e
er ver
tijd heeft
tand op kapotgeknaagd
Haagsch Hopje wordt
Haarlemse
geen
Hop
Ambachtsheerlijkheid Cromstrijen is
na bijna vijf eeuwen jonger dan ooit
Onderzoek naar
verbod koppelbazen
bij metaalbedrijven
Cromstrijen: in feite
een relatiegeschenk...
Mis
Groenzone bij
Westland
Promotion '77
Politiehulp
Ziekenhuisraad
tegen hoge
beloning stages
Genoemd naar koffie minnende baron
Champignonktreker heeft
primeur oesterzwam
5
VRIJDAG 9 JULI 1971
Uil
H
)P
)Ot
sj 4
-| -NUMANSDORP „Ja, de analyse die Mansholt van de EEG-
I pdhouwproblemen heeft gemaakt, goed, daar kan ik wel achter
)an. Ook de remedie die hij ervoor heeft bedacht zit op papier wel
ed in elkaar, maar ik kr\jg zo langzamerhand toch wel het idee
""1 jt het een fata morgana aan het worden is. De konsekwentie immers
B zijn plannen tot struktuurverbetering en schaalvergroting in de
pdbouw is direkt, dat er heel wat mensen uit de landbouw zullen
kun^eten verdwijnen. Samen met de hoge investeringen die de
tei^vers moeten plegen kost de omscholing van al die mensen veel
veel te veel!"
y weet beter dan wie ook waar hij over praat, de nu 36-jarige heer
E. Vlielander, de vijfde van het geslacht die de titel rentmeester van
netdAmbachtsheerlijkheid Comstrijen voert. Zijn stoel is net warm: pas op
wli is hij in zijn funktie gekozen als opvolger van zijn vader. De traditie-
r a'hden titel is bijzonder misleidend, want de heer Vlielander is in feite
•cteur van Nederland's grootste en modernste landbouwbedrijfzij het
dat hij zich terdege bewust is van de traditie die zijn geslacht en
trijen rijk zijn.
stand en het grote arsenaal in ge
bruik zijnde landbouwmachines: er
zijn alles bij elkaar bij de Ambachts
heerlijkheid 70 man in dienst, waar
van 10 op kantoor en 6 in de centrale
werkplaats. IN de loodsen staan in
een imposante rij 36 tractoren. 4
rupstractoren, een draineermachine,
73 Iandbouwwagens, twee draglines, 6
ploegen en eggen, 8 zaaimachines, 10
combines, 40 transportbanden, en dat
is dan nog maar een allesbehalve vol
ledige opsomming.
Niet ten onrechte glimlacht de heer
Vlielander trots als hij de resultaten
van Comstrijen opsomt, daarbij ove
rigens ogenblikkelijk aantekenend
dat het bedrijf in 1970 voor het eerst
Geen kolenberg" maar een aard-
appelhoop waar Nederland vier
dagen van zou kunnen eten.
Ideaal
dr. Sicco Mansholt moet de
chtsheerlijkheid het ideaal der
vertegenwoordigen. In zijn
i over de volgens hem noodzake-
sanering in de landbouw noemt
J tachtig hectare wel het absolute
Jimum voor een rendabel akker-
Wbedrijf, en vijftig runderen op
"j 'hectare grond voor een goed
eltbedrijf. Cromstrijen vertegen-
igt een veelvoud hiervan: De
r Vlielander is direkteur van een
rijf van in totaal rond 1800 hecta-
waarvan 1197 in bouwland en 10
weiland. De rest van de opper-
zijn dijken, wegen, houtop-
n, personeelstuinen en rietgor-
In de zeventiende eeuw veran
dert de struktuur: ook al het dan
nog nieuw gewonnen polderland
wordt voortaan in gemeenschap
pelijk beheer genomen, nadat
eenmaal in 1642 de Numanspol-
der was drooggelegd en in 1648
de nederzetting Numansdorp was
gesticht. Een van de ambachtshe-
n gei De meer dau rijke traditie
z^nLjvan de Ambachtsheerlijkheid
en j Cromstrijen gaat terug tot
een 11492. In dat jaar vroeg Maxi-
1 tejmiliaan, Rooms Koning,
£^jaan ztfn sekretaris mr. Gerard
behlNuman, hoe hy hem zou
m de kunnen belonen voor de vele ren-grondeigenaren werd aange
wezen om de destijds van Maxi-
miliaan verworven titel van Am
bachtsheer over te dragen. De
twaalfde overleed in 1799.
Omdat men het niet nodig vond
een nieuwe ambachtsheer te kie
zen Nederland was in die tijd
de Bataafse Republiek met in
zijn vaandel 'gelijkheid en broe
derschap' is sindsdien de titel
in feite verloren gegaan. In 1814
werden wel enkele privileges
hersteld, maar de bestuursvorm
is toch nooit meer de oude ge
worden.
diensten die hjj zijn koning
had bewezen. De naamgever
van het huidige Numansdorp
vroeg daarop in altijd duren
de erfpacht „de nieuwe aan
wassen, uitgorzen, slikken en
rietbroeken, strekkende van
de Westmaze tot aan de
Diepte van Strijemonde, langs
de Group Westwaarts tot
Cromstrijen toe, Zuidwaarts
5„8 lot Wjjvekeen, Oostwaarts tot
(drac aan het nieuwe land van
kalv
lamm
(zei
pony
4.9»
eien
1625,
'l Essche".
Tot op heden werden daarna
uit de verschillende ambachtshe
ren-grondeigenaren van Com
strijen drie „gekommitteerden"
gekozen, die het dagelijks bestuur
van de ambachtsheerlijkheid vor
men. Als bedrijfsleider werd een
rentmeester aangesteld, overigens
een bijzonder invloedrijke positie
Daarnaast schonk Maximiliaan
hem nog, de Ambachtsheerlijk
heid: in feite zeggenschap over
opbrengsten van malerij, visserij,
vogelarij, Iveren, giften van ker-
ardap ken en kosterijen, en niet te ver-
gelen de bevoegikeii om naar ta"hët'geheel "van"de^ambTchts-
eigen goeddunken dijkgraven en heerlijkheid, en bovendien een
schout en schepenen aan te stel- funktie die erfelijk is wanneer
-«■ len en te ontslaan en om recht te tenmiTlste de zoon zich kapabel
c 29i$ doen naar de gewoonte m die genoeg toont om zijn vader op te
streken. volgen.
Het gebied dat mr. Numan
,f6°™ hierna het zijne kon noemen be- De over-overgrootvader van de
stond echter voor een niet onaan- huidige rentmeester Vlielander
zienlijk deel uit water, of op zijn was al in 1821 rentmeester; een
hoogst uit slikken en gorzen die oude brief aan hem geschreven
toch altijd nog eerst ingepolderd bewijst de macht en de invloed
zouden moeten worden. Om dit te die de Ambachtsheerlijkheid toen
kunnen financieren deed mr. Nu- had in regionale aangelegenhe-
lan een deel van zijn eigendom- den. De gekommitteerden immers
_.ien over aan anderen; was een- van Cromstrijen vroegen de ko-
maal weer een inpoldering vol- ning de rentmeester ook te be-
tooid, dan werd de nieuwe poldér noemen tot burgemeester van
verdeeld in verhouding tot ieders Numansdorp. Vele jaren heeft
inbreng Alleen de dijken en daarna het geslacht Vlielander
wegen bleven gemeenschappelijk ook de scepter gezwaaid in deze
bezit. gemeente.
1 kun
lan Z
sn Ril
in zijn bestaan geen winst heeft op
geleverd. Toch kwamen er in dat jaar
55.200 kg suikerbieten per hectare
van het land, ver boven het Neder
landse gemiddelde dat op 45.500 kg.
ligt, 40.000 kg aardappelen per hecta
re, ook weer ver boven het Neder
landse gemiddelde, evenals trouwens
bij tarwe en gerst die respektievelijk
op 4908 en 3117 kg per hectare kwa
men.
,.Of die cijfers nog opgevoerd kun
nen worden door een nog grotere ef
ficiency door te voeren?" Rentmees
ter Vlielander ziet het voorlopig nog
niet zo zitten. „Vergeet niet dat we
eigenlijk al aardig dicht tegen het
plafond zitten, vooral nu we min of
meer een verzadigingspunt hebben
bereikt in de overschakeling van de
mechanisatie naar de automatisering.
Inderdaad, we zitten met onze zeven
tig man personeel wat boven onze be
hoefte. maar hoe moet je dat oplos
sen? Vergeet niet dat Cromstrijen
niet zomaar een landbouw-fabriek is,
maar wel degelijk een sociale en his
torische band met zijn mensen heeft.
Neem alleen mpar het feit dat het
merendeel van de mensen hier al
vrijwel zijn hele leven werkt!"
Traditie
Het is juist die traditie die de heer
Vlielander ervan weerhoudt zijn pa
pieren streven naar een zo hoog mo
gelijke graad van efficiency ook in
derdaad te realiseren. Oriënterende
bezoeken die hij aan vergelijkbare
in grootte tenminste bedrijven
overal over de wereld heeft gebracht
in de twaalf jaar die hij nu al op
Cromstrijen werkt, hebben hem ge
leerd dat de situatie op de Ambachts
heerlijkheid beslist niet ideaal is.
„Sorry hoor, ik ben nou niet zo'n
goochelaar met getallen zo uit mijn
blote hoofd," zegt hij in zijn van air
conditioning voorziene luxueuze di-
rektiekamer, „maar als je nou alleen
dit bedrijf eens vergelijkt met onge
veer eenzelfde bedrijf in Zweden. Ik
zit hier met ongeveer één man per
dertig hectare. 'Jaren geleden zaten ze
in Zuid-Zweden al op het dubbele.
Zou dat hier dan niet kunnen?"
Een optimum aan rationalisatie
mag dan in de personeefssektor nog
niet bereikt kunnen worden, des te
harder trekt de heer Vlielander eraan
in zijn materiaalkeuze. Een goed
voorbeeld daarvan is de hypermoder
ne aardappelrooimachine, een volle
dig Nederlands fabrikaat, dat twee
man vervangt. In totaal is op Croms
trijen een bedrag van 2600 per hec
tare in het machinepark geïnvesteerd.
„Nee, men moet zich nou niet op
bijvoorbeeld die aardappelrooier ver
kijken hoor," vindt rentmeester Vlie
lander, „want we werken hier echt
niet alleen met de allermodernste ap
paratuur. Als een machine in feite
verouderd is, maar in zijn nieuwere
uitvoering gewoonweg te duur, dan
gebruiken we de oude volledig op.
We moeten ten slotte toch altijd het
verband in de gaten houden tussen
de graad van mechanisatie of zo u
wilt automatisering en je beschikbare
arbeidspotentieel."
„In hoeverre we onze bedrijfsvoe
ring wetenschappelijk funderen? Ach,
wat heet op deze schaal wetenschap
pelijk. Het is hier geen laboratorium,
maar een keihard bedrijf waar liefst
winst gemaakt moet worden. Daar
ben ik voor aangesteld." vindt de
heer Vlielander, als we in zijn grote
Landrover dwars door een aardappel
veld rijden. „Natuurlijk kunnen we
het ons permitteren met een relatief
groot aantal specialisten te werken,
iets ivat op de Nederlandse boerenbe
drijven echt nog geen gemeengoed is,
niet kan zijn ook trouwens. Boven
dien oriënteer ik me zoveel mogelijk
in het buitenland. Maar echt weten
schappelijk, ach, nogmaals, het is
geen proeftuin, hè?
Uilgesproken ideeën heeft de heer
Vlielander over wat hij als een wer
kelijk goede landbouwpolitiek ziet,
ook en juist in EEG-verband. „Als
het aan mij, en trouwens werkelijk
niet alleen aan mij, dat heb ik uit
mijn internationale kontakten wel er
varen, zou liggen, dan pleit ik voor
een politiek die wel gericht is op een
surplus, maar dan op een streng ge-
kontroleerd surplus. Laten we wel
wezen, die wereldmarkt moet je ten
slotte toch ook niet overschatten,
want dat is als het erop aankomt al
les bij elkaar alleen een overschot
ten-markt." Mede daarom signaleert
hij als een van de grootste problemen
voor het jaar 2000 een wereld-voed
seltekort, „en daar moeten we nu al
op gaan werken, nationaal, in de EEG
en mondiaal!"
Het klinkt misschien op het eerste
gehoor uit de mond van de heer Vlie
lander wat vreemd, maar sprekend
over een handhaving van het gezins
bedrijf in de landbouw blijkt hij daar
een grote voorstander van te zijn.
„Nee, alle waardering voor de plan
nen van mijn grote vriend Mansholt
werkelijk, ik bewonder die man
echt maar ik zie het zeker in Ne
derland niet zo zitten met allemaal
grote boerenbedrijven. Natuurlijk,
een bedrijf als Cromstrijen heeft een
grote inbreng, al was het alleen maar
doordat we hier komplete landbouw
industrie bedrijven, maar daarnaast
blijft er om verschillende redenen
toch behoefte aan dat pure, zij het
dan aangepaste, gezinsbedrijf."
Als enkele van die redenen ziet de
heer Vlielander de volgens hem te
vaak onderschatte sociale milieube-
heersende en landschappelijke funk
tie van 'de boer'. „Neem het nou al
leen eens politiek. Kijk dan eens van
hoe grote waarde een stabiele agrari
sche bevolking is voor de rust in de
landelijke politiek. En haal dan eens
een op de vier boeren uit zijn bedrijf.
Zou dat alleen al sociaal verantwoord
zijn? Je verpest er trouwens ook je
landschap mee, want de Nederlandse
boer zorgt er ten slotte toch voor* dat
ons land er gekultiveerd bijligt. Ga
maar eens in Frankrijk kijken, waar
hele gebieden tot een woestenij zijn
vervallen sinds de boeren hun bedrijf
opgaven!"
Opgeven is een woord dat in het
woordenboek van de heer Vlielander
niet voorkomt, en ook niet hoeft voor
te komen. Bij zijn aanvaarding van
het rentmeesterschap heeft hij plech
tig moeten zweren dat hij naar beste
vermogen zou trachten de Ambachts
heerlijkheid verder tot bloei te bren
gen. Het zaaiplan voor 1971 laat aan
de realisering van deze traditionele
eed weinig twijfel bestaan: 424 hecta
re wintertarwe, 102 hectare zomertar-
we, 286 hectare suikerbieten. 233 hec
tare aardappelen en ten slotte nog
eens 152 hectare gerst, het zijn stuk
voor stuk indrukwekkende getallen
die borg staan voor de naam die
Cromstrijen sinds 1492 heeft opge
bouwd.
Rentmeester Vlielander.
POELDIJK Op de internationale
tuinbouwmanifestatie „Westland Pro
motion 71", die van 31 augustus tot
en met 4 september a.9. in en om de
gebouwen van Veiling Westland
Noord in Poeldijk zal worden gehou
den, zal een uitgebreide „groene zo
ne" met groeiende bloemen- en
groentengewassen worden ingericht.
Nu de besprekingen tussen de orga
nisatoren van Westland Promotion en
de afdeling Westland van de Konink
lijke Nederlandsche Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde tot re
sultaat hebben gehad, dat de Konink
lijke Maatschappij dit jaar geen
bloemen-, groenten- en fruitshow zal
organiseren, is de medewerking inge
roepen van Westlandse arrangeurs,
handelskwekerijen en veredelingsbe-
drijven om tot een aantrekkelijke
produkten-presentatie te komen.
De groene zone zal worden onder-
gébracht in de glazen expositiehal op
het buitenterrein van Veiling West
land Noord op dezelfde plaats waar
oorspronkelijk de bloemen-, groen
ten- en fruitshow was gesitueerd. In
het midden van de groene zone, die
enkele duizenden vierkante meters
zal omvatten, wordt een tweetal vij
vers aangelegd, waaromheen een
aantal Westlandse arrangeurs presen
taties van bloemen, groenten en fruit
zullen maken.
Rond inzendingen van handelskwe
kers die tussen de vijvers worden op
gesteld, worden de stands van ver-
edelingsbedrijven gegroepeerd, ter
wijl in deze afdeling ook de inzen
ding van de Stichting Tuinbouwhisto-
rie wordt ondergebracht. Het is de
bedoeling dat de groene zone één groot
geheel van bloeiende en groeiende
gewassen zal vormen, waarvan de
verschillende onderdelen elkaar we
derzijds versterken.
ZWIJNDRECHT De politie
heeft woensdagmorgen "assisten
tie" gehad van enkele hulpkrach-
twHet bleken zes jonge knapen
te zijn die op eigen initiatief
"bonnen" hadden uitgedeeld op
geparkeerde auto's bij het post
kantoor. Op deze bonnen stond
dat de automobilist zich moest
melden op het politiebureau om
daar een bekeuring wegens te
hard rijden te betalen. Nadat
twee chauffeurs zich hadden ge
meld, werd de omgeving van de
Koninginneweg afgezocht. Enige
ogenblikken later gaf de "poli
tie" zich over.
DEN HAAG De Nationale Zie
kenhuisraad heeft in maart van dit
jaar de ziekenhuizen afgeraden mee
te doen aan de opleiding tot verzor
gingsassistente van de Stichting Op
leiding Verzorgende en Dienstverle
nende Beroepen te Utrecht.
Deze stichting wil leerlingen van
vijftien jaar stages in het ziekenhuis
laten maken van twee en een halve
dag per week. De door de stichting
voorgestelde beloning voor deze leer
lingen zou neerkomen op het dubbele
van hetgeen de leerlingen ontvangen
die de opleiding voor inrichtingsassis
tente (INAS) aan de huishoudschool
volgen en stageperiodes van vijf da
gen per week in het ziekenhuis door
brengen. De personeelsverhoudingen
zouden bij tegemoetkoming aan de
wensen van de stichting ernstig ver
stoord kunnen raken.
De Nationale ziekenhuisraad heeft
ook bezwaar tegen de inhoud van het
lesprogramma; dit suggereert een op
leiding voor werken „om het ziek
bed". terwijl het om huishoudelijk
werk gaat. Bovendien vindt de raad,
dat de begeleiding van deze zeer jon
ge meisjes onvoldoende is geregeld.
De raad is niet bij de totstandko
ming van de opleiding betrokken ge
weest. De raad kwam op de hoogte
door een vraag van een ziekenhuis
over deze opleiding. Het opleidings
programma was toen al klaar.
Inmiddels vindt er sir" ~>ei van
dit jaar overleg plaats sen de
Nationele Ziekenhuisraad n de
Stichting Opleiding Verzorgende en
Dienstverlenende Beroepen Het
overleg wordt nog voortgezet.
GORINCHEM Doordat geen voor
rang werd verleend is op de krui
sing van de Landscheiding en de
Kerkweg in Vuren bij Gorinchem de
22-jarige militair J. van Eek uit Vu
ren met zijn auto dodelijk veronge
lukt.
DEN HAAG De hoofd
inspecteur-directeur voor de ar
beidsvoorziening in Zuid-Hol
land, de heer K. Lewin, gaat de
Regionale Raad voor de Arbeids
markt in die provincie de vraag
voorleggen of de doorvoering
van het koppelbazenverbod voor
de metaalsector niet een nadere
begeleiding behoeft, de raad zou
o.m. adives kunnen geven hoe de
individuele bedrijven de arbei
ders kunnen opvangen die bij
koppelbazen hebben gewerkt.
De vraag naar metaalarbeiders is
in de maand juni in Zuid-Holland
met honderd gedaald tot bijna 13.000.
Het aanbod van metaalarbeiders nam
met 140 toe tot 950. Overigens is in
Na een meer dan 175-jarig bestaan
in Den Haag zal het enige echte
Haagschc Hopje als alles naar
verwachting verloopt over een
week of zes niet meer in Den Haag
bereid worden. Zoals bekend hebben
de Koninklijke Droste Fabrieken in
Haarlem een bod uitgebracht op de
aandelen van Rademaker's Koninklij
ke Cacao- en Chocoladefabrieken in
den Haag. Wanneer de overname een
feit is, zal hoewel het hopje dan uit
Van een verslaggever
KERKDRIEL Als
eerste in West-Euro
pa is het de kweker
Aa. G. J. van Hooft in
Kerkdriel (Bommeler-
waard) gelukt in spe
ciale cellen de uiterst
smakelijke paddestoe
lensoort 'Oosterzwam'
te kweken. Vier jaar
arbeid en een inves
tering van een slordi
ge 100.000 gulden heeft
het gekost, maar nu is
een commercieel
veelbelovende kweek
mogelijk.
De smaak van de Oes-
ten hetfeen ongeveer verschuivingen in de
twee jaar nodig voordat champignoncultuur zullen
de paddestoelen volgroeid optreden. Wel zullen
zijn. Men oogst in Hon- champignonkwekers op
garije in oktober en no- den duur moeten over-
vember, en bij gunstige schakelen op de oester-
weersomstandigheden zwam als de soort op de
ook wel in februari en Nederlandse markt zou
maart. blijken aan te slaan.
In de cellen bij de fir- Voorlopig zal echter dat
ma Van Hooft oogst men overschakelen niet moge-
echter het gehele jaar lijk zijn, daar de kweek-
door. wijze (nog) niet bekend
zal worden gemaakt.
De experimenten die
aan het succesvolle re
sultaat in Kerkdriel Dal de kweek va.n de
voorafgingen stonden on- oesterzwam (pleurotis os-
der leiding van de 33-ju- treatus) lukte, heeft grote
rige Hongaar Georges verbazing gewekt bij an-
Nadasi. dere kwekers en bij in-
De cultuur van de oes— stituten en lat^iratoria.
terzwam heeft grote
Haarlem komt dit aan dc naam niets
veranderen. Het Haagsche Hopje
wordt geen Haarlems Hopje maar
blijft Haagtsh Hopje.
In 1794 was het Hendrik baron
Hop, gezant van de Oostenrijkse Ne
derlanden, die de later zo befaamd
geworden koffie-ulevellen introdu
ceerde. De baron was door de Franse
troepen uit zijn woonplaats Brussel
verdreven en had zijn intrek geno
men boven de winkel van meester-
suikerbakker Van Haeren aan het
Haagse Lange Voorhout Toen hij de
suikerbakker eens op de trap tegen
kwam, verzuchtte hij dat het zo jam
mer was, dat het niet mogelijk was
om koffie mee te nemen tijdens zijn
lange reizen, die hij per diligence
moest afleggen. De baron was name
lijk een groot liefhebber van koffie.
Bakker Van Haeren trok zich terug
in de bakkerij en kwam er later uit
te voorschijn met een soort bonbons,
een harde caramel waarin de smaak
van koffie verwerkt wés. De baron
presenteerde de donkerbruine bon
bons met kwistige hand onder vrien
den en bekenden waardoor de lek-
kernijen al spoedig „bonbons van ba
ron Hop" genoemd werden.
Later toen ze in grote hoeveel
heden in de handel gebracht werden,
werden ze voorgoed bekend onder de
naam Haagsche Hopjes.
In het lange bestaan van het hopje
is er in suikerwerkkringen vaak ge
probeerd om het Haagsche Hopje te
imiteren. Heel wat processen hebben
Rademakers cacao- en chocoladefa
brieken in de loop der jaren moeten
voeren tegen namaakhopjes die onder
hun naam op de markt gebracht wer
den. Het originele Haagsche Hopje
zegevierde steeds.
De fabriek zelf heeft diverse huis
vestingen gekend, onder meer aan de
Haringkade, Laan van Meerdervoort,
Slachthuiskade en Waldorpstraat. In
de Waldorpstraat zit vanaf 1940 de fa
briek. Dat is ook het jaar waarin de
rechten (recepten, fabricatie- en ver-
kooprechten etc.) doorverkocht wer
den aan Rademaker. Voor de zestig
personeelsleden die nu nog in de
fabriek werken is inmiddels een af
vloeiingsregeling getroffen.
voordelen boven die van
andere soorten. Er behoe-
In Kerkdriel hoopt
men begin volgend jaar
een produktie te bereiken
Er
terzwam is voller dan die ven geen chemische^pre-
van de champignon. De paraten gebruikt te wor- van 1000 k8 Per da8
paddestoel heeft ook een den en de plant behoeft bestaan plannen om in
geheel andere vorm ook njet bespoten te wor- de toekomst ook andere
De oesterzwam is on- den tegen ziekten paddestoelen te gaan
der meer inheems in kweken, onder meer de
Hongarije, waar hij in GEEN VERSCHUIVING? in Nederland bekende
het wild voorkomt. De in Men verwacht overi- (eveneens zeer smakelij-
het wild groeiende soor- gens iniet dat er grote ke) cantharel.
Zuid-Holland het aanbod van perso
neel in alle beroepsgroepen gestegen
ten opzichte van juni 1970. Volgens
de heer Lewin is er sprake van enige
aarzeling op de arbeidsmarkt in deze
provincie.
De heer Lewin heeft geen volledig
beeld van het werk dat de ex-koppel
baasarbeiders uit de metaal in Zuid-
Holland zijn gaan doen. Naar zijn
schatting is 15 20 procent bij de
bedrijven waar zij werkten in vaste
■dienst getreden. Enkele honderden
hebben zich gemeld bij de gewestelij-
ke arbeidsbureaus, waar zij vrijwel
zonder uitzondering direct verwezen
konden worden. Zestig a zeventig
man zijn terechtgekomen bij de
stichting Rijnmetaal, een stichting die
naar de mening van de heer Lewin
hooguit 400 mensen zal moeten tellen.
Bij de Stichting Drechtmetaal zijn nu
160 arbeiders ingeschreven.
Voorts gaan er „wel wat" naar
Duitsland en ongetwijfeld zijn er ook
die van de koppelbaas zijn overge
stapt naar kleine bedrijven, aldus de
heer Lewin. Volgens hem zijn er met
het einde van het koppelbazentijd-
perk in de metaal hier en daar „ga
ten" gevallen in de personeelsvoorzie
ning bij sommige bedrijven, maar hij
heeft niet de indruk dat dit catastro
faal zal worden. Van een eventuele
toegenomen werving van buitenland
se arbeiders om de „gaten" in de me
taalbedrijven op te vullen is tot nu
toe niets te bespeuren, zegt hij.
Ongewenst vindt hij het dat som
mige grote bedrijven bij het aanne
men van arbeiders die bij de koppel
bazen vandaan komen, selecteren op
leeftijd.
Een gunstig aspect van dc opvang
van ex-koppelbaasarbeiders door wel
geconcessioneerdc bedrijven, die
hoofdzakelijk classificeerders en
schoonmakers vragen, vindt dc heer
Lewin dat deze ook ongeschoolden en
„minder geschikten" opnemen.
Dr. Van Lonkhuijzen
ernstig gewond
bij auto-ongeluk
HOEK VAN HOLLAND Bij een
aanrijding in Naaldwijk is dr. J. J.
van Lonkhuijzen, een van de twee
huisartsen van Hoek van Holland,
woensdagmiddag zeer ernstig gewond
geraakt.
Toen hij met zijn auto bij Wester-
lee in de richting Vlaardingen reed
en eeh auto inhaalde, stuurde de
chauffeur van deze wagen zijn voer
tuig plotseling naar links, waardoor
hij dokter Van Lonkhuijzen op de
linker rijbaan dwong.
De heer Van Lonkhuijzen reed
tegen een boom en kwam in een
sloot terecht. Hij werd naar het Holy-
ziekenhuis in Vlaardingen gebracht
en moest later worden overgebracht
naar de beademingsafdeling van het
Zuiderziekenhuis in Rotterdam.
