Openbaarde God zich in
andere godsdiensten?
Belangstelling voor werk
Navigators groeit sterk
Gereformeerden voor
taak en herexamen
Raad van Kerken
3 ton aan familie
gevangenen Z.-Afrika
geeft
Onderzoek Dominicanen
ontslagkwestie van
negen priesters
Wereldraad in discussiegroepen uiteen
COMMENTAAR
Succes voor Sow jetunie
RFRO^PMCSWERK
Een woord voor vandaag
f
Wereldcongres van
plattelandswouwen
in Noorse hoofdstad
UIT DE
KERKBLADEN
door L. M. P. SCHOLTEN
Job» en Spreuken laten zien dat God
zich niet alleen openbaarde aan Israël
maar ook aan andere volken. Maar de
Finse Lutheraan professor Martti
Parvio voegde daar direct aan toe de
notie van Paulus dat Gods openba
ring aan alle mensen beantwoord
wordt door een ten onder houden van
de waarheid in ongerechtigheid.
LEUVEN De Indiase theoloog Paul Verghese kreeg onlanss
een brief van een hindoe-collega die schreef: ik begrijp jullie
christenen wel. Eerst proberen jullie het met rechttoerechtaan
evangelisatieverkondiging. Nu dat niet is gelukt doen jullie het
onder het mom van dialoog. Dat vertelde Verghese op de confe
rentie voor Faith and Order (geloofsbelijdenis en kerkorde) van 7aljcrrriakill cr
de Wereldraad van Kerken in Leuven.
De conferentie is in verschillende
discussiegroepen uiteengegaan en één
daarvan houdt zich bezig met de dia
loog met andere godsdiensten. Vooral
in India weten vele christenen zich
intensief in deze dialoog betrokken.
Verghese's hindoe-vriend had het
mis. „Waarom ben ik in dialoog met
het niet-christenen," vroeg Verghese
zich af. „Om de wereld te kerstenen?
Om in de verschillende godsdiensten
gemeenschappelijke gronden te zoe
ken? Dat wordt vaak gedacht en
daarmee wordt de dialoog als synkre-
tisme bestempeld, maar dat is ook
niet mijn drijfveer. De waarheid is
dat ik met de dialoog eigenlijk hele
maal geen doel heb, maar wel een
uitgangspunt: Christus is voor alle
mensen gestorven en daarom moeten
christenen liefde hebben voor alle
mensen, .wat primair betekent: open
heid voor allen. Liefde vraagt niet
naar een doel". Daarmee kon ieder
van de 35 theologen in deze Leuvense
discussiegroep het werk eens zijn,
maar toen kwam de tweede kwestie:
een werkelijke dialoog onderstelt aan
weerskanten principiële openheid.
Corrig
eren
Kunnen wij als christenen de dialoog
mets andere godsdiensten ingaan met
de bereidheid ons door de ander te
laten corrigeren? Kunnen wij er in
ons eigen leven doro verrijkt wor
den? Voor Verghese lag dat eenvou
dig: een christen die diep verankerd
is in het geloof in Christus hoeft niet
bang te zijn om veranderd te worden
door de waarheid. Ook voor de be
kende Amerikaanse Pinksterman Da
vid du Plessis bleek hier geen enkel
proMeem te liggen. Zegt God niet
door de profeet Joel dat Hij Zijn
Geest in de laatste dagen zal uitstor
ten op alle vlees? „Als ik in dialoog
ga" zei Du Plessis, „vraag ik de ander
simpel naar zijn ervaring met God en
ik vertel de mijne en dan blijkt de
Heilige Geest de best denkbare public
relations officer. Hij deed het voordat
wij begonnen".
Maar de groep als geheel stelde de
principiële vraag aan de orde: Kun
nen de andere godsdiensten be
schouwd worden als een antwoord
(hoe dan ook) op werkelijke goddelij
ke openbaring? Zo ja, wat is dan het
unieke van het christendom?
Dat God zich ook in de andere
godsdiensten geopenbaard heeft, was
voor de meesten geen vraag. Als je
de Koran neemt, kun je het gewoon
constateren, zei professor John Mbiti
uit Oeganda. Prof. Walter Kasper van
de katholieke theologische faculteit
van Tubbergen wees op Gods ver
bond met Noach als een Bjbelse
heenwijzing naar goddelijke openba
ring in de kosmos. Bijbelboeken als
DURBAN Volgens een be
richt in Die Burger zal de Zuid-
afrikaanse raad van kerken een
bedrag van ongeveer 350.000 gul
den besteden aan ondersteuning
van 541 gezinnen van politieke
gevangenen.
Dit is door de secretaris John Rees
medegedeeld in een rapport voor de
nationale conferentie van de raad.
Hij zei dat de raad deze ondersteu
ning al ettelijke jaren verleent via de
„Dependents-conference" een
overlegorgaan voor afhankelijken.
Commissies daarvan zijn gevestigd in
Kaapstad, Port Elizabeth, Johannes
burg, Pretoria e.i Durban. Er worden
bedragen uitgekeerd die variëren van
25 tot 80 gulden. De bijdragen aan de
families bestaan onder meer uit
huurbijstand, beurzen of andere tege
moetkomingen in onderwijskosten en
een jaarlijks retour voor vrouwen die
haar mannen in gevangenschap wil
len bezoeken. De organisatie krijgt
zijn bijdragen van Europese en Ame
rikaanse kerken. De wereldraad van
kerken zorgt voor de verzending van
het geld naar Zuid-Afrika.
De nieuwe voorzitter van de raad
van kerken is ds. R. W. Wabelgaarn,
een kleurling die ook reeds voorzitter
is van de provinciale raad van de
Moravische kerk in West-Kaapland
en van de federatie van Lutherse
kerken in Zuid-Afrika.
Deze mededeling van de raad van
kerken komt gelijktijdig met het pro
ces tegen de Johannesburgse deken
rev. French Beytagh, die van plannen
tot omverwerping van de orde in
Zuid-Afrika wordt beschuldigd en die
een sleutelfiguur was in de hulp aan
gezinnen van politieke gevangenen.
Bij de razzia's die de arrestatie van
rev. French Beytagh vergezelden, wa
ren ook invallen bij leden van de
„dependents-conferences", via welke
de raad zijn uitkeringen doet.
Brezjnew volgende
maand naar Tito
BELGRADO (Reuter) De secre
taris-generaal van de communistische
partij van de Sowjet-Unie, Leonid
Brezjnew, zal waarschijnlijk volgen
de maand een bezoek aan Joegoslavië
brengen om met president Tito over
leg te plegen. Een datum voor zijn
bezoek is echter nog niet bepaald. Dit
hebben welingelichte diplomatieke
kringen in Belgrado meegedeeld.
Vooral de orthodoxe professor An
dreas Theodorou uit Athene legde er
zwaar de nadruk op dat zo er al van
goddelijke openbaring in andere
godsdiensten gesproken kan worden
deze toch niet zaligmakend kan zijn.
De zaligheid is alleen in Christus en
wordt werkelijkheid in de kerk door
de sacramenten. Daarom kon voor
Theodorou dialoog alleen maar moge
lijk zijn als het brengen van de abso
lute waarheid van het heil in Chris
tus.
Het was een merkwaardig moment
in de geschiedenis van de oecumeni
sche beweging dat de anderen niet
eens begrepen wat Theodorou bedoel
de. Waarop de Griek met een stem
die trilde van ingehouden emotie:
„Buiten Christus is de zonde werke
lijkheid. Wordt die niet weggenomen
dan is er geen zaligheid mogelijk.
Waarom hebben we anders de kin
derdoop? Omdat een kind dat onge
doopt sterft niet het koninkrijk fier
hemelen kan ingaan". Het was niet
bepaald een gelukkig voorbeeld van
Theodorou. Plechtig verklaarde de
Amerikaan prof. Daniel Williams:
„De God die ongedoopte kinderen
de zaligheid ontzegt is niet de God
die ik als vader van Jezus Christus
heb leren kennen". Algemeen was
men van gevoelen dat Theodorou een
individualistische heilsopvatting had
waarmee men in de dialoog niet ver
der kwam. Dominee Wesley en Aria-
rajah uit Ceylon zeiden dat de heils
opvatting inderdaad een van de pun
ten is waarin de christen zijn geloof
als gevolg'van de ontmoeting met an
dere godsdiensten dient te corrigeren.
Trouwens de Indiase bisschop Atha-
nasius wees erop dat de Hindoes
Christus ook kennen en hem in hun
godsdienst een respectabele plaats
toekennen. Prof. Kasper herinnerde
aan de ketter Marcion in de tweede
eeuw die alleen van de verlosser-God
van het Nieuwe Testament wilde we
ten.
Maar dat de kerk ook het Oude
Testament in de canon opnam bete
kende een belijdenis dat de verlosser.
God ook de God van de schapping is.
Frappant was de opmerking van
Verghese: „Wanneer ik dialoog met
een ander bedrijf ga ik ervan uit dat
wij gemeenschap met elkaar hebben
David du Plessis
De Sowjetunie heeft zich vaak smalend uit
gelaten over wat men in Moskou de Amerikaanse
manie noemde om zoveel mogelijk staten door
middel van verdragen aan zich te binden. Men kan
zich afvragen of het Kremlin thans niet door
dezelfde manie is bevangen.
Nadat de Russische president Podgomi in mei
opzien had gebaard door de in moeilijkheden ver
kerende president Sadat van Egypte een vriend
schapsverdrag te laten tekenen, is dit keer de
Russische minister van buitenlandse zaken Gromiko
met een geweldige verrassing gekomen. India heeft
besloten een bijzondere relatie met de Sowjetunie
aan te gaan en heeft daarmee zijn neutrale positie
in de internationale politiek opgegeven, ook al ont
kent de Indiase premier, Indira Gandhi, dat pog
zo heftig.
Men kan het juist in New Delhi gesloten verdrag
het eerste spectaculaire succes noemen van het
Russische streven om in Azië een tegen de Chinese
Volksrepubliek gericht systeem op te bouwen.
Nadat de Sowjetunie zich twee jaar geleden bij
monde van partijleider Leonid Breznjew had op
geworpen als de leidende mogendheid om in Azië
„een systeem van collectieve veiligheid" te organi
seren, scheen dit plan volledig schipbreuk te gaan
lijden op de onwil der Aziatische landen. India, de
na China grootste natie van het Aziatische vaste
land, voelde absoluut niets voor het door Breznjew
gewilde systeem, hoe hartelijk de betrekkingen
tussen New Delhi en Moskou ook waren. Premier
Indira Gandhi trok zich ook weinig aan van de
alarmerende taal, die in Moskou gesproken werd
over de politiek van China. Terwijl het Kremlin
waarschuwde voor de oorlogszuchtige plannen van
in Christus". De directeur van Faith
and Order dr. Lukas Vischer, vroeg
Verghese: „Neemt u zo de ander wel
serieus, als hij niet in Christus wil
zijn?"
Verghese staafde zijn mening met
drie argumenten:
Wij behoren tot één schepping die
in Christus is; Christus stierf en
stond op voor alle mensen; Eens zal
de hele schepping één zijn in Chris
tus. Aria ra j ah ging zelfs nog verder
en zei dat alle mensen geheiligd zijn
in Christus.
Zo kwamen in deze groep duidelijk
drie stromingen aan het licht: De
Griek Theodorou die praktisch niet
wilde weten van goddelijke openba
ring in andere godsdiensten, de In
diase theologen die geneigd waren de
openbaring elders welhaast gelijk
waardig aan die in het christendom
te beschouwen en de grote meerder
heid die allerlei tussenstandpunten
innam.
Verschillende malen viel het woord
synkretisme en opvallend was dat
ook Verghese zich daarvan duidelijk
wenste te distantiëren. Het was de
Amerikaan dr. T. M. Taylor die vroeg
waarom ieder synkretisme eigenlijk
als een vies woord wordt beschouwd.
Er bestaat zijns inziens geen religie
die niet synkretistisch is en ook het
Oude en Nieuwe Testament vertonen
synkretistische trekken. Fundamen
teel voor de dialoog noemde Taylor
de erkenning van de duistere diepten
van de menselijke geest om ten koste
van alles de eigen identiteit te willen
handhaven. Bijgeloof is altijd ander
mans godsdienst zei hij. Zo noemde
Paulus Je Griekse goden duivelen.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Waardhuizen en te
Woubrugge: kand. Th. M. Middelkoop
te Amstelveen, die beroepbaar gesteld
is door de classis Amsterdam. Hij zal
geen verdere beroepen meer in over
weging nemen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rijnsburg: J. Brons te
Veenendaal.
Mao Tse-toeng, die uitgescholden werd voor de
Dzjenghis Khan van deze tijd, liet de premier van
India zich uitermate redelijk en realistisch uit over
het buitenlandse beleid van Peking. Mevrouw
Gandhi sprak de hoop uit dat er een verbetering
zou komen in de betrekkingen tussen India en
China en ze besefte zeer goed dat elke verbetering
onmogelijk zou worden, indien zij al te nauwe
betrekkingen met het Kremlin aanknoopte.
Het verdrag, dat Rusland en India gesloten
hebben, is voor het Kremlin een diplomatieke
triomf van de eerste orde, die het gedruis over het
aangekondigde bezoek van de Amerikaanse presi
dent aan Peking enigszins naar de achtergrond
dringt. Toch is het niet alleen een overwinning
voor Moskou, want het heeft door het sluiten van
dit verdrag gekozen in het in scherpte toenemende
conflict tussen India en Pakistan. De laatste jaren
had de Sowjetunie er met succes naar gestreefd tot
hartelijke betrekkingen te komen met Pakistan,
dat militaire en economische hulp ontving. Aan
deze periode van hartelijkheid is nu een einde
gekomen. Ongetwijfeld zal Pakistan de Sowjetunie
thans als een potentiële tegenstander gaan
beschouwen.
Deze negatieve factor is de enige waarde, die
het verdrag voor India heeft. De kans op een
gewapend conflict tussen India en Pakistan neemt
hand over hand toe en India heeft zich ten koste
van een hoge prijs van de steun van de Sowjetunie
willen verzekeren.
Het is een prijs, die spoedig wel eens al te hoog
zou kunnen worden voor het trotse India, dat zich
lange tijd als de kampioen van het neutralisme
heeft beschouwd en nu plotseling geweldig aan
prestige inboet.
..Doch nu die zoon van u gekomen is, die uw bezit heeft oa
maakt met slechte vrouwen..." (Lucas 15 30). 1
Opeèns zien wij de broer duidelijk uit de schaduw van dit verl/t
naar voren komen. De verloren zoon was al die tijd niet uif
gedachten van zijn vader geweest, maar ook niet uit die van
broer.
Waarom was hij eigenlijk thuis gebleven. Niet uit liefde voor
vader. Hij bleef thuis, omdat hij gewoon het lef niet had om
te gaan. Hij bleef bij zijn vader, omdat hij er materieel gewi
zag. En daarom vindt hij hel schreeuwend onrechtvaardig,
zijn broer, die al de genoegens van zijn escapade al heeft ge
nu ook nog het gemeste kalf geslacht krijgt, terwijl hij nog n dat
zelfs maar een bokje gekregen had.
Daartegenover het antwoord van de vader: „Kind, gij zijt al
bij mij". Dat is hel grote voorrecht, dat de jongste zo lang.
EID
tie.
moeten missen.
We lezen vandaag: Jesaja25-11.
Paul Verghese
Nederlands overste velde vonnis
SAN JU AN (AP) Twee
leidende Dominicanen uit Ne
derland zijn in Puerto Rico aan
gekomen om een onderzoek in
te stellen naar het ontslag van
negen priesters in parochies op
het eiland.
Pater Frans van Waesberg, de pro
vinciale overste van de Dominicanen
in ons land en pater Martin Vijver
berg, zullen ontmoetingen hebben met
de bisschoppen van Puerto Rico en
met de priesters waarop het conflict
betrekking heeft.
De priesters zijn uit hun parochies
ontslagen op last van de waarnemen
de provinciale overste, de Nederland
se pater Thomas Willers. Hij deed dit
op verzoek van de beide bisschoppen
die in het conflict zijn betrokken.
De ontslagen priesters stonden be
kend om hun actieve oecumenische
houding, en voor hun vooruitstre
vendheid op sociaal-economisch ter
rein.
Bovendien zijn er geruchten dat
een aantal van hen zich actief zou
hebben geschaard aan de zijde van de
onafhankelijkheidsbeweging, die hét
eiland los wil baken van de Verenig
de Staten.
Van een medewerker
UTRECHT De zomerconfe-
renties van De Navigators ver
heugen zich in een stijgende be
langstelling. Tien jaar geleden
bezochten zestig jongelui de
eerste conferentie. Toen zater
dag de laatste deelnemer kasteel
Vaeshartelt bij Maastricht ver
liet, hadden bijna zeshonderd
personen, merendeels studenten,
deelgenomen aan twee identieke,
achter elkaar gehouden confe
renties.
De Navigators trainen voornamelijk
jonge mensen, waaronder veel stu
denten als evangelisatiewerkers.
Op het vroegere zomerverblijf van
Koning Willem II hebben zij zich be
zonnen op het thema: Leven voor an
deren. Alles werd gedaan om de jon
gelui te helpen het in toespraken ge
hoorde om te zetten in daden.
Leven voor anderen. Dat bewezen
tegelijkertijd 85 andere Nederlanders,
deelnemers aan het Navigator-trai
ningsprogramma voor gevorderden in
het Duitse Bredenscheid (Wuppertal).
Zij beperkten zich niet tot de geeste-
DEN HAAG De eerstkomende
tien dagen wordt in Oslo het drie
jaarlijks wereldcongres van de Inter
nationale organisatie van plattelands
vrouwen (Associated countrywomen
af the world, AC WW) gehouden. Van
morgen vroeg is een delegatie van de
Nederlandse bond voor plattelands
vrouwen van Schiphol naar de Noor
se hoofdstad vertrokken.
Bij het gezelschap is de presidente
van deze bond, mevrouw A. I. van
den Dool-de Graaf. Andere afgevaar
digden zijn de vroegere wereld-presi
dente van de ACWW, mevrouw G.
van Beekhoff-van Selms en de huidi
ge presidente voor Europa, mevrouw
M. K. Schleurholts-Grootenhuis.
Bij de ACWW zijn 274 organisaties
uit 65 landen aangesloten, met samen
zes en een half miljoen leden.
In Nederland zijn aangesloten de
Nederlandse bond van plattelands
vrouwen, zoals genoemd, de Ned. ver
eniging van huisvrouwen, de Katho
lieke plattelandsvrouwen Ned. en de
Ned. vrouwen elektriciteitsvereniging.
Een groot deel van het werk van de
ACWW is gericht op hulpverlening
aan organisaties in ontwikkelingslan
den, waarvan er vele deel uitmaken
van de wereldorganisatie. Thema van
het congres zal zijn: wegen naar
vooruitgang.
lijke aspecten, hoewel velen daarin
ruime mogelijkheden tot expressie en
expansie vonden, maar leerden ook
een werkgroep organiseren en een
team leiden.
De leiding van het conferentie-oord
Haus Friede had de Nederlandse Na
vigatorstaf van tevoren, op verzoek,
een lijstje met wenselijke verbeterin
gen overhandigd: een terras dat aan
gelegd moest worden, een nieuw hek
langs het voetbalveld, tuinverlichting,
zodat de conferentiegangers aan de
slag konden.
KWARTET I TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dwrdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P Ester, G. J. Brinkman
J van Hofwegen
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. brilslang, 4. prikkel
baar. 9. plaats in Gelderland, lt
hoofddeksel, 1L vaarwel, 12. zeerover
14. palmboom, 15. aantal, 16. baar
voor balspel, 17. namelijk (afk.), II
zeker edelgesteente, 22. stapel, 2( i.
berg, 25. eikenschors, 27. steen om eer
zeis aan te zetten, 30. en omstrekec
(afk.), 32. vordering, 33. voorzetsel, 35
wier, 37. plaats in Limburg, 39. bui-
tenhaven, 40. dwaas, 41. godin van de
toorn, 42. vorstelijke woning, 43. reus.
Verticaal: l. insektenverterendt
plant. 2. vuur (mal.), 3. jongensnaam,
4. huisdier, 5. afk. op telegramformu
lieren, 6. autostalling, 7. plaats
LE
Gelderland, 8. soort kabeljauw,
aronskelkachtige waterplant, S **1
lokspijs, 14. papegaai, 16. kwast a'ia.
versiering. 18. tussenzetsel, 2o. woos
boot, 21 rivier in Engelahd, 23. stijg
beugel, 26. olifantsoppasser, 28. meis
jesnaam, 29. deel van het oor, 31
snaarinstrument, 34. zuiver, 36. meis
jesnaam, 37. brandstof, 38. tijdrde-
ning, 40.muzieknoot.
Oplossing vórige puzzel
Hor.: 1. kapel, 4. taart, 8. es, 10. do,
pit, 15. ester, 17. elger, 19. ras, 20. ee
22. een. 23. alert, 24. oer, 26. Uri, 21
adé, 29. brand, 30. netel, 31. Epe, 33, ii
37 st. 38. Erato, 39. porie.
Vert.: 1. keper. 2. as, 3. en, 5. ar, 6. RB
7. toorn, 9. li, 11. ets, 12. prelude, 11
terrine, 14. Sge, 16. sater, 18. Eelde, 21
eer, 24. oblie, 25. ram, 27. Ate, 28. elite,
32. pa, 34. kr. 35. mt., 36. Po, 37. si.
In het CENTRAAL WEEK
BLAD voor de gereformeerde
kerken in Nederland wordt een
teleurgestelde ds. E. H. Nagel
geciteerd: „Een taak en een her
examen.
Deze woorden staan in deze dagen
voor heel wat zorgen en teleurstel
lingen. Van jongens, meisjes én van
hun ouders. Ze gelden ook voor onze
kerken, die het haar door de synode
opgelegde examen inzake vredes
vraagstukken niet hebben kunnen
volbrengen.
PJaar professor Diepenhorst heeft
nog geen derde deel van de 832 ker
ken het werk ingeleverd; en wat wél
werd ingeleverd ziet er spijtig uit.
Er zijn kerken in ons land, die niet
begrijpen, wat de eigenlijke proble
matiek vormt. Dat zij menen met
een beroep op Rom. 13 alle netelige
problemen waarvoor de moderne
oorlog ons plaatst te kunnen oplos
sen. stemt tot neerslachtigheid, aldus
de professor in Centraal Weekblad
d.d. 12 juni. 7
Jammer, maar we zijn niet ge
slaagd. Al is er nog wel een kans,
willen we hopen.
Het is in deze teleurstellende fase
nodig na te gaan, waaraan het heeft
geschort.
1. I' er niet gewerkt? Op een en
kele uitzondering na: nee, er is niet
gewerkt. Waar we het ook druk mee
hadden, niet met deze vragen.
2. We zijn als kerken bezig van
school te veranderen. Was de bege
leiding voldoende? Heeft u al eens
van gezaghebbende zijde gehoord
dat het met Rom. 13 niet zo glad zat?
Of bent u hoogstens wat geïrriteerd
door kolomschrijvers in kerkblaad-
jes?
3. Is het vraagstuk van oorlog en
vrede voor ons een vraag van het
hart geworden of hadden wij in onze
vroomheid voldoende antwoorden,
dan dat we er nog vragen bij zouden
aantrekken? Van hartsvragen ma
ken wij gereformeerden ons in de
ai
sho
telli
*eth
ling'
lari
regel niet zo gemakkelijk af. (Op de erkennen kan zonder daarom het ge- leng
manier van: daar komt toch nie
mand uit...!)"
In hetzelfde nummer komt prof.
dr. I. A. Diepenhorst met een ge
dachte, die indien de synode deze
overneemt, de gereformeerde kerken
zal brengen in het gezelschap van de
r.k. bisschoppen en de hervormde
synode. Deze dringen er bij de over
heid op aan om voortaan ook de ge
wetensbezwaren te erkennen van
diegenen die niet zonder meer tegen
ieder gebruik van wapens zijn, maar
wel tegen bepaalde oorlogen, zoals
de „atoompacifisten". Prof. Diepen
horst schrijft het volgende:
„Dat ln het algefneen de kerk ten
opzichte van op het politieke vlak
spelende internationale geschilpun
ten behalve bij flagrant onrecht zich
van een positiekeuze onthoudt, kan
voor ieder begrijpelijk zijn. Dat zij
echter omtrent de ethische met be
trekking tot de oorlog rijzende vra
gen zo spoedig mogelijk duidelijk
heid moet scheppen, staat volgens
mij evenzeer vast. Immers op de
jonge leden der kerken, die door de
vervulling van hun dienstplicht een
grote verantwoordelijkheid op zich
nemen en bij een dreigende oorlog
ieder ogenblik voor de beslissende
vraag kunnen worden geplaatst: me
dewerking aan het gebruik van
atoomenergie voor vernietigingsdoel-
elnden ja dan neen, rust een ver
schrikkelijke verantwoordelijkheid."
En verder „De huidige wettelijke
regeling betreffende de gewetensbe
zwaren tegen de militaire dienst laat
te weinig ruimte, door te veronacht
zamen dat men de overheid met
Az
bruik van nucleaire wapens te wil- oor
len goedkeuren. Welk standpunt er 'an
ook ten opzichte van de geoorloofd- Tg
heid van de oorlog met zijn massalf «eei
vernietigingsmiddelen gehuldigd «go
wordt, dat de wet hen die tot massa
le vernietiging niet willen meewt
ken moet ontzien, is naar mijn me chr
ning juist. Zonder een precieze Kn
wetstekst aan te bevelen zou
wensen dat door atoompacifisten ge or
koesterde principiële bezwaren
zodanig krachtens wettelijk voor-fcni
schrift worden erkend. jp^
Volgens ds. J. van Dam in hÈl(teen
weekblad van de baptistengemeen- jou
ten „De Christen" moeten de Neder- Bijl
landse kerken het voorbeeld van ds
Evangelische Kirche volgen, die de tlm,
Westduitse bondsregering heeft me
degedeeld, geen prijs meer te stellen
op de wettelijk bepaling die aan
staande predikanten theologiestu
denten vrijstelt van militairs
dienst.
„Of we nu ineens zo vóór de mili
taire dienstplicht zijn? Nee, beslist
niet. Wij wijzen oorlog en oorlogs
voorbereiding als strijdig met Göds
wil af en achten een door de staal
opgelegde verplichting aan 19, 20-ja-
rige jongemannen om er aan mee ts
doen als onzedelijk af. Wij zien ech
ter niet in, waarom de dienaren var
de kerk (om deze uitdrukking maa:
te gebruiken) en zij die bezig zij*
zich op deze dienst voor te bereiden
voor de staat een uitzonderinl
moeten vormen.
Ds. van Dam schrijft verder: „In
dien het te maken heeft met eer,
toch nog aanwezig besef dat evange
lie en oorlog strijdig zijn hetgeen
we dan dankbaar konstateren dan
dient dit besef zich mee te delen aar
alle christenen. Want, wat geldt voor
theologant en predikant geldt voor
allen die met en overeenkomstig dat
evangelie willen leven. Heeft het al
leen maar te maken met een res',
van oude bevoorrechting, dan dient
aan deze vorm van diskriminatie -
overtuiging aanvaarden alsook de want dat is het dan zo spoedis
wenselijkheid van de dienstplicht mogelijk een eind te komen.
14
