Kennedy: VS maken
„dagelijks bloedbad"
onder Vietnamezen
Brood, Grond
populaire
een
en Socialisme -
leuze in Cautin
Motie van links doet
Franse regering niets
beschermt tegen tandbederf
Russen zwijgzaam
over Saljoet-reis
Cairo protesteert tegen
Phantom-Ieverantie aan Israël
Voorraad aardgas kan
veel groter zijn dan
nn aangenomen wordt
Ir. Vondeling wil
onderwijs vooral
oed
organiseren
-
13
DONDERDAG 72 APRIL 1971
PARIJS (Reuter, UPI. AP) De Franse regering heeft gisteren met gemak een linkse motie van
[afkeuring afgewezen, waarmee een zeldzaam debat over de binnen- en buitenlandse politiek werd af
gesloten. De motie was de eerste, waarmee deze regering 'bedreigd' werd en de stemming (slechts
95 van de 487 stemmen voor) bewijst haar sterke positie in het parlement.
De motie, ingediend door de socia-
isten, had nooit een schijn van kans,
naar de indieners achtten haar toch
uttig omdat ze de oppositie-partijen
ou dwingen kleur te bekennen, voor
at de besprekingen zullen beginnen
ver het vormen van een verenigd
ront van de belangrijkste niet-com-
mnistische linkse partijen.
De motie volgde op een belangrijk
ebat in de nationale assemblee, dat
egon met één van premier Chaban-
elmas' zeldzame parlementaire toe-
iraken, waarin hij probeerde het
ranse zelfvertrouwen op te schroe-
en en een beroep deed op de Fran-
:n hun lands grote belofte na te ko-
Hij verdedigde krachtig de
ranse politiek jegens het Britse toe
eden tot de EEG, de problemen met
;erije en de sociale onrust in eigen
ind.
De rede van Chaban-Delmas kwam
verschillende maanden van groei
de kritiek op de regering.. Zowel uil
gelederen van de partijen, die de
•gering steunen, als van de kant van
oppositie was onder meer kritiek
lieverd op de aanpak van de olie-
iderhandelingen met Algerije, die
uitgelopen op een verkilling in
Frans-Algerijnse betrekkingen.
.Frankrijk betwist niet de soeve-
ine rechten van dat land, inclusief
aatregelen tot nationalisatie van
drijven. Maar die rechten moeten
;1 overeenkomstig.de internationale
gels worden uitgeoefend, met name
at betreft de schadeloosstelling,
iarbij elke onrechtvaardigheid moet
irden vermeden. Het is dus aan de
tatschappijen te beoordelen of de
ladeloosstelling, die hun wordt
jorgelegd juist is. Als dat niet het
val is dan kunnen alle rechtsmid-
ïen worden toegepast om de belan-
te waarborgen", aldus de pre-
EEG
)ver het Britse verlangen lid te
irden van de EEG merkte Chaban-
mas op, dat als Frankrijk al eens
iatieven neemt die de onderhan-
ingen met Londen erg moeilijk
ken. dit niet bedoeld is om obsta-
te scheppen voor de toetreding
Engeland en andere kandidaten,
zijn er om dubbelzinnigheden uit
weg te ruimèn, die op momenten
de politieke en economische kaart
Europa vervaagt gevaarlijk kun-
zijn voor de toekomst van de
neenschap, aldus Chaban-Delmas
MIER CHABAN-DELMAS
iankrijk
wenst Groot-Britannië
htvangen in een gemeenschap, die
als economische eenheid steeds
fukkelijker doet gelden en waar-
het nog vage politieke gezicht in
komende jaren duidelijker lijnen
t krijgen. Deze Gemeenschap
t langzamerhand de vorm krijgen
een statenbond!
kar aanleiding van de binnen-
pe problemen zei de premièr dat
ien voortdurende bedreiging is
Van een onzer verslaggevers
[STERDAM Schaduwminister
ndenvijs Vondeling heeft in een
dew met het maandblad 'Stu-
een verklaring gegeven van zijn
in het alternatieve kabinet,
oormalige minister van land
en later van fir.anc'ën ambieert
irtefeuille van onderwijs in een
essieve regering, vooral als or-
itor en planner.
e overtuiging", aldus dr. Von-
„is dat langzamerhand een re-
aantal mensen weet hoe het
wijskundig moet, maar de grote
ijkheden zitten op het terrein
e planning en de organisatie. Er
dit jaar al 9 miljard voor on-
js uitgegeven. Het is een gewel-
idrij f."
schaduwminister zegt verder
ïen van een progressieve rege-
>ok niet alles mag verwachten,
veel dingen in de eerstkomen-
en al vastliggen. Zo zul je bij
erkleinen van de klassen reke-
noeten houden met het aantal
'ten dat nu op de pedagogische
mies zit. Over de studieduur-
rting zegt Vondeling dat hij het
itwerp van minister Veringa
ijp vindt voor definitieve wet-
Met name de kwestie van de
me studieduur wil hij opnieuw
van de Franse economie door de „in-
flathionistische tendens". Over de on
rust op de Franse universiteiten en
middelbare scholen en de sociale on
tevredenheid in eigen land, merkte
Chaban-Delmas op dat geen enkele
maatschappij zonder spelregels kan
leven. „In een vrije maatschappij
draagt deze regel de naam „wet". Een
strikte toepassing" ervan, zonder on
nodig geweld maar ook zonder zwak
heid is dus het geschikte antwoord op
elke manifestatie van geweld. De wet
is. met alles wat erbij hoort, de ge
dragslijn die door de regering is vast
gesteld".
Volgens de Franse premier is de
„huidige situatie irritant en kan zij
gevaarlijk worden. Een democratische
regering moet de samenleving behoe
den voor een geest van geweld. Want
er is niets giftiger dan dat. De men
sen van mijn generatie weten waar
ze zich aan moeten houden en waar
toe wanorde leidt: tot een totalitaire
orde, die zich communistisch of fas
cistisch noemt."
ORDE EN GENOEG
Na een felle aanval op de oppositie
waarschuwde Chaban-Delmas de
gaullisten voor orde-en-gezag hyste
rie en behoudzucht. „Laten zij bo
ven alles oppassen, dat zij zich niet
omvormen tot een macht van conser
vatisme en onbeweeglijkheid in naam
van de Orde. Want dat zou zowel
haarzelf als Frankrijk schade berok
kenen"
Donorlanden zeggen
definitief 640 min
toe aan Indonesië
AMSTERDAM De 640 miljoen
dollar, die Indonesië voor het begro
tingsjaar 1971/'72 had gevraagd van
de tien donorlanden, komt beschik
baar. Dit is gebleken na .afloop van
de tweedaagse conferentie van de In-
tergouvernementelegroep waarin de
landen samenwerken. Eigenlijk was
al na de laatste conferentie in de
cember vorig jaar de kans groot,
dat Indonesië het gevraagde bedrag
zou krijgen.
Van het totale bedrag komt 160
min ten goede aan voedselhulp, 210
min. aan programmahulp en 270
min. aan speciale projecten. Overi-r
gens is het mogelijk, dat die voedsel
hulp in de komende jaren vermindert
als de huidige gunstige ontwikkeling
in Indonesië doorzet.
De Verenigde Staten hebben het
leeuwedeel van de toezegging in
de vorm van leningen op meestal
gunstige voorwaarden op zich geno
men. Zij verschaffen 125 min. Ook
Japan komt tot dit bedrag, waarbij
belangrijk is, dat dit land tegen een
vepl lagere rente uitleent dan vorig
jaar. Nederland komt tot 35 min.
IOIOVSIL. 3K. W
CAIRO, JERUZALEM (Reu
ter, UPI, AP. DPA) Egypte
heeft van de Amerikaanse rege
ring een officiële verklaring ge-
eist over de berichten, dat mo
menteel twaalf Phantom-straal-
jagers aan Israël worden gele
verd. Dit heeft het semi-officiële
blad Al Ahram bericht. Een der
gelijke leverantie betekent vol
gens de Egyptische regering al
leen maar, dat Washington „de
Israëlische agressie aanmoedigt
en aan de bezetting van gebie
den, die aan Syrië, Egypte en
Jordanië toebehoren, zijn zegen
geeft."
Al Ahram heeft er tegelijkertijd op
gewezen dat de Egyptische regering
met klem de berichten heeft tegenge
sproken dat het van de Sowjet-Unie
een partij van de nieuwste en snelste
jachtvliegtuigen de MIG 23 sa
men met de daarbij behorende Sow-
jet-bemannïngen heeft gekregen. Dit
soort berichten was door de Israeli's
gedebiteerd, met het uitsluitende doel
..eeb uitweg uit de impasse te zoe
ken waarin zij terecht waren geko
men toen zij weigerden zich uit de
bezette gebieden terug-te- trekken
In de Egyptische nota wordt erop
gewezen dat iedere uitbreiding van
het militaire vermogen van Israël
slechts tot de onvermijdelijke oorlog
zou leiden. „Cairo is van mening dat
een escalatie van de crisis niet de
belangen van één van de grote mo
gendheden dient, omdat eeri explosie
in het Midden-Oosten zich gemakke
lijk buiten de regionale grenzen zoü
kunnen uitbreiden."
Officieel hebben de woordvoerders
van de Amerikaanse regering de be
richten over de levering van de 12
Phantoms niet willen bevestigen,
maar een woordvoerder van het State
Department heeft dinsdag gesteld dat
de Amerikaanse militaire hulpverle
ning aan Israël "een doorlopende
zaak" is, die steeds weer in het licht
van de Sowjet-leveranties aan de
tegenpartij opnieuw wordt bezien
en beslist. De woordvoerder zei te
vens dat de VS in beginsel geen bij
zonderheden over de militaire leve
ranties aan Israël bekend maken.
Het gemeenschappelijke Russisch-
Egyptische communiqué. dat na af
loop van het bezoek van de Egypti
sche minister van buitenlandse zaken.
Riad, aan Moskou is uitgegeven, heeft
aanleiding eeeeven tot tal van sn^eu-
laties dat de Russen een nieuw diplo
matiek offensief voorbereiden. Vol
gens het communiqué zijn de Sowjet-
Unie en Egypte het nl. eens geworden
over „nieuwe maatregelen ter norma-
liserine van de toestand en voor de,
vergroting van vrede en veiligheid in
het Midden Oosten." Opnieuw wordt
als eerste eis gesteld dat Israël alle
bezette Arabische gebieden ontruimt.
Drie officieren van het Israëlische
leger een kolonel, een majoor en
een luitenant zijn dinsdag om het
leven gekomen en vier militairen ge
wond, toen hun voertuig ten zuidwes
ten van Jeruzalem op een 'mijn reed.
Volgens militaire kringen was de
mijn door Palestijnse commando's ge
legd.
De Jordaanse troepen, die nog
steeds de hoofdstad Amman doorzoe
ken, hebben in een opgedroogde bron
een aantal menselijke skeletten ge
vonden. naast ammunitie en raketten.
Dit is door een regeringswoordvoer
der bekend gemaakt. De troepen zou
den in de afgelopen tien dagen zoveel
zware wapens en munitie hebben ge
vonden, dat men er 21 zware vracht
auto's mee kon vullen.
De Palestijnse commando's voltooi
den op 11 april hun evacuatie uit
Amman, waarover afspraken met de
Jordaanse regering waren gemaakt.
Tijdens die officiële aftocht hadden
ze 20 vrachtauto's met wapens mee
genomen. Daarna begonnen de Jor
daanse veiligheidstroepen een soeur-
tccht door heel Amman naar nog ver
borgen wapens. Enorme aantallen
daarvan zouden volgens de redering
in grotten, kelders en zelfs in
moskeeën zijn gevonden Een groot
deel daarvan zou het eigendom zijn
geweest van de door Syrië gesteunde
organisatie El Saika.
WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse hoofdstad
komt steeds krachtiger in de greep van tegenstanders van Nixons
Vietnam-beleid. Duizenden Amerikanen stromen toe naar Washing
ton om er zaterdag deel te nemen aan een massale demonstratie,
terwijl op het ogenblik Vietnam-veteranen de aandacht opeisen.
Ook in het Congres is men een nieuwe campagne tegen de oorlog
begonnen, waarbij senator Edward Kennedy een van de scherpste
aanvallen op de regering ondernam.
MOSKOU, BOCHUM, COCOA BEACH (UPI, Reuter, AFP, AP)
De officiële mededelingen over het Russische ruimtestation Sal-
joet gaan nog steeds nauwelijks verder dan de opmerking van partij
secretaris Leonid Brezjnjew dat het een „nieuwe belangrijke stap
in het onderzoek en de verovering van de ruimte is, en een belang
rijk stadium in de verdere vooruitgang op dit gebied".
Maar het weefsel van onofficiële
uitspraken en filosofieën over beman
de ruimtestations dat men in Moskou
kan beluisteren wordt steeds dichter,
en in het observatorium van het
Westduitse Bochum verwachtte direc
teur Heinz Kaminski gisteren een
volgende lancering „in de komende
door Ferry Versteeg
Pan, Tierra y Socialismo
Brood, Grond en Socialisme, is
een veelgehoorde leuze in de
Zuidchileense provincie Cautin.
De geest van de Chileense revo
lutie, van spanning, massaal en
thousiasme en verbittering in
kleine kring is duidelijk voelbaar
in deze heuvelachtige streek met
z'n grote tarwe- en veeboerde
rijen.
Dit is ook het gebied van de Mapu-
ches, afstammelingen van de eens zo
strijdbare Arauca-Indianen. die als
semi-slaven voor grootgrondbezitters
werken of in eigen gemeenschappen
op kleine onvruchtbare lapjes grond
vegeteren.
Maar vooral sinds de komst van Al-
lende zijn de Mapuches ontwaakt.
Niet zelden gesteund door radicale
studenten uit Santiago bezetten ze op
grote schaal grond, die Chileense en
Europese kolonisten hen de afgelopen
decennia met steun van lokale rech
ters en het korps carabineros afna
men. De Mapuches van de gemeen
schap Martin Meliman pakten 120
hectare terug, die grondbezitter Fer
nandez Fusion ze in 1937 had afgeno
men. De gemeenschap Antionio Quin-
del nam met geweld de 137 ha grond
in beslag, die de Duitse kolonist Pas-
lack ze in 1940 had afgepakt. Zo zou
men nog vele pagina's kunnen vullen.
Soms slaan de grootgrondbezitters
terug. Zoals eind vorig jaar. loen
Herman Mery, de jonge chef van de
„reforma agraria" in het district Li
nares werd doodgeranseld, toen hij op
weg was om de bezetting van dé fun-
do „La Piedad" (De Vroomheid) te
legaliseren. Maar verder kwam het
nauwelijks tot bloedvergieten, omdat
de meeste bezitters beseffen, dat hun
verzet nutteloos is nu de traditionele
regeringssteun uit Santiago ontbreekt
en Allende zelfs het korps carabi
neros heeft opgeheven.
De Volksfrontregering heeft de Ma
puches met klem maar zonder resul
taat tot kalmte gemaand. Om de re
volutie in de hand te kunnen houden
zagen de nieuwe socialistische macht
hebbers zich genoodzaakt het tempo
van de landhervorming op te voeren
tot vier fundos per week. Allende
zond in januari zelfs minister van
landbouw Jacques Chonchol met z'n
staf voor onbepaalde tijd naar Temu-
co. de hoofdstad van het roerige Cau
tin. Een hoogst ongewoon gebeuren in
Chili met z'n solide traditie van cen
tralistisch bestuur. Tot dusver kenden
de bewoners van Cautin de bewind
hebbers in Santiago voornamelijk via
verordeningen zonder mogelijkheden
tot beroep. Maar nu snellen minister
Chonchol en z'n mensen van de ene
naar de andere fundo. onteigenen,
ontvangen petities en bemiddelen.
De 44-jarige Chonchol militant
landbouwdeskundige met een inter
nationale naam en leider van een
groep afgescheiden christen-democra
ten (MAPU) in Allende's Volksfront
coalitie is ervan overtuigd, dat de
regering hettempo van de landher
vorming moet opvoeren om niet door
het revolutionaire élan van verpau
perde boeren te worden overspoeld.
Maar hij zegt ook: „Ik verwelkom de
agitatie, waarmee we te maken heb
ben, zolang die in overeenstemming is
met onze middelen. Op het ogenblik
zijn de verwachtingen groter dan on
ze middelen."
Chonchol vroeg het Congres on
langs extra geld om de peperdure
landhervorming op verantwoorde*
wijze te kunnen blijven uitvoeren.
Zijn verzoek werd door de tegenwer
king van z'n voormalige christen-de
mocratische vrienden getorpedeerd.
Ondanks deze tegenslag gelooft Chon
chol niet, dat het straffe tempo van
formele en informele landhervorming
de agrarische produktie zal benade
len. Waarnemers met een sceptischer
inslag wijzen er echter op.'dat veel
groot grondbezitters in afwachting
van Chonchols komst niet meer heb
ben gezaaid, arbeiders ontslaan en
hun bedrijfsuitrusting van de hand
doen, wat een normale voortgang van
de produktie zal bemoeilijken.
Maar ondanks deze problemen zijn
er in Chili niet veel mensen meer, die
het principe van landhervorming ver
werpen, al wordt er hartstochtelijk
gepolemiseerd over de wij,ze van uit
voering. Deze principiële eensgezind
heid is niet onbegrijpelijk. Van de 74
miljoen ha grond in Chili zijn er 30
miljoen bebouwbaar, maar worden er
slechts 3 miljoen bebouwd. Op deze 3
miljoen ha wordt bovendien nog zo
knullig gewerkt, dat Chili poten
tieel in staat om tientallen miljoenen
mensen te voeden jaarlijks voor
660 miljoen gulden voedingsmiddelen
moet importeren om z'n tien miljoen
inwoners in leven te houden. Een
even grote als overbodige belasting
voor de Chileense economie.
De oorzaken van deze ridicule toe
stand zijn niet moeilijk te ontdekken.
Voor de komst van Allende was bijna
80 procent van de Chileense grond in
handen van enkele duizenden bezit
ters met meer dan twaalf mensen in
dienst. Toch boden ze slechts 40 pro
cent van de agrarische bevolking
werk eri verzorgden ze slechts 60 pro
cent van de agrarische produktie
Geen opwindend resultaat, maar wel
een geduchte aansporing voor de re-
gering-Allende om de landhervorming
Chili en het
socialistisch
experiment
nacht, of misschien nog eerder". Hij
zei dat de Saljoet tot dan toe slechts
het noodzakelijke minimum aan ge
gevens naar de aarde zond. en con
cludeerde dat het station in een toe
stand van afwachting verkeerde. De
baan van de Saljoet ligt zo laag dat
die binnenkort moet worden veran
derd. zei Kaminski verder, anders zou
het station door wrijving met de bo
venste lagen van de atmosfeer wor
den opgewarmd en afgeremd waar
door het nog lager zou komen.
In Moskou gaf de kosmonaut met
de hoogste militaire rang, generaal-
majoor Beregowoi een interview aan
de vakbewegingskrant Troed, waarin
hij voor de ruimtevaart een toekomst
schetste met grote ruimtestations,
waarvan de bemanning geregeld zou
worden afgelost. Beregowoi sprak ook
over een nog groter station, dat in
een langgerekte baan om de aarde en
de maan samen zou vliegen. „Dat zou
natuurlijk een internationaal station
moeten zijn", vertelde de generaal.
Zijn collega Sjatalow verklaarde in
dezelfde krant dat een expeditie naar
Mars rijn voorstel voor een interna
tionaal ruimteproject zou zijn. Intus
sen maakte in Amerika de NASA be-
Kennedy verklaarde dat door
Amerikaanse bombardementen in
Vietnam 45.000 burgers zijn gedood
en sprak van een dagelijks bloed
bad". „Voor de rechtstreeks betrok
ken volken neemt de oorlog nauwe
lijks af. Meer dan onz<: regering wil
toegeven, draagt de Amerikaanse
militaire activiteit, speciaal de onbe
perkte luchtoorlog, m hevige mate
by tot deze groeiende tol aan men
senlevens", aldus Kennedy.
Volgens een raming van zijn com
missie voor vluchtelingenzaken zijn
in Laos onder de burgerbevolking ze
ker 30.000 slachtoffers, waaronder
wel 10.000 doden gevallen, sinds de
VS hun bombardementen in 1969 op
voerden. In Cambodja werd bijna een
derde van de bevolking vluchteling.
Een regeringsfunctionaris, die be-
zweerde dat de regering aan deze
problemen hard werkt, kreeg Ken
nedy te horen: „Dat horen we al vijf,
zes jaar". Toen de man zei dat de
meeste vluchtèlingen waren ontstaan
door het Tet-offensief, joelden de
Vietnam-veteranen, die de publieke
tribune vulden. en sommigen
schreèuwden: „Dat is een leugen".
Een andere getuige, die beweerde
dat het toegestaan was te schieten
in bepaalde Zuidvietnamese gebie
den om mogelijke vijanden op te
jagen, kreeg ook de wind van voren
van de veteranen. Toen senator Ken
nedy vroeg naar een definitie van
een dergelijke taktiek, ^v-hreeuwdpn
de veteranen: „Genocide" er. „Moord".
Bij een andere bijeenkomst ver
klaarde senator Jacob Javits, dat
president Nixon zijn verkiezingsman
daat schendt, als de VS bepaalde
troepen en luchtmachtonderdelen in
Vietnam willen houden. Javits meen
de dat Nixon de opdracht van het
Amerikaanse volk had gekregen de
troepen daar weg te halen. Vietnam-
veteranen. die zich gisteren als „oor
logsmisdadigers" aanmeldden bij het
Pentagon om „met luitenant Calley
gearresteerd te worden" zijn daar
weggestuurd door een brigade-gene
raal, die kortaf zei: „Wij nemen
geen Amerikanen gevangen".
T
kend dat haar dubbele instrumenten
pakket op 7 en 17 mei zal worden
gelanceerd. De beide Mariner ruim
teschepen moeten in november bij de
planeet aankomen, en in banen er
°f?^.een §aan draaien Samen zullen
zij in drie maanden ruim tweederde
van het Mars-oppervlak bestuderen
met televisiecamera's en andere
meet apparatuur.
door Ferry Versteeg
ondanks alle aanvangsproblemen met
kracht door te zetten. Nu wordt er
van grootgrondbezitterszijde vaak op
gewezen, dat het jarenlange over-
heidsgeb'.-uik van de prijsstop voor
agrarische produkten (om de snel
groeiende stedelijke bevolking te ont
zien) nooit inspirerend heeft gewerkt.
Maar dat geldt evengoed voor het
klein- en middenbedrijf, dat nog veel
erger onder deze prijsmaatregels ge
bukt ging en het grootbedrijf toch in
produktiviteit de baas bleef
In 19134 stelde president Eduardo
Frei drastische veranderingen in het
vooruitzicht en beloofde hij 100.000
landloze boeren een stukje grond. Dat
bij zijn aftreden vorig jaar novem
ber pas 25.000 boeren aan hun
trekken waren gekomen, was zeker
niet alleen het gevolg van een onwil
lig Congres, maar ook van een gebrek
aan christen-democratische inzet.
Volgens minister Chonchol zag Frei
de landhervorming uitsluitend als een
maatregel om een aanzienlijk deel
van de boeren land en een beter in
komen te bezorgen en niet als een
middel om de bestaande machtsver
houdingen in Chili wezenlijk te ver
anderen.
Cholchol wil dat laatste juist wel.
Hij gelooft niet in de reformistische
tactiek van machtige groepen met
één of andere hang naar een hervor
ming. omdat daardoor de machts
structuren in takt worden gelaten,
„er op z'n best sprake is van een
matiging van sociaal onrecht, en op
z'n slechts de zoetelijke verschijning
van een geneesmiddel wordt gesugge
reerd, dat de bestaande toestand be
vestigt".
Jacques Chonchol streeft dan ook
met kracht naar een radicale „refor
ma agraria", die moet meewerken
aan de algehele herziening van de
machtsverhoudingen in Chili. Daartoe
zullen alle fundos, die de 550 gewone
of 80 geïrrigeerde ha overschrijden,
worden onteigend en omgezet in
„asentamientos", een soort
coöperatieve boerderij.
In Chili's centrale vallei bezochten
wij de asentamiento Union Chilena,
1800 ha groot en gelegen in- een
prachtige heuvelachtige streek. Op
dit bedrijf werken veertig gezinnen,
die ieder jaar een vijfkoppige leiding
kiezen, die zorg draagt voor de be
drijfsvoering. Drie jaar lang blijft de
asentamiento eigendom van de Cor-
poracion de Reforma Agraria (CO-
RA), een overheidsdienst, die kapitaal
verschaft, kursussen organiseert, ad
viseert en daarvoor tien procent van
de oogst berekent. Na drie jaar kun
nen de boeren officieel kiezen tussen
een individuele, collectieve of ge
mengde wijze van grondbewerking.
In de praktijk komt het er op neer.
dat de boeren het meest voelen voor
de eerste mogelijkheid en de CORA
voor de tweede, zodat vaak de derde
„gemengde" mogelijkheid uit de bus
komt. Wat inhoudt, dat de boeren bij
hun huizen een stukje privé-grond
hebben (ongeveer een halve ha), ter
wijl het grootste deel van de grond
collectief wordt bebouwd. Zo ook bij
de Union Chilena. waar een van de
leiders, José Morales, ons tevreden
uitlegde, dat de lonen in drie jaar
verdrievoudigd zijn.
Toch heeft de CORA nogal wat kri
tiek moeten incasseren, omdat zij in
een aantal gevallen niet in staat
bleek in drie jaar van eenvoudige
boeren competente bedrijfsleiders en
collectivisten te maken, wat niet zel
den tot produktiedalingen leidde.
Maar een jonge ingenieur van de CO-
RA bleek niet onder de indruk: „Elke
drastische landhervorming leidt aan
vankelijk tot enige produktiedaling,
maar op langere termijn tot produk-
tiestijging". Hij trekt zich daarom
niets aan van luidruchtig leedver-
van bedreigde grondbezitters, die met
maak van bedreigde grondbezitters,
die met scepsis en ergernis toezien,
hoe de jonge regeringstechnici en en
thousiaste boeren trachten te doen.
wat zij zelf nooit deden: streven naar
een maximale benutting van de ver
waarloosde grond.
Zaterdag volgt het zesde artikel in
deze serie: Het Volksfront staat of
valt met de economie.
Van onze redacteur
wetenschappen
ROTTERDAM Er zou her
en der in de aardkorst wel eens
veel meer aardgas kunnen zitten
dan we op het ogenblik vermoe
den. Want er wordt op waar
schijnlijke plaatsen wel enthou
siast gezocht, maar volgens een
studie van de onderzoek- en ont
wikkelingsmaatschappij van het
olieconcern Gulf kunnen ook
op „onwaarschijnlijke" plaatsen
forse hoeveelheden worden ver
wacht.
Dat zou komen doordat behalve de
algemeen aanvaarde manier waarop
aardgas in de bodem is ontstaan, de
mensen van Gulf nog een andere ont-
staanswiize hebben ontdekt. Het ge
bruikelijke beeld was dat aardolie en
aardgas beide werden gevormd door
ontbinding van organische stoffen (in
het algemeen dode zee-organismen)
en de daaropvolgende scheikundige
reacties, bij de hoge temperatuur en
druk die heersten in de inmiddels on
der aardlagen bedolven afzetting.
Maar het Gulf-team. onder leiding
van dr. T. J. Weismann. heeft aanne
melijk gemaakt dat aardgas ook kan
zijn ontstaan uit dode materie, name
lijk wanneer diep in de aarde ge
smolten steen binnendrong in een
koolstofhoudende rotslaag. Uit de
verhoudingen tussen verschillende
soorten koolstof in bestaande aard
gasbronnen in West-Texas hebben zij
berekend dat dit gas moet zijn ont
staan bij een temperatuur van m'eer
dan duizend graden. En dat valt niet
te rijmen met het oude idee van de
reacties ir. organische afzettingen, die
in >het algemeen ibij temperaturen
rond de honderd graden zich af
speelden.
Die temperaturen kan men aan het
eindprodukt, aardgas, meten door de
verhouding te bepalen tussen lichte
en zware vormen van koolstof. Deze
„isotopen" gedragen zich bij chemi
sche reacties net niet helemaal gelijk,
en die verschilletjes hangen weer af
van de temperatuur waarbij de ge
beurtenissen zich afspelen.
Als het verhaal van de Gulf-men-
sen klopt en om dat zeker te we
ten zullen er nog meer voorbeelden
moeten worden aangetoond heeft
dat twee boeiende consequenties.
Ten eerste dat er meer aardgas is
dan wij denken. Want er is tot nog
toe vooral gezocht in gebieden waar
van men op geologische gronden wist
dat er flinke afzettingen van deze
zeeorganismen waren geweest, plus
een bodemstructuur waarin het ge
vormde mengsel van olie en gas
werd vastgehouden. Nu men nieuwe
ideeën over het ontstaan van aard
gas heeft, moeten er ook nieuwe en
tot dusver onwaarschijnlijk geachte
gebieden zijn waar het zich heeft
opgehoopt.
Ten tweede Is het een aardig idee
dat volgens de anorganische methode
aardgas nog steeds in behoorlijke
hoeveelheden wordt gevormd Gezien
het feit dat wij in principe op het
ogenblik in een paar honderd jaar
aan het opstoken zijn wat zich in
miljoenen jaren heeft gevormd, is dat
eer. geruststellende gedachte. Niet in
het minst voor de olieconcerns die
aan dat opstoken hun boterham ver
dienen, en met een kien oog op de
toekomst zich toch al in toenemende
mate met kernenergie gaan bezig
houden. Hoe geruststellend die ge
dachte is. kan intussen nog niemand
zeggen. De olie-geologen zullen er
eerst op uit moeten trekken om te
zien of zij inderdaad nieuwe vind
plaatsen kunnen ontdekken. J
