneed meel, 4. uitgestote
ne, 6. smart, 7. niet dicht opeen staan
de, 8. lusthof, 13. gunstig gezind, 14.
regelen, 16. familielid, 17. aalgeer, 18.
woonboot, 20. plechtige gelofte, 24.
spelleiding, 25. einde. 26. grondsoort,
27. steenvrucht, 28. het schip der Ar-
gonauten, 30. grondsoort, 32. gehoor
orgaan.
Oplossing vorige pnzzel
Hor.: 2. stelt 6. An, 8. en, 10. Lea, 11.
ode, 12. nat 14. kranig, 16. dras, 17.
Orne, 18. eel, 19. Anio, 21. leng, 23, dra,
25. boog, 26. kies, 27. erosie, 29. get 30.
las. 31. nek, 33. pt 34. ik, 35. madat.
Vert.: 1. vendel, S. TI. 4. eek, 5. Ia-
rong. 6. adie, 7. neg, 9. nare, 11. onno
dig. 13. talloos, 15. Ari, 19. angina, 20.
lastig, 22. Eos, 24. reep. 25. brak. 27.
Eli, 28. eed. 32. ka
De uitvoering van deze opdracht
wordt belemmerd door de crisis,
waarin de Christelijke Vredesconfe
rentie tengevolge van politieke, per
soonlijke en procedure-kwesties is
geraakt. Enkele regionale comités
zoals dat in Nederland, hebben daar
om gemeend hun arbeid te moeten
staken; andere hebben zich voorlopig
van de beweging gedistantieerd.
De bijeenkomst in Utrecht al
kon zij wel begrip opbrengen voor
zulk een houding betreurde deze
reactie op de moeilijkheden, die in de
afgelopen paar jaren waren ontstaan.
Maar zo was haar oordeel deze
crisis kan door een openhartige en
positieve menings-uitwisseling binnen
de CVC worden overwonnen. De wil.
weer in vertrouwen naar elkander te
luisteren, is zeker aanwezig. Een aan
moediging, de hoop niet op te geven
en geen afscheid te nemen van de
CVC, vond de vergadering in de ver
slagen, die werden uitgebracht over
enkele sub-conferenties, die dit jaar
werden gehouden: die over de Euro
pese veiligheid in Warschau en de
jeugdconferentie in Boekarest, waar
zowel oecumenische verbondenheid
als openhartig gesprek tot gezamen
lijke besluiten konden leiden.
Op die gezamenlijkheid van be
sluitvorming en op de uitvoering
daarvan! komt het o.i. aan. Want
zwaarder dan alle andere overwegin
gen woog voor de vergaderden het
feit, dat de huidige wereldsituatie nog
altijd vol is van oorlog en oorlogsge
vaar en dat de christenen, van waar
ook, eenvoudig moeten samenwerken
om deze grote onheilen voor de mens
heid te keren. Oorlog is geen noodlot,
waar de mens machteloos tegenover
staat. De bron ervan is aanwijsbaar:
het imperialisme, dat kan en moet
worden bestreden Het in Utrecht ge
nomen besluit is daarom een stelling-
name voor het inzicht, dat de (politie
ke) hoofdtegenstelling in onze wereld
die is tussen kapitalisme en socia
lisme. en dat de christen daarin partij
is.
In zijn vorig jaar verschenen boek
'Krummes Holz Aufrechter Gang'
schrijft Helmut Gollwitzer:
'liet socialisme staat op de dagor
de der mensheid en de eerstvolgen
de decennia zullen van de strijd
daarvoor vervuld zijn... Daar van-
daag-de-dag naastenliefde onbe
twistbaar betekent: politiek wor
den, en daar de onmenselijkheid
van de kapitalistische eigendoms-
maatschappij met haar oude en
nieuwe kolonialisme duidelijk is:
daar de technocratische tendenzen
liet menselijk leven van de vrijhe
den die de techniek mogelijk maakt
tegelijkertijd beroven; daar de
strijd van de rassen en de strijd
van degenen, die van de rijkdom
zijn buitengesloten, om hun aandeel
steeds scherper worden daarom
kunnen christelijke groepen nog
slechts socialistische groepen zijn."
Solidair
Door zulke gedachten geleid, ver
klaarden de deelnemers zich solidair
met de vrijheidsbewegingen der on
derdrukte volken én met de naties,
die in hun land kapitalistische en
feodalistische systemen reeds over-
Karolv Toth nieuwe
secretaris „Praag"
BOEDAPEST Dr. Karolv Toth.
hoofd van de afdeling buitenland en
pers van de Hongaarse hervormde
kerk. is benoemd tot secretaris-gene
raal van de Praagse christelijke vre
desconferentie.
wonnen en zich op weg begaven naar
een humaner samenleving. Om het
met de woorden van een der aanwe
zigen te zeggen: 'Ons anti-imperia-
lisme is géén concessie ('onder druk
tot regime-getrouwe uitspraken',
zoals sommigen wel beweren) maar
een keuze en een voorwaarde voor
vredeswerk.'
Die keuze voor het socialisme houdt
geen 'mooipraterij' in van alle aspec
ten der socialistische praktijk. Onze
kritiek is erbij inbegrepen; zij dient,
ook binnen de ruimte van de CVC,
echter gegeven en aanvaard te wor
den als hulp op de ingeslagen weg
naar groter menselijkheid!
Wij beamen, dat wij niet 'objectief'
zijn, niet 'vrijblijvend'. Maar niet-ob-
jectief zijn betekent geenszins, de
fouten der mensen verzwijgen de
fouten van hen, voor wie het hart
slaat en wier overwinning men
wenst. Onze kritiek op verschijnselen
in het socialistische kamp. die in
strijd zijn met het humanisme, is
daarom van andere orde dan die op
net.
het op zich zelf onmenselijke iPn
rialisme. poti
De crisis in de CVC is mede g4ptc
door een met het tijdelijk veiLe„
wen van de 'koude oorlog' j p
mode gekomen convergentie-thi0,11
die stelt, dat kapitalisme en soctd d«
me naar elkaar toe zouden gro%)
en dus ook mogelijk beide vert
pelijk zouden kunnen zijn. Wijf
als christeneh echter niet als 'Parf
hankelijke rechters' boven, maaflaai
deelnemers middenin het werejziei
beuren geplaatst en wij '^«laa
slechts gelovend en hopend
waarts gaan, wanneer wij weetL^
ben van de richting, waarin
beuren zich beweegt. Pas dan kiï^
wij iets van het 'Licht der W(
zijn...
Alle deelnemers aan de Utre' m
bijeenkomst zijn er zich van be^
dat deze gedachten nog maar
eerste aanzet zijn tot een standi
bepaling bij hun nieuwe of jdej
nieuwde inspanning voor een Lenl
menlijkheid der christenen ter vvar
kering van gerechtigheid en ïjssj,
Zij verheugen zich er daarom |dejs
dat de komende algemene veri,m
ring van de CVC, die op 30 septefcje
a s. in Praag een aanvang neem£jCI]
bespreking van het vraagstuk
zoening in Partijdigheid' als thee
sche grondslag voor haar arbeid
aanvaard.
Voor verdere inlichtingen, die 1
teresseerden wensen, verwijs ik l
ne naar ons contactadres: Mevr. r
M. van Melle-Hermans, Over/1
straat 36 Amsterdam-17.
bind
]l lai
kaï
si
mpl
issei
;em<
te
voe
ame
mbl
Go
DRIEBERGEN Een week
einde, dat voor 4 en 5 september
door Kerk en Wereld en Sjaloom
samen is georganiseerd onder de
titel „Kosmokomplot II" heeft
geleid tot een aantal boze tele
foontjes en verzoeken om ophel
dering. De belangrijkste grief
is, dat voor een forumdiscussie
tijdens dit weekeinde alleen ver
tegenwoordigers van de opposi
tiepartijen zijn uitgenodigd en
geen vertegenwoordigers van de
regeringspartijen.
Het is een weekeinde waarin ver
scheidene kritische aktiegroepen, die
zich richten op de relaties met de
Derde Wereld (wereldwinkels, An go-
la-comité, Surinamecomité, Betaald
Antwoord, Clasc Nederland, X -
Y-actie en dergelijke), met elkaar
zullen overleggen over buitenparle
mentaire actie ten behoeve van de
arma landen.
Teneinde ook een zeker samenspel
met de parlementaire oppositie te
krijgen, zijn voor een forum tijdens
dit weekeinde de fractieleiders van
PvdA, D'66, PPR, PSP en CPN uitge
nodigd. Het feit dat er geen fractie
leiders van de regeringspartijen zijn
uitgenodigd (met name van de con
fessionele) heeft tot een zelfde onbe
hagen geleid als destijds een advies
van de Werkgroep Kerk en Ontwik
kelingssamenwerking aan allen die
de Derde Wereld zijn toegedaan om
op een der linkse partijen te stem
men.
De fractieleiders van ARP en CHU
in de Tweede Kamer, mr. W. Aantjes
en de heer J. Th. Mellema beklaag
den zich tegenover een van de dag
bladen. „dat Kerk en Wereld als her
vormde stichting voor een door haar
georganiseerde bijeenkomst liever een
discussie wil hebben met de leiders
van CPN en PSP dan met figuren uit
het eigen christelijke kamp".
Naar aanleiding van klachten over
het niet-uitnodigen van vertegen-
dit
|AC
woordigers der confessionele pa
zei ons Kerk en Wereld-woordbesl;
der C. Coolsir.a: „De bedoeling
te gaan hoe parlementaire en biLoo
parlementaire oppositie beter 1
kaar kunnen worden afgesfiet
Daarbij wordt de deelneming
vertegenwoordigers van regering g c
tijen in het forum inopportuun, C'
dat het dan waarschijnlijk meeU1
gaan over de verschillen in opv#ï;
tussen regeringspartijen enerzijfk,
oppositie anderzijds. 'Vee
Bovendien is onze ervaring dafinc
confrontatie tussen regeringge late
fracties en oppositie tijdens eenu
gelijke bespreking minder nuttaftr
omdat de parlementariërs buit» mee
muren van het Binnenhof in eei
moeting van partij en tegen JST
dikwijls niet het achterste var e
tong laten zien, zodat een deel v ianc
benodigde informatie verb
blijft."
De voorkeur van de actiegr n.
voor gesprekken met de oppositi
tijen over de te volgen gedra^ST
komt naar de heer Coolsir.a zef R
hieruit voort, dat vier van d< 1X1,1
genoemde partijen blijkens eei
derzoek van de werkgroep Kei !P"
Ontwikkelingssamenwerking
programma's het best beantwo
aan wat internationale kerkelijl
semblees als die in Uppsala daa
aanbevelen.
het
ie f
KWARTET TROUV
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Durdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredacfnd<
J. de Berg (voorzitter)
H. P. Ester. G J Brinkm
J van Hofwegen.
KEr
mol
gi
ider
entc
kr
bele
LF
t hi
n n
ie b
