Stukje puur natuur in
Delfts weidelandschap
'lierpe aanval op
|iouding kerken
Krakers" Duikelaarbad
overwegen kort geding
JSfe Z:r V
Kritiek op rapport
ontwikkeling van
Zuid west-N ec Ierland
'piP
ocialisten over krakersaffaire
Instructief
Verarming
Enterprise
„Botanische houtgewassentuiri'
Laatste aansluiting
Kleinpolderplein
in gebruik genomen
^-Ll*
J*
DELFT Bent u een natuurminnende rustzoeker, een planten-
vorser die zich geïnteresseerd voorover buigt bij het zien van een
orchis maculata" of een „glechóma hederaceae"of gewoon een be-
zudigde huisvader die wel eens wat meer wil-zien dan de geraniums
in het raamkozijn? Laat dan eens ter hoogte van Delft het drukke
verkeersgewoel van Rijksweg 13 achter u en duik onder in het groe
ne weidelandschapdat zich uitstrekt ten oosten van die gemeente.
Daar. aan de Delftse Korftlaan, op de rand van waar over enkele
jaren het zwartbonte vee plaats gemaakt zal hebben voor het nü al
omstreden recreatiegebied „De Delftse Hout", bevindt zich het „ar
boretum heempark".
.--v.
I,
i'i. i
Achter deze indrukwekkende naam
verschuilt zich een „botanische hout-
gewassentuin", zoals het woordenboek
zegt. Een tuin, waarin zich vrijwel
alle bomen en heesters bevinden, die
in Nederland voorkomen. Een vrij
uniek heempark. want ons land kent
er slechts enkele. Daarvan is die van
de Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen de meest bekende. Reden te meer
voor Delft om trots te zijn op dit
„arboretum", waarin op een opper
vlakte van ongeveer vier hectare
maar liefst 95 soorten en variëteiten
bomen en coniferen groeien, ruim
driehonderd verschillende heesters en
441 soorten planten.
„Als je hier rondwandelt kan je je
haast niet voorstellen, dat het enkele
jaren géleden nog gewoon een wei
land was. Je waant je in een echt
natuurlijk, gebied", aldus de heer H.
J. Bos, hoofd van de Delftse plantsoe
nendienst. Inderdaad is in de Delf-
landse wei een natuurgebied verre
zen. dat doet denken aan een duin
landschap van tientallen jaren oud.
Toch is 't park pas enkele jaren
geleden volledig kunstmatig aange
legd.
De heer Bos: „Voor die aanleg heb
ben we allerlei grondsoorten hierheen
moeten halen, veen, klei, zand en zo.
De bomen zijn afkomstig van kwe
kers, maar de planten zijn bijna alle
maal hier gezaaid" Bij de aanleg is
In het arboretum-heempark
staat een ..nieuwe oude muur",
gebouwd om die planten die
goed gedijen op steen een kansje
te geven.
Er zijn paadjes aangelegd, die
bedekt zijn met een dikke, zach
te laag houtafval. Een uitste
kende voedingsbodem voor pad
destoelen, waarvan deze prach
tige zwam een mooi voorbeeld is.
steeds contact geweest met andere
heemparken in het land, zoals de
„Hortus Botanicus" in Leiden en het
arboretum in Wageningen. Leden van
de Nederlandse Jeugdbond voor Na
tuurstudie trokken zelfs met een bak
fiets de polder in om planten te gaan
zoeken. „Dat het park zijn functie
heeft, blijkt wel uit het feit. dat be
zoekers die elders een vreemd plantje
tegenkomen, het meenemen en zelf
hier komen planten. En dan komen ze
natuurlijk regelmatig terug om te
zien hoe „hun" plant het doet", aldus
de heer Bos, die van zijn reizen ook
altijd wel met een nieuwe aanwinst
terugkeert.
Het doel van het park ligt meer op
instructief dan op recreatief gebied.
Het is geen park voor de grote massa,
er zijn geen lig-gazons of picnic-
hoekjes, er staat hier en daar een
bank en er is één pergola, die be
schutting moet bieden tegen een plot
seling losbarstende plensbui. De be
zoekers van het. in tegenstelling tot
andere heemparkeii vrij toegankelij
ke, „arboretum", komen om naar de
bomen, heesters en planten te kijken.
Daarom is bij iedere aanplant een
bordje gezet met de latijnse en dc
Nederlandse naam.
De heer Bos: „De mensen weten
gewoon veel te weinig van de namen
van bomen en planten. Dit park is
een bijdrage aan het praktisch biolo-
gie-onderwijs. Het leert veel aantrek
kelijker dan uit een boekje. De kin
deren kunnen hier alles aanraken en
ze zien waar je het over hebt." Is hij
ontevreden met ons huidige biologie-
onderwijs? ,.Op de middelbare scho
len zijn vakleerkrachten, maar bij
het basisonderwijs is het nog te veel
afhankelijk van de hobby van een
onderwijzer."
Op iedere zaterdagmorgen tot de
grote vakantie (haast u!) worden
rondleidingen georganiseerd. Die
worden gegeven door leden van de
beheerscommissie van het arboretum.
Die commissie is ontstaan uit de
werkgroep die enkele jaren geleden
de aanleg van het park ter hand ge
nomen heeft. In die commissie zitten
vertegenwoordigers van instanties op
natuurhistorisch gebied uit Delft en
omstreken.
Het park is overigens gemeente
eigendom. „Maar we waken ertegen
dat het arboretum een hobby van de
plantsoenendienst gaat worden. Het
moest juist meer bij het publiek gaan
leven", zo vertelt de heer Bos. En
daar is men wel in geslaagd. Nu al is
het aantal toeschouwers aanzienlijk
hoger dan vorig jaar
Binnen afzienbare tijd zal naast het
arboretum een schooltuinencomplex
verrijzen met een biologie-leslokaal
Met de aan de overzijde van de weg
liggende kinderboerderij bezit Delft
dan een mooi biologie-onderwijs-cen-
,trum".
De bezoeker treft geen keurig on
derhouden park, wat niet wil zeggen
dat het niet verzorgd wordt. Slaar
niet op die manier waarop wij ge
wend zijn onze tuinen te onderhou
den. Wat je in de wandeling onkruid
noemt wordt hier juist geplant. Doet
men gewoonlijk zijn best de voe
dingsbodem voor planten zoveel mo
gelijk te verrijken,,er zijn ook gewas
sen die het beter of alléén maar op
„arme" grond doen. Daarom wordt in
het arboretum op sommige plaatsen
„bodemvera.rming" toegepast. Gras
wordt gemaaid en met gevallen bla-
Vervolg van pagina 1)
Dat betekent evenwel dat de af
spraak die tussen werkgevers- en
werknemersorganisaties is gemaakt
en die behelst het uitbannen van
alle koppelbazen herzien zal moeten
worden. Volgens de heer Van Geene
ziet het er naar uit dat hiervoor lang
zaamaan begrip opgebracht wordt.
Een woordvoerder van het NVV heeft
zich nauwelijks een week geleden la
ter. ontvallen dat er wellicht ruimte
is voor vier tot vijf bonafide uitleen-,
bedrijven in de metaal, maar advi
seerde de minister wel één lijn te
trekken.
De Christelijke Metaalbcdri.jfsbond
houdt vast aan één bedrijf: Rijnme
taal. Volgens het CMB moet de oplos
sing gezocht worden in de mobiliteit
van de vaste werknemers, een plan
overigens waarmee het CMB al in
1965 op dc proppen kwam maar
waaraan nooit voldoende aandacht is
geschonken.
Ook de werkgevers zitten
met de brokken. Enerzijds willen
zij meewerken aan het uitbannen
van het verschijnsel koppelbaas
maar anderzijds snijden zij daar
bij in eigen vlees omdat het ar
beiderstekort op deze manier al
leen maar nijpender wordt.
Daarbij komt dat het officiële
uitleenbedrijf Rijnmetaal waar
op dit moment zo'n veertig man
werken op geen stukken na in
de behoefte kan voorzien zodat
de vraag gesteld mag worden of
dit bedrijf wel de juiste oplossing
is voor het probleem.
deren weggehaald. Gebeurt dat niet,
dan treedt een rottingsproces in wer
king waardoor de bodera verrijkt
wordt.
Het arboretum heeft een padenstel
sel met een totale lengte van maar
liefst twee kilometer. Ëen deel van
die paden is bedekt met gravel, -een
ander deel met een dikke, zachte laag
houtsnippers, wat een uitstekende
voedingsbodem is voor paddestoelen.
Ergens in het park oriëntatie is
voor een leek niet gemakkelijk
staat een muur Zoals de heer Bos
zegt: ,.een nieuwe oude muur", ge
bouwd om gewassen die op steen
groeien een kans te geven.
Het arboretum-heempark is
onlangs zijn vijfde seizoen inge
gaan. Velen brachten reeds een
bezoek aan dit stukje, ondanks
de kunstmatige aanleg, ongerep
te natuur. Zij zagen mispels,
mistletoe en prachtige orchidee-
en, terwijl ook het vrij zeldzame
distelvinkje zich in het arbore
tum best thuis schijnt te voelen.
Niet iedere planten- en bomen-
liefhebber is een kenner. Maar
in het Delftse „arboretum-heem
park" kunt u uw kennis uitste
kend uitbreiden en opfrissen.
!arim
15-23
beter
blau
i BI
ersel'
kool
-92,
idem
een
en
ARDINXVELD-GIESSEN-
Volgens de socialistische
,'^Je van de gemeenteraad van
nxveld-Giessendam maakt
ilaadsmeerderheid, die het
Vg'rc ibad De Duikelaar op zon-
[esloten houdt inbreuk op
,^ividuele en geestelijke vrij-
Van een groot deel van de
:ing. Uit het besluit
j it minachting voor de rede-
Wens van een grote minder-
leer G. Swets, die namens het
mogelijke deel van zijn frac-
iaakte op de kraakacties van
iecomité dat ijvert voor open-
andei*' van ezwembad op zondag,
sider geen doekjes om.
eieijuitte ernstige kritiek op de
week uitgegeven verklaring
i aantal kerken. In deze publi-
wordt voorbijgegaan aan het
nen op zondag; alleen de slui-
an het bad komt ter sprake,
lens deze verklaring is het
em uitsluitend een zaak van
olking van deze gemeente. De
praten over de beginselen
locratie, aldus de heer Swets,
lijn niet aan het hoofdbeginsel
omen namelijk het rekening
met de gevoelens' en gedach-
iilln andersdenkenden.
>nder ernstig vond de heeh
dat groepen medechristenen
it anders denken over de zon-
liliging of zich niet gerechtigd
voelen hun overtuiging aan anderen
op te dringen, als tweede rangs chris
tenen beschouwd moeten worden. Sa
menvattend merkte de heer Swets
op dat de verklaring eenzijdig en
discriminerend is, al staan zij uiter
aard vrij om hun mening kenbaar te
maken.
De heer Jac Brand (SGP) bracht
tegen het betoog van de heer Swets
in dat de kerken zich niet behoeven
af te vragen hoe er over de verkla
ring wordt gedacht. Zij staan tussen
de schepper en formeerder en de
mensen en hebben de opdracht op te
roepen tot bekering. Aangezien
zwemmen op zondag tegen Gods wil
is, aldus de heer Brand men moet
de rustdag heiligen, tot inkeer komen
en de Schepper verheerlijken
hebben de kerken hun boodschap op
de juiste wijze uitgedragen.
De heer Dankers (ARP) merkte op
dat de verklaring is uitgegeven door
de kerkeraden, die door de kerkmen
sen zijn gekozen en dus deze groep
vertegenwoordigen.
Vijftig kleuren-tv-
toestellen gestolen
EINDHOVEN Inbrekers hebben
uit een magazijn van de Technische
Unie aan de Strijpsestraat in Eindho
ven voor 100.000 gulden aan tv-ap-
paraten gestolen. De diefstal kwam
aan het licht bij een magazijncontro
le. Er bleken vijftig kleurenontvan-
gers en tien zwart-wit apparaten
meegenomen te zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
GORKUM Het actiecomité
in Hardinxveld-Giessendam dat
al ruim een jaar ijvert voor het
op zondag openstellen van het
zwembad De Duikelaar over
weegt een-koH geding tegen het
gemeentebestuur van Hardinx
veld-Giessendam. Volgens de ac
tiegroep heeft de raad zich schul
dig gemaakt aan onbehoorlijk
bestuur door het voorstel van B
en W om het bad te gaan exploi
teren met dien verstande dat het
op zondag gesloten moet zijn
goed te keuren. De raad in Har-
dinxveTd-G^essendam deed dit in
1958 en bekrachtigde het besluit
vorig iaar met acht tegen zeven
stemmen.
Een kort eeriing ziet het actiecomité
als enige uitweg om althans nn korte
termijn een uitspraak te krijgen. Dc
58 „krakers" die woensdag in Gor-
kum voor hel kantongerecht versche
nen kregen een boete van ƒ11 zodat
zij in hoger beroep kunnen gaan. Van
die 58 waren er 23 minderjarig. Zij
zullen elk 1 moeten betalen.
Voornaamste punt van discussie
tijdens de zitting was het al of niet
van toepassing zijn van de zondags
wet. Volgens de raadsman van de
..krakers'' mr. A. T. Koppelaai* gaat
het hier duidelijk om een bestuurlij
ke zaak die niet thuis hoort in een
rechtszaal. De gemeenten moesten
eens hun vuile was in eigen huis
houden, zo zei hij. Door dit soort
praktijken wordt het gezag van de
rechter geschaad.
Volgens hem is artikel zeven wel
van toepassing, kantonrechter mr. J.
van Gulik en de officier van justitie
mr. J. L. van Leeuwen waren die me
ning niet toegedaan. Het gaat hier óm
het democratisch recht, zo zei mr.
Van Gulik. De meerderheid van de
raad heeft besloten het bad op zon
dag dicht te laten en daar is geen
speld tussen te krijgen.
Hij veroordeelde de krakers dan
ook op grond van artikel 461 (verbo
den voor onbevoegden) maar liet de
mogelijkheid tot het in hoger beroep
gaan open door de minimum straf te
geven. De eis van de officier was 15.
De Zwolse rechtbank sprak begin
dit jaar een tweetal krakers vrij om
dat de zondagswet artikel zeven wel
van toepassing was. In november zal
de Hoge Raad zich uit uitspreken
over deze zaak.
Het actiecomité toonde zich woens
dagmiddag -teleurgesteld over het
vonnis van de Gorkumse kantonrech
ter. „Iedereen staat symphatiek te
genover onze acties, maar doet in fei
te niets Wij gaan in hoger beroep
maar zullen met onze raadsman over
leggen of een kort geding tegen het
gemeentebestuur niet sneller uit
komst kan bieden.
Een en ander betekent bepaald niet
dat we onze kraakacties opschorten.
Vanaf 13 mei wordt het bad elke zon
dag gekraakt, waarbij het actiecomité
toezicht houdt. Tot nu toe zijn onge
regeldheden met de politie, die conse
quent proces-verbaal opmaakt, uitge
bleven.
Wij kunnen als actiecomité onze
hand niet in het vuur steken dat dc
jeugd het niet zat wordt en zich zal
gaan verzetten, aldus een woordvoer
der van de actiegroep.
DONDERDAG 24 JUNI 1971
ROTTERDAM Het gigantische projekt Kleinpolderplein is
gereed. Woensdagmiddag werd het laatste deel in gebruik ge
nomen. Het gebeurde allemaal erg onofficieel. Het ivas meer
een feestje voor de mensen die er aan gewerkt hebben. Met een
stoomwals, de Dolle Mina, uit het privé-bezit van een stoom
walsenenthousiast werd de laatste, en hoogste fly-over open
gereden. Enkele uren later sloeg de eerste auto over de kop.
Het laatste deel van het projekt was namelijk de aansluiting
van rijksweg 3 naar Gouda en rijksweg 13 naar Den Haag.
Dit betekent een ontlasting van het deel van de Gordelweg
tussen de Schieweg en het Blij dorpplein. Het andere deel van de
Gordelweg zal echter extra belast worden zolang de rest van
rijksweg 3 in de richting Gouda nog niet gereed is.
DEN HAAG Op de studie
dag van het Nederlands Instituut
van Ruimteiyke Ordening en
Volkshuisvesting, gewijd aan de
ontwikkeling van Zuidwest-
Nederland, waarover in april jl.
een rapport van de Rijksplanolo
gische dienst is verschenen,
hebben twee co-referenten enige
kritische kanttekeningen bij dit
rapport gezet.
Het hoofd van dc afdeling regionaal
onderzoek van het Nederlands Econo
misch Instituut, dr. A. J. Hendriks,
maakte ernstig bezwaar tegen.de stel
ling dat spanningen op de arbeids
markt in Zuidwest-Nederland zullen
leiden tot een stimulering van de eco
nomische ontwikkeling in regio's bui
ten het westen.
„Uit de gang van zaken in het ach
ter ons liggende jaar kunnen we le
ren," aldus dr. Hendriks, „dat een gro
te spanning op de arbeidsmarkt van
een beperkt gebied, met name het Wa
terweggebied, kan leiden tot een da
ling van de arbeidsproduktiviteit, in
regio's zowel met een sterke als met
een zwakke economische struktuur.
Ook wees dr. Hendriks er nog op,
dat in dit rapport is gesteld dat een
eventuele tweede nationale luchtha
ven in Zuidwest-Nederland het ont
staan van tienduizend arbeidsplaat
sen impliceert. „Dit is inderdaad plau
sibel voor 1980," vindt dr. Hendriks,
„maar zowel in binnen- als in buiten
land schrijft men aan een interconti
nentale luchthaven in een volgroeide
fase voor het jaar 2000 minstens 25.000
arbeidsplaatsen toe."
Het op zichzelf juiste cijfer van
10.000,-voor 1980 komt hiermee in een
heel ander daglicht te staan, terwijl
men identieke opmerkingen zou kun
nen maken met betrekking tot pro-
jekten als de Moerdijk, Reimerswaal,
Sloegebied en dergelijke.
De directeur van het biologisch sta
tion ..Weeversduin" in Oostvoorne, dr.
M. J. Adriani, toonde zich bezorgd
over de aantasting van het leefmilieu
door de ontworpen ontwikkeling van
Zuidwest-Nederland, naast de waar
dering die hp voor het rapport had.
Door de ontwikkeling zal in Zuid
west-Nederland een aanmerkelijke
verarming teweeg worden gebracht.
Door de Deltawerken is deze al begon
nen en hij wees er op, dat, nu de
Grevelingen zeer recent is afgesloten,
deze zeearm reeds „bezig is. dood te
gaan".
Duikers hebben geconstateerd dat
de sponsen in de Grevelingen al be
zig zijn af te sterven. De natuur rea
geert scherp en direct, aldus dr.
Adriani.
„Wij spelen een voortdurend
schaakspel met de natuur en we zul
len onze stukken beter moeten opstel
len zo illustreerde h(j zijn zijn be
zorgdheid nog.
