Over drie maanden
kan Rabika weer
terug naar Jordanië
BALLONVAREN IS
EEN AVONTUUR
P. Hoogkamer (30)
maakt carrière
met sateh en worst
Regeling v.oor
brandveiligheid
«van tehuizen
jnbtenaren akkoord
over ziektekosten
Holland Festival
verliest ballet
Nederlands-Pools
seheepvaartverdrag
Ben Steeman over zijn sport:
5
ZATERDAG 22 MEI 1971
'egsn onze parlementsredactie
[DEN HAAG Voor de beveiliging
n bejaarden in de tehuizen tegen
andgevaar is een wettelijke rege-
g nodig. Op grond van deze rege-
g kunnen dan de nodige voor-
H iriften worden gemaakt.
1 )e door de minister van cultuur,
i :reatie en maatschappelijk werk
jestelde commissie „brandbeveili-
ig voor bejaarden" is voorlopig tot
ie conclusie gekomen, zo antwoordt
minister aan ir. H. Vredeling (soc.)
l over de veiligheid van de bejaar-
rëii vragen heeft gesteld.
e commissie pleit voor een alge-
rd ne regeling die ook geschikt is
loir verpleegtehuizen, tehuizen voor
landicapten en kindertehuizen.
Van een verslaggever
)EN HAAG De vergadering van
centraal georganiseerd overleg in
B btenarenzaken, onder voorzitter-
ap van de staatssecretaris van
nenlandse aken, mr. C. van veen,
overeenstemming bereikt over
interimregeling ziektekosten amb-
1971.
Ie tegemoetkoming voor de onge-
^%den werd voor 1971 gesteld op
1,40 voor de gehuwden op ƒ562,80
voor studerende en minder-valide
deren van 16 tot 27 'jaar op
k|5,60.
Üfevens werd besloten per 1 juli
een begin Van uitvoering te ge-
aan de maatregelen, die in het
Ier van de voorgenomen structure-
herziening van het B B R A (be-
bi ligingsbesluit rijksambtenaren)
dzakelijk zijn. Hiervoor werd met
evl grootst mogelijke meerderheid van
centrale commissie overeenstem-
ig bereikt.
lit begin bevat in het bijzonder de
egratie van de zg loongroepen in
salarisschalen.
DEN HAAG „Oorlog" en „moeder natuur"
verschillen alleen gradueel. Oorlogsverwondingen
zijn erg, omdat ze door mensen aan medemensen
worden toegebracht. Maar wat de natuur de mens
aandoet is ook niet gering. Aangeboren deforma
ties, verlammingen, kankergezwellen zijn niet
minder verschrikkelijk". Een opmerkelijke uit
spraak uit de mond van de Haagse plastisch chi
rurg A. M. P. Janssen de Limpens, die, naast zijn
drukke, praktijk, kosteloos slachtoffers van het
conflict in het Midden-Oosten behandelt.
Zonder veel ophef overigens. Net als
meer Nederlandse artsen, die door
Terre des Hommes twee jaar geleden
om medewerking zijn gevraagd. Een
journaalflits van de aankomst op
Schiphol enkele weken terug van drie
nieuwe Arabische patiëntjes, met
deerlijk verbrande gezichten en ver
minkte ledematen, is de summiere pu
bliciteit, die hun titanenwerk kreeg.
Een van deze nieuw aangekomen
slachtoffers, de vijftienjarige Rabika
Naji Issa Youssef Ajjawai uit de Ga-
zastrook, werd de zesde oorlogspa-
tiënte van de Haagse chirurg. In het
Rode Kruisziekenhuis dat permanent
een gratis bed beschikbaar heeft voor
Terre des Hommes het Juliana kin
derziekenhuis stelde twee bedjes kos
teloos ter beschikking heeft ze in
middels de eerste operatie ondergaan.
Bij een ontploffing in 1968 van een
spiritusbrander in het vluchtelingen
kamp, waar ze met haar ouders er.
acht broertjes en zusjes gehuisvest
was, verloor ze de macht, over beide
handen.
Niet het ergste
„Rabika", zegt dokter Janssen de
Limpens is beslist niet het ergste ge-
Vijf jour geleden
de nu 30-jarige P. Hoog-
met als basis een ulo- en
agersopleiding en wat ge
geid een piepklein slaqe-
in Oude Wetering. Nu, an-
is hij de eigenaar van
opgezette sateh- en
en vijf slagerijen,
staat hij aan het
van vijftien man personeel,
ijl zijn hoofd nog boordevol
uitbreidingsplannen zit.
arrière-wonderen zijn ds we-
nog niet uit als vakvian-
s: p en koopmanschap elkaar
and reiken.
r het onderbrengen van zijn
groeiende vleeswarenfabriek
de heer Hoogkamer Sit jaar
de Haarlemmerweg in "Leiden
voormalige wasserij vloerop-
akte 2000 m2 en voor veel
(meer dan de helft van de koop-
liet hij daar een moderne vlees-
"fabriek van maken. In de eer-
'aats om te kunnen voldoen aan
{feeds groter wordende vraag fiaar
sateh.
Hij ontwierp hiervoor zelf een vol
automatische machine, waarin de
stukjes sateh automatisch aan stokjes
worden geregen vakgeheim
zegt hij van die machine. Per dag
komen duizenden vacuüm verpakte
stokjes sateh uit de machine om hun
weg te vinden naar grootwinkelbe
drijven. Per roeek worden daarvoor
enkele tonnen varkensvlees verr
werkt.
Omdat hij nu toch goed in zijn
ruimte zit, opende de heer Hoogka
mer deze week in zijn „Lucky-Meat"
fabriekbovendien een wnrstafdeling
voor de bevoorrading van zijn eigen
slagerijen (in Katwijk, Wassenaar.
Voorschoten. Bodegraven en Oude
Wetering) en voor de groothandel.
We blijven doorgaan, zegt hij, ook
met het stichten van slagerijen.
In zijn met stijlmeubeltjes gevuld
privékantoor hangt een groot geschil
derd portret van wijlen president
Kennedy. Een groot voorbeeld, zegt
de heer Hoogkamer.
AMSTERDAM De artistieke lei
der van Het Nationale Ballet Rudi
van Dantzig is tijdens een repetitie
gevallen en hij heeft daarbij een her-
senschuddig opgelopen.
Daardoor is het hem onmogelijk
voorlopig de leiding op zich te nem,en
van de repetities van zijn tijdens het
Holland Festival uit te brengen bal
let, daarvoor hij muziek gebruikt
van Castiglioni en Bach.
Na het bekende Romeo en Julia zal
dit Van Dantzigs grootste ballet wor
den. Over de première zal een nieuwe
beslissing moeten worden genomen.
In ieder geval valt dit ballet nu bui
ten het Holland Festival.
Haags chirurg
helpt oorlogs
slachtoffers
weer
op
iveg
val. Over drie maanden kan ze weer
terug naar Jordanië. Hiervoor heb ik
een achttienjarige Arabier uit Jeru
zalem behandeld, een geval van na
palmverbranding. Zijn gezicht was ge
heel geschonden. Door verbrandingen
aan de oksels kon hij zijn armen niet
opheffen. Zeven maal in één jaar heb
ik hem geopereerd. Toen hij begin dit
jaar terug ging, kon hij zijn mond
weer sluiten, zijn armen weer bewe
gen. Kunstoren vervingen de oor
schelprestanten.
„Of ik nog schrik van de napalm
verbrandingen, de afgrijselijke defor
maties, de tropische infecties, de ver
wondingen? Nee, ik ben wel wat ge
wend. In Nederland zijn weliswaar
deze vormen zeldzaam geworden,
dank zij een snellere behandeling.
Maar in Amerika, waar ik zeven jaar
voor mijn opleiding gewerkt heb,
kwamen afwijkingen in deze erge
graad ook zonder oorlog voor. De na
tuur kan voor de mens ook verschrik
kelijk hard zijn."
Zwijgend toont hij ter illustratie
van zijn woorden een aantal kleuren
dia's. Afbeeldingen van napalmver
brandingen, voor en na de operatie,
van kankergezwellen aan neus en
zoals het ontbreken van een duim, van
zoals hetontbreken van een duim, van
softenonkinderen. Het een niet min
der verbijsterend dan het ander.
Doen
Zwijgend ook reageert dokter Janssen
de Limpens op de vraag of zijn visie
op de oorlog veranderd is, nu hij door
zijn Arabische patiënten meer dan
ooit met de gevolgen ervan gecon
fronteerd wordt. Na enkele minuten:
„Met spandoeken tegen de oorlog in
Vietnam loop ik ook nu nog niet. Ik
doe wat ik kan. Het is geen politieke
keuze dat we alleen Arabische slacht
offers helpen. Maar de Israëli's hebben
zelf uitstekende chirurgen en goed
uitgeruste ziekenhuizen. Kinderen uit
Biafra zijn hier ook behandeld. Terre
des Hommes brengt alleen kinderen
uit die landen naar Nederland, die in
hun "eigen land door gebrek aan des
kundige medici en hospitalen niet ge
holpen kunnen worden. In Peru heb
ik laatst voor Terre des Hommes de
mogelijkheid voor hulp aan slachtof
fers van de natuurrampen onderzocht.
Het bleek niet nodig. Goede artsen en
ziekenhuizen waren er voldoende. Wat
ontbrak was het instrumentarium. Het
is dan goedkoper een set chirurgische
instrumenten te sturen, dan Peruvi
aanse kinderen in Nederland te hel
pen."
Hoewel artsen en ziekenhuizen gra
tis werken, blijven de kosten per pa
tiënt nog onaantrekkelijk hoog. De
vliegreis wordt door Terre des Hom
mes betaald. Kunstledematen, zoals
handèn en oren, kunnen niet hele
maal gratis vérstrekt worden. Het ma
teriaal wordt door Terre des Hommes
vergoed. Kostenbesparend zijn ook de
vele gastgezinnen, die een patiëntje
tijdelijk adopteren en het ook tussen
de operaties door opnemen.
„Aan een lang verblijf in Nederland
kleeft nog een groot bezwaar," aldus
dokter Janssen de Limpens. „De gast
gezinnen beschermen de verminkte
Van een onzer verslaggeefsters
DEN IIAAG Op hel ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
is vrijdag een Nederlands-Pools
scheepvaart verdrag getekend, waar
bij beide landen overeen komen de
scheepvaart te bevorderen en even
tuele belemmeringen uit de weg te
ruimen.
In het verdrag, dat uitgaat van de
principiële erkenning van de vrijheid
van handelsscheepvaart, zijn bepa
lingen opgenomen omtrent de we
derzijdse erkenning van scheepspa
pieren en omtrent het vermijden van
dubbele belasting. De overeenkomst,
die getekend werd door staatssecre
taris De Koster en de Poolse vice-
minister van scheepvaart Perkowicz,
zal geen betrekking hebben op vis
sersschepen en fabrieksschepen.
Bij de overeenkomst, die op initia
tief van de Nederlandse regering tot
stand is gekomen, behoort een proto
col volgens hetwelk opleidingssche
pen van de koopvaardij niet ongun
stiger zullen worden behandeld dan
de overige schepen die onder de
werking van de overeenkomst val
len. De overeenkomst treedt in wer
king na parlementaire goedkeuring
en zal dan voor het gehele konink
rijk gelden.
slachtoffers in zekere mate tegen de
opdringerige blikken, die ze m hun
eigen land niet langer konden ontlo
pen. Vergeet niet dat ook na de vele
operaties zo'n achttienjarige Arabier
nog geen plezierige aanblik biedt.
Voor hem zelf was het beter, dat hij
zo snel als medisch verantwoord was,
naar zjjn land terugkeerde. Neder
land wordt voor veel van deze pa
tiënten synoniem aan het land van
melk en honin-r. Blijven ze te lang,
dan willen ze niet meer terug."
Nederlandse plastische chirurgen be
handelen sinds een jaar of twee Ara
bische oorlogsslachtoffers. Zonder
veel tamtam. Meer in het nieuws ko-.
men de borstverfraaiingsoperaties en
de chirurgische creatie van filmster-
neuzen. Dokter Janssen de Limpens,
tevens bestuurslid van de Nederlandse
vereniging voor Plastische en Recon
structie Chirurgie: „Esthetische chi
rurgie maakt maar een deel uit van
ons werk. Wat de mensen vergeten is,
dat dank zij de ervaring zoals we die
Opdoen met Arabische gewonden,
borstverfraaiingen mogelijk zijn ge
worden. Men mag niet uit het oog
verliezen, dat bij de meeste recon
structieve operaties naast herstel van
de functie, ook een esthetisch verant
woord resultaat gewenst of vereist is
en vice versa."
Duizenden kilometers van huis geneest Rabika van haar oorlogsverwondingen.
ROTTERDAM „ledereen kijkt tegen een ballonvaar
der aan alsof het een ontzettend dure troep is. Dat is
helemaal niet zo. Ballonvaren is een redelijk dure sport.
Nu wordt er alleen nog maar gevaren op waterstofgas, dat
gebruikt wordt bij de verwerking van boter. Op zich is dat
niet duur. Het dure zit hem in het transport. Het gas moet
in grote cylinders worden vervoerd. De sport wordt duur
gemaakt door de kostbare transportkosten. We proberen
dat op te vangen met reclame". Voordat de tweeënvijfig-
jarige Rotterdammer Ben Steenman iets over het ballon
varen beoefent als status-smybool. Hij doet het om de sport
dat hij tot de groep dure jongens behoort, die het ballon
varen beoeent als status-symbool. Hij doet het om de sport
en om niets anders.
Ben Steeman is een van de vier Ballonvaarders met brevet zijn ook
Nederlandse gebrevetteerde captains. en niet het minst bekend Jo en Nini
Boesman en Jacques Demenint uit
Den Haag.
Voordat Ben Steeman zich uitlaat
over de ballonvaarderskwaliteiten
van Jo en Nini praat hij eerst over
het ballonvaren van vandaag. Het ligt
voor de hand dat daarbij de vraag
wordt gesteld of het ballonvaren als
sport nog enige toekomst heeft bij de
steeds snellere ontwikkeling van alle
andere vormen 'van luchtvaart.
Dat de sport het bij de beoefening
moeilijker heeft dan ooit tevoren
blijkt buiten kijf. De echte ballon
vaarders vrezen dat hun sport de
beste jaren achter de rug heeft. Die
vrees bekruipt ook Ben Steeman
een Rotterdammer, die bij velen en
zeker bij Rotterdammers geen nadere
introductie behoeft vanwege zijn vele
activiteiten op zakelijk en sociaal ter
rein. Zijn verklaring voor het terug
lopen van de belangstelling voor de
ballonvaart zijn van verschillende
aard. Enerzijds zijn het de moeilijk
heden die de ballonvaarder op zijn
weg door het -luchtruim ontmoet. De
beperkingen in de lucht worden hoe
langer hoe stringenter.
Op de jeugd blijkt het ballonvaren
weinig indruk te maken. Ben Stee
man gelooft dat het komt omdat de
jongeren misschien meer de snelheid
zoeken. Snelheid is meer spectaculair
dan het langzaam vlieden door het
zwerk. De ballonvaarder is anders in
gesteld.
Avontuur
Hij zoekt de snelheid niet. Hij wil
het avontuur. Ben Steeman: „Ballon
varen is veel avontuurlijker. Je weet
niet waar je heen gaat. Je kunt ner
gens naar toe. Je kunt alleen van
richting veranderen. Maar je kunt
niet van tevoren bepalen: ik wil in
dat stadion terechtkomen." Filosofe
rend over de jeugd van vandaag zegt
hij: „De jeugd is zo bezeten van snel
heid en van machines dat zij niet
meer toe komt aan het zoeken naar
de rust als de ballonvaarder."
Toch gelooft hij dat er nog toe
komst is voor het ballonvaren. In
verschillende Europese landen met
name West-Duitsland en Zwitserland
met twintig tot dertig piloten
„hang me niet op aan de exacte ge
tallen" wordt de sport een beetje
■gesubsidieerd.
Hoewel de Nederlandse ballonvaar
ders slechts vier in getal zijn als het
gaat om een brevet lijkt het dat de
ouderen hun liefde voor de sport
kunnen overdragen aan op zijn minst
één jongere. Frans Verbunt staat op
het punt zijn brevet te halen. Stee
man haalde zijn brevet in 1959. Zijn
eerste ballonvaart dateert van april
1957. Het behalen van het brevet is
geen sinecure. Je moet er bepaald iets
voor over hebben. Het komt neer op
een winter studeren. De vakken zijn
luchtvaartwetskennis, meteologie
(weerkunde), de studie van de theore
tische ballonkennis, het materiaal, de
bewegingen en de wijze waarop je
een ballon bouwt. Verdere eisen zijn
daarna tien praktijkvaarten als pas
sagier en leerling er tenslotte komt
dan de examenvaart samen met een
rijksgecommitteerde, benoemd door
de Koninklijke Nederlandse Vereni
ging voor Luchtvaart. Het genees
kundig onderzoek dat de gebreveteer-
de ballonvaarder moet ondergaan
staat gelijk met dat van een sport
vlieger A.
Het is in een gesprek met Ben
Steeman niet mogelijk de neiging te
onderdrukken hem te vragen hoe hij
denkt over de nestors van de Neder
landse ballonvaart. Jo en Nini Boes
man hebben voor de oorlog het bal
lonvaren in Nederland weer inge
voerd. Het echtpaar was en is volgens
Steeman bezeten van ballonvaren,
heeft de sport gedragen en er voor
gezorgd dat die in stand bleef.
Over zichzelf is Ben Steeman moei
lijk aan het praten te krijgen. Met
moeite komt er een verhaal over een
van zijn avonturen uit. „Avonturen",
zegt hij, „heb ik zoveel meegemaakt.
Een aardig avontuur, niet spectacu
lair, vindt hij een ervaring van tien
jaar geleden. Opgestegen van Ypen-
burg bij prachtig weer in de richting
Brabant varend kwam er halverwege
in de buurt van Dordrecht van de
kant van Utrecht een onweersbui
aan. „Wij zijn als de dood van on
weer", verlevendigt hij zijn verhaal.
„Onze enige gedachte was zo gauw
mogelijk tegen de grond zien te ko
men. Achter Dordrecht zagen we een
groene vlakte. We gingen half kopje
onder in die vlakte want het was de
Biesbosch, waar we in plensten. Ie
mand met een motorvlet had ons gezien
en ging in het half-donker zoeken.
Terwijl wij de ballon aan het demon
teren waren vond hij ons. Die kerel
bracht ons naar de wal. We zijn
daarna naar Hillegersberg gereden en
heb ik iedereen van pakken en on
derkleren voorzien. Na een week had
ik mijn kleren weer terug."
Hard werken
Voor een ballonvaarder als Stee
man een leuk avontuurtje om tegen
vrienden en kennissen te vertellen
maar niet om iemand de schrik in de
benen te jagen.
Steeman zegt van zichzelf: „Ik ben
een hardwerkend mens en leef me
een beetje uit in de ballonvaart." Zijn
ijzersterke antwoord op de vraag
wanneer je met ballonvaren ophoudt
is: „Stoppen doe je nooit. Normaal
tenminste niet. Tenzij je medisch
wordt afgekeurd. Anders kun je tot
je tachtigste doorgaan".
Aan de vele trofeeën die hij ge
wonnen heeft hoopt hij er nog een
toe te voegen. Dat is de vergulde
„wisselballon" van St. Niklaas. St.
Niklaas is een plaatsje in België dat
sinds de bevrijding ieder jaar vijfen
twintig ballonvaarders uit de hele
wereld uitnodigt en laat opstijgen. De
laatste twee jaar heeft Ben Steeman
de eerste prijs, de „wisselballon" ge
wonnen. Nog een keer en dan mag
hij hem voorgoed houden. „Ik ben
bang dat ik het deze keer in septem
ber niet red. Sportief gunnen ze je
dat niet. Voor mij is het een sportieve
uitdaging. Winnen is voor een kwart
kunde en voor drie-vierde geluk."
Of de jeugd de ballonvaart als
sport in ons land zal behouden
ligt volgens Ben Steeman aan de
jeugd zelf. Om als captain in een
ballon te varen moet je voor die
tijd een heleboel vervelende kar
weitjes opknappen zoals zakjes
zand sjouwen. Kortom, je moet
er hard aan werken en beginnen
met de minst interessante konten
van het ballonvaren. Zo is ook
Ben Steeman begonnen. Zegt hij
tot besluit: „Het is een verfijnde
sport, een delicatesse, waar je
veel voor over moet hebben. Ik
ben begeesterd door een lezing
van Boesman."
