HU probeert morgen orde n eigen huis te herstellen aver valt onder bepaling ran Navo-statusverdrag Pluimveehouders in de zorgen Steenkamp redt overleg, maar ook een kabinet? ar. imercommissie verdeeld over beslissing Weer stap dichter bij persconcentratie in Noord-Nederland Schooltand- verzorging in de knel Eierprijzen te laag door overproduktie Tekst memorandum niet duidelijk telefoontoestel jebruik in cellen VRIJDAG 11 JÜNI 1971 Van onze parlementsredactie l HAAG Morgen komt, na afzonderlijke vergaderingen van gelijks bestuur en het hoofdbestuur de unieraad van de CHU echt bijeen om te pogen de orde in eigen huis te herstellen. eenkomst van morgen is eigenlijk het vervolg op de unie- rergadering van 15 mei, toen de problemen van de CHU en de 1 zingsnederlaag volop in discussie waren, maar er geen tijd was voor de tweede ronde. jnze Haagse redactie Staatssecreta- |sma (justitie) heeft gis- m ti standpunt inzake Ralph toegelicht voor de vaste g enbmmissie voor justitie. 1 95|stelling tot de Haarlem- p/2 ^er-commissaris mr. R. C. Jis de staatssecretaris tot usie gekomen dat Waver Ier de bepalingen van het 'ftusverdrag van 1951. etaris Wiersma verklaar- eid om met de overleve- Waver, die gistermiddag Sweers van de beslissing op is gebracht, te wachten tot- 1 uitspraak in het kort ge- an is. Zijn advocaat mr. W. nnekom heeft op zijn hoogst 1 de tijd voor dit kort ge- kunnen niet met de overle- ichten totdat ook een even- :>epsprocedure naar aanlei- deze uitspraak is afgehan- is de staatssecretaris. te va een Publiciteit le-Kamercommissie bleek )ver de beslissing. Het Ka- juffrouw Goudsmit (D'66) afloop van de vergadering NAVO-statusverdrag op nogal vaag is. „De staats- [heeft in dit geval „the be- doubt" aan de Ameri- it gegeven", meende zij. -Kamerleden Dankert en W Barendregt beraden zich logelijkheid de zaak-Waver a in de publiciteit te krij- illen hiertoe contact opne- «n aantal Amerikaanse af- De liberaal Geurtsen, van de Kamercommissie, het eens te zijn met het van prof. Wiersma. g of de Amerikaanse auto- en en een halve maand na- in Rotterdam deserteerde •70) nog recht op overleve ring hebben, is het belangrijkste ver schil van mening tussen de staatsse cretaris en. de Haarlemse rechter commissaris. De rechter-commissaris meende dat de Amerikaanse autori teiten direct na de desertie het ver zoek om overlevering hadden moeten doen. De rechtszekerheid van in Neder land verblijvende personen, zou vol gens hem, ernstig in het nauw komen als na een zo lange periode alsnog tot overlevering werd besloten. Prof. Wiersma schrijft in zijn beschikking dat deze „verjaring" geen enkele steun vindt in het NAVO-statusver drag. Hij heeft voorts van de Ameri kaanse autoriteiten vernomen dat Waver in Amerika niet al wegens desertie is veroordeeld en als gevolg daarvan ontslagen is uit dienst. De onzekerheid over dit punt was voor de Haarlemse rechter-commissaris mede aanleiding om het beroep van Waver om niet overgeleverd te wor den, gegrond te verklaren. Vluchteling? Prof. Wiersma heeft woensdag ruim twee uur met Waver gesproken, met name over de vraag of de deserteur als politiek vluchteling zou kunnen worden beschouwd. Ook wat dit punt betreft kwam de staatssecretaris tot een negatieve conclusie. „Waver is alleen een politiek vluchteling als hij door overlevering de kans loopt in Amerika wegens zijn politieke ideeën veroordeeld te wor den. Dat is echter niet het geval. Zijn veroordeling geschiedt uitsluitend wegens desertie. Hij heeft mij ook niet aannemelijk kunnen maken dat hij een hogere straf zal krijgen omdat hij wegens zijn politieke ideeën is ge deserteerd", aldus de heer Wiersma. Volgens de staatssecretaris hebben de Amerikaanse autoriteiten ontkend dat Waver toen hij nog in dienst was, een officieel verzoek heeft ingediend om als gewetensbezwaarde te worden erkend. Waver zelf heeft verklaard een dergelijk verzoek wel te hebben ingediend, maar dat dit door tegen werking van zijn commandant geen effect heeft gehad. Eerste keer Het is de eerste keer dat Nederland op grond van het NAVO-statusver drag besloten heeft een deserteur aan de Amerikaanse autoriteiten over te leveren. Prof. Wiersma heeft gisteren nog in antwoord op vragen van de Kamerleden Dankert en mejuffrouw Barendregt verklaard dat zijn beslis sing geen invloed zal hebben op het beleid ten aanzien van deserteurs die niet onder het NAVO-statusverdrag vallen. Inmiddels hebben de akticgroepen „Ralph Waver" en Sjaloom in Odijk enkele Kamerleden telegrafisch ver zocht om een spoedinterpellatie, om een parlementair debat over de be slissing waarvan de aktiegroepen „met de grootste afschuw" keunis ge nomen hebben, uit te lokken. Koningin Juliana ontving gisteroch tend een vaatje geselecteerde haring uit handen van mevrouw Van der Harst, echtgenote van de schipper van de VL 34 Anita. Op de achter grond de Vlaardingse locoburge meester Kloots en reder Kwakkel- stein, die eveneens een vaatje aan bood. gen. Dat zijn althans de snelle maat regelen die Steenkamp in zijn oor spronkelijke memorandum nodig heeft geacht en die hij wilde betalen uit verhoging van de vermogens- en vennootschapsbelasting en van de successierechten in de zijlinie. Maar er staat niets zwart op wit over in de compromistekst. De vragen die men bij de tweede alinea alleen kan stel len luiden dus: welke belastingverla gingen worden onmiddellijk wense lijk geacht, worden zij eigenlijk wel wenselijk geacht, en aan welke com pensatie moet men binnen de belas tingsfeer denken. Op die vragen biedt de tekst geen antwoord. BEZINNING Ten slotte de derde alinea: „Indien in de loop van komende periode het kabinet tot het inzioht komt dat al het mogelijke is gedaan ten aanzien van kritische bezinning op de be staande uitgaven en de financieel economische situatie het toestaat, zal het kabinet voorstellen uitwerken hoe op andere wijze de nodige ruimte kan worden geschapen om de uitvoering van het kabinetsprogramma op rede lijke wijze te verzekeren". Het is een zin waar iedereen kan uithalen wat hij aardig en wenselijk vindt. Zo heeft Biesheuvel gezegd dat hij er redelijke zekerheid voor een goed beleid in de tweede helft van de kabinetsperiode aan ontleent. Voordat men zo'n uitspraak kan beamen moe ten eerst de volgende vragen worden beantwoord: Welke criteria worden aangelegd voor beoordelen van de vraag of al het mogelijke is gedaan ten aanzien van kritische bezinning op de bestaande uitgaven? Zullen Drees en Geertsema hetzelfde denken als de confessionelen zodra bekeken moet worden of de financieel-eco- nomische situatie een goed beleid mo gelijk maakt? Welke zou de „andere wijze" kun nen zijn waarop ruimte kan worden geschapen? Wordt hier bedoeld dat de BTW zal worden verhoogd? Of worden belastingtarieven die zie eerste alinea zijn verlaagd weer op het oude peil gebracht. Hoe ziet het kabinetsprogramma er uit en wat wordt verstaan onder een redelijke wijze van uitvoeren? Ook in de derde alinea van de compromistekst staat niets, zomin als im de hele tekst. WAARVOOR? Waar is die tekst dan goed voor? Misschien alleen om de informateur die toch al zo moe is en de vijf in staat te stellen nog enige tijd te blijven praten. De vijf zijn het er nog steeds over eens dat de eerste twee jaar van de kabinetsperiode de economische malaise moet worden Van een onzer verslaggeefsters AMSTERDAM Wanneer er op korte termijn niet een aantal full-ti me tandartsen beschikbaar komt voor de verschillende schooltandverzor- gingsdiensten in ons land, dreigt een aantal van deze diensten het werk te moeten staken. Er zouden ruim 100 full-time tandartsen bij moeten ko men, wil de schooltandverzorging haar werk kunnen voortzetten. Tot deze conclusie komen de Ne derlandse Vereniging en de Centrale raad voor Sociale Tandheelkunde in hun jaarverslag over 1970. Andere verontrustende tendenzen noemt het jaarverslag: de daling van het percentage deelnemers aan de schooltandverzorging en de ontwikke lingen rondom de fluoridering van het drinkwater. Op het ogenblik nemen 825.560 Ne derlandse lagere schoolkinderen deel aan de schooltandverzorging. Dat be tekent dat 56 procent van het totale aantal lagere schoolkinderen betrok ken is bij deze vorm van medische zorg. bestreden en zij zijn het nog steeds oneens over het perspectief dat voor de tweede helft van de kabinetsperio de moet worden getekend. Het com promis heeft aan die situatie weinig veranderd. De informatie Steenkamp sleept zich voort. Elk programma-onderdeel waarmee de confessionelen hun am bitieuze bedoelingen willen waarma ken wordt aanleiding tot taai en uit puttend onderhandelen over wat het allemaal niet kost tegenwoordig. Steenkamp heeft het overleg eind vorige week naar een crisis geleid door een memorandum op tafel te leggen dat zijn eigen visie en dat van de confessionelen weerspiegelt, zodat WD en DS'70 zich opmaakten om hard weg te lopen. Steenkamp moet zich hebben gerealiseerd dat het niet de taak van een informateur is op die manier de negatieve afloop van zijn opdracht tebespoedigen. Hij is dus snel begonnen compromissen, gemid delden te zoeken tussen de program ma's der confessionelen en die van VVD en DS'70. Daarmee heeft hij het overleg voorlopig gered, maar nog lang niet het vijf partijenkabinet. GRONINGEN Opnieuw is er een stap gezet op de weg van de perscon centratie in Noord-Nederland. De sa menwerkende kranten Nieuwsblad van het Noorden (Uitg. Hazewinkel en zn) te Groningen en de Leeuwar der Courant (Friese pers N.V.) te Leeuwarden, hebben samen de Leek ster Courant opgekocht. Kort geleden kocht het Nieuwsblad van het Noorden reeds de in Delfzijl en omgeving verschijnende „De Eemsbode" op. De thans overgenomen Leekster Courant verschijnt sinds be gin deze eeuw als weekblad. Het blad heeft achttienduizend abonnees in hoofdzaak in het Westerk war tier in Groningen. Sinds januari van dit jaar is de samenwerking tussen het Nieuwsblad van het Noorden sterker geworden, hoewel men volhoudt dat de beide ondernemingen in alle opzichten hun zelfstandigheid en eigen identiteit houden. Het plan is dat de samen werking zal uitmonden in een geza menlijke dochter-NV, die zich onder meer zal bezig houden met de aan schaf van apparatuur en dergelijke en ook met het uitgeven van de Leekster Courant. ZEIST Het ziet er beroerd uit voor de Nederlandse legpluïmvee- houders. Het gemiddelde ei brengt momenteel niet meer op dan 8,9 cent. Zonder de factor arbeid mee te rekenen (dus zonder de be loning van de eigenaar van de kippen) zou de kale kostprijs 11,2 cent moeten zijn. Die 2,3 cent verschil moet de pluimveehouder dus bijleggen en het ziet er niet naar uit, dat in die toestand een gun stige wending komt. Deze situatie is het gevolg van een complex van factoren. De belang rijkste oorzaak van de moeilijkheden is de overproduktie. Of beter gezegd: de zeer grote produktie, want uitein delijk wordt vrijwel elk ei op de een of andere manier geconsumeerd. Elke prijs, zo leert ons de economie, wordt bepaald door vraag en aanbod. Het aanbod in eieren is dermate groot, dat de prijs zwaar onder druk is komen te staan. Om een indruk te krijgen: de Nederlander at in 1970 203 eieren. Het is niet te verwachten, dat die consumptie zal toenemen. In totaal werden in 1970 2,6 miljard eieren geconsumeerd. Maar de pro duktie bedroeg 2 miljard méér: 4,6 miljard. Tot voor kort exporteerde Neder land de overproduktie voor een groot deel naar West-Duitsland. Nederland was ook jarenlang de grootste expor teur van eieren. Maar België is de laatste jaren sterk gegroeid en heeft Nederland verdrongen als grootste exporteur. Bovendien is de produktie van eieren in West-Duitsland ook ge stadig toegenomen, zodat dat land al bijna geheel in de eigen behoeften kan voorzien. BEDROEVEND LAAG Met hét gevolg, dat het Nederland se ei wel geëxporteerd kan worden, maar dan tegen een bedroevend lage prijs. Hierin vindt men ook de ver klaring van het feit, dat een ei de laatste twintig jaar tot de weinige produkten is gaan behoren die voort durend in prijs zijn gedaald. In 1956 betaalde de consument voor een el bijna een kwartje, in 1957 een cent of 16, in 1962 zo'n 15 cent en in 1970 nog slechts ongeveer 12 cent. De logische conclusie dat het aantal legpluimveehouders afneemt is dan ook juist. In 1966 waren er nog onge veer 100.000 en vanaf dat jaar is er een jaarlijkse teruggang met onge veer 10.000 ondernemers. In 1970 wa ren er nog maar 60.000 bedrijven over. „Die trend zal zich hoewel wel licht wat langzamer de komende jaren zo blijven ontwik.kelen", zegt mén bij het' Produktschap voor Pluimvee en Eieren. Vooral de ko mende tijd zullen er flink wat onder nemers failliet gaan of hun zaak li quideren. „Vooral onder de kleintjes", aldus het Produktschap. Men is het er echter over eens, dat beslist niet alle legpluimveehouders zullen verdwijnen. „Je kunt niet meer alleen van Nederland spreken. Nederland, België en West-Duitsland vormen wat eieren betreft, één ge heel. En van oudsher waren wij de bevoorraders van het Ruhrgebied. Dat zal wel zo blijven". GOEDE BOTERHAM Wat gaat er nu in de toekomst ge beuren? Bij het Produktschap heeft men daar wel een mening over. „Er blijft een goede boterham voor een aantal legpluimveehouders over. Er is nu al een categorie die behoorlijke winsten maakt. Dat zijn de onderne mers, die zijn gestopt met het leveren aan de groothandel en die zelf hun „handel" in handen hebben genomen. Er zijn boeren bij, die zelf zijn gaan sorteren en verpakken en er zijn er die een contract hebben afge sloten met bijvoorbeeld grootwinkel bedrijven. Dan is er een categorie die rechtstreeks levert aan de consument of aan ziekenhuizen en instellingen. Die mensen maken redelijke prijzen". Verder zal moeten worden gewerkt aan een systeem om het aanbod wat meer met de vraag in overeenstem ming te brengen. Dat valt niet mee., Dergelijke maatregelen zullen nl. in EEG-verband moeten worden geno men en dan zullen de andere partners daarmee akkoord moeten gaan. Maar het staat voor het Produktschap voor Pluimvee en Eieren vast, dat sanering onontkoombaar is, met alle afschuwe lijke gevolgen vandien voor de boe ren. Hoe staat het nu met de slacht- pluimveebedrijven? Volgens het pro duktschap ziet voor deze branche de situatie er rooskleurig uit. „Men werkt nog wel met winst en de con sumptie van pluimvee neemt behoor lijk toe (in 1970 van 5,4 tot 6 kilo per hoofd per jaar). Maar voor de toe komst moet ook hier rekening worden gehouden met forse produktieverho- gingen en belangrijke prijsdalingen." nisteriële waardigheid. Drs. Udink deed het toch en liet zelfs een foto maken, terwijl hij een pruik paste. Tegen het advies ook in van Van de Meeberg werd die folder met Udink met lange haren verspreid en de advertentie met de langharige lijsttrekker gepubliceerd. Op het adviesiAireau heeft men er ernstig over gedacht om er halverwe ge de campagne maar mee op te hou den. Drs. Kuil: „Werkelijk, je kwam in gewetensnood. Door al die ruzies en dat elkaar steeds weer tegenspreken. Naar je adviezen werd weinig geluis terd". Het bureau is met de CHU verder gegaan. Het zou een te grote rel heb ben veroorzaakt en het zou niet hele maal sportief zijn geweest. De klacht over de steeds voortdurende tegen stellingen onderschrijft voorlichter Jellema. Een handicap voor het bureau was ook, dat de CHU evenals trouwens alle politieke partijen vlak voor de verkiezingen „van hun wolkje ko men". Dan moeten de handjes wor den geschud. REACTIE Dan is de raad in de wind geslagen om gedurende de campagne te onder zoeken hoe door de kiezers zou wor den gereageerd. In samenwerking Door P. L. van Enk DEN HAAG Vragen en ge dachten vermenigvuldigen zich naarmate men langer piekert over de tekst van het compromis dat informateur Steenkamp en de vijf fractieleiders deze week na twee dagen ploeteren op tafel hebben gebracht. De eerste alinea luidt als volgt: „Als ruimte voor verhoging van uit gaven en verlaging van belastingen is beschikbaar hetgeen uit bezinning op bestaande uitgaven, stijging /an de niet-belastingmiddelen en de toene ming van de belastingontvangsten veroorzaakt door de reële stijging van het nationale inkomen, komt". Die toeneming van de belastingont vangsten veroorzaakt door de reële stijging van het nationaal inkomen is de beroemde reële progressie waar van de opbrengst op 1.2 procent wordt geschat en die de grote bezui niger van het gezelschap van vijf, dr. W. Drees jr. slechts ten halve had willen gebruiken. Aangezien zonder reserve in de tekst staat dat „de toe neming" van die reële progressie be schikbaar is kan worden geconsta teerd dat de heer Drees op dit punt bakzeil heeft gehaald. Maar hij heeft er wat voor terug gekregen. De eerste alinea spreekt namelijk over „verhoging van uitga ven en verlaging van belastingen". Het is opmerkelijk dat die „verlaging van belastingen" zo nadrukkelijk wordt genoemd. Belastingverlaging is namelijk ook een uitgavenverhoging. Het zal wel niet gewaagd zijn te ver onderstellen dat Drees op die aparte, feitelijk overbodige, vermelding heeft gestaan met in het achterhoofd zijn bekende redenering dat de tarieven van de loon- en inkomstenbelasting verlaagd moeten worden. Drees rekent er op dat zijn ge sprekspartners zich in de eerste ali nea van het akkoord op verlaging van de tarieven hebben vastgelegd. Maar rekenen die partners daar ook op? En hoever gaat die verlaging van tarieven? Hoever gaat de verhoging van de uitgaven? Dat zal worden be paald door de ruimte die beschikbaar komt. De ruimte wordt bepaald door de stijging van de reële progressie, zou je kunnen zeggen. Maar zolang we niet weten welke tariefsverlaging daar weer af moet, weten we in feite niets. BELASTINGVO'ET De tweede alinea: „Voor zover in de onmiddellijke toekomst enkele be lastingverlagingen wenselijk worden geacht is gehele of gedeeltelijke com pensatie binnen de belastingsfeer mogelijk". Ook hier is sprake van belasting verlagingen, maar omdat er bij staat dat die mogelijk in de onmiddellijke toekomst wenselijk worden geacht kunnen we vermoeden dat hier wordt gedoeld op de optrekking van de be lastingvrije voet. fiscale faciliteiten voor het spaarloon en verlichting van het belastingregiem voor zelfstandi- schikking te stellen en de unieraad gelegenheid te geven hem te herkie zen. Maar van dit voornemen heeft hij afgezien. ZONDEBOK In de discussie zal de schuldvraag bfelangrijk zijn. Uit het rapport van de verkiezingscommissie blijkt, dat men het ook in de richting van het public relationsbureau M. van de Meeberg zoekt. De heer Van de Mee berg zegt desgevraagd, dat het sedert mensenheugenis een bekend gebruik is een zondebok de woestijn in te stu ren. Maar, reageert hij, het is on christelijk en campagne-historisch onjuist hiervoor de public relations- adviseur te kiezen. Het publiciteits bureau zit overigens niet fijn. De vertrouwenspositie tegenover de vroegere klant brengt met zich mee, dat men zich niet kan verdedigen. CHU-voorlichter P. K. Jellema is het hiermeé eens. Je kunt niet direct iemand of een instantie verantwoor delijk stellen, ook niet, wat in de unie vaak wordt genoemd negatieve pers. De journalisten doen gewoon hun plicht. De oorzaak van de verkiezingsne derlaag is, stelt het bureau Van de Meeberg, dat het advies van een ge coördineerd en gedisciplineerd optre den naar buiten tijdens de verkie zingscampagne niet is opgevolgd. De onenigheid en de ruzies bleven. De heer Jellema moet hiermee weer instemmen. Mistroostig bladert hij in een dikke stapel fotocopieën van krantenknipsels. „Er loopt alleen maar een rode draad door heen van herrie en heibel", zegt hij. Het publi citeitsbureau is pas laat ingeschakeld Men heeft geen enkele bemoeienis kunnen hebben met de samenstelling van de sprekerslijsten en de samen stelling van de verschillende publika- ties. Zelfs het bekende affiche was er al. Bureau-medewerker drs. Kuil, poli ticoloog van de VU, is verweten dat hij te links zou zijn. „Dat heeft er niets mee te maken", is de reactie. „Onze zorg was, dat de boodschap van de CHU goed zou overkomen. Daarvoor gaven we technische advie zen". Herhaaldelijk is Udink gewaar schuwd voor zijn law and order-the ma, ook al omdat je niet te lang met hetzelfde bezig moet zijn. DE PRUIK Het adviesbureau heeft het moei lijk gehad. Lijsttrekker Udink werd uitgenodigd het kantoor van het ad vertentiebureau Hans Snel in Ridder kerk te openen. Drs. Kuil ontraadde dit. Het zou in strijd zijn met de mi met de twee andere christelijke par tijen zou men opdracht tot dergelijke steekproeven hebben kunnen geven. Van de Meeberg geeft toe, dat men het advies had gegeven voor de be kende wandeling naar de Dam. De bedoeling was om het harde beeld van de lijsttrekker, dat was overge komen, wat te verzachten. Over het meegaan van de freule was men niet enthousiast. Maar eerlijk wordt toe gegeven, dat men zich er niet tegen heeft verklaard. Het is toen wat uit de hand gelopen. De freule ging bij de damslapers zitten. Dat was toen de foto. AFKEURING ;cte betekenis is echter,' dat jad zich uitspreekt over een van het dagelijks bestuur op het interview, dat de Cikkërt had met onze krant. I resolutie spreekt men zijn i afkeuring" uit over dit op- geeft men blijk'van rijn i in het beleid van de he- I Hulst en Udink. In de unie- 15 mei was de heer Kikkert idelijk in zijn kritiek. Hij 1 aan op „ingrijpende maat- raarbij men niet om perso- tt zou kunnen gaan. Ik meen -T-personen zijn die zichzelf vraag een antwoord moeten aan het adres van de is nu, dat hij ondanks verklaring op 15 mei heeft genoemd en dat interview deed. prof. dr. J. W. van Hulst, we, hecht er zeer aan resolutie in het da- met grote meerder- stemmen wordt aangeno- hij zijn functie prof. Van functie ter be- pRDAM Een studiecom- de PTT gaat een nieuw jtel ontwerpen voor gebruik mcellen in de jaren tachtig. Ijkt uit het antwoord dat de |R. M. Jansen (adjunct-hoofd centrale afdeling verkeer en telefonie) heeft gegeven op ver de toekomst van de tele- Over deze en andere onderwerpen zal het morgen in de unieraad gaan. Maar het belangrijkste is, dat er orde op zaken wordt gesteld. Nog eens voorlichter Jellema: de verdeeldheid is de oorzaak van alle ellende. De omvangrijke map met krantenknip sels legt hij een eind weg. genda vermeldt behalve het van de discussie ook nog het ite ontwikkelingen". Hier- len in ieder geval de uitla- het lid van de Tweede heer H. Kikkert in onze het falen van de verkie- igne en van lijsttrekker f. Udink en het rapport van lezingscommissie, waarin kritiek wordt geleverd op .^pagne. Op tafel liggen trou- )g meer stukken, die uiteinde- emd zijn voor een morgen in in enquêtecommissie, die een rijke opdracht krijgt te rap- over alles wat er aan de ort.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 9