DossieivBiafra kan het
best Ëeslotee worden
11
KERI
Eigenaardig tientje
w
Rwandese kerk wil beroepings^
nieuwe vormen van
samenwerking
Mentaliteit in Nigeria geeft hoop voor toekomst
COMMENTAAR
Meevaller
aver
Kolonel Van Dalen
uit actieve dienst
Een woord voor vandaag
UIT DE
KERKBLADEN
Kritiek WvszyiM
oio Poolse regei
j]
L<
2
Door dr. P. L. SCHRAM
In zijn dagboek vertelt de ontdekkingsreiziger Speke hoe hij in 1862 als eerste blanke de koning van
Buganda. Mutesabezocht en hem een geschenk aanbood bestaande uit geweren en pistolen met
ammunitie, bovendien wat kostbaarheden en prullaria. Museta nodigde Speke uit een demonstratie
te geven, waarop deze toen vier koeien doodschoot. Mutesa was zo enthousiast dat hij zo vertelt
Speke „een van de karabijnen laadde die ik hem gegeven had. Toen riep hij een page, drukte hem
de karabijn in de hand en droeg hem op naar buiten te gaan en een man dood te schieten in de hof.
De Afrikaan was nog maar amper buiten geweest of hij kwam alweer binnenmet een trotse glim
lach op zijn gezicht. „En", zei de koning, ..deed je het goed?" Antwoord: „O ja, magnifiek." Dat ge
beurde ruim honderd jaar geleden. Het is wel duidelijk hoe de geschiedenis zich verder ontwik
keld heeft.
Ik vind het altijd griezelig een
mensenkind met een geweer te zien
lopen. Wie garandeert dat hij het
niet. gelijk koning Mutesa. als speel
goed gebruiken zal? Het vriendelijk
ste gezicht dreigt bars te worden on
der een helm, boven een uniform, dus
zeker achter een gericht geweer
Deze dingen kwamen diverse malen
ter sprake toen ik onlangs gelegen
heid had. ruim een maand lang. door
Nigeria te reizen en in het bijzonder
door het zuiden van het land waar de
burgeroorlog heeft gewoed, die het
afgescheiden Biafra terugbracht in de
federatie. Met velen is gepraat, met
Nederlanders maar ook met Nigeria-
nen, speciaal met hen die de neder
laag leden. Nog steeds ziet u in het
land de soldaat op straat, met zijn
manier van optreden, zijn battle-
dress, zijn karabijn Zal dit nu lang
zamerhand ophouden?
Het lijkt vreemd voor een land
waar zo fel gevochten is, maar het is
waar dat Nigerianen liever vandaag
dan morgen de situatie zouden zien
veranderen. Zij hebben een opmerke
lijk democratisch besef. Een van de
Shell-managers vertelde mij hoe de
nieuwe goeverneur in de Mid-West
vorig jaar bij zijn installatie de aan
wezige gasten op de receptie vroeg
openlijk alle kritiek te spuien die zij
hadden. Het was een openbaring hoe
er gepleit werd tegen het optreden
van de soldaten. Een zei: ,.Je moet
een Afrikaan geen geweer in handen
geven Datzèlfde zou hij ook van de
Europeaan en de Amerikaan hebben
kunnen zeggen. Hoevelen brengen
evenwel hier in Europa of in Ameri
ka een dergelijke zelfkennis op?
Het is gelukkig dat Afrikanen niet
bang zijn dit soort kritiek te uiten. U
staat verbaasd als u een blad als de
Nigeriaanse ..Dailv Times" in handen
krijgt. Daar worden redaktionele
kommentaren gegeven die getuigen
van een zelfstandig en mondig oor
deel. Dat geeft hoop voor de toe
komst
Vertrouwen
In het algemeen is er wek verirou-
wer dat het weer goed komt. Buiten
landers en Afrikanen zelf hebben
veel waardering voor generaal Go-
won. het hoofd van de staat en zijn
politiek.
Het gaat erom. het verleden te ver
geten, in ruil voor de toekomst.
Mijn Nederlandse gastheer en ik
hadden een lang gesprek met een
restauranthouder in de buurt van de
vroegere Uli-airstrip, die tijdens de
burgeroorlog bekend is geworden.
Man en vrouw waren ibo's, flinke
mensen, die van aanpakken weten,
ondanks alles wat zij verloren had-
BIAFRA
den bleken hun kinderen in Europa
te zijn. voor studie. De man zei van
zijn kinderen te horen dat in diverse
Europese landen het Biafra-vuurtje
nog steeds wordt gestookt. Hij vroeg
zich af of dit niet beter kon ophou
den.
Moeten we niet toegeven dat hij
gelijk heeft? In Nigeria kan de zaak-
Biafra gesloten verklaard worden.
Het zou voor alle partijen goed_ zijn
als wij ophielden over ..Biafra"' te
schrijven en te spreken. De tijd van
de afscheiding is voorbij.
Fred Agama, meelevend christen,
secretaris van Christ Church in Port
Harcourt en secretaris van het pro-
jekt dat daar voor de oorlog gesteund
is door werelddiakonaat en „Kerk
Overzee", kent de situatie goed. Als
het aan hem ligt worden de ibo's
weer volledig tot alle vroegere funk-
ties tpegelaten. Daarin heeft hij trou
wens de federale regering in Lagos
achter zich. De situatie wordt gelei
delijk aan beter
Frappant
Ook op zichzelf is het uitblijven
van een bloedbad na de burgeroorlog
reeds een wonder geweest: dat is in
de wereldgeschiedenis nog niet vaak
voorgekomen. Er mag méér worden
gezegd. Het frappeert hoeveel nieuwe
mogelijkheden de verslagen Ibo's ge-
Het eerste kwartaal van 1971 is, blijkens ge
gevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek,
voor de bouwactiviteit in ons land allerminst on
gunstig geweest. Uit deze gegevens blijkt nl. een
stijging van de bouwproduktie (in lopende prijzen)
van 33 procent, alsmede een toeneming van de
reële bouwproduktie (in constante prijzen) van
20 procent vergeleken met hetzelfde tijdvak van
1970.
Daarbij dient wel te worden bedacht, dat de
vergelijking met laatstgenoemd kwartaal niet he
lemaal opgaat en wel omdat enige produktie van
het vierde kwartaal 1970 is geregistreerd in het
eerste kwartaal van het lopende jaar. Beter ware
het dan ook een vergelijking te trekken tussen de
verstreken halfjaarsperiode (4e kwartaal 1970 en
le kwartaal 1971 te zamen) met het overeenkom
stige tijdvak van 1969/70. Dan blijkt (opnieuw in
constante prijzen) een stijging van de bouwpro
duktie met 15 procent. Een resultaat dat er alles
zins zijn mag, zij het ook dat dit voor een niet
Terecht heeft de raadsman van de Amerikaan
Ralph Waver een kort geding aangespannen tegen
de Staat over de beslissing van staatssecretaris
Wiersma om Waver over te leveren aan de Ame
rikaanse autoriteiten. Dit is de enige manier om
het onvoldane rechtsgevoel van velen waar
onder wij onszelf ook rekenen te bevredigen.
Niemand in Nederland, ook de door het besluit
teleurgestelde, zal er behoefte aan hebben te ont
kennen, dat staatssecretaris Wiersma gewetensvol
in deze zaak is opgetreden, maar evenmin kan
iemand loochenen dat de heer Wiersma gewoon
reeds als lid van de regering (de uitvoerende
macht) een politieke figuur is, die in de spanning
van belangen, beleid en politieke emoties staat, en
daarom niet in de eerste plaats aangewezen is tot
wetsinterpretatie.
Dit is allerminst een schokkende mededeling of
beschuldiging; het is niets meer dan een feitelijke
vaststelling van een van de beginselen van het
Nederlandse recht. De wet tot goedkeuring van
het Verdrag van Londen blijkt achteraf nogal
ongelukkig in elkaar te zitten en in het Staatsblad
terechtgekomen te zijn. toen de Kamers van de
Staten-Generaal een beetje zaten te slapen (ken
nelijk ook de Eerste Kamer, die er zich zo graag
gering deel moet worden toegeschreven aan de
omstandigheid, dat het aantal onwerkbare dagen
in de eerste drie maanden van 1971 geringer was
dan in het eerste kwartaal van 1970, waardoor de
voortgang van de werkzaamheden een geringer
aantal malen werd onderbroken dan een jaar
eerder het geval was.
Minister Schut van Volkshuisvesting heeft het
in zijn ambtsperiode niet gemakkelijk gehad. Zijn
beleid is in de afgelopen jaren meermalen onder
werp geweest van ernstige kritiek. Het zal dan
ook voor de bewindsman bij het scheiden van de
markt een aangename ervaring zijn te zien, dat
de bouwactiviteit in ons land in de eerste drie
maanden vap het lopende jaar bepaald niet is
tegengevallen. Door omstandigheden buiten zijn
schuld heeft minister Schut de afgelopen jaren
vele malen tegenwind ondervonden bij de reali
sering van zijn beleid. Nu het wat beter lijkt te
gaan is het juist, ook deze ontwikkeling te sig
naleren.
op laat voorstaan, juist op dit soort zaken zo kien
te zijn, om daarmee het eigen bestaan te recht
vaardigen)
Het was heel wat beter geweest, als deze wet
de gehele taak tot interpretatie had gelaten waar
zij hoort: bij de onafhankelijke rechter; onafhan
kelijk ook in die zin, dat hij niet als de minister
of staatssecretaris allerlei niet-juridische, prakti
sche consequenties van zijn uitspraak hoeft te
wegen, hoe politiek vergaand die ook zijn.
Nu is in het kort geding de gelegenheid ge
schapen het oordeel van een bewindsman alsnog
te toetsen door die onafhankelijke rechter. Het
was ons heel wat liever geweest, als het niet zo
ver had hoeven te komen: als de bewindsman
ruimer aandacht had gegeven aan het juridisch
advies van de Haarlemse rechter en aan de poli
tieke motivering en de gewetensnood van Ralph
Waver en dus het Verdrag van Genève (over
politieke vluchtelingen) op Waver van toepassing
had verklaard.
„Dat de verdrukte zijn wijkplaats u noem'
hield ruim honderd jaar geleden Potgieter Neder
land als verheven ideaal, te midden van veel ge
zapigheid, voor. Jammer dat dit ideaal gisteren
weer zo verduisterd is.
boden zijn. Slechts in een enkele van
de staten van de federatie zijn de
Ibo's nog niet in hun oude rechten
hersteld. Verder vindt u ze echter
weer in allerlei betrekkingen, ook
zeer hoge, overal in het land.
Het is goed het artikel op de voor
pagina van „Hervormd Nederland"
van 15 mei te lezen, waarin Cees
Timmer een interview weergeeft met
dokter Herman Middelkoop, die met
zijn vrouw zoveel in Oost-Nigeria
heeft gedaan, voor en tijdens de oor
log. Hij vertelt ik citeer dat er
stappen vooruit worden gemaakt en
dat de opbouw begonnen is. De Ibo's
proberen er het beste van te maken.
..Zij zijn mensen die niet bij de pak
ken neerzitten."
Natuurlijk blijft er nog veel te
wensen over Dokter Middelkoop:
„Het herstel gaat heel langzaam." In
Oostelijk Nigeria komt nog honger
voor en werkeloosheid, de oogst is
nog niet op peil. Zo'n situatie vinden
we echter in het gehele land en feite
lijk in de meeste landen van dit we
relddeel. Er is geen reden voor een
uitzonderingstoestand.
Wel klagen medewerkers van een
kerkelijk hulpverleningsprogram in
deze omgeving, dat zij niet vrij zijn
alles te schrijven wat zij willen en
telkens het gevaar dreigt dat zij zul
len worden uitgewezen, bij één ver
keerd woord. Maar kan dit de fede
rale regering kwalijk genomen wor
den? Er is te veel anti-propaganda ge
weest en op zichzelf is het iets bij
zonders dat na alles wat er gebeurd
is de buitenlandse kerken nog steeds
met hun hulpverlening worden toe
gelaten.
Taak kerken
De kerken hebben nu een nieuwe
ta?k.
Het is het beste het dossier te slui
ten, le vergeten, te vergeven. Biafra
is verdwenen. De Ibo's zijn niet
verdwenen. De regering verdient bij
haar pogingen het land tot een een
heid samen te smeden onze steun en
geen bestrijding.
Nienjand zal meer denken over het
leveren van geweren. Maar woorden
kunnen ook wapens zijn, terwijl zij
juist het omgekeerde bewerken van
wat men wil bereiken.
Onlangs was de heer Emanuel Ur-
hobo in ons land, de direkteur van de
rehabilitatie-commissie van de raad
van kerken in Nigeria. Hij drukte ons
op het hart oog te hebben voor de
nood van de natie als geheel. Dat is
in de lijn van de Nederlandse zen
ding, het Nederlandse werelddiako
naat en ook van de wereldraad van
kerken. In Nigeria bestaan plaatsen
waar erger slum-wijken en armoede-
situaties voorkomen dan in Port Har
court en omgeving. Overigens heeft
de heer Urhobo duidelijk uitgesproken
alle oog te hebben voor de nood en de
schade in het voormalige oorlogsge
bied, dat Biafra heette. Hij roept
doktoren en verpleegsters op zich te
melden. Laat dit onze (weliswaar be
perkte maar) zeer efficiënte bijdrage
zijn, naast financiële steun aan zen
ding en werelddiakonaat.
Dr. P. L. Schram is secretaris van
,.Kerk Overzee" van de Nederlandse
Zendingsraad.
AMSTEiRiDAM Vandaag verla
ten kolonel en mevrouw Ph. D. van
Dalen de actieve dienst in het Leger
des Heils wegens het bereiken van de
daartoe geatelde leeftijd. Ruim veer
tig jaar heeft kolonel van Dalen het
Leger des Heils in vele functies ge
diend. In 1950 werd hij hoofd van de
kweekschool te Amstelveen, in 1958
veldsecretaris. Van 1964 tot februari
van dit jaar was hij chef-secretaris
van het Leger des Heils in Nederland.
Hij is officier in de Orde van Oranje-
Nassau.
Ds. H. M. Ohmann
wordt hoogleraar
in Canada
DOKKUM Ds. H. M. Ohmann,
vrijgemaakt gereformeerd predikant,
heeft een benoeming aanvaard als
hoogleraar in de oudtestamentische
vakken aan de theologische hoge
school van de Canadian Reformed
Churches te Hamilton.
Ds. Ohmann is 43 jaar. Hij was
predikant in Zuidbroek en in Hoek.
Sinds 1968 staat hij in Dokkum. Hij
hoopt nog voor zijn vertrek naar Ca
nada 'Zijn doctoraal examen Indo-
Iraanse talen aan de universiteit te
Groningen af te leggen.
Mordechai's plaats in hei verhaal van Esther is aan de
paleis. Hij ziet, wat er.in- en uitgaat. Daarin vertoont Mordt
beeld van de christenen, van de kerk. Hij zit aan de poort. Onol
en toch irriterend. Hij is aanwezig in de wereld van Ahasvert
doet er niet aan mee.
In feite zijn niet de koning en de koningin, Ahasveros en Est li
Haman en Mordecliai steeds de handelende personen in i
Met de anderen wórdt meer gehandeld. Haman is de man van d
hard, onverbiddelijk, het recht van de sterkste, de plicht van e,
de noodzaak van organisatie, de behoefte aan macht, de siruggÊ
Daartegenover is Mordechai de representant van die andere wi
Mordechai en Haman elkaar herkennen, nadert het verhaal z
tepunt.
De wereld gelooft vast in haar eigen wetten. Het boek Esther vA
de aanwezigheid van Mordechai (de kerk) deze wereld in de cri
en doet ineenstorten, maar vertelt ook van het „daarna". Het k
te waard, om het boek Esther eens te vergelijken met het laata
boek'
We lezen vandaag: Handelingen 13 13-3i
VLAARDINGEN De Rwan-
da-commissie, waarin de zenden
de (gereformeerde) kerken van
Middelburg en Rotterdam samen
werken, heeft doen weten, dat
de Presbyteriaanse kerk van
Rwanda de samenwerking in de
huidige vorm heeft opgezegd.
Het móderamen van deze Afri
kaanse presbyteriaanse kerk
heeft medegedeeld „dat wij af
zien van de hulp die u voor onze
kerken hebt voorzien".
De algemeen secretaris van de sy
node van de Presbyteriaanse kerk
van Rwanda, ds. N. Hitima, schrijft
voorts namens het móderamen: „Wij
verzoeken u dus met ingang van ja
nuari 1971 geen geld meer voor onze
kerk over te maken. Wij willen on
ze diepe erkentelijkheid uitspreken
voor de hulp, die u onze kerk in de
afgelopen jaren hebt gegeven. Het is
niet langer mogelijk de hulp nog te
aanvaarden. De voorwaarden van de
ze hulp schikken ons niet langer."
De kerk wil overigens niet volledig
breken nje.t de Europese kerken die
tot nu toe met haaT samenwerkten.
Het bezwaar gaat vooral tegen de sa
menwerkingsvorm. Er was namelijk
een orgaan in Brussel, de Protestant
se Zendingsraad, die alle hulp van
deze kerken coördineerde. De Rwan-
dezen willen van deze schakel af en
in rechtstreeks contact treden met de
kerken.
In het orgaan van de Rwandacom-
missie „Rwanda dichterbij" wordt als
commentaar op deze beslissing van de
Rwandese kerk gezegd: „Wie maar
enigszins te maken heeft met het
zendingsbeleid, besefte dat deze brief
wel eens het begin zou kunnen zijn
van geheel nieuwe verhoudingen tus
sen de kerken van het westen en die
van de Derde Wereld. De reactie in
de gereformeerde beleidsorganen was
dan ook beslist niet: als ze geen geld
meer willen hebben, zullen we het
wel ergens anders besteden. De alge
mene opinie was: we zullen met el
kaar een nieuwe samenwerkings
structuur moeten opbouwen."
De drie Europese kerken- die de
Presbyteriaanse kerk Van Rwanda
bijstaan zijn de gezamenlijke protes
tantse kerken van België, de Ro
maans sprekende reformatorische
kerken van Zwitserland en sinds
I960 de gereformeerde kerken van
Nederland. Zij hebben nu de kerk in
Rwanda voorgesteld een delegatie
naar dat land te sturen om de zaak te
bespreken. Het verzoek om geen geld
meer over te maken heeft naar in
„Rwanda dichterbij" wordt bericht
geen gevolgen voor de zendingswer-
kers wat betreft hun salarissen. Wel
heeft de presbyteriaanse kerk van
Rwanda besloten haar drukkerij te
sluiten, als gevolg waarvan het werk
van de zendingsmedewerkers Fok-
kens en Fontana plotseling werd af
gebroken. Zij zijn inmiddels in Ne
derland teruggekeerd.De reden van
de suiting is dat de uitgeverij nog
steeds niet kan functioneren door het
ontbreken van een directeur, waarom
de ker& eerder via Brussel had ver
zocht.
Naar wy van het (gereformeerde)
Zendingscentrum vernemen houdt
deze brief niet in. dat er geen geld
meer bijeengebracht hoeft te worden
voor dat land. Zo gauw er een over
eenkomst gesloten is over nieuwe
vormen van samenwerking zal het
bestaande werk weer normaal gefi
nancierd moeten worden. Omdat de
prioriteiten verlegd moeten worden
ziet het er naar uit. dat er niet min
der, maar eerder meer geld nodig is.
Verwacht wordt, dat in augustus of
september een delegatie uit Neder
land naar Roeanda zal vertrekken om
de situatie te bespreken.
Zorgvuldige lezing van kerk
bladen kan voeren tot de ont
dekking van opmerkelijke za
ken, zoals het feit dat een vrijge
maakte gereformeerde een
tientje heeft gestort voor het
standbeeld dat in Odoorn gaat
verrijzen ter nagedachtenis van
de links-vrijzinnige ds. H. van
Lunzen. In Zwing li, het
maandblad „in principieel-vrij-
zinnig christelijke geest" doet
ds. A. J. Roodzant uit Odoorn
onder de titel „Gedenkteken ds.
H. van Lunzen" deze medede
ling:
„Slechts twee gaven vallen dit
keer te vermelden, twee gaven uit
hetzelfde dorp uit de provincie Gro
ningen; de ene is afkomstig van
iemand van principieel-vrijzinnige
overtuiging en de andere van een
lidmaat der gereformeerde kerk, on
derhoudende art. 31 der kerkorde;
H. J. J., Overschild ƒ5,-; E. R. Over-
schild 10,-. Hiermee is het totaal
bedrag thans gestegen tot 12133,67.
Prof. Runia
Waarheid en Eenheid, blad van
verontruste gereformeerden, heet bij
monde van dr. E. Masselink de
nieuw benoemde Kamper hoogleraar
KWARTET I TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Durdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
dr. K. Runia uit Geelong, Australië,
hartelijk welkom, maar in hetzelfde
blad geeft de heer H. Langeveld uit
Hilversum (hij is de oud-voorzitter
van de vereniging van verontrusten
in de gereformeerde kerken) uiting
aan zijn misnoegen dat „de gerefor
meerde predikanten van Australië,
onder leiding van prof. Runia een
uitnodiging hebben gericht tot nrof.
Berkouwer van de Vrije Universiteit
om voor de in juni te houden pre
dikantenvergadering te komen spre
ken". De heer Langeveld:
„Het is duidelijk, dat niet alle le
den van de Reformed Churcnes
daarmede even gelukkig zijn. Vol
gens deze mensen is dit geen geluk
kige keus. Men meent dat Berkou
wer voor wat betreft afdwalingen
van Schrift en belijdenis meer
schuldig is dan Kuitert en Wiersin-
ga, omdat Berkouwer deze theologen
hpeft opgeleid en heeft medegewerkt
aan de benoeming van Kuitert tot
professor.
Het komt mij voor, dat deze broe
ders gelijk hebben. Toen Kuitert in
september 1970 op verschillende ker
kelijke vergaderingen in de V.S. en
Canada getracht heeft zijn privé-
theorieën aan de man te brengen en
hem werd gevraagd hoe professor
Berkouwer daartegenover staat,
heeft hij geantwoord dat Berkouwer
gelijk denkt als prof. Kuitert, doch
het niet zegt.
Het had toch meer op de weg van
ie Australische predikanten gelegen
?en man als dr. Arntzen, dr. Schel-
laas of ds. Oomkes uit te nodigen
ian een klaarblijkelijke aanhanger
/an deze zogenaamde nieuwe theolo
gie! Het is toch ook niet te begrijpen
hoe een gereformeerd professor als
Berkouwer kon medewerken aan de
promotie van een figuur als dr.
Wiersinga, die de verzoening door
voldoening door onze Zaligmaker
niet nodig acht en loochent."
Twee ingezonden stukjes in het
blad De Open Deur:
Voorburg. Enkele maanden krijg
ik het blad „Open Deur" toege
stuurd. Daar ik niet geïnteresseerd
ben in de ro'oie opruiende, verhaal
tjes, zou u zich moeite, tijd en geld
kunnen besparen mij dit niet ver
der te sturen.
mej. P. Rozema.
Hoek van Holland. U zou als
„Open Deur" feller moeten reageren
op de problemen van onze tijd. U
bent veel te zoetsappig. Een profeet
die de taal van zijn land spreekt,
wordt in eigen land niet geëerd.
Heus, u zou er feller tegen aan
moeten.
M. de Haas.
Computer
In de Hervormde Kerkbode van
de classis Harderwijk schrijft ds. A.
Klein Kranenburg uit Zwartebroek-
/Terschuur over de veelbesproken
dure computer van de Hervormde
kerk en hij doet dat zo:
„Moeten de trouw kerkelijk mee
levende mensen dat dan altijd maar
betalen, ook terwille van de niet
meelevenden? Ja daar zit dacht ik
ook een stukje inwendige zending
bij. Een stuk opdracht van de mede
levende leden om juist die mensen
die nu randkerkelijk zijn weer te
kunnen oproepen voor vergaderin
gen. Want aansluiting bij de mecha
nische administratie kost wel wat
maar is ook geweldig gemakkelijk.
Wil je bijv. in een grote stad alle
kinderen van 12 jaar bijv. uitnodi
gen voor catechisatie, dan itpur je
een berichtje naar de mechanische
administratie en een paar dagen la
tei- hebben alle kinderen in je grote
wijk ook een uitnodiging thuis.
Draagt elkanders lasten en ervult
de Wet van Christus, zegl Gods
Woord. Het zal de vraag worden,
willen we dat, of moet elke gemeen
te maar zien dat hij zijn „eigen
peultjes dopt". Ben ik mijns broe
ders hoeder. Ik dacht achter alles
een soort Inwendige Zendingsplicht
te zien van de trouwe leden der
kerk ten opzichte van de niet trou
we.
Als ik het verkeerd zie, vergeving
a.u.b."
NED. HERV. KERKEN
Beroepen: te Blauwkapel-<
kan: kand. J. Westland te Huii
Dordrecht: H. Jongerden te
daal.
Benoemd: tot bijstand in hetLons
raat te Everdingen: T. van DelP.'
em. pred. te St. Anthoniepolder.^euu
GEREF. KERKEN L Me®
Beroepen: te Baarn: P. C. Mr zul
Oost en West Souburg.
Aangenomen: Naar Helled ac
kand. J. D. Cremer te AmsterdafDEN,
lodgel
GEREF. KERKEN fë
Beroepen: te Gees en te Surhdoct.
veen-Opende: kand. M. Nap tr."Jcer
werd.
Bedankt: voor Drachten: J.
Haar te Leiden.
VRIJE EVANG. GEMEEN!
Bedankt: voor Apeldoorn
J. Moerland te Dordrecht.
GEREF. GEMEENTEN IN N
Beroepen: te Dordrecht: kl
van den Berg te Gouda.
EVANG. LUTHERSE KEI
Aangenomen: naar Alkmaa
verwijk en De Rijp: J. Mol
Rotterdam.
de Ge
terdan
s (Rij
mej.
de da
Verse
ex. a
tergel
de de
d
CHR. GEREF. KERKE!»
Beroepen: te Rotterdam-W
Slagboom te Dordrecht-Centrui torkt.
kiesse
GEREF. GEMEENTEN Krach
Beroepbaarstelling: kand. M. loont
Gelder, Dotterbloemstraat 16.
drecht; kand. ,J._ M «lepp
brandtsingel 41. Capelle aan
kand, J. Koster. Kerkho
10. Yerseke: kand.
Ahornlaan 60, Rotterdam; kan
Verwey, Abcoudestraat 43, Den
Ifite Ju
atelie
vakse
loorde*
ingsri
Juw
V. i
jAARL
WARSCHAU (Reuter. UPI)
dinaal Stefan Wyszynski, de
katholieke primaat van Pole
een beroep op de regering
schau gedaan, op te houden
vigen moeilijkheden in de we|
gen en te bewijzen, dat zij de
kingen met de kerk wil vei
De kardinaal vertelde de
die ter gelegenheid van de
van Corpus Christi in het
van Warschau in de open li
ren samengestroomd, dat Pole
verenigd kan worden door hei|
„Wij geloven, dat alle pogir
mensen af te schrikken, die
willen volgen (dit anachroniL..-
het politieke verleden), slecht
zen dat nog niet begrepen w< f?.
een natie verenigd kan zijr irl?"
geloof", aldus de primaat. P. ™n.
Horizontaal: 1. roodachtige kant
verfstof - koning van Basan; 2. Western-
Frankrijk - gevangenis; 3. kleursL Jeco
meins keizer; 4. zwaardvis - wjr»
Friesland - telwoord; 5. turkse
maanstand - afk. van editie; 6. v ®.n'
Limburg - toespraak; 7. afk. van "eten
spoorstaaf - vallei8 voetpunt - te ga;
9. Myth, figuur -maat van Noors van d
Verticaal: 1. dlsselraam voor éi VP J
-meisjesnaam: 2. water in N.Br.L:
figuur; 3. deel van het gelaat - ree evif"~t
(afk.); 4. deel van het jaar-tijdpe "w
rengeluid; 5. schande - aansprek itoomgf
koning of keizer; 6. boom - water aardig
burg-pret; 7. plaats in Friesland n. Het
8.gehoororgaan-plechtigegeloft het ei
bier; 9. riviervisje- voegwoord, orlo"
Oplossing vorige puzzel j^u
Horizontaal: 1. remise - ara;rt.pn mi
pekel; 3. neg-marter; 4. Drente- m t
5. een - eed - lui; 6. mier - lee - RJ e
soda - sak8. netto - Adda; 9. treek ^°^SSpl
Verticaal: 1. rendement; 2. es
Eiger; 3. Megen - Este;4. Ilm - Net j
spatel - dok; 6. eer- Ede - aal; 7. a
-de;8.ree-Mur-adé;9.alruin-k L,u'cor
v
oorlogs
Meld.
