16 S
INT00N5T;
OTORRIJWi
AM5TfRb^M
PALEI5vddrVDLK5VLIJT
Opel
Ascona
Blijvend hogere prijzen
voor olieprodukten
m
Autokeus
Na 50 jaar weer
motor-RAI
Vraag in Nederland
nam belangrijk toe
Na aanrijding:
huurauto
Nieuwe trofeeën
voor Citroen GS
Nieuwe Fiat 127: opvolger 850
e. le na uit, VW en
ui mgeot verhogen
prijzen opnieuw
Songfestival als opening
Boekenweek staat in
teken van protest
Kon./Shell: verdere besparingen niet meer mogelijk
13
VRIJDAG 19 MAART 1971
door
SICCO DE JONG
ER.DE RIJWIEL-EN AUTOMOBIEL-INDUSTRIE
16 JANUARI
RAI-affiche 1921
r,
Duitse GM-fabriek is er in ge-
0j^agd een knappe synthese te maken
de afmetingen, die de Opel
ïdelt en Opel Record hebben: met
introduktie van de Ascona 16. De-
nieuwe Opel Ascona, waarvan zo-
Jjist ook een 1,9 liter-versie uitge
icht werd. is maar 2 tot 6 cm. lan
en dan de Kadett, doch heeft een
erieurruimte. die aan de Rekord
'let denken. Maar overigens is het
jnden met de Ascona geheel anders
tsiffl met de Rekord. In zekere zin zijn
»n contrasten, met name wat de
ie nbinatie van vering en wegligging
ptreft. De Ascona heeft een uitge-
- oken stugge vering, maar is zeker
ersvast. De wagen nodigt tot spor-
rijden, misschien ook omdat het
;s ierstel eerst moest dienen voor de
hirtieve Manta en daarna voor de
n( dan" Ascona.
)e Ascona 16 wordt naar keuze
a en dus naar wat men er voor be-
im lt geleverd met een 1600 cc-mo-
lVrf van 68 of 80 DIN-pk. Die 68 pk-
itor behoort tot de eenvoudigste
sie, de standaarduitvoering met 2
Alle andere Ascona's mogen
genoemd worden en hebben de
;er vermogende motor de Semi
le xe, Luxe en de stationcar Voyage.
16 S-versies hebben als pluspunt
nen de 16 standaard ook elektrische
:i iterruitverwarming.
?t iotorisch is de Opel Ascona 16 S
de' wagen, die uitmuntend voldoet,
acceleratie is redelijk fel, het be-
s van de versnellingen is goed
in de stad kan men de ..pook" ge
it in de vierde laten staan en de
I snelheid is niet mis: 155 km. per
r. Dat kan de wagen overigens best
iben. want de Ascona is goed op
II weg te houden en als er geremd
et worden, geeft dat met de .be-
g« ichtigde remmen (schijfremmen
arjr) geen probleem,
lok het stuurkarakter is probleem-
n s: licht conform dë achterwiel
h ïdrijving en enigszins indirekt.
ge wagen is redelijk gemakkelijk
et ndbaar. Bij hard remmen kan de
cona iets uitbreken, maar dat valt
t een klein trekje aan het stuur te
stellen.
taHet interieur is goed afgewerkt;
h( ïtilatie en kachel voldoen prima,
b t dashboard is conventioneel met
ronde klokjes, maar alles wat "d'r op
en d'r an" moet zitten, heeft deze wa
gen. De Duitse constructeurs gaan
zich nu eenmaal zelden te buiten aan
vondsten of kunstwerken, maar ze
maken het produkt naar beste kun
nen: degelijk en verantwoord in de
eigentijdse stijl. Zo ook deze Ascona,
die er gekomen is, omdat de sprong
van een Kadett naar een Rekord vrij
groot is en General Motors nu een
maal voor elk beurs een auto wil ma
ken.
Het is ook in die zin een Duitse
auto, dat de wagen wat de vering
met starre achteras en schroefve-
ren en zitcomfort betreft harder
aandoet dan met name een Franse
"collega. Daar staat dan weer de pre
cieze afwerking tegenover, die zelfs
voor de bagageruimte zeer goed is. De
bagageruimte van de Ascona is op
vallend groot, temeer wanneer men
bedenkt, dat we al van compacte bui
tenafmetingen en een ruim interieur
waren uitgegaan.
De viercilinder lijnmotor loopt per
fect, zonder werkelijk storend geruis.
Deze motor is afgeleid van de
krachtbron uit de Opel Rekord 1700,
maar heeft ondanks de 100 cc minder
iets méér vermogen. De „sedan-versie
van de Manta" als we de Ascona
16S zo wat oneerbiedig mogen noe
men heeft dan ook alles mee voor
wie een kleinere en goedkopere BMW
-variant zou zoeken. De versnelling
ligt gemakkelijk in de hand en ge
hoorzaamt zonder haperen aan elk
commando.
De koude start is goed, de draaicir-
kel normaal (circa 11 meter), het rij-
den laat kortom aan overzichtelijk
heid niets te wensen over. Een imago
van degelijkheid is voor deze nieuw
ste Opel wel weggelegd. En wie met
de Ascona ]6 S een proefrit maakt en
nog méér vermogen wil, kan alvast
de 19 bestellen.
In het kort: Aantal cilinders:
4; cilinderinhoud: 1584 cc; maxi
mum vermogen: 80 DIN-pk; pk
per 100 kg.: 8,5; topsnelheid: 155
km. per uur; benzineverbruik:
circa 1 op 10; inhoud benzine
tank: 45 liter; remmen: schijf
remmen voor en trommelrem-
men achter met servo-bekrach-
tiging; leeg gewicht: 945 kg;
lengte: 4,12 meter; breedte: 1,63
meter; hoogte: 1,39 meter: prijs
incl. BTW: f 8.852,— (Semi-Lu-
xe, 2-deurs).
Vandaag is in de Amstelhal van
het RAI-gebouw te Amsterdam de
tentoonstelling RAI Motorweekend
geopend. Het is de tweede keer, dat
de RAI een expositie van motorrij
wielen organiseert. De eerste maal,
dat dit geschiedde, is nu 50 jaar gele
den geweest: in 1921. Nadien werden
de motorfietsen tegelijk met auto's of
met andere tweewielers tentoonge
steld. Maar vooral omdat de motor
fiets een geheel aparte functie is gaan
vervullen, is er thans weer een afzon
derlijke show, die drie dagen zal du
ren. De motorfiets staat namelijk
vooral in de belangstelling bij „fans"
van de motorsport, die juist in het
komende (weekeinde hun hart kun
nen ophalen aan een expositie met
een grote variëteit in de tweewielige
„machines".
Vijftig jaar geleden was de motor
rijwieltentoonstelling in het Paleis
voor Volksvlijt aan het hoofdstede
lijke Frederiksplein een „zakenten-
toonstelling", waarbij de motorfiets
als vervoermiddel centraal stond. De
ze economische functie heeft de mo
tor tot in de jaren '50 behouden. In
de jaren '60 echter kwam de auto op,
tegelijk met de bromfiets, en viel het
motorrijwiel als vervoermiddel tussen
wal en schip, Slechts een kleine groep
enthousiastelingen voor de motor als
voorwerp van technische kwaliteiten
bleven de forse tweewielers trouw,
evenals leger en politie. Maar de ver
kopen daalden tot 2500 a 3000 stuks
in de jaren 1960-'65.
Sindsdien neemt de belangstelling
voor het motorrijden weer iets toe:
elk jaar noteert de RAI een verkoop-
Deze maand is een nieuwe service-
organisatie op auto-gebied met een
voor Nederland unieke dienstverle
ning begonnen. Voor een bedrag van
27,50 per jaar kan de automobilist
zich verzekeren van een huurauto,
ingeval zijn eigen wagen door een
aanrijding wordt uitgeschakeld. Al
thans indien hij zijn
"premie" vooruit betaald heeft. De
nieuwe organisatie, AutoVrij N.V. i.o.,
werkt 3amen met Hertz-rent-a-car,
welke verhuurder een week lang gra
tis een huurwagen, verstrekt in zo'n
geval. De huurwagen wordt in de
randstad Holland en de agglomeraties
Arnhem en Eindhoven binnen 5
kwartier aan de gedupeerde automo
bilist beschikbaar gesteld.
Het enige, dat de automobilist na
een aanrijding, waarbij hij zijn. wa
gen enkele dagen kwijt is aan zijn.
garagebedrijf, moet bekostigen, is de
benzine. Er zal zelfs naar gestreefd
worden, dat hij een Hertz-auto in de
zelfde categorie als zijn eigen wagen
krijgt. Is zijn wagen na een week nog
niet klaar, dan kan hij door bemidde
ling van AutoVrij dc Hertzauto blij-
ven rijden voor 90 pet van de norma
le huurprijs.
stijging en in 1970 werden al bijna
4000 motoren verkocht, waarbij de
motorfietsen, die een bijzonder kente
ken kregen, zoals legermotoren en
crossers, niet meegeteld zijn. Er rij
den thans ruim 40.000 motorfietsen in
ons land.
Vooral de zware motorfiets bo
ven 500 cc wint terrein, nu de
betekenis van het vroegere vervoer
middel meer in de richting van sport-
attribuut verlegd wordt. Behalve een
20-tal merken met modellen van 50
cc tot 750 cc zullen op de expositie
RAI Motorweekend dan ook wed
strijdmachines te zien zijn, waarmee
wegraces, crosses en een TT gereden
worden. Tevens worden er Vespa-
scooters en Reliant-driewielers
geëxposeerd.
Motorrijwielen komen er uit Duits
land (BMW), DKW, Hercules, Kreid-
ler en Zündapp), Engeland (BSA, Gree-
ves, Norton en Triumph), Italië (Moto
Guzzi en Moto-Ducati), Japan (Hon
da, Jamathi, Kawasaki, Suzuki en
Yamaha). Oostenrijk (Puch) en Tsje-
choslowakije (CZ en Jawa). Er zal
een Hercules staan met Sachs-Wan-
kelmotor. Voor de kenner zijn er bij
zonderheden, zoals elektrische star
ters op de BMW 600 en 750, Guzzi 700
en 750 en alle Honda's boven 250 cc.
Van Honda, het merk met viertakt-
motor, is de 4-cilinder 750 opmerke
lijk vanwege de schijfrem.
Vanavond is het feest in de
Amstelhal, want dan wordt er Miss
Motor 1971 verkozen (om half negen).
De tentoonstelling is vanaf vanmiddag
2 uur geopend en is op zaterdag en
zondag al om 10 uur 's morgens open;
elke avond tot 10 uur onafgebroken.
De toegangsprijs bedraagt 2,50.
De nieuwe GS van Citroën heeft na
de verkiezing van dit model tot "auto
van het jaar" door de internationale
jury van het Nederlandse weekblad
Autovisie, nog vier trofeeën veroverd.
Het Britse weekblad "Car" heeft met
een internationale jury van 19 jour
nalisten de Citroën GS tot "car of the
year" uitgeroepen, voor de Range Ro
ver, de Citroën SM coupé en de
Volkswagen K70. De VW 70 kwam
bij de Autovisie-verkiezing op de
tweede plaats, vóór de Citroën SM
Coupé.
Behalve een Franse en een Tsje
chische onderscheiding heeft het Ita
liaanse blad „Style Auto" de GS ook
een trofee toegekend. „Style Auto"
honoreert alleen de vormgeving en
veiligheid van de carrosserie. Hierbij
kwam van de vórige jaar
geïntroduceerde modellen de Lam
borghini Jarama op de tweede plaats
en de SM Coupé van Citroën op de
derde plaats.
De eensgezindheid in de autopers
blijkt in het algemeen zeer groot: vo
rig jaar won dc "auto van het jaar",
de Fiat 128, de ene trofee na de ande-
De Fiat-fabriek heeft de eerste foto's voor publikatie vrijgegeven van het
nieuwe model 127. Deze fraai gestileerde, compacte 900 cc-wagen zal vol
gende maand officieel in Italië geïntroduceerd worden. De Fiat 127 is de
opvolger van de 850, die nu alleen nog in de Spaanse Seatfabriek te Barce
lona gemaakt wordt.
De nieuwe tweedeurs 127 heeft, evenals de in 1969 uitgebrachte Fiat 128,
voorwielaandrijving. De 900 cc-motor is goed voor 47 DIN-pk vermogen of
een topsnelheid van 140 km per uur.
ja Met. ingang van maandag zal Re-
10 lult de autoprijzen met percentages
nd de 3 pet. a 4 pet. verhogen. Eer-
r deze maand kondigde Peugeot-
porteur Gebr. Nefkens een prijs-
rhoging aan, die onder de 4 pet.
ef en verhoogde VW-importeur
n de prijzen van met name de ke-
r-modellen met circa 2 pet.
In alle gevallen van prijsverhogin-
i wordt de oorzaak gevormd door
stenstijgingen in de fabrieken. De
lomobielindustrie heeft zich in de
iefren '60 steeds aan de inflatoire
identies' kunnen onttrekken door
izet- en produktiviteitsstijgingen.
het najaar van 1969 worden de
toprijzen echter regelmatig ver-
ogd.
oi De vorige prijsverhogingen van VW
Renault dateren van 1 januari j.l.,
m de BTW en de bijzondere ver-
00 uiksbelasting op auto's verhoogd
'b frden.
Van een onzer verslaggeefsters
AMSTERDAM Met een literair
songfestival in het RAI-Congrescen-
trum zal dc 36e Boekenweek op
woensdagavond 31 maart worden ge
opend. Deze Boekenweek, die van 1
tot en met 10 april wordt gehouden,
zal in het teken van het protest staan:
niet alleen zijn de gekozen liederen
voor het songfestival protestliederen,
het traditionele Boekenweekgeschenk
is een verzameling van 40 spotprenten
en caricaturen uit binnen- en buiten
land die gedurende dc laatste vier
eeuwen zün verschenen.
Het boekje heet „Protest per prent,
schoppen tegen heilige huisjes", werd
samengesteld door D. H. Couvé, hoofd
van de afdeling Nederlandse geschie
denis van het Amsterdamse Rijks
museum, verschijnt in een oplage van
200.000 exemplaren en wordt gratis
verstrekt tijdens de boekenweek bij
aankoop van 7,50 aan boeken.
Twee illustraties uit het boeken
weekgeschenk Protest per prent;
boven een prent van Opland uit
1961: De tollenaar in de wel
vaartsstaat; hiernaast De dicta
tors van de Argentijn Guevara
uit 1934.
Het literair songfestival dat aan het
Boekenbal voorafgaat, staat ook in het
teken van het protest: de Leidse hoog
leraar H. A. Gomperts zocht daarvoor
tien gedichten uit de Nederlandse
poëzie vanaf de middeleeuwen, die als
gemeenschappelijke noemer het pro
test tegen maatschappelijke situaties
hebben. Deze gedichten werden op
muziek gezet door componisten als
Rogier van Otterloo, Jurriaan An-
driessen, Cor Lemaire, Jaap van der
Merwe en Paul Christiaan van Weste
ring.
Het songfestival zal door Mies
Bouwman en Pierre Janssen worden
gepresenteerd en beoordeeld door drie
jury's. Na het songfestival treedt de
Franse protestzanger Leo Ferré op.
De NOS zal van deze avond een uit
gebreide reportage uitzenden.
Ook tfjdens dc boekenweek, op 2
april, zal in het Muiderslot de prijs
voor de literaire kritiek worden uitge
reikt. Deze prijs, die eenmaal per drie
jaar wordt uitgereikt, wil het peil van
de actuele kritiek bevorderen.
Grotere verkoop
De omzet van boeken, zo blijkt uit
een onderzoek van de stichting Speur
werk betreffende het boek, zal onge
veer 10°/o stijgen tijdens de boeken
week. Enkele andere cijfers van de
stichting Speurwerk: er worden per
jaar ongeveer 70 miljoen boeken ge
kocht. en alleen al in openbare biblio
theken werden in 1970 vijftig miljoen
boeken uitgeleend. Per huishouden
koopt men per jaar zo'n 25 boeken en
men leent vijftien boeken per jaar uit
bibliotheken. Het aantal verkooppun
ten is de laatste jaren toegenomen,
terwijl de verkoop door colportage
(aan de deur) afnam.
Het bedrag dat per jaar wordt uit
gegeven aan boeken blijft stationair,
hoewel men bij de stijging van de
welstand zoü verwachten dat een re
latief groter deel van het inkomen
aan luxe goederen, aan boeken zou
worden besteed.
De stichting Speurwerk heeft boven
dien geconstateerd dat het boek niet
is gedemocratiseerd cn dat het nog
steeds de mensen met een hogere op
leiding en welstand zijn bij wie het
boek het sterkst aanslaat. Vandaar
dan ook dat de stichting het dringend
noodzakelijk acht in de nabije toe
komst de belangstelling van de zoge
naamde middencategorie van onze be
volking voor het boek te vergroten.
DEN HAAG In de afgelopen jaren heeft de olie-industrie de
kostenstijging kunnen opvangen door verbeterde technieken en
schaalvergroting. De verkregen hesparingen kwamen de consu
ment ten goede. De mogelijkheden om op deze wijze verdere be
sparingen te verkrijgen zijn thans echter vrijwel uitgeput, en wat
er op dit gebied nog is te bereiken wordt meestal teniet gedaan
door inflatoire ontwikkelingen.
verbetering die tegen het einde van
1970 viel waar te nemen, voor de toe
komst van essentiële betekenis is.
Hoewel bepaalde extra kosten die
in 1970 moesten worden gemaakt
met name de hoge charterkosten
in de toekomst wellicht enigszins zul
len dalen, is het waarschijnlijk dat de
invloed van de hogere ruwe-oliekos-
ten van meer duurzame aard zal zijn.
Een en ander zal leiden tot blijvend
hogere marktprijzen voor olieproduk
ten.
Dit merkt ir. L. E. J. Brouwer
prcsident-dircctcur van de Kon. Ned.
Petroleum Mij. op in een voorwoord
tot het jaarverslag 1970. Een jaar van
verstrekkende veranderingen voor de
olie-industrie. De toeneming in de
door groeps- en verbonden maat
schappijen verkochte hoeveelheden
ruwe olie en olieprodukten, aardgas
en chemische produkten overtrof de
verwachtingen. De kosten stegen ech
ter sterk en het duurt op zijn best
geruime tijd voordat dergelijke kos
tenstijgingen door prijsverhogingen,
kunnen worden gedekt.
Reeds enige tijd wordert met het
oog op de toekomst de mogelijkheden
onderzocht om vaste voet te krijgen
in andere bedrijfstakken, die geen di
rect verband houden met olie, aard
gas of chemie. Dit betekent niet, dat
de Groep de omvang van haar tradi
tionele werkzaamheden gaat beper
ken, maar wel dat zij haar activitei
ten wil uitbreiden tot een nieuw ter
rein waar haar werkmethoden, tech
nische vaardigheid en ervaring met
profijt kunnen worden toegepast.
De mijnbouw en de metallurgische
industrie bieden voor dit streven goe
de vooruitzichten. Binnen deze tak
ken van nijverheid is een aantal
veelbelovende mogelijkheden onder
kend. Een belangrijk initiatief in 1970
was de overneming van de Billiton
Mij. Deze wordt, uitgaande van de
door haar verworven positie, uitge
breid en verder ontwikkeld.
Het resultaat over 1970 werd sterk
beïnvloed door uitzonderlijk hoge
kosten. Deze hadden een zeer storend
effect, zelfs voor een internationaal
concern dat geregeld voor onver
wachte gebeurtenissen komt te staan.
Opgemerkt wordt in dit verband, dat
voor de groepsbedrijven de doorzet
van zeer grote hoeveelheden kenmer
kend is. Nu het stadium is bereikt
waarin de stijgende kosten niet lan
ger kunnen worden opgevangen door
verhoging der bedrijfsefficiency, krij
gen kleine prijsbewegingen een fun
damentele betekenis.
In de afgelopen jaren waren de
prijzen van olie- en chemische pro
dukten te laag, gezien de enorme ka
pitaaluitgaven die nodig zijn om aan
de steeds toenemende behoefte aan
deze produkten te kunnen voldoen. In
1970 stegen de prijzen aanzienlijk,
met name in Europa, maar over het
algemeen bleven de prijsstijgingen
achter bij de kostenstijgingen.
In 1970 werd door de Groep een
groot en veelomvattend investerings
programma ten uitvoer gebracht, ter
wijl voorts meer werd besteed aan
opsporing en research. De kapitaal uit
gaven bedroegen 670 (593) miljoen.
Het voor de investeringen benodigde
kapitaal werd grotendeels door het
bedrijf zelf gefinancierd.
Het niet uitgekeerd inkomen over
1970, tezamen met de afschrijvingen
en andere voorzieningen die geen
kasuitgaven vergen, bedroeg 562
miljoen. De leningen op lange en kor
te termijn namen met resp. 101
miljoen en 145 miljoen toe. Eind
1970 bedroeg het totaalbedrag van de
leningen op lange termijn 15,2 pet.
van het totaal geïnvesteerde kapitaal,
tegen 14,2 pet. eind 1969.
In de komende jaren zal de olie-in
dustrie nog aanzienlijk meer moeten
investeren dan in het verleden. Hoe
wel een deel van de benodigde mid
delen naar verwachting zal kunnen
worden verkregen door een beroep te
doen op de internationale kapitaal
markt, zal toch het grootste deel door
zelffinanciering moeten worden opge
bracht. Gezien in dit licht is het dui
delijk, aldus het verslag, dat de prijs-
Leefmilieu
DEN HAAG Maatregelen om
het leefmilieu te beschermen vor
men een integrerend onderdeel
van de plannen en werkzaamhe
den van Shell-maatschappijer..
Gesteld kan worden dat ten min
ste 25 miljoen, of ca. 4 pet. van
de totale jaarlijkse investeringen
van Groepsmaatschappijen, voor
dit doel wordt uitgegeven. Bij
raffinaderijen kan dit bedrag tot
10 pet. van de bouwkosten oplo
pen.
Voorts wordt hieraan naar
schatting jaarlijks ongeveer 15
miljoen van de bedrijfskosten be
steed. In de researchsector wordt
ca. 3«/ï miljoen per jaar voor
milieubescherming uitgegeven,
waarvan alleen al ongeveer
500.000 aan pogingen om het zwa-
velprobleem op te lossen.
Ditishet recept:
Kaasfondue van
Nederlandsekaas.
Caquelon inwrijven met knoflook.
Dan 4 dl halfdroge witte wijn in
de pan verwarmen tot de wijn
gaat bruisen. Vervolgens 500 gr
fijngesneden jong belegen Goudse
toevoegen, goed roeren en weer
aan de kook brengen. Binden met
maïzena, op smaak
afmaken met
zout, peper,
nootmuskaat
en wat kirsch.
ïgen. Binden me
DEN HAAG Het jaar 1970 ken
merkte zich in Nederland door een
sterke toeneming van de vraag naar
zowel olieprodukten en aardgas als
chemische produkten. In de gestegen
vraag hebben de maatschappijen van
de Groep ten volle deelgenomen. De
resultaten waren over het geheel ge
nomen bevredigend, mede dank zij de
gedifferentieerde samenstelling van
de activiteiten.
De ruwe-olieproduktie van de Ned.
Aardolie Mij beliep vorig jaar 2.9
min ton, ca. 5 pet minder dan in 1969
De aflevering van aardgas uit putten
in Groningen liep op tot ruim 32 mil-
jgrd m3, bijna de helft meer dan in
1969. Uit de putten buiten Groningen
werd in totaal 700 miljoen m3 afgele
verd 38 pet).
Shell Nederland Raffinaderij ver
werkte 23,7 miljoen ton ruwe olie
18 pet), waarmede de maximale
jaarcapaciteit van 25 miljoen ton bij
na werd bereikt. Aan produkten werd
24,2 miljoen ton afgeleverd, of 12 pet
meer dan in 1969.
De fabricage van chemische pro
dukten door Shell Nederland Chemie
lag met ruim 805.000 ton iets hoger
dan in 1969. De totale verkopen ste
gen naar volume met ca. 15 pet. De
bruto-omzet in geld van Shell Neder
land Verkoop-mij was ongeveer 1,6
miljard. De helft hiervan werd aan
verbruiksbelastingen afgedragen.