WEDIJVER IN DIENST VAN
SLACHTOFFERS RACISME
Filistijnse handschriften ontdekt
Finse
meer
kerk naar
vrijheid?
Veel onderwijzers kort
bij basisonderwijs
Uw probleem
is het
onze..
Wereldraad: laten critici met alternatieve acties komen
„Schromelijk onderbetaald"
ïjn-d*." Gere/, vrouwen
naar Arnhem
Kerkgangers gingen
door de grond
COMMENTAREN
Vreemd
Ds. P. J. Hefting
overleden
Septuagint eist
duidelijkheid
Afscheid van
dr. R. Boeke
Een woord voor vandaag
Cliff evangeliseert
onder collega's
BEROEPINGSWERI
Amman geeft er politiek tintje aan
1 ri II
Mill
ïl l I I
II I I I 1,1
■■l.'.'.'.'.'.-q
ir r iii
II I I I
i i i r
V
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet In
behandeling worden genomen. Ge-
helmhouding is verzekerd. Vragen
die niet onderling met elkaar In
verband staan moeten In afzonder
lijke brieven worden gesteld. Per
brief dlcnt een gulden aan postze
gels te worden ingesloten.
Vraag: Dit najaar kocht ik een
stephanotis. die mooi in bloei stond.
Nu deze uitgebloeid is, zijn er twee
groene bolletjes overgebleven, die de
grootte hebben van een klein
kippeëi. Moeten ze blijven zitten of
kan ik ze er af halen, zodat ik ze
zaaien kan?
Antwoord: Dit zijn inderdaad
vruchten. Laat ze er aan zitten tot
de vrucht zich opent en er zaden
uitkomen met een pluisje. U kan dit
zaad zaaien in een platte pot of bak
je in fijne oude bladgrond met wat
scherp zand en turfmolm er door
heen. Het kan echter zijn dat de za
den niet kiemen door het ontbreken
van kruisbestuiving. Leg de zaden
op regelmatige afstanden op de aar
de en bedek ze met een laagje van
een paar mm; dan aangieten en be
stuiven, nadat u alles met een
plankje wat heeft aangedrukt. Leg er
vervolgens een stukje glas over en
zet zo alles in een warme kamer,
b.v. op de schoorsteenmantel. Zorg
er voor dagelijks de ruit even op te
zetten om het condenswater er af te
laten lopen en rotting te voorkomen.
Het beste is er een papier op te leg
gen, daar het kiemen het beste gaat
in het donker.
Vraag: Kan iemand in zijn woning
en eventueel in omliggende wonin
gen een kalvermesterij beginnen?
Zijn hieraan beperkende bepalingen
verbonden in verband met de hin
derwet?
Antwoord: In de eerste plaats
moet u zich vervoegen bij de ge
meente in verband met bepalingen
krachtens de hinderwet, dierenbe
scherming en andere gemeentelijke
verordeningen. Volgens diverse pro-
duktschappen, die wij hebben ge
raadpleegd. bestaan er verder geen
bezwaren tegen vestiging van een
kalvermesterij.
door ds. A. H. van den Heuvel
Het programma van de wereldraad van kerken ter bestrijding van bet racisme de
200.000 dollar! heeft een stroom van kritiek opgewekt en aanleiding gegeven tot een vaak ver
warde discussie. Maar het heeft meer steun gekregen dan blaam. Onder de voorstanders be
vinden zich mensen en groepen die vaak door de critici tegen het programma worden uitgespeeld:
Andy Young, vooral bekend als Martin Luther King's tweede man. de raad van kerken in Rho-
desië, Helder Camara. Niemöller, Gollwitzer, kardinaal Alfrink, de internationale bond van
pacifisten ik noem er maar zo wat. Niet om de critici de mond te snoeren, maar om aan
te tonen dat het toch allemaal niet zo eenvoudig is als hun verwijten doen vermoeden.
In ieder geval is het onmogelijk om
te zeggen dat de wereldraad niet te
gelijkertijd solidariteit kan tonen met
de geweldloze èn gewelddadige be
strijders van het racisme. Dat kan de
heer Kisjes (Het Kwartet van 23
maart) wel denken, maar dat wordt
hem door de direct betrokkenen niet
in dank afgenomen: in de commissie
tegen het racisme werken die twee
groepen namelijk broederlijk samen.
Ook diegenen die nog altijd maar
zeggen dat de wereldraad voor ge
weld gekozen heeft, moeten zich af
vragen wat dan toch al die pacifisten
in dit programma uitvoeren... De re
den is heel eenvoudig: de echte paci
fist hoopt ten zeerste dat deze solida
riteit met de slachtoffers van het ra
cisme een begin zal zijn van een actie
van alle mensen van goeden wille, die
het geweld overbodig zal maken, om
dat het kwaad in de wortel wordt
aangepakt
Definitie
Er is nog een tweede element in de
kritiek waar een zekere westerse re
denering wordt uitgespeeld tegen de
slachtoffers van het racisme zelf. De
wereldraad, zo wordt gezegd, noemt
allerlei wantoestanden racistisch die
het helemaal niet zijn. De Portugezen
in Afrika zijn helemaal geen racisten,
maar kolonialisten; de rechten van
Van een onzer verslaggever»
ARNHEM De studenten van de
pedagogische academies lopen bijna
allemaal met het plan rond om na
hun exam«n door tc studeren of an
ders, zodra ze onderwijzer zijn, zo
spoedig mogelijk over tc stappen
naar het voortgezet ondcrwM8* «tZ®
worden opgeleid voor het basisonder
wijs, maar ik vrees dat velen
nauwelijk werkzaam zullen
dus dc voorzitter van de protestants-
christelijke bond van onderwijzend
personeel, de h®er G. J. Wenting.
Op de jaarvergadering van zijn
bond ging de heer Wenting uitvoerig
in op het personeelsbeleid in het on
derwijs. Van beleid is eigenlijk nooit
sprake geweest, zei hij. Er zijn
hoogstens afremmingsmaatregelen
geweest voor opleidingsscholen cp
momenten dat dit juist niet moest.
De onderwijzer wordt schromelijk
onderbetaald en als daar geen eind
aan komt, moet men het ergste vre
zen. Voor de kleuterleidsters is het
allemaal nog veel erger. Hun maxi
mumsalaris is nog niet de helft (41
procent) van dat van een gymna
sium- of h.b.s.-leraar. De 23-jarige
kleuterleidster haalt met pijn en
moeite het minimum van de onge
schoolden.
Voor het mavo wordt een tekort
van 1700 leraren verwacht, mede
doordat men te laat is begonnen met
een nieuwe lerarenopleiding.
De heer Wenting vond de positie
van de man of vrouw voor de klas
weinig benijdenswaardig bij alle aan
drang tot vernieuwing. De klassen
zijn groot, de kritiek op het be
staande onderwijs is vaak ondeskun
dig en onrechtvaardig en de aange
prezen vernieuwingen zijn niet altijd
haalbaar in de praktijk.
De heer Wenting onderschreef de
noodzaak van onderwijsvernieuwing,
maar hij waarschuwde de 21.000 le
den van de bond niet met nieuwe
onderwijssystemen te beginnen in te
grote klassen.
isisonder-
otestants- J
ARNHEM Op dinsdag 18 mei
houdt de Gereformeerde Vrouwen
bond in verschillende kerken en zalen
in Arnhem de jaarlijkse ontmoetings
dag. Thema is het onderwerp: Hoe
geef ik mijn geloof door?
Sprekers zijn: prof. dr. .J T. Bak
ker te Kampen, dr. C. Gilhuis te Den
Haag, ds. F. de Jong te Veendam, ds.
J. Overduin te Veenendaal. ds. P. B
Suurmor.d te Baarn en ds. E. Th.
Thijs te Kampen.
Eskimo's. Maori's, Indianen en andere
minderheidsgroepen vallen evenmin
onder het racisme. En die verwarring
bij de wereldraad, zo zegt men dan,
ontstaat omdat de wereldraad het ra
cisme helemaal niet heeft gedefi
nieerd. De heer Kisjes citeert om dat
te bewijzen uit een boek van dr. Vin
cent waarin inderdaad een vrij vage
beschrijving van racisme wordt gege
ven.
Het spijt me allemaal wel, maar
het gaat toch niet zo op. John Vincent
schreef weliswaar op uitnodiging van
onze staf. maar geheel voor eigen re
kening. Wie een definitie van de we
reldraad van racisme wil hebben
moet bij de assemblee wezen waar de
volgende zinnen met algemene stem
men werden aanvaard:
„Onder racisme verstaan wij ethno-
centrische trots op de eigen rassen-
groep en een voorkeur voor de bij
zondere eigenschappen van die groep;
geloof dat deze eigenschappen op
fundamentele wijze biologisch van
aard zijn en zo aan volgende genera
ties worden doorgegeven; gepaard
gaand met een actief programma dat
de andere groep discrimineert en van
volle deelneming aan het leven van
de maatschappij uitsluit".
Maar het belangrijkste antwoord is
dat de slachtoffers van discriminatie
in Portugees Afrika, Australië, Cana
da en waar nog Indianen leven zelf
van racisme spreken. Daar moet u
hun literatuur of de processen in Lis
sabon maar op nalezen.
Identificatie
Ik kan met deze kritiek daarom
niet veel aanvangen. Erachter schijnt
toch iedere keer weer dezelfde angst
schuil te gaan, die ik ook bij een
eerder artikel van ds. A. A. Spijker
boer vond, in de vorm van vragen.
Heeft de Wereldraad zich hier niet zo
geïdentificeerd met een bepaalde po
litieke beweging dat de vrijheid van
de kerken in hun verhouding tot de
staat in gevaar komt?
Deze vraag heeft natuurlijk de we
reldraad ook bezig gehouden. Het
centraal comité verklaarde in Addis
na een lang debat, dat kerken zich
nooit geheel kunnen identificeren met
politieke bewegingen. Deze formule
ring zegt twee dingen; in de eerste
plaats dot solidariteit met bepaalde
politieke bewegingen wel degelijk no
dig kan zijn; ten tweede dat dit nooit
mag betekenen dat de kerken hun
vrijheid om kritiek uit te oefenen of
om zich ook om de andere partij te
bekommeren opgeven.
Op het eerste gezicht mag dit te
genstrijdig klinken, in de praktijk is
het echter van het grootste belang om
deze dialectiek niet prijs te geven. Zo
bleek het bijvoorbeeld mogelijk niet
lang geleden, dat interkerkelijke
hulpverlening een project aanvaardde
van de Poolse regering, waarin de
kerken bijdragen via haar
diakonieën. Aangezien dit tot op he
den onmogelijk was in de meeste
communistische landen, werd dit ex-
Ds. A. H. van den Heuvel
periment door de Poolse kerken
enorm op prijs gesteld. Heeft de we
reldraad daarmee zich geïdentificeerd
met het Poolse communistische regi
me? Weineen, In de ontwikkelings
landen zijn projecten vaak deel van
een algemene nationale ontwikke
lingsstrategie. Zouden de kerken daar
aan niet kunnen deelnemen?
Of neem het conflict in Nigeria. De
wereldraad koos niet voor Biafra of
voor Lagos, maar hielp beide zijden.
Dat leverde natuurlijk veel kritiek op
zowel van de kant van Lagos als van
mensen die meenden dat alleen Biaf
ra moest worden geholpen. Was deze
hulp naïef en gevaarlijk? Of een
noodzakelijke uitdrukking van onze
overtuiging dat waar geleden wordt
de kerken een taak hebben?
Wanneer morgen de situatie in Zui
delijk Afrika zou omslaan en de
blanke minderheid zou worden ver
volgd, dan zullen de kerken geen
keus hebben dan om zich' aan de zij
de van de nieuwe onderdrukten te
stellen.
Wanneer wij niet bereid zijn in dit
wespennest door te dringen en onze
handen vuil te maken in onze dienst
aan de mensen in nood, dan hebben
wij dunkt mij een wezenlijke kerke
lijke taak opgegeven. Niets is gemak
kelijker dan zich geheel afzijdig te
houden. Maar ook niets is gevaar
lijker!
Fout
Wij hebben waarschijnlijk een fout
gemaakt toen wij meenden dat de
kerken de gehele historisch-oecume-
nïsche discussie hadden meegemaakt
en het nieuwe progranjma daarin
konden inpassen. Blijkbaar moet
iedere keer opnieuw herhaald worden'
in welk verband de acties die kerken
worden aangeboden. Het is soms wat
verdrietig te zien dat de kerken daar
bij niet de leemten in een oecume
nisch programma aanvullen maar di
rect tegen de Wereldraad stelling ne
men.
Het is opvallend dat een man als
ds. Naudé die nu voortdurend tegen
PIACENZA De priester, die in een kapel op de begraafplaats van het
Italiaanse dorp Ponte dell 'Oglio bezig was een mis te lezen, hoorde plotseling
een hevig gekraak. Toen hij zich omdraaide, was het gehele gehoor, bestaande
uit 45 vrouwen, in een stofwolk verdwenen. Doordat de vloer het had begeven,
waren de kerkgangers in een graftombe gestort. Enkelen moesten naar het
ziekenhuis worden overgebracht.
Het bedankje dat de PvdA uit Washington heeft
bereikt is nogal schokkend. Prof. Lieftinck is een
van de „grand old men" van de Nederlandse poli
tiek. Onder zijn aangevochten maar eminente lei
ding zijn we na de tweede wereldoorlog allemaal
opnieuw begonnen met een tientje. Zijn bezwaar
tegen regering en oppositie is nu, dat zijn nalaten
schap in de vorm van een gesaneerde volkshuis
houding niet al te best beheerd wordt en dat de
luxe ons min of meer naar het hoofd begint te
stijgen nu we aanzienlijk méér dan een tientje te
besteden hebben. Bevreemdend voor een streng
heelmeester als Lieftinck is dat niet.
Maar het is wel vreemd dat hij nu juist de Ne
derlandse ontwikkelingsbijdrage er uit pikt als een
voorbeeld van onverantwoord beleid met het oog
op de betalingsbalans. Hij schrijft in zijn brief aan
DS '70: „Zo zijn we er bijv. aan toe dat de Neder
landse ontwikkelingshulp niet meer uit een be
sparingsoverschot over de totale binnenlandse be
stedingen doch uit een tekort wordt gefinancierd".
Deze passage toont een opmerkelijke gelijkenis met
wat minister Udink vorig jaar oktober zei. n.l. dat
wij eigenlijk een betalingsbalansoverschot behoren
te hebben om op verantwoorde wijze onze ontwik
kelingsbijdrage te kunnen leveren, terwijl we juist
een tekort op die betalingsbalans hebben.
Even bevreemdend is Lieftincks overgang naar
DS '70, een partij die van de ontwikkelingsbijdrage
niet veel meer dan een sluitpost op de begroting
wil maken. En die de pretentie heeft zelfs bij be
lastingverlaging de drukkende lasten van onze
Van een onzer medewerkers
GRONINGEN Op 53-jarige leef
tijd Is overleden de hervormde eme
ritus-predikant ds. T. J. Hefting. Hij
was van 1951 tot 1959 predikant te
Leens. Nadat hem om gezondheidsre
denen vervroegd emeritaat was ver
leend, werd hij wetenschappelijk
ambtenaar aan de rijksuniversiteit
van Groningen. De crematie is van
middag in Groningen.
Eveneens zjn overleden ds. B. Ha
genaar (76) te Arnhem en ds. W J.
van Lindonk (85) te Den Haag. Ds.
Hagenaar was sinds 1920 predikant in
de gereformeerde kerken, achtereen
volgens te Eestrum, Warffum. Mep
pol, Amsterdam-Noord van 1931 tot
1946 en daarna tot zijn emeritaat in
1959 in Bolsward.
Ds. Van Lindonk was sinds 1914
hervormd predikant, achtereenvolgens
te Hontenisse, Hoedekenskerke, Eek
en Wiel, Emmastad (Curagao) en van
1939 tot zijn emeritaat in 1952 te
de wereldraad wordt uitgespeeld, zelf
heel wat genuanceerder reageert dan
sommigen van zijn vrienden in Ne
derland. Ds. Naudé heeft gezegd dat
hij het programma van de wereld
raad betreurde omdat het de indruk
wekte dat de kerken voor geweld ko
zen; maar hij voegde er direct aan
toe dat het programma geslaagd was
in wat het wilde doen: in de blanke
landen het racisme in al zijn demo
nische kracht aan de kaak stellen,
een veel grotere groep betrekken bij
de analyse en bestrijding van het ra
cisme; een antwoord geven op het
verwijt van de zwarte broeders dat
wij altijd weer via iemand anders te
hulp komen en een krachtige impuls
voor het zelfbewustzijn van de zwar
te christenen in zuidelijk Afrika.
De felle kritiek op de wereldraad is
daarom zo gevaarlijk, omdat Afrika
nen ogenblikkelijk menen dat deze
tactiek inhoudt dat zij gehouden wor
den in de hoek waar ze al eeuwen
zaten: nl. die waar de blanke domi
neert. Het za! er daarom in de ko
mende maanden om gaan, dat het
programma van de wereldraad wordt
uitgebouwd en doorgezet, vooral in de
richting die Addis heeft aangegeven:
dat is de analyse van racistische ele
menten in onze eigen kerken en
maatschappijen en de bestrijding
daarvan, terwijl de critici aantonen
door hun daden dat zij van harte de
bestrijding van het racisme onder
steunen door alternatieve acties die
de zwarte broeders nog meer ten goe
de komen dan het programma van de
wereldraad probeert. Zo, in de wedij
ver in de dienst van de slachtoffers
van het racisme, kunnen we een are
na bouwen, waarin onze noodzake
lijke discussie kan worden voortgezet
en verdiept.
Met deze bijdrage van ds, A. H.
van den Heuvel, hoofd van de af
deling voorlichting van de wereld
raad van kerken te Genève, beslui
ten wij de discussie over „de
200.000 dollar".
ZAANDAM Septuagint vraagt
alle parlementariërs en lijsttrekkers,
om voor 28 april duidelijk hun stand
punt te bepalen ten aanzien van het
Septuagint-rapport over Suriname en
de Antillen. In dit rapport eisen de
kritische priesters en predikanten
verbreking van het koninkrijkssta
tuut en volledige terugtrekking van
alle Nederlandse troepen uit Suri
name en de Antillen voor 1 juli 1972.
ROTTERDAM Op 20 juni zal dr.
R. Boeke, voorganger van de Neder
landse Protestantsen Bond in Rotter
dam afscheid nemen. Hij is dan 65
jaar.
Dr. Boeke, die in vrijzinnige kring
bekendheid geniet is voorzitter van
het wereldgesprek van godsdiensten.
Vijf en dertig jaar is hij voorgan
ger geweest. Als hervormd hulppredi
kant in Culemborg begonnen, stond
hij later als predikant in Zwolle,
Knollendam en Hogebeintum. In 1944
ging hij over naar de Nederlandse
Protestanten Bond en werd voorgan
ger te Rotterdam.
Hij studeerde onder andere te Am
sterdam, Leiden, Harvard en Zürich.
Van een serie boekjes getiteld
„Licht op de weg", „Veertig jaar vrij
zinnig protestantisme" en „Krom
menie en Knollendam" is hij de
auteur.
De Joodse leiders klagen Christus bij Pilatus aan, omdat Hij j
zegd heeft dat Hij de Christus, de Koning is. Ze menen sterk 1
staan. Pilatus vraagt het Jezus ronduit: „Zijt Gij de Koning der jL
den?" én Christus antwoordt even ronduit: „Gij zegt hel". Mal
kennelijk verstaat Pilatus deze uitspraak beter dan de schrift gele#
den. Pilatus zegt tenminste: „Ik vind niets strafbaars in deze menjT
Hij beseft dat Christus een godsdienstige en geen aards-politik
uitspraak heeft gedaan. De Joden moeten een andere grond aaide
brengen om Christus veroordeeld te krijgen. Ze zeggen: „Hij mad
het volk oproerig met zijn leren door geheel Judea". Nu moet PiW
tus wel reageren. Maar Pilatus vindt ook daar geen grond in v'4
een veroordeling. Hij heeft immers nooit iets gemerkt. Chrif
heeft geen oproer gepredikt, maar mensen in nood geholpen.
heeft de mensen geen nieuw regeringssysteem verkondigd, maar l
de uitgestrekte arm van God laten zien.
De zonde van Pilatus is niet dat hij Christus vals veroordeelt, mi
dat hij Hem uit angst voor de mensen niet los laat.
We lezen vandaag; Mattheüs2614-30.
Van een onzer redacteuren
HELSINKI Een commissie, die zich vier jaar heeft bezi jts
gehouden met de verhouding tussen kerk en staat in Finlam
is met voorstellen gekomen, om de band tussen beiden lossi mt
te maken.
Volgens de huidige kerkwet, die
van 1868 dateert, ligt het bestuur
over de lutherse staatskerk,bij 'de re
gering. Eens in de vijf jaar is er een
synode, maar elk besluit van enige
importantie, dat dit college neemt,
moet door de Rijksdag bekrachtigd
worden. De bisschoppen worden be
noemd door de Finse president uit
een drietal, dat hem door de kerk
wordt voorgelegd.
De commissie wil, dat de leiding
van de kerk voortaan zal berusten bij
een uitgebreid bisschoppencollege of
een soortgelijk orgaan, dat door de
kerk wordt gekozen. De regering zou
alleen nog maar zeggenschap mogen
hebben in zaken, die met politiek te
maken hebben.
Het huidige systeem van kerkbelas
ting wil de commissie handhaven.
Net als in West-Duitsland wordt deze
belasting door de staat geïnd via een
extra heffing op de inkomstenbelas
ting van ieder, die als luthers geregi
streerd staat. Ongeveer 65 procent
van de inkomsten van de lutherse
kerk komt uit deze belasting. Ook de
kleine orthodoxe kerk geniet dit pri
vilege een erfenis uit de tijd, dat
Finland deel uitmaakte van het Rus
sische tsarenrijk. De commissie vindt
het wel het overwegen waard, of
dit recht niet aan alle kerken, diefce
wensen, zou moeten worden toef
kend.
SCHOLEN
wej
rail
De commissie wil ook het go at
dienstonderwijs op de Finse scho
handhaven, maar dat zou tvel ue
karakter moeten veranderen. Nu v ,0i,
toont het doorgaans nog sterk het
rakter van onderwijs in de geloien
leer. Dat is volgens de commissie i
de taak van de school, maar van ot
kerk. In het godsdienstuur dienen usi
kinderen te worden geïnforme tUu
over de algemene grondbegins^^
van het 'christelijk geloof, het l^e
en werk van de nationale kerk,
eerste beginselen van de ethiekfL
begrip voor andere kerken en
diensten.
De bepaling, dat dit godsdienst)!)
derwijs alleen gegeven mag
door leden, van de lutherse staatf
kerk, dient te vervallen. Op het ogr
blik speelt in dc Finse publiciteit
zaak van het baptistenechtpaar V
fael en Stina Heimdahl. De Heii V
dahls geven al zeventien, respectief 1
lijk veertien jaar godsdienstonderw
op openbare scholen in Jakobstp.
dankzij een inspecteur, die welw Ier
lend een oogje dicht deed. Een nie v.
we inspecteur paste dc wet strikt ti i C
waardoor dc Heimdahls met inga) en
van het nieuwe schooljaar geen
meer zullen mogen geven.
grote steden van ons milieu en van onze probleem
gebieden aan te kunnen.
Van onze bestedingen in het buitenland die alle
tezamen bijdragen tot het tekort op de betalings
balans vormt de ontwikkelingshulp niet meer dan
een-vijftigste deel, zo is destijds in dit blad uiteen- Heumen bij Nijmegen,
gezet door drs. H. Coppens, ontwikkelingseconoom
aan de Vrije Universiteit. Het is dus wel zaak de
proporties in het oog te houden. Bovendien reken
de drs. Coppens voor dat van de 970 miljoen gul
den die op de begroting van dit jaar voor ontwik
kelingshulp is uitgetrokken, slechts 350 miljoen
reële druk op de betalingsbalans vormt.
Want men moet er af trekken wat dit jaar nog
niet besteed wordt, wat in eigen land besteed wordt
doordat schenkingen of leningen gebonden worden
aan bestellingen in Nederland en wat aan schuld
aflossingen en interestbetalingen uit ontwikkelings
landen in ons land terugkeert.
Men kan zich allerlei bestedingen voorstellen die
de gramschap van Lieftinck opwekken
KWARTET TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Durdts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman.
J. van Hofwegen.
NED.HERV.KERK
Beroepen: te Nootdorp: kand. J.
ton te Utrecht; te Zwolle: J. Koofttei
te Werkendam.
Aangenomen: naar Den Haag:
H. Tulp te Eindhoven; naar Katwiz
i.d. Rijn M. Heijmans te Varssev#"
tM.
Bedankt: voor Putten: C. den B
te Zeist; voor Schagen: C. Smit
Ruinerwold.
Beroepbaar: mej. E. W. M. Mii
tinga, kand., Edegemsestraat
2510-B Motsel (Belg.); J Kawarm^.
Centrum Hydepark, Driebergen.
GEREF.KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Zwijndrecht-Gro
Lindt: K. D. van Dijk te Terneuzi
te Ve]p: K. Drost te Hillegersberg.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Oostkapelle: A. H<>nb<
gerland te Werkendam.
CLIFF RICHARD
LONDEN De Engelse popzanger
Cliff Richard heeft een landhuis in
Essex gekocht, dat hij wil inrichten
als een christelijk kunst- en discus
siecentrum. Hij is daarbij vooral ge
leid door de gedachte, dat het mensen
in dienst van de kunst met een kleine
en grote k vaak moeilijk valt, de weg
naar de kerk te vinden.
Van onze kerkredactie
-lien uic AMMAN Amerikaanse archeologen hebben
'k«v11qt!!Ï eniqe oude documenten ontraadseld, die bij Hebron
rijn. Het bUjken Filistijpe naschriften
reldbank waarvan hij 15 jaar het beleid hielp be- 'e de -evende eeuw voor Christus.
palen hamert in ieder jaarrapport weer op een w- j j me-?
n Hebron behoort tot het Jordaanse gebied, dat in 1967
grotere inspanning van de rijke ten behoeve van de jsragi bezet werd. De manuscripten waren nog
arme landen. Of bedoelt hij: eerst moeten we weer daarvoor in juni 1966, door een Arabische boer gevonden,
een rijk land worden? Het onderzoek, met behulp van infrarood-fotografie en
Het is bijna onmogelijk zich dat voor te stellen <*n computer, is verricht door de Amerikaanse profes-
van een man die eens in ons midden werkte onder SOTen WlU'am Brownley en George Mendel-Hall,
het motto: rechtvaardige verdeling van de armoe- Het Jordaanse ministerie van oudheden, dat de resul-
de". Maar als het zo is heeft hij wel de juist partij taten van het onderzoek bekend heeft gemaakt, trachtte
gekozen vond9t een Politiek tintje te geven. „De gevonden
documenten bewijzen", aldus het ministerie, „dat het
Hebreeuws niet de enige overheersende taal was in
het Palestina van de zevende eeuw voor Christus en
ook dat de Kanaanieten en de Filistijnen een groter
deel van het oude Palestina hebben bewoond, dan de
joden."
Geen nieuws
Voor deze stelling zouden de Jordaniërs desgewenst
uit het Oude Testament veel klemmender argumenten
hebben kunnen pubten. In de boeken der Koningen en
der Kronieken wordt verhaald, hoe de koningen van Juda
en de Filistijnen elkaar voortdurend met wisselend
succes hebben bestreden. 2 Kronieken 28 18 geeft een
opsomming van plaatsen, die door de Filistijnen aan het
eind van de achtste eeuw op koning Achaz werden ver
overd. Deze plaatsen liggen stuk voor stuk veel verder
van het Filistijnse land dan Hebron, dat maar 35 kilo
meter van Gath is verwijderd. Achaz' zoon en opvolger
Hizkia daarentegen versloeg de Filistijnen weer tot
Gaza toé.
Muur-puzzel
zesde rij bestaat elk woord uit dezelfde
letters als het voorafgaande woord plus aa'
een letter. Na de zesde rij bestaat eikpers
woord uit dezelfde letters als het voor- l
afgaande woord minus een letter.
1. rund, 2. paard. 3. lichte bedwelming i
4. stevig, 5. aanplakbiljet, 6 tegen- aste
spraak. 7. iemand die geld oppot, 8. klei- j,,
ne aardappel, 9. moeilijk werk, 10 be
dorven, 11. jongensnaam.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal 1. pastorale 2. aba-roes-E> mi
3. rede-sesam 4. me-os-treek 5. alp- |e
-aren-ka 6. nar-les-eer 7. trein-terp
8. idem-nol-pe 9. gekant-tor
Verticaal 1. parmantig 2. abeel-ar-de 3
sado-preek 4. tres-Ali-ma 5. oost-ren-
nn 6. rèe-rest-O.T. 7 Assen-eelt 8 Lee-
ker-Po 9. E^rn-karper
[Dl
era
en
