lichtvervuiling alleen door
[unstig weer nog draaglijk
Werknemerseisen ten
dele gehonoreerd
Biesheuvel leest
Verkuyl es de les
Christ, partijen moeten
VVD maar laten staan
oestand even erg als in Los Angeles
DS '70 een „arme partij"
W. in 't Veld
naar PPR
Personalia
Uw probleem
is het
onze
Fusie Rijn/Schelde-Verolme
Prof. Verkuyl
op verkeerde weg
Grote bosbrand
Felle aanval van dr. Grapperhaus:
7
VRIJDAG 16 APRIL 1971
Eerlijk zijn
a.r. heren hebben gemeend
témbusadvies te geven, nl. om op
•PR te stemmen. Die immers gaf
neest eerlijke getuigenis in de za
an oorlog en vrede. Tot deze he-
lehoorden o.a. prof. Verkuyl, dr.
Jager, ds R. J. v.d. Veen, Borst-
an het CNV en Ben van Kaam.
het voor deze heren niet eerlijk,
jk uit de ARP te treden? Dan
we, wat ze aan hen hebben,
mensen, die bij de partij blijven
vergaderingen getuigenissen af-
n, doch bij de verkiezing de men-
raden, de partij in de steek te
wat moet je daarmee?
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM De luchtverontreiniging door auto's is in Ne
derland ernstiger dan wij denken. Overlast door uitlaatgassen is na
melijk van twee dingen afhankelijk: ten eerste de hoeveelheid ge
produceerde verontreiniging en ten tweede de mate waarin die ver
ontreiniging blijft hangen dan wel zich verspreidt, de weersomstan
digheden dus.
Nu is uit onderzoek gebleken dat er
drie weertypen zijn die de verontrei
niging op grondniveau sterk bevorde
ren. En door een merkwaardig toeval
zijn juist deze weertypen de laatste
jaren weinig voorgekomen, zodat wij
verhoudingsgewijs schone lucht kon
den inademen. Wanneer aan deze uit
zonderingstoestand een einde komt
kunnen we dus een aanmerkelijke
verslechtering van de vervuilings-
raad verwachten.
Dit vertelde drs. G. F. A. van
Zuylen gisteren in Amsterdam op de
„Akademiedager." die de Koninklijke
Nederlandse academie van weten
schappen jaarlijks houdt om aan haar
bestaan wat meer bekendheid naar
buiten te geven.
en we eerlijk tegenover elkaar
ook zij jegens ons.
Drs. Van Zuylen, die als meteoro
loog verbonden is aan de universiteit
van Amsterdam, maakte zijn opmer
king aan het einde van een lezing
waarin hij naging hoe de aanwezig
heid van een stad het weer ter plaat
se beïnvloedt. Die invloed is inder
daad duidelijk aan te tonen: in een
Dr J. H. Scheurer stad is het in het algemeen warmer
Van onze Haagse redactie
)EN HAAG A.R.-lijsttrekker Biesheuvel heeft gisteren in Den
ag ernstige kritiek geleverd op het advies van professor Verkuyl
om bij de verkiezingen in plaats van AR PPR te stemmen.
ti", aldus Biesheuvel, „ver-
t men de PPR als alternatief
de ARP. Ik heb er oog voor
in een zekere gewetensnood,
st tégen de eigen partij
nder het lidmaatschap daar-
op te zeggen. Anders is het ech-
ïubliekelijk een stemadvies uit te
RAADSEL
s men de PPR ziet als een onder-
Jvan de linkse combinatie dan
peert men eigenlijk op het ge-
pschappelijk beleidsplan van
V D'66 en PPR te stemmen. Hn#
pnen als prof. Verkuyl dat een
uitgang kunnen achten boven de
7 is mij een raadsel", aldus de
lijsttrekker.
j vond het onbegrijpelijk dat de
als snipper van de KVP, ont-
i uit onbehagen, als reactiever-
og een bepaalde aantrek-
cracht schijnt te hebben. „De
bepaalt niet de betekenis van de
e drie", aldus mr. Biesheuvel.
DS'70
(halve het stemadvies en de PPR
AR-voorman ook voor DS'70
ïgoed woord over. „Deze partij is
Beesgeworden synthese van PvdA
vD. De WD liet in de afgelopfjn
kietsperiode, als grote voorvechter
bezuiniging op de overheidsuit
gaven, deze uitgaven stijgen van 18
tot 33 miljard, terwijl de PvdA in het
gemeenschappelijk program met D'66
en PPR haar socialisatie van de
grond en het bankwezen heeft laten
vallen.
ARME PARTIJ
In Nederland worden, aldus de
heer Biesheuvel, wl erg lichtvaardig
partijen opgericht. Zo vraag ik me
ten aanzien van de DS'70 af of men
niet beter politiek onderdak hid kun
nen zoeken bijde WD, ik zie de
WD zich ontwikkelen als een WD
met socialistische trekjes.
Volgens de AR-lijsttrekker is DS'70
eigenlijk maar een arme partij: zij
heeft geen algemene visie op de
maatschappelijke ontwikkelingen; ze
berijdt slechts een aantal stokpaard
jes.
Het officiële staatsbezoek, dat de
Canadese gouverneur-generaal Ro
land Michener aan ons land brengt,
weerhoudt hem niet van een uurtje
trimmen in het Amsterdamse Von
delpark. In de vroege morgenuren
kon deze onverwachte foto worden
gemaakt van het Canadese regerings
hoofd.
dan in de omgeving, de lucht is er
wat droger maar er valt meer regen,
en er waait bij rustig weer altijd een
lichte „plattelandwind" door de bui
tenwijken naar het centrum toe.
Dat het in de stad warmer is (in
Amsterdam overdag gemiddeld onge
veer een halve graad, als je alleen
naar de minimumtemperatuur
's nachts kijkt zelfs meer dan een he
le graad, had drs. Van Zuylen uitge
rekend), heeft een hele serie oorza
ken.
Er wordt door de stedelijke bebou
wing per hectare meer zonnewarmte
opgenomen dan op het platteland,
doordat het bebouwde oppervlak on
regelmatig gevormd is. Daar staat te
genover dat er minder zonnestralen
doordringen, omdat over de hele stad
heen zich een honderden meters ho
ge „stofkoepel" heeft gevormd als ge
volg van alle bedrijvigheid beneden.
Maar dat wordt meer dan goedge
maakt doordat die zelfde stofkoepel
's nachts de warmte-uitstraling be
lemmert.
Verder wordt een aanzienlijk deel
van de „ingestraalde" zonnewarmte
op het platteland gebruikt voor de
verdamping van water. In de stad
krijgt dat proces geen kans omdat het
regenwater door riolen wordt afge
voerd. Ook dat levert ware winst op,
en het veroorzaakt ook de iets droge
re atmosfeer. Voor Amsterdam had
drs. Van Zuylen dat laatste trouwens
niet door metingen kunnen bevesti
gen, waarschijnlijk omdat Amster
dam zoveel open water heeft.
INDUSTRIËLE WARMTE
En tenslotte is het in een stad war
mer omdat behalve de zon ook de
mens warmte produceert Hoeveel
warmte, had de heer Van Zuylen be
trekkelijk nauwkeurig kunnen uitre
kenen, aan de hand van gegevens
over de afzet van elektriciteit, aard
gas en stookolie in de hoofdstad, het
verkeer (in Amsterdam worden jaar
lijks zo'n anderhalf miljard auto-ki
lometers afgelegd) en de vuilverbran
ding. Het resultaat was een warmte-
Van een onzer verslaggevers
APELDOORN De heer Wim in
't Veld, die eerder deze week met
negen anderen, onder wie prof. dr.
J. Verkuyl, de kiezers van confessio
nele partijen opriep deze keer bij
wijze van signaal van verontrusting
op de PPR te stemmen, is uit de ARP
gestapt en lid geworden van de PPR.
Hij was één van de oprichters van
de werkgroep christen-radicalen en
behoorde met o.a. Bas de Gaay Fort
man vier jaar geleden tot de spijt
stemmers van de ARP. Toen had hij
nog enige hoop op een radicale rich
ting van deze partij, maar dat is qji
een duidelijke teleurstelling uitgelo
pen. Ik blijf echter, aldus In 't Veld,
in een christelijke politiek geloven,
die inspireert tot radicale daden. Hij
verklaart zich tegen de lijn Biesheu
vel/Veerman en noemt zich een Berg
huis-fan, maar die is helaas uitge
praat. Ik ben het me De Gaay Fort
man eens, die zegt: de ARP-program-
ma's worden links geschreven, maar
door rechts uitgevoerd. Biesheuvel
kan zich wel uiten in radicale be
woordingen, maar hij neemt de kleur
van zijn omgeving aan.
Wim in 't Veld heeft de afgelopen
tien jaar tal van functies binnen de
ARP gehad. Zo was hij o.a. secreta
ris van de ARP Gelderland, lid van
de AR-Kamercentrale Apeldoorn en
lid van het partijconvent.
produktie per hectare die 's zomers
neerkomt op een derde van de zonne
warmte, 's winters zelfs op anderhalf
maal de warmte die de (dan zwak
kere) zon ons toeschijnt.
Een gegeven dat niet zo vreselijk
veel zegt, omdat de warmte die de
industrie maakt vooral op enkele
punten vrijkomt. Een elektriciteits
centrale brengt bijvoorbeeld zestig
procent van de energie in de vorm
van warmte in de omgeving, en le
vert slechts de resterende veertig
procent in de vorm van elektriciteit
aan de verbruikers. Daardoor ont
staan binnen het stadsgebied een
aantal warmte „cellen" bij industriële
concentraties.
GESPAARD DOOR WEER
Omdat hij nu toch cijfers had over
de hoeveelheid benzine die in de stad
wordt verreden, zou drs. Van Zuylen
graag verder rekenen aan de hoeveel
heid koolmonoxide en onvolledig ver
brande benzinedampen die daardoor
in de lucht worden gebracht. Maar
dat hangt af van de cilinderinhoud en
de leeftijd van de auto's, en daarover
zijn voor Amsterdam geen gegevens
bekend.
Een bijzonder ruwe schatting leer
de dat de situatie in de hoofdstad
even ongunstig is als in het beruchte
Los Angeles voor het in werking tre
den van de wet op de luchtverontrei
niging daar. Maar terwijl het weerty
pe dat smog-vorming bevordert in
Los Angeles zeer vaak voorkomt, zijn
wij er, zoals gezegd, min of meer toe
vallig juist voor gespaard gebleven,
de afgelopen jaren.
Prinses Margriet in gesprek met een Canadese doedelzakspeler, die de
plechtige kranslegging op de Canadese begraafplaats in Holten opluisterde.
Zij vergezelde de Canadese gouverneur-generaal Michener op diens tocht
naar het oorlogskerkhof.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Het akkord
over een fusie tussen Verolme en
Rijn-Schelde, dat woensdag
werd bereikt, komt gedeeltelijk
tegemoet aan de eisen die de
werknemers tijdens de hearingen
Benoeming: Het bestuur van de Vere
niging van Nederlandse Gemeenten heeft
de burgemeester van Arnhem, drs J. A. F.
Roeien, benoemd tot voorzitter van de ver
eniging. De benoeming van de heer Roeien
gaat per 1 september In. Dan zal de hui
dige voorzitter, de heer J. Lindeboom, af
treden in verband met zijn pensionering
als burgemeester van Bedum.
Ontslag: dr. G H. J. Abeln, (57). direc
teur van de economische voorlichtings
dienst. heeft om gezondheidsredenen zlin
ontslag aangeboden. Binnenkort gaat hij
met vervroegd pensioen uit de overheids
dienst. Dr. Abeln is officier ln de orde van
Oranje Nassau, ridder ln de orde van de
Nederlandse Leeuw en drager van ver
schillende buitenlandse onderscheidingen.
Onderscheiding: staatssecretaris Van der
Poel zal op 21 april aan de reclame-ont
werpers G. Keuken en K. Ooms de Bron
nen-medaille uitreiken. De twee ontwer
pers hebben zich vorig Jaar veel moeite
getroost om de aandacht te vestigen op het
natuurbeschermingsjaar, waarvoor zij de
affiches, de stickers en dergelijke uitvoer
den.
Overleden: De heer H. H. Spruit, com
missaris van politie te Voorburg, is ln
Adelboden (Zwitserland), waar hij met va
kantie was, overleden. De heer Spruit, die
56 jaar was en aan een hartverlamming
overleed, was ook bekend als penning
meester van de Nederlandse volleybalbond.
hebben gesteld. De commissie
heeft de minister geadviseerd di
rect na de fusie een herstructure
ringsplan op te stellen.
Verder moet de nieuwe onderne
ming met de vakbonden eens worden
over een sociaal plan. waarin de be
geleiding van deze herstructurering
vordt geregeld. De werknemers krij
gen een zekere invloed op de samen
stelling va nde raad van commissaris
sen. Hiermee loopt de commissie voor
uit op het nicuwevennootschapsrcht
dat nog de Eerste Kamer moet pas
seren.
Tenslotte zou een onafhankelijk ad
ministratiekantoor moeten worden ge
formeerd dat de aandelen moet gaan
beheren. Ook op de samenstelling
van dit kantoor krijgen de werkne
mers een zekere invloed.
Deze aanbevelingen van de com
missie verschillen van de wensen van
de werknemers die eerst een her
structureringsplan verlangden op
grond waarvan de fusie van de grond
zou kunnen komen. Volgens de com
missie kan een dergelijk plan echter
eerst na de fusie worden opgesteld.
Dit als gevolg van de dan pas ter
beschikking komende gedetailleerde
informatie en met het oog op de voor
de fusie nog bestaande belangente
genstellingen. De invloed die de
werknemers krijgen op de raad van
commissarissen en het bestuur van
het administratiekantoor is geringer
dan de werknemers zich hadden
voorgesteld.
Het komt erop neer dat de raad
van commissarissen overeenkomstig
de nieuwe wet een voordracht doet
over zijn samenstelling aan de werk
nemers. Zij kunnen wijzigingen aan
brengen en het aantal commissarissen
zelfs uitbreiden van 9 tot maximaal
12. Het recht van veto dat de nieuwe
wet de werknemers wel toekent, ont
breekt echter.
De eventuele gevaren van de fusie
zoals die naar voren zijn gebracht
door de heer Verolme en de voorzit
ter van de stichting Verolme-trust
prof. Hofstra worden in het rapport
van de commissie-Winsemius van de
hand geweten.
Zo werd gesuggereerd ook van de
zijde van de werknemers van het
Verolme-concern, dat de Rijn-Schel-
de-groep door zijn meerderheidsposi
tie de scheepsnieuwbouw om zeep zou
helpen. De commissie wijst er echter
op dat dit tegen het belang van de
Rijn-Schelde-groep zou zijn.
Dit concern houdt zich voor een
groter gedeelte met scheepsnieuw
bouw bezig dan men oppervlakkig
heschouwd geneigd is aan te nemen.
Wanneer de nieuwbouw berekend
wordt op basis van de toegevoegde
waarde per schip, dan luidt de ver
houding ongeveer 2 (Verolme) en 1
(Rijn-Schelde). Deze verhouding be
draagt 5:1 wanneer uitsluitend geke
ken wordt naar het aantal geprodu
ceerde tonnenmaten.
Brieven die nlei zijn voorzien
van naam cn adres kunnen niet in
nrhandHIns worden genomen. Ge-
neimliouding is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten ln afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan postze
gels te worden Ingesloten.
Vraag: Wat betekent deze kande
laar, waarvan ik u een afbeelding
zend? Hoe heet deze?
Antwoord: De achtarmige kande
laar, die u bedoelt, mag men niet
verwarren met het symbool van
Israël de zevenarmige kandelaar.
De achtarmige menorrah (ook wel
menourah genoemd) ziet men in
Israël en in veel Joodse gezinnen
branden ten tijde van het Chanoe
kafeest. het feest van de inwijding
van de tempel, eind december, ook
voorkomend in het Evangelie naar
Johannes.
Zoals u weet, werd Kan afin door
verschillende wereldmachten over
heerst. Toen dit gebeurde door de
Grieken, werd de tempel leeggeroofd
en ontwijd, o.a. door offers van on
reine dieren. Judas Maccabeüs en de
zijnen organiseerden het eerst on
dergronds verzet. Na de overwinning
heeft een van de Maccabeeën de
tempel weer Ingewijd. Het eeuwige
licht was gedoofd en het zou acht
dagen duren voor de gewijde olie
weer volgens het rituele voorschrift
toebereid zou zijn. Maar gelukkig
werd ergens een klein kruikje ge
wijde olie gevonden dat door een
wonder toereikend was voor acht
dagen. In die dagen was het een
groot feest in Jeruzalem, maar in de
tempel brandde alleen het kleine
pitje. Tegenwoordig begint men op
de eerste dagen van het inwijdings
feest rechts een kaars te zetten, die
aangestoken wordt. De tweede dag
komen 'er rechts twee kaarsen,
waarvan de linker het eerst wordt
aangestoken. De derde dag steekt
men drie kaarsen aan, enz. De losse
kaars in het midden (een negende
kaars dus), de zogenaamde dienaar,
wordt gebruikt om de andere kaar
sen aan te steken. Er worden vrolij
ke versjes bij gezongen en men geeft
elkaar cadeau's.
Minister Bakker:
SPIJKEN1SSE De AR-minister
van verkeer- en waterstaat drs. J.
Bakker heeft tijdens een verkiezings
bijeenkomst kritiek geuit op het ad
vies van prof. Verkuyl om bij deze
verkiezingen te stemmen op <Je Poli
tieke Partij Radicalen.
Hij bleek voor dit stamadvies van
prof. Verkuyl geen goed woord over
te hebben. Minister Bakker zei: „Ik
kan de houding van prof. Verkuyl
niet begrijpen omdat de studie over
de kernbewapening nog niet is
beëindigd. Het is volstrekt onjuist
wat de profedssor heeft gezegd en Ik
betreur het dat bij deze verkeerde
weg inslaat omdat hijzelf heeft deel
uitgemaakt van een werkgroep over
de kernbewapening Terwijl boven
dien deze zaak ook uitvoerig aan de
orde is geweest in het partijconvent".
Eerder deze dag bezocht de heer
Bakker, maar dan in zijn functie van
minister van verkeer en waterstaat
de gemeenten 's-Gravendeel en Spij-
kenisse om daar met vertegenwoordi
gers uit de streek te praten over hun
specifieke problemen. De verkiezings
bijeenkomst in Spijkenisse was het
besluit van zijn rondreis.
TILBURG In de Drunense dui
nen in de gemeente Loon op Zand/-
Kaatsheuvel, zijn gistermiddag 30 ha
bos in vlammen opgegaan.
Er zijn zo van dip dingen, waar
sommigen van dromen. Mannen,
zegt men, dromen vooral.
Hel is bijna onbillijk om hun nu
de ogen uit te steken met te vertel
len. dat voor mij een paar van die
dromen werkelijkheid zijn gewor
den.
Droom één: machinist zijn op een
echte trein. Nou machinist ben ik
niet geweest, maar heb wel lang ge
leden eens een lieve lange dag op
dat vitale punt aan de kop van de
trein gestaan. Eerst in een echte ko-
lenlokomotief en later in de cabine
van een elektrische trein.
Troost voor de mannen, die het
niet beleefd hebben: ik vond het
niet zo boeiend.
Geen weg rechter dan een rail, de
wereld opzij telt niet!
Wel heb ik sindsdien een onbe
perkte bewondering voor de mannen
die uur aan uur die rails berijden.
De tweede droom is nog stouter...
helemaal aan het hoofd varen van
een echte vloot. Eerlijk gezegd, ik -
heb dat helemaal per ongeluk ge
presteerd.
Het was in Den Helder, waar we
als publiciteitsmensen de taak van
de mijnendienst mochten bestude
ren. De dienst met de spreuk ,.Sit
marum securum': opdat de zee vei
lig zij. We mophten op en in en rond
de mijnenvegers, die keurig aan de
kade gemeerd lagen. Trappetje op.
trappetje af. Dan is het varen gebla
zen.
Je laat het natuurlijk niet merken,
maar op een schip voel ik me als
een kip die in het water gegooid
wordt. En dat is heel naar.
Je stapt de loopplank qp, groet de
vlag en knikt daarmee een stel ma-
trozengezichten toe. Alweer trappe-
Dromen
tje op. Een jong officier, van wie ik
de rang vergeefs tracht vast te stel
len. Geeft niet zegt iemand, hij is
commandant.
De commandanl van de M 853 H
M Blaricum.
Er gaan onbegrijpelijke bevelen
en de Blaricum glijdt de haven uit.
De zee blinkt, er is de witte horizon
die Texel heet en er is een houten
stoel op een verhoginkje.
Op die stoel ga Ik zitten, waarom
niet?
Ik kijk eens om... en daar... in
kiellinie achter ons nog zes mijnen
vegers...
Ik zit lekker op mijn troontje en
geniet. De commandant legt vrien
delijk van alles en nog wat uit, zegt
zijn bevelen in een toeter die uit de
vloer oprijst... dan komt er iemand,
die me in het oor fluistert: „Je zit op
de commandostoel..."
Vlootvoogd... de droom der dro
men...
Dan zwenken we de andere zwen
ken mee. Hoe dat allemaal mogelijk
is gaat boven mijn denkvermogen.
Opeens is een van de andere mij
nenvegers bijna naast ons... er is een
schrille bootmansfluit... alles staat in
de houding op beide boten en ik
ook... We passeren elkaar...
De hoge stoel blijft verder leeg,
wat is er beter dan rechtop, de voe
ten stevig op dek geplant, de neus in
de wind en de hemel koepelend
daarboven, een vaste koers te va
ren?
Daar zorgt de commandant wel
voor.
Weer aan wal voel ik me vreemd,
de wereld is gekrompen.
De werkelijkheid vol harde straat
stenen...
(Van onze parlementsredactie)
AMERSFOORT De drie
christen-democratische partijen
moeten de WD, zoals deze par
tij zich nu opstelt, maar laten
staan. Wat de liberale partij wil,
betekent een relatieve achteruit
gang in het voorzieningsniveau
van de afgelopen jaren op een
aantal terreinen.
Deze frontale aanval op de WD
deed gisteravond de staatssecretaris
van financiën, dr Grapperhaus, tij
dens een verkiezingsbijeenkomst van
de KVP in Amersfoort
De voortekenen duiden op ernstige
moeilijkheden tussen de drie christe
lijke partijen en de WD. Deze partij,
aldus dr. Grapperhaus, wenst geen
werkeliike verruiming van de belas
tingmiddelen. Dat is onaanvaardbaar
voor de confessionele partijen. Ook
het brengen van de jaarlijkse huur
verhogingen van 7 op 10 procent is
niet te accepteren.
Wat zal er terecht komen van de
sociale maatregelen en wat heeft de
WD de bejaarden nog te bieden
naast de optrekking van de AOW?,
vroeg dr. Grapperhaus.
Belastingen
Een belastingverzwaring is de basis
voor de uitvoering van het urgentie
programma van de KVP, ARP en
CHU. Voorwaarde is wel, dat we in
staat zullen zijn in vier jaar 800 mil
joen gulden in de groei van de be
staande takken van overheidszorg af
te remmen en dat er, in overleg met
het bedrijfsleven een matige loonstij
ging zal komen.
Er blijft dan nog twee miljard gul
den over voor essentiële zaken uit het
programma. Op deze wijze ls het ur
gentieprogramma op een gezonde
wijze door de economie te verwerken
zonder de inflatie te versterken.
Offer
Aanval
Als de heer Geertsema zijn zin
krijgt, vervolgde dr. Grapperhaus
zijn aanval, kunnen de schoolklassen
niet worden verkleind, is het niet
mogelijk de ontwikkelingshulp te
verhogen, kan het aantal gesubsi
dieerde woningen jaarlijks niet met
3.000 worden uitgebreid en is het niet
mogelijk meer iets voor de werkende
jongeren te doen, afgezien van de
partiële leerplicht.
Staatssecretaris Grapperhaus lan
ceerde in zijn verkiezingsrede nog
een suggestie om de inflatie te be
strijden bij de verzwaring van de be
lastingdruk met 0,5 procent per jaar:
een aantal in de rijksbegroting aan
gegeven posten worden voorwaarde
lijk geblokkeerd.
De uitgaven mogen pas worden ge
daan als de burgers bereid zijn de
belastingverzwaring voor eigen reke
ning te nemen. De lasten mogen niet
afgewenteld worden. Er wordt dus
een offer gevraagd.
