Iedere Indonesiër kan
nu de bijbel lezen
Predikaiitsopleiding
van verontrusten
WEER KERK ONDER
SLOPERSHANDEN
Wat betekent h<
woord christelijk
Vreemd beleid van synode
begunstigt linkse invloed
Een noord voor vandaag
u
Vertalers stuitten op tal van problemen
E
3
4
T
sa
,3
D
15
18
2'
ÜG
24
m
T
Koning België
in protestantse
dankdienst
Arntzen weet
nog niet wat
hij gaat doen
Ds. E. Smith (64)
overleden
NBG: 1971 jaarl
van bijbel voor
Indonesië
Studiedag geretormeerde vrouwé
Leider confessioneel-gereformeerden
Ds. C. M. Boerma
naar televisie
Vissen wordt
duurder
„En zij lachten Hem uit, omdat zij wisten dat zij gestorven was"
(Lucas 9: 53).
De wenenden in het huis van Jairus houden alleen maar rekening
met de realiteit althans dat denken zij van zichzelf. Het dochter
tje is dood. De Here is te laat gekomen.
In het huis is het een en al geween en geweeklaag. Maar de Here
komt toch, en Hij spreekt die merkwaardige woorden, die de lach
lust opwekkeh: Weent nietzij is niet gestorven, maar zij slaapt.
Het leidt tot grote hilariteit. Hoe kan de Meester dat nu zeggen]
Ze zien het toch zélf!
De woorden van de Here hebben bij miljoenen de lachlust opge
wekt. Wat zal Hij... Ja, wat zal Hij. Dit tonen dat Hij de Heer
is van leven en dood.
Hij vatte haar bij de hand en riep, zeggende: Kind sta op! En
haar geest keerde terug.
Daar staan ze nu de lachers en de betweters, de mensen die zeg-
geh: Ik zal het eerst nog moeten zien. De daden des Heren gaan
dwars in tegen wat de mens als realiteit ziet.
Realiteit? Dat is dft: Dat God het onmogelijke mogelijk maakt.
We lezen vandaag: Exodus 3 vers 1 tot 6.
DONDERDAG 11 FEBRUARI ÜLEI
DRS. C. D. FRIJNS.
achtien jaar Indonesië
NED. HERV. KERK
Beroepen te Meeuwen, kand. J. H.
Gijsbertsen te Woudenberg; te Olde-
broek (vac. J. A. de Bruijn), J. Noltes
te Ridderkerk.
Aangenomen naar Dedemsvaart
(vac. W. Straatsma), F. I- Verbaas te
Ugchelen; naar Eindhoven (zieken
huis-predikant), H. K. Jonkman, pre
dikant-directeur Zendingshuis te
Oegstgeest.
Bedankt voor Bleiswijk, dr. B. W.
Steenbeek te Nunspeet.
Beroepbaar kand. J. W. Glashou
wer, Diederichslaan 21, Driebergen;
kand. J. W. Stolze, Welgelegenlaan
73, Driebergen.
GEREF. KERKEN (vryg.)
Beroepen te Brouwershaven, J.
Rijneveld te IJmuiden-
GEREF. KERKEN (buiten verb.)
Emeritaat verleend aan J. Meester
te Amsterdam-Zuid.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Kruiningen, E. Venema
te Zwijndrecht.
BAARN In 1971 krijgt Indonesië een bijbel, die gelezen kan wor
den door iedereen. Dat is hard nodig, want de vertaling van het
huidige oude testament stamt uit 1879. In de loop van de jaren is er
wel zo nu en dan wat aan gemoderniseerd, maar het Maleis van toen
is helemaal niet te vergelijken met het Indonesisch van nu. Dit
schrijft Jan J. van Capelleveen in het zendingsblad van de gere
formeerde kerken als hij vertelt hoe de nieuwe bijbelvertaling voor
Indonesië is ontstaan.
DALE CARNEGIE
Dale Carnegie, oprichter
Intermenselijke verhoudingen,
spreken in het openbaar.
Een mondelinge, internationale
cursus in spreekvaardigheid, om
gang met mensen, enthousiasme,
geheugentraining en zelfvertrou
wen.
Bezoek vrijblijvend onze contact
avond te Rotterdam op
maandag 15 en maandag
22 februari
in de Bernhardzaal, Engels res
taurant - Groothandelsgebouw.
Aanvang 8 uur n.m.
Sponsor:
ALOSERIJ-INSTITUUT
Inlichtingen: tel. 010-18 87 71.
Ook klassen te Amsterdam
en Utrecht.
2
5
6
7
9
19
20
22
25
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal l zwaardvis, 4. beet, 7
bloedhuis, 8. opera van Verdi. 9. bereide
dierenhuid. 11 lof. 12. gelijk. 14. land
bouwwerktuig. 15. badplaats in Duits
land, 16. afnemend getij, 17. bleek, mat,
19. bloeiwijze. 21. zuiver gewicht, 23.
steler, 24. slank (ZN.). 25 loot, 26. bijb
figuur
Verticaal, 1 lied. 2. verstand, 3. prikkel
baar, 4. deel van de voel, 5. vaarwel. 6
kogelbaan. 7. plaats in ZB. 10. schatten,
13 bloem(meerv 1. 17. schroefboor, 18.
hemellichaam. 20 bijrivier van de
Rhone. 22- thee (Eng.)
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
l d. 2. ar. A hop, 4 last, 5. ieder, 6
best DAHLIA
as-
Woorden zijn van betekenis veran
derd. In het evangelie van Matthêus
wordt verteld dat Jozef en Maria
naar Egypte vluchtten en daar bleven
wonen „totdat koning Herodes was
gestorven". Dat woordje „totdat" be
tekent nu „zodat", waardoor de zin
geheel van betekenis verandert. Ook
de zinsbouw heeft zich gewijzigd en
is meer aangepast aan de moderne
westerse talen.
Het gevolg is dat die oude vertaling
voor een moderne Indonesiër veel
moeilijker te begrijpen is dan de Sta
tenvertaling voor ons. Maar dat geldt
niet voor de hele bijbel, want het
nieuwe testament kwam in 1938
klaar. Het is het werk van de Duitse
zendelingspredikant, ds. W. A. Bode
en hier en daar 1zeggen kenners
is er ook de hand van prof. dr. H.
Kraemer in te herkennen die de ver
taler met zijn adviezen hielp.
Oorlog
BRUSSEL Koning BoudewUn
heeft de dankdienst bijgewoond, die
zondag werd gehouden in de oudste
Franstalige protestantse kerk van de
Belgische hoofdstaad.
Deze dienst werd gehouden ter ge
legenheid van de voltooiing van de
restauratie, die zeven jaar heeft ge
duurd.
De koninklijke belangstelling greep
terug op een oude traditie. Koning
Leopold I. zoals bekend protestant,
kwam dikwijls in deze kerk aan het
Museumplein de dienst bijwonen.
Het kerkgebouw draagt sindsdien de
titel „koninklijke kapel".
's Middags had een academische
zitting plaats, in het bijzijn van bur
gemeester Cooremans, mgr. Van den
Berghe, opperrabbijn Dreyfus, kolonel
N'ijman van het Leger des Heils, de
pauselijke nuntius en de diplomatieke
vertegenwoordiges van Frankrijk, Ne
derland, Duitsland en Zweden.
Uit Parijs was speciaal overgeko
men de hoogbejaarde heer Emilc
Merle d'Aubigné, kleinzoon van de
beroemde geschiedkundige Henri
Merle d'Aubigné, die de Brusselse ge
meente van 1823 tot 1830 als predi
kant diende.
(Van onze kerkredactie)
URK De verontrusten in
de Gereformeerde Kerken heb
ben plannen om een volledige
eigen predikantsopleiding op
academisch niveau te stichten.
In het blad Waarheid en Eenheid
worden belangstellenden voor deze
opleiding opgeroepen, om zich te mel
den bij ds. J. B. van Mechelen te
Urk.
Een „commissie voor de opleiding"
wil zo spoedig mogelijk rapport uit
brengen aan de beleidscommissie van
de samenwerkende verenigingen
„Waarheid en Eenheid" en „Schrift
en Getuigenis" en deze zal een besluit
moeten nemen.
De opleiding zal duidelijk gerefor
meerd zijn in de zin van de Drie
Formulieren van Enigheid. Het ligt in
de gedachte, om ook met gerefor
meerden uit ander kerkverband con
tact op te nemen en zo mogelijk sa
menwerking te verkrijgen.
Men wil ook een aanvullende oplei
ding mogelijk maken voor hen, die
zich reeds aan een bestaande oplei
ding bezig zijn te bekwamen, maar
bezwaren hebben tegen bepaalde
daar heersende opvattingen. Tegen de
theologische faculteit en de Theolo
gische Hogeschool te Kampen hebben
de verontrusten zeer ernstige bezwa
ren.
Verder wordt gedacht aan perso
nen, die zich krachtens artikel 6 (sin
guliere gaven) op het predikantschap
voorbereiden.
Katechelen
Naast hen, die zich een theologische
graad willen verwerven, wordt ge
dacht aan een soort katechetenoplei-
ding en aan kadervorming, opdat er
betere leiding komt voor „groepen,
die zich in de steek gelaten voelen".
De commissie is van oordeel, „dat
Van een onzer verslaggevers
URK Dr. M. J. Arntzen uit
's-Gravendeel, die drie weken gele
den op zijn verzoek is ontheven uit
zijn ambt als predikant in de Ge
reformeerde Kerken, kan nog niet
zeggen, of hij aansluiting zal zoeken
bij een andere kerk, waar hij dan
weer predikant zal worden. Hij is
nog steeds lid van de gereformeerde
kerk in zijn woonplaats.
Dit zei hij gisteravond, toen hij
sprak voor de afdeling Urk van de
Vereniging van verontrusten in de
Gereformeerde Kerken.
Hij was pessimistisch wat betreft
de mogelijkheden tot „restauratie"
van de Gereformeerde Kerken. Het
deputaatschap dat met prof. Kuitert
c.s. moet spreken, zal naar zijn me
ning weinig kunnen uitrichten. In het
deputaatschap bestaan al verschil
lende meningen.
Van duidelijke positiekeuze zal geen
sprake kunnen zijn en dr. Arntzen
zou een positiekeus willen, waarbij
de evolutietheorie radicaal werd ver
worpen en de historiciteit van de bij
belverhalen voor honderd procent
werd aanvaard.
Ook de leer van de erfzonde, zo
als die altijd in de Gereformeerde
Kerken is geleerd, wordt thans in
sterke mate aangetast, evenals (blij
kens het proefschrift van dr. H. Wier-
singa) de leer van verzoening door
voldoening.
Dr. Arntzen vroeg de aandacht voor
de predikantsopleiding. Moet er in
Nederland een nieuwe theologische
opleiding komen, een bijbelschool of
iets van dien aard? Of is het mo
gelijk aan een bestaande academische
opleiding bijzondere leerstoelen te
vestigen? De mogelijkheden zullen
onderzocht moeten worden.
indien de herleving van een gezond
gereformeerd leven, naar de mens ge
sproken, kans van slagen wil hebben,
een centrum van vorming en oplei
ding onmisbaar is, al moet dit zo
klein beginnen als eens de Vrije Uni
versiteit".
Het fonds Gereformeerde Opleiding
heeft reeds 1800 gulden aan giften
ontvangen. Daaronder is een gift van
duizend gulden.
Onmiddellijk na het oude testament
ging hij werken aan het nieuwe tes
tament. Zijn werk werd echter on
derbroken door de oorlog. Toen de
Duitse legers bij Venlo de grens over
trokken werd hij in Indonesië geïn
terneerd als vijand van ons volk. Ja
pan viel het Verre Oosten aan en ds.
Bode werd met andere Duitsers op
een schip gezet om naar India te
worden getransporteerd. Een Japans
vliegtuig bracht het schip met alle
opvarenden tot zinken.
De vrouw en kinderen van ds. Bode
waren niet aan boord, maar op Java
geïnterneerd. Mevrouw Bode, die al
lerlei typewerk moest doen maakte
van de gelegenheid gebruik om het
vertaalwerk van haar man uit te ty
pen.
Indonesische christenen hebben het
manuscript bewaard. Was het Indo
nesisch Bijbelgenootschap door de
vertaling van ds. Bode oorspronkelijk
van plan alleen te volstaan met een
nieuwe vertaling van het oude testa
ment, toen de revisie eenmaal goed
op gang was merkte men, dat er zo
veel in de taal was veranderd en dat
er zo'n groot verschil was met het
Indonesisch van nu, dat- zowel het
nieuwe als het oude testament op
nieuw moesten worden vertaald.
Was eerst dr. J. L. Swellengrebel
bij het vertaalwerk betrokken, toen
de Nederlandse verantwoordelijkheid
werd overgenomen door het jonge In
donesische Bijbelgenootschap, kwam
de Indonesiër, prof. dr. J. L. Ch. Abi-
neno in zijn plaats. Eén Nederlander
bleef echter bij dit werk betrokken.
Dat was drs. C. D. Grijns, een taal
kundige, die achttien jaar in
Indonesië heeft gewoond.
Kaf
De vertalers stuitten op tal van
problemen. Het beeld van het kaf
kon niet worden gebruikt, want Indo
nesisch kaf vliegt niet door de lucht
Het Indonesisch kent ook maar één
woord voor gerechtigheid en waar
heid. Dat leverde een probleem op
voor de passages waarin beide woor
den voorkomen.
Een ander probleem was het „huis
van David". Wij spreken nog van ons
„koninklijk huis", maar dat beeld
kent de Indonesische taal niet.
En zo waren er heel wat jnoeilijk-
EDE Op 64-jarige leeftijd Is
overleden de hervormde predikant ds.
E. Smith.
Ds. Smith heeft 23 jaar, van 1931
tot 1954, als godsdienstleraar in Indo
nesië gewerkt, achtereenvolgens te
Bogor, Djakarta, Salatiga, Kupang en
Semarang.
Na zijn terugkeer in Nederland
werd hij voorganger van de hervorm
de evangelisatie in Ede. Toen deze
evangelisatie in 1957 de status kreeg
van „noodgemeente" (later: buitenge
wone wijkgemeente in wording), werd
hij predikant.
Aan deze buitengewone wijkge
meente in wording is inmiddels al
een tweede predikantsplaats verbon
den. Met 2600 zielen is het na Vee-
nendaal (2900) de grootste gemeente
van deze kategorie in ons land.
AMSTERDAM Bedehuizen in
binnensteden moeten veelal worden
afgestoten omdat ze overbodig zyn
geworden. Zo ook de rooms-katholieke
Sint Willibrorduskerk-buite-de-veste
op de hoek van de Ceintuurbaan by
de Amstel, een foeilelijk, maar wel
imposant gebouw vanwege zijn af
metingen.
De slopers hebben deze kerk onder
handen genomen. Gistermorgen da
verden de explosies, toen eerst de
grote koepel en vervolgens de toren
werd opgeblazen. De amovering is
nodig om het verbreden van de Am.
stelburg mogelijk te maken.
Binnenkort zal de befaamde Koe
pelkerk, die recht tegenover het
Leidseplein aan het Leidscbosje staat
hetzelfde lot wachten, contra-acties
van rasechte Amsterdammers ten
spijt.
(Van onze kerkredactie)
ERMELO In het gesprek,
dat onze medewerker de heer G.
J. Breuker enkele weken gele
den met prof. dr. H. M- Kuitert
had, zei de hoogleraar, dat hij
zich door de synodebesluiten
met betrekking tot de tegen zijn
leer gerichte bezwaren in geen
enkel opzicht veroordeeld voelt.
Hierop borduurt drs. J. Vlaardtn-
gerbroek, een van de leiders van het
Confessioneel Gereformeerd Beraad,
voort. Hij schrijft in het Veluws
Kerkblad, dat mensen die aan de tot
standkoming van de synodebesluiten
hebben meegewerkt, hem hebben
verzekerd, dat de uitspraak van de
synode wel zeer bepaald als afkeu
ring, zelfs als berisping van prof.
Kuitert bedoeld is.
Vooral de uitspraak, dat Kuiterts
ontkenning van de zondeval als histo
risch feit niet in overeenstemming is
met wat de vorige synode onder ver
wijzing naar de Bijbel en de belijde
nis uitsprak, moet volgens hen als
een afkeuring worden gezien. Ook
medestanders van prof. Kuitert heb
ben het zo opgevat. Vandaar dat een
aantal synodeleden tegen deze uit
spraak stemde
Merkwaardig
Toch schrijft drs. Vlaardinger-
broek: „Uiteindelijk hebben we te
maken met wat de synode met zovele
woorden uitspreekt. En dan moet het
wel opvallen, dat de synode geen en
kel woord van afkeuring heeft ge
sproken. Het is wel heel merkwaar
dig, dat een gereformeerde synode
een afwijking van de belijdenis, en
dat nog wel op een punt, dat volgens
de synode zelf van wezenlijk belang
is, alleen maar constateert zonder
meer."
Nog vreemder wordt het volgens
drs. Vlaardingerbroek, als de synode
daaraan toevoegt, dat het intussen
gebleken is, dat dr. Kuitert ook op de
synode in zijn gevoelen niet alleen
staat. „De synode zegt niet, wat zij
met deze overweging bedoelt. Maar
welke betekenis mag aan zo'n uit-
heden. Maar het werk is klaar geko
men en de Indonesische kerken heb
ben de vertaling aanvaard. Het ge
bruik daarvan zal een nog veel wij
dere omvang krijgen dan oorspronke
lijk bedoeld was. Gedacht werd aan
eenbijbel voor de protestantse ker
ken, maar twee jaar geleden hebben
ook de bisschoppen van de Rooms-
katholieke Kerk besloten deze verta
ling als kerkelijke vertaling te aan
vaarden. Alle twaalf miljoen Indone
sische christenen zullen dus van deze
nieuwe bijbelvertaling gebruik ma
ken.
AMSTERDAM i— Er moetpf
zeker vier miljoen exemplarj
van de nieuwe Indonesische I
bel worden gedrukt, wil er
bijbel zijn in ieder christelijk
zin. Maar ook buiten de chrisï
lijke kring bestaat er een gre
belangstelling voor de bijbel, i
De uitgave vereist een enon
financiële krachtsinspanning, tJ
wijl de kostprijs van de bijj
veel te hoog ligt voor de gemi||
delde Indonesiër.
Daarom zal op iedere bijbel z
ker vier gulden subsidie moet|
worden gegeven.
Het Nederlands Bijbelgenot
schap heeft daarom al beslot!
om in dit jaar zoveel mogelil
geld bijeen te brengen voor
nieuwe Indonesische bijbel.
Voor het NBG wordt 1971
jaar van de Indonesische bijbel. H
(Van een onzer verslaggeefsters)
DELFT „Christelijk een
etiket?" is het thema van de
studiedag die de Bond van ge
reformeerde vrouwenverenigin
gen op 18 februari in 'de stads
schouwburg in Delft zal houden.
Spreekster is mej. J. van Leeu
wen, a.r.-lid van de Tweede Ka
mer.
Heeft het nog een wezenlijke bete
kenis om organisaties met het woord
„christelijk" te versieren of is dit in
onze maatschappij een loze kreet, die
toch niet waar te maken is? Dit gaat
men zich op de studiedag afvragen.
Nu alle overgeleverde waarden kri
tisch onder de loep worden genomen,
ontkomt ook het woord christelijk
niet asfn een hevige discussie. Wat
pretenderen we zoal als we het predi
kaat christelijk gebruiken?
Kunnen we nog concreet aangeven,
waarin het christelijke uitkomt in de
christelijke organisaties, de christe
lijke school (b.v. in het voortgezet on
derwijs), de christelijke politiek, het
christelijk maatschappelijk werk, de
christelijke vakbeweging?
Velen zeggen: verwijder het woord
christelijk van onze gebouwen, onze
partijen, onze briefhoofden. We wer
ken in de praktijk net als alle andere
mensen. We-kunnen onze leden, leer
lingen, kiezers, cliënten niet meer
uitleggen waarin het typisch christe
lijke van ons werk gelegen is.
We hebben geen concrete voorbeel
den. Als wij het woord christelijk in
ons vaandel voeren, pretenderen wij
te veel. Wij schaden door onze mis
lukkingen, onze fouten, onze „haal
baarheid" juist de naam van Chris
tus.
Anderen zeggen: we moeten als in
dividuele christenen christelijk han
delen, dat is onze roeping. Maar we
moeten als christenen niet samen
macht gaan vormen in een organ)®
tie, een politieke partij, een vakbe' i
ging. Macht en christelijk horen Ee
bij elkaar. hi:
Maatstaven
Een derde mening zegt: alle ch!
tenen moeten hun werk christ#s'
doen. Waarom moeten wij juistf11!
ons werk (als b.v. leraar, maatsch—
pelijk werker) zo officieel met
woord christelijk geconfronteerd
den en legt men, wat óns werk r
treft, aparte maatstaven aan.
Een andere groep zegt: Ik hebL-
paalde verwachtingen van chrf
lijke politiek, van christelijk on<
wijs voor mijn kinderen, van chrii
lijke organisaties. Maar of ik
dagelijkse praktijk er iets van ti
vind?
Over deze verschillende opval
gen zal op de studiedag in Delft
den gediscussieerd.
spraak worden gehecht, wanneer de
vorige uitspraak zegt, dat zaken van
wezenlijk belang in het geding zijn?
Als de synode bedoelt: „Wij willen
geen oordeel uitspreken, want dan
zou er wel eens grote spanning, mis
schien wel scheuring kunnen ont
staan,"laat zij dat dan zeggen."
Prof. Kuitert beroept zich op de
uitleg, die prof. Van den Berg en an
deren geven aan de uitspraken van
de voorlaatste synode (bij de terzijde
stelling van „Assen"). De synode wist,
dat deze uitspraken verschillend wer
den uitgelegd en gebruikt. Zij ver-
wijsit naar deze uitspraken zonder te
zeggen welke uitleg volgens haar de
juiste is.
Benoemingen
Ze gaat, aldus drs. Vlaardinger
broek, nog een stap verder door er
wee* een dubbelzinnige uitspraak aan
toe te voegen. „Door dit vreemde be
leid begunstigt de synode in feite de
linkse invloed in onze kerken. Dit
geldt ook in ander opzicht: het een
zijdig links gerichte benoemingsbeleid
gaat gewoon verder.
Straks zijn alle belangrijke posten,
DEN HAAG De kleine visakte
zal met ingang van 1 juni 1971 in
plaats van 2 het dubbele gaan kos
ten. Indien ook de Eerste Kamer met
de desbetreffende wijziging van de
visserijwet akkoord gaat, zoals giste
ren de Tweede Kamer deed.
Ook de gewone jachtakte zal ver
hoogd worden van ƒ40 tot 70. Ver
scheidene Kamerleden hebben bij
de behandeling van het betreffende
wetsvoorstel de gelegenheid aange
grepen de minister te verzoeken na
te gaan of het geen tijd wordt het
gebruik van klemmen geheel te ver
bieden.
vooral in de opleiding van predikan-
tenv door links bezet. De synode heeft
de mogelijkheid er iets aan te doen;
zij doet het niet. Daarom nog eens: de
facto heeft Kuitert gelijk als hij zegt,
dat hij alle ruimte heeft (gekregen,
behouden) om verder te gaan op de
ingeslagen weg," aldus drs. Vlaardin
gerbroek.
UTRECHT Ds. C. M. Boe
voormalig evangelisatiepredikan
Rotterdam-Zuid, die sinds 1968
reformeerd predikant in Huizen
alsmede voorzitter van de bond
gereformeerde jeugdverenigingei
benoemd tot staffunctionaris by
Convent van Kerken.
Hij zal daar, bij de afdeling
visie, voornamelijk betrokken
bij de programmaleiding van de
Convent van Kerken, IKOR en I
laatstgenoemde organisatie gede«
lijk omdat deze een deel van
zendtijd door de KRO laat ver
gen) gezamenlijk verzorgde telev
programma's.
Ds. Boerma, 39 jaar oud,
uitvloeisel van zijn functie bij
jeugdverenigingen ook lid van
dagelijks bestuur van het Land
Centrum voor Gereformeerd Jei
werk.
