Salvador Allende Is een vastberaden pragmaticus Voor II cent Velasques Shell bestelt vijf tankers in Ierland Ook in Engeland fel verzet tegen volkstelling Voorlopige regering Desj" van Bangla vandaag in functie X Irak bereidt proces tegen Joden voor VS houden eenheden in Zuidoost-Azië Gevangenisoproer Turijn bedwongen )emonstratieve Seideravond in Den Haag Baggerbedrijven kunnen financiële steun krijgen Harland and Wolff uit zorgen Kinderpostzegels: opbrengst 5,1 min Ceylon: regering meldt zege Minister Lciird: Uit de Haagse hof geplukt 9 WOENSDAG 14 APRIt 1971 CALCUTTA (AP. Reuter, UPI) De door de Oostpakis« aanse verzetsbeweging uitge- oepen 'voorlopige regering' van Bangla Desj' (de Bengaalse taat) is vandaag in functie ge reden. Aan het hoofd van deze egering zal Tajoeddin Achmed taan. Dit is uit bronnen bij de Jostpakistaanse verzetsbeweging ernomen. Iet is niet bekend of sjeik Moed- boer Rachman de eerste vergade- ng van het kabinet zou bijwonen, olgens de Westpakistaanse regering sjeik Rachman al op 26 maart in acca gearresteerd. Maar de bevrij-^ ingsbeweging heeft dit steeds ont- end. In een uitzending van Radio Vrij lengalen is namens de voorlopige re- ering van „Bangla Desj" een oproep TURIJN (AP. Reuter, UPI) Na beleg van twintig uur heeft de rergrote meerderheid van de gevan- men. die de grote gevangenis van irijn tot een rokende puinhoop heb- m gemaakt, zich overgegeven aan politie. Aan elkaar geketend in oepjes van drie tot vijf zijn zij ergebracht naar gevangenissen el- rs in Italië. Gisteravond zette slechts een kleine rn van gevangenen de opstand x>rt. Vrijwel alles wat in de gevangenis nwezig was is in brand gestoken jdens de opstand. De schade aan het (bouw wordt op enkele honderden iljoenen lires geschat. De opstand brak uit op tweede iasdag toen 150 gevangenen weiger en na het luchten terug te keren aar hun cellen. Ze bestormden ande- delen van het gebouw, lieten ie- ireen vrij en vernielden de inventa- De opstand in de gevangenis was gevolg van diepe- ontevredenheid ider de gevangenen over hun over- >lle verblijven, hun behandeling en trage rechtspleging. Onder wetten, die stammen uit de jd van Mussolini, worden beklaag- soms meer dan een jaar in voor st gehouden. 'Den HAAG Namen van gear ceerde en veroordeelde Russische len afgewisseld met de monotone ,laat mijn volk gaan" weer- inkcn gisteravond voor dc Russi- le ambassade aan de Andries Bic- :rweg uit de monden van 300 leden in verschillende Joodse gemeen- happen. De gevangenschap in aller- i landen en de discriminatie ston- >n op de Seideravond (avond voor !t Joodse Pascha) centraal. De Seideravond, die naast de histo- sche betekenis van de herdenking in de uittocht uit Egypte nu door de focessen in Irak en Rusland een ex- se nadruk kreeg, werd in aanwezig- ïid van vereschillende rabbijnen in i open lucht voor de ambassade ge- lerd. Diep bewogen richtte rabbijn |H Soetendorp jr. zich in een toespraak t t de veroordeelden in Rusland. „Jul- vragen aan ons, waarom wij hier de vrije wereld niet meer doen, aar wij zijn door de jaren pessimis- ich geworden. Maar nu op deze ideravond beseffen wij dat wij jul- h niet meer alleen mogen laten J\ lan." Na het uitdelen van de onge- urde koeken, vroeg traditie getrouw n van de jongste kinderen naar de V itekenis van deze avond. In zijn uit- l van deze Seideravonod trok rab- jn Soetendorp sr. een parallel tus- n de uittocht uit Egypte en de toe- mistige uittocht van alle joden uit e landen, die zij nu niet mogen ver- Hierdoor kreeg het Seider- ondlierd" volgend jaar in Jeruza- een diepere betekenis VN-commissie veroordeelt Portugal NEW YORK (Reuter) De com- issie van de Verenigde Naties, voor ilonialisme heeft Portugal gisteren Tdeeld wegens het gebruiken in chemische preparaten en ontbla- ringsmiddelen in de strijd tegen irzetsbewcgingen in Angola en an- AFrikaans-Portugese gebieden. gedaan aan alle ..democratische lan den" om het onafhankelijke Bengalen te erkennen. Radio Vrij Bengalen heeft voorts gemeld dat Choedanga, dal op i6 kilometer van de Indiase grens ligt, tot hoofdstad van Bangla Desj is uitgeroepen. WASHINGTON Uit Washington is vernomen dat de VS hun graanverschepingen naar Oost-Pakistan hebben opgeschort met het oog op het feit dat de havens daar propvol zijn door de burgeroor log. Het t«2treft verschepingen van voedsel in het kader van het hulp programma Voedsel voor Vrede. Het Indiase persbureau PTI heeft gisteren gemeld dat twee steden in het noordwesten van India in handen van het Westpakistaanse leger zijn gevallen. Het zijn de steden Dinaj- poer en Lalmanirhat. SLACHTING In de Oostpakistaanse stad Jessore zijn zaterdag 300 leerlingen aan een plaatselijke School door het Westpa kistaanse leger met machinegeweren gedood. Dit heeft het Indiase persbu reau PTI bericht. Ook is gemeld dat een Italiaanse missionaris van de orde van St. Fran- ciscus Xaverius is neergeschoten. Op 9 april zouden twee Amerikaan se missionarissen zijn gedood doop Westpakistaanse militairen. De mis sionarissen wilden tussenbeide ko men, toen het leger van president Khan in het wilde weg. op burgers begon te schieten, aldus PTI. Hond ter dood veroordeeld iu Engeland CHELMSFORD, De rechter te Chelmsford heeft gisteren de bas taardhond Blackie, ter- dood veroor deeld wegens het doodbijten van een 19 maanden oude baby in het gezin waartoe hij behoorde. De ouders van het slachtoffertje, de heer en mevrouw Goodchild, hebben echter beroep aangetekend tegen het vonnis, omdat zij niet van de kwade aard van de hond overtuigd zijn, noch van de zin van het doodvonnis. De baby, Sarah Jae, was in haar slaapkamer door Blackie aangevallen, volgens een patoloog stierf zij tenge volge van beetwonden en shock. Me vrouw Goodchild zei echter: "Ik ge loof. dat Blackie alleen maar met Sa rah Jane speelde, omdat hij van haar hield. Hij zou haar nooit met opzet mishandeld hebben. Had hij dat ge daan, dan had hij het kind in stuk ken gescheurd." Maar rechter Joht». Lyster legde het ouderpaar de vraag voor: "Kunt u zich indenken hoe wij magistraten ons zouden voelen als zich, tengevol ge van een uitspraak van ons, nog eens een tragedie voor zou doen?" ijke ling N Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De door staking ge troffen ondernemingen in het bagger bedrijf zouden desgewenst een beroep kunnen doen op de onderlinge financilëe garantieregeling van de werkgeversorgainsaties. Dit zei de voorzitter van het Ver bond van Nederlandse Ondernemin gen, drs. S. C. Bakkenist, gisteravond tijdens een pernscoferentie waarop het jaarverslag van het VNO werd gepresenteerd. De onderlinge garan tieregeling is een antal jaren geleden in het leven geroepen om de werkge vers gezamenlijk in staat te stellen tot het verlenen van financiële steun aan bedrijven die door stakingsacties in grote moeilijkheden raken. Het gaat daarbij niet alleen om wilde ac ties, maar wel degelijk ook om door de vakbeweging geleide stakingen, aldus drs. Bakkenist. De voorzitter van de VNO zei ver der dat de vakbeweging naar zijn mening terugkomt op haar loonexplo sietheorie (inhoudende, dat na afloop van de algemene loonmaatregel van de regering een forse loonstijging on vermijdelijk is). Een belangrijk symptoom daarvan noemde hij de recente uitspraak van de voorzitter van het CNV, de heer J. Lanser, dat matiging van de loonont wikkeling nodig is. „Ook uit wat ik verder hoor, leid ik af dat de loon explosietheorie reeds .in belangrijke mate verlaten is. Kennelijk begint men in te zien dat het verstandiger is de loonstijging na de loonmaatregel dichter bij de 4 pet. dan bij de 10 tot 12 procent te houden", zei de heer Bakkenist. door Ferry Versteeg Opwindend is Salvador Allen de niet en hij weet geen volks massa's met stormachtige rede voeringen aan zich te verplich ten. Maar de kleine rond'oorsti- ge gestalte van de nieuwe Chi* leense president, z'n zachte doch vastberaden stemgeluid, z'n open heid voor alledaagse dingen, z n grondige afkeer van sociaal on recht, en de flegmatiek-burger- lijke wijze, waarop hij zijn revo lutionaire emoties verpakt, boe zemen vertrouwen in en maken hem populair. Hij wordt niet aanbeden of met ge zag geciteerd en in Santiago wordt hij wij wel „El Chicho" die goeie kerel genoemd. Hij heeft wat weg van een eerlijke dorpsdokter, die door een fout in de wisselstand van de Chileense historie op tragi-komische wijze in het moordende raderwerk van de politiek is verzeild. Maar in werkelijkheid beheerst hij het poli tieke spel als weinig anderen en heeft hij zo ongeveer alle politieke functies vervuld die er .zijn: mede-partij- oprichter, afgevaardigde, minister, se nator, vice-voorzitter en voorzitter van de Senaat en nu president. Hij is als leider van een linkse Volksfrontregering ook de man van de radicale sociaal-economische om wenteling en in z'n buis zal men por tretten aantreffen van Castro en Che Guevara. Maar tezelfdertijd staat de stembus deze humanistische marxist oneindig veel nader dan het geweer en verafschuwt hij gewapend avontu- risme. Wat niet wijst op gebrek aan strijdlust, maar op de zijns inziens unieke mogelijkheid om in Chili een verouderde samenleving met on voldoende groeikracht e.i ruimschoots ingebouwd onrecht via wettelijke we gen ingrijpend te hervormen. Legale weg In zijn eerste rede als president ci teerde Salvador Allende met instem ming Friedrich Engels, die aan een „vreedzame overgang van de oude naar de nieuwe maatschappelijke or de" geloofde in die landen, waar men „langs wettelijke weg alles kan doen, als men de meerderheid van de natie achter zich heeft", Dat de oude heer Engels daarbij vooral Engeland op het oog bad, waar nu 71 jaar na zijn heengaan conservatieven regeren, vormde voor de pragmaticus Allende geen beletsel om een Engelse diplo maat onlangs toe te vertrouwen: „Neemt u mij niet kwalijk, maar ik geloof, dat de Chileense verkiezingen veel belangrijker voor de toekomst van de wereld zijn dan de uwe; wij willen larfgs legale weg realiseren, wat tot nu toe alleen kon worden be reikt via een gewapende opstand". Vergeleken met vooraanstaande rechtse tegenspelers als Jorge Ales- sandri (zoon van een president, maar kleinzoon van een Italiaanse poppen speler) en Eduardo Frei (zoon van een Zwitserse boekhouder) vertoont de afkomst van Salvador Corazón de Je sus Allende Gossens nauwelijks pro letarische trekken. Hij stamt uit een welbekend geslacht van artsen, juris ten en professoren: anti-clericaal, kunstzinnig, progressief, nationalis tisch sociaal bewogen, maar niet af kerig van „society"-leven. Grootvader Rafael (de „rode Allende") zat voor de Radicale Partij in de Senaat, richtte de eerste niet-confessionele school van Chili op en Was „Seremi- simo Gran Maestre" van de Chileense orde van vrijmetselaars. Oom Arsenio Allende hield aan zijn driftige ver nieuwingsdrang zelfs een monument over. Activist De jonge Salvador, zoon van een jurist en een Zwitserse, kwam al op jeugdige leeftijd onder de invloed van de Russische Oktoberrevolutie. Niet zo verwonderlijk voor een so ciaal bewogen jongeman, die om zich heen de gevolgen zag van een semi- feodaal bestel, waarin een twintigtal families de dienst uitmaakten en een miljoenen-massa vegeteerde. Hij ging medicijnen studeren en onderscheid de zich als activist en organisator van radicale groepen. Hij kwam twee keer in de gevangenis, maar hij wist zijn studie toch te voltooien. Hij prakti seerde maar twee jaar en stortte zich daarna volgens familietraditie in de politiek. In 1933 richtte hij met een groep vrienden de socialistische partij op, vertegenwoordigde deze partij in het Congres en was van 1939 tot 1942 zelfs minister van gezondheid. Allende's grote politieke kans kwam in 1952, toen de socialistische 220 cent voor 20 geurige, VI pittige, fijne Medina's, f Wie geeft er nog zo veel f voor zo weinig'? Velasques! V J Atoomgeleerde Tamm (75) overleden MOSKOU (Reuter) Igor Jewgen- jewitsj Tamm, een vooraanstaand Russische atoomgeleerde, die samen met een aantal Russische collega's in 1958 de Nobelprijs voor natuurkunde heeft gewonnen, is gisteren op 75-ja- rige leeftijd overleden. Tamm heeft belangrijk bijgedragen tot de ontwik keling van de Russische waterstof bom. JERUZALEM (Reutar, UPI, AP) Dc Israëlische regering beschikt over inlichtingen, dat de Iraakse regering een proces voorbereidt tegen veertig Iraakse Joden mannen, vrouwen en kinderen. Op grond van verzonnen beschuldi gingen zouden deze mensen wel eens door het bewind in Bagdad ter dood gebracht kunnen worden. Dit heeft de minister van buiten landse zaken van Israël, Abba Eban, tijdens een speciale zitting van het parlement over de toestand van Jo den in de Arabische landen meege deeld. Hij deed een beroep op de hele wereld op regeringen, inter nationale organisaties en geestelijken om druk op de Arabische rege ringen uit te oefenen, opdat deze een einde maken aan de arrestaties, schijnprocessen en vervolgingen van de ongeveer tienduizend Joden in de Arabische landen, Irak, Syrië, Lybië en Egypte. Eban prees die regeringen, die al tegen de onderdrukking en de discriminatie van de Iraakse Joden geprotesteerd hadden. Ontkend Een woordvoerder van de Iraakse regering heeft maandag al officieel de berichten ontkend, dat er nieuwe processen tegen Iraakse Joden voor bereid worden, naar het voorbeeld van de processen van 1969, toen eerst een aantal Joden in het openbaar werden opgehangen en later nog eens een aantal Joden in het geheim ter dood werden gebracht. De woordvoerder gaf echter wel toe, dat kortgeleden 16 Joden gear resteerd iwaren, omdat zij de Iraakse wetten hadden overtreden. Zij zouden echter, hangende hun proces, op borgtocht zijn vrijgelaten. De meesten van hen zoudenge tracht hebben op illegale wijze Irak te verlaten. Volgens de woordvoerder was echter geen van de beklaagden „beschuldigd van misdaden, v/aarop de doodstraf staat". Exodus Irak heeft meer dan 2500 jaar een Joodse gemeenschap gehad. Na de tweede wereldoorlog waren er meer dan 130.000. Maar toen de staat Israël gestioht werd, begon er een grote exodus, waaraan door de Iraakse re gering in 1951 een einde werd ge maakt, omdat hierdoor de staat Israël zou worden geholpen. Momenteel le ven er omstreeks 3500 Joden in Irak, die onder speciale wetten vallen. Van onze scheepvaartreadctie ROTTERDAM De scheeps werf Harland and Wolfff in Belfast, die evenals het Verolme- concern in financiële moeilijk heden was geraakt lijkt de pro blemen overwonnen te hebben. Van Shell International Marine, rederij van de Koninklijke Shell- groep, ontving de werf een order voor de bouw van niet minder dan vijf mammoetschepen van 256.000 ton elk. De schepen moeten in 1974 en 1975 opgele verd worden. Met de order is een bedrag van rond 600 mlijoen gulden gemoeid. Hiermee is de orderportefeuille van de werf weer tot de rand toe gevuld. Behalve de vijf in opdracht gekregen schepen bouwt Harland and Wolff nog vier super-tankers. Twee van 264.000 ton voor rekening van Aristo- teles Onassis en twee tankers van 264.000 ton voor Y. K. Pao in Hong kong. De Griekse reder is overigens financieel betrokken bij de werf en heeft diverse malen laten doorsche meren de werf wel over te willen ne men. Met al deze orders is de werk gelegenheid verzekerd tot ver in 1976. De stroom bestellingen betekenen het einde van een onzekere situatie omtrent de toekomst van de scheeps werf in Noord-Ierland. Onder invloed van de sterk gestegen loonkosten leed ook de Ierse werf verliezen op in aan bouw zijnde schepen. Maatregelen zo als reorganisatie en een order-stop waren het gevolg. Juist deze orderstop heeft er voor gezorgd dat de problemen nu uit de wereld zijn. Harland and Wolff was namelijk de enige die schepen van dergelijke grootte nog op een rede lijke termijn kon leveren. Vrijwel al Europese en Japanse werven zitten overvol en kunnen derhalve slechts op lange termijn orders aannemen. AMSTERDAM De kinderpostze gelactie 1970 heeft ruim ƒ5,1 mil joen, 50.000 gulden meer dan de actie in 1969. opgebracht. Over het alge meen vond men de nieuwe serie kin derzegels „niet mooi" hetgeen tot ge volg had dat de plaatselijke comité's minder verkochten dan het jaar daarvoor. De schooljeugd haalde ech ter een hogere omzet en maakte het verlies weer goed. COLOMBO (REUTER, UPI, AFP) Een vloot van bewapende helikop ters is dinsdag vanuit de Ceylonese luchthaven opgestegen om de opstan dige „Guevaristen" uit te schakelen, die zich momenteel in de rimboe schuilhouden. De regeringstroepen zouden .grote hoeveelheden unifor men, wapens en munitie hebben buit gemaakt. Het is onmogelijk om deze optimis tische berichten te controleren, aan gezien er een zeer strenge censuur is ingevoerd. Volgens waarnemers zouden de Guevaristen op ongeveer 85.000 man gesteld moeten worden. 1\iet-gebondenheid Voor de kust liggen een aantal In diase oorlogsschepen, terwijl volgens betrouwbare zegslieden ook een hon derdtal Indiase militairen persoonlijk aan de strijd tegen de opstandelingen meedoen. Op een voetbalveld in Co lombo stonden dinsdag vijf Indiase helikopters, die waarschijnlijk tegen de rebellen gebruikt worden. Een Amerikaans legervliegtuig heeft on derdelen aangevoerd voor de Ameri kaanse hefschroefvliegtuigen van het Ceylonese leger. Ook de Engelsen hebben militaire hulp aangevoerd. Daardoor heeft de regering-Bandera- naike haar verklaarde politiek van niet-gebondenheid wel enigszins prijsgegeven. partij besloot de presidentskandida tuur van de oude militair Carlos Iba- nez te steunen. Een razende Allende liep met een groepje supporters de partij uit en stelde zichzelf uit protest kandidaat. Ondanks de steun van de communisten in die koude-oorlog- jaren enige tijd in de illegaliteit wist hij maar enkele percenten van de stemmen op zich te verenigen. Maar zijn politieke naam was geves tigd en kreeg meer glans naarmate Ibanez meer blunderde. De man deed het zelfs zo slecht, dat de gedesillu sioneerde socialisten zich in 1957 weer aansloten bij de groep-Allende, die in 1958 gelijk presidentskandidaat werd en dat bleef tot zijn verkie zingsoverwinning van vorig jaar. Sinds 1952 heeft Allende steeds de steun van de communisten behouden, was hier minder sprake van politieke liefde, dan wel van verkiezingstak- tiek. De socialistische partij werd destijds zelfs door Allende en z'n vrienden opgericht, omdat ze genoeg hadden van de verstarde communis tische partij en zijn moederbinding met Moskou. De communisten om schreven de socialisten op hun beurt als „verstokte anti-Sowjets" en „avonturiers". Dit laatste sloeg vooral op de ideologische losbandigheid van Allende's socialisten, die in de loop der jaren hun liefde schonken aan uiteenlopende figuren als Peron, Tito, Castro en Kim-Il Soeng, terwijl de laatste tijd onder invloed van de socialistische minister van buiten landse zaken, Almeyda, voorzitter Mao erg in trek is. De socialisten wijten dit zelf aan ideaal-streven, angst voor verstarring en pragmatisme. Deze instelling is ook Allende niet vreemd. Zo geeft hij in zijn strijd tegen de twee nationale euvels de afhankelijkheid van het buitenlandse kapitaal en de sociale onrechtvaardigheid nauwelijks blijk van dogmatische dwangvoor stellingen. In z'n omgeving wordt ?elfs beweerd, dat hij Carlos Marx nooit heeft gelezen. Verder is Salvador Allende, evenals^ zijn grootvader, vrijmetselaar, wat in Chili geldt als een geduchte garantie voor een democratische instelling en als een zekere onderscheiding, want deze organisatie speelde anderhalve eeuw geleden een belangrijke rol in de onafhankelijkheidsstrijd. Een bij komend voordeel voor Allende is, dat de vrijmetselarij in de radicale partij' coalitiegenoot in zijn Volksfrontre-' gering en in de strijdkrachten' geen geringe invloed heeft. Dynamiek De afgelopen maanden heeft Allen-, de een enorme dynamiek ontwikkeld. Hij treedt met grote regelmaat op voor de televisie, reist veel, spreekt arbeiders toe in polohemd of leren jas, .en stelt een burger-gehoor 4efu&t ia- maatpak en stropdas. De president wordt vooral sinds de fatale aanslag' op de voormalige legerchef, generaal^ Schneider, streng bewaakt uit vrees, dat rechtse extremisten Chili's socia-- listische experiment voortijdig zullen' beëindigen door hem te vermoor den. Aankomst- en vertrektijden worden vaak gewijzigd en de favo riete vervoermiddelen van de presi-' dent zijn de helikopter en de gewone' taxi. Allende houdt de teugels van z'n kabinet strak in handen en volgens mensen uit zijn naaste omgeving heeft hij metterdaad het laatste woord bij alle beslissingen van enig belang. De gemeenteraadsverkiezin gen van 4 april hebben aangetoond, dat zijn populariteit de afgelopen maanden aanzienlijk is gestegen. En niet alleen bij de massa van de be volking die hij met beloften over eco- nomische gelijkheid aan zich ver plicht. Maar ook bij groepen oude te genstanders, die hem eerst afdeden als kwartiermaker voor Russische tanks, maar die hem nu loven als de enige man, die de communisten effec tief in bedwang kan houden. Dit is het tweede artikel in deze serie. Zaterdag: De mars naar het so cialisme is uniek, maar moeilijk. WASHINGTON (UPI) De 'S zullen voor onbepaalde tijd enheden van de luchtmacht en larine in Zuidoost-Azië hand- aven. Maar nieuwe verplichtin- en om er 'massaal mankracht' stationeren zullen niet wor- en aangegaan. Dit heeft de Jnerikaanse minister van de- msie. Meivin Laird, gisteren be- indgemaakt. Op een persconferentie in Washing- 'n heeft Laird verklaard dat de merikaanse rol in de Vietnamese ijd deze zomer wordt beëindigd, merikaanse strijdkrachten zullen echter betrokken blijven bij een aan tal vormen van „defensiefe strijd", aldus Laird. De minister weigerde de vraag te beantwoorden, wanneer er een definitief eind zal komen aan de Amerikaanse aanwezigheid in Viet nam. Amerikaanse vliegtuigen hebben gisteren opnieuw twee zeer zware 7.5-ton bommen gegooid aan de voet van de heuvel, die veertien dagen ge leden is veroverd door de Noordviet- namezen. Op de heuvel is Vuurbasis Zes van de Zuidvietnamese strijd krachten gestationeerd. Een Amerikaanse woordvoerder heeft meegedeeld dat de bommen de zwaarste die tot nu toe in Vietnam zijn gebruikt bedoeld zijn om de vijand zichtbaar te maken. door De randstad mag met de paasda gen overvol zijn geweest, wij hebben ruimte gemaakt door even eruit te gaan en noordwaards te reizen, naar Friesland. Niet de meren, maar de wouden waren ons doel. Op het land waar het leven nog goed is. Waar de stoepen nog geboend zijn en de deurbel blinkt. Waar de jeugd wel met hotpants en baarden loopt, maar waar boven de dertig de dege lijkheid van het pront gelaat af straalt. Waar over de velden een geur van dong hangt, of in rond Ne derlands, de mest walmt. Waar overigens het Nederlands zeer zuiver gesproken wordt met deftige woorden als „inderdaad" en „belieft ir nog iets". Maar dat komt omdat we direct voor Hollanders worden aangezien en dus met egards, maar op een zekere afstand behandeld worden. Het nationalisme van de Friezen is een privézaak, die men ons niet op dringt. Te Iweinig zelfs naar onze smaak, want we zoeken wanhopig naar een gezellig bakkerijtje, waar sukerbolle en duumkes, die we ons zelf beloofd hebben, te koop zullen zijn. Er liggen slechts paasbroden en slagroomtaarten in de etalages. Dan ontdekken we opeens ons Friese Haagje op de Dracht van Heeren veen. Koperen pannen aan de gevel en daarbinnen de genoeglijkheid van een echte kolenhaard met blinkend koperwerk, een leestafel en veel zit jes. En daar is het Fries in ere gehou den op de menukaart, gevat in een omslag van oude blauwe' tegels. De naam: Kuiper, onthoudt het! We zitten al direkt .aan het Ruimte „kantsje kofje mei klontsjes en in slokje" en al drink ik mijn koffie altijd zonder suiker, nu gaan er twee kandijklonten in. Het slokje wordt geserveerd in heel hoge .smalle glaasjes en brandt mild op de tong. Eigenlijk is zo'n „kopje en 'n slok je" een „neigesetsje" oftewel toetje. Pas bij herhaald be,zoek komen we aan de Bildtsje preisop met bal- tsjes, de rikke sudersé iel en de sneinsmiet mei kaellefleis toe. We worden vrienden met eigenaar-rotis- ;eur Yme Kuiper die afkomstig is uit de molen De Volharding in het Meer. De molen is weg, zoals er zoveel weg is. De Compagnonsvaart gro tendeels gedempt, de bruggetjes ge sloopt. Bij Beetsterzwaag opeens een heel bungalowdorp, rechtlijnig en glas- wandig. Recreatie die niets te maken heeft met het romantische boerde rijtje waar de Hollandse westerling van droomt. Misschien is dat het verschil tus sen Holland en Friesland. Wij willen hier de sier. de franje en daar gaat het om de rechte lijn en het blinken. Hier de volte, daar de wijdte. Onwezenlijk is het nu in het 'Haagje, maar wel vertrouwd. Her kenning na het andere leven, en je weet niet eens wat je nu eigenlijk zou .prefereren als je een keuze mocht maken. LONDEN (AFP, AP) In Engeland is fel verzet ont staan tegen de volkstelling, die op 25 april zal worden ge houden. Bij de volkstelling wordt onder meer gevraagd naar het aantal kamers in de huizen, het aantal auto's per gezin, of de toiletten zich bin nenhuis of buitenshuis bevin den. het geboorteland van de ouders en gegevens omtrent huwelijk en werkkring. De leider van de Britse Liberale Partij, Jeremy Thorpe, heeft open lijk verklaard dat hij Za.l' weigeren le antwoorden op vragen' die vol gens hem de individuele vrijheid aantasten. „Ik ga nog liever de ge vangenis in", zo verklaarde Thorpe op het congres van jonge liberalen in Plymouth. Verschillende verenigingen van niet-blanke immigranten hebben reeds laten weten niet van plan te zijn antwoord te geven op de vraag: „Wat is uw land van herkomst?" en „Op welke datum bent u Groot-Brittannië binnengekomen". Repatriëren Een woordvoerder van deze ver enigingen heeft gezegd dat de ver strekte inlichtingen tegen de leden gebruikt zouden kunnen worden als de regering op zekere dag zou be sluiten hen te repatriëren. Jeremy Thorpe heeft verklaard at hij zal vragen om een spoeddebat in het Lagerhuis over de inhoud van ie vragenformulieren. Daily Mail Het Britse Dagblad The Daily Mail schrijft, in een commentaar op de volkstelling: „Er hangt iets van dc Grote Broer-sfeer (uit. het bock '1984' van Orson Welles-red) om dc volkstelling, door de mensen tv dwingen alles over zichzelf aan de régering te verteilen en die infor matie dan in een computer te doen en te bewaren". Weerzinwekkend Het is ook Weerzinwekkend om gewone mensen met grote boetes te bedreigen als zij de regering weige ren te vertellen waar zij vijf jaar geleden woonden. Wat geëist mag worden is een duiuelijke verklaring waartoe al die vragen nodig zijn. Tot dan heeft het publiek het recht om de gehele operatie te wantrou wen", aldus The D3ily Mail. Het beantwoorden van de 29 vra gen op het volkstellingslormuliar is verplicht. Weigeraars kunnen wor den gestraft met een boete van vierhonderd gulden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 9