Voor
nu:
Van
erop
Mierlo is het
of eronder
zoeken alternatief
YS
voor verbrandingsmotor
D'66 staat voor een
zware beslissing
Wellicht afzijdige
positie opgeven
Thuisreis illegale
gastarbeiders kost
Nederland tonnen
Edgar Vos: exclusief
degelijk
en zeer
Polak wil alimentatie
welvaartsvast maken
VOORJAARSBEURS vakbeurs voor reclame macroshop
Jongeling: Wat
vindt kabinet van
motie-Kolfschoten?
KVP-voorzitter
vrij positief over
ippositie-program
iakker gaat niet
in op Duitse
beschuldiging
Open zwembad
op zondag
Colportagewet
biedt te weinig
bescherming
7
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1771
KON. NED. JAARBEURS
OPENINGSTIJDEN ALLE BEURZEN
I werkdagen van 9-18 uur,
zondag 28 februari van 10-18 uiir
voordelige trein-toegangsbiljetten
op ca. 170 stations verkrijgbaar
Van on«e parlementsredactie
DEN HAAG Het Kamerlid Jon-
ling (GPV) wil het standpunt van
i regering weten over de motie-
jlfschoten, die bepleit dat de Kamer
een openbaar debat kort na de ko-
ende verkiezingen een voordracht
de Koningin opstelt voor de te
kabinetsformateur.
De heer Jongeling heeft hiertoe
vragen gesteld aan mi-
Beernink. Hij verwacht een
ondeling antwoord.
Het GPV-kamerlid had gisteren
rder een poging gedaan de Kamer
ch te laten uitspreken over de wen-
lijkheid van een regeringsstandpunt
/er de procedure bij de kabinetsfor-
atie. iEen motie van orde die hij
indiende werd verworpen. Te-
stemden KVP. PvdA, VVD en de
van de ARP en de CHU.
De WD-fractieleider Geertsema
dat de motie-Kolfsohoten uitslui-
de werkwijze van de Kamer be
eft. Het oordeel van de regering
erover is niet nodig, aldus mr.
leertsema.
:De heer Jongeling vond de motie zo
ïlangrijk dat hij wel wilde weten
pe de regering erover denkt. Hij
reest dat de voorgestelde procedure
e kabinetsformatie ernstig zal ver-
agen en tevens dat de in de grond-
ret geregelde rechten van de koning,
|e volgens de huidige procedure de
abinetsformatuer aanwijst, worden
pschaad.
Bn onze parlementsredactie
"WAGENINGEN 1Mr. A. van der
voorzitter van de KVP, heeft
iteren op een studentenbijeenkomst
Wageningen veel positiever ge-
iken over het ontwerpprogramma
PvdA, D'66 en PPR dan eerder
week drs. Schmelzer had ge-
lan. Van der Stee zei dat het pro-
imma een aantal elementen bevat
hem aanspreken.
et was hem opgevallen dat pun-
uit het PvdA-programma zoals de
;ionale 1 gezondheidsdienst, 'de na-
ik op de financiering van de socia-
verzekering uit de algemene mid-
•len en op de directe-beïastingen, de
ond dn gemeenschapshanden en een
procent voor ontwikkelingshulp ii?
•t gemeenschappelijk program niet
|n teruggekeerd.
Anderzijds had de heer Van der
ee nog vraagtekens onder andere
it feit dat D'66 eerst zichzelf en la-
r zijn partners heeft vastgepind op
staatkundige vernieuwing.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Bakker
erkeer en waterstaat) zal niet rea-
ren op de beschuldiging van de
estduitse staatssecretaris van bin-
rlandse zaken dr. G. Hartkopf, dat
it het besluit om met de aanleg van
smeerpijp in Groningen te begin-
n een mondelinge overeenkomst
Ken Nederland en Duitsland is ge-
honden.
bij antwoordt dit op vragen van
l PSP-Kamerlid Van der Lek. Mi
lter Bakker meent dat de aanleg
h de smeerpijp zoveel tijd zal ver-
rt dat er nog voldoende onderzoek
n worden gedaan voordat de lozing
irkelijk begint.
Door P. L. van Enk
D'66 staat voor een zware be
slissing. Vijf jaar geleden begon
nen, vol idealisme en zonnig op
timisme en ook met veel gering
schatting voor het gewurm en
gemier van de „oude" politici
op het Binnenhof, staat het
thans op het punt zijn afzijdige
positie op te geven, zich te voe
gen in het veelgesmade „rollen
spel" dat de oppositionele en re
geringsgezinde partijen opvoe
ren.
Tenminste zo lijkt het, nu het
Congres van D'66 morgen in de Am
sterdamse RAI moet beslissen over
het akkoord met PvdA en PPR. Het
ligt nogal voor de hand, dit akkoord
te zien als een verloochening van al
les wat Van Mierlo en de zijnen heb
ben gedaan en gezegd om ons staats
rechtelijk en partijpolitiek bestel te
kraken.
Maar bij nader inzien blijkt de
werkelijkheid wel wat gecompliceer
der te zijn, blijkt zelfs een goed deel
van de operatie met PvdA en PPR in
het verlengde te liggen van wat
D'66 altijd heeft gewild.
Het sleutelbegrip in het akkoord is
de grote vooruitstrevende volkspartij.
Van Mierlo zal zijn congres kunnen
voorhouden dat hij de PvdA heeft
bekeerd tot het streven naar deze
monstruositeit, die in de toekomst als
vanzelf eten conservatieve tegenhan
ger zou moeten doen ontstaan. Deze
polarisatiegedachte heeft zij het
niet met zoveel woorden het den
ken van D'66 al beheerst, lang voor
dat na de indiening van de motie-
Lammers de tweedeling ook bij de
PvdA weer de partijlijn werd.
Doorbraak
D'66 en de PvdA hebben elkaar in
feite bij de oude doorbraak-gedachtc
ontmoet. Dat de doorbraak bij de
PvdA eerder was mislukt, wijt Van
Mierlo aan het socialistische luchtje
dat deze partij zou aankleven. De af
keer van de ideologieën, zelfs de reuk
ervan, is bij D'66 voldoende bekend.
Van Mierlo is altijd heel creatief
geweest in het verzinnen van beelden
om daar uiting aan te geven. Op het
decembercongres van vorig jaar ver
geleek hij ons partijwezen nog met
een typisch Nederlands ingerichte
burgermanskamer, met een knus
bankstel erin: de driezitsbank van de
confessionele partijen en een comfor
tabel fauteuil ter linker en ter rech
terzijde.
Een bijzonder amusant verhaal, dat
evenwel aan de vraag voorbijgaat of
de twee fauteuils die Van Mierlo
blijkbaar voor het oude bankstel wil
verwisselen minder conventioneel
zullen zijn. Vaak hoor je hem zeggen
dat het links-rechts-denken uit den
boze is, maar hij acht blijkbaar hel
Van een onzer verslaggevers
LOBITH De repatriëring van
Itarbeiders uit het Middellandse
egebied die illegaal ons land zijn
(nengekomen, heeft de Nederlandse
lat in 1970 vier ton gekost. Om die
len is naar de doorlaatposten aan
I Duitse grens een order uitgegaan
(verhoogde waakzaamheid.
"hogelijk zal de Duitse regering
menkort duizenden gastarbeiders,
t name Turken, die er klandestien
tken, uitwijzen. Er wordt rekening
gehouden, dat velen van hen
proberen Nederland binnen te
Tot gisteren was er nog niets
hand, al merkte bij één der
(prlaatposten een functionaris van
tui Koninklijke Marechaussee op dat
mi grens zelden waterdicht is.
Concentraties van Turken in Duitse
ninsplaatsen zijn nog niet gesigna-
>lrd. Zou daar sprake van zijn, dan
er een seintje van de overkant
Intomen.
ot,.r zijn de laatste tijd niet meer
;omen, dan normaal. Het aantal"
ïudo-toeristen", onder wie vele
tarbeiders, dat vorig jaar bij ille-
grensoverschrijding door de Ko-
:lijke Marechaussee werd gepakt,
g 3.247.
e gen
pi
men.
de 1
Wanneer de termijn van terugzen
ding naar het land, waar ze het laatst
verbleven, verstreken is (vier maan
den) rest Nederland niets anders dan
hen per KLM te repatriëren naar het
land van herkomst. Het wil niet dat
de officiële werving door klandestie-
ne praktijken wordt doorkruist. Vrij
regelmatig gaan vliegtuigen vol opge
pakte gastarbeiders naar Ankara. De
kosten bedroegen vorig jaar
ƒ400 000,-. Ze komen ten laste van de
Nederlandse schatkist. Principieel
kunnen de gastarbeiders zelf aange
sproken worden, maar in de meeste
gevallen zijn ze niet in staat te beta
len.
Een van de grensposten die in de
loop der jaren een zekere beruchtheid
hebben gekregen, is die in Spijk, een
kilometer of vijf van Lobith. Deze
post wordt 's avonds om tien uur ge
sloten en is 's nachts onbemand. Eni
ge jaren geleden zijn daar talrijke
Turkse gastarbeiders, al of niet ge
ronseld. uit Duitsland de grens naar
Nederland overgestoken. Velen zijn
toch nog tegen de lamp gelopen, om
dat in die omgeving ook wordt gepa
trouilleerd. In veel gevallen hadden
ze helpers aan Duitse zijde een fors
bedrag moeten betalen (soms DM
1.000,-) en dat geld waren ze dan ook
nog kwijt
Van Mierlo bereikte aan de
basis' nietsmaar aan de top'
had hij succes.
risico gering dat een zelfde soort
denkpatroon zal ontstaan zodra zijn
vooruitstrevende volkspartij tegeno
ver een behoudende groepering zal
staan.
Van Mierlo heeft wel eens de in
druk gegeven te verwachten dat de
WP op de lange duur zo buitenspo
rig groot zal worden dat het behou
dende tegenspel te verwaarlozen zou
zijn. Op het befaamde Leidse congres
van september 1968 heeft hij nog
meegedeeld, er geen fluit van te gelo
ven dat de Nederlandse burger zo
conservatief zou wezen, als je maar
een redelijke redenering ophangt, dan
komt het wel zover dat hij een
vooruitstrevend beleid wil steunen.
Geslonken
Dit beminnelijke optimisme over de
bereidheid van de burger, redelijke
en dus dikwijls ook langdurige
redeneringen aan te horen en zijn be
geerte naar geld en goed in te tomen,
zal inmiddels wel wat zijn geslonken.
Uit dat optimisme kwam in de herfst
van 1968 het plan van D'66 voort, aan
de basis, in de plaatselijke afdelingen
zo breed mogelijke discussies over de
partijvernieuwing op gang te brengen
om het vernieuwingspatroon van on
derop te laten groeien.
Die gesprekken zijn in veel plaat
sen gevoerd, ze zullen gezellig en In
teressant zijn geweest, maar het ef
fect was Ontmoedigend. Hier en daar
zullen er deelnemers aan de bijeen
komsten een politieke bewustwording
hebben ondergaan, mogelijk zullen
zelfs leden van andere partijen naar
D'66 zijn overgegaan, maar meer is cr
niet veranderd.
Twee jaar later bukte Van Mierlo
zich opnieuw naar de voet, dit keer
om zijn partijgenoten te verzoeken
gesprekken op gang te brengen tus
sen leden van de KVP en PvdA. Zijn
redenering was dat beide partijen el
kaar zouden moeten kunnen vinden
en dat zodoende een stokje zou kun
nen worden gestoken voor de samen
werking van de drie christelijke par
tijen die in de visie van Van Mierlo
de starheid van het bestel definitief
maakt. Het was een redenering die
theoretisch heel aardig lijkt te klop
pen, maar staat buiten de werkelijk
heid dat nu eenmaal veel mensen uit
gewoonte of bijgelovigheid lid zijn
van een partij en zich daarbuiten
trouwens heel onprettig voelen.
Van Mierlo toont tussen haakjes
wel heel weinig waardering voor het
feit dat het van de grote centrumpar
tijen (WD tot en met PvdA) die in
ons land tot dusverre de dienst heb
ben uitgemaakt, zeker niet de minst
belangrijke functie is, de mensen zich
prettig te laten voelen, hun een kli
maat te verschaffen waarin zij poli
tiek kunnen existeren. Dat klimaat is
een van de voorwaarden voor een zo
breed mogelijke participatie aan de
politiek, voor de open deelneming, om
eens een van de fraaie doelen te noe
men die D'66 nastreeft.
Belangwekkend
Maar goed, het gesprek tussen le
den van D'66, PvdA en KVP heeft
weer veel belangwekkends opgele
verd. Op het bureau van D'66 schij
nen rapporten te liggen waarvan po
liticologen zullen opkijken. Maar
PvdA noch KVP is erdoor
geëxplodeerd. De discussies hebben
bijvoorbeeld niet verhinderd dat de
verhouding tussen beide partijen in
december vorig jaar na het loondebat
verscherpte. En evenmin is het aan
dit initiatief van D'66 te danken ge
weest dat de PvdA op haar laatste
congres de motie tegen de KVP in
slikte.
Aan de basis werd niets bereikt.
Wel boekte Van Mierlo succes toen
hij aan de top begon te opereren. Hij
heeft de PvdA-leiding de argumenten
verschaft waarmee zij zonder ge
zichtsverlies zich van de motie tegen
de KVP kon ontdoen, hij heeft door
te praten aan de top de grote VVP in
het akkoord weten te krijgen en de
staatkundige vernieuwing volgens de
formule Cals-Donner in het gemeen
schappelijk programma.
En dat alles volgens een procedure
die met partijdemocratie minder te
maken heeft dan veel leden van D'66
lief zal zijn en waarin bovendien de
kiezer niets meer te vertellen heeft.
Net zoals het met het programma van
de drie christelijke partijen is gegaan
hebben de toppen van PvdA, D'66 en
PPR een programma opgesteld waar
aan de leden van de partijen weinig
meer kunnen veranderen.
ISiet veranderd
Het ligt bovendien vast voordat de
kiezers uitmakten welke na 28 april
de nieuwe politieke krachtsverhou
dingen zullen zijn. Het" grótte-'-sityteT
teressant zullen vinden, te streven
naar een WP waarin hun inspiratie
bron erkend en misschien zelfs wel
gerespecteerd wordt, maar waarvan
zij verder niet het gevoel hebben dat
het er iets toe doet of je het hebt of
niet. Als het die kant opgaat, ziet het
er voor D'66 en zijn idealen somber
uit.
Maar stel eens, in een al of
niet bang moment, dat de ver
kiezingsuitslag eind april het
perspectief opent op de grote
WD: dat de regeringsmeerder
heid van nu het niet haalt en
PvdA, D'66 en PPR samen suc
ces hebben, misschien dat er dan
van alles mogelijk is, dat de
PvdA er dan werkelijk iets in
gaat zien. Van Mierlo heeft op
een cruciaal moment gekozen:
het is voor hem nu erop of er
onder.
Twee modellen uit de lente
collectie van Edgar Vos. Links
een "Hongaarse rapsody van
een kort witwóllen jasje met
klokkende rok en zijden blouse.
Het driedelig pakje rechts
noemde Vos "Russisch ballet".
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Amster
damse mode-ontweaper Edgar
gische doel van D'66 is geen milllrhe- Yos maakt nou niet direct mode
ter veranderd, maar de taktische
middelen waarmee het wordt nage
streefd, spotten met wat we de laat
ste jaren tot vervelens toe .hebben
moeten aanhoren over inspraak en
inbreng, voeten en bases en openheid
en democratisering.
Zo is ook D'66 aan zijn eerste grijze
haren gekomen, of zijn vuile handen,
of wat je maar wilt. Overigens: nie
mand spreke een kwaad woord, want
zonder konkelefoezen gaat het niet in
de politiek, al gaat het natuurlijk wel
zonder stembusakkoorden.
Ten slotte de vraag of het grote
doel van de tweedeling zal worden
bereikt. Van Mierlo heeft bekwaam
gebruik gemaakt van de crisissituatie
die de PvdA nog teistert, vermoede
lijk heeft hij het maximale in de
wacht gesleept. Maar op de langere
termijn gaan de krachtsverhoudingen
natuurlijk weer werken.
voé>r iedereen. Daai*! zijn in de
eerste plaats z'n prijzen niet
naar (beneden de tweehonderd
gulden heb je niet gauw wat bij
Vos), maar ook z'n afhanke
lijk Van je opvattingen voor
name, exclusieve of degelijke
stijl zal niet iedere vrouw aan
spreken.
Dat Vos prachtige materialen ge
bruikt, zal echter niemand kunnen
ontkennen. Vos houdt van natuurlijke
zijde, prachtig bedrukte katoen, heel
mooi linnen met liefst dure accessoi
res van echt zilver. Hij is maar wei
nig te spreken over de Parijse „hot
pants", hij vindt ze alleen „dragelijk"
als er iets over heen valt, eer. rok
met hoge splitten bijvoorbeeld zodat
het geheel een verrassend element
houdt. Hol pants alleen zal men bij
Vos vergeefs zoeken.
Een mooi voorbeeld van die opvat-,
ting was z'r. linnen zomerjurk met tot
het middel lopende splitten met daar
onder een short in de kleur van de
voering van de rok.
Vaak bestaan de ensembles van
Vos uit ruim klokkende midi-rokken
met brede ceintuurs boven de taille
en korte, bolero-achtige jasjes tot het
middel. Sommige jasjes hebben korte
mouwen, waaruit dan rijk gepofde
blouses als een manchet te voorschijn
komen. Zoals iedere lente gebruikt
Vos veel biezen in contrasterende
kleuren, om z'n blazers, costuumjas-
-jes en jurken even op te fleuren.
Verzoek aan ministers:
DOORNSPIJK De sluiting op
zondagen van het zwembad De Hok-
seberg" in 't Harde is in een brief
aan de ministers Polak (justitie) en
Bernink (binnenlandse zaken) aan-
gevochten door de „Progressieve
Combinatie Doornspijk", bestaande
uit socialistische, katholieke en libe
rale raadsleden. De raadsleden vra
gen de bewindslieden zich op korte
termijn bindend uit te spreken over
de al dan niet geoorloofdheid van
deze sluiting.
In hun brief wijzen de raadsleden
erop, dat bij een in het afgelopen na
jaar gehouden enquête in 't narde
bleek dat slechts 16 procent van de
ondervraagden het eens is mei de
sluiting van het zwembad. De bevol
kingssamenstelling is drastiscch ge
wijzigd sinds de raad van Doornspijk
besloot het zwembad op zondag te
sluiten. De in 't Harde gelegerde mi
litairen kunnen zich zondags onvol
doende recreëren en dat, terwijl het
ministerie van defensie bijdraagt in
de exploitatiekosten van het bad, al
dus de „Progressieve Combinatie
Doornspijk".
PvdA
Na de verkieziezingen zal de PvdA
zich waarschijnlijk stabiliseren- Het is
niet onmogelijk dat zij dan tot de
ontdekking komt dat zij meer zetels
heeft dan D'66, dat met zijn wat in
zakkend elan komt te staan tegenover
het hecht georganiseerde apparaat,
het stevige intellect van de PvdA.
D'66 is dan bovendien zijn geliefde
excentrische positie kwijt, er valt dan
niets meer boven het links-rechts-
denken uit te tillen, de aantrekkings
kracht van Van jMierlb voor het zwe
vend electoraat zal misschien ver
dwijnen.
Het zal de vraag zijn of de socialis
ten binnen de PvdA het dan nog in-
ISAVO-congres over uitlaatgassen
Van onze automedewerker
EINDHOVEN De Ameri
kaanse regering zoekt in andere
landen naar alternatieven voor
de verbrandingsmotor, heeft dr.
John Ludwig gisteren in Eind
hoven gezegd. Dr. Ludwig heeft
het driedaags NAVO-congres
over luchtvervuiling door auto's
voorgezeten.
Op het congres waren de
Amerikaanse autoconcerns niet
direct vertegenwoordigd. De
meeste Europese autofabrieken
en drie Japanse waren er wel.
Dr Ludwig, medewerker aan het
Amerikaanse controlebureau voor
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Minister Po
lak wil de alimentatie-uitkerin
gen welvaartsvast maken. Hij
vindt het bezwaarlijk dat steeds
geproduceerd moet worden om
de uitkering aan het loon- en
prijspeil aan te passen.
Minister Polak heeft daarom een
wetsvoorstel ingediend om de alimen
tatie-uitkering te koppelen aan het
loonindexcijfer (bij een wijziging van
minstens een procent).
Volgens het wetsvoorstel kan de
rechter nog wel worden ingeschakeld
als de alimentatie-uitkering meer dan
het wettelijk percentage moet stijgen.
Als de wet in werking is getreden zal
de minister de percentages vaststellen
waarmee de lopende alimentatie-uit
keringen worden gewijzigd. Deze wij
zigingen zullen op de pntwikkeling
van het indexcijfer in maximaal de
afgelopen drie jaren zijn afgestemd.
De maximumverhoging is 25 procent.
luchtvervuiling, toonde veel belang
stelling voor de technologische ont
wikkeling op het gebied van schone
uitlaatgassen in Europa en Japan.
Over de kansen van andere motoren
dan de verbrandingsmotor met na
me wat de kosten betreft wilde hij
zich niet uitspreken.
John Brogan van hetzelfde contro
lebureau, zei optimistisch te zijn over
de toekomst van de gasturbine-moto
ren. Een probleem blijft deze motoren
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Koopkracht, het
nieuwe consumentenblad van het
'Consumenten Contact Orgaan, vindt
dat de consument met de ontwerp-
colportagewet nog niet voldoende be
schermd wordt.
In een commentaar op het wetsont
werp wordt in het eerste nummer ge
schreven. dat ook de colportage voor
contante verkoop onder .het wetsont
werp zou moeten vallep. Ook heeft
het nieuwe maandblad van de CCO
kritiek op het feit dat het colporteren
met boeken, tijdschriftabonnementen
en lidmaatschappen van boeken- en
grammofoopplatenclubs volledig bui
ten de registratieplicht is gehouden.
Het belangrijkste verschil tussen
Koopkracht en de Consumentengids
van de Nederlandse Consumenten
bond is dat in het nieuwe blad ved
minder technische gegevens staan en
veel minder concreet merken en ty
pen apparaten op technische gronden
worden afgekeurd of te duur bevon
den.
geschikt te maken voor personen
auto's.
Wat de Amerikaanse regerings
autoriteiten hun Europese en Japanse
collega's en de afgevaardigden van de
auto-industrie konden meedelen, was
weinig. Dit vond zijn oorzaak in het
feit, dat de Amerikanen niet door
hun auto-industrie geruggesteund
werden. Met name General Motors
heeft al belangrijke vorderingen met
de gasturbinemotor gemaakt deze
zomer gaan de eerste GMC vrachtwa
gen-prototypen ermee in produktie
maar Detroit ziet voor de personen
auto de beste toekomst in de ver
brandingsmotor.
De Amerikaanse regering wil daar
andere oplossingen tegenover stellen,
omdat de industrie meent niet te kun
nen voldoen aan de eisen die In 1975
aan de uitlaatgassen worden gesteld.
De gedachte om de NAVO een
nieuwe dimensie te geven door „een
zorg voor de kwaliteit van ons be
staan", is afkomstig van president
Nixon. Op zijn initiatief ls de CCMS,
die het congres organiseerde, in NA-
VO-verband opgericht. Aan het con
gres namen 150 personen deel. Uit
Nederland waren functionarissen
aanwezig van departementen, TNO,
RAI, DAF, Philips, Shell, Esso en
Aral.
Van Duitse zijde werd de verwach
ting uitgesproken dat geen van de al
ternatieven voor de huidige perso
nenautomotor voor 1980 voor pro
duktie gereed zal zijn.
Vriendelijk verzoek
om niet zelf het abonnements
geld te gireren maar de ac
cept-girokaart af te wachten,
en uitsluitend daarmee te be
talen.
