Baarnse villa
gereformeerde
kwart eeuw
uitkijktoren
Christelijke krant
ook voor anderen
BEROEPINGSWERK
Supporters Z.-Afrika
betreuren gift van
koningin Juliana
o
Daniël de Lange uit
W illibrord v ereniging
Pottekijkers
Zendingscentrum jubileert
COMMENTAREN
Dubbel werk
Een woord voor vandaag
Van een onzer verslaggevers
BAARN De rijke planter uit Nederlands-Oost-Indië die in
1900 aan Wilhelminalaan 3 in Baarn een kast van een huis liet zet
ten om zijn vrouw een pleziertje te bereiden, heeft wellicht nooit
vermoed, dat er een halve eeuw later geen huis in Baarn zou zijn
waarin men zich zo intensief voor voormalige wingewesten zou in
zetten als juist in dit huis. Het is sinds 1946 zetel van het gerefor
meerd zendingscentrum.
Figuurlijk gesproken is deze
Baamse villa nu een kwart eeuw de
uitkijktoren van de gereformeerde
kerk waarop veel calvinisten over de
dijken hebben leren heenkijken en
veel zijn gaan zien, veel zijn gaan
verstaan en veel zijn gaan geven voor
de mission&ire inspanningen.
Want dat is he* opmerkelijke plus
van wat er in dit centrum gebeurde:
het ging er niet alleen om recrute-
ring, opleiding en geldwerving voor
het werk in de verte, maar via dit
centrum veranderde er heel wat in
het bewustzijn van de gereformeer
den.
Wat heel solide en berekenbaar het
thuisfront werd genoemd kreeg als
een boemerang allerlei consequenties
van de evangelieprediking gepresen
teerd en verwerkte die in vele druk
bezochte conferenties. In de docu
mentatie van „Baarn" over het kwart
eeuw bestaan van het zendingscen
trum komt dit boemerang-effect van
de gereformeerde zending nauwelijks
aan de orde, misschien ziet men het
daar als een interesaant bijproduct,
waardoor men zijn aandacht niet wil
laten afleiden. Maar het mag wel
eens vermeld worden.
In zijn schulp
Bij dit zilveren jubileum kruipt de
staf in zijn schulp voor elk huldebe
toon, die schulp is de kapel waarin
vanmiddag om half vijf voor de me
dewerkers een dankdienst wordt ge
houden. Een receptie is er dus niet.
Men kan ia deze dankbaarheid
slechts delen door op giro-215600 een
gift over te maken voor het jubi
leum-beurzenfonds, waar inmiddels
al 33.605 is binnengekomen.
Ér was overigens al een halve eeuw
gereformeerd zendingswerk toen in
1946 het centrum werd opgericht.
Maar in 1896 was op de synode van
Middelburg gekozen voor een gede
centraliseerde opzet. Er waren negen
zendende kerken die ieder ongeveer
een provincie vertegenwoordiden. all*'
een stukje zendingsterrein op Midden
Java of Soemba toegewezen kregen
en onafhankelijk van elkaar te werk
gingen. Maar na de tweede wereld
oorlog was afdoende duidelijk dat het
anders moest, terwille van de
coördinatie, de noodzakelijke uitwis
seling van ervaring de gemeenschap
pelijke voorlichting en opleiding.
Barend Richters
Wijlen ds. Barend Richters was de
gene die deze centralisatie doorvoerde
en de boot van de bureaucratie wist
af te houden. Men spreekt in Baarn
nog van de zakelijkheid en de vroom
heid die in deze figuur samengingen.
Enerzijds: elke werkdag werd met
alle medewerkers begonnen in de
morgenwijding, de maandelijkse ge-
bedsbrief ging naar duizenden adres
sen, de kanselgebedsbrief aan alle
predikanten, gebedskringen werden
opgericht, elke vergadering werd be
gonnen met schriftlezing, meditatie
en voorbeden.
Anderzijds: hij had de kracht om
deskundigen om zich heen te verza
melen. die onmisbaar zijn in een goed
gerund bedrijf; hel conferentie-oord
werd naast de vergaderingen en con
ferenties en cursussen ook benut als
horecabedrijf, dus verhuurd aan der
den; een modern administratiesys
teem werd ingevoerd.
„Ds. Richters begon in 1946 met een
halve secretaresse", zo staat er een
voudig. maar van deze primitieve
wreedheid is men toch snel verder
geëvolueerd". Nu werken er 55 men
sen die een taak vinden op de zeven
verschillende afdciingken.
Ook predikanten
Het overzicht van het aantal zen
dingsarbeiders (op het ogenblik 70
er zijn vijf vakatures) toont de uit
waaiering van het werk naar andere
landen die plaats vond in de crisis
tussen Nederland en Indonesië (Ran-
da. West-Pakistan. Brazilië en
NED. HERV. KERK
Beroepen te Stolwijk: J. M. de
Raad te St. Annaland; te Heteren:
kand. J. Gijsbertsen te Woudenberg;
te Dordrecht: A. Gooijer te Delft:
te Papendrecht: kand. H. Visser te
Epe.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Dwingelo: kand.
M. Mellema te Amsterdam, die be
dankte voor Echten.
GEREF. KERKEN (Vrijgem.)
Beroepen te Bilthoven: J. Rijne-
veld te IJmuiden.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Goudswaard: J. C.
Weststrate te Meliskerke; te Ooster-
land: C. Wisse te Elspeet; te Herkin-
gen: Chr. v. d. Poel te Yerseke, die
bedankte voor Nijkerk; te Stolwijk
en te Berkewoude: A. Hoogerland
te Werkendam.
Bedankt voor Nieuw-Beijerland:
M. G. Mouw te Oudemirdum.
Zendingscentrum te Baarn
Argentinië) en de terugkeer naar
Indonesië, waar nu weer 43 zendings
arbeiders werken.
Het toont ook de opkomst van de
niet-theoloog in het corps. „Vroeger
zeiden we defensief- er zijn ook niet-
predikanten bij. Tegenwoordig zeggen
we bijna even defensief: er zijn ook
nog predikanten bij", aldus directeur
ds. A. Vos. Het totaal is nu: 21 pre
dikanten, 10 artsen, 27 docenten, 5
bouwkundigen, 2 lectuurdeskundigen,
2 internaats- of jeugdleiders, 4 ver
pleegsters/verloskundigen, 2 maat
schappelijk werksters, 2 administra
tief/economisch deskundigen.
Kerk - sawali
Een middagje praten in Baarn
maakt duidelijk dat de zelfstandig
heid van de verschillende jonge ker
ken die worden bijgestaan steeds
meer tot een opgave voor deze kerken
zelf wordt. Hoe kunnen de kerken op
Midden-Java ook materieel op eigen
benen komen te staan?
Financiële zelfstandigheid betekent
bijvoorbeeld, dat deze kerken voor de
salariëring van haar 175 predikanten
geen steun uit Nederland meer nodig
hebben en ook niet voor de pensio
nering van een kleine 2000 onderwij
zers! De bedoeling is nu dat deze ker
ken mogelijkheden krijgen om meer
Geen sterke man
Het Tweede-Kamer-debat over het wetsontwerp-
Van Thijn c.s. bezegelt het failliet van bijna alles
wat in de afgelopen kabinetsperiode leek heen te
wijzen naar vernieuwing van ons staatsrechtelijke
en partijpolitieke bestel. Het is er steeds om be
gonnen geweest, de kiezers meer rechtstreekse in
vloed te geven op de vorming van een regering,
maar er is niets van terecht gekomen.
Zoals het wel meer gaat met dergelijke verheven
idealen, blijkt het doel gemakkelijker te kunnen
worden aangegeven dan bereikt zonder dat daarbij
andere, even essentiële waarden in het gedrang
komen.
Het ligt voor de hand te denken aan een direct
gekozen formateur: hij presenteert zijn programma
en de kandidaat-ministers waarmee hij het hoopt
uit te voeren, en komt met een persoonlijk man
daat van de kiezers op het regeringskussen. Het is
duidelijk dat het volk, en niets anders, het zo
gewild heeft.
Maar dat laatste verschaft hem wel een bijzonder
sterke positie tegenover de 150 eveneens direct ge
kozenen, die geroepen zijn zijn beleid te contro
leren. Van Thijn c.s. heeft nadrukkelijk in een
wetsontwerp vastgelegd, dat de Kamer te allen
tijde het recht zal behoüden, de leider van het ka
binet naar huis te sturen, ook als hij direct ge
kozen is.
Maar het valt niet te ontkennen, dat het per
soonlijk mandaat van de kiezers hem een speel
ruimte verschaft, dieaanmerkelijk groter is dan
die van een kabinet dat volgens de huidige proce
dure is gevormd, en dat de positie van het parle
ment. wordt verzwakt.
Op die manier neemt het wetsontwerp-Van Thijn
met de ene hand terug wat het met de andere
de kiezers zo genereus heeft toebedeeld.
De heer Van Thijn heeft gisteren gezegd dat
tegen de sterke man geen enkel staatsrechtelijk
systeem opgewassen is. Daartegenover zou men
kunnen beweren dat het in een open veel-par tij en-
stelsel met zijn evenwicht van machten zoals wij
dat nu nog kennen, voor elke man bijzonder moei
lijk is zich sterk te maken.
Als veel concurrenten elkaar in toom houden, Pi
is weliswaar geen spectaculair beleid te verwach- het totaal budget van 625.000 gulden
ten. maar het is wel goed voor de democratie. Het in 1946 tot acht mUioen in 1971
gesloten systeem van twee machtsblokken waarin
de oppositie het bestel had willen wringen, zou in
elk geval dit voordeel ontberen.
De hervormde synode heeft toch de aanbeveling
van haar raad voor het verband met andere ker
ken, gesteund door haar rapporteurs, verworpen
om een buitengewoon lidmaatschap in te stellen
voor die leden, die tegelijk lid van andere kerken
willen zijn. Wanneer het hier alleen maar een
strikt theoretische kwestie betrof, opgeworpen
door een paar liefhebbers, dan zou deze beslissing
er weinig toe doen, maar er is veel meer aan de
hand.
De kwestie van het meervoudig lidmaatschap
wordt in toenemende mate het middel waarmee
het eenheidsverlangen zich van onderop uit. Ver
scheidene plaatselijke raden van kerken worden
erop aangesproken en dringen er nu bij de lan
delijke raad van kerken op aar£ zich over dat
meervoudig lidmaatschap te beraden. Jongeren
willen alleen nog maar belijdenis doen in „de kerk
van Christus" en niet binnen het raamwerk van
één bepaalde kerk en vragen mogelijkheden daar
toe. Elders wordt weer geijverd voor een samen
voeging van de doopregisters nu er immers een
doopconsensus bestaat. Er zijn plaatsen, zoals
Zeist, waar het meervoudig lidmaatschap in de
praktijk al functioneert men ziet er roomska-
tholieken een kerkelijke bijdrage aan bijvoorbeeld
de gereformeerde kerk ter plaatse betalen!
Die praktijken mogen dan allemaal als erg ver
warrend en lastig overkomen in synodes zij
zullen er toch mee moeten rekenen dat vele mee-
levenden in hun gemeenten „vlottend" raken. Dat
bleek ook uit moties van de algemene kerkverga
dering. Daar doet men niets aan door, zoals in de
hervormde synode gebeurde, alleen een gastlid-
maatschap voor leden van andere kerken te aan
vaarden. Vooral niet als een kerk-in-haar-eentje
zo'n principebesluit neemt. Dit soort zaken behoort
eerst in de raad van kerken aan de orde te komen.
Anders krijgen we een nodeloze vermenigvuldi
ging van theologisch denkwerk (tijdverspilling) en
een voor de voeten lopen van de raad van kerken,
die nu juist voor zulke dingen bestaat.
Vriendelijk verzoek
om niet zelf het abonnements
geld te gireren, maar de
acceptgirokaart af te wachten,
en uitsluitend daarmee te
betalen.
geregelde eigen inkomsten te verwer
ven, bijvoorbeeld door de aankoop
van „kerk-sawahs" en dat zo in de
loop van de komende 5 a 6 jaar de
financiële steun uit Nederland lang
zamerhand „afgebouwd" kan worden.
Maar dat is makkelijker gezegd dan
gedaan. De zorgen, waaraan men in
Baarn meetilt, zijn legio.
Werkelijke partners
Dezelfde drang naar zelfstandigheid
ziet men bij de pas tot stand geko
men Verenigde kerk van West-Paki
stan. De gereformeerde zending die
daar ook zijdelings bij betrokken is
samen met andere buitenlandse
zendingen heeft hier duidelijk te
horen gekregen: overdonder ons niet
met oplossingen, hoe goed bedoeld
ook, laat ons eerst eens een paar jaar
onze eigen problemen uitzoeken. Men
ziet daar, evenals in Indonesië, in
toenemende mate gebeuren, dat de
kerken zeggen: uw Europese oplei
ding is voor het werk hier niet vol
doende. u moet eerst hier nog een
opleiding volgen voordat wij u ge
schikt vinden.
Dr. Anwar Barkat, rector van een
college in Lahore, zei, na het aanbod
van een Nederlands docent te hebben
gekregen „Akkoord, dan wil ik daar
naast eenzelfde bedrag voor een
Aziaat of een Afrikaan te mijner
keuze". Men beschouwt dat ia Baarn
als een gelukkige ontwikkeling: dezè
kerken worden werkelijk partners.
Zij zeggen: laat ons samen rentmees
ters zijn over de middelen die we
hebben.
Problematiek
Overal grijnst een verbijsterende
sociale problematiek de gereformeer
de zendingsmedewerkers toe: op Mid
den-Java, maar bijvoorbeeld ook in
Rwanda, waarvan ds. L. R. Krol ver
telde hoe het jeugdwerk, hier vrije
tijdsbesteding, daar de enige serieuze
bezigheid van tal van jongeren is,
want ze zijn werkloos.
Het is nu al een vol landje (2/3
maal Nederland) en de bevolking
groeit met 3Vs percent per jaar, een
van de hoogste groeipercentages.
Ruim 44 pet. van de bevolking is
roomskatholiek iedere gedachte
aan family-planning is taboe. Slechts
8Vt percent is vrotestant en de Eglise
Presbytérienne. die assistentie van
Baarn krijgt, telt 15 gemeenten met 8
predikanten.
Bij de vele onzekerheden, waar de
gereformeerde zending mee kampt is
er altijd één zekerheid geweest, na
melijk dat de collecte volgend jaar
weer méér op zou brengen. Zo steeg
..En het geschiedde, terwijl Hij ergens in gebed was, dal a
Zijn discipelentoen Hij ophield, tot Hem zeidfe: Here, lee>oi
den...ii!
Er zullen mensen zijn, wie dit verzoek van de discipelen niet t wcje
vreemd in de oren klinkt. Zij hebben het met het bidden o<
tikkeltje moeilijk. Wat is bidden feitelijk? Kort ge ze gij: conta
ken met God, tot de Vader gaan, met alle noden en behoej
deze Hem voorleggen. Er zijn mensen, die prachtig kunnen l
in fraaie volzinnen, bij wijze van spreken met komma's en pui e
Moéten we dat leren? Er is een oud spreekwoord: Nood lee j
den. Er zit veel waarheid in. De mens, die geen uitweg met
die de grens van het draaglijke heeft bereikt, weet het ineens
hij fraaie volzinnen? Neen, hij gooit eruit wat hem op het ha
soms maar in enkele woorden. Maar zijn gehele nood ligt
sloten. De discipelen wisten wat bidden was toen hun schip
meer in een storm dreigde te vergaan. Here, red ons!
Dat is biddeh: Tot God zeggen wat er aan scheelt.
op
leei
We lezen vandaag: Exodus 14 vers 19 tot 25
Kruiswoord - puzzel
Horizontaal. 1. uithangteken, 4. bede
laar, 8. rund, 10. volksnaam van de
kauw, 12. plaats in Gelderland, 15.
schande, 17. boom. 19. broeibak, 20.
huisdieren, 22. plaaggeest, 23. plaats in
Italië, 24. eikeschors, 26. buitenhaven,.
27. meisjesnaam, 29. glijvoertuig. 30.
wijzer van een kompas, 31. doorweekt,
33. voorvoegsel. 37. pers. voornaamw. 38.
houten klepper, 39. zangstem.
Verticaal. 1. kapmes (Ind.), 2. over
blijfsel bij verbranding, 3. bouwland. 5.
telwoord, 6. pers. voornaamw., 7. half
god, 9. waterstand, 11. onderricht, 12.
ondervinden, 13. werkkring, 14. plaats
in de N.O.P., 16. spijker, 18. zuidvrucht,
21. eer, 24. organische verbinding, 25.
wig. 27. vernis. 28. gifslangetje. 32. slede.
34. rondhout, 35. water in Friesland. 36.
muzieknoot, 37. ga (Eng.).
Oplossing vorige puzzel
Hor. 2. rafel, 7. kreuk. 8. lover, 9.
skaat. 10. eek, 12. een, 13. Ede, 15. speer,
17. Demer, 19. te, 20. n.m., 21. Edens, 24.
steno, 26. non, 27. Let, 29. nor. 30 degen,
32 malie, 33. regie, 34. spoel.
Vert. 1. troep. 2. Rus, 3. akker. 4.
eland. 5. lot. 6. Eeelde, 10. Essen, 11. ke
ten. 13. Emmen. 14. error, 16. een, 18. ent,
22. Donar, 23. sleep, 24. stère, 25. notie,
28. eg, 30. dis, 31. nel.
h
ens
sch
taar
tgst
len
ev
)e s
eidi
(Van onze Ilaagse redactie)
DEN HAAG De Nederlands-Zuid-
afrikaanse werkgemeenschap
(NZAW) betreurt het ten zeerste daj
koningin Juliana een gift heeft gege
ven aan de actie „betaald antwoord",
die in het kader van de wereldraad
van kerken geld verzamelt voor orga
nisaties die het racisme bestrijden.
Ds. G. J. H. Gijmink, hoofdbe-
tuurslid en oprichter van de gemeen
schap zei gisteren op een persconfe
rentie te overweger de koningin per
soonlijk een brief over haar beslissing
ie schrijven.
Hij zei: „Ik zou haar onder meer
aan de hand van films duidelijk kun
nen maken dat haar adviseurs onjuist
hebben gehandeld door haar de gift
aan te bevelen. „De heer Gijmink
sprak nadrukkelijk over adviseurs
omdat hij de persoon van de Konin
gin buiten beschouwing wilde laten.
..Ik wil niet zeggen dat haar advi
seurs ongeschikt zouden zijn, maar
een beperkte visie hunnerzijds is be
grijpelijk," aldus ds. -Gijmink; De
N.Z.A.W. telt in Nederland
tweeduizend leden. Voorzitter ii
AR-kamerlid Schakel.
Drs. Klatter
te.
lioli
ora
iraj
ist<
rt
Drs. J. Klatter, eind-redacteui
het blad „Zuid-Afrika nu" zei
volgende onder aandacht van d
ningin te willen brengen: „Een
Afrikaanse kleurlinge zei me
dankbaar te zijn voer het in Zui< jQ0
rika gevoerde beleid. Het is eeij
raplu waardoor ons bestaan ge^
borgd wordt bestond het sy itr
niet dan zouden we aan de vei|t 1
ging ten prooi zijn."
Drs. Klatter wist overigens
exact aan welke organisaties de
reldraad van Kerken het geld v
actie zou geven. In een commi
namens de werkgemeenschap
klaarde hij wel:
„Het argument van de steun\
ning is, dat deze organisaties he
cisme zouden bestrijden. Het tt
deel is waar. Vast staat dat bed
organisaties geen. verbreiding vai
christelijk geloof of zelfs maar v|
vredesgedachte beogen, maar <j
benamingen als bevrijdingsfroir
„eenheidbeweging" bruut geweld|
diken en in talrijke gevallen ool|
schuldige mannen, vrouwen en
deren onder de niet blanke bevo
wreedaardig laten - ombrengen
veelal communistisch opgeleide
rillastrijders en infiltranten."
(Van een onzer verslaggeefsters)
DELFT Is het begrip chris
telijk een etiket? Wat pretende
ren we als we dit begrip gebrui
ken? Kunnen we nog concreet
aangeven waarin het christelijke
uitkomt in de christelijke organi
saties, scholen, politiek, maat
schappelijk werk of vakbewe
ging?
Deze actule vragen vormden giste
ren het thema van een bijzonder ge
slaagde studiedag in Delft van de
bond van gereformeerde vrouwenver
enigingen, waar mejuffrouw J. van
Leeuwen, A.R.-lid van de Tweede
Kamer spreekster was.
Spreekster merkle op, dat de vraag
of christelijk een etiket is in deze tijd
volop in het geding is. Van buitenaf
wordt het bestaansrecht, misschien op
een heel andere wijze dan vroeger,
aangetast. Maar ook van binnen uit
de gereformeerde kring wordt aan de
noodzaak getwijfeld.
Er zijn onder ons, die dat laatste
Behoeden
Kwestie-Simonis teken aan de tv and
Dat de Rubber Cultuur Maatschappij Amster
dam onaangenaam verrast althans onaangenaam
getroffen is door de kritische belangstelling
voor haar Surinaamse suikeronderneming, getoond
door het Amsterdam Rubber Komitee, is begrij
pelijk.
Als echte pottekijkers al irritant zijn. hoeveel
te meer moet dit dan niet gelden van lieden die
op grote afstand van de keuken lopen te beweren,
dat er zich niet veel soeps in de pot bevindt? De
keukenmeester die hen buiten de deur houdt, kan
echter licht de indruk wekken, dat er toch een
ongewenst luchtje aan zijn bezigheden zit. Hij
doet er het beste aan. zelf het deksel voor hen
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Drs. Daniël
de Lange heeft aangekondigd,
dat hij in de loop van dit jaar
zijn functie als studiesecretaris
van de Sint Willibrordvereniging
zal neerleggen.
Hij is tot de overtuiging gekomen,
dat voor hem binnen het te verwach
ten klimaat van de Nederlandse
rooms-katholieke kerk in een min of
meer officiële functie niet zinvol
meer te werken is.
De heer De Lange ziet de benoe
ming van de aan het bisdom Rotter
dam „opgedrongen" bisschop als een
eerste stap op een weg, welke tot een
geleidelijke inperking van de in ons
land officieel erkende mogelijkheden
zal leiden. Zijn opdracht als studie
secretaris: dialoog met niet-gelovigen,
het zoeken naar missionair-oecume-
nische gemeentevormen, de sociaal-
- - politieke dimensie van het evangelie,
het suikerriet te sturen, heeft ze in elk geval niet eist z.i. een vertrouwensbasis, welke
op te lichten, om hen van hun ongelijk te over
tuigen.
Helaas heeft de Rubber Cultuur Maatschappij
Amsterdam dit niet gedaan. Geconfronteerd met
een klachtenlijst over de toestand op haar Suri
naamse onderneming Mariënburg, heeft ze ge
weigerd, daar commentaar op te geven.
Nu behoeft de Rubber Cultuur Maatschappij
Amsterdam haar critici zeker niet honingzoet te "fff
bejegenen, maar door hen zo met een kluitje in
de indruk kunnen vestigen, dat de klachten van
het .komitee' volledig ongegrond zijn.
verantwoordelijke vrijheid insluit. De
ze basis ziet hij gaandeweg afbrokke
len. Drs. De Lange wenst er de na
druk op te leggen, dat geen enkel
concreet conflict hem tot zijn besluit
heeft gebracht.
Het hoofdbestuur van de St. Willi
brordvereniging betreurt de beslissing
van Daniël de Lange. Zijn besluit is
voor het hoofdbestuur aanleiding ge
weest om ook de eigen positie van de
St. Willibrordvereniging in de Neder
landse r.k- geloofsgemeenschap op
nieuw kritisch te bezien.
Het hoofdbestuur is overtuigd, dat
de St. Willibrordvereniging haar oecu
menische taak zowel ten opzichte van
de andere christelijke kerken als ten
opzichte van de Nederlandse samen
leving als geheel, slechts vruchtbaar
kan blijven voortzetten, indien de mo
gelijkheden, door Vaticanum II in-
principe geboden en door het pasto
raal concilie van de Nederlandse kerk
provincie verder uitgewerkt, ook in de
toekomst verder gerealiseerd worden.
Dit houdt in dat de r.k. kerk in Ne
derland. met erkenning van de band
met de wereldkerk, een eigen beleid
moet kunnen' voeren, waarin reke
ning gehouden wordt met de vorde
ringen op oecumenisch terrein, die in
Nederland zijn bereikt. Zoals tot dus
ver wil het hoofdbestuur zijn taak
vervullen in loyale dienstbaarheid
aan het Nedeerlandse episcopaat; tot
die dienstbaarheid behoort wezenlijk
ook kritische stellingname.
niet delen, maar het betekent niet,
dat ze voor zijn. Een grote groep is
lauw. (Alles is verworven.) Een ande
re groep vraagt zich af waar maak je
je druk om en een derde: we zien het
in deze tijd in de vakbeweging en
het onderwijs niet meer.
Vertroebeld
Terugziend op het verleden consta
teerde mejuffrouw Van Leeuwen, dat
de zaak vaak is vertroebeld doordat
er overal christelijke organisaties
voor moesten worden opgericht. Dat
waren vaak organisaties voor de
eigen mensen, naar binnen gericht
(fanfarecorpsen, gymnastiekveren
igingen) in plaats van naar buiten
voor het geestelijk welzijn (vakorga
nisaties, jeugd- en vrouwenverenigin
gen).
„Van die naar binnen gerichte moet
je de ontstaansredenen kennen 'ze
zijn vaak uit nood geboren maar
vanuit de oude argumenten moeten
we eerlijk toetsen of ze het nu nog
doen."
Mejuffrouw Van Leeuwen pleitte
ervoor, dat het predikaat christelijk
voor het christelijk maatschappelijk
werk zou blijven staan, omdat bij dit
werk de totaliteit van de mens in het
geding is.
Zij signaleerde echter het streven
van de regering cm in verband met
de grote onkosten het protestants-
christelijk, rooms-katholieke en alge
meen maatschappelijk werk te bun
delen. Mejuffrouw Van Leeuwen zag
dit als een bedreiging van de geeste
lijke vrijheid.
Teleurgesteld constateerde zij, dat
het voorstel om alle christelijke orga
nisaties op dit gebied te doen samen
gaan op onwil bij de eigen mensen
stuit.
Enkele dames stelden gisteren aan
de orde hoe het moet op de christe
lijke school als de onderwijzer de
eerste Genesisboeken in twijfel trekt.
Spreekster: „We hebben moeilijk
heden in de gereformeerde kring,
waardoor we uit elkaar dreaeen te
groeien, in plaats van bereid te zijn
naar elkaar te luisteren. We moeten
met Kuitert in gesprek blijven omdat
hij een oprecht christen is.
In dit verband meende ze, dat de
ouders mee moeten leven met de
school, want veel leraren zitten ook
in de knoei. „Levende gezinnen, die
achter de school gaan staan."
Wat betreft de christelijke pers
merkte de'spreekstei op, dat deze ook
veel meer door niet-christelijke men
sen moet worden gelezen. Juist de
christelijke krant kan die mensen be
reiken.
Tenslotte kwam het woord „chris
telijk" in de politiek aan de orde.
„Evangelische politiek ontstaat omdat
God naar ons grijpt."
Als cri de coeur uitte mejuffrouw
Van Leuwen de Traag of wij niet in
staat zijn in de christelijke politiek af
te komen van het incorporeren van
groepsbelangen.
En verder: „Het kost ons blgs
medemensen in vrijwel alle la rij:
van zuidelijk Afrika onnoemelijk
offers om de loyale zwarte b
kingsgroepen voor de ontstell111
terreur die elders bezuiden de Si
heerst te behoeden. Moeten r
christelijke kerken hen daarbij ii
wetendheid tegenwerken door
te verlenen aan door rode ma< 'a.
geïnspireerde geweldpleging?"
De Zuidafrikaanse werkgen ei
schap hield de persconferentie te ei
legenheid van het verschijnen
een boekwerk getiteld „Twee pet
94 tegen 940. De eerste petitie oil
steund door 94 Nederlanders vro
1969 om een politiek offensief I g
Rliodesië en Zuid-Afrika. ge:
De tweede kort daarna onderte je
door 940 Zuidafrikaanse Nederlai^
onderstrepen de situatie in i
Afrika in grote lijnen. 940 is be
gekozen om een zeker tegenwich^
uitdrukking te brengen van de 94"
dertekenaars. (Een op de tien).
„Underdog"
In het boekwerkje worden uit i
rig de stellingen van de eerste pie
weerlegd. Op de persconferentie
ds. Gijmink nadrukkelijk op te i
men voor de „underdog" Merkv
dig genoeg heeft prof. Verkuyl
zelfde woord gebruikt voor de
van koningin Juliana: „Zij
daarmee op voor d^ underdog,
de Amsterdamse hoogleraar.
Gevraagd om eer. verklaring
ds. Gijmink met „underdog" be
zei hij: „Daarmee bedoel ik in
de Zuidafrikaanse regering. Het
hele land dat de wereldopinie t
zich heeft. Bepaal J niet de zv
bevolking van dit land, want
heeft het beter dan welke
kleurling-bevolking dan ook in
ka." Hij maakte no" bekend da
Bantoe's in Zuid-Afrika een be
van twintigduizend gulden he
bijeengebracht voor de strijd
het terrorisme.
HET KWARTET
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
D.-rdts Dagblad
TROUW
Commissie van hoofdredacti|
J. de Berg (voorzitter),
H. P. Ester, G. J. Brinkmaj
J. van Hofwegen.
iacti
1
