Bouma-kind ligt tussen
Barnard en Oosterhuis
m
Nieuwe kerkliederen van ds. Hans Bouma
Beroemdheden in de
weer voor behoud
van de latijnse mis
Pleidooi voor
vernieuwing in
zwakzinnigenzorg
Weer VS-bissehop
uit ambt getreden
COMMENTAAR
De Antillen
Een woord voor vandaag
•C
Markerwaard
Werkloosheid
R.k. grondwet
op losse schroevei
BEROEPINGSWE
LEIDS
UTRECHT Met als aanleiding de
verwikkelingen rondom de Willem
Amtszhoevc in Den Dolder heeft het
Nederlands Genootschap ter bestude
ring van de Zwakzinnigheid publici
teitsmedia en „personen op bestuurs
niveau" opgeroepen tot begrip voor
allen die betrokken zijn bij de zwak
zinnigenzorg.
Het genootschp acht de ontwikke
ling in de zwakzinnigenzorg waarbij
niet alleen medici maar ook psycholo
gen. pedagogen en arbeidstherapeuten
de zwakzinnigen behandelen „zeer
gelukkig". ..Het aanleunen van een
zwakzinnigeninrichting tegen het zie
kenhuismodel wordt in brede kringen
als verouderd ervaren. Dit betekent
dat een inrichting een woonplaats is
of moet worden" aldus het genoot
schap.
Het bestuur van het genootschap
tracht deze ontwikkeling te stimule
ren en heeft zijn statuten zodanig ge
wijzigd dat een meer gedifferentieer
de samenstelling van het ledenbe
stand overeenkomstig de praktijk
van de zwakzinnigenzorg mogelijk
wordt.
Over de spanningen die door deze
ontwikkeling in de zwakzinnigenin
richtingen kunnen optreden voor de
zeer kwetsbare groep van zwakzinni
gen zowel als verzorgers, vraagt het
genootschap daarom een mild oordeel
PROVIDENCE (KHP) Voor de
tweede maal binnen twee jaar is een
Amerikaanse bisschop uit het ambt
getreden. Na de nogal geruchtmaken
de uittreding van bisschop Shannon
in 1969 heeft nu hulpbisschop Ber
nard Kelly van Providence in Rhode
Island het ambt vaarwel gezegd. In
een verklaring zei hij, dat hij geen
enkele hoop meer heeft, dat het Ame
rikaanse episcopaat zijn houding en
beleid zal veranderen. Hij baseert
zijn pessimisme op de besluiten der
jongste algemene vergadering van het
Amerikaanse episcopaat, om op
krachtige wijze de traditionele disci
pline in de kerk te handhaven en te
versterken. De Amerikaanse bis
schoppen houden zich te veel met on
benullige dingen bezig, zoals bijv. de
vraag of de gelovigen nu de commu
nie op de hand kunnen ontvangen of
niet. maar niet met belangrijke more
le zaken zoals de oorlog in Vietnam,
aldus hulpbisschop Kelly.
door Frits Mehrtens
De Gideonsbende van voorgangers die tevens voorzanger zijn, is weer met
één lid uitgebreid: ds. Hans Bouma (zie pag. 5). Het ds slaat op de ene, het
Hans op de andere kwaliteit. Want wie zingt, geeft zich bloothij kan niet
blijven bij zijn (louter biologische) Achternaam" en zich verschuilen tchter
kantelen die initialen héten maar rudimenten zijn.
Als kind wordt men „bij-de-naam-geroepen", en het is gewoon. Op de
rouwkaart en tijdens de begrafenisliturgie is het óók gewoon. Maar daar
tussen, tijdens de zgn. volwassenheid, dan is het niet gewoon, dan schrom
pelt de naam... waarom eigenlijk? Ik geloof, dat de dominees-zangers ons
er volkomen onopzettelijk op wijzen, hóe vreemd het is dat leden van de
christelijke kerk elkaar niet „bij de naam" noemen! Indien dat zo ware: kerke
lijke discussies zouden bepaald aan krampachtigheid en toreador-mentali
teit verliezenen de broederlijkheid, die nota bene kénmerk was van de
nieuw-testamenüsche gemeente, zou een nieuwe kans maken.
Misschien kan deze krant eens met de toepassing beginnen in verband met
de kerkelijke berichtgeving. Ik wil toch eigenlijk wel eens weten bij welke
naam de broeders Lekkerkerker en van Itterzon bv. geroepen zijnin de
gemeente zijn wij toch in principe bij eikaars Doop aanwezig
Hoofd en hart
Ik wil wel bekennen, dat ik blij
ben met iedere dominee-zanger die
verschijnt. Want des te groter wordt
de kans, dat het loflied niet alleen
een plaats krijgt in de theologie, maar
er ook in meespreekt en meespeelt.
Hierdoor zou wel eens een halt toe
geroepen kunnen worden aan de
steeds verder óp-splitsende tendens...
gewoon maar omdat we dan mikken
op een structuur waarbij hoofd en
hart in evenwicht zijn. En die struc
tuur levert naar mijn ervaring een
manier van preken op, die van ons
geen theoloogjes probeert te maken,
maar gelovigen, die weten dat de zon
dag de eerste dag van de week is.
Bovendien: waar het loflied, in di-
rekte rede gericht tot de Here God,
niet meer gezongen wordt, daar is
geen Kerk meer! Het wordt vaak ver
geten, dat voor Calvijn het kerklied
thuishoorde in de categorie van het
gebed!
Daarom is de duiding van de „dich-
ter-dominee" uitermate belangrijk.
Wij staan voor de keus: of wij vallen
terug in een negentiende-eeuwse kwa-
lifikatie van exclusiviteit (b.v.: ja,
maar dat is een dichter, of: ja, maar
daar moet je muzikaal voor wezen...),
of wij duiden inclusief in die zin, dat
zij openbaar maken welke velden van
humaniteit wij hebben verwaarloosd
in ons driftig rennen langs de wegen
van het hoofd-alleen.
Naar mijn mening is alleen het
laatste mogelijk, en ik zou aan
duidenderwijs willen herinneren
aan de enorme ontwikkeling van de
muziekscholen en het beoefenen van
meente een lijst had waarop nauw
keurig was aangetekend, welke liede
ren de laatste tien jaar waren gezon
gen, dan zou je de realiteit van die
lappendeken kunnen zien. Vanuit het
ongerijmde: onze kerk is niet alleen
bij afspraak presbyteriaal, zij is het
inderdaad. De lutherse reformatie gaf
dit ook te zien: verschillende land
streken kozen uit de voorhanden Glo
ria-vormen verschillend, naar hun
aard. Rond Genève ontstonden va
rianten van de psalmmelodieën, de
gemeente van Lausanne had in 1565
de slotsyncope van psalm 42 al ver
anderd, wij zitten er nog mee!
De dichter-dominee heeft het ge
weldige voordeel, dat hij de liederen
zijn gemeente „aufs Maul" schrijven
kan, om met Luther te spreken. Hij
kan evalueren, ontdekken wat te hoog
ligt, wat te gecompliceerd is... hij
wordt door zijn gemeente behoed
voor een uitglijden op de privé-we
gen van hoofd of hart. Sterker nog:
onder omstandigheden zal de gemeen
te hèm het lied aanreiken. Ik kan mij
goed voorstellen, dat tijdens het ont
staan van b.v. een dooplied, een ge
beurtenis of omstandigheid ter plaat-
iiiu^iCKWiiuien cu lici ucucinicu van
de expressie-vakken .überhanpt.,.. i - CrTe'-
ten, notie te zijn. Wie veel omgaat
Daarom mis ik, bij alle vernieuwing,
nog steeds de beoefening van het
kerklied door de studenten in de theo
logie. Let wel: de beoefening, niet het
het praten-over alléén, dat zou wéér
een leervak opleveren. Om een doe-
vak gaat het, vanwege dat hart.
Lappendeken
Het is gewoon maar waar, dat ker
kelijke gemeenten, landstreken soms,
verschillend kiezen uit hetzelfde kerk
boek. Zij hebben een verschillend re
pertoire van kerkliederen. Ik bedoel
nu niet die dominee, die iedere dienst
liet beginnen met „Roemt 's Vaders
welbehagen, geeft Jezus lof en eer,
daar is de kroon der dagen, de dag
des Heren weer". Dat was niet omdat
die gemeente daar iedere zondag om
zat te springen (dat kon je dan ook
wel horen), nee, dat had te maken
met het zeer minieme repertoire van
die voorganger (zie de niet-zingende
theologische studenten hierboven). Ik
bedoel: stel dat je van iedere ge-
Op het eerste gezicht kan de toetreding van twee
ministers van de Nationale Volkspartij-Unie tot de
Antilliaanse regering als een versterking van de
positie van de regering geïnterpreteerd worden;
niet omdat de parlementaire meerderheid in de
Staten nu groter geworden is (ook voor deze
reconstructie zag die meerderheid op papier althans
er al heel solide uit), maar wél omdat nu het
Curagaose element in de regering is versterkt. Van
het begin af aan heeft deze regering het stigma
gehad van een Arubaanse dominantie en dat was
gezien de onderlinge verhouding tussen de eilanden
een hachelijke zaak.
Bovendien is de N.V.P.-U. een partij die beter
dan de Democratische Partij toegerust lijkt om de
problemen van de Antillen te lijf te gaan. Het is
de partij van de nu bijna vijf jaar geleden over
leden dr. M. F. da Costa Gomez, wiens naam (of
beter bijnaam: de doctoor) nog steeds met gezag
op Curagao wordt genoemd en wiens opvolger
Evertsz ook buiten de eigen partij groot gezag
heeft.
Niet in de laatste plaats moet er verder aan
herinnerd worden dat de N.V.P. sinds 1 januari
van dit jaar weer een eenheid vormt (van daar
die vreemde naam: Nationale Volkspartij-Unie)
met de Union Reformista Antilliano een afsplit
sing van de N.V.P. uit 1966, die weliswaar electo
raal gezien nooit helemaal goed van de grond
gekomen is, maar wel duidelijk een nieuwe, ratio
nele en hoopgevende geest in de Antilliaanse
politiek heeft gebracht.
Toch is er nog geen aanleiding onmiddellijk
'hoera' te roepen. Er is niet eens zo'n heel goed
geheugen voor nodig om zich te herinneren hoe
precies een jaar geleden de toenmalige premier
Petronia eveneens een manmoedige poging onder
nam om de basis van zijn regering te verbreden
door het opnemen van twee N.V.P.-ers, maar dat
toén nog geen half jaar later de D.P.-ministers het
lieten afweten.
Er spelen in de Antilliaanse politiek nog steeds
te veel persoonlijke (dat zijn: grillige) factoren een
rol en behalve dat, als wij spreken over dit soort
partij-politieke verhoudingen op de Antillen, wij
het toch eigenlijk wel heel sterk over abstracties
hebben. Een echte paticipatie van de bevolking
aan de politiek is er niet en dat is daar (als hier en
overal elders) een griezelige zaak.
met toegewijde pastores, weet dat deze
ontdekkingen aan de orde van de dag
zijn. Dat vooral kinderen vragen kun
nen stellen in de richting van een bij
bels antwoord, dat wij tevoren niet,
dan wel mistig, zagen liggen. Trou
wens, neem de hele zaak van de kin
dercommunie, het begin van een op
wekkingsbeweging als u het mij
vraagt, die is niet gestart vanachter
een schrijfbureau maar in gang gezet
door een kind, dat meeliep naar de
avondmaalstafel. Het hoorde toch bij
zijn vader en moeder, en thuis plach
ten die hem ook niet over te slaan...!
Uit deze pastorale praktijk komt het
lied van dominee Bouma, en het buigt
daarheen terug. Het lied van de die
ren, no 47, had niet in Amsterdam
kunnen ontstaan, daar was het hoog
stens een katten- en hondenlied ge
worden... In Heer-Hugowaard léven
mensen van de dieren en juist die
mensen moeten weten hoe je met die
dieren hoort te leven. Is het eigenlijk
niet vreemd, dat wij geen boeren
liederen hebben? Geen wonder, dat
dieren dan tot object verworden...
kistkalveren en een christelijke boer,
kan dat op één erf? Een boer die in
de kerk van zijn dieren zingt, weet
meteen dat hij van Zjjn dieren zingt;
daar gaat de ethiek op in de hymne
en als die weg bestaat, doen wij on
verstandig met een omweg te kiezen.
Wat mij in deze bundel enorm in
trigeert is wel het feit, dat de theo
loog Bouma erin slaagt „horizontaal"
en „verticaal" te verzoenen in de
hymnische vorm. Een „verticale" re
gel bevat al de voor-echo van de
daarop volgende „horizontale" impli
catie. Laat ik het lied van de vrede
eens uitschrijven, dan begrijpt u wat
ik bedoel.
O God wij bidden U om vrede,
de schepping is in adèmnood,
wij staan de ander naar het leven,
wij zijn elkanders hongerdood,
o God wij roepen U te hulp
wij gaan gebogen onder schuld.
Gij geeft ons telkens nieuwe kansen,
bevrijdend brengt Gij ons aan 't licht,
wij mogen leven voor de ander,
wij zijn op liefde ingericht,
o God omdat Gij ons bemint
vormen wij mensen een gezin.
Wij zitten samen aan een tafel,
wij delen met elkaar het brood,
om alwie hongert blij te maken
vechten wij tegen nijd en. nood,
ivij kennen geen tevredenheid
voordat alom de vrede rijpt.
O God wij zijn uw volk op aarde,
getuigen der gerechtigheid,
de schepping haalt in ons diep adem
wij mogen haar geweten zijn,
wij roemen U om ons geluk,
wij zegenen wie wordt verdrukt.
Te zingen op de melodie „Laat me
in U blijven, groeien, bloeien..."
Wereld-in-het-klein
Ik citeer nu maar niet verder, u
koopt het boek immers; ik vermeld
nog een paar lichtjes die tijdens de
lezing gingen branden. Je ziet in de
kerk dat hier een leerhuis wordt op
gericht, een plaats van intensieve
Schriftstudie, en daar heeft men dis
cussies over wat er nu gedaan moet
worden, en wel meteen. De vormende
substantie van Bouma's liederen zou
ook wel eens in staat blijken te zijn
om deze twéé gemeente-activiteiten in
een organisch verband, in een verhou
ding van oorzaak en gevolg te bren
gen. Op dezelfde wijze als in het be
grip DABAR spreken én doen zijn on
dergebracht.
Maar blijkt dan niet aanstonds, zo
dacht ik, dat de gemeente zélf een
wereld is een wereld in het klein?
Want de betrokkenheid, die men op
doet in deze liederen, kan men toch
niet over de hoofden héén van de
Heer-Hugowaarders toepassen op
Zuid-Amerika? Wat doen wij eigenlijk
aan de „structuren" van die wereld-
in-het-klein die gemeente heet. Wan
neer b.v. in de gemeente de zieken en
stervenden niet worden bezocht en
opgebeurd door de broeders en zus
ters, dan is een collecte voor Pakistan
van desnoods vijftig miljoen, toch niet
meer dan een emotionele oprisping.
En tegen emoties zijn de structuren-
</.VJ
Eigenlijk is het slot van het verhaal van de spijziging van de> I
nog het merkwaardigste. Als allen gegeten hebben en verzadigd\
lezen we: „En zij raapten de brokken op, twaalf manden vol".
veel te veel. Was dit niet een heleboel extra werk voor de disci}^ERW
die toch al moe waren? allen
Als Christus met vijf broden en twee visjes vijfduizend mensen de pi;
voeden, was het dan niet mogelijk geweest, dat, als de laatste\j%*n^
volkomen verzadigd was, ook de laatste kruimel op .was? Wc™
dan dit extra werk? Ik schreef al een paar maal deze week, d
niet vergeten moeten dat deze geschiedenis tegelijkertijd een g(
nis is voor de discipelen. Er blijven twaalf manden over, vooi
discipel van de Heer één.. Zij gaven liet voedsel, voor één man,
er overvloed voor elk van de discipelen. Dat is één van de dagt
wonderen voor wie het evangelie uitdraagt. Hoe meer hij geef
meer hij ontvangt. Wie anderen helpt, wordt zelf geholpen,
een wet van het Koninkrijk Gods, die ook thans nog geldt,
de zegen van het geven.
aar
dus\
omi
iw
ite fi
van
ing e
1975 i
We lezen vandaag: Jesaja 49:1-7.
We lezen morgen: Jesaja 511-8.
Ijoen
■ren.
mt in
ifase
in mil
li don:
r alle
[vloei
in-wereldformaat résistent. Zou het
nou zo gek zijn, wanneer b.v. een
leraar wiskunde (die tenslotte zijn
vaste baan plus bijbehorend salaris
heeft) per week een aantal uren be
schikbaar zou zijn voor kinderen, die
het moeilijk hebben met dit vak? Als
deze dingen niet kunnen, kan er dan
voor de derde wereld ooit meer op
tafel komen dan een „christelijke
handreiking" Is de gemeente niet
het oefenterrein waar wij het bijbelse
sleutelwoord KORBAN, offer kunnen
leren verbuigen? Om, zo doende en
zo lérende te ontdekken in welke
structuren onze dienstbaarheid opti
male werking heeft.
Is het eigenlijk niet heel gewoon,
zo sprak een derde lichtje tegen mij,
dat „vericaal" en „horizontaal" in
I meti
Ds. Hans Bouma
hymnisch verband, in eikaars Peze
lengde geraken? Want is dat ni®»derc
bijbelse anatomie van het Hart? ipd
in ontvangen wij de sprake Godjden"
vandaar-uit zijn de uitgangen dePerd 1
vens: óns denken, spreken en <tèerst<
Is dus de lofzang op die manier frouwt
diking? |ie za
ry t [bene
Gewoon doorzingentase g
-eject.
Hans Bouma heeft zijn liederesamt
hoofdzaak geschreven tegen psluwei
melodieën. Dat is moedig, wanteensc!
impliceerde een moeilijke strofev» te
Van een andere kant gezien, zou hreau
ook kunnen zeggen dat deze bu| te A
nog steekt in de vorm van het ijgince
fabrikaat. Ik zeg dat niet op gch Cei
van een wet van Meden en Peiet on
zo van: teksten nieuw, dan oo^orai
melodieën nieuw! Nee, ik dacht,ich b
het literaire palet van Bouma q, 0
om andere melodieën. Dit idioom^hnii
verrassing in zegging en rijm, wjjectei
nog op de rechte partner. Uiterfcttar
kan de pastor Bouma daar nier bos
wachten, dat moet hij ook beslist L wer
doen. L
Maar het moet gehoopt worden JT"
vooral de liederen die nu gelq"
gaan tegen een exclusieve wijs (Prra£r
8 bv. en Wachet Auf) hun adaea~:.
melodie ontmoeten. De sterkte
deze melodieuze zwakte is geleger
de pastorale categorie van de pr.
seerbaarheid.
Het is voor mij persoonlijk
angstige vraag, hoeveel
teksten uit het komende gezangf*
witte bladzijden zullen blijven oifF/",.
de melodie te ver ligt van het nv
kale hart van de gemeente. Wam
een zanggroep een vierregelige
die na twaalf minuten nog niet
dan zal het met de gemeente J™*
lukken. ™eQ]
En daarom moet de gemeente ',n
Heer-Hugowaard gewoon öoorziiibruj]
komt er dan een nieuwe melodie,khoef
moet niet een commissie een en afjnwo
beoordelen, maar diezelfde geme^jk
van Heer-Hugowaarddat nie)
nou eens een aardig precedent we
U zult intussen begrepen hefcr®"
dat u dit boek moet aanschai1??1
Vooral de jeugddienstcommissies"'' 'r
mij altijd schrijven om andere lir ai.(
ren, kunnen hiermee geweldig uifart"
voeten. "V"
iterle
En wanneer ik mij dan waag fek"
een samenvattende diagnose: Dit Fnrt
ma-kind ligt tussen Barnard en 1
terhuis in. Het houdt met het reclf'J
handje Barnard en met de linker £inw;
terhuis vast, en ik heb sterk de° hel
druk dat zij het beiden prettig vin*Hai
Zo gaat dat dan met die verscjpree
denheid binnen één gave ke er
i on,
De kerkmusicus en IKOR-mdere
werker („Zingend geloven"), lie nc
Mehrtens bespreekt „Een niel ook
schepping" van Hans Bouma. XJittl
N. Voorhoeve, Den Haag; prijs tc
Jittter,
florg
—iet al
NOS distantieert
zich van EO-
opnierkingen
Ook zonder een temperatuur, waarbij alleen reeds kend werden aanvaard, nog wel zo waterdicht zijn.
het woord „waterrecreatie" verkwikkend werkt, ver- En of andere argumenten, aan de betekenis van het
dient het rapport van de Volendamse V.V.V., waarin nog overgebleven Zuiderzeegebied ontleend, niet zo
tegen voortgaande drooglegging van de Marker- veel aan kracht hebben gewonnen dat deze nu de
waard wordt gewaarschuwd, serieuze aandacht. doorslag behoren te geven.
Nederland is zolang om zijn indrukwekkende Vooral omdat in het goed-beredeneerde rapport
droogleggingsprestaties geprezen, dat elke inpolde- van Volendams V.V.V. nog een zelfstandige en waar-
ring bijna als een nieuw blijk van nationale krachts- devolle functie wordt gezien voor de dijk-aanleg,
ontplooiing wordt begroet. De betekenis van bedoel- voorzover deze reeds tot stand kwam, zodat het geen brief" van dè^ËvanSXche*^OmroepJ
de waterbouwkundige werken voor ons volksbestaan pleidooi vormt voor het ongedaan maken van zaken waarin bij het NOS-bestuur gepro-
is ook te duidelijk om er anders dan met waardering welke niet verder te keren zijn. testeerd wordt tegen een door het
over te spreken. Een besluit om „ten halve te keren", behoeft nog calcütta™ïïwifd?tem musical "°h!
Ook voor de inpoldering van de Markerwaard zijn niet te betekenen dat men in het verleden heeft ge-
en worden sterke argumenten aangevoerd. Dat neemt dwaald. Wel zou het een dwaling zijn vast te houden -wii maken ernstig bezwaar tegen
niet weg dat er alle reden is zich af te vragen of de aan een uitgestippelde koers, zonder op het verloop oM^rïieendadooreZeeen Z hlirek Tl
argumenten welke in het verleden als vanzelfspre- van het getij te letten.
HILVERSUM Het bestuur van
de NOS heeft zich vrijdag gedistan
tieerd van enkele opmerkingen in een
opgedrongen door een betrekkelijk
kleine groep t.v.-mensen, die ons volk
hun verziekte denkbeelden met alle
middelen willen opdringen". In dit
concrete geval komt het erop neer,
dat ueen aantal van onze medewer
kers bij het journaal diskwalificeert.
Wij menen, dat u daarbij onrecht
doet aan deze mensen en aan de re
dactie in haar geheel", aldus liet
De ontwikkeling van de werkloosheidscijfers is en verbetering van bestaande collectieve voorzienin-
over het algemeen een duidelijke aanwijzing voor het gen bij het bedrijfsleven kunnen ons ervoor behoe- uacu(, m H
antwoord op de vraag of onze economie bergop of den, dat het kwaad van de werkloosheid in ons land NOS-bestuur in een brief aan de EO.
bergaf gaat. De stijging van het aantal mannelijke zich weer bij meer dan honderdduizend gezinnen 1
werklozen per eind juni j.l. met 10.500 man verge- aandient. S-todmg de
i i joumaairedactie niettemin op de vin-
leken bij eind juni vorig jaar wijst op een begmnen- Meer werklozen betekent per definitie minder pro- gers heeft getikt, mag volgens de
de teruggang van de welvaart. duktie, ook voor een belangrijke sector als de wo- brief niet worden afgeleid, dat het
De overbesteding en de mede daardoor sterk toe- ningbouw. Het werkloosheidscijfer voor bouwvak- NöS-bestiiur het standpunt van de
genomen inflatie hebben geruime tijd dankzij de kers bijv. blijkt per eind juni vergeleken met vorig vange lscie mroeP ee
toevloed van buitenlands kapitaal en de ook in het jaar meer dan verdubbeld, namelijk van 2080 naar
buitenland heersende inflatie geen merkbare kwa- 4800 man. Een overgang van 2320 naar 4150 werk-
lijke gevolgen te zien gegeven. lozen voor de metaalsector is ook niet gering.
De thans opdoemende tamelijk forse werkloos- Meewerken aan het terugdringen van de overbe-
heidstoeneming lijkt de aankondiging van een eeo- geding als een van de belangrijkste oorzaken van de
nomische reeeiie Deze behoeven wij echter niet als dreigende recessie, is een nationale taak. Het nieuwe
een noodlot over ons te laten komen. Naarmate over- kabinet ons parlement en de maatschappelijke orga-
heid en maatschappelijke organisaties er beter in sla- Sheid °P verantw001"
gen de ernstige overbesteding terug te dringen impopulaire matregelen om onze uitgaven en in-
d.w.z. de uitgaven te verminderen, zal de recess,egolf koms^ weer meer £et elkaar evenwsicht te bren-
min er noog opslaan. gen ^oe onaangenaarn deze maatregelen misschien
Doorvoering van de aanvaardbare bezuinigingen ook zijn zullen, na de steun van het parlement ver-
door de regering en matiging van loon- en prijsstij- kregen te hebben, loyaal moeten worden aanvaard
gingen evenals geleidelijker invoering van nieuwe en uitgevoerd.
KWARTET TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Durdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman.
J. van Hofwegen.
Van een onzer verslaggevers
Een aantal vooraanstaande in
tellectuelen en kunstenaars, on
der wie Graham Greene en
Yehudi Menuhin, hebben een be
roep gedaan op het Vaticaan om
de traditionele misviering niet
af te schaffen omdat het daarmee
„de menseheid van een van zijn
meest grandioze manifestaties
berooft", zo bericht de corres
pondent van De Volkskrant uit
Londen.
Het beroep, dat mede ondertekend
is door o.m. Wladimir Ashkenazy,
Agatha Christie, Kenneth Clark, Co
lin Davis, Nancy Mitford, Malcolm
Muggeridge, Iris Murdoch, Joan Su
therland en Philip Toynbee, stelt,
„dat de mis met zijn latijnse tekst
tallozen geïnspireerd heeft tot het
maken van grote kunstwerken, niet
alleen mystici, maar ook dichters, fi
losofen, musici, architecten, schilders
en beeldhouwers in alle landen en
alle tijdperken". Ten onrechte wordt,
naar zij schrijven, gemeend, dat de
moderne mens, en met name de intel
lectueel niets meer van traditie wil
weten en dat hij er iets anders voor
in de plaats wil hebben. De onderte
kenaars menen dat de traditionele
mis moet blijven bestaan, zo nodig
naast andere liturgische plechtighe
den.
Commentaar
In een commentaar op dit bericht
zei ons desgevraagd de dichter Huub
Oosterhuis, wiens werk bij de litur
gievernieuwing een grote rol speelt,
dat hij deze oproep en zijn bewoor
dingen een beetje naïef bindt en niet
bijzonder pastoraal, maar dat hij er
evenmin voor zou zijn om de traditio
nele mis meteen maar helemaal af te
schaffen.
„In zdberre zou ik de brief wel
kunnen ondertekenen. Ik heb ook iets
tegen dat monomane van die Ro
meinse richtlijnen die één vorm voor
schrijven en de andere afkappen. Als
die intellectuelen zo aangesproken
worden door de traditionele mis, dan
moet die mogelijk blijven. Maar om
het nu meteen maar een van de mees
te grandioze manifestaties van de
mensheid te noemen dat vindt ik nog
al naïef. Je kunt met evenveel recht
zeggen dat het een ratjetoe is van
magie, van verkeerde interpretaties
van de bijbel, maar ook met heel
goede en autentieke stukken. Deze
intellectuelen gaan er denk ik veel te
makkelijk ban uit dat de vernieuwers
een soort vandalisme bedrijven, ze
hebben te weinig nagedacht over de
vervreemding van het kerkvolk
mede als gevolg van die opgelegde
latijnse misoefening.
Vanwege die vervreemding werd het
hard tijd voor de liturgische vernieu
wing en de landstaal. Dat is naar
mijn smaak het belangrijkste dat je
althans in die brief helemaal niet
vindt: het pastorale motief. Maar
goed, zolang ze zeggen: zo nodig naast
andere vormen bind ik het best".
ROME (KNP) Wanneer de or e
tiek op de ontwerp-grondwet derlerlir
kerk te groot wordt, laat de paul. D'
commissie onder leiding van kaj> he
naai Felici haar werkzaamh«ur-z
stopzetten. Dit heeft mgr. W. On»k gi
toegevoegd secretaris van de pausen b
ke commissie voor herziening vanii he
kerkelijk recht, meegedeeld. Hieiteel
reageerde mgr. Onclin op de schj ook
kritiek, die losgekomen is op Vlie
voorlopige ontwerp voor een lex ijrreii
damentalis der kerk. Hondeijerke
theologen en kerkjuristen noemenwokc
werkstuk van de commissie Felicil
ti-conciliair en anti-democratisch. {^im
Het ontwerp voor de grondwet,jg,,
op het ogenblik ter beoordeling bik;,,
bisschoppen ligt, is volgens mgr. _e,
clin slechts een werkdocument;: v*0l
bisschoppen zijn volkomen vrij L we
meningen en voorstellen bekenoL-f 7
maken. Voorlopig ziet mgr. Oi^eje
het nog niet tot een grondwet kon
Als vroegste termijn van behanc
j 1 het
in de bisschoppensynode noemdePg"
het jaar 1975. Hij beklemtoonde
de wenselijkheid van een grom"
die een zekere stabiliteit ver
2onder overigens definitief te m<
zijn.
|de i
id d
'gev
en
;ebo
NED. HERVORMDE KERK. Aat
nomen: naar Hattem: drs. D. Brc|0C
kand. te Rotterdam. Bedankt:
Hoogeveen (toez.): H. F. VenemiJ
St. Johannesga; voor Putten: HiUC
van Slooten te Nijkerk.
Benoemd: door de wereldraad t
kerken te Genève voor het werk op
Interchurch Aid (interkerkell Ko
hulp) met standplaats Beiroet: Fi:
Jonge te Creil-Espel.
GEREF. GEMEENTEN. Bert
te Krimpen a.d. IJssel: A. Verg(
te Rotterdam C.
BAPTISTENGEMEENTEN,
noemd: tot leraar godsd. aan de (i
MTS: J. v. d. Geer te VeendamT
deze benoeming heeft aangenomen]
het
1
