Tjeerdsma verlaat
NV niet zonder
zorg
hallo,
c
's werelds
is
en A
grootste
thans 's
textieldetaillist
7 Broeken voor elk fiöuur
CNV IN TWIJFEL
OVER FEDERATIE
Meerderheid wil alle
drugs verbieden
de postgiro
i\
Ft
Voorstel NVV gaat te ver
Vierkant
tegen een
stemadvies
Rode Kruis gaat
vliegen met
patiënten
de postgiro
heeft al meerdan
2 miljoen
rekeninghouders
dak makkelijk!
Man rijdt in op
groep en raakt
voorbijganger
Privacy belangrijk bij dit familiebedrijf
OINSOAO 14 MAART 1971
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT Voortgekomen uit de Friese anti-revo
lutionaire school, die ook een Algra, een Roolvink en een
Zijlstra heeft voortgebracht, keert P. Tjeerdsma terug
naar de provincie die hij 32 jaar geleden heeft verlaten.
Een verloren zoon die naar us heite lan? Het antwoord
Een verloren zoon die terugkeert naar us heite lan? Het
antwoord van Tjeerdsma is even kort als veelzeggend:
„Mijn vrouw en ik spreken thuis nog altijd Fries. De
kinderen verstaan het."
erdsma verlaat de vakbeweging
>n moment dat de strijd om de
ipes van het CNV weer oplaait,
rorming met een federatie met
en NKV en het daaraan gekop-
gevecht voor de eigen identiteit
worden beslecht en zowel de
naar de confessionaliteit als
de geloofwaardigheid van de
eweging zijn actueel.
irbij komt nog en dat ls
ïchijnlijk de gevaarlijkste be
ng van de christelijke sociale
dat het ledental constant
De groei is eruit.
end
erdsma geeft toe dat hij de vak-
- ;ing niet zonder zorg verlaat.
6|i ik gevraagd werd voor het
meestersambt, heb ik mij afge-
;d of ik er op dit moment wel
on stappen", zegt hij. „Enerzijds
nog veel werk aan de winkel,
^anderzijds moet je niet zo ijdel
1 te denken dat je alles alleen op
j kg draagt. Wanneer Lanser zegt
yiet een slopend beroep is, heeft
hij gelijk. Na 25 jaar loop je niet zo
hard meer en ik wil deze plaats niet
blokkeren of het gevaar lopen rem
mend te gaan werken".
U bent pas benoemd tot tweede
voorzitter van het CNV.
,.Ja, ik heb destijds tegen het CNV-
bestuur gezegd, dat de mogelijkheid
erin zat dat ik burgemeester zou wor
den. Maar er was geen zekerheid da!
de benoeming op korte termijn zou
doorgaan. Het CNV-bestuur besloot
toen mij toch tot tweede voorzitter te
benoemen. De trein moest ten slotte
doorrijden".
Tjeerdsma heeft zich als vakbonds
bestuurder vooral bezig gehouden
met zaken als onderwijs, vorming,
medezeggenschap, werkgelegenheid
en industrialisatie. Vooral zijn kennis
over de werkgelegenheid en indus
trialisatie zullen hem in zijn nieuwe
functie van pas komen.
Op de vraag of hij met zijn» 54 ja
ren niet betrekkelijk oud is om nog
eens opnieuw te beginnen, antwoordt
Tjeerdsma laconiek, dat je als vak
bondsbestuurder herhaaldelijk van
„beroep" verandert. In de vakbond
TRECHT De verbonds-
van het Christelijk Natio-
Vakverbond heeft gisteren
geen definitief standpunt
ïen bepalen over de vorm
lan de toekomstige nau-
samenwerking tussen de
■I vakcentrales moet worden
(ven.
ls wel uitvoerig gediscussieerd
i de eventuele vorming van een
fatie met NW en NKV en aan
tmd daarvan zal het dagelijks be-
1 nu concrete voorstellen formu-
die over twee weken aan de
pndsraad worden voorgelegd.
7 Spoed gevraagd
depls bekend heeft het NW twee
pi geleden per brief al op spoed
-Jedrottgen. De gedachten die het
pij over de federatie ontvouwde
h die in grote trekken overeenko-
I met een eerder voorstel van het
r werden echter door het CNV
[kritisch ontvangen, met name
■et het NW denkt aan een gelei-
#lke groei naar volledige eenheid,
[ijl het CNV de eigen identiteit
bewaren en niets voelt voor een
■üt eenheidsvakcentrale.
In het nieuwe nummer van De
Gids, het officieel orgaan van het
CNV, schrijft het verbond dat het
NW een organisatie wil, die het na
tionale beleid van de drie vakcentra
les moet overnemen. „Hoe de uit
spraak van onze verbondsraad ook
zal uitvallen, het staat al wel vast dat
dit in ieder geval te ver gaat," aldus
hët CNV. Verder schrijft het CNV,
dat een federatie als die er al kan
komen ten dienste moet staan van
de vakcentrales en niet andersom.
Moeilijk aanvaardbaar lijkt het
CNV ook de opvatting van het NW
dat uiteindelijk een meerderheid van
de bij de federatie aangesloten bon
den op basis van ledentallen hetr be
leid van de federatie zou moeten be
palen. Het CNV is van mening dat
in welke vorm dan ook de be
sluitvorming in eigen kring moet
kunnen plaatsvinden met behoud van
de mogelijkheid dat de bij het CNV
aangesloten bonden ook als groep
binnen dat samenwerkingsverband
optreden.
Het CNV besluit: „Zo blijkt wel dat
het NVV met zijn voorstellen in
strijd komt met de opvattingen die
binnen het CNV leven. Wij betreuren
dat. Het gesprek over verdergaande
samenwerking is ook zonder zulke
drastische voorstellen al moeilijk ge
noeg."
P. Tjeerdsma: de grootst moge
lijke samenwerking zoeken, maar
niet ten koste van de eigen
identiteit
leef je met de verandering, als je dat
niet kunt, ga je er onderdoor.
In zijn burgemeestersambt zal de
belangstelling van Tjeerdsma voor
het wel en wee van de vakbond niet
tanen. Afwijzend tegenover de con
flicttheorie blijft hij pleitbezorger
van een van de principes van de
christelijke vakbeweging- overleg en
samenwerking. Voor de vakcentrales
betekent dit dat er ook in het be
lang van de werknemers gezocht
moet worden naar een hecht samen
werkingsverband.
„Maar", zegt Tjeerdsma, „één ding
moet overeind blijven staan: men zal
elkaar als partij moeten waarderen
en accepteren. Met iemand die aan
mijn bestaansrecht twijfelt en die
mijn aanwezigheid eigenlijk overbo
dig vindt, kan ik moeilijk samenwer
ken. In de Nederlandse verhoudingen
is de confessionele vakbeweging niet
weg te denken. Wanneer er een sa
menwerking tot stand komt, waarin
de eigen identiteit van de christelijke
vakbeweging verdwijnt, zal er een
nieuwe christelijke vakbeweging ont
staan. Van die vakbond zal ik lid
zijn. Ik ga er van uit dat er evange
lische normen zijn, en die wil ik op
elk terrein en in elke situatie uitdra
gen. Ook in de vakbeweging. We zul
len de grootst mogelijke samenwer
king moeten zoeken, maar niet ten
koste van de eigen identiteit".
Toch zullen er bij het opgaan in
een groter verband compromissen
moeten worden gesloten.
„Daar ben je zelf bij. t Hangt er
vanaf of je vanuit je christelijke
principe iets te zeggen hebt. Natuur
lijk zit er in elke samenwerking een
stukje compromis, maar als je daar
toe niet bereid bent moet je afzien
van een samenwerking. Maar dan
moet je je wel afvragen of je het
alleen kunt redden. Ik zie dat niet"
„Overigens! Ook voor de andere
partners geldt dat zij water in de
wijn zullen moeten doen. We mogen
bij de federatiebesprekingen niet uit
het oog verliezen dat het er uiteinde
lijk om gaat of we gedrieën, inclusief
onze eigen inbreng, kunnen werken
aan een rechtvaardige maatschappij"
UTRECHT „Naar mijn me
ning begeeft de vakbeweging zich
buiten haar terrein op het mo
ment dat zij zich met partijpoli
tiek bemoeit". Dat zegt de heer P.
Tjeêrdsma. die gisteren afscheid
nam als tweede voorzitter van
het C.N.V. en morgen geïnstal
leerd wordt als burgemeester van
ie Friese gemeente Wonseradeel.
„Een vakbond kan en moet het
beleid van de onderneming be
oordelen". meent hij. maar poli-1
tieke zaken zal zij aanhangig
moeten maken bij de instantie
die daarvoor is ingesteld bij de
volksvertegenwoordiging.
In het verleden heeft de vak
bond dan ook meer dan eens een
beroep gedaan op het parlement.
Dit betekent echter niet dat ze
zich met de partijpolitiek moet
inlaten en naar mijn mening ont
komt ze daar bij een program
vergelijking niet aan. Dat is le
vensgevaarlijk, want de vakbe
weging behoort onafhankelijk te
blijven tegenover elke politieke
partij en tegenover elke regering.
Bovendien bestrijkt de vakbe
weging slechts een deelterrein
van het maatschappelijke leven.
Zij bemoeit zich bijvoorbeeld niet
met het buitenland-beleid, met
defensie, met de zedelijkheids-
Vraagstukken enz. Ik ben daarom
vierkant tegen een stemadvies.
Ook tegen een verkapt stemad
vies via een programvergelijking.
De vakbeweging staat op de
bres voor de mondigheid van de
werknemer. Volgens mij is een
stemadvies in strijd met het stre
ven naar mondigheid."
AMSTERDAM Volgens 67
procent van een representatieve
groep van de Nederlandse be
volking moeten alle drugs in Ne
derland worden verboden. Vier
procent vindt dat alle drugs
even schadelijk zijn, 78 procent
.DEN HAAG Het Nederlandse
Rode Kruis krijgt een „vliegende
Henri Dunant".De vakantieprojecten
voor lichamelijk gehandicapten en
chronisch zieken worden uitgebreid
met een jaarlijkse vliegtocht.
Martin Air zal elk jaar gratis een
toestel voor eenvlucht beschikbaar
stellen. De eerste vlucht wordt dins
dag 23 maart van Schiphol uitgevoerd
naar de Engelse badplaats Bourne
mouth met de Fokker F-28 Fellow
ship van Martin Air, die dan tevens
zal worden gedoopt
Prinses Margriet, die erin heeft
toegestemd haar naam aan het toestel
te geven, zal voor het vertrek de
doopplechtigheid verrichten. De Prin
ses is hiervoor uitgenodigd omdat zij
Rode Kruis-helpster is geweest en
beschermvrouwe is van het Rode
Kruis.
De 36 patiënten afkomstig uit Am
stelveen, Den Haag, Haarlem en
Zandvoort zullen worden begeleid
door 16 helpsters en helpers. Ook
prinses Margriet zal weer als helpster
meegaan.
vindt dat er verschil is tussen
de verschillende drugs.
Dit blijkt uit een enquête die de
N.V. voorheen Nederlandse Stichting
voor de Statistiek onder 1058 Neder
landers van 15 jaar en ouder in no
vember 1970 heeft gehouden. De be
kendheid van het woord "drugs" is
belangrijk toegenomen, nu 91 procent
tegenover 48 procent in 1969 toen de
NSS eveneens een onderzoek instelde.
Het percentage mensen dat vindt
dat druggebruik zwaar moet worden
bestraft is gelijk gebleven, 45 procent.
Opmerkelijk is dat mannen in de
leeftijdsgroep 65 jaar en ouder en de
genen die in kleine steden wonen een
"verharding" van hun standpunt la
ten zien: 'drugs zijn schadelijk en
tegen de gebruikers moet streng wor
den opgetreden.
Sportmensen, buitenlanders, misda
digers en „mensen die zich vervelen"
die in het onderzoek van 1969 nog
wel eens als gebruikers worden ge
noemd. zijn nu geheel van het toneel
verdwenen. Volgens de geënquêteer
den zijn gebruikers nu voornamelijk
"jeugdigen, langharigen, slampampers
en jongens met een labiele psychische
gesteldheid.
Uit het laatste onderzoek is geble
ken dat thans meer verschil wordt
gemaakt tussen „soft" en „hard"
drugs dan ln 1969. Toch weet 58 pro
cent geen verschil tussen soft en hard
te noemen. Als volgorde van schade
lijkheid noemen de ondervraagden
opium, morfine, heroïne, marihuana,
lsd, hasjiesj, alcohol en op de laatste
plaats tabak.
Volgens 59 procent der ondervraag
den leidt druggebruik tot misdadig
gedrag, 36 procent vindt dat iemand
die marihuana gebruikt veel gevaar
lijker is voor de samenleving dan
iemand die veel alcohol gebruikt.
(Van een onzer verslaggevers)
BERGEN OP ZOOM De politia
te Bergen op Zoom heeft gisteren D.
v.d. N. uit deze plaats aangehouden
wegens poging tot doodslag. De man
reed opzettelijk in op een groepje
mensen, dat op het trottoir stond. Hij
raakte daarbij per vergissing de
voorbijganger C. v. G. die gewond
naar het ziekenhuis moest worden
vervoerd.
N. had even tevoren ruzie gemaakt
met enkele personen, die op het trot
toir stonden; daarbij waren klappen
gevallen. Toen hij daarna in zijn auto
stapte, werd er op zijn auto gebonsd.
N. maakte zich daarover kwaad en
reed plotseling op de groep in. Hij
raakte daarbij v. G. die toevallig
langs kwam.
AMSTERDAM (UPI) Uni-
cena de houdstermaatschappij
van C en A is (waarschijnlijk)
het grootste textieldctailhandcls-
bedrijf ter wereld. De 19 direc
teuren van Unicena, van wie 11
de naam Brenninkmeyer dra
gen, zijn de enigen die dit zeker
weten. Maar omdat van deze
mensen bekend is, dat ze zelfs
met hun echtgenotes niet over
'zaken' praten, is het begrijpelijk
dat nog minder informatie de
buitenwereld bereikt.
Volgens dr. Henry Derksen, een
van de top-mensen van het concern,
is het achterhouden van informatie
geen kwestie van geheimhouding,
maar zuiver, van privacy. Privacy is
een van de belangrijkste pijlers van
de familie Brenninkmeyer, eigenaren
van 175 filialen in de Ver. Staten,
Groot-Britannië, West-Duitsland,
I IVan een onzer verslaggeefsters)
IÜIMSTERDAM Broeken in
te mogelijke verschillende lengten
jan het deze zomer helemaal ma-
'J, Misschien een troost voor
f rouu'en, die van mening waren
kt het deze zomer alleen maar
it pants zouden zijn.
Deze zeer gevarieerde broeken-
m m omvat lange pantalons, gau-
o's, bermuda-shorts en hot-pants.
2(1 Trouwens ook voor de rokkenmode
ddt deze zomer, dat elke lengte
rceptabel is).
Nieuw in deze broekenmode is
ft feit, dat de broeken meestal
iet meer als een op zich zelf staand
edingstuk worden beschouwd,
aar als een onderdeel van een
Wc.
Bij de meeste broeken worden
en ^jes, bolero's of spencers geleverd
lu e2e meerdelige pakjes worden iv
le mogelijke stoffen geleverd. Heel
j etiw zijn de exemplaren in suèdr
et 1 zeemleer.
it Om te voldoen aan de nieuwe
ftt ode-eisen heeft C A een flink
g| 'Heette pantalons in alle mogelijk
jki 'ngten ingeslagen. Enkele voor
at telden van deze broekenmode vai
A: v.l.n.r. een lange pantaloi
f25), een gaucho (f 25), een Ber
•udashort (f 20) en een hot-pam
ïg f 18). Alle modellen zijn gemaaki
"n de nieuwe kwaliteit katoen
fe everteen.
België en Nederland. „Of het nu om
een transactie gaat van één gulden of
van een miljoen gulden, het is en
blijft voor ons altijd een kwestie van
privacy", aldus Derksen.
Het kader van het bedrijf laat ^de
grootte van omzet en winst graag aan
de verbeelding van het publiek over.
„Als er over ons bedrijf informatie
wordt gegeven", aldus een ander be
stuurslid, „dan geldt altijd dat het
informatie moet zijn over het bedrijf
en nooit over onszelf. Elke vorm van
publiciteit wordt daarom in adverten
ties gegeven."
Geheimzinnigheid
De geheimzinnigheid van de familie
Brenninkmeyer stamt al uit de 17e
eeuw. De Brenninkmeyers waren
toen marskramers en later handela
ren in linnen stoffen. De mannelijke
leden van de familie hielden toen hun
boeken bij in een zeer vernuftige co
de en spraken slechts met elkaar in
een geheimtaal, die buitenstaanders
niet begrepen. Hun vrouwen en doch
ters begrepen deze taal evenmin.
C en A verwerkt in de naam Uni
cena van de houdstermaatschappij
zijn de initialen van de twee gebroe
ders Brenninkmeyer, die in 1841 een
textielwinkeltje openden. Het winkel
tje zelf bestond al. Het was gekocht
door de vader van de twee jongens,
die echter niet in textiel handelde.
Het pandje, dat in Sneek staat, is nog
steeds een filiaal van C en A, hoewel
waarschijnlijk het kleinste van de
175.
Direct gevolg van de geheimzinnig
heid van het bedrijf is natuurlijk, dat
elke veronderstelling met betrekking
tot de werkelijke omvang van het be
drijf ook niet meer is dan louter e«n
veronderstelling. Maar financiële des
kundigen menen zeker te weten, dat
het bedrijf het vierde is op de Neder
landse ranglijst van grootste bedrij
ven en dus na Shell. Unilever en Phi
lips komt.
Zij schatten de jaaromzet op zo'n 4
miljard gulden. Het nominale aande
lenkapitaal bedraagt weer volgens
deze deskundigen ongeveer 180
miljoen gulden, maar het bezit gaat
dit ver te boven.
Op derde plaats
C en A komt waarschijnlijk in het
rijtje van de grootste winkelbedrij
ven in Europa op de derde plaats na
Great Universal Stores en F. W.
Woolworth. Het grootste deel van de
inkomsten komt uit West-Duitsland,
in welk land tot 1973 de bouw van 30
winkels op het programma staat.
In Amerika en Engeland wordt C
en A ten gevolge van de grote ge
heimzinnigheid „the silent giant", de
stille reus genoemd. Een reus echter,
die zowel gerespecteerd als nauwkeu
rig in de gaten gehouden wordt door
de concurrentie.
De inkopers van C en A werken
altijd met z'n tweeën om samen een
beter oordeel te kunnen vormen Het
is bekend, dat fabrikanten die inko
pers graag zien komen en dan ook
nog wel een lagere prijs accepteren
omdat het meestal om reuze-orders
gaat.
C en A ls een familiezaak. En de
Brenninkmeyers zijn de zaak. De sta
tuten van Unicena zorgen voor een 23
pagina's dik juridisch bolwerk
rondom de familie. De vier soorten
aandelen vertegenwoordigen verschil
lende soorten bezit, leeftijdsvoor
schriften en de positie van naaste
bloedverwanten. De aandelen blijven
bij Unicena. De eigenaren kunnen
eventueel een schriftelijk bewijs van
eigendom krijgen, maar mogen dit
nooit gebruiken voor zakelijke trans
acties.
Aan het hoofd
Aangenomen wordt, dat Rudolf
Wilhelm Brenninkmeyer, een 37-jari-
ge doctor in de economie, aan het
hoofd staat van het dagelijks bestuur
van Unicena. Maar het commentaar
daarover bij Unicena zelf luidt:
„Officieel noch officieus is er sprake
van een voorzitter van de raad van
bestuur".
In elk land waar C en A vestigin
gen heeft, staat een familielid aan het
hoofd. In West-Duitsland is dat Cor
nelius (40), in Engeland Karei Ludger
(42), in België Ludwig (42), in Frank
rijk Herman (46) en in de Verenigde
Staten Anthony (41).
De belangrijkste beslissingen bij
Unicena worden in de familie/aan
deelhoudersvergadering genomen.
Deze vindt plaats aan een ronde tafel
in de pretentieloze kantoren van het
concern in de Amsterdamse Weesper-
straat nummer 113, gebouwd tussen
een speelgoedwinkel en een reisbu
reau. Het bedrijf blijft zo jong, omdat
de leeftijdsgrens voor directeuren 55
jaar bedraagt. Daarna worden ze ge
pensioneerd.
De familie Brenninkmeyer is slreng
rooms-katholiek. Wanneer een of an
der kerkelijk project wordt opgezet,
behoeven bestuurders van de kerk bij
de familie Brenninkmeyer nooit lang
aan te dringen om hulp. „De Domini
canen hebben goede redenen om de
Brenninkmeyers dankbaar te zijn",
aldus een zekere pater Robertus Te-
pc.
Derde partij
„Wat het gewone publiek en het
personeel van het concern wellicht
niet weet, is dat bij de oprichting
door C(lemens) en A(ugust) een derde
partij een rol heeft gespeeld: Onze
Lieve Heer". Maar om de bewering,
dat in elke aandeelhoudersvergade
ring een stoel leeg blijft voor de aan
wezigheid van God, kan het bestuur
slechts lachen.
Ook in het familieleven van de
Brenninkmeyers speelt de kerk een
zeer grote rol. Verschillende Bren
ninkmeyers die zichzelf niet geschikt
achtten voor het zakenleven, hebben
het in het priesterschap gezocht. Be
kend is bijv. dat een van hen, Pater
Alex, onlangs in Huissen (bij Arn
hem) jubileerde als priester.
Mettingen, vlak over de Neder
lands-Duitse grens, wordt door de fa
milie als woonplaats beschouwd. Ne
gen Brenninkmeyers hebben er hun
huizen en Unicena bezit in de omge
ving van het dorp een rusthuis voor
gepensioneerde medewerkers. In Met
tingen staat ook het oude familiehuis,
dat een in steen gegraveerd wapen
draagt, waaronder de spreuk „Een
dracht maakt macht" staat. Als deze
eendracht een gevolg is van de terug
houdendheid. bestuderen alle Bren
ninkmeyers dit familiewapen dage
lijks.
De ochtend was grauw. Zo'n dag
waarop je aarzelt om te beginnen.
Een dag overslaan en er zou niks
verloren zijn.
Maar het nijvere volk moet voort.
Op fietsen en brommers, in de
steeds voller wordende bussen en
trams luistert een ieder naar het ge
staag tikkende klokje van gehoor
zaamheid.
Om echter te zeggen, dat werkend
Nederland stralend de jonge dag be
groet...; nee, dat niet.
Geen bruisende vreugde, maar
meer een trage sfeer van het-moet-
nu-eenmaal overheerst op straat en
weg.
Daarboven de grijze lucht, die
langzaam zakt in steeds meer don
kere wolken.
Ik sta voor mijn raam en zie het
aan.
Er is niets dat inspireert of ani
meert.
Ik heb nog een uur voor ik de
deur uit moet.
Wat zal het zijn?
Met enorme energie de stofzuiger
grijpen?
Kritisch beschouw ik de stand van
zaken.
Het kan nog een dagje lijden.
De plantenbak schreeuwt om lief
devolle verzorging...
Maar ik zie de consequenties. Als
die bak weer stralend staat kan ik
de bende in de keuken opboenen en
dat is nu te veel van het goede...
Ik zou ook kunnen gaan strijken....
Maar die plank opzetten en in
vochten en vouwen en opbergen.
brrr wat een gedoe....
De luiheid stijgt behaaglijk in mij.
Is dit ook een dag., geen lichtglim-
pje.
Traag ga ik de kamer rond. Zet
een kaars recht in een kandelaar,
pluk een verdord blaadje van een
plant.
Geef me zo de illusie van echt
bezig te zijn en doe toch niks....
Dan weer naar het raam De
werkverplichte stroom heeft het
hoogtepunt bereikt. Wat dragen we
toch een sombere kleren! Het is
Tempo
zwart en grijs en het onbestemde
beige van de regenjassen....
Als ik me nog een half uurtje
gunde voor dat spannende boek?
Dan schiet er opeens iets om de
hoek. Een rode flits
Een zwevende gestalte, die zich
rept en rept., met boogjes om de
kantoormensen, die ongelovig hem
nastaren... de hardloper in training..
Hij is al bijna uit het zicht, licht
voetig.. nog een rode streep in de
verte....
Ik voel neiging om me te gaan
schamen voor mijn sloomheid..
Maar ik heb er geen tijd voor,
want de strijkplank staat al... het
kan nog net.... als ik maar tempo
houd.
