Fré Meis spreekt het
liefst zonder papier
Werkers voor Cellastic
heulden met bezetter
Bonden van baggeraars
wijzen voorstel af
voor Hof
Zaak leerling
verpleegster
Doden in verkeer
Hoe erg de regering het verknoeid hééft...
Prof. Goudsmit over affaire-Kistemaker
Iw probleem
ihet
Winst Homburg
195 pet hoger
Mogelijk meer werken „plat"
I »T (IIKWIM WM r 9 ZATERDAG 10 APRIL 1971
DEN HAAG Voor het gerecht;-
hof in Den Haag zal vrijdag 16 apr
de zaak worden behandeld tegen dt
leerling-verpleegster Paula F., uit
Rotterdam, die :n december door de
rechtbank in Rotterdam is veroor
deeld tot een week voorwaardelijke
gevangenisstraf wegens schuld aan de
dood van een patiënt.
De rechtbank verklaarde bewezen
dat door haar schuld in juli 1970 in
het St. Franciscus ziekenhuis in Rot
terdam een 68-jarige patiënt overleed
doordat de leerling-verpleegster hem
bloed van een "verkeerde bloedgroep
toediende. In deze zaak tekenden ?o-
wel de leerling-verpleegster als de
officier van justitie, die een voor
waardelijke gevangenisstraf van drie
maanden had geëist, hoger beroep
aan tegen het vonnis.
De patholoog-anatoom, dr. J. Zel-
denrust, is als getuige-deskundige op
geroepen.
den om andere cao's te forceren,
vindt De Vreeze „nergens op slaan".
„Wij zijn reeds van begin december
af over de nieuwe cao aan het onder
handelen", aldus de heer De Vreeze.
Mr. A. C. van Wijk, lid van de
werkgevers-delegatie, zei in een eer
ste reactie op het besluit van de bon
den: „Wij vinden het onbegrijpelijk.
Wij waren bereid op het punt van
het garantieloon tijdens stilliggen de
werknemers zeer ver tegemoet te ko
men. Wij vinden dat wij dit ook dui
delijk hebben aangegeven".
In de dierentuin „Dierenvreugd" te geopend, waarbij alle bloemen als rangschikt. Op de foto: „hand in hand
Epe is een bloemententoonstelling figuren van de dierenriem zijn ge- bij de Tweelingen."
Wierden Het 9-jarige jongetje
D. C. Eshuis uit Nijverdal is gisteren
,om het leven gekomen toen hij de
rijksweg Zwolle Almelo overstak en
geschept werd door een personenauto.
Hendrik Ido Ambacht De 35-ja-
rige G. Vos uit Dordrecht is gisteren
dodelijk verongelukt bij het overste
ken van de rijksstraatweg in Hendrik
Ido Ambacht
Hengelo Tijdens reconstructie
werkzaamheden aan de weg Vorden -
Hengelo is de 52-jarige G. S. uit Hol-
landscheveld overreden door een
dieplader en op slag gedood. De man
stond aanwijzingen te geven aan de
chauffeur, maar is gevallen achter de
terugrijdende wagen-,
Nederweert De 56-jarige me
vrouw M. H. van der Voort-Willems
uit Nederweert is gistermorgen op de
rijk.iveg Weert - Helmond door een
personenwagen overreden. In het zie
kenhuis is zij aan haar verwondingen
Nijverdal Op de Koersendijk in
Nijverdal is de 17-jarige B. Ledeboer
uit Wierden om het leven gekomen
toen hij met zijn bromfiets linksaf
wilde slaan. Hij werd gegrepen door
een tegemoetkomende vrachtwagen.
Voor het gezin Ledeboer is dit het
tweede kind dat bij een verkeerson
geval om het leven komt.
Zuidlaren Op de kruising van de
Stationsweg en de Berkenweg in
Zuidlaren is de 34-jarige G. van
Dalfsen uit Assen gisteren bij een
botsing om het leven gekomen. Ver
moedelijk heeft de man zich vergist
in de snelheid van een tegemoetko
mende auto waardoor de botsing ont
stond.
DSM wil aromaten-
fabriek zelf bouwen
DEN HAAG De oplossingen, die
DSM (Staatsmijnen) zoekt nu de
bouw van een olieraffinaderij samen
met de Shell niet doorgaat, houden
o.a. in, dat DSM zelf een aromaten-
fabriek wil bouwen. Dit heeft de di
rectie in een vergadering van de on
dernemingsraad van het bedrijf me
degedeeld.
De reorganisatieplannen van DSM
zijn gereed en in de ondernemings
raad zijn de hoofdlijnen van de voor
genomen herstructurering van de on
derneming besproken. Hierover wordt
nog niets bekendgemaakt, daar de
raad van commissarissen de reorgani
satieplannen nog moet bespreken.
ntwoord: Inderdaad kan men
ilioht worden, een betrekking te
raarden, die de betrokkene past
•en herscholing te ondergaan op
ffe van vermindering of weige-
van de uitkering. Natuurliik
deze bepaling op redelijke wij-
rorden toegepast en men mag
rnd niet tot een veel te laag sa-
peil terugdringen. Het beste is
at de beoordeling van geval tot
il moet geschieden, contact te
«houden met ervaren vakbonds-
uurders, vooral omdat in hogere
ekkingen en op gevorderde leef
de praktische moeilijkheden
it zijn. In geval van verminde-
of weigering van uitkering kan
binnen vier weken bij de ge-
nte herziening van het besluit
en en daarvan kan men weer in
•P gaan bij de raad van beroep.
raag: Bestaat er lectuur die
lichting geeft hoe je een kerke-
administratie op verantwoorde
inricht? Het betreft niet alleen
manciën maar ook de ledenad-
stratie, enz. Welke uitgever
t op dit gebied de nodige mate-
zoals kaarten, formulieren.
Welk weeik- of maandblad
It naar ufcv opvatting het best en
meest overzichtelijk nieuws in
ruimste zin van het woord, dus
op organisatorisch gebied?
ntwoord: In verband met uw
f hebben we ons licht opgesto-
bij diverse kerkelijke bureaus.
te conclusie was de volgende:
r men begint het aan hem toege
en scribaat of kerkelijk bureau
organiseren of reorganiseren, is
heilzaam even bij een paar van
lelijke bureaus binnen te lopen,
werkwijzen kunnen dermate ver-
llen d zijn (er zijn bijvoorbeeld
telijke gemeenten, die hoofdza-
)k studenten, schippers, verple
tten, enz. enz. omvatten) dat de
linistratie van dergelijke groepen
volgens de algemeen gebruike-
voorsehriften te behandelen is.
w eerste en derde vraag kunnen
gezamenlijk behandelen. Van de
telijke commissies van beheer is
Administratie en Beheer (mee-
ieels financiële aangelegenhe-
uitgegeven door Van den
ik te Zutphen, Voorts geeft de
telijke documentatiedienst het
Documentatiedienst uit, waarin
rlei artikelen, o.a. „Rondom het
ibaat", uitgegeven door H. J. Ros,
onlaan 51, Rotterdam-8. Wat uw
ode vraag betreft: De firma
nsom te Alphen aan den Rijn
ft alles uit op het gebied van le-
n financiële administratie
gewenst zal men u op aanvraag
catalogus sturen.
raag: Als een zelfstandig onder-
er, wegens het slechter worden
tijden, zijn zaak overdoet aan
andere firma en bij die firma in
ïst treedt, kan hjj dan op werk-
nuitkering rekenen, indien hij
len een jaar ontslagen wordt,
ben zijn overige inkomsten nog
oed?
mfcmord. Wie zijn zaak en klandi-
vekoopt, zal allicht wel in staat
i bepaalde waarborgen voor zijn
hie te bedingen. Hij voorziet zich
ran behoorlijke rechtskundige
bfj het opstellen van con-
t. Aangezien hij toch werknemer
it, is bet raadzaam de arbeids-
eenkomst tevoren te bespreken
een bekwaam vakbondsverte-
roordiger. Deze kan hem op de
rte brengen van zijn rechten op
d van een eventuele collectieve
idsovereenkorust en hem allerlei
e adviezen aan de hand doen,
met het oog op de werkloos-
swet. Men gaat bij dergelijke
en niet te werk zonder deskun-
n te hebben geraadpleegd. Ver-
ook de belastingadviseur niet.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Nederlanders
die tijdens de Tweede Wereld
oorlog werkten voor de N.V. Cel
lastic maakten zich schuldig aan
collaboratie met de bezetter. De
ze mening hield prof. dr. S.
Goudsmit staande op een inder
haast belegde persconferentie
(zoals gisteren reeds in het kort
gemeld) na afloop van het jubi
leumcongres van de Nederland
se natuurkundige vereniging en
de Stichting fundamenteel on
derzoek der materie, waarvoor
hij een lezing had gehouden.
Eén van die Nederlanders was de
sindsdien hoogleraar geworden dr. J.
Kistemaker, het middelpunt van ,de
sinds begin maart weer opgelaaide
Cellastic-affaira De huidige opvattin
gen van prof. Goudsmit waren daar
om zo belangrijk, omdat prof. Kiste
maker vorige maand verklaarde dat
zijn tot Amerikaan genaturaliseerde
collega nu anders over de Cellastic-
zaak dacht dan kort na de oorlog.
In 1944 en '45 trok prof. Goudsmit
als hoofd van de Amerikaanse mili
tair-wetenschappelijke inlichtingen
organisatie ALSOS achter de geal
lieerde legers aan om de Duitse on
derzoekcentra, waar onder andere
aan een atoomwapen werd gewerkt,
op te rollen.
Mantelorganisatie
Toen prof. Kistemaker zich vorige
maand verdedigde tegen de aanval op
zijn oorlogsverleden door de Amster
damse journalist Wim Klinkenberg in
zijn boek De ultracentrifuge, zei hij
dat prof. Goudsmit inmiddels tot an
dere gedachten was gekomen over
zijn rol in de Cellastic-organisatie.
Volgens prof. Kistemaker waren zijn
bemoeiingen met Cellastic er juist op
gericht geweest, deze firma als een
Duitse mantelorganisatie te ontmas
keren.
Maar prof Goudsmit bevestigde dit
niet op zijn Utrechtse persconfe
rentie. Wel zei hij dat „de Kistema
ker van nu niet meer dezelfde is als
de student Kistemaker in Parijs"
(waar hij voor Cellastic werkte -
red.) Hij noemde het onvergeeflijk
dat enkele Nederlandse professoren
(Ketelaar en de inmiddels overleden.
De Haas) hun leerlingen, onder wie
Kistemaker, hadden meegesleept in
de duistere activiteiten van Cellastic.
Prof. Goudsmit ontkende dat Cel
lastic iets te maken had gehad met de
Duitse pogingen om een atoombom te
maken., of met het Duitse ultracentri-
fugeproject. Hij noemde het een on
gelukkige toeval dat prof. Kistemaker
na de oorlog, als leider van het Ne
derlandse ultracentrifugeroject, sa
menwerkte met de Duitse prof. Wil
helm Groth die daar sinds 1937 in
Duitsland mee bezig was.
Prof. Kistemaker was bij deze ver
klaring aanwezig, maar wenste geen
commentaar te geven. Hij beperkte
zich tot het maken van aantekenin
gen, en in een later stadium tot woe
dende uitvallen naar dé aanwezige
journalisten in* het algemeen, en Wim
Klinkenberg in het bijzonder.
Zijn ervaringen publiceerde hij in
1947 in een boek waaruit bleek dat
Cellastic een Duitse mantelorganisatie
voor wetenschappelijke spionage was,
en dat de Nederlandse natuurkundi
gen De Haas, Ketelaar en Kistemaker
voor deze organisatie hadden ge
werkt.
CUYK Voor Homburg (vleeswa-
renfabrieken) is 1970 een bijzonder
goed jaar geweest. De omzet aan der-,
den bedroeg ƒ286 min., tegen ƒ236
min. in 1969. Een stijging met 21 pet.
De kostenstijgingen konden groten
deels door de toeneming van de om
zet worden opgevangen. te:lvijl door
gemiddeld lagere grondstoffenprijzen
de marges zich gunstig hebben ont
wikkeld.
De geconsolideerde winst is met 195
pet. gestegen tot ruim ƒ8,2 (2,8) ra!n.
Per aandeel van ƒ20 komt de winst
uit op 19.22 (9.12), een toeneming
van bijna 111 pet. Het verschil tussen
beide stijgingspercentages is te ver
klaren uit de stijging van het ge
plaatste aandelenkapitaal.
Zoals bekend, zal worden voorge
steld 24 (18) pet. dividend uit te ke
ren. Bovendien wil Homburg evenals
over 1969 10 pet. bonus-aandelen uit
de belastingvrije agio-reserve ver
strekken.
Lijempf: verlies en
geen dividend
LEEUWARDEN Lijempt <Leeu-
warder IJs- en Melkprodukten Fa
brieken) heeft 'n teleurstellend jaar
1970 achter de rug. In tegenstelling
tot vroegere verwachtingen is het af
gelopen boekjaar ongunstig verlopen,
zodat dit met verlies zal moeten wor
den afgesloten. Over 1970 zal dan ook
geen dividend kunnen worden voor
gesteld.
Over 1969 werd voor aftrek van
reserveringen nog ƒ0,8 min. winst
behaald en werd een dividend be
taald van ƒ2.50 per aandeel van ƒ25
(10 pet.). Directie en commissarissen
vertrouwen in de jaarvergadering te
Kunnen meedelen welke stappen zij
oveijA'egen te doen om de rentabiliteit
te verbeteren.
Nog een waarschuwing: Begin niet
de reeds bestaande administratie om
te gooien, voordat u uw administra
tie heeft opgebouwd en aangepast
aan uw methode Daarna kunt u ge
leidelijk de zaak aanpassen. Veel
moeilijkheden zijn er al ontstaan
doordat nieuwe scriba's te abrupt
van methode veranderden.
vinden ze. Oppurtunist en demagoog?
Welke politicus is dat niet of doet
althans geen pogingen in die rich
ting?
Meis zelf: „Ze verwijten me dat ik
met die acties juist een ontwikkeling
tegenhoud. Maar wat hebben ze dan
bereikt met 25 jaar niets doen? Niks,
en daarop zijn we met acties begon
nen, omdat er iets moest gebeuren.
Meis zou Meis niet zijn, als hij niet
wist te oogsten wat hij bij de acties
heeft gezaaid. Wat is het resultaat
allemaal al niet geweest?, zegt hij in
Valthermond. Veel arbeiders hebben
dertig tot vijftig gulden per maand
méér gekregen. De acties zijn vanuit
Oost-Groningen als een vlam door
Nederland geslagen. Kijk maar naar
het Botlékgebied, waar op een gege
ven moment 104.000 arbeiders in sta*
king waren.
Bijna algemeen
In het noorden zelf zijn de acties
bijna een algemene volksbeweging
geworden. Men heeft massaal eisen
gesteld. Direct na de acties kwamen
allerlei mensen opdagen. Premier De
Jong voorop met een handvol facili
teiten als cadeautje, de commissie
Van der Peljl, 25 kameilleden, en nu
er weer een begeleidingscommissie
gekomen. Met een stelletje burge
meesters die wel even gaan zeggen
hoe het moet, komt er wat smalend
achteraan.
Actiecomité is een modewoord ge
worden. Zijn er ook niet al zulke
comité's gevormd door de boeren? Is
er een niet actiecomité tegen het
oefenterrein? Dat oefenterrein een
economische injectie? Integendeel,
het 16 een doodsteek voor het Noor
den en alleen bedoeld om de legers
snel door de Duitse laagvlakte te
kunnen laten opmarcheren naar Mos
kou.
De actie-comité's van de arbeiders
hebben al veel bereikt, maar Fré
Meis belooft meer. Wat we nu hebben
gedaan is de kleintjes aanpakken, in
vergelijking met concerns als Philips
vlooien naast een olifant
Dat men niet met die groten is be
gonnen is volgens Meis tactiek ge
weest. Wetende dat ze (de kleintjes)
niet over de miljoenen van Philips
beschikken, hebben we op twee ter
reinen winst geboekt De arbeiders
kregen meer loon en de regering
heeft een miljoenenbijdrage geleverd
aan de strokartonindustrie om die te
helpen. Dat is wat wij bereikt heb
ben.
Stokpaardje
Maar er zijn nog grote concerns
aldus Meis, voortdurend op zijn stok
paardje: de lonen en loonacties die
nog zo'n honderd gulden per maand
minder betalen in het Noorden dan in
het westen. Maar ze krijgen nog
te doen met de actie-comité's belooft
hij.
En wat kan men dan beter doen
dan op de CPN stemmen? Het is
trouwens toch zeker dat we winst
maken, zegt hij zelfverzekerd.
Fel attaqueert Meis de voorgestelde
stakïngswet. Men wil het stakings
recht om zeep helpen, de vakbewe
ging onmondig maken. Het is een re
gelrechte aanval op de zelfstandig
heid van de vakbonden. We mogen
God op onze blote knieën danken, al
dus deze communist, dat de vakbonds
leiders zijn teruggekomen op hun
goedkeuring van de stakïngswet. De
pogingen om het kiesstelsel te veran-
ren, ^ijn volgens Meis er alleen maar
op gericht om de arbeidersklasse te
benadelen liefst te liquideren, met
name de communistische partij. Bij
het huidige kiesstelsel van de evenre
dige vertegenwoordiging komt iedere
individuele stem het meest tot zijn
recht. Om dit kiesstelsel te krijgen
hebben de arbeiders vroeger een har
de strijd gestreden. De grote partijen
met op de achtergrond het inter
nationale kapitaal gaan nu praten
over districtenstelsels en wat dies
meer zij. omdat ze hun greep op het
volk gaan verliezen. Daarom grijpt de
reactie nu naar ondemocratische mid
delen om de macht voor zichzelf te
handhaven.
rijn er weer. Aangelokt door het zachtere weer, compleet- met slaapzakken en gitaar, zitten vele jongeren op het
met bloembakken versierde Dam-monument in Amsterdam.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De bagger-
staking duurt voort. Op een gis
teren gehouden geheime bijeen
komst hebben de werkgevers
nieuwe voorstellen gedaan om
het conflict op te lossen, maar
de bonden hebben deze van de
hand gewezen.
Dit verklaarde de heer J. Kraaije-
veld van Hemert die als woordvoer
der voor de werkgevers optrad.
Stakingsleider Piet de Vreeze, die
telefonisch met de werkgeversdelega
tie gesproken had, zei dat uit het ge
heime overleg is gebleken, dat de ba
sis om weer te gaan onderhandelen
over een nieuwe cao te smal is.
De werkgevers zouden bereid zijn
het garantie-inkomen in oktober met
5 procent en in april 1972 met 3 pro
cent te verhogen. De werknemers
blijven echter op het standpunt dat
de lonen moeten worden verhoogd
met resp. 8 en 4 procent. De heer De
Vreeze deelde verder mee dat de
werkgevers alleen bereid waren over
het garantie-inkomen te praten, het
geen hem zeer teleurstelde.
Afleidingsmanoeuvre
Het probleem van het wachthouden
en de functielijst waarop precies de
taak en rang van de werknemers
staan omschreven kwam niet ter
sprake. De heer De Vreeze noemde de
voorstellen van de werkgevers een
„afleidingsmanoeuvre". Hij vond het
bod nauwelijks een voorstel. Hij kon
digde aan dat de staking dinsdag on
getwijfeld zal worden uitgebreid en
vreest dat deze langere tijd zal gaan
duren.
Tijdens dc Paasdagen zal worden
bekeken welke andere projecten zul
len worden 'platgelegd'. Op Tweede
Paasdag zullen de werknemers hier"
ver worden ingelicht.
De stakingsleiding meent dat de
hele affaire „nog dieper in het slop is
geraakt". De opmerking van de heer
T Kraaijeveld van Hemert in een ac
tualiteitenrubriek voor de radio dit
de baggeraars gebruikt souden wor-
Van een onzer verslaggevers
VALTHERMOND Begin
deze week heeft Fré Meis voor
het eerst van zijn leven een toe
spraak van papier gehouden.
Dat was bij het afscheid van
burgemeester J. J. A. Berger
van Groningen, toen hij als nes
tor van de raad het woord moest
voeren. „Die toespraak was van
de hele raad, niet van mij alleen
en ik kon dus niet maar zeggen
wat ik wilde", verduidelijkt hij.
„Maar ik doe het liever zonder
papier".
In Valthermond kreeg hij daarvoor
donderdagavond weer de kans. Ieder
een die bereid was een kwartje
entree te betalen mocht de commu
nistische lijsttrekker voor het Noor
den horen vertellen hoe erg de rege
ring-De Jong het wel verknoeid
heeft.
Achter hem in zaal Reinberg hangt
een spandoek "geen loonstop maar
een prijzenstop", tegenover hem een
klein bordje „Nederland atoomvrij"
en de wanden worden gesierd met
een "Versterk de CPN nu", afgewis
seld met, het verkiezingsaffiche van
de CPN, een witte zeven in toepasse
lijk rood.
Fré Meis zou niet een moderne po
liticus zijn als hij niet voor het begin
van de vergadering hier en daar een
praatje maakte. In de zaal staan de
tafeltjes aan elkaar gesohaard in de
vorm van een "U". Een vijftig men
sen hebben hun kwartje entreegeld
betaald.,.Dat kwartje ls voor de zaal-
huur. We gaan straks ook nog een
collecte houden," vertrouwt Meis ons
toe.
Hij is tevreden over de opkomst,
die hoofdzakelijk bestaat uit mannen
van jeugdige en middelbare leeftijd.
Een uitzondering vormt één jong
meisje, ook al in toepasselijk rood ge
kleed, dat tussen de mannen in de
"U" is gaan zitten. Ze leest een bro
churekrant van het lectuurtafeltje
achter in de zaal, een uitgave op de
populaire toer: op de voorpagina een
verliefd paartje
Om kwart over acht. een kwartier
te laat, gaat de voorzitter staan. „On
ze CPN-afdeling bestaat nog maar
driekwart jaar", licht hij toe „We
dachten ons nu maar te tonen in een
openbare vergadering met Fré Meis".
Fré Meis gaat staan. Hij is in zijn
element. Geen papier (met toespraak)
bril in de ene en dan weer de andere
hand, naar gelang welke hand hij wil
gebruiken om zijn woorden kracht l/j
te zetten, de kuif keurig achterover
gekamd, de zaal recht in de ogen kij
kend.
Dat recht in de ogen kijken durven
de regeringsleden niet. Ze bedonderen
het volk, vooral de arbeiders. „Daar
om zitten ze voor de t.v. terzijde te
gluren. Ze durven je niet meer in de
ogen te kijken", zegt Meis.
Als voorbeeld van bedrog haalt hij
onder meer de woningnood aan. „Er
is geen woningnood voor de gegoede
klasse. Die is er alleen voor de arbei
ders. Er worden geen huizen meer
voor de arbeiders gebouwd. De goed
koopste woningwetwoningen, die op
het ogenblik in Groningen gebouwd
worden, moeten een huur doen van
ƒ250. Daarom wil een partij als D'66
de krottenwijken handhaven, terwijl
wij zeggen: de bulldozer erover, voor
iedereen een menswaardige, betaal
bare woning".
En dan de huurharmonisatie. De
huren van de oude huizen worden
aangepast aan die van de (dure) nieu
we. Dat gebeurt er als op 27 april één
dag voor de verkiezingen de huur
harmonisatie van Schut wordt aange
nomen.
Een uur
Meis praat een uur lang en hij
weet zoals altijd Zijn gehoor te
boeien. Ook in de Statenzaal en in de
raadzaal van Groningen luistert men
naar de thans 49-jarige Meis, die als
10-jarige jongen al voor de Ceres in
Oude Pekela stond te posten, die
thans door de één wordt vereerd,
door de ander verguisd, sinds hij
twee en een half jaar geleden de
mensen in zaal Sasker te Oude Peke
la met zijn toespraken wist te pakken
en op te zwepen op zijn karakteris
tieke manier.
Zijn tegenstanders zeggen dat dat
de manier is van de tacticus hij
wist precies het goede moment te
kiezen van de opportunist het
gaat hem alleen om de stemmen van
de kiezers van de demagoog hij
maakt de mensen alleen maar onrus
tig en ontevreden.
Meis is het allemaal wel een beetje,
zeggen ook zijn aanhangers, maar ze
waardéren het juist in hem. Welke
politicus wil geen tacticus zijn in de
goede zin van het woord? En dat is
Meis, want hij is eerlijk en rechtuit,
