Probleem
groeit
Zuid-Molukken
beangstigend
MAAK VAN WERKSPOOR
HERSTELREDRIJF NS
Djokja's hofdansensemble
komt naar Nederland
Eis bij Philips:
loonsverhoging
deel contant
5 PRO-station in
Oost-Groningen
ino Calle: Ambassade
sette NOS onder druk
Gesprek met premier
Drees klaagde
niet bij Vara
Pleidooi in Metaalkoerier
Voor het eerst buiten het paleis
Britse Philips
fabriek ontslaat
500 werknemers
POLITIEKE EEIDEIIS IX DISCESSIE
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het antwoord op de vraag of de politieke kant
de Zuidmolukse zaak is afgedaan is heel eenvoudig „Nee,"
Ëus drs. A. D. W. Tilanus als vertegenwoordiger van de CHU
hsdagavond tijdens een discussie-avond in de Sociale Academie
Rotterdam.
:rtegenwoordigcrs van vcrschil-
le politieke partijen en een aan-
wetenschapsmensen maakten hun
idpunt kenbaar tegenover voor
baande Zuidmolukse leiders, on-
i wie ir. J. A. Manusama.
ie discussieavond was op touw
et door de „projektgroep Zuid-
bikken" van de sociale academie en
|was duidelijk, dat na de vorige
discussieavond eind oktober dat
het werk van deze groep verre de
betekenis van een eindexamenpro-
jekt overschreed.
Onrecht
Ontslagen presentator vecht door
EN HAAG De door de
3 ontslagen free-lance pre-
:ator van het radio-program
voor Spaanse gastarbeiders
i) Calle ziet als reden voor
ontslag druk van de Spaanse
tassade om hem en zijn pro-
.nma te laten verdwijnen,
e is van mening dat de am-
:ade hem verdacht maakt als
tiek agitator en bovendien
»IOS kant-en-klare program-
heeft aangeboden,
lie vindt ook dat de NOS niet
tquent is geweest. „Programma-
fiissaris Wagenaar sprak in de
K agbrief over agitatie. Het waar-
radio-hoofd Cabout schreef
- e zomer in een brief aan een
raar, die zich beklaagde over de
Franco-strekking, dat de NOS
heutraal staat ten opzichte van
w luren maar tegen is."
Ie zei gisteren deze brief als een
jjzing te hebben gezien dat het
iter van de uitzendingen niet be-
fe te worden gewijzigd.
3e plaats van Calle komt nu me-
v Victoria van de Brink-Mas,
volgens Calle betekent dat de
amma's voor Spaanse gastarbei-
58 voortaan slechts uit stierenge
en en voetbalwedstrijden zullen
)n.
Protest-telegram
|e heeft de Nederlandse Vereni-
an Journalisten om raad ge-
11
uur1n onze radio- en tv-redactie)
iVERSUM Van half januari
vin enkele verslaggevers van
'-vrijdag in Oost-Groningen ge-
oteitrcrd geweest. Daarom kan de
1 uitzending vrijdag (van 4-9
j) Hilversum II) uit deze streek
Men zendt uit in hotel Het
ntewapen in Oude Pekela.
Bit programma komen aan de
Be onderwerpen: de voorgeno-
janleg van de ..smeerpijp", het
ire oefenterrein bij Stadskanaal
Kikkert) en andere Groningse
Brien. zoals de werkgelegenheid
Iverkloosheid.
[r in het programma zullen er
reportages van discussies over
deze kwesties zij-.i te horen. Er blijft
echter ook nog tijd gereserveerd voor
andere actuele zaken buiten deze spe
cifieke problematiek.
Donderdagavond begint het VPRO-
televisieprogramma op Ned. 1 met
een film over het wel en wee van de
Friese veeboer Sjoerd van der Molen,
die wel een flinke veestapel, maar
toch grote geldzorgen heeft. De 25-ja-
rige boer zal worden geconfronteerd
met dr. S. L. Mansholt. Om 10.10 uur
begint een 20 minuten durend inter
view dat Joop van Tijn premier De
Jong afneemt.
Tussen deze programma-onderdelen
in kunt u deel 2 van de documentaire
..De jaren 20-30" en het toneelspel
van Brecht en Weill „De zeven dood
zonden" zien.
Politieke leiders discussiëren in
de aula van de sociale academie
te Rotterdam over het vraagstuk
van de Zuid-Molukken.
Van links naar rechts drs. A.
D. W. Tilanus (ch), ir. J. A. Ma
nusama, vertegenwoordiger in
Nederland van de Republiek der
Zuid Molukken, H. L. J. Von-
hoff (lib), discussieleider drs.
J. A. M. Weterman, directeur van
de academieen A. G. v. d. Spek
(pac.soc).
De heer C. E. Egas, (PvdA) meende
dat. zolang de Zuidmolukkers vinden
dat de politieke zaak niet is geëin
digd, deze zeker niet is afgedaan.
Namens de ARP erkende de heer
G. A. Kieft dat het Zuidmolukse volk
onrecht is aangedaan. Hij erkende het
politieke recht van de Zuid-Moluk
ken, gaf echter toe er geen gat in
te zien de zaak op een nieuw spoor
te zetten.
De heer A. Kamsteeg (GPV) gaf
scherpe kritiek op de Nederlandse
regering en de politieke partijen, stel
lend dat een bemiddelingsplan nu
zeker nodig is.
De heer H. J. L. Vonhoff (lib.) zag
als voornaamste punt de vraag, hoe
de Zuidmolukkers kunnen worden
opgevangen in de Nederlandse sa
menleving.
Van de wetenschapsmensen ging
drs. M. H. Marien uit van cijfers:
dertig procent Zuidmolukkers zijn
gehuwd met Nederlandse vrouwen,
vijfentwintig procent heeft het Neder
landerschap aangenomen, heel weinig
Zuidmolukkers kiezen een opleiding
die gericht is op de Zuid-Molukken.
Wat echter van Zuidmolukse zijde
tot een weerwoord leidde, dat het
vraagd. De vereniging heeft in een
telegram bij de NOS geprotesteerd
tegen de „manier waarop de NOS-
programmacommissaris mr. W. J. A.
Wagenaar gemeend heeft de samen
werking met de Spaanse journalist
L. Calle te moeten verbreken, een
zijdig en zonder betrokkene te hebben
gehoord".
Zonder op dit ogenblik te willen
treden in de inhoudelijke merites van
het conflict, constateert het dagelijks
bestuur van de NVJ, dat programma
medewerkers bij radio en televisie
kennelijk nog altijd niet die rechts
bescherming genieten, die in de rest
van de Nederlandse publiciteitswereld
vanzelfsprekend is. Het dagelijks be
stuur van de NVJ dringt er dan ook
met klem op aan, dat de NOS-pro-
grammacommissaris alsnog met de
heer Calle over het gerezen conflict
overleg pleegt, aldus het telegram.
Vragen in Kamer
Het pacifistisch-socialistische Twee
de-Kamerlid Van der Lek heeft de
minister van cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk gevraagd of
het waar is dat zij een klacht van de
Spaanse ambassadeur over het pro
gramma voor Spaanse gastarbeiders
heeft doorgegeven aan de NOS.
Als dat zo is, waarom is de ambas
sadeur dan niet te verstaan gegeven,
dat hij zich rechtstreeks tot de NOS
diende te richten, wil de heer Van
der Lek verder weten. Bovendien
vraagt het Kamerlid de minister of
deze meent dat de klacht van de am
bassadeur terecht werd geuit.
er niet om gaat dat allen terug willen
naar Ambon, maar om de vrijheid
van de Zuid-Molukken.
Prof. E. Utrecht zag de zaak in
groter verband, constaterend dat er
veel Zuidmolukkers zijn, die niet de
republiek Indonesië maar wel de mi
litaire terreur veroordelen en dat
degenen die een werkelijk onafhan
kelijke republiek Zuid-Molukken wil
len slechts een klein deel van de
bevolking zijn. Het ging zijns inziens
niet om de Zuid-Molukken maar om
de bevrijding van Indonesië als ge
heel van de terreur.
Voor welke stelling de heer Von
hoff de uitdrukking „politieke valse
munterij" gebruikte. Ook van Zuid
molukse kant werd prof. Utrecht
scherp aangevallen. Uit de avond
bleek wel duidelijk, dat de menin
gen over de Zuid-Molukken in de
politieke partijen dusdanig verdeeld
zijn, dat overeenstemming van de
standpunten heel moeilijk is.
Als discussieleider trad op drs.
J. A. M. Weterman.
Algemeen was men echter van
oordeel, dat de kwestie Zuid-Moluk
ken een wijdere betekenis aan het
krijgen is dan alleen in Nederland
en Indonesië.
Zes miljoen gulden
„ophaalgeld" voor
de omroepen
HILVERSUM NCRV's secretaris,
de heer G. A. Kieft, laat in zijn pro
grammablad weten, dat de Dienst
Omroep Bijdragen voortreffelijk
werk doet: niet alleen worden de om
roepbijdragen gegnd en de zwartkij
kers zoveel mogelijk opgespoord,
maar men gaat ook nog het geld op
halen bij wanbetalers, die wel een
omroepkaart hebben, maar nooit het
geld opsturen
Uit deze „ophaalgelden" ontvingen
de omroepen voor dit jaar maar liefst
zes miljoen gulden. Hele volksstam
men leren blijkbaar nooit, dat een
accept-kaart om geld vraagt.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Dr. W. Drees sr.
zou hebben geklaagd dat Hans Jacobs
en Ben Eikerbout van de Vara heb
ben geknipt in het tv-interview met
hem. dat deze week op het scherm
kwam. Zijn visie op DS'70 zou er zijn
uitgehaald.
Bij de Vara vernemen wij, dat dr.
Drees daar geen klacht heeft gedepo
neerd. Wel zijn er enkele stukjes uit
het interview geknipt omdat er te
veel tijd was gebruikt, maar dat gol
den onbelangrijke momenten. Aan het
slot van het gesprek stelde Hans Ja
cobs de vraag, in hoeverre dr. Drees
politiek is beïnvloed door zijn zoons.
Dr. Drees gaf hierop geen interessant
antwoord en verbond er geen visie op
DS'70 aan. Dit stukje is ook wegge
laten.
Maria Antons, waarnemend pers
chef van de Vara, zegt ons dat haar
mededelingen, in De Telegraaf geci
teerd, niet juist zijn. Zij is in het ge
heel niet door de redactie van dit blad
opgebeld, wel door iemand die zich
uitgaf voor verslaggever van een an
der blad.
„Ik moest eerst informeren bij Hans
Jacobs en beloofde terug te zullen
bellen. Er werd toen gezegd dat dit
niet kon. Ik kon Hans Jacobs niet te
pakken krijgen en in die tijd heeft de
journalist nog wel zes keer opgebeld,
tot ik hem eindelijk kon antwoorden.
En wat ik toen gezegd heb, klopt niet
met wat er in De Telegraaf staat,"
aldus Maria Antons.
De voorzitter van het Prins Bern- in het bijzonder voor diens vertaling uitzonderlinge vertaaltalenten, maar
hardfonds, prof. De Gaay Fortman,
heeft gisteren in Den Haag de Mur-
tinus Nijhoffprijzen van elk f3.000
voor vertalingen uitgereikt aan Else
Hoog (echtgenote van Rinus Ferdi-
nandusse) en de Belg L. Roelandt,
het Frans van Multatuli's Max
Havélaar.
Volgens de jury moet Else Hoog,
die boeken van formaat uit de an-
lands overbrengt, niet alleen over
gelsaksische literatuur in het Ne.der-
ook over een groot inlevingsvermo
gen, een niet geringe vlijt en een
benijdenswaardige levenslust be
schikken.
UTRECHT „Maak van Werk
spoor een herstelbedrijf voor trei
nen". Dit zegt de heer Meijnikman,
districtshoofd van de metaalbond
NVV in Utrecht, naar aanleiding van
een publicatie in „De Metaalkoerier",
het orgaan van zijn bond.
door
Hans W. Ledeboer
DEN HAAG Met de voor
stelling, die de koninklijke Ja
vaanse hofdansers van sultan
Hamengku Buwono IX van Djog-
jakarta donderdagavond 1 april
in het Nederlands Congresge
bouw in Den Haag geven, begint
een voor Nederland, voor Indo
nesië en voor Europa uniek eve
nement. Met die voorstelling
begint een Westeuropese tour
nee van een gezelschap dat niet
alleen voor de eerste maal in de
historie buiten Indonesië komt,
maar dat zelfs voor de eerste
maal in de geschiedenis van hon
derden jaren zal optreden buiten
de kraton het paleis-complex
Djokjakarta.
Want. deze dansers, helemaal een
privé-aangelegenheid van de sultan,
hebben nooit anders opgetreden dan
bij enkele heel bijzondere gelegenhe
den en slechts enkele bevoorrechte
hooggeplaatsten hebben in de eeuwen
die achter ons liggen hun werk ge
zien, De meestcn, die hun hele leven
in Indonesië hebben doorgebracht,
kennen dit beroemde ensemble
slechts uit verhalen
Deze tournee, die in Nederland
veertig voorstellingen omvat en die
vervolgens via Brussel. Antwerpen,
Wiesbaden, Parijs en Rome gaat,
werd mogelijk door een samenwer
king van de Indonesische regering, de
KLM. de Garuda Indonesian Airways
en voor wat Nederland betreft het
ministerie van cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk en de musico
loog H. J. da Silva.
KEUZE
Sultan Hamengku Buwono, zijn
beide broers prins Soerjobrongto en
prins Puger en zijn oudste dochter
hebben zeer zorgvuldig gewerkt aan
het programma, dat uiteraard ge
schikt moest worden gemaakt voor
een avondvoorstelling zonder te kort
te doen aan de waarde en inhoud.
Dat dit niet eenvoudig is, blijkt al
dadelijk uit het feit, dat de tradi
tioneel voorgeschreven dansen een
hele nacht in beslag nemen, of een
hele dag met de avond daarbij. Of de
keus op een dagvoorstelling of een
nachtvoorstelling viel, werd altijd be
paald door de aard van de gebeur
tenis, die tot dit optreden aanleiding
gaf.
Ook uit de groep, die meer dan
honderd personen en daarbij nog mu
sici en zangers telt, mpest een keus
worden gemaakt.
Het gezelschap dat naar Nederland
komt telt 38 dansers, musici en zan
gers, met dien verstande, dat de ar
tiesten zowel de dans, muziek en zang
beheersen en elkaar kunnen afwisse
len
HISTORISCHE GAMELAN
Een gamelan uit de achttiende
eeuw, bestaande uit door de sultan
zelf aangewezen instrumenten, zal
voor de begeleiding zorgen. Prins
Soerjobrongto. prins Puger en de
prinses van Djokjakarta zullen zelf
mee optreden, zoals ook binnen het
hof van Djokjakarta de gewoonte is
Waar het hoofdelement van de Ja
vaanse hofdans het Hindoe-element
is, zullen zij. die Hindoedans hebben
gezien, zeker veel bekends waarne
men. Het gaat om hetzelfde Mahab-
De Nederlandse Spoorwegen zou
den volgens dit artikel in ernstige
moeilijkheden verkeren ten gevolge
van veroudering en onderhoud van
materieel.
Volgens de heer Meijnikman zou
den de met sluiting bedreigde fa
briekshallen van de afdeling rollend
materieel van Werkspoor hierdoor
weer een functie krijgen. „De trein
stellen rijden op hun laatste wielen",
heeft de metaalbond van insiders
vernomen. De bond noemt het daar
om onbegrijpelijk dat straks deze
werkplaatsen leeg komen te staan.
Als uiterlijk 1971 de laatste orders
zijn afgewerkt komen honderden
mensen op straat te staan, die eigen
lijk de NS uit de moeilijkheden kun
nen helpen, maar dan toch naar een
andere werkkring moeten uitzien.
De drie metaalbonden hebben mi
nister Roolvink erop gewezen dat als
gevolg van een sluiting grote proble
men kunnen ontstaan, met name voor
de oudere werknemers. Verwacht
wordt dat voor 150 van de 1000 werk
nemers geen vervangende werkgele
genheid kan worden gevonden.
De Metaalkoerier onthult dat het
Duitse bedrijf Talbot het met de or
ders van de Nederlandse Spoorwegen
niet alleen af kon. Het bedrijf heeft
de Kamer van Koophandel van
Maastricht gevraagd of er in Neder
land bedrijven zijn die een NS order
zouden kunnen uitvoeren.
„Werk genoeg dus voor wagonbou
wers", concludeert de metaalbond
NVV, die voorts vindt dat de directie
van de NS verantwoordelijk is ge
weest voor de „doodsteek" die zij de
afdeling rollend materieel hebben
toegebracht, nadat zij vorig jaar de
minister van verkeer en waterstaat
had laten weten, dat de Nederlandse
markt veel te klein is voor een natio
nale wagonindustrie.
harata-epos als in de Hindoe-dans.
Maar het is op Java veel meer ver
fijnd, veel gestyleerder. Java was een
land met een hogere beschaving.
Toen de Nederlanders eind zestiende
eeuw en begin zeventiende eeuw in
„Oost-Indiën" kwamen, waren die
weinig meer dan een gezelschap bar
baren tegenover de beschaafde Ja
vaan.
Belangrijk is bovendien, dat in de
Hindoe-elementen veel oudere ani
mistische elementen zijn vervlochten.
En ook de Islam heeft zijn invloed op
deze dansvorm.
VEERTIENDE EEUW
Historisch bezien loopt hetgeen in
Nederland te zien zal zijn van om
streeks het midden van de veertiende
eeuw tot nu toe. Waarbij in aanmer
king dient te worden genomen, dat
één van de dingen die een sultan van
Djokjakarta behoort te doen het
creëren van een dans is. Gegeven
wordt een creatie van de in 1775 re
gerende sultan en een dans, die door
de tegenwoordige sultan is gemaakt.
Wat gegeven wordt is een zeer
klassiek programma, met als onder
werpen de Hindoe-epen Mahabharata
en Ramayana. historische legenden
en Islam-motieven uit de Pandji-cy-
clus.
Met daarin als dansvorm voor de
vrouwen de klassieke Bedojo en Se-
rimpi, de op Arabische tentdars ge
baseerde Golek en de Beksan Goiek.
die is gebaseerd op de bewegingen
van de wajangpoppen. Voor de man
nen de verfijnde Aloes-dansen en de
krachtige Gaeah-gagah.
Een merkwaardigheid is voorts dat
de Djokjase hofdanskunst een hoog
tepunt bereikte onder Hamengku Bu
wono VIII, de vader van de tegen
woordige sultan.
(Van onze soc.-econ. redactie)
EINDHOVEN De vakbon
den hebben op de directietafel
van Philips een pakket eisen ge
deponeerd, waarvan de belang
rijkste zijn: de afsluiting van
een cao voor drie jaar, een jaar
lijkse reële inkomensverbetering
van 3 procent, en tweeledige
loonsverhogingen, namelijk ge
deeltelijk in de vorm van con
tant geld en gedeeltelijk een per
centage.
De cao voor de 80.000 Philips-
menseh loopt 31 maart af. Gedurende
de werkingskracht van de algemene
loonmaatregel van de regering voor
de nieuwe cao vragen de vakbonden
een loonsverhoging van 3 procent per
1 april, gevolgd door 1 procent op 1
juni.
Op 1 oktober (als de loonmaatregel
voor deze cao niet meer geldt) willen
de vakbonden een loonsverhoging
van 3 procent plus 200 contant, op
1 juli 1972 en op 1 juli 1973 gevolgd
door een verbetering van IV2 procent
plus 200 contant.
Aanj
passen
Om de beoogde reële verbetering
van het besteedbare inkomen te rea
liseren. stellen de vakhonden voor.
„Coniputerkuude"
voor leerlingen
Mavo in A'dam
AMSTERDAM De prot. chr.
MAVO-school in Amsterdam-Noord
aan de Hoeksewaérdweg maakte van
daag kennis met 'het vak „computer-
kunde". Derdeklasleerlingen verkrij
gen theoretische en praktische kennis
van de electronische informatie-ver
werking. onder leiding van hun wis
kundeleraar J. van der Graaf.
Prof. dr. A. van der Sluis onder
streepte in zijn inlleiding het belang
van computerkunde voor de toe
komst. Leerlingen worden hier ver
trouwd gemaakt met het werken in
de wereld van morgen.
Via een telefoonlijn is een terminal
Univac DCT 500 aangesloten op een
grote computer in Heerlen In één se
conde kan deze computer ongeveer
800.000 instructies uitvoeren. De leer
lingen zijn bijzonder enthousiast over
hun nieuwe vak op school.
opnieuw een indexeringsclausule ln
de cao te brengen, op grond waarvan
de lonen elk half jaar worden aange
past bij de prijsstijging, te beginnen
op 1 januari 1972. De verdere eisen
zijn:
Verhoging van de vakantietoe
slag met ingang van 1972 van 6 tot 8
procent.
Uitbreiding van de minimum
vakantie. eveneens met ingang van
1972, tot 20 dagen per jaar (werkne
mers tot en met 18 jaar en ouder dan
55 jaar minimaal 25 dagen, dit met
ingang van 1973).
Optrekking van het minimumin
komen voor werknemers van 23 jaar
en ouder tot f 10.000.
Geleidelijke verkorting van de
werktijd tot 40 uur per week op 1
januari 1973, waarbij werknemers in'
ploegendienst ook moeten kunnen kie
zen voor langer werken en meer loon.
Aandeel
Verdere bevordering van de be
zitsvorming, o.m. door het jaarlijks
verstrekken aan elk personeelslid
van een Philipsaandeel ter waarde
van f 10 nominaal.
Een half procent van de loonsom
dient door het bedrijf ter beschikking
te worden gesteld van de vakbonden
ten behoeve van aktiviteiten. die ook
in het belang zijn van de onderne
ming.
Een nieuw element in deze voor
stellen is de gedeeltelijke loonsverho
ging in contant geld. De vakbonden
willen dit. om te voorkomen dat het
inkomensverschil tussen hoger en la
ger personeel jaarlijks te veel toe
neemt. De beambtenbonden zijn tegen:
zij blijven vasthouden aan verhogin
gen uitsluitend in de vorm van per
centages.
LONDEN De Britse dochteron
derneming van de NV Philips, heeft
gisteren plannen bekend gemaakt
over de sluiting van haar fabriek
voor vliegtuigapparatuur
Halverwege de komende zomer zal
daardoor 600 man personeel overbo
dig worden Voor honder van hen zal
er werk zijn in andere bedrijven van
het concern.
De maatschappij heeft niet meege
deeld waarom zij tot sluiting van de
fabriek overgaat.
WOENSDAG 27 JANUARI 1971
Geknipt interview:
