Engeland voert defensie op Optreden van Dam-mariniers niet meer te bewijzen 64' R A| Zware versterkingen rukken op naar Reggio Calabria Astronauten raakten i op de maan weg kwijn personenauto's 11 TM 21 FEBRUARI Sowjet-historieus krijj veertien jaar Britse PTT blijft staken Ju Moskou laat twee joden gaan Israël vonni bejaarde spion Kippen en eieren maandag weer naar buitenland Gierek nat grens met| Rusland te 6 DONDERDAG 18 FEBRUARI 1 LONDEN De Britse rege ring geeft de hoogste prioriteit aan de opvoering van de mili taire mankracht bij de strijd krachten. De strijdkrachten ten oosten van Suez zullen worden versterkt. Dit heeft de regering Edward Heath gisteren bekendgemaakt in een witboek over de defensie. De veilig heid van het Westen wordt bedreigd door het grote militaire potentieel van de Sowjet-Unie, die streeft naar versterking van haar macht en in vloed in de gehele wereld, met name in de ontwikkelingslanden, zo zegt het witboek. Voor defensie dit jaar is een bedrag uitgetrokken van ongeveer 21 miljard gulden. Dat is evenals in 1970 5.5 pro cent van het Britse bruto nationale produkt. In het defensie-witboek wordt opnieuw gehamerd op het Rus sische gevaar voor de Britse zee vaartroutes. ZUID-AFRIKA Dit argument was reeds door de regering Heath gehanteerd om het LONDEN De directie van de Britse posterijen heeft dinsdagavond het voorstel van de vakbond om een bemiddelaar te benoemen afgewezen. In Engeland is nu bijna een maand een staking aan de gang van PTT- personeel. die een loonsverhoging van 20 procent wilden, maar later hun eisen hebben verlaagd tot 15 procent De directie van de Britse posterijen heeft het voorstel om een bemidde laar aan te wijzen afgewezen omdat zij vindt dat het conflict langs de normale weg van de arbitrage moet worden opgelost De stakers gaan daar niet mee akkoord. De werkge vers waren aanvankelijk slechts be reid een loonsverhoging van acht procent toe te staan Later verhoog den zij hun aanbod tot negen tot tien procent. besluit wapens aan Zuid-Afrika te le veren. te verdedigen. In het witboek wordt hierover gezegd: „Vijf jaar ge leden waren er geen Russische mari neschepen in de Indische Oceaan. In 1970 waren er op een bepaald ogen blik zeven oorlogsschepen, vier duik boten en negen hulpschepen. In de Middellandse Zee heeft de Sowjet- Unie meer invloed gekregen in de Arabische wereld en was de sterkte van de marine opgevoerd tot 30 oor logsschepen, 10 duikboten en 25 hulp schepen". Tegen deze achtergrond zal Enge land haar militaire inspanningen voornamelijk blijven richten op de NAVO. aldus het witboek. „De Engel se politieke en economische belangen liggen in heel de wereld en kunnen alleen gedijen onder stabiele omstan digheden." BELANGEN Over het ontspanningsbeleid tussen Oost en West vermeldt het witboek, dat de Sowjet-Unie bereid is geble ken met de westelijke geallieerden te onderhandelen over bepaalde vraag stukken. zoals de beperking van stra tegische bewapening. Maar dit heeft haar niet verhinderd op andere ge bieden bijvoorbeeld de vrije toe gang tot Berlijn druk uit te oefe nen, die een negatieve invloed zou kunnen hebben op de betrekkingen tussen Oost en West. aldus het wit boek. In het witboek wordt aangekondigd dat er waarschijnlijk tegen het einde van het jaar een nieuw veiligheids bondgenootschap tot stand zal komen tussen Engeland, Australië. Nieuw- Zeeland, Singapore en Maleisië. Regis Debray in Cuba aangekomen HAVANNA De Franse schrijver Regis Debray die kortgeleden door de Boliviaanse autoriteiten is vrijgelaten na drie jaar gevangenisstraf, is giste ren in Cuba aangekomen. Debray kwam met een speciaal Cubaans vliegtuig uit Chili, waar hij na zijn vrijlating twee maanden is geweest. HOUSTON i Maanwan- ielaars Edgar Mitchell en Alan She- oard zij bij hun beklimming van de kegelkrater toch verdwaald. Dit heb ben maangeologen van de NASA op gemaakt uit de foto's die de twee mannen onderweg hebben genomen. Op het moment dat Shepard in over leg met de vluehtleiding besloot terug te keren naar de maanlander, stond hij op minder dan vijftig meter van de rand van de krater. Volgens zijn schatting op dat moment, lag het doel in een andere richting en zou hij nog een half uur hebben moeten klim- Al snel na het begin van de be klimming was duidelijk geworden dat een dergelijk misverstand zou kun nen optreden. Shepard en Mitchell hadden herhaaldelijk moeilijkheden met hun oriëntatie op de met mans hoge rots-blokken bezaaide bergwand Dat werd nog verergerd door twee factoren, Ten eerste is de aanblik van het maanlandschap zo ongewoon dat allerlei handigheidjes die wij onbe wust gebruiken om afstanden en ver houdingen te schatten, daar niet wer ken. Ten tweede waren de maanwan- var delaars gebonden aan een strak I schema, dat hun te weinig gelei heid bood rustig op de kaart q - gaan waar zij waren. Dat had tenslotte een foute 5 ting van de richting van het ein<^ tot gevolg. Op het moment beslissing hadden de mannen I van zich een naar beneden afhelj plateau dat hen naar de krateij zou hebben gevoerd, en rechts U heuvelrug. Volgens Mitchell en I pard zou die heuvelrug naar het p leiden. kathc Het bes-luit om niet door te Hratie men was, nu het misverstand dif lijk is, bijzonder gunstig. De brachte maanstenen van vlaljes bi de kraterrand voldoen aan deHenh tenschappelijke bedoelingen en verdere klimtocht had geen ni» 1 gezichtspunten opgeleverd. Wèl L_jV< grotere vermoeienissen, en hetrL^ juist de naderende uitputting (sr met het tijdgebrek) die aanlei was tot de terugtocht. ENC Een politie-agent. met een traan gasgranaat op zijn geweerziet werkloos toe hoe demonstranten in Reggio Calabria van hun ongenoegen blijk geven. MOSKOU Een Moskouse 'Jood die het vorig jaar door het Russische regeringsblad Izwestia als een afval lige werd gebrandmerkt, is gisteren met zijn gezin en nog een joods echt paar naar Israël vertrokken. De man, Josel Kazakow, verklaarde dat hij achttien maanden geleden voor het eerst een uitreisvisum had aangevraagd. Hij vertrok met zijn vrouw, twee kinderen en moeder van een Moskous vliegveld naar Wenen. Met hem reizen Edoeard Goerewitsj en zijn vrouw. Goerewitsj en Kaza kow behoorden tot een groep van 39 Moskouse joden die in maart van het vorig jaar een verklaring uit gaf waarin zij te kennen gaf de officiële campagne van de Sowjet-Unie tegen Israël te betreuren en vastbesloten te zijn naar Israël te emigreren. De Izwestia noemde de verklaring een „zionistische provocatie". REGGIO CALABRIA Gepantserde wagens van de militaire politie zyn gisteren naar Reggio Calabria getrokken in een poging een einde te maken aan de felle onlusten, die deze zuiditaliaanse stad reeds zes dagen lang teisteren. De chef van politie Emilio Santillo vertelde aan journalisten dat de een heid vandaag in actie kan komen. De demonstranten in Reggio zijn nog steeds heer en meester in twee wij ken van de Zuiditaliaanse stad: Sbar- re en Santa Caterina. De toegang tot deze wijken is afgesloten met barri caden en brandende auto's. In de wijk Sbarre werd gisteren een hotel aangevallen, waar de politie tijdelijk gekwartierd was. De aanval met ste nen werd beantwoord met een regen van traangasgranaten. Ook kwam een waterkanon in actie. Politie-chef Santillo verklaarde dat de gepantserde wagens zullen optre- EEN WEEK GEEIST TEGEN EEN MAN Van onze Haagse redactie DEN HAAG Do advocaat fiscaal bij de zeekrijgsraad heeft gisteren tegen vier mariniers die vorig jaar deelnamen aan de „zuivering" van het nationaal monument vrijspraak gevorderd omdat hij niet bewezen achtte dat zij zich schuldig hadden ge maakt aan de hun ten laste ge legde vernielingen. Een vijfde marinier, de 17-jarige W. A. M. IJ. die een volledige bekentenis aflegde, wilde hij gestraft zien met een week onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Zijn vier collega's moeten volgens de fiscaal, mr Van Ee. overigens wel krijgstuchtelijk gestraft worden. Hij vroeg de krijgsraad hen drie dagen verzwaard arrest op te leggen wegens openlijke verstoring van de openbare orde. De krijgsraad zal op 3 maart de vonnissen uitspreken. Met een tachtigtal collega's van het marinierskamp in Doorn en een aan tal matrozen uit Den Helder poogden de vijf beklaagden op 25 augustus van het vorige jaar het nationale mo- noment op de Dam te „zuiveren" van damslapers. De actie werd door de aanwezige mobiele eenheden van de Amsterdamse politie niet tegenge houden. Zonder veel moeilijkheden waren de meeste mariniers na de zui veringsactie teruggegaan naar hun kazerne. Slechts een achttal zorgde nog voor enige moeilijkheden. Zij zouden een automobilist op de Dam hebben aan gehouden en vervolgens zijn auto door schoppen en slaan hebben be schadigd. Voor die geweldpleging stonden de vijf mariniers terecht. Hun collega's hebben al krijgstuchte- lijke straffen gehad van enkele dagen licht of verzwaard arrest. Ontkenning Vier van de vijf verdachten ont kenden gisteren iets met de beschadi ging van de auto op de Dam van doen te hebben. Weliswaar waren er verschillende schriftelijke getuigen verklaringen tegen hen ingebracht maar de getuigen trokken die later weer in. Alleen de 17-jarige IJ. be kende. terwijl de getuigenverklarin gen tegen hem niet ingetrokken wer den. Hij werd dan ook door de fiseaal schuldig geacht. IJ. ontkende niet aan hef maltraiteren van de auto te hebben meegedaan. Hij vertelde dat de automobilist nadrukkelijk was ge zegd dat hij door moest rijden en toen dat niet ogenblikkelijk gebeurd" had hij om te laten merken dat het ernst was een trap tegen de deur gegeven. Een deuk was het re sultaat Maar tegelijkertijd begonnen ook collega-mariniers de auto met hun voeten te bewerken IJ. zegt over zijn optreden: :„Ik zag dat de bestuurder van die auto lang haar had en dus dacht ik dat het ook zo n damslaper wasPresident mr. H. Donker: „Maar die hebben over het algemeen alleen een slaapzak en geen BMW 2002." IJ: „Door zijn uiterlijk dacht ik dat hij erbij hoorde en toen er werd geroepen trap hem weg. heb ik geschopt." Alles vergeten Hoe de plannen voor de raid op de Dam ontstaan waren wist geen van de vijf beklaagden goed te vertellen. De mees ten hadden ervan gehoord in de koffiepauze, waarna in 'de loop van de dag fluisterend de afspraak zou zijn gemaakt op een bepaalde tijd de kazerne te verlaten om de trein te nemen. Geen van de onderofficieren en of ficieren zou volgens de mariniers iets van de actie hebben geweten. In de ogen van de vijf mariniers was het duidelijk waarom zij de actie uit voerden: uit verontwaardiging dat het monument werd misbruikt. Zij zeiden: „Het nationale monument is iets van alle Nederlanders. Dat moe ten we dan ook allemaal schoon houden. Zij meenden zich te mogen beroepen op artikel 24 van de krijgs tucht dat van iedere militair onge vraagd bijstand verwacht bij moei lijkheden. Voor de fiscaal mr Van Eé ging die vlieger niet op Een beroep op artikel 24 vond hij onjuist omdat in dit geval helemaal geen sprake was van openbaar gezag dat in het nauw zat. Sterker nog: de politie keek de zaak voor de mariniers kwamen rus tig aan. Hij citeerde een politierapport waaruit bleek dat de mobiele eenheid pas in actie kwam op het moment dat het monument door mariniers werd bestormd. Mr Van Ee wilde niet ingaan op de details van het optreden, maar wel zei hij het handelen van de mariniers bijzonder ernstig te nemen. Uitvoerig ging hij daarna in op de bewijsvoe ring die voor het openbaar ministerie bijzonder moeilijk is geweest Volgens een proces-verbaal van de getuigen verhoren werden „de feiten pas ver kregen na urenlange verhoren en hei melijke confrontaties." Later werden dezelfde verklaringen onder ede inge trokken. Het wettig bewijs tegen vier van de vijf beklaagden was daarmee vervallen en de fiscaal kon slechts tot vrijspraak van de vernieling conclu deren. Hij vroeg zich echter wel af of de getuigenverklaringen erg betrouw baar moesten worden geacht De vrijspraak tegen de vier mari niers betekent in de ogen van de fis caal echter geen einde van de Dam- affaire. Hij wees op de mogelijkheid krijgstuchtelijke straffen op te leggen voor feiten die officieel niet ten laste zijn gelegd, maar wel in samenhang met het gebeurde staan Om die re den vorderde hij drie dagen ver zwaard arrest tegen de vier mari niers. De vier verdedigers van de mari niers voor wie vrijspraak werd ge vraagd waren het niet eens met die krijgstuchtelijke bestraffing. In hun ogen was de zaak al te lang geleden om een dergelijke correctie nog op te leggen. Alleen de verdediger van IJ., mr. Taekema, had een ander idee over de gebeurtenissen. „Aan deze Damvegers wordt een soort ziele-adel toegeschreven, die zij in mijn ogen niet hebben", meende de strafpleiter. „Het is allemaal veel prozaïscher gegaan dan men wil doen vermoe den", vond hij. In zijn ogen zag de groep mariniers alleen maar een kans om ongestraft een robbertje te vech ten. waarbij de verontwaardiging over schending van het nationale ge denkteken in zijn ogen een vraagte ken is. Hij kwalificeerde het optreden van de mariniers als „uiterst gevaar lijke grappen". Overigens was hij meer geschrokken van de publieke reacties dan van de actie zelf. Daar uit bleek volgens hem dat de omstan ders het liefst gezien zouden hebben dat iedere langharige werd gepakt en gedeporteerd. griezelige ontwikkeling. „Dat ver klaart ook het leedvermaak en de toejuichingen van het publiek. De mariniers wisten dat zij appel leerden aan gevoelens die bij velen leven. Laten we er verder geen dok- jes om winden dat de superieuren vanniets zouden hebben geweten. Weliswaar is de marine-leiding met een opgetreden met waarschuwingen en maatregelen, maar je vraagt je af hoeveel hypocrisie daarin schuilt", al dus de advocaat die vond dat juist door die stemmingen en de houding van de leiding de basis voor een nieuwe actie zijn gelegd. Dat IJ. nu wellicht als enige zwaar gestraft zal worden is in de ogen van de advocaat een moeilijke zaak. „Daardoor krijgt hij een martelaar schap opgedrukt waarvan „onze bla den" (de Telegraaf) mogelijk zullen profiteren door een excursie naar Nieuwersluis te organiseren en hem in zijn cel te huldigen", merkte mr. Taekema onder daverend gelach op. Drie van de vijf mariniers bij het gebouw van de zeekrijgs raad in Den Haag, waar zij te recht moeten staan. den, wanneer dat noodzakelijk is. „Morgen (vandaag dus) is het de juis te dag om te zeggen of de revolte uitsluitend een woedeuitbarsting is of dat ze een uitbarsting van subversie is", voegde hij er aan toe. Hij ver klaarde dat hij een militair program ma had opgesteld, waarbij de kogel vrije voertuigen zullen samenwerken met de honderden In de stad samen getrokken politie-agenten. De ver wachting is dat zij zich letterlijk een pad zullen slaan naar de twee op standige wijken, die zich reeds eerder hebben uitgeroepen tot „autonome re publieken". Bescherming De gepantserde wagens worden naar de stad gebracht, aldus de poli tie-chef, om zijn mannen te bescher men tegen de pistoolschoten en molo- tow-cocktails van de demonstranten. Gisteren had de politie de taktiek ge kozen zich zo weinig mogelijk te la ten zien, ten einde de demonstranten gelegenheid te geven „af te koelen" Het plan werkte enigszins, maar het kwam toch tot schermutselingen, toen de demonstranten hun barricaden verlieten en de „vijand" in hun hotel gingen opzoeken. Het was voor de eerste maal tij dens de zes dagen van onlusten, dat Spaanse hoogleraar afgeranseld D MADRID (AFP) De Spaanse hoogleraar Julio Valdeon Baruque, die geschiedenis doceert aan de uni versiteit van Madrid, is gisteren tij dens een college door linkse studen ten met gummiknuppels afgerost. An deren verspreidden in de zaal pam fletten van 'de volkstroepen van de Proletarische Communistische Partij'. Vermoedelijk waren de studenten verontwaardigd over het feit dat Ba ruque les is blijven geven terwijl tweehonderd van zijn collega's aan de faculteit voor letteren en wijsbegeer te sinds zaterdag in staking zijn uit protest tegen hun salarispeil en de structuur van het onderwijs BELFAST (AFP. Reuter) Door het ontploffen van een tijdbom zijn gisteren in een café in het dorp Holy- wood bij Belfast zes burgers gewond Vier van hen zijn er ernstig aan toe De 52-jarige generaal Erskin Crum. die de 7500 Britse militairen in Uls ter sinds kort aanvoert is gisteren ge troffen door een hartaanval Crum volgde twee weken geleden de Britse bevelhebber in Ulster, generaal Ian Freeland op. Niet ernstig Slapen op de trappen van het mo nument vond de pleiter in wezen niet ernstig. Het gedenkteken is een sym bool van de strijd tegen de intoleran tie van de Duitsers, meende hij. Hij vond het opmerkelijk dat de intole rantie van de Nederlanders de laatste jaren toeneemt en noemde dat een Herstel conjunctuur onder voorwaarden Van onze Haagse redactie. DEN HAAG Minister Witteveen verwacht dat een zeker herstel van de conjunctuur in de komende jaren mogelijk is. Hij zei dit gisteren bij de begrotingsbehande'ing van het depar tement van financiën in de Eerste Kamer. Als voorwaarden voor een dergelijk herstel noemde hij een loonontwikkeling oir.nen redelijke grenzen een een strikt begrotingsbe leid. „Als de ruilvoet wat verbetert en w het investeringsniveau relatief wat terugloopt bestaat de kans dat het bijsturingsprogramma van de rege ring weer kan v^d-vijien," meende minister Witteveen. „De inflatie blijft in de komende jaren echter een zor gelijk punt." De inflatie zal er vol gens de minister de belangrijkste oorzaak van zijn als de conjunctuur zich niet herstelt. de politie niet met veel machtsver toon de demonstranten te lijf ging. Elke dag was tevergeefs geprobeerd de barricaden op te ruimen. Tijdens deze acties werden tenminste 36 pis toolschoten gelost op de agenten. Het bericht dat er dinsdag een dode is gevallen blijkt onjuist te zijn. De man werd zwaar gewond door het vuur van een sluipschutter. da ïvoer haai laar bij :erd te me I ope prol jde v t neg len e de: end TEL AVIV Een Israëliyriy rechtbank heeft gisteren de 71-jier i Engelsman Arthur Peterson veifj za deeld tot acht jaar gevangenisi m; wegens spionage voor Egypte, j acl rechter achtte bewezen dat Petefet die zich uitgaf voor journalist e»sje tograaf geheime informatie en fTzij over defensie-installaties feeeft vJffen meld en doorgegeven aan Egypti de gen betaling. m Vi Peterson was in april vorig ja* om Israël aangekomen, maar twee m| haa den later was hij reeds gepakt |andi de Israëlische veiligheidsdienst. Herij de rechtzitting was geen publiek" gelaten. 1 C AMSTERDAM geopend 10-17 en 19-22 uur,zaterdag en zondag 10-17 uur, toegang f 4,00. speciale trein-toegang-biljeiien mei 3x reductie verkrijgbaar op 140 ns-sianons I LONDEN De 34- jarige Sowj et-historicus Walen- tin Moroz is wegens zijn ge schriften veroordeeld tot een vrijheidsstraf van veertien jaar. Hij zal daarvan zes jaar moeten doorbrengen in een gevangenis, drie jaar in een strafkamp met «en speciaal regime en vijf jaar in een verbanningsoord. Ook naar Sowj et-maatstaven is dit een buitengewoon hardvonnis. De veroordeling van Moroz is ge meld door het illegale tijdschrift Kro niek der lopende gebeurtenissen, dat door leden van de linkse oppositie in de Sowjetunie wordt samengesteld en verspreid. Een exemplaar heeft het Londense dagblad The Times be reikt. dat als eerste krant in het Was ten het vonnis tegen Moroz heeft ge publiceerd Het vonnis is op 18 november uit gesproken in een proces, dat achter gesloten deuren werd gevoerd in de Oekraiense stad Iwano-Frankowsk. Moroz is daar lector in de modkem geschiedenis geweest. Hij werd ingi resteerd onder de beschuldiging 3[orr Sowjetgeschriften vervaardigd hebben. Moroz zou onder meer es^ over het moderne nationalisme if Sow jet-republiek Oekrakie gesej.— ven hebben I I, Het is de tweede keer dat M(A een vrijheidsstraf ondergaat. In i werd hij tot vier jaar veroorde eveneens wegens zogenaamde agil tegen de Sowjet-staat. Ondanks I ri verblijf in een Sowjet-concentraCl kamp bleef hij schrijven. In een i zijn toen gemaakte artikelen (bei hij op: „Kapitein van de KGB (gel v me politie) Kazakow. die kwam ken hoe ver mijn heropvoeding gevorderd (dat wil zeggen hoe mijn individualiteit was uitge' gaf heel eerlijk tegen mij toe: „Jjrge mer genoeg kunnen wij niet zien er onder jouw schedel zit. Als welaan konden, en alles er uit konden goifrla; wat jou verhindert een normale jet-man te zijn, zouden wij nie' veel hoeven te praten". rise lan chil da m BRUSSEL Met ingang van maandag zullen weer eieren naar de EEG-landen uitgevoerd mogen wor den. Naar de Duitse Bondsrepubliek bovendien ook levend pluimvee. Dit is het gevolg van het feit. dat de pseudo-vogelpest in Nederland prak tisch bedwongen is. In de periode dat zich pseudo-vo gelpest voordeed, zijn in Nederland volgens een nationale regeling onge veer 50 min eieren uit de markt ge nomen, die verwerkt worden tot eier- poeder. De helft daarvan gaat naar het wereldvoedselhulpprogramma, terwijl de rest van dit eierpoeder naar derde landen wordt uitgevoerd) De Europese ministerraad is er mee akkoord gegaan, dat er zodanige veranderingen in de desbetreffende verordeningen dienen te komen, dat voortaan op gemeenschapsniveau maatregelen genomen kunnen worden als zich grenssluitingen voordoen als gevolg van ziektegevallen onder vee of pluimvee. Besloten is tevens, dat er getracht moet worden een groter afzetgebied voor varkensvlees (waar aan momenteel een teveel in de ge meenschap bestaat) te vinden in de landen van het Oostblok HJ; renvil WARSCHAU De Poolse leider Edward Gierek is onven naar een stad nabij de Russis< grens gereisd on heeft daarom i afspraak met Herbert Wehner. I belangrijkste lid van de WestdoIR] SPD dat hem bezocht, afgezegd. Als officiële redeh voor het haa ge bezoek aan de provinciale hoo stad Bialystok gaf het persbun PAP op besprekingen met plaat lijke functionarissen over de plaat lijke partij-organisatie en een bez aan een plaatselijke fabriek Maar deze redenen lijken niet v doende gewicht te hebben om H bert Wehner. fractieleider Brandts SPD, af te zeggen. Politieke waarnemers menen ook dat er andere, dringender reè nen moeten zijn voor het haasje vertrek uit Warschau. Het kan dat Gierek bij de Russische grK met afgevaardigden uit het Kren zal spreken Giereks voorganger, Gomoe! heeft in het verleden verscheid liri malen de Russische leiders ontmjep in een jachthuis ten zuiden van i lystok

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1971 | | pagina 6