Binnen de PvdA weerstand lmeiwol) tegen linkse volkspartij Landbouw de dupe van geld-crisis Partij van Isa is grote verliezer op Antillen Amerika ingenomen met zwevende mark biljoenen marcheerden ^oor ontwikkelingshulp Socialistische beginselen in het geding Hou Holland Mooi anders dan andere altijd even goed Verkiezingen eilandraden teken aan wand? slaat Binnen een week twee doden op dezelfde weg aan bi j vrouwen op boot Mammoetconcerns VS Mogelijk lening in Duitsland harden slecht jaar CHJO: weigering PvdA gevaar voor democratie MAANiDAG 10 MEI 1971 caballero Ed. Laurens Continental Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De Democra- iche Partij van de Antilliaanse emier Isa blijkt de grootste Oirliezer te zijn bij de vrijdag de Antillen gehouden verkie- ïgen voor de eilandsraden (dat n de vertegenwoordigende li- tn amen van de vier, betrekke- 11 k autonome eilandgebieden: 3r' iragao, Aruba, Bonaire en de ie ie Bovenwindse eilanden). Ml te )p Curagao is de D.P. haar meer- >ro heid kwijt. Zij eindigde nu met n i gelijk aantal zetels als de tradi- h( iele oppositie, de nationale Volks tij-unie. Beide kregen zeven ze- 5 Voor de D.P. betekent dit een doflies van vier, voor de NVP-U van zetels. tillen* (Man), eerst dit voorjaar opge richt door het hoofd van dienst van sociale zaken op de Antillen ir. D. F. Martina, kreeg één zetel in de Cura- gaose eilandsraad. Aruba Ook op Aruba won een nieuwe op positiepartij: de Volksbeweging voor de verkiezingen en wel door bij de eerste slag reeds zeven van de 21 ze tels binnen te halen. Dit ging ten koste van de met de D.P. in de lands regering samenwerkende Arubaanse Volkspartij, die maar drie zetels kreeg. De enige winnende regeringspartij bleek de Arubaanse Patriotische Par tij, die in de nieuwe eilandsraad van Aruba elf zetels gaat bezetten één meer dan in de oude raad. Bonaire Curagao u^-fe winst ging op Curagao naar Aiwe oppositiepartijen. De Frente rero van papa Godett (opgericht de onlusten van de 30e mei 1969 het oog op de toen volgende Sta- n{3verkiezingen) stelde teleur in ver- jking met de Statenverkiezingen najaar 1969. Toch haalde dit Ar- !j dersfront nu nog drie zetels in de agaose eilandsraad. ei en opmerkelijk winnaar is de Be- :oc! voor de Sociale Vooruitgang i isa) een recente afsplitsing van )emocratische Partij onder leiding Ciro Kroon. Kroon was premier ens de onlusten in 1969, maar idde zich sinds vorig jaar steeds 1 r tegen de traditionele Democra tie Partij. idui e Beweging voor de Nieuwe An- Op Bonaire won de Bonairiaanse Arbeiderspartij drie (was één) van de negen zetels. De Democratische Par- tij-Bonaire kreeg er eveneens drie (was zes), waarvan er echter door een tussentijdse afsplitsing drie in han den waren gekomen van de Bonai riaanse Patriotische Partij. De kiezers taxeerden vrijdag deze partij echter op slechts twee zetels. Verlies (van twee naar één) boekte ook de Bonai riaanse Progressieve Unie-Partij. Bovenwindse eilanden De afbraak van de dominerende positie van de Democratische Partij wordt echter het duidelijkst op de Bovenwindse eilanden. Bij de vorige eilandsraadverkiezingen in 1967 was de D.P. de enige partij met kandida ten, zodat alle 15 zetels zonder meer haar toevielen. Nu kreeg zij er slechts Van onze parlementsredactie ARNHEM Een snelle tot standkoming van een progres sieve Volkspartij, zoals door het partijbestuur van D'66 wordt voorgesteld, is binnen de PvdA op grote weerstanden gestuit, zo bleek zaterdag op de partijraads vergadering van de PvdA in Arnhem. De vorming van zo'n partij is pas verantwoord nadat een brede discus sie aan de voet van de partij een duidelijk positief resultaat heeft op geleverd. Het voorstel van D'66 om dit proces te bespoedigen door de in stelling van een onafhankelijk insti tuut met vergaande bevoegdheden, past daarin niet, aldus bleek uit de meeste reacties. De vergadering taxeerde dat het nog wel vier of zelfs BAARN Op de Torenlaan tussen Baarn en Soest is zaterdagmiddag het tweede dodelijke ongeluk gebeurd binnen een week. Een auto vloog uit de bocht tegen een boom. Zondag morgen overleed de bestuurster, de 19-jarige mejuffrouw C. Th ie, in een ziekenhuis. Op deze weg doen zich geregeld ernstige ongelukken voor. LIEMPDE De 31-jarige me vrouw A. Timmers-Venmans is zater dag tijdens het oversteken van de rijksweg Den Bosch - Eindhoven met haar bromfiets door een personenauto aangereden. Zij overleed op weg naar het ziekenhuis. Haar 7-jarige doch tertje Hubertina, dat achterop zat, werd ernstig gewond. ETTEN-LEUR Op de Oude Bre- daseweg in Etten is vrijdagavond de 54-jarige J. van Bragt uit Bergen op Zoom om het leven gekomen. BODEGRAVEN In de nacht van zaterdag op zondag is de 22-jarige H. M. C. Timp uit Bodegraven met zijn auto in het water langs de Oude Bo- degravenseweg gereden. De man ver dronk, een tweede inzittende kon worden gered. HEUSDEN Op een kruispunt in Heusden is de 29-jarige Citalovie Draxa uit Belgrado (Joegoslavië) ge grepen door een van rechts komende bestelwagen. Hij was op slag dood. De Joegoslaviër werkte in Heusden bij een scheepswerf. Bij verkeersongelukken kwamen elders in het land om het leven: P. Tingen uit Appelscha, W. Beckers uit Margraten en mej. M. J Wuestenenk uit Vorden. acht jaar zal duren voor er definitie ve beslissingen kunnen worden geno men. INSPIRATIE Knelpunt voor een snelle totstand koming van de progressieve partij bleek de vrees te zijn dat de socialis tische beginselen moeten worden prijsgegeven. De PvdA verliest daar mee een machtig stuk inspiratie", zo constateerde de heer H. J. Scheps. Partijvoorzitter André van der Louw merkte op dat het nog zeer de vraag is of de PvdA dezelfde winst zou hebben geboekt wanneer niet tot een samenwerking met D'66 en PPR zou zijn besloten. „We hebben de kie zer een duidelijk alternatief gebo den, dat bijzonder verfrissend heeft gewerkt voor de Nederlandse politie ke verhoudingen", aldus de partij voorzitter. Overigens was ook hij van mening dat beslissingen over de vor ming van progressieve volkspartij niet mogen worden genomen dan met medewerking van alle geledingen van de partij. In zo'n partij moet de so cialistische visie duidelijk herkenbaar zijn, aldus de heer Van der Louw. Op de partijraadsvergadering hoon de fractievoorzitter Den Uyl het ach en wee geroep van de confessionele partijen over de starrehouding van de linkse combinatie. Onder donderend applaus van de partijraadsleden her haalde de heer Den Uyl dat de con fessionele partijen de kans op samen werking met de linkse combinatie voor de verkiezingen hebben ver speeld. „Aan het kruip-door-sluip-daor na de verkiezingen doen we niet mee", aldus de heer Den Uyl. Hij verklaar de uitsluitend nog met de confessio nele partijen te willen vergaderen wanneer er nieuwe verkiezingen wor den uitgeschreven. De partijraad on derstreepte deze visie unaniem. MINDERHEIDSREGERING De kansen voor een minderheidsre gering van de linkse combinatie acht te drs. Den Uyl bijzonder klein. Zelfs al zouden de confessionele partijen met de VVD en DS'70 niet tot over eenstemming kunnen komen, dan nog zijn zij, als de grootste minderheids combinatie de eerst aangewezene om een minderheidsregering te vormen. In beginsel wil de linkse combinatie wel regeren, maar alleen met het al ternatieve kabinet en met het geza menlijk program. In zijn betoog legde de heer Den Upl er vooral het accent op dat er een proces op gang is gezet dat de bestaande verhoudingen radicaal ;zal doorbreken. Progressiev confessione len zijn door de verkiezingen bedro gen uitgekomen. Zij zijn de gevange nen geworden van DS'70 en de WD en kunnen daaraan alleen ontsnappen door steun aan de linkse combinatie, aldus de heer Den Uyl. SCHANDAAL De heer Den Uyl noemde het een grof schandaal dat de overheidsuitga ven volgens recente berekeningen nog hoger zijn uitgevallen dan bleek uit de enkele weken geleden gepubliceer de nota-Witteveen. De huidige eco nomische moeilijkheden schreef de heer Den Uyl voornamelijk toe aan het optreden van het kabinet-De Jong. De advertentie van het 'Interna tionaal Wolmerk „Hou Holland Mooi" (een Juffrouw in keurig wollen model gehuld temidden van allerlei soorten afval, fabrieksrook e.d.) heeft bij zeer veel Nederlandse vrouwen een goed onthaal gekregen Het NIPO heeft een onderzoek naar de uitwerking van deze advertentie gedaan onder lezeressen van het da mesblad De Margriet. Het onderzoek werd een week na de plaatsing van deze advertentie gehouden. De ge stelde vragen waren ondermeer: Wat was er in de advertentie te zien? Wat wilde de advertentie vertellen? en Wat voor indruk maakte de adver tentie op u? Van degenen, die de advertentie gezien hadden, kon 25 procent de in houd navertellen. Zeven van elke tien ondervraagden herinnerden zich, dat de advertentie over wol ging. Een paar opmerkingen -van onder vraagde Margriet-lezeressen: „Ik ga altijd wol gebruiken", „Ik vind het goedkoop om misbruik te maken van de vervuilingspsychose van het ogen blik" en „Ik vind het wel een beet je overdreven, maar toch wel aardig". Van onze financiële redactie AMSTERDAM Een wijzi ging van de wisselkoers betekent een wijziging van de prijzen van die produkten, waarvoor een richtprijs in het kader van de Europese landbouwpolitiek is vastgesteld. Melk, granen, suiker en vlees, om er maar een paar te noemen. Dit zei drs. R. Zijlstra van de Christelijke Boeren en Tuinders Bond in een reactie op monetaire besluiten. De wijziging van de wisselkoers is een gevolg van het feit, dat deze prij zen zijn uitgedrukt in de dollar als gemeenschappelijke rekeneenheid. Als Duitsland en Nederland als ge- j 1 i volg van d€ overeenkomst in Brussel 1/ n fpf'C k 1PI* E *4 de waarde van de mark of de gulden I*-'-*- UUtol ten opzichte van de dollar gaan ver hogen betekent dit verlaging van de prijzen van de produkten. Ten tweede zal het feit dat waar schijnlijk Italië en Frankrijk geen aanpassingen zullen verrichten, bete kenen, dat er verschillende prijzen gaan gelden voor dezelfde produkten. Deze prijzen moeten op hun beurt dan weer beschermd worden door heffingen aan de grenzen. Simpel gezegd: de gemeenschappe lijke landbouwmarkt zou dan op- ROERMOND Bij het waterskiën op de Maas bij Roermond is de 35-ja- rige Erwin Daum uit Aken veronge lukt. In een grindgat nam hij zater dag een te grote bocht en botste op een stilliggende boot. Met ernstige hoofdwonden werd hij in een zieken huis opgenomen, waar hij korte tijd later overleed. zeven, tegen acht voor de West Indies Peoples Party. Als de resultaten van deze eilands raad-verkiezingen zouden worden omgerekend in Statenzetels, blijkt dat de regereing-Isa haar meerderheid in de Staten (nu 15 van de 22 zetels) kwijt zou zijn. De verhouding rege ring-oppositie zou dan zijn 9—13. De regering-Isa steunt op samenwerking tussen de D.P., de Arubaanse Patrio tische Partij en de Arubaanse Volks partij. Geen afkeuring De oppositie heeft dan ook al aan gedrongen op nieuwe, vervroegde Statenverkiezingen. Premier Isa zei in een eerste commentaar teleurgesteld te zijn door de uitslagen, maar hij zag in de uitslag geen afkeuring van het beleid van zijn partij. Hij weet een deel van de achteruit gang aan grote aantallen wegblijvers (op Curagao 17,6 procent; meer dan ooit tevoren). De heer Isa zei eerst de cijfers te willen analyseren om dan te zien welke consequenties de centrale regering moet trekken. Tweeduizend scholieren hebben za terdag meegeholpen om de Vecht weet een beetje toonbaar te maken; 1500 zakken drijvend vuil werden verwijderd. Na afloop is de schone Vecht overgedragen aan de burge meesters van Weesp, Muiden en Nigtevecht, die op hun beurt de rivier telegrafisch aan de Koningin overdroegen. Op de foto: Gewapend met lange stokken is dit groepje schoonmakers bezig de rommel te verwijderen. NEW YORK (AP) De 500 groot ste Amerikaanse ondernemingen heb ben In 1970 een slecht jaar gehad. Het tijdschrift Fortune heeft in zijn mei-nummer weer zijn gebruikelijke lijst van de „grootste 500" gepubli ceerd met de mededeling, dat hun to tale omzet een nieuw record bereikte van 464 miljard dollar. Maar dit bete kende slechts een verbetering van 4.3 proeent, die bovendien voor een groot deel op naam van de inflatie moet worden geschreven, aldus het blad. Het voegde daar aan toe: ,jHet was in ieder geval de kleinste groei sinds 1961 (toen de omzet met maar 2.2 procent steeg).Het rege ringsbeleid, dat er op gericht was de inflatie te beteugelen, is daar niet in geslaagd, maar heeft wel de econo mische groei sterk 'afgeremd. De industriële produktie viel in de loop van het jaar terug en de twee maan den durende staking bij General Mo tors verhinderde een opleving aan het eind van het jaar. De werkloosheid nam toe." In de transportindustrie, aldus For tune „zorgde de rampzalige ineen storting van Penn Central, samen met de enorme verliezen van de vier grootste luchtvaartmaatschappijen er voor. dat 1970 één van de slechtste jaren uit de geschiedenis werd." Maar onder de belangrijkste func tionarissen van de 500 grootste onder nemingen vond Fortune een „voor zichtig optimisme". Volgens het blad zou 88 procent van hen voorspellen, dat de Amerikaanse economische si tuatie dit jaar zou verbeteren. JI0ME (AP) Ongeveer rim r miljoen mensen van ai* 'tslieden tot hippies en kleine ioii deren hebben gisteren vele is* >meters gelopen ter gelegen- jJU d van de eerste „internatio- ssen e ontwikkelingsmars", die ge- ief aniseerd werd door de Voed de™ en Landbouworganisatie ns. kO) van de V.N. ra 1 "a "'nemers in 600 steden in 50 Ian- stB legden tenminste 15 miljoen km t De groepen namen met 800 man rityj 'Uk aan de marsen deel. Die 800 gr oolisecrden dc 800 mensen, die °ns de FAO dagelijks op de wc- ian ondervoeding sterven. In Rome werden de tienduizenden zingende lopers voor hun tocht van 26 km beloond met een speciale groet van paus Paulus de Zesde op get St. Pietersplein. De paus zei. dat het Va- ticdan ook zelf hulp geeft aan de ar me landen uit haar eigen bronnen, die volgens de paus zeer gering wa ren. De lopers verzamelden geld door middel van „sponsors", die bedragen van enkele kwartjes tot eentiental guldens per afgelegde km beschik baar hadden gesteld FAO-functionarissen schatten, dat de internationale actie tussen de vier cn tien miljoen dollar zal opbrengen, die ten goede zal komen aan de arme landen in de vorm van voedsel en uitrustingen. WASHINGTON Zowel de Ver enigde Staten als het internationale Monetaire Fonds zijn ingenomen met het besluit van de EEG-ministerraad. waarin de Bondsrepubliek toestem ming kreeg de koers van de D-mark los te laten. Dit blijkt uit verklarin gen van functionarissen van de rege ring en het IMF. Naar hun oordeel zal het loslaten van de koers een tij delijke stabilisatie teweeg brengen op de internationale deviezenmarkt*. Het Amerikaanse ministerie /an fi nanciën zou overwegen een speciale obligatielening bij de Westduitse centrale bank te plaatsen om de bank te ontlasten van de dollars die gedu rende de periode van speculatie in dollars en marken zijn toegestroomd. Van onze parlementsredactie AMERSFOORT Door hun afwijzende houding om aan de regering mee te doen, brengen de PvdA, D'66 en de PPR de parlementaire democratie in ge vaar. Dit zegt de landelijke bestuursraad van de CHJO (de jongerenorganisatie van de CHU) in een verklaring die zaterdag na een vergadering in Amersfoort is uitgegeven. De CHJO zegt verder over de kabi netsformatie dat het urgentieprogram van de drie confessionele partijen de kern moet worden van het nieuwe regeringsprogram. Wat de door de CHU te leveren ministers betreft, geeft de CHJO de voorkeur aan dr. Kruisinga en drs. De Pous. De CHJO wenst, dat de CHU het initiatief neemt tot omvorming van KVP. CHU en ARP tot één christelijke volkspar tij van vooruitstrevende signatuur. De landelijke bestuursraad is be zorgd over de verkleining van de aanhang van de CHU. Het afbreken van de vernieuwing heeft geen succes gehad. Er bestaat een duidelijke kloof tussen de jonge kiezer en de CHU De Unie moet nu consequent en ondub belzinnig kiezen voor een politiek van vernieuwing. Dit kan blijken uit het beleid van de fracties en de beman ning van de besturen, aldus de ver klaring van de CHJO. De lening zou ten minste een miljard dollar groot worden, een looptijd van tien tot vijftien jaar krijgen en de toe zegging meekrijgen dat zij kan wor- omgezet in goud. Verder wordt verwacht dat de Ver enigde Staten de Westduitse en ande re centrale banken met overschotten aan dollars zullen uitnodigen van hun bezit één of twee miljard dullar in te wisselen tegen goud of tegen bijzon dere trekkingsrechten (sdrs) op het Internationale Monetaire Fonds. In Washington wordt mogelijk geacht, dat na 15 juni, waneer de on derlinge marges van de EEG-valuta's verkleind zullen worden de koersen van de gezamenlijke EEG-geldsoorten ten opzichte van de dollar losgelaten zullen blijven. Het IMF beschouwt dit echter als een bedreiging van de overeenkomst van Bretton Woods. In dat verdrag kreeg het IMF de ver antwoordelijkheid voor de internatio nale financiële stabliteit. In de be palingen van het IMF staat, dat de koersen I pet. boven of onder hun stabiliteit mogen schommelen. ENGELAND In Engeland is het besluit van Brussel met enige opluchting ontvan gen. De Britse regering heeft echter nog geen officieel standpunt bepaald. In bevoegde kringen werd gezegd dat het pond sterling niet rechtstreeks is getroffen In financiële kringen toon de men zich bezorgd over de mogelij ke gevolgen van de monetaire ont wikkeling. Men rekent er op dat er een grote stroom dezviezen het land zal binnen komen. YEN In Japanse bankierskrin'gen is ge zegd dat het besluit van dé EEG-lan- den om de mark te laten „zweven" voor een beperkte periode de positie van de yen niet ongemoeid laat Met het oog op de aanhoudende onzeker heid rond de internationale monetaire situatie zullen de Japanse exporteurs een sterk beroep doen op de binnen landse deviezenmarkt om hun ex port contracten te dekken. Volgens de zegslieden wordt aangenomen dat de centrale bank van Japan in de 'eerste drie dagen van de afgelopen week meer dan 4000 miljoen dollars heeft gekocht Zij ramen de huidige devie zenreserves van Japan op 6.3 miljard dollar vergeleken met 5,777 miljard dollar eind april. Peking wijt de geldcrsis ln hoofd zaak aan de Amerikaanse agressie in Indo-China en aan de Amerikaanse inflatie. nieuw uiteenvallen. Het is duidelijk, dat dit laatste niet zou zijn gebeurd als men in Brussel tot een gemeen schappelijke gedragslijn ten opzichte van de dollar had besloten. Uit een oogpunt van gemeenschap pelijke landbouwpolitiek, acht drs. Zijlstra dit besluit een stap terug. Een stap, die bovendien de verhou dingen binnen de gemeenschap niet ten goede zal komen en dat, terwijl de toetredingsonderhandelingen met Engeland in een beslissend stadium zijn gekomen. VERVELEND Ir. C. S. Knottnerus, voorzitter van het landbouwschap, zegt: „het besluit zal een ontzettende hoop moeilijkhe den geven". In het verkeer met landbouwpro- dukten tussen de EEG en derde lan den wordt gewerkt met variabele heffingen en restituties. Hoe wil men dat doen, zo vroeg ir. Knottnerus zich af. Iets minder erg zou het zijn als de zwevende koers vrij stabiel zou blij ken. Wat het handelsverkeer met land- bouwprodukten binnen de gemeen schap betreft, de Duitse mark zal voj- gens de verwachting van ir. Knottne rus wat duurder worden dan de gul den, zodat Duitsland wat meer gaat betalen, maar bij al onze andere af nemers in de gemeenschap zitten we slechter. De grootste ellende ontstaat door dat men de gemeenschap weer uit el kaar haalt. De richtprijzen voor land- bouwprodukten zijn via de Europese rekeneenheid in goud uitgedrukt. Gaan deze prijzen zakken, dan moet daar compensatie voor komen en, al dus ir. Knottnerus, dan gaan we me kaar weer beconcurreren met toesla gen. „Je komt dan midden in de con currentievervalsing". NADEEL Drs. H. H. de Klerk, secretaris van het Verbond van Prot. Christelijke Werkgevers zei: Het NCW betreurt het dat niet door een meer inhoude lijk internationaal overleg andere op lossingen met behoud van vaste koer sen onder ogen konden worden ge zien. OPWAARDERING Het Verbond van Nederlandse On dernemingen verwacht dat de zwe vende koers vrijwel zeker gevolgd zal worden door dc opwaardering van de gulden. Deze opwaardering zal de concur rentiepositie van driekwart van de Nederlandse uitvoer verslechteren. De mogelijkheid van goedkopere invoer is onder de huidige omstandigheden eerder een nadeel dan een voordeel. De import is de laatste tijd sterker gestegen dan de export met als ge volg een negatief saldo op de beta lingsbalans. De vooruitzichten voor de betalingsbalans worden er hier door niet gunstiger op. aldus de woordvoerder van het VNO LAPMIDDEL Drs J Boersma van het CNV, Ka merlid en lid van het Europees parle ment acht het zwevend worden van de gulden een lapmiddel, waarmee de fundamentele problematiek niet is opgelost. De kern is namelijk de Amerikaanse betalingsbalans. Zo langzamerhand mag toch wel de vraag opkomen, aldus drs. Boersma of de dollarprijs voor goud niet ver anderd mott worden. Dat is immers sinds 1945 niet meer gebeurd. De fun damentele problematiek is, dat de dollar voor Amerika nationaal betaal middel is en voor de wereld toonaan gevend ten aanzien van de valuta. Wat dat betreft is de dollar bijna van gelijk gewicht als het goud. Als belangrijkste gevolg ziet drs. Boersma een desintegratie van de EEG. De hele voorgenomen integratie komt erdoor op losse schroeven te staan. TOERISME De heer C. van Zwijndregt, direc teur van het centraal bureau van de Nederlandse Reis Vereniging voorziet geen schokeffect voor het toerisme naar het buitenland. De meese reis bureaus hebben al gereserveerd en vooruit betaald, zodat (hoewel Zwit serland duurder wordt) dit van geen betekenis is. De enkele reisbureaus die niet hebben gereserveerd kunnen te rugvallen op de clausule dat prijzen in geval van revaluatie of devaluatie kunnen worden gewijzigd, aldus de heer Van Zwijndregt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 5