Sow jet-experts uit Soedan
LASERSTRAAL BEDREIGT
STRATEGISCHE BALANS
Tariefstelling bepaalt
toekomst van KLM
Jeking wil geen
upermacht worden
Voorlopig nog druk op resultaten
Demonstratie in Moskou tegen executies
Journalisten:
Sijthoff heeft
cao genegeerd
Oude zeem i mi
gevonden
Toepassing
in Apollo
Drie Palestijnen
in Jordanië ter
dood veroordeeld
Ook Italianen uit
Praagse beweging
Tupamaros
eisen losgeld
Bonn boos over
onthulling van
Berlij nstukken
Algerije breekt
met Jordanië
JU 19!
9
VRIJDAG 30 JULI 1971
Bij een vuurgevecht in New York tussen vijf bankrovers en de politie is één van de overvallers doodgescho
ten en een andere gewond. De gewapende mannen wisten 10.000 dollar buit te maken. Op hun vlucht namen
zij twaalf gijzelaars mee. De politie heeft tivee overvallers kunnen arresteren. De vijfde man is nog voort
vluchtig. Van de gijzelaars werd niemand gewond.
ALGIERS (AP) Algerije heeft
vanmorgen vroeg bekend gemaakt
dat „alle betrekkingen" met Jordanië
zijn verbroken. In een bekendmaking
van de revolutionaire raad die het
land bestuurt werd gezegd dat Alge
rije zijn financiële, militaire en econo
mische steun aan de Palestijnse ver
zetsbeweging zal voortzetten en er bij
deze beweging op aandringt zijn ge
wapende strijd voort te zetten".
In de bekendmaking werd verder
gezegd dat Algerije van mening was
dat iedere bemiddeling tussen de
guerrilla en de regering van koning
Hoessein in strijd was met de doel
stellingen van de Arabische landen
en met de strijd van de Palestijnen.
Radio Algiers had eerder op don
derdagavond bekend gemaakt dat Al
gerije niet deel zou nemen aan de
Arabische topconferentie in Tripoli
Van een onzer verslaggevers
>EN HAAG Het Sijthoff-eon-
rn handelt onjuist door tien jour-
listen van respectievelijk de Haag-
ie Courant en het Rotterdams
guwsblad over te willen plaatsen
|r het onlangs overgenomen rk
kblad voor Den Haag. Het Binnen-
bit heeft de afdeling van de NVJ
de hofstad, de Haagse Journalis-
kereniging, geconcludeerd na zich
I deze zaak bezig te hebben gehou-
be Haagse journalistenvereniging
ban oordeel, dat Sijthoff volgens de
I voor journalisten verplicht was
keest de vakorganisatie NVJ te
dplegen, omdat de werksituatie
i de betrokken journalisten dras-
h wordt gewijzigd. Overplaatsin-
l als deze, dienen zoveel mogelijk
basis van vrijwilligheid te gebeu-
zo deze al noodzakelijk zijn.
folgens de directie van Sijthoff is
voornemen tot overplaatsing van
tien over te gaan, vroegtijdig uit-
ekt, waardoor de ontwikkelingen
rden versneld. Eventuele afvloeiin-
zouden door de overplaatsing
mero worden voorkomen, aldus de
ectie.
PIETERBUREN Schipper G.
Postema uit Zoutkamp heeft gister
nacht met zijn kotter een zeemijn uit
oorlog '14-T8 opgehaald. De
jnijnopruimingsdienst heeft het oor
logstuig op Lauwersoog tot ontplof
fing gebracht.
Regeringsfunctionarissen in Was
hington hebben gisteren gezegd, dat
de Verenigde Staten alle bemande en
onbemande verkenningsvluchten bo
ven China hebben stopgezet. Deze
maatregel werd genomen om mogelij
ke incidenten te voorkomen, die het
bezoek van president Nixon aan Pe
king zouden kunnen belemmeren. Al
leen de verkenningsatellieten van de
VS, die op minstens honderdzestig
km opereren, zullen hun werk boven
China voortzetten.
veel op radar gaat lijken (het woord
is al bedacht: lidar). Het verschil met
radar is dat dit systeem storingvrij is.
En dat is een groot verschil, want
militaire toepassingen van radar ver
schillen vooral van civiele door de
uitgebreide apparatuur om de invloed
van 's vijands stoorzenders te ont
gaan, en dat helpt dan nog lang niet
altijd.
Een andere toepassing is het aange
ven van doelen, zowel voor artillerie
als voor bommen. De artilleriewaar
nemer in zijn lichte vliegtuigje aan
de frontlijn, die per radio de grana
ten „op het doel praat" zou kunnen
worden uitgerust met een laserlamp
waarmee hij dat doel beschijnt. Dat
hoeft niet op te vallen, want lasers
kunnen ook uitstekend infrarode
lichtbundels geven. Praten is dan
overbodig, inschieten ook: een raket
die zo gebouwd is dat hij de lichtvlek
opzoekt is onherroepelijk raak. Al in>
1966 was in Engeland een door laser
licht geleid anti-tankwapen in ont
wikkeling.
En tenslotte kan een laserstraal in
principe worden gebruikt voor direk-
te vernietiging. De speculaties over
een dodende straal die bij het begin
van de laser-ontwikkeling nog ner
gens op sloegen, komen door het
steeds vergroten van de uitgangsver
mogens van deze apparaten geleide
lijk binnen bereik van de praktijk
Anderhalf jaar geleden meldde het
blad Aviation Week dat het Ameri
kaanse leger er bij proeven in ge
slaagd was, met een laserstraal een
vliegtuig neer te halen. Deze toepas
sing van hoog-energetische lasers is,
voor zover dat uit dé berichten uit
Washington blijkt, nog niet operatio
neel.
Maar op de lange duur kan deze
toepassing zelfs het strategisch even
wicht tussen de wereldmachten aan
iet wankelen brengen, omdat dit sys
teem zodra het werkt superieur zou
kunnen zijn aan de huidige raketver-
dedigingsstelsels (ABM) die raketten
met raketten bestrijden. Licht is
sneller. En de reactietijd is een van
de (vele) zwakke punten van de
ABM.
Een Ncwyorkse politieman loopt
langs de befaamde Italiaanse filmster
Claudia Cardinale (links), nadat ihij
haar heeft aangemaand door te lopen,
omdat ze een verkeerskiwop veroor
zaakte van Newyorkers met gevoel
voor schoonheid.
sche kringen" hadden geprobeerd de
huidige „anti-communistsiche hyste
rie" van de Soedanese autoriteiten
om te buigen tot een anti-Sowjet-
houding.
Dit laatste wijst er op, dat Moskou
niet aanstuurt op een volledige breuk
met Soedan. Dat wil president el-Ni-
meiry van Soedan ook niet, zei hij
gisteren op een informele persconfe
rentie. Er was geen bewijs voor Rus
sische bemoeienis met de coup. Wel
zei el-Nhneiry dat de Russische ex
perts in Soedan op het punt staan het
land te verlaten. Hun taak was vol
bracht. Er zijn ongeveer 1800 Russi
sche deskundigen in Soedan. El-Ni-
meiry zei gisteren dat zij het Soedane
se leger had getraind in het gebruik
van moderne wapens
AMMAN, JERUZALEM Koning
Hoessein' van Jordanië heeft gisteren
de doodvonnissen bekrachtigd die
zijn uitgesproken tegen drie Pale
stijnse guerillastrijders wegens
moord. De moorden zouden gepleegd
zijn tijdens de gevechten die eind mei
uitbraken tussen het Jordaanse leger
en de guerrillastrijders.
De drie mannen, die behoorden tot
de organisatie van Jassar Arafat,
zouden vandaag opgehangen worden.
Volgens de Palestijnen wordt er in
het noorden van Jordanië nog steeds
gevochten. Tientallen commando's
zouden de afgelopen dagen het leven
hebben verloren.
De Israëlische minister van defen
sie. Mosje Daian. wil de veiligheidssi
tuatie in de strook van Gaza verbete
ren door een deel van de bewoners
van de overbevolkte vluchtelingen
kampen over te brengen naar kleine
re kampen in het noorden van de
Sinaï. Een speciale ministeriële com
missie zou volgende week over deze
zaak een beslissing nemen In Gaza
zijn de laatste maanden veel Arabie
ren, waaronder vrouwen en kinderen,
vermoord door guerrilastrijders. om
dat zij zouden hebben samengewerkt
met de Israëli's. Daians plan moet de
komende drie jaar verwezenlijkt
worden en zal zo'n 90 miljoen gulden
kosten, zo is in Jeruzalem bekend
geworden.
AMSTELVEEN „Wat onze
rwachtingen op de korte ter-
ijn betreft zal heel veel afhan-
n van de uitkomst van de ta-
ïvenconferentie, die deze we-
>n in IATA-verband in Mon-
eal wordt gehouden. In elk
ïval zal alleen al door de vele
»stenverhogende factoren moe-
worden gerekend op een
trdere druk op de resultaten in
nabije toekomst. Op langere
rmijn menen wij echter dat
?ze weer zullen verbeteren."
>it zei dr. G. van der Wal, presi-
nt-directeur van de KLM. in de
[emene vergadering tijdens een
(spraak waarin hij uitvoerig inging
de toekomstverwachtingen. Dr.
n der Wal wees erop, dat op wat
gere termijn de vloot geheel zal
n gemoderniseerd, terwijl ook de
unduitrusting daaraan zal zijn aan
past.
'e. tijdelijke overcapaciteit zal dan
jn verdwenen. De produktiegroei
il voorts minder onstuimig zijn, zo-
it bij een zich voortzettende ver-
>ersgroei de beladingsgraad weer
1 oplopen.
Dr. van der Wal verheelde echter
et dat voor het zover is de KLM
>g een aantal jaren onder moeilijke
istandighêden zal moeten opereren,
ogelijkheden om de nog steeds stij-
nde kosten door te berekenen in de
HJi
ir>
tarieven zijn er op het ogenblik niet
of nauwelijks.
Door verdere expansie, vereenvou
diging van het bedrijfsgeheimen en
een duidelijke taakstelling ten aan
zien van de toelaatbare kostenont
wikkeling per bedrijfsonderdeel zal
getracht moeten worden de produkti-
viteit verder te verhogen. Dit tenein
de de efficiëncy te verbeteren en om
daarmede de negatieve factoren te
compenseren.
Vervoersgroei
Als een gunstige factor zag dr. van
der Wal de verwachting, dat de jaar
lijkse vervoersgroei met 1520 pet
zal blijven aanhouden. „Steeds meer
mensen," zo zei hij, „hebben een in
komen dat hen in staat stelt door de
lucht naar andere bestemmingen te
reizen, het is onze taak dit verder te
stimuleren. Daarbij speelt de tarief
stelling echter een belangrijke rol."
Om dé continuïteit van de KLM als
modern, gezond en winstgevend be
drijf zeker te kunnen stellen en een
verdere groei te kunnen verwezenlij
ken,waarbij tevens een rendabele ex
ploitatie mogelijk is, zal de vloot van
de KLM tijdig moeten worden ver
nieuwd en uitgebreid. Niet alleen zijn
hiermede grote investeringen ge
moeid, maar ook ontstaat een capaci
teitsvergroting, die de eerste jaren
niet wordt gedekt door een gelijk
waardige vervoersgroei. De bela
dingsgraad zal daardoor teruglopen.
Naast modernisering van de vloot
wordt ook veel aandacht besteed aan
diepte-investeringen met behulp
waarvan de produktiviteit per em
ployé kan worden opgevoerd. Het ef
fect van al deze investeringen zal
echter pas geleidelijk merkbaar zijn.
Vruchten
TORONTO China zal zich in de eerste plaats wijden aan zijn
:oi*>mische ontwikkeling en is er niet in geïnteresseerd een super
mogendheid te worden.
Dit heeft de Chinese premier Tsjoe
n-lai op 2 juli tegen de Canadese
inister van handel. Jean-Luc Pepin,
ïzegd. De tekst van het gesprek
erd gisteren in Toronto vrijgegeven.
Over de ontwikkeling van China en
toekomst van dit land zei Tsjoe,
it de Chinese economie nog tamelijk
arak is. De industrialisering verloopt
ogal traag en de mechanisatie van
landbouw gaat nog langzamer. De
oedselproduktie. aldus de Chinese
remier, is absoluut gezien de hoogste
an de wereld, maar met betrekking
it de reusachtige bevolking van Chi-
nogal laag. Om dit vraagstuk te
kunnen oplossen zullen grote gebie
den in cultuur moeten worden ge
bracht.
De ontwikke.ling van de industrie
komt echter op de eerste plaats. Dat
China zo weinig contact met het bui
tenland onderhoudt, zo ging Tsjoe
En-lai verder, ligt nfët aan de Chine
se regering, maar aan het internatio
nale embargo en de internationale
blokkade. De Chinese premier wees
er op, dat de Sowjet-Unie in 1960 alle
contacten met China heeft verbroken
en toen ook een overeenkomst ver
brak op kerngebied. „Wij zijn er de
Russen nog steeds dankbaar voor",
aldus Tsjoe, „omdat zij ons hiermee
dwongen onze eigen hulpbronnen te
ontwikkelen".
Het tijdig anticiperen, waarvoor de
KLM zich nu reeds gereed maakt, om
de verdere groei op de meest efficiën
te wijze te verwezenlijken, gaat thans
nog ten koste van de rentabiliteit.
„We menen evenwel, dat we van dit
beleid in de naaste toekomst de
vruchten zullen kunnen plukken," al
dus dr. van der Wal.
Hij bracht in herinnering, dat om
te kunnen voorzien in de behoefte
aan meer eigen vermogen aan de Ne
derlandse regering is gevraagd om
éénzijdig ƒ200 min 5 pc^. preferente,
niet winstdelende aandelen te nemen,
die niet ter beurze verhandelbaar
zullen zijn. Voorts is aan de Staat
gevraagd het garantiepotentieel te
verhogen van 100.min tot 200 min.
ROME De Praagse christelijke
vredesconferentie is nu ook in Italië
haar regionaal comité kwijt geraakt.
De voorzitter, dr. Giorgio Girardet, de
hoofdredacteur van het protestantse
weekblad Nuovi Tempi, en enkele
andere bestuursleden hebben metro
poliet Nikodim te Moskou een af
scheidsbrief geschreven, waarin zij
hem adviseren, de Praagse beweging
maar op te heffel nu zij verworden
is tot een zuiver propaganda-instru
ment voor de Russische politiek
Eerste schietpartij
sinds 1967 op Cyprus
NICOSIA (AP) Turkse en Griek
se Cyprioten hebben in de nacht van
woensdag op donderdag voor het
eerst in vier jaar het vuur op elkaar
geopend, zo is gisteren bekendge
maakt.
Turks-Cypriotische politiemannen
bij een controlepost nabij Renia in
het noorden van het eiland wisselden
schoten met de inzittenden van een
Grieks-Cypriotisch legervoertuig. Er
waren geen berichten over gewonden.
MONTEVIDEO De Uruguese
Merrilla-beweging Tupamaros heeft
woensdagavond 285.000 dollar geëist
voor de vrijlating van de Uruguese
industrieel Jorge Berembau, een van
de vijf mensen die zij ontvoerd heb
ben. Berembau werd op 12 juli ont
voerd. De textielonderneming waar
van hij directeur was, was van frau
de beschuldigd door de regering van
Uruguay en de linkse partijen. Het
bedrijf is gesloten. De Tupamaros
willen, dat het geld wordt gezonden
aan drie bonden van arbeiders in de
textielindustrie, die het moeten ver
delen onder de werkloze textielarbei
ders.
Geoffrey Jackson de Britse ambas
sadeur in Uruguay, wordt nu al sinds
8 januari door de Tupamaros vastge
houden.
RUSSEN
Nu steeds meer landen contacten
met ons leggen, kunnen wij betrek
kingen met de Russen aanknopen op
basis van de vijf principes voor co-
existentie. Maar wij zullen nooit een
supermogendheid worden. De Chinese
premier herinnerde er aan, dat China
meermalen heeft verklaard nooit als
eerste land kernwapens te zullen ge
bruiken. „Wij geloven, dat eens de
dag zal aanbreken, waarop het ge
bruik van kernwapens voorgoed ver
boden zal worden. Dan kan Canada
een grote hoeveelheid uranium naar
verscheidene delen van de wereld
uitvoeren ten behoeve van het vreed
zame gebruik van kernenergie".
WERELDVREDE
Wat de kwestie van de vrede in de
wereld betreft, verklaarde de Chinese
premier, dat China voorstander is
van opheffing van alle buitenlandse
militaire bases
(Vervolg van pagina 1)
3 De bekendste toepassing in deze
Apollo-weken is de laser hoogtemeter
die het commandoschip Endeavour aan
boord heeft. Lichtpulsen worden uit
gezondten naar het maanoppervlak, en
men weet hoe lang zij er over doen
om teruggekaatst te worden. Daaruit
kan, elektronisch, de hoogte worden
berekend.
Franse minister:
Verdachte patiënt
had geen cholera
PARIJS De Franse minister van
volksgezondheid heeft gisteren mee
gedeeld, dat uit medisch onderzoek in
het Instituut-Pasteur in Parijs is ge
bleken, dat de ziekte waaraan een
jonge Nederlandse toerist lijdt geen
cholera is. „Het verdachte geval in
Toulouse is geen cholera, het gaat
hier om een heel gewone bacil", aldus
minister Boulin.
De 28-jarige Nederlander, wiens
naam niet wordt genoemd, had een
bezoek gebracht aan het gebied van
Zaragoza in Spanje, van waaruit ver
scheidene gevallen van cholera waren
gemeld. Bij aankomst in Frankrijk is
hij in het ziekenhuis in Toulouse op
genomen.
Volgens welingelichte bronnen zijn
ongeveer 30 mensen, voornamelijk uit
Spanje terugkerende toeristen, in
Franse ziekenhuizen bij de Spaanse
grens opgenomen met symptomen, die
op cholera wijzen.
Belgische politie
arresteert Hagenaar
DEN PANNE (AP) De politie
van De Panne (België) heeft gisteren
de Hagenaar D. E. gearresteerd. De
man werd volgens de politie in een
aantal landen gezocht wegens ver
duistering van enige miljoenen Belgi
sche franken.
BONN De Westduitse regering
overweegt gerechtelijke stappen te
ondernemen tegen een tijdschrift en
een televisie-station, wagens het ont
hullen van geheime documenten over
de besprekingen van de Grote Vier
over Berlijn. REgeringswoordvoerder
von Wechmar sprak over groepen, die
gewikkeld zijn in een „blind gevecht"
met de Westduitse buitenlandse poli
tiek.
Het weekblad Quick en het tweede
televisienet hadden de inhoud ont
huld van telegrammen, die door de
Westduitse ambassadeur in Washing
ton aan het Westduitse ministerie van
buitenlandse zaken waren gezonden.
In de boodschappen werd gerefereerd
aan de besprekingen tussen Nixons
adviseur Kissinger en de adviseur
van kanselier Brandt over Berlijnse
zaken, Egon Bahr.
De Westduitse minister zonder por
tefeuille, Horst Ehmke, bestempelde
de publikatie van de Berlijn-docu-
menten als „een onderdeel van een
compagne, waarmee kennelijk wordt
beoogd een regeling inzake Berlijn
eenvoudig onmogelijk te maken en
daardoor ook ratificering van de ver
dragen met Moskou en Warschau te
verhinderen".
Quick publiceerde onder meer een
Russisch ontwerp-akkoord over Ber
lijn .waarbij de DDR een grote rol
krijgt toebedeeld bij de controle op
de toegang naar Berlijn. Het verbiedt
verder alle activiteiten van federale
instanties in West-Berlijn en legt de
vertegenwoordiging van dat stadsdeel
in internationale politieke aangele
genheden in handen van de westerse
Grote Drie.
Een jaar geleden diende de
Nederlandse delegatie op de ont
wapeningsconferentie te Genève
een discussienota in over moge
lijke militaire toepassingen van
laserstralen. Wat men met deze
door natuurkundige trucjes tot
een smalle, intense in de pas lo
pende bundel geordende licht
stralen in principe kan doen is
inderdaad indrukwekkend.
Doe je hetzelfde recht vooruit, dan
heb je een afstandmeter (opsporen
van doelen). Doe je het verschillende
kanten op, dan heb je iets wat erg
MOSKOU. KHARTOEM (UPI. Reuter. AP) De Sowjetunie heeft Soedan gisteren gewaarschuwd,
dat de vervolging van communisten in dat land de betrekkingen tussen Soedan en Moskou bepaald geen
goed zullen doen.
Er is goed nieuws voor de omwonen
den van vliegvelden die getergd
worden door brullende uitlaten van
straalvliegtuigen. Technici van Sc
Messerschmidt-Boelkow vliegtuigen
hebben verrijdbare uitlaatdempers
ontwikkeld. De op een kanon gelij
kende buizen worden Mufflers" ge
noemd. De eerste test op de lucht
haven van Hamburg bleek zeer
succesvol te zijn.
In het regeringsdagblad Izwestia
stond gisteren, dat de 'terroristische
acties' van de Soedanese regering niet
zonder gevolgen kan blijven. „Het
Russische volk kan niet onverschillig
blijven ten aanzien van het lot van
de strijders tegen het imperialisme in
Soedan. Daar hoeft niemand zich illu
sies over te maken". Deze laatste op
merking is kennelijk gericht tegen
president Jaafar el-Nimeiry van Soe
dan. die gisteren nog zei dat hij goede
betrekkingen met de Sowjetunie wil
de blijven onderhouden, omdat er tot
nu toe geen enkel bewijs was dat de
Sowjetunie betrokken was bij de
mislukte staatsgreep van vorige week.
De Izwestia schrijft verder, dat
„hel vreemd is de verklaringen van
sommige Soedanese leiders te moeten
vernemen als zouden de Soedanese
maatregelen niet van invloed zijn op
de nauwe betrekkingen tussen de
Sowjetunie en Soedan". Volgens het
blad heeft de Russische regering her
haalde malen tevergeefs een beroep
op Soedan gedaan om zich „van der
gelijke extreme acties te onthouden".
Deze verzoeken hebben echter geen
resultaat gehad, aldus de Izwestia.
De Sowjetunie houdt zich strikt
aan haar politiek van niet-inmenging
in de binnenlandse aangelegenheden
van andere staten, gaat het blad ver
der, maar zij kan „niet onverschillig
blijven" ten aanzien van de huidige
situatie. En die situatie is, „dat Soe
dan de volledige liquidatie is begon
nen van de communistische partij in
dat land en tracht de leidende figu
ren, de activiteiten en het kader van
de partij uit te roeien".
Dit was het werk van „imperialisti
sche agenten", die in de afgelopen
tijd „hun staatsondermijnende activi
teiten, gericht op een splitsing in de
bevrijdingsbeweging in de Arabische
wereld, hebben uitgebreid".
De Izwestia ontkent, dat de Sowjet
unie iets had uit te staan met de
staatsgreep in Soedan. „Imperialisti-
