Kruis der geweldloosheid
niet aan anderen opleggen
SNELLERE PROCEDURE
OM JOOD TE WORDEN
Geen echte vergeving
zonder schuldbesef
COMMENTAAR
Geen stemadvies
Oud-invaliden
Jongeling vraagt over
lening Zuid-Afrika
Reformatorisch
Dagblad van de
persen gerold
BEROEPINGSWERK
Een woord voor vandaag
Berlijnse SPD breekt
met de liberalen
Dr. Aalders tol ambtsdragers
door ANDY YOUNG
Is de geweldloosheid mèt Martin Luther King gestorven? Men
krijgt al dadelijk die indruk als men de wereldpers leest over onze
beweging. Het is afgelopen met de massale marsen, met de donde
rende stem der profetie, met de enkele persoonlijkheid die de hele
beweging symboliseert. Maar de uiterlijke verschijningsvormen mo
gen dan misschien veranderd zijn de droom leeft voort.
In 1965 nog hielden Selma en de
zwarte gordel van Alabama de aan
dacht van de wereld gevangen toen
daar de unitaristische dominee James
Reeb, de rooms-katholieke huisvrouw
Liola Liuzzo en de baptist Jimmy Lee
Jackson nun leven gaven voor het
stemrecht van hun zwarte medemen
sen. In 1970 waren 665 openbare
functies in handen van officieel geko
zen zwarte bewoners van het Zuiden.
Het waren rechters, sheriffs, dis
trictscommissarissen en andere func
tionarissen in elf zuidelijke staten.
Dat zijn de vruchten van het zaad
dat in bloed gezaaid werd, maar de
pers publiceert alleen het geweld
nooit de wedergeboorte die voortkomt
uit het vloeien van onschuldig bloed.
In 1967 hielp dr. King een zwarte
burgemeester kiezen in Cleveland in
de staat Ohio. Nu hebben we ook
zwarte mannen en vrouwen aan de
top in de stadsbesturen van Gary (In
diana), Nowark (New Jersey), Chapel
Hill (North Carolina) en de uitdaging
ligt er in Detroit, Los Angeles, Atlan
ta. Kort gezegd: de politieke verlan
gens die zo goed tot uitdrukking wer
den gebracht door Martin Luther King
worden nu in feite verwezenlijkt.
Kerken
Martin Luther King gebruikte boy
cotts of intrekking van economische
steun aan de structuren van het
kwaad. Nu heeft Caesar Chavez deze
taktiek overgenomen en probeert hij
door landelijke boycots, eerst van
druiven, nu van sla, de Mexicaanse,
Philippijnse en zwarte seizoensarbei
ders in het zuidwestelijke deel der
Verenigde Staten te organiseren.
Martin Luther King was een domi
nee, een kerkleider. En nu is zij,n vi
sie van een agressieve kerk, worste
lend met de structuren van het racis
me, met hernieuwd enthousiasme
overgenomen door de kerken. Zwarte
studenten hebben het racistisch be
leid in de kerken aan de kaak ge
steld. Van kerkelijke fondsen wordt
door daartoe benoemde organen na
gegaan in hoeverre zij in onderne
mingen geïnvesteerd zijn die racisme,
imperialisme en militarisme bevorde
ren.
Tenslotte heeft de wereldraad-com
missie tot bestrijding van het racisme
de kwestie aan de orde gesteld van
racistische overheersing op wereld
schaal door voornamelijk blanke sta
ten en instellingen. Wij hebben ont
dekt dat zelfs onze eigen kerken in
vesteren in bedrijven die onze broe
ders in de Derde Wereld exploiteren
en militaire agressie tegen hen in de
hand werken, vaak in de naam van
wet en orde of van de christelijke
beschaving.
De wereldraad heeft zich verbon
den met de onderdrukte en uitgebrui-
te volken in de wereld. „De minste
Mijner broeders, die hongerig, ziek of
in de gevangenis zijn". Hij heeft zich
verbonden om „gevangenen loslating
te verkondigen en aan blinden het
gezicht, om verbrokenen heen te zen-
In de discussie over het ge
weld die opnieuw is opgelaaid
door het programma tot bestrij
ding van het racisme van de
wereldraad van kerken, missen
velen de stem van Martin Lu
ther King, die z(j terecht als
een kerkvader van de nieuwe
tijd beschouwen. Op de vraag
wat hjj gezegd zou hebben
probeert nu iemand een antwoord
te geven, die van 1961 tot 1968
zijn rechterhand was in de
Southern Christian Leader
ship Conference: Andy Young.
Deze is nog altijd de tweede
man van Kings organisatie. Als
lid van de commissie van de
wereldraad voor het program
ma tot bestrijding van het ra
cisme geeft hij in bijgaand arti
kel zijn visie.
den in vrijheid, om te verkondigen
het aangename jaar des Heren."
Verwarrend
In de wereld van, vandaag roept dit
een aantal verwarrende problemen
op. De onderdrukte volkeren van
Zuidelijk Afrika hebben hun toe
vlucht genomen tot geweld als middel
tot hun bevrijding.
Hoe staat het nu met de geweld
loosheid?
Ik herinner me hoe Martin Luther
King zich over deze vraag uitsprak
tijdens de onlusten in Watts en Chi
cago. Hij citeerde VictorHugo:
„Wanneer mensen in het duister ge
zet worden zullen er misdaden be
gaan worden, maar de verantwoorde
lijkheid voor deze misdaden berust
bij diegenen die deze duisternis ver
oorzaakt hebben". Daarom moeten we
Andy Young, geheel rechts op de foto, hij de begrafenis van dr. King. Hij staat arm in arm met Ralph Al-
bernaihy en mevrouw Coretta King. Verder op de eerste rij Kings drie kinderen en de zanger Harry Belafonte.
De drie vakcentrales, NVV, NKV en CNV, heb
ben een vergelijking gepubliceerd van de wensen
van de vakbeweging met het beleid en de plannen
van de politieke partijen.
De vakcentrales hebben er van af gezien aan
deze vergelijking stemadvies te verbinden, omdat
een stem niet alleen bepaald wordt door de so
ciaal-economische paragraaf van de politieke par
tijen.
Bij de bepaling van de stem dienen ook zaken
aan de orde te komen als buitenlandse politiek,
staatkundige vernieuwing, zedelijkheidswetgeving,
het vraagstuk van oorlog en vrede enz.
CNV-voorzitter Lanser heeft het verwijt te horen
gekregen, dat hij als enige zich toch gewaagd heeft
aan een verkapt stemadvies. De heer Lanser heeft
namelijk gezegd, in de programs van de confes
sionele partijen geen reden te zien, de confessionele
werknemers le vragen, niet op deze partij te
stemmen.
I"°rmee heeft de heer Lanser gesteld dat de
sociaal-economische paragraaf in de programs van
de confessionele partijen voor hem geen reden is
om genoemde partijen de rug toe te keren.
Dit is minder een verkapt stemadvies dan wel
een antwoord aan oud-voorzitter Kloos van het
NVV, die al in een vroeger stadium de leden van
de CNV- en NKV-bonden adviseerde op PvdA,
D '66 of PPR te stemmen. De vergelijking van het
wensenprogram van de vakcentrales met de pro
grams van de politieke partijen levert o.a. ten
aanzien van de omvang van de collectieve voor
zieningen enkele verschillen op. Over de vier jaren
De Tweede Kamer heeft de oud-invaliden drie
gulden meer per dag gegund dan de vier die mi
nister Rooi vink aanvankelijk uit de zak van de
premiebetaler wilde halen. Het lijkt heel wat
en zeven gulden is natuurlijk ook veel meer dan
vier maar het is een beetje magertjes in verge
lijking tot de positieverbetering met elf gulden die
mogelijk zou zijn geworden door de accijnsheffing
van een dubbeltje op elke liter frisdrank die de
AR-fractie had bedacht.
Magertjes vooral als men bedenkt dat met die elf
gulden recht zou zijn gedaan naar de normen van
de regeling die per 1 juli 1967 is ingegaan de
datum waarop ieder die daarvoor invalide gewor
den was, op slag „oud-invalide" heette.
Waarom heeft de extra accijnsheffing het dan
niet gehaald? Daar zijn onder andere technische
dit geweld zien als afgeleid geweld,
afgeleid uit de eeuwen van duisternis
en onderdrukking door racistische,
koloniale machten, en dan weten we
ook aan wie dat geweld te wijten is.
En als we die schuld niet aanvaarden
laten we ons dan tenminste van een
oordeel onthouden.
Ik herinner mij ook zijn verwijzing
naar Bonhoeffer en Nazi-Duitsland
en naar de situatie in Zuid-Afrika.
Martin stond zeer onder invloed van
Paul Tillich en Reinhold Niebuhr en
heeft "zich nooit als een absoluut paci
fist beschouwd. Hij zag de geweld
loosheid als zijn roeping door Jezus
Christus in zijn situatie in Amerika.
Hij bewonderde Bonhoeffer zeer
voor zijn verantwoord handelen in
Duitsland en zei vaak, dat hij in
Duitsland zeker zou hebben gevochten
om zijn joodse broeders tegen de na
zi's te beschermen. Wat Zuid-Afrika
betreft gebruikte hij een door hem
geliefde uitspraak van Ghandi „dat
geweld beter is dan lafheid" voor
diegenen die niet het geloof en de
moed hebben om geweldloos te zijn.
Geen oordeel
In feite bevestigde hij het recht en
de noodzaak om actie te voeren voor
bevrijding en gerechtigheid, maar hij
weigerde een oordeel over die acties
te vellen. Hij gaf telkens weer uiting
aan zijn bereidheid om liever geweld
te ondergaan dan de levens van an
deren te nemen, maar hij wist dat
ieder zijn eigen kruis moet dragen.
Niemand kan erop staan dat een
ander het kruis op zich neemt. Dat
kan iemand alleen worden opgedra
gen door de Heilige Geest. Omdat de
commissie tot bestrijding van het ra
cisme de noodzaak gevoeld heeft om
overeenkomstig ons geloof te hande
len ten behoeve van de verdrukten
hebben wij steun aangeboden aan de
niet-militaire activiteiten van de be
vrijdingsbewegingen in zuidelijk A-
frika.
Onze zorg gaat er naar uit, dat er
een nieuwe verhouding ontstaat tus
sen de volkeren van de wereld. De
Verenigde Staten en Engeland bieden
ons een hoopgevend voorbeeld hoe
gekoloniseerd en het juk van de on
derdrukkers afwerpen en toch daarna
naar een nieuwe verhouding toegroei
en, waarin zij elkaar respecteren en
als broeders gaan samenwerken, on
danks de vroegere gewelddadigheden
voor de zaak van de vrijheid.
DEN HAAG Het kamerlid Jon
geling (GPV) heeft minister Witte-
veen gevraagd of het juist is dat de
Nederlandsche Bank de banken ge
weigerd heeft toestemming te verle
nen om deel te nemen aan een vijf
tienjarige obligatielening van de re
publiek Zuid-Afrika. De heer Jonge
ling vraagt naar de motivering van
een dergelijke beslissing.
Van een verslaggever
UTRECHT Alle financiële moei
lijkheden in de dagbladpers ten spijt,
heeft Nederland er weer een nieuwe
krant bijgekregen. Gisteren rolden
van de persen van Wegeners Couran
ten Concern in Apeldoorn de eerste
exemplaren van het nieuwe Reforma
torisch Dagblad (RD).
Het nieuwe dagblad, met als hoofd
redacteur drs. L. S. Janse, zal de dag
voorafgaande aan de verschijnings
dag worden gedrukt en per post wor
den verspreid.
Het blad zal, op grond van artikel
38 van de Nederlandse Geloofsbelij
denis, geen radio- en televisiepro
gramma's, sportverslagen, toneel- of
filmrecensies plaatsen. Eind novem
ber 1967 werd besloten tot oprichting
van de stichting Reformatorische Pu-
blikatie. Op 15 januari van dit jaar
werd de N.V. Reformatorisch Dagblad
opgericht, waarvoor voor een bedrag
van een half miljoen gulden aandelen
werden uitgegeven.
Het grootste deel van deze aande
len is geplaatst. De stichting Refor
matorische Publikatie heeft een prio
riteitsaandeel.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Lunterera: A. Baars te
Papendrecht (verb. ber.).
Bedankt: voor Klazienaveen: D. W.
Koelman te Geldermalsen.
Ger. Kerken
Beroepen: te Axel: H. Vollmuller te
's-Gravenmoer.
van de volgende regeerperiode lopen de bedragen
uiteen van 2800 tot 4800 miljoen.
Bedacht dient te worden, dat uitbouw van col
lectieve voorzieningen alleen een goede zaak is,
wanneer de financiering niet de inflatie aanwak
kert. Geforceerde belastingverhogingen ter finan
ciering van extra uitgaven voor collectieve voor
zieningen, brengen prijsstijgingen mee en verdere
vermindering van de reële inkomensverbetering
van de werknemers.
De gevaren verbonden aan een te forse inflatoire
financiering worden voortdurend van de zijde van
het CNV onderstreept. De heer Lanser heeft dezer
dagen nog gesteld, dat het CNV niet streeft naar
een loonexplosie na 1 juli a.s. Het CNV heeft in het
belang van de Nederlandse economie en de Ne
derlandse werknemer daaraan geen behoefte.
Wanneer PvdA, D '66 en PPR voldoende begrip
opbrengen voor de inflatoire gevaren die dreigen
bij een te forse uitbreiding van de collectieve
voorzieningen en anderzijds de confessionele par
tijen de prioriteiten, die zij aan sociale voorzie
ningen toekennen optimaal waarmaken, dan zou
een samengaan na de verkiezingen van de grote
(KVP, CHU en ARP) en de kleine (PvdA, D '66 en
PPR) drie de beste kans bieden op uitvoering van
de verlangens van de vakbeweging.
Al is aan de programvergelijking van de
vakcentrales dan geen stemadvies verbonden, het
is wel duidelijk geworden bij welke politieke sa
menwerking de doeleinden van de vakbeweging
zo goed mogelijk worden gerealiseerd.
redenen voor aan te voeren. Uitvoering van de
suggestie van de AR-fractie vereist namelijk een
initiatiefwetsontwerp dat in de nadagen van deze
kabinetsperiode wel ingediend maar niet meer be
handeld kon worden. Voor kamerleden is zoiets
natuurlijk het laatste woord, maar voor de oud
invaliden zal het wel moeilijk te verteren zijn dat
het op die manier voor de tweede keer een domme
datum is die verbetering van hun financiële po
sitie frustreert.
Verder zijn er ingewijden die volhouden dat zelfs
de drie gulden extra die de oud-invaliden nu heb
ben verworven, hun zou zijn voorbijgegaan als de
kamer niet het idee van de heffing op frisdranken
boven het hoofd had gezweefd. Maar dat verhaal
zal de betrokkenen ook wel niet verzoenen. Het
kan hun hoogstens het gevoel geven dat de kamer
behalve een half ei ook een lege dop heeft gelegd.
1
2
3
4
S
6
7
8
9
2
3
4
5
6
7
8
9
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
Horizontaal: 1. blufferige drukte;
luchtgeest - nobel; 3. niet harde slag
tochtje - rivier; 4. gebak - buitenram
- van een wiel; 5. wandversiering - uit 0
betreffende Ierland - pers. voor
naamw.; 6. gil - streek op de grens van
N.Br. en Limburg; 7. watering - voor
komen - plaats in Gelderland; 8. slot
plechtige gelofte - voedsel; 9. scherp
zinnig.
Verticaal: 1. klei met geelijzersulfaat
2. zangstuk - vervoermiddel; 3. geit
noorse god - nauw; 4. specerij - vaar
wel; 5. keur - telwoord; 6. keurig - afk
van Vrijdag - groente; 7. opschrift var
een envelop - plaats in Zeeland; 8
plaats in Gelderland - harde klap
scheik. element; 9. lofspraak - koppel
riem voor jagershonden.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. ingevolge; 2. noria
karn; 3. doos - la - Ria; 4. Item - uniek
5. genot - iets; 6. odol - akant; 7. pedel
emoe; 8. ale - Selene; 9. terts - prak.
Verticaal: L indigo - pat; 2. noot
edele; 3. groen - Oder; 4. eis - molest; 5
valuta - les; 6. Oka - nik - elp; 7. larie
Amer; 8. griet - nona; 9. enak - steek.
KWARTET TROUW
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Trouw
Commissie van hoofdredactie:
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkman,
J. van Hofwegen.
En in een vergadering met de oudsten kwamen de overpriesters
tot een besluit en zij gaven de soldaten veel geld en zij zeiden:
„Zegt, zijn discipelen zijn des nachts gekomen en hebben Hem ge
stolen, terwijl wij sliepen." (Mattheüs 2812 en 13).
Kunnen we iets begrijpen van deze reactie van de priesters en
oudsten? Zij hadden onthouden (in tegenstelling tot de discipelen!),
dat, Jezus gezegd had „Na drie dagen word Ik opgewekt". Daarom
hadden ze Pilatus om een wacht gevraagd. Niet, dat ze werkelijk in
de mogelijkheid van een opstanding geloofden, maar de discipelen
zouden Jezus' lichaam kunnen stelen.
En nu moet de panische angst de geharde soldaten toch wel van
het gezicht te lezen zijn geweest, toen zij vertelden, wat zij meege
maakt hadden. Maar toch, geen ogenblik denken de priesters eraan,
om te onderzoeken of er soms echt iets van grote betekenis gebeurd
is in de hof.
Zo heilig waren ze ervan overtuigd, gelijk te hebben.
Die eerste Paasdag levert meteen al het bewijs, wat een geweldige
macht de duivel nog blijkt te hebben, ook al heeft Christus hem
beslissend verslagen. Niet te geloven, dat mensen tot zulke dingen in
staat zijn maar als je dat zegt, ken je je eigen hart niet.
Het voorbeeld van de Joodse Raad mag ons wel doen bidden om
bewaring, vooral in onze godsdienst en vroomheid. Je kunt in alle
ernst denken God te dienen, terwijl het in werkelijkheid niets anders
is, dan het uitleven van eigen hobby's. „Doorgrond me en ken mijn
hart, o Heer."
We lezen vandaag Mattheüs 2017—28.
Voor immigranten uit Rusland
(Van een medewerker)
JERUZALEM Onder druk van de regering, het parlement en
de publieke opinie heeft de opperrabbinale raad van Israël een
aantal ingrijpende besduiten genomen, waardoor buitenstaanders
gemakkelijker tot het jodendom kunnen toetreden. Het wordt meer
een formaliteit dan een procedure. De opperrabbinale raad heeft
zich enige jaren, en in het bijzonder de laatste weken, fel verzet
tegen het instellen van vereenvoudigingen in de wijze en het be
korten van de tijd, die niet-joden in acht dienen te nemen om in het
joodse volk te worden opgenomen. De rabbijnen zijn van oordeel
dat wie niet de orthodox-joodse beginselen is toegedaan, niet tot
het jodendom kan toetreden.
pS
ren, dit in de toekomst tot onvoorstel
bare moeilijkheden zou leiden. Ten
slotte is de huwelijks- en echtschei-
dingswet in handen van de rabbijnen
gelegd en zijn volgens de joodse wet
alleen kinderen geboren uit een jood
se moeder joden.
Andere houding
De rabbijnen die oorspronkelijk te
verstaan gaven geen wijzigingen, en
versnelling bij het aannemen van
proselieten te zullen aanbrengen, na
men een andere houding aan, toen
enige partijen in het parlement te
kennen gaven de tijd aangebroken te
achten de wetten waarvoor de uit-
Het politieke én het principiële be
lang van de staat Israël heeft thans
echter bij de wijzigingen de doorslag
gegeven. De komst van joden uit de
Sow jet-Unie en de verwachting dat
de honderden die thaps in Israël arri
veren spoedig door duizenden zullen
worden gevolgd, heeft de regering,
parlement en volk van Israël genood
zaakt zoveel druk op de rabbinale
autoriteiten te leggen, dat deze tot
vereenvoudigingen moesten overgaan.
Het percentage uit de Sowjet-Unie
afkomstige joden dat met een niet-
joodse vrouw is gehuwd blijkt nogal
hoog te zijn. De verwachting is 'zelfs
dat ongeveer vijftig procent van de
joodse mannen een niet-joods.e vrouw
uit de Sowjet-Unie naar Israël mee
brengt. Zouden zij niet als jodin kun
nen worden beschouwd, dan zou dat
zowel politieke maar vooral ook prin
cipiële bezwaren voor Israël kunnen
hebben.
voering bij de rabbinale autoriteiten
berust, eens aan een nieuwe beoorde
ling te willen onderwerpen. In een
verklaring zegt nu de opperrabbinale
raad, dat „het ontwaken, van onze
broeders in de Sowjet-Unie gedu
rende de laatste twee jaar en hun
heroïsche strijd om naar het heilige
land te kunnen gaan tot de grote fe
nomenen behoren van orize gene
ratie".
Om die reden zal de wachttijd voor
hen die tot 'het jodendom willen toe
treden geen jaar meer zijn en zal de
toetreding zelfs „in korte tijd" kunnen
plaatsvinden. Daartoe zal een speciaal-
mobiel rabbinaal hof door Israël gaan
trekken om de aspirant pros-lie4 en
waar zij ook in Israël wonen ie i-
zoeken. Op die wijze zal ^^en-
voorkomen dat door met andere za
ken overbelaste plaatselijke rabbinale
hoven het accepteren van niet-joden
uit de Sowjet-Unie in het jodendom
zal worden vertraagd.
Snelcursussen zullen worden inge
steld om niet-joden die tot het joodse
volk willen gaan behoren, met de
joodse geboden en gedachtenwereld
vertrouwd te maken, want de rabbij
nen willen in alle geval de voor
schriften van de joodse wet overeind
houden.
Snelle wijze
De Jewish Agency, de organisatie
die zich met de immigratie van joden
belast had de moeilijkheden reeds
voorzien. Het had daarom in Wenen,
waar de meeste Oosteuropese joden
enige tijd verblijven alvorens door te
reizen naar Israël, het plaatselijke
rabbinale hof ingeschakeld om de
niet-joodse vrouwen van de immi
granten op zeer snelle wijze tot het
jodendom toe te laten. De rabbijnen
in IsTaël hadden toen dat bekend
werd hier ernstige bezwaren tegen.
Zij waren van oordeel dat deze vrou
wen in Israël tot het jodendom moes
ten toetreden, na de gebruikelijke
procedure te hebben volbracht. De
rabbinale gerechtshoven kennen in
Israël -echter een wachttijd van een
jaar, vereisen examens etc. Zij beoor
delen aanvragen tot toetreding tot het
jodendom uitsluitend langs de reli
gieuze weg, terwijl de opvatting van
de Israëlische regering en parlement
is dat de niet-joodse vrouwen die hun
joodse mannen uit de Sowjet-Unie
vergezellen daarmee te kermen geven
tot het joodse volk te willen behoren.
Niet de godsdienstige oogmerken
dienen het zwaarst te wegen. Zij
moeten echter door, de rabbijnen in
het jodendom worden opgenomen,
aangezien, indien dat niet zou gebeu-
BERLIJN (DPA) Voor de eerste
maal gaan in West-<Berlijn de sociaal
democraten in de nieuwe zittingspe
riode tot 1975 zelfstandig de Senaat
(stadsregering) vormen. De plaatse
lijke coalitie met de liberale FDP
wordt niet voortgezet. Bij de verkie
zingen van 14 maart behielden de so
ciaal-democraten hun absolute meer
derheid. Zij bezetten nu 73 van de
138 zetels in het Westberlijnse parle
ment.
Bij de SPD is de uiterst agressieve
verkiezingscampagne van de FDP
slecht gevallen. Politieke waarnemers
wachten met spanning af, of de breuk
gevolgen zal hebben voor de samen
werking in de socialistisch-liberale
coalitie in Bonn. Het nationale be
stuur van de FDP heeft al zijn be
vreemding uitgesproken over het be
sluit van.de soQiaal-democraten.
Van een onzer redacteuren
UTRECHT Gods vergeving
is een persoonlijk gebeuren, een
vernieuwing die heengaat door
de diepe ervaring van het ge
richt. Dat was de teneur van het
betoog, dat dr. W. Aalders uit
Den Haag gisteren hield voor het
verbond van hervormd-gerefor-
meerde ambtsdragers en leden.
Dorothee Sölle (artikelen in Her
vormd Nederland over de vergeving)
en dr. H. Wiersinga (dissertatie VU
over de, verzoening) hebben ons wat
te zeggen, aldus dr. Aalders. Blijk
baar is er een prediking, waarin over
vergeving wordt gesproken zonder
aanraking met ons persoonlijk leven.
Dan ontbreekt er iets wezenlijks in
de vergeving.
In een nabij verleden is er te veel
gesproken over de vergeving als een
klaar liggende objectieve werkelijk
heid; die men maar-met een „naakt
en blind" geloof heeft aan te nemen.
Terecht oefent Wiersinga kritiek op
deze gedachte van de verzoening als
een geïsoleerd gebeuren, waarbij alles
in het objectieve blijft hangen. Alleen
zoekt Wiersinga, volgens dr. Aalders,
een oplossing in humanistische rich
ting. Volgens de Haagse predikant is
het de Heilige Geest, die vergeving
en verzoening tot een persoonlijk ge
beuren maakt.
Het geloof, dat de Heilige Geest
werkt, is niet „naakt en blind", maar
een overtuigd geloof, dat naspreekt
en beaamt wat de Geest zegt. Daarom
is er geen werkelijke vergeving, zon
der dat de mens eerst zijn zonde
heeft leren kennen. De akker van ons
hart zal doorploegd moeten worden
door de diepe voren van zonde- en
schuldbesef. De Heilige Geest spreekt
tol ons over de zonde als schuld tegen
over God. „Tegen U, U alleen heb ik
gezondigd" (Psalm 51). Daarvan over
tuigt de Heilige Geest. Hij stelt ons
als zondaar voor de levende God.
Klinkt die klank nog door in de pre
diking?
Nu is er in deze tijd overvloedig zon
de- en schuldbesef, vooral bij de
jeugd: Vietnam, Biafra, Angola, ras
sendiscriminatie, kolonialisme, de
schuld vén het rijke Europa. Dr. Aal
ders noemde dit een binnenwerelds
schuldbesef. Men meet de zwaarte
van de schuld af aan eigen wereld-
idealen. Het is allemaal zo zedelijk,
zo humaan.
Gekrookte riet
Toch vond hij het beslist onjuist,
om dit zondebesef zonder meer af te
wijzen als onchristelijk. Hij vergeleek
het met het gekrookte riet en de wal
mende vlaswiek, die de Knecht des
Heren volgens Jesaja 42 niet zal uit
blussen. De Heilige Geest blust het
aanwezige binnenwereldse schuldbe
sef niet uit, maar voegt er een diepte
aan toe. Hij maakt de zonde los van
wereldse utopieën en plaatst ons le
ven voor Gods heilige wet. Dan wordt
de zonde pas werkelijk zonde. Zo is
de vergeving een eigen genadedaad 1
van God.
In de discussie vroeg iemand dr.
Aalders, of hij meent, dat de Heilige
Geest nu minder werkt dan vroeger, j
Dat meende hij inderdaad „De kerk
kan het 7.0 verbruien en de Heilige
Geest bedroeven, dat Hij van ons
heengaat. Hij wil wel terugkomen,
maar dan in de wegen, die Hijzelf
gezegd heeft."
Het verband van hervormd-gere- I
formeerde ambtsdragers en leden is j
een ontmoetingsplaats van gerefor- j
meerde-bonders, confessionelen, kohl-
bruggianen en andere „rechtse" her
vormden. Het aantal bezoekers van
deze een of twee keer in het jaar j
gehouden vergaderingen beweegt j
zich weer in stijgende lijn.
In het moderamen kwam enige
wijziging. Voorzitter is nu ds. P.
Bouw te Ede en secretaris ds. C. Ba
tenburg te Vriezenveen. Hun respec
tievelijke voorgangers ds. L. Lager-
weij te Den Haag en ds H. «Stolk te
Scheveningen werd voor hun jaren
lange arbeid dank gebracht door ds. 1
Bouw. 1
